Đề tài Chế định về quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến thương mại của WTO và việc hoàn thiện các quy định tương ứng của Việt Nam

ViÖt nam míi ®­îc Quèc héi kho¸ IX th«ng qua ngµy 28/10/1995 trong ®ã quyÒn SHTT ®· trë thµnh mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña Bé luËt (phÇn thø 6: "QuyÒn së h÷u trÝ tuÖ vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ"). HÖ thèng ph¸p luËt vÒ quyÒn SHTT ®· trë thµnh c¬ së ph¸p lý v÷ng ch¾c ®Ó triÓn khai toµn bé c¸c ho¹t ®éng b¶o hé quyÒn SHTT ë ViÖt Nam. Ho¹t ®éng nµy ®· b­íc ®Çu ph¸t huy t¸c dông tÝch cùc ®èi víi sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®ang ®­îc më réng, ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo viÖc thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, thóc ®Çy quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ khuyÕn khÝch c¸c ho¹t ®éng s¸ng t¹o trong lÜnh vùc khoa häc - c«ng nghÖ, v¨n ho¸ - nghÖ thuËt. Nh÷ng kÕt qu¶ ®ã còng t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn ban ®Çu hÕt søc cÇn thiÕt cho viÖc tiÕp tôc ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn hÖ thèng b¶o hé quyÒn SHTT ë ViÖt nam trong t­¬ng lai. 1. Thùc tr¹ng ph¸p luËt ViÖt nam vÒ së h÷u c«ng nghiÖp Ngµy 23/01/1981, Héi ®ång ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh 31/CP vÒ s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt hîp lý ho¸ s¶n xuÊt vµ s¸ng chÕ. §©y lµ v¨n b¶n ph¸p lý ®Çu tiªn cña n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt nam ®Ò cËp ®Õn viÖc b¶o hé ®èi víi s¸ng chÕ - mét trong nh÷ng ®èi t­îng quan träng nhÊt cña quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp. NghÞ ®Þnh 31/CP quy ®Þnh cô thÓ tiªu chuÈn cña mét gi¶i ph¸p kü thuËt cã kh¶ n¨ng b¶o hé lµ s¸ng chÕ, thñ tôc x¸c lËp quyÒn, thñ tôc khiÕu n¹i, gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tranh chÊp liªn quan ®Õn viÖc x¸c lËp quyÒn vµ vi ph¹m quyÒn cña chñ s¸ng chÕ vµ cña t¸c gi¶ s¸ng chÕ. NghÞ ®Þnh 31/CP quy ®Þnh hai h×nh thøc b¶o hé s¸ng chÕ: B»ng t¸c gi¶ s¸ng chÕ vµ b»ng s¸ng chÕ ®éc quyÒn do Côc s¸ng chÕ (nay lµ Côc së h÷u C«ng nghiÖp) cÊp, cã thêi h¹n 15 n¨m kÓ tõ ngµy nép ®¬n. B»ng t¸c gi¶ s¸ng chÕ b¶o hé quyÒn së h÷u s¸ng chÕ cña Nhµ n­íc vµ quyÒn t¸c gi¶ s¸ng chÕ; khi s¸ng chÕ ®­îc cÊp b»ng vµ c«ng bè th× mäi c¬ quan, ®¬n vÞ cña Nhµ n­íc ®Òu cã quyÒn sö dông vµ cã nghÜa vô tr¶ th­ëng cho t¸c gi¶ theo quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh Chñ s¸ng chÕ (cã thÓ lµ tæ chøc, c¸ nh©n thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ) ®­îc ®éc quyÒn sö dông s¸ng chÕ, cho phÐp ng­êi kh¸c sö dông s¸ng chÕ hoÆc chuyÓn nh­îng quyÒn së h÷u s¸ng chÕ cho ng­êi kh¸c trªn c¬ së hîp ®ång. MÆc dï NghÞ ®Þnh 31/CP quy ®Þnh t¸c gi¶ hoÆc ng­êi thõa kÕ hîp ph¸p cña t¸c gi¶ cã quyÒn lùa chän mét trong hai h×nh thøc b¶o hé trªn cho s¸ng chÕ cña m×nh nh­ng trong thùc tÕ B»ng t¸c gi¶ s¸ng chÕ chñ yÕu dµnh cho ng­êi n­íc ngoµi cã nhu cÇu b¶o hé s¸ng chÕ ë ViÖt nam. §ã chÝnh lµ mét h×nh thøc s¸ng chÕ mµ phÇn lín c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa (tr­íc ®©y) ¸p dông cho ®Õn cuèi thËp niªn 80. MÆc dï cßn cã nh÷ng nh­îc ®iÓm vµ h¹n chÕ nhÊt ®Þnh, NghÞ ®Þnh 31/CP ®· më ®Çu cho ho¹t ®éng së h÷u c«ng nghiÖp ë ViÖt nam h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Sau khi ban hµnh nghÞ ®Þnh 31/CP, Côc s¸ng chÕ (nay lµ Côc së h÷u C«ng nghiÖp) ®­îc thµnh lËp, ViÖt nam tham gia C«ng ­íc Paris vÒ b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp vµ trë thµnh