Lời mở đầu 1
Chương 1: Lý luận chung về quản lý vốn nhà nước tại các doanh nghiệp
nhà nước 3
I. Doanh nghiệp nhà nước 3
1. Quan niệm về doanh nghiệp nhà nước 3
2. Phân loại doanh nghiệp nhà nước 6
3. Vai trò của doanh nghiệp nhà nước trong nền kinh tế thị trường. 6
II. Quản lý vốn nhà nước tại các doanh nghiệp nhà nước 8
1. Khái quát về vốn trong doanh nghiệp 8
2. Tính tất yếu của việc quản lý vốn nhà nước trong các doanh nghiệp
nhà nước 11
3. Nội dung công tác quản lý vốn nhà nước tại các doanh nghiệp nhà nước 12
4. Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý vốn nhà nước tại các
doanh nghiệp nhà nước 21
Chương 2: Thực trạng công tác quản lý vốn nhà nước tại các doanh nghiệp
nhà nước của Cục Tài chính doanh nghiệp. 25
I. Giới thiệu Cục Tài chính doanh nghiệp 25
1. Lịch sử hình thành 25
2. Chức năng, nhiệm vụ của Cục Tài chính doanh nghiệp: 26
3. Tổ chức bộ máy của Cục Tài chính doanh nghiệp: 28
II. Thực trạng các doanh nghiệp nhà nước hiện nay 29
III. Tình hình công tác quản lý vốn nhà nước tại các doanh nghiệp nhà
nước của Cục Tài chính doanh nghiệp. 34
1. Vai trò chủ sở hữu. 35
1.1. Đầu tư vốn và giao vốn cho doanh nghiệp nhà nước. 36
1.2. Huy động vốn của các doanh nghiệp nhà nước 38
1.3. Quản lý sử dụng vốn và tài sản 40
1.4. Bảo toàn và phát triển vốn 42
1.5. Phân phối và sử dụng các quỹ 43
2. Vai trò quản lý nhà nước 48
IV. Đánh giá công tác quản lý vốn nhà nước tại các doanh nghiệp nhà
nước của Cục Tài chính doanh nghiệp 50
1. Ưu điểm 50
1.1. Quyền chủ động của doanh nghiệp được mở rộng 50
1.2. Đề cao trách nhiệm bảo toàn vốn của doanh nghiệp 51
1.3. Bảo đảm sự bình đẳng giữa doanh nghiệp nhà nước với doanh
nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác 51
1.4. Công tác giám sát đã đạt được một số kết quả. 52
2. Hạn chế 53
2.1. Tổ chức bộ máy quản lý vốn nhà nước chưa hợp lý 53
2.2. Cơ chế đầu tư vốn chưa đầy đủ và phù hợp. 53
2.3. Vấn đề sở hữu doanh nghiệp nhà nước 55
2.4. Doanh nghiệp nhà nước chưa thực sự được chủ động. 55
2.5. Chế độ phân phối lợi nhuận sau thuế 56
2.6. Trách nhiệm của người quản lý doanh nghiệp chưa cụ thể 58
2.7. Hiệu quả công tác giám sát doanh nghiệp nhà nước chưa cao. 58
Chương 3: Một số kiến nghị nhằm đổi mới công tác quản lý vốn nhà
nước tại các doanh nghiệp nhà nước của Cục tài chính doanh nghiệp 59
1. Mục tiêu cơ bản khi thực hiện đổi mới công tác quản lý vốn nhà nước
tại các doanh nghiệp nhà nước. 59
2. Một số kiến nghị nhằm đổi mới công tác quản lý vốn nhà nước tại các
doanh nghiệp nhà nước. 60
2.1. Đổi mới tổ chức quản lý vốn nhà nước tại các doanh nghiệp nhà
nước. 61
2.2. Hoàn thiện cơ chế đầu tư vốn 62
2.3. Thống nhất vấn đề sở hữu trong doanh nghiệp nhà nước khi huy
động vốn. 64
2.4. Mở rộng hơn nữa quyền tự chủ của doanh nghiệp nhà nước 64
2.5. Hoàn thiện chính sách phân phối và sử dụng các quỹ 66
2.6. Quy định rõ trách nhiệm của người quản lý doanh nghiệp. 67
2.7. Tăng cường công tác giám sát quản lý vốn 68
Kết luận 69
73 trang |
Chia sẻ: huong.duong | Lượt xem: 1216 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Đổi mới công tác quản lý vốn nhà nước tại các doanh nghiệp nhà nước của Cục Tài chính doanh nghiệp, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
, tham gia viƯc x©y dùng ®¬n gi¸, quü tiỊn l¬ng vµ xÕp h¹ng doanh nghiƯp theo quy ®Þnh cđa Nhµ níc.
KiĨm tra viƯc thùc hiƯn chÝnh s¸ch, chÕ ®é qu¶n lý tµi chÝnh, kÕ to¸n, kiĨm to¸n cđa doanh nghiƯp.
