Đề tài Đầu tư trực tiếp của Hoa Kỳ vào Việt Nam: Thực trạng và giải pháp

Đối với Mỹ, là một nước có nền kinh tế lớn nhất thế giới, năm 1998 GDP là 10.000 tỷ USD, tuy không phải lệ thuộc nhiều vào bên ngoài như các nền kinh tế công nghiệp hoá mới Đông á hay Nhật Bản, nhưng các quan hệ kinh tế quốc tế cũng đóng góp tới trên 30% cho tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội của mình. Do vậy, Mỹ cũng rất cọi trọng các quan hệ kinh tế quốc tế. Khu vực Châu Á - Thái Bình Dương luôn chiếm vị trí quan trọng trong chính sách đối ngoại của Mỹ. Châu Á - Thái Bình Dương chiếm tới 49% ngoại thương của Mỹ, trong đó có các đối tác quan trọng nhất như Nhật Bản, Trung Quốc, các nền kinh tế mới công nghiệp hoá và các nước ASEAN. Các lợi ích kinh tế ở khu vực này cũng ngày càng trở nên thúc bách hơn đối với Mỹ. Trong khi đó, phẩn lớn các hoạt động thương mại và đầu tư ở Châu á là do các công ty xuyên quốc gia của Nhật Bản và Hoa Kiều nắm giữ hoặc chi phối. Từ cuối những năm 1980, các mối quan hệ kinh tế của Nhật Bản với khu vực Châu Á - Thái Bình Dương ngày càng tăng trong khi của Mỹ ngày càng suy giảm và Nhật Bản đã trở thành nước đầu tư lớn nhất vào khu vực Châu á - Thái Bình Dương. đầu tư trực tiếp ra nước ngoài FDI của Nhật Bản vào các nước Châu Á - Thái Bình Dương chỉ là 7 tỷ USD. Các nền kinh tế khác như Hàn Quốc, Đài Loan và ASEAN trước đây từng dựa vào Mỹ thì nay đã và đang trỗi dậy và trở thành những địch thủ cạnh tranh thay dần các vị trí kinh tế của Mỹ trong khu vực. Trung Quốc với tốc độ tăng trưởng cao nhất thế giới liên tục trong thời gian gần đây cùng với Hồng Kông, Đài Loan, Singapore cũng đang tạo ra “ một vành đai kinh tế Trung Hoa” có phạm vi ảnh hưởng rộng khắp các nước Châu Á. Tất cả những điều này đã làm cho Mỹ rất lo ngại và buộc Mỹ phải tăng cường sự có mặt ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương vì những lợi ích kinh tế của mình ở khu vực này. Đồng thời, Mỹ cũng hy vọng một thị trường năng động và đầy tiềm năng của khu vực Châu Á- Thái Bình Dương có khả năng giúp Mỹ khôi phục địa vị cường quốc kinh tế của mình. Trong bối cảnh đó, tăng cường thúc đẩy quan hệ với Việt Nam trở thành một khâu quan trọng trong chiến lược của Mỹ đối với khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Các công ty đa quốc gia dù lớn hay nhỏ đều mong đợi tham gia xây dựng các cơ sở hạ tầng ở Việt Nam do ngân hàng thế giới tài trợ. Những công ty nhìn xa hơn đã thấy được Việt Nam là một thị trường tiềm năng, có thể hỗ trợ cho các thị trường Châu Á khác, một thị trường có tiềm năng tiêu thụ lớn gấp 2 lần một số nước mà Bộ Thương mại Mỹ coi là “ những thị trường lớn đang xuất hiện” để tiêu thụ các hàng hoá của Mỹ, và là một cơ hội để di chuyển ít nhất là ngành công nghiệp chế tạo “ kỹ thuật tầm trung” đến đây nhằm giảm chi phí nhân công đang gia tăng liên tục ở Hồng Kông, Hàn Quốc và Singapore. Đối với các doanh nghiệp Mỹ gốc Việt, đây cũng là dịp để họ làm ăn trong một môi trường văn hoá quen thuộc. Và khi Việt Nam đã thực sự hội nhập vào khu vực Châu Á - Thái Bình Dương nếu Mỹ không có quan hệ đối với Việt Nam tức là Mỹ đã mất đi vai trò của mình ở một thị trường quan trọng ở ĐNÁ. Hơn nữa, nếu không đẩy mạnh quan hệ kinh tế – thương mại với Việt Nam, việc thi hành chiến lược kinh tế được coi là ưu tiên số một trong đIều chỉnh chiến lược toàn cầu của Mỹ trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương thời kỳ sau chiến tranh lạnh sẽ không đạt kết quả mong muốn. Vì vậy, Báo cáo chiến lược an ninh quốc gia Mỹ cho thế kỷ 21 đã xác định, lợi ích chiến lược của Mỹ ở ĐNÁ là phát triển hợp tác khu vực và song phương cùng các quan hệ kinh tế nhằm ngăn chặn và giải quyết các xung đột và nâng cao mức độ tham gia của Mỹ trong nền kinh tế khu vực.