thµnh viªn cña Tæ chøc Së h÷u trÝ tuÖ thÕ giíi; c¸c c«ng viÖc chuÈn bÞ ®Ó triÓn khai toµn diÖn ho¹t ®éng së h÷u c«ng nghiÖp ®­îc ®Èy m¹nh, trong ®ã cã viÖc nghiªn cøu, so¹n th¶o vµ ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p lý nh»m b¶o hé c¸c ®èi t­îng kh¸c cña së h÷u c«ng nghiÖp. Hµng lo¹t c¸c nghÞ ®Þnh cña Héi ®ång Bé tr­ëng (nay lµ ChÝnh phñ) ®­îc ban hµnh: - NghÞ ®Þnh 197/H§BT ngµy 14/12/1982 vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸. - NghÞ ®Þnh 85/H§BT ngµy13/05/1985 vÒ kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp. - NghÞ ®Þnh 200/H§BT ngµy 28/12/1988 vÒ gi¶i ph¸p h÷u Ých. - NghÞ ®Þnh 201/H§BT ngµy 28/121988 vÒ mua b¸n quyÒn së h÷u s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ bÝ quyÕt kü thuËt. C¸c nghÞ ®Þnh trªn ®· ®­a ra ®Þnh nghÜa vµ tiªu chuÈn cña tõng lo¹i ®èi t­îng së h÷u c«ng nghiÖp ®­îc ph¸p luËt b¶o hé; lo¹i v¨n b»ng b¶o hé vµ thêi h¹n hiÖu lùc; thñ tôc x¸c lËp quyÒn còng nh­ thñ tôc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tranh chÊp liªn quan ®Õn viÖc x¸c lËp quyÒn vµ vi ph¹m quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp. C¸c nghÞ ®Þnh trªn còng ®· thÓ hiÖn néi dung c¬ b¶n cña c¸c quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ®­îc b¶o hé ë ViÖt nam, ®ã lµ: trong thêi h¹n hiÖu lùc cña V¨n b»ng b¶o hé, chñ cña V¨n b»ng b¶o hé ®­îc ®éc quyÒn sö dông, cho phÐp ng­êi kh¸c sö dông hoÆc chuyÓn nh­îng quyÒn së h÷u ®èi t­îng së h÷u c«ng nghiÖp cho ng­êi kh¸c d­íi h×nh thøc hîp ®ång ®¨ng ký t¹i Côc së h÷u C«ng nghiÖp. §Ó h­íng dÉn thi hµnh c¸c nghÞ ®Þnh cña Héi ®ång Bé tr­ëng, Uû ban Khoa häc vµ Kü thuËt Nhµ n­íc (nay lµ Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng), Bé Tµi chÝnh ®· ban hµnh c¸c th«ng t­ h­íng dÉn thi hµnh ®èi víi tõng nghÞ ®Þnh. Nh­ vËy, tÝnh ®Õn cuèi n¨m 1988, bèn ®èi t­îng cña quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp (s¸ng chÕ, nh·n hiÖu hµng ho¸, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, gi¶i ph¸p h÷u Ých) ®· lÇn l­ît ®­îc triÓn khai b¶o hé t¹i ViÖt nam theo tõng nghÞ ®Þnh riªng rÏ cña Héi ®ång Bé tr­ëng. §Ó hoµn chØnh vµ n©ng cao hiÖu lùc ph¸p lý cña hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt së h÷u c«ng nghiÖp, ngµy 11/02/1989 Chñ tÞch Héi ®ång Nhµ n­íc ®· ký lÖnh c«ng bè "Ph¸p lÖnh vÒ b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp". §©y lµ mèc quan träng ®¸nh dÊu b­íc ph¸t triÓn míi cña ho¹t ®éng b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ë ViÖt nam. Néi dung c¬ b¶n cña Ph¸p lÖnh vÒ b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp lµ: Nhµ n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt nam c«ng nhËn vµ b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp cña c¸c c¸ nh©n, ph¸p nh©n bao gåm: quyÒn së h÷u ®èi víi s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ quyÒn sö dông tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸; Nhµ n­íc còng thõa nhËn vµ b¶o hé quyÒn t¸c gi¶ s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp. BÊt cø c¸ nh©n, ph¸p nh©n nµo, kh«ng ph©n biÖt thµnh phÇn kinh tÕ, ®Òu cã thÓ trë thµnh chñ thÓ cña quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp nÕu cã s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu hµng ho¸ ®¸p øng c¸c tiªu chuÈn b¶o hé vµ thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c thñ tôc ®¨ng ký t¹i Côc s¸ng chÕ (nay lµ Côc së h÷u C«ng nghiÖp), quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp cña c¸c chñ thÓ n­íc ngoµi còng cã thÓ ®­îc b¶o hé ë ViÖt