KiĨm tra b¸o c¸o tµi chÝnh, x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng hoµn tr¶ nỵ, møc ®é b¶o toµn vµ ph¸t triĨn vèn nhµ níc hµng n¨m cđa doanh nghiƯp.
-Tỉng hỵp, ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý, sư dơng vèn, viƯc b¶o toµn vµ ph¸t triĨn vèn thuéc së h÷u nhµ níc t¹i c¸c lo¹i h×nh doanh nghiƯp trong c¶ níc vµ theo ngµnh kinh tÕ.
-Qu¶n lý c¸c quü tµi chÝnh hç trỵ doanh nghiƯp do Bé trëng Bé Tµi chÝnh đy quyỊn.
-Híng dÉn c¸c Së Tµi chÝnh- VËt gi¸ thèng nhÊt qu¶n lý nhµ níc vỊ tµi chÝnh ®èi víi c¸c doanh nghiƯp trªn ®Þa bµn; qu¶n lý vèn nhµ níc t¹i c¸c doanh nghiƯp do tØnh, thµnh phè thµnh lËp hoỈc gãp vèn, tỉng hỵp, ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiƯp trªn ®Þa bµn.
-Thùc hiƯn c¸c nhiƯm vơ kh¸c do Bé trëng Bé Tµi chÝnh giao.
3. Tỉ chøc bé m¸y cđa Cơc Tµi chÝnh doanh nghiƯp:
Cơc Tµi chÝnh doanh nghiƯp cã Cơc trëng phơ tr¸ch vµ mét sè Phã Cơc trëng do Bé Tµi chÝnh bỉ nhiƯm, miƠn nhiƯm.
Bé m¸y cđa Cơc Tµi chÝnh doanh nghiƯp gåm cã:
-Ban Tµi chÝnh doanh nghiƯp: x©y dùng, quèc phßng, an ninh, h¶i quan, dù tr÷ quèc gia, c¸c tỉ chøc chÝnh trÞ, chÝnh trÞ- x· héi gäi t¾t lµ Ban Tµi chÝnh doanh nghiƯp x©y dùng.
-Ban Tµi chÝnh doanh nghiƯp giao th«ng- bu ®iƯn
-Ban Tµi chÝnh doanh nghiƯp c«ng nghiƯp
-Ban Tµi chÝnh doanh nghiƯp th¬ng m¹i- v¨n ho¸- gi¸o dơc
-Ban Tµi chÝnh doanh nghiƯp n«ng nghiƯp- thđy s¶n
-Ban Tµi chÝnh doanh nghiƯp ngoµi quèc doanh
-Ban Cỉ phÇn ho¸
-Ban ChÝnh s¸ch- Tỉng hỵp
-V¨n phßng Cơc.
II. Thùc tr¹ng c¸c doanh nghiƯp nhµ níc hiƯn nay
Trong h¬n 10 n¨m qua, §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· thùc hiƯn nhiỊu chđ tr¬ng, biƯn ph¸p tÝch cùc nh»m ®ỉi míi vµ n©ng cao hiƯu qu¶ doanh nghiƯp nhµ níc. Doanh nghiƯp nhµ níc ®· vỵt qua nhiỊu thư th¸ch, ®øng v÷ng vµ kh«ng ngõng ph¸t triĨn, gãp phÇn quan träng vµo thµnh tùu to lín cđa sù nghiƯp ®ỉi míi vµ ph¸t triĨn ®Êt níc; ®a níc ta ra khái khđng ho¶ng kinh tÕ- x· héi, chuyĨn sang thêi kú ®Èy m¹nh c«ng nghiƯp hãa, hiƯn ®¹i hãa theo ®Þnh híng x· héi chđ nghÜa.
Doanh nghiƯp nhµ níc ®· chi phèi ®ỵc c¸c ngµnh, lÜnh vùc then chèt vµ s¶n phÈm thiÕt yÕu cđa nỊn kinh tÕ; gãp phÇn chđ yÕu ®Ĩ kinh tÕ nhµ níc thùc hiƯn ®ỵc vai trß chđ ®¹o, ỉn ®Þnh vµ ph¸t triĨn kinh tÕ-x· héi, t¨ng thÕ vµ lùc cđa ®Êt níc. Doanh nghiƯp nhµ níc chiÕm tû träng lín trong tỉng s¶n phÈm trong níc, trong tỉng thu ng©n s¸ch, kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ c«ng tr×nh hỵp t¸c ®Çu t víi níc ngoµi; lµ lùc lỵng quan träng trong thùc hiƯn c¸c chÝnh s¸ch x· héi, kh¾c phơc hËu qu¶ thiªn tai vµ b¶o ®¶m nhiỊu s¶n phÈm, dÞch vơ c«ng Ých thiÕt yÕu cho x· héi, quèc phßng, an ninh. Doanh nghiƯp nhµ níc ngµy cµng thÝch øng víi c¬ chÕ thÞ trêng; n¨ng lùc s¶n xuÊt tiÕp tơc t¨ng; c¬ cÊu ngµy cµng hỵp lý h¬n; tr×nh ®é c«ng nghƯ vµ qu¶n lý cã nhiỊu tiÕn bé; hiƯu qu¶ vµ søc c¹nh tranh tõng bíc ®ỵc n©ng lªn; ®êi sèng cđa ngêi lao ®éng tõng bíc ®ỵc c¶i thiƯn.