nam theo c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ mµ ViÖt nam tham gia hoÆc theo c¸c nguyªn t¾c cã ®i cã l¹i. Ph¸p lÖnh còng quy ®Þnh tiªu chuÈn cô thÓ cña tõng lo¹i ®èi t­îng së h÷u c«ng nghiÖp ®­îc ph¸p luËt b¶o hé; v¨n b»ng b¶o hé cho tõng lo¹i ®èi t­îng vµ thêi h¹n hiÖu lùc, thñ tôc c«ng nhËn quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp còng nh­ thñ tôc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tranh chÊp, xö lý vi ph¹m liªn quan ®Õn quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp. Nh­ vËy lµ Ph¸p lÖnh b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ®· kh¸i qu¸t vµ tæng hîp tÊt c¶ nh÷ng quan ®iÓm, nh÷ng néi dung chñ yÕu ®· ®­îc thÓ hiÖn trong c¸c nghÞ ®Þnh cña Héi ®ång Bé tr­ëng. Tuy nhiªn ®Ó kh¾c phôc c¸c tån t¹i cßn n¶y sinh trong qu¸ tr×nh triÓn khai viÖc b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp, ®Ó hÖ thèng ph¸p luËt vÒ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp phï hîp víi sù chuyÓn ®æi c¬ chÕ qu¶n lý tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp chung sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa vµ ®Ó n©ng cao hiÖu lùc ph¸p luËt cña viÖc b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp. Ph¸p lÖnh b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp cã mét sè quy ®Þnh míi, trong ®ã ®¸ng chó ý lµ: - §èi víi s¸ng chÕ, Nhµ n­íc chØ duy tr× mét h×nh thøc b¶o hé, ®ã lµ "B»ng ®éc quyÒn s¸ng chÕ " thay v× tr­íc ®©y vÉn tån t¹i hai h×nh thøc b¶o hé nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn. - Ph¸p lÖnh quy ®Þnh thÈm quyÒn cña Toµ ¸n trong viÖc xö lý c¸c tranh chÊp, vi ph¹m quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp vµ giao cho Toµ ¸n Nh©n d©n Tèi cao h­íng dÉn xÐt xö c¸c tranh chÊp vÒ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp. Trªn c¬ së ®ã, ngµy 22/07/1998 Toµ ¸n nh©n d©n Tèi cao ban hµnh th«ng t­ sè 3/NCPL h­íng dÉn xÐt xö c¸c tranh chÊp vÒ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp. - Ngµy 20/03/1990 Héi ®ång Bé tr­ëng (nay lµ ChÝnh phñ) ban hµnh NghÞ ®Þnh 84/H§BT vÒ viÖc söa ®æi, bæ xung c¸c nghÞ ®Þnh vÒ s¸ng kiÕn - s¸ng chÕ, vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸, vÒ kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp vµ vÒ gi¶i ph¸p h÷u Ých ®· ban hµnh tr­íc ®ã nh»m lµm cho c¸c v¨n b¶n nµy phï hîp víi Ph¸p lÖnh vµ trë thµnh c¸c nghÞ ®Þnh h­íng dÉn thi hµnh Ph¸p lÖnh cho tõng ®èi t­îng së h÷u c«ng nghiÖp mµ Ph¸p lÖnh ®Ò cËp. Riªng ®èi víi tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ lµ mét trong n¨m ®èi t­îng cña quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp quy ®Þnh trong Ph¸p lÖnh, do ch­a cã nghÞ ®Þnh h­íng sÉn thùc hiÖn cña Héi ®ång Bé tr­ëng nªn viÖc b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ®èi víi ®èi t­îng nµy ch­a ®­îc triÓn khai. §Ó h­íng dÉn thùc hiÖn c¸c nghÞ ®Þnh cña Héi ®ång Bé tr­ëng sau khi c¸c nghÞ ®Þnh nµy ®· ®­îc bæ sung söa ®æi theo NghÞ ®Þnh 84/H§BT vµ trë thµnh c¸c nghÞ ®Þnh h­íng dÉn thi hµnh Ph¸p lÖnh b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp, ngµy 17/10/1991 Uû ban khoa häc kü thuËt Nhµ n­íc (nay lµ Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng) ban hµnh th«ng t­ sè 1134/SC ®Ó thay thÕ cho c¸c th«ng t­ h­íng dÉn thi hµnh tõng ®iÒu lÖ ®· ban hµnh tr­íc ®ã. Côc së h÷u C«ng nghiÖp còng cã nh÷ng quy ®Þnh nghiÖp vô cô thÓ ®Ó triÓn khai viÖc nhËn ®¬n, xÐt cÊp v¨n b»ng b¶o hé theo quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh vµ c¸c nghÞ ®Þnh cña Héi ®ång Bé tr­ëng. Nh­ vËy lµ: Ph¸p lÖnh b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp cïng víi c¸c nghÞ ®Þnh h­íng dÉn thi hµnh ph¸p lÖnh cña Héi ®ång Bé tr­ëng, th«ng t­ h­íng dÉn xÐt xö c¸c tranh chÊp vÒ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp cña Toµ ¸n Nh©n d©n Tèi cao vµ c¸c th«ng t­ h­íng dÉn thi hµnh nghÞ ®Þnh cña Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng vµ c¸c Bé ngµnh cã liªn quan ®· t¹o thµnh mét hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt t­¬ng ®èi ®Çy ®ñ, ®ång bé, lµm cë së ®Ó triÓn khai viÖc b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ë ViÖt nam trong nh÷ng n¨m qua. So víi hÖ thèng ph¸p luËt vÒ së h÷u c«ng nghiÖp cña c¸c n­íc, hÖ thèng luËt ph¸p vÒ së h÷u c«ng nghiÖp cña ViÖt nam kh«ng cã nh÷ng kh¸c biÖt c¬ b¶n, nã phï hîp víi nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp mµ ViÖt nam tham gia, nhê ®ã ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho ViÖt nam dÔ dµng hoµ nhËp víi c¸c n­íc, c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ khu vùc trong lÜnh vùc b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp, ®ång thêi t¹o ra m«i tr­êng thuËn lîi, quen thuéc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi muèn b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp cña m×nh t¹i ViÖt nam. Tuy nhiªn qu¸ tr×nh triÓn khai hÖ thèng b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp trong nh÷ng n¨m qua ®· béc lé mét sè nh­îc ®iÓm, tån t¹i cÇn ph¶i kh¾c phôc, nhiÒu vÊn ®Ò míi n¶y sinh cÇn ph¶i gi¶i quyÕt, thÝ dô: tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ lµ mét trong n¨m ®èi t­îng b¶o hé theo Ph¸p lÖnh nh­ng ch­a cã v¨n b¶n h­íng dÉn thùc hiÖn; mét sè quy ®Þnh cã tÝnh nguyªn t¾c vÒ x¸c lËp vµ b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ch­a ®­îc cô thÓ ho¸ ®óng møc ch¼ng nh÷ng g©y lóng tóng cho ng­êi nép ®¬n mµ c¶ cho c¬ quan nhËn ®¬n vµ xö lý ®¬n, c¸c quy ®Þnh vÒ xö lý vi ph¹m quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ch­a râ rµng vµ nhÊt qu¸n, mét sè quy ®Þnh vÒ tr×nh tù, thñ tôc, chÕ ®é xÐt nghiÖm ®¬n vµ cÊp b»ng b¶o hé ®· tá ra kh«ng cßn phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ vµ phï hîp víi t×nh h×nh míi. V× nghÞ ®Þnh vµ Ph¸p lÖnh lµ v¨n b¶n d­íi luËt nªn hiÖu lùc thi hµnh h¹n chÕ. Thùc tiÔn cña qu¸ tr×nh ®æi míi cïng víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng, sù t¨ng c­êng c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i còng nh­ sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc ®ßi hái ph¶i x©y dùng mét hÖ thèng ph¸p luËt hoµn chØnh vµ ®ång bé vÒ së h÷u c«ng nghiÖp. ChÝnh v× vËy, Bé luËt D©n sù ®· ra ®êi trong ®ã phÇn VI ch­¬ng II ®Ò cËp ®Õn quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp. ViÖc ra ®êi luËt vÒ së h÷u c«ng nghiÖp ®¸nh dÊu mét b­íc ph¸t triÓn míi trong viÖc x©y dùng hÖ thèng ph¸p luËt hoµn chØnh vµ ®ång bé vÒ së h÷u c«ng nghiÖp ë ViÖt nam, thÓ hiÖn ë c¸c ®iÓm sau ®©y: - Víi c¸c quy ®Þnh vÒ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp trong Bé luËt D©n sù, ho¹t ®éng së h÷u c«ng nghiÖp cña ViÖt nam ®· cã c¬ së ph¸p lý víi hiÖu lùc cao nhÊt. C¸c bé, c¸c ngµnh, c¸c ®oµn thÓ vµ tõng ng­êi d©n b¾t buéc ph¶i chÊp hµnh luËt ph¸p vÒ quyÒn t¸c gi¶. - C¸c quy ®Þnh míi vÒ së h÷u c«ng nghiÖp trong Bé luËt D©n sù ®· gÇn gòi vµ phï hîp h¬n víi c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ mµ ViÖt nam tham gia hoÆc ký kÕt (vÝ dô Thêi gian b¶o hé s¸ng chÕ lµ 20 n¨m chø kh«ng ph¶i 15 n¨m nh­ tr­íc ®©y, hoÆc ®Þnh nghÜa gi¶i ph¸p h÷u Ých lµ cã tÝnh míi ®èi víi thÕ giíi chø kh«ng ph¶i tÝnh míi nh­ ë ViÖt nam tr­íc ®©y). - Khi x¶y ra tranh chÊp quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp, viÖc ¸p dông c¸c thñ tôc tè tông d©n sù sÏ cô thÓ, râ rµng h¬n so víi xö lý vi ph¹m theo ph¸p luËt vÒ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp. 2. Thùc tr¹ng ph¸p luËt ViÖt nam vÒ quyÒn t¸c gi¶ Ngµy 14/11/1986 Héi ®ång Bé tr­ëng (nay lµ ChÝnh phñ) ban hµnh NghÞ ®Þnh sè 142/H§BT quy ®Þnh vÒ quyÒn t¸c gi¶. §©y lµ v¨n b¶n ph¸p lý ®Çu tiªn cña ViÖt nam ®Ò cËp ®Õn quyÒn t¸c gi¶ ®èi víi c¸c t¸c phÈm, c«ng tr×nh v¨n häc nghÖ thuËt, khoa häc vµ kü thuËt. Tr­íc khi ban hµnh NghÞ ®Þnh 142/H§BT, ë ViÖt nam kh¸i niÖm quyÒn t¸c gi¶ th­êng ®­îc hiÓu mét c¸ch h¹n chÕ trong chÕ ®é nhuËn bót mµ t¸c gi¶ ®­îc tr¶ khi t¸c phÈm cña m×nh ®­îc sö dông. Theo tËp qu¸n, t¸c gi¶ ®­îc ghi tªn cña m×nh trªn c¸c t¸c phÈm ®­îc c«ng bè nh­ng sau ®ã bÊt cø ai còng cã thÓ c¶i biªn, chuyÓn thÓ söa ®æi néi dung t¸c phÈm mµ kh«ng cÇn cã sù ®ång ý cña t¸c gi¶, thËm chÝ tªn t¸c gi¶ cña t¸c phÈm gèc còng kh«ng ®­îc nh¾c ®Õn. Môc ®Ých cña viÖc ban hµnh NghÞ ®Þnh 142/H§BT lµ khuyÕn khÝch mäi c«ng d©n s¸ng t¹o ra nhiÒu t¸c phÈm, c«ng tr×nh v¨n häc nghÖ thuËt, khoa häc kü thuËt cã gi¸ trÞ nh»m ®¸p øng nhu cÇu ®êi sèng tinh thÇn ngµy cµng cao cña x· héi. Néi dung chñ yÕu cña NghÞ ®Þnh 142/H§BT lµ lµm râ kh¸i niÖm vÒ quyÒn t¸c gi¶, ®èi t­îng cña quyÒn t¸c gi¶ vµ quy ®Þnh néi dung c¬ b¶n cña quyÒn t¸c gi¶. Néi dung cña quyÒn t¸c gi¶ ®­îc quy ®Þnh trong NghÞ ®Þnh lµ : quyÒn c«ng bè t¸c phÈm, c«ng tr×nh vµ cho phÐp ng­êi kh¸c sö dông t¸c phÈm c«ng tr×nh cña m×nh, quyÒn ®­îc ®øng tªn cho t¸c phÈm, c«ng tr×nh do m×nh t¹o ra vµ ®­îc h­ëng chÕ ®é nhuËn bót khi c«ng tr×nh ®­îc sö dông. NghÞ ®Þnh còng quy ®Þnh chÕ ®é b¶n quyÒn ®èi víi c¸c t¸c phÈm ®iÖn ¶nh, v« tuyÕn truyÒn h×nh, video, ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh truyÒn h×nh vµ cho nh÷ng xuÊt b¶n phÈm do c¸c nhµ xuÊt b¶n phÈm th­êng kú ®­a ra thÞ tr­êng. NghÞ ®Þnh cã c¸c ®iÒu kho¶n c¬ b¶n sau: - T¸c gi¶ vµ ®èi t­îng cña quyÒn t¸c gi¶. - Néi dung cña quyÒn t¸c gi¶. - C«ng bè vµ sö dông t¸c phÈm. - Thêi gian h­ëng quyÒn t¸c gi¶. - Xö lý vi ph¹m. T×nh h×nh kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi ë n­íc ta trong nh÷ng n¨m 1990 cã nhiÒu thay ®æi. Kinh tÕ, v¨n ho¸ kh«ng ngõng ph¸t triÓn. N­íc ta ®· më réng quan hÖ bu«n b¸n víi nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi vµ khu vùc, trong ®ã cã vÊn ®Ò t«n träng c¸c hiÖp ®Þnh mµ ViÖt nam ®· ký kÕt hoÆc tham gia. Nh÷ng hiÖp ®Þnh nµy ®Òu cã nh÷ng ®iÒu mµ c¸c quèc gia cam kÕt lµ t«n träng luËt SHTT. Trong t×nh h×nh ®ã NghÞ ®Þnh quyÒn t¸c gi¶ kh«ng ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu nãi trªn v× NghÞ ®Þnh lµ v¨n b¶n d­íi luËt, hiÖu lùc thi hµnh bÞ h¹n chÕ. Tuy NghÞ ®Þnh ®· ®­a ta mét sè nguyªn t¾c c¬ b¶n vÒ b¶o hé quyÒn t¸c gi¶ nh­ng ch­a ®Çy ®ñ, ch­a phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ vÒ quyÒn t¸c gi¶. Thêi h¹n b¶o hé lµ 30 n¨m lµ qu¸ ng¾n ®èi víi t¸c gi¶ trong n­íc, ®ång thêi qu¸ ng¾n ®èi víi c«ng ­íc quèc tÕ, cho nªn kh«ng thÓ lµ c¬ së ®Ó ViÖt nam tham gia c«ng ­íc quèc tÕ. Do ®ã ngµy 2/12/1994, Uû ban th­êng vô Quèc héi ®· th«ng qua Ph¸p lÖnh b¶o hé quyÒn t¸c gi¶, vµ ngµy 10/12/1994, Chñ tÞch n­íc ®· ký lÖnh c«ng bè Ph¸p lÖnh b¶o hé quyÒn t¸c gi¶. Ph¸p lÖnh b¶o hé quyÒn t¸c gi¶ ®­îc c«ng bè cho thÊy §¶ng vµ Nhµ n­íc ta rÊt quan t©m ®Õn quyÒn con ng­êi cïng víi viÖc më réng viÖc giao l­u v¨n ho¸ víi c¸c n­íc, ®iÒu ®ã ®­îc thÓ hiÖn râ rµng trong ®o¹n më ®Çu cña Ph¸p lÖnh: " §Ó b¶o hé quyÒn t¸c gi¶, gãp phÇn thóc ®Èy nÒn v¨n ho¸ d©n téc, hiÖn ®¹i, nh©n v¨n, më réng hîp t¸c vµ giao l­u v¨n ho¸, khoa häc víi c¸c n­íc". ViÖc ra ®êi Ph¸p lÖnh ®· ®¸p øng ®­îc lßng mong muèn cña nh÷ng ng­êi s¸ng t¹o, c¸c tæ chøc s¶n xuÊt s¶n phÈm v¨n ho¸ trong n­íc, còng nh­ sù chê ®îi cña c¸c n­íc. V× nhiÒu n­íc muèn ®Çu t­ vµo ViÖt nam trong lÜnh vùc v¨n ho¸, nghÖ thuËt, khoa häc, nh­ng hä l¹i sî ta ch­a cã luËt quyÒn t¸c gi¶ ®Ó b¶o hé quyÒn lîi cho hä. ThËm chÝ tr­íc ®©y cã n­íc ®Þnh tæ chøc tuÇn lÔ phim t¹i ViÖt Nam, nh­ng v× khi ®ã ta ch­a cã Ph¸p lÖnh, nªn hä rÊt lo ng¹i, sî bÞ mÊt b¶n quyÒn phim, hoÆc cã nh÷ng c«ng ty n­íc ngoµi vµo ViÖt nam t×m hiÓu thÞ tr­êng vµ bµn viÖc hîp t¸c liªn doanh trong viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm nghe nh×n nh­ng khi biÕt ViÖt Nam ch­a cã luËt b¶n quyÒn hä ®· ra vÒ mµ kh«ng kÝ kÕt. So víi NghÞ ®Þnh th× néi dung cña Ph¸p lÖnh ®· ®­îc thÓ hiÖn râ rµng, chi tiÕt h¬n, ®· ®Ò cËp tíi nh÷ng vÊn ®Ò míi mµ trong NghÞ ®Þnh kh«ng cã. Víi 7 ch­¬ng, 47 ®iÒu Ph¸p lÖnh ®· ®Ò cËp tíi nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n sau ®©y: - Ai lµ t¸c gi¶? Lµ ng­êi trùc tiÕp s¸ng t¹o ra mét phÇn hoÆc toµn bé t¸c phÈm v¨n häc, nghÖ thuËt, khoa häc. §èi víi t¸c phÈm n­íc ngoµi. T¸c phÈm cña t¸c gi¶ n­íc ngoµi ch­a c«ng bè ë n­íc ngoµi mµ lÇn ®Çu tiªn c«ng bè t¹i ViÖt nam hoÆc t¸c phÈm ®­îc c«ng bè ®ång thêi trong vßng 30 ngµy, tÝnh tõ ngµy t¸c phÈm ®­îc c«ng bè lÇn ®Çu tiªn ë mét n­íc lµ thµnh viªn c«ng ­íc vµ ë n­íc ta ®­îc Nhµ n­íc b¶o hé quyÒn t¸c gi¶. Nhµ n­íc b¶o hé 14 lo¹i t¸c phÈm, trong ®ã cã phÇn mÒm m¸y tÝnh. §©y lµ mét lo¹i s¶n phÈm míi ®­îc c¸c n­íc bæ sung vµo danh môc c¸c lo¹i t¸c phÈm ®­îc luËt quyÒn t¸c gi¶ b¶o hé. - §¨ng ký t¸c gi¶, t¸c phÈm Sau khi Ph¸p lÖnh ®­îc c«ng bè, trong vßng mét n¨m sè c¸ nh©n, tæ chøc trong n­íc vµ c¸ nh©n, tæ chøc n­íc ngoµi ®Õn ®¨ng kÝ quyÒn t¸c gi¶ b»ng c¶ 8 n¨m thùc hiÖn NghÞ ®Þnh quyÒn t¸c gi¶ Còng cã nhiÒu ng­êi n­íc ngoµi th¾c m¾c vÒ viÖc ®¨ng ký t¸c gi¶ t¸c phÈm. Hä cho r»ng viÖc quy ®Þnh nh­ vËy lµ tr¸i víi c«ng ­íc Berne. Nh­ng sau khi nghe gi¶i thÝch hä ®· nhËn thøc ®­îc r»ng trong t×nh h×nh ViÖt nam hiÖn nay, viÖc ®¨ng ký lµ mét ®¶m b¶o cho hä. Trªn thùc tÕ, nhê cã ®¨ng ký mµ mét c«ng ty mü phÈm n­íc ngoµi cã nhµ m¸y ë ViÖt Nam th¾ng kiÖn ®èi víi mét c«ng ty n­íc ngoµi kh¸c trong viÖc sö dông h×nh ¶nh qu¶ng c¸o s¶n phÈm trªn truyÒn h×nh cã h×nh ¶nh gièng nhau. - QuyÒn t¸c gi¶. Dï sau khi t¸c gi¶ chuyÓn giao c¸c quyÒn vÒ vËt chÊt, th× c¸c quyÒn vÒ tinh thÇn vÉn ®­îc b¶o hé v« thêi h¹n. C¸c quyÒn vÒ vËt chÊt lµ c¸c quyÒn cho hoÆc kh«ng cho ng­êi kh¸c c«ng bè t¸c phÈm cña m×nh vµ h­ëng nhuËn bót hoÆc thï lao th«ng qua viÖc cho phÐp c«ng bè. - VÒ chñ së h÷u quyÒn t¸c gi¶. Ph¸p lÖnh quy ®Þnh, t¸c gi¶ lµ chñ së h÷u t¸c phÈm do m×nh s¸ng t¹o ra. Ngoµi ra, ng­êi thõa kÕ hîp ph¸p theo di chóc, c¸ nh©n, tæ chøc giao nhiÖm vô ®Æt hµng tuy kh«ng ph¶i lµ t¸c gi¶ nh­ng lµ chñ së h÷u cña t¸c phÈm. - Giíi h¹n quyÒn vËt chÊt cña t¸c gi¶. Ph¸p lÖnh quy ®Þnh ®iÒu nµy nh»m nhÊn m¹nh viÖc sö dông t¸c phÈm hoµn toµn kh«ng v× môc ®Ýnh kinh doanh, kh«ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn viÖc khai th¸c b×nh th­êng t¸c phÈm vµ kh«ng x©m h¹i ®Õn c¸c quyÒn lîi kh¸c cña t¸c gi¶, viÖc sö dông ®ã hoµn toµn cho c¸ nh©n ®Ó th­ëng thøc, nghiªn cøu th× kh«ng ph¶i xin phÐp t¸c gi¶ vµ tr¶ tiÒn thï lao cho t¸c gi¶. Trong thùc tÕ, viÖc qu¶n lÝ nh÷ng quy ®Þnh trong ®iÒu nµy gÆp ph¶i rÊt nhiÒu khã kh¨n, v× cã nhiÒu tr­êng hîp ng­êi ta sao l¹i t¸c phÈm víi danh nghÜa lµ dïng trong néi bé, ph¸t cho sinh viªn, nh­ng thùc chÊt lµ b¸n thu tiÒn; sao l¹i b¨ng nh¹c, b¨ng h×nh ®Ó chiÕu ë nhµ hµng, kh¸ch s¹n phôc vô cho thùc kh¸ch th× kh«ng thÓ coi dïng cho môc ®Ých c¸ nh©n ®­îc. ViÖc trÝch dÉn t¸c phÈm cña ng­êi kh¸c ®Ó ®­a vµo t¸c phÈm cña m×nh, ngoµi viÖc ph¶i ghi tªn t¸c gi¶ vµ nguån gèc t¸c phÈm th× viÖc trÝch dÉn Êy còng chØ cho phÐp giíi h¹n trong viÖc giíi thiÖu, b×nh luËn hoÆc lµm s¸ng tá vÊn ®Ò trong t¸c phÈm cña m×nh, phÇn trÝch dÉn kh«ng ®­îc phÐp t¹o nªn phÇn chÝnh trong t¸c phÈm míi. - Thêi h¹n b¶o hé. Ph¸p lÖnh quy ®Þnh, thêi h¹n b¶o hé lµ suèt cuéc ®êi t¸c gi¶ vµ 50 n¨m sau khi t¸c gi¶ qua ®êi. §èi víi t¸c phÈm ®iÖn ¶nh, video, b¨ng nh¹c, ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh, truyÒn h×nh lµ 50 n¨m sau ngµy t¸c phÈm ®­îc c«ng bè lÇn ®Çu tiªn. Quy ®Þnh thêi h¹n 50 n¨m sau khi t¸c gi¶ chÕt lµ phï hîp víi t×nh h×nh kinh tÕ vµ thùc thi ph¸p luËt, qu¶n lý cña n­íc ta hiÖn nay, ®ång thêi còng phï hîp víi c«ng ­íc Berne. - VÒ hîp ®ång sö dông t¸c phÈm. Ph¸p lÖnh quy ®Þnh viÖc sö dông t¸c phÈm hay nãi c¸ch kh¸c viÖc chuyÓn giao quyÒn sö dông t¸c phÈm gi÷a t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u quyÒn t¸c gi¶ cho c¸ nh©n, tæ chøc sö dông t¸c phÈm ph¶i thùc hiÖn viÖc giao kÕt hîp ®ång b»ng v¨n b¶n, quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm mçi bªn, bªn nµo vi ph¹m hîp ®ång ph¶i cã tr¸ch nhiÖm båi th­êng. Tõ tr­íc ®Õn nay viÖc giao kÕt hîp ®ång trong viÖc sö dông t¸c phÈm kh«ng ®­îc thùc thi nghiªm chØnh, phÇn lín lµ tho¶ thuËn miÖng hoÆc cã kÝ hîp ®ång th× còng hÕt søc s¬ sµi, ®Õn khi x¶y ra tranh chÊp th× kh«ng thÓ lµm b»ng chøng ®Ó gi¶i quyÕt. - QuyÒn cña ng­êi biÓu diÔn, tæ chøc s¶n xuÊt b¨ng ©m thanh, ®Üa ©m thanh, b¨ng h×nh, ®Üa h×nh, tæ chøc ph¸t thanh, truyÒn h×nh. §©y lµ mét lÜnh vùc míi ®èi víi n­íc ta. ë c¸c n­íc, ng­êi ta ®· ®­a c¸c quyÒn nµy vµo luËt quyÒn t¸c gi¶ tõ l©u, vµ ng­êi ta gäi lµ quyÒn kÒ cËn. §ã lµ do c¸c tæ chøc, c¸ nh©n nµy tuy kh«ng ph¶i lµ ng­êi trùc tiÕp s¸ng t¹o ra t¸c phÈm nh­ng hä l¹i cã s¸ng t¹o trong viÖc thÓ hiÖn t¸c phÈm, kh«ng cã hä th× t¸c phÈm kh«ng thÓ ®Õn víi ®«ng ®¶o c«ng chóng, vµ viÖc b¶o hé tèt quyÒn lîi cña hä tøc lµ ®· gi¸n tiÕp b¶o hé quyÒn t¸c gi¶. ViÖc c¸ nh©n, tæ chøc biÓu diÔn tr¶ tiÒn thï lao cho t¸c gi¶ ®­îc thùc hiÖn nh­ thÕ nµo. Hä sÏ kh«ng ph¶i trùc tiÕp tr¶ tiÒn thï lao cho tõng t¸c gi¶, kh«ng ph¶i trùc tiÕp gÆp tõng t¸c gi¶ ®Ó kÝ hîp ®ång vµ tho¶ thuËn møc thï lao (trõ tr­êng hîp t¸c phÈm lÇn ®Çu tiªn ®­îc sö dông) mµ hä sÏ xin phÐp sö dông t¸c phÈm vµ tr¶ tiÒn th«ng qua tæ chøc ®¹i diÖn quyÒn lîi cho t¸c gi¶, tæ chøc nµy lµ mét Tæ chøc phi ChÝnh phñ. C¸c n­íc gäi tæ chøc nµy lµ Tæ chøc qu¶n lý tËp thÓ quyÒn vËt chÊt cho t¸c gi¶ hoÆc cã thÓ gäi lµ HiÖp héi b¶n quyÒn cho t¸c gi¶ vµ nh¹c sÜ. HiÖp héi nµy do c¸c nh¹c sÜ tù nguyÖn thµnh lËp ®Ó thu tiÒn thï lao qua c¸c buæi biÓu diÔn t¸c phÈm ©m nh¹c, sö dông t¸c phÈm ©m nh¹c trong c¸c nhµ hµng, kh¸ch s¹n, qu¸n karaoke, ph¸t thanh, truyÒn h×nh. HiÖp héi nµy ®­îc phÐp trÝch phÇn tr¨m trong sè tiÒn thu ®­îc ®Ó tr¶ l­¬ng cho bé m¸y ®iÒu hµnh. - Gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tranh chÊp, xö lý vi ph¹m quyÒn t¸c gi¶. Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 42 cña Ph¸p lÖnh, khi t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u quyÒn t¸c gi¶ bÞ ng­êi kh¸c x©m ph¹m cã quyÒn: + YÒu cÇu ng­êi cã hµnh vi sai ph¹m ph¶i chÊm døt hµnh vi ®ã, xin lçi, c¶i chÝnh c«ng khai, båi th­êng thiÖt h¹i. + YÒu cÇu c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt. + Khëi kiÖn t¹i Toµ ¸n. Tuy trong Ph¸p lÖnh s¾p xÕp theo tr×nh tù nãi trªn, nh­ng khi t¸c gi¶ bÞ ng­êi kh¸c vi ph¹m quyÒn t¸c gi¶ cña m×nh, cã thÓ khëi kiÖn ngay t¹i Toµ ¸n mµ kh«ng cÇn th«ng qua c¸c c¬ quan kh¸c. ë nhiÒu n­íc, ng­êi ta lËp riªng mét Toµ ¸n chuyªn xÐt xö c¸c vô tranh chÊp hoÆc vi ph¹m quyÒn t¸c gi¶, nªn mäi vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn quyÒn t¸c gi¶ ®Òu do Toµ ¸n nµy gi¶i quyÕt. HoÆc nhiÒu n­íc kh«ng cã Toµ ¸n chuyªn tr¸ch xö lý c¸c vô vi ph¹m quyÒn t¸c gi¶, nh­ng mäi vi ph¹m ®Òu ®­îc chuyÓn ®Õn Toµ d©n sù ®Ó xö lý mµ kh«ng cÇn th«ng qua c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn kh¸c. Cßn ë n­íc ta hiÖn nay, hÇu hÕt c¸c vô tranh chÊp quyÒn t¸c gi¶ ®Òu do c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc xö lý, mang tÝnh chÊt hoµ gi¶i. Ph¸p lÖnh ra ®êi ch­a ®­îc mét n¨m th× Quèc héi th«ng qua Bé luËt D©n sù mµ trong ®ã phÇn VI ch­¬ng I quy ®Þnh quyÒn t¸c gi¶ xuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm coi quyÒn t¸c gi¶ lµ mét trong nh÷ng quyÒn d©n sù quan träng cã liªn quan ®Õn lîi Ých vËt chÊt vµ tinh thÇn cña t¸c gi¶. Néi dung ch­¬ng I: quyÒn t¸c gi¶ cã 4 môc vµ 34 ®iÒu trong ®ã cã nh÷ng néi dung chÝnh sau ®©y: t¸c gi¶ lµ ng­êi trùc tiÕp s¸ng t¹o ra toµn bé t¸c phÈm hoÆc mét phÇn t¸c phÈm v¨n häc nghÖ thuËt, khoa häc b»ng tµi n¨ng trÝ tuÖ cña m×nh. Ngoµi ra ng­êi dÞch c¸c t¸c phÈm, ng­êi s¸ng t¸c, ng­êi c¶i biªn, chuyÓn thÓ, ng­êi biªn so¹n chó gi¶i còng ®­îc coi lµ t¸c gi¶ c¸c lo¹i h×nh t¸c phÈm, ®­îc Nhµ n­íc b¶o hé gåm c¸c t¸c phÈm v¨n häc, nghÖ thuËt, c¸c c«ng tr×nh khoa häc, s¸ch gi¸o khoa, gi¸o tr×nh, c¸c bøc ho¹ ®å, b¶n vÏ, s¬ ®å, b¶n ®å, t¸c phÈm dÞch, phãng t¸c, c¶i biªn, chuyÓn thÓ, biªn so¹n, chó gi¶i, tuyÓn tËp, hîp tuyÓn, phÇn mÒn m¸y tÝnh vµ c¸c lo¹i t¸c phÈm kh¸c nÕu ph¸p luËt cã quy ®Þnh (§iÒu 747 Bé luËt D©n sù). C¸c t¸c phÈm v¨n häc, nghÖ thuËt d©n gian; c¸c v¨n b¶n cña c¬ quan Nhµ n­íc, tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi nghÒ nghiÖp, tæ chøc kinh tÕ vµ b¶n dÞch cña nh÷ng v¨n b¶n ®ã; tin tøc thêi sù thuÇn tuý ®­a tin kh«ng thuéc lo¹i h×nh t¸c phÈm ®­îc Nhµ n­íc b¶o hé theo quy ®Þnh cña Bé luËt D©n sù mµ ®­îc b¶o hé theo quy ®Þnh riªng cña ph¸p luËt (§iÒu 748 Bé luËt D©n sù). Nhµ n­íc kh«ng b¶o hé ®èi víi t¸c phÈm cã néi dung tr¸i ph¸p luËt vµ ®¹o ®øc x· héi (§iÒu 749), v× vËy mäi giao dÞch vÒ viÖc l­u hµnh, sö dông vµ h­ëng lîi ®èi víi t¸c phÈm lo¹i nµy ®­îc coi lµ bÊt hîp ph¸p vµ v« hiÖu. C¸c quyÒn cña t¸c gi¶ vµ quyÒn cña chñ së h÷u t¸c phÈm. Bé luËt D©n sù quy ®Þnh quyÒn cña t¸c gi¶ vµ chñ së h÷u t¸c phÈm bao gåm quyÒn nh©n th©n vµ quyÒn tµi s¶n cña t¸c gi¶ ®èi víi t¸c phÈm do m×nh s¸ng t¹o hoÆc ®èi víi t¸c phÈm do m×nh lµ chñ së h÷u. Sù ph©n biÖt râ rµng hai quyÒn nµy lµ cÇn thiÕt v× t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm cã thÓ chuyÓn giao c¸c quyÒn vÒ tµi s¶n cho c¸ nh©n, ph¸p nh©n hoÆc c¸c chñ thÓ kh¸c th«ng qua hîp ®ång hoÆc thõa kÕ, cßn c¸c quyÒn vÒ nh©n th©n cña t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm chØ thuéc vÒ t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm nªn kh«ng thÓ chuyÓn giao cho ng­êi kh¸c, trõ tr­êng hîp c¸c quyÒn nh©n th©n ®­îc ®Ó l¹i thõa kÕ theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 704 cña Bé luËt nµy. T¸c gi¶ ®ång thêi lµ chñ së h÷u t¸c phÈm cã c¸c quyÒn nh©n th