Tuy nhiªn, bªn c¹nh ®ã doanh nghiƯp nhµ níc vÉn cßn nhiỊu khã kh¨n, nhiỊu doanh nghiƯp ho¹t ®éng cha hiƯu qu¶, cha thùc sù thĨ hiƯn ®ỵc vai trß chđ ®¹o trong nỊn kinh tÕ.
Tèc ®é t¨ng trëng GDP cđa nỊn kinh tÕ trong nh÷ng n¨m 1991- 1995 ®¹t b×nh qu©n 8,2%/n¨m, n¨m 1996- 1997 ®¹t xÊp xØ 9%/n¨m. N¨m 1998 mỈc dï cã nhiỊu khã kh¨n nhng GDP vÉn t¨ng 5,8%. N¨m 1999 tèc ®é t¨ng chØ cßn 5,5%. N¨m 2000 tèc ®é t¨ng trëng ®¹t 7,5%, n¨m 2001 ®¹t 6,8%. Trong ®ã, C¸c doanh nghiƯp nhµ níc ®· ®ãng gãp mét phÇn quan träng cho sù ph¸t triĨn cđa nỊn kinh tÕ: t¹o ra h¬n 30% GDP, h¬n 60% nguån thu ng©n s¸ch nhµ níc, gi¶i quyÕt viƯc lµm vµ thu nhËp cho 1,7 triƯu lao ®éng, ®¶m b¶o cung cÊp c¸c s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vơ thiÕt yÕu cho nỊn kinh tÕ nh dÇu khÝ, ®iƯn, than, xi m¨ng, hµng kh«ng, bu chÝnh viƠn th«ng... gãp phÇn c©n ®èi cung cÇu hµng ho¸. Trong bèi c¶nh kinh tÕ thÕ giíi cã nhiỊu biÕn ®éng, c¸c doanh nghiƯp nhµ níc vÉn ®¹t tû lƯ t¨ng trëng trung b×nh 9%/n¨m.
TÝnh ®Õn 1/1/2000, sè lỵng doanh nghiƯp nhµ níc hiƯn cã lµ 5.500, trong ®ã cã 732 doanh nghiƯp c«ng Ých, doanh nghiƯp trung ¬ng lµ 1802, doanh nghiƯp ®Þa ph¬ng lµ 3.698. Sè doanh nghiƯp ®· cỉ phÇn ho¸ tõ tríc ®Õn nay lµ h¬n 900 doanh nghiƯp, riªng trong n¨m 2001 lµ 165 doanh nghiƯp; trong ®ã: cỉ phÇn ho¸ 131 doanh nghiƯp; giao, b¸n, kho¸n, thuª 34 doanh nghiƯp (thuéc khèi ®Þa ph¬ng: 33 vµ Tỉng c«ng ty: 1). Sè doanh nghiƯp hoµn thµnh chuyĨn ®ỉi së h÷u trong n¨m 2001 ®¹t kho¶ng 230 doanh nghiƯp, gÇn b»ng n¨m 2000.
Sè lỵng doanh nghiƯp cßn l¹i nh trªn lµ qu¸ nhiỊu vµ dµn tr¶i ë nhiỊu ngµnh lÜnh vùc. Sè doanh nghiƯp nhµ níc thuéc c¸c ngµnh dÞch vơ tµi chÝnh nh kiĨm to¸n, kÕ to¸n, b¶o hiĨm cßn qu¸ Ýt, cha ®¸p øng ®ỵc nhu cÇu ®ßi hái cđa nỊn kinh tÕ vµ cđa c¸c doanh nghiƯp.
M« h×nh ho¹t ®éng cđa c¸c doanh nghiƯp cịng ®ỵc tỉ chøc l¹i trªn c¬ së c¸c Tỉng C«ng ty, C«ng ty, xÝ nghiƯp liªn hỵp, liªn hiƯp c¸c xÝ nghiƯp, ®ỵc tỉ chøc l¹i thµnh hai lo¹i lµ Tỉng C«ng ty (gåm c¸c doanh nghiƯp thµnh viªn h¹ch to¸n ®éc lËp vµ doanh nghiƯp h¹ch to¸n phơ thuéc) vµ c¸c doanh nghiƯp ®éc lËp. §Õn nay, c¶ níc cã 94 Tỉng C«ng ty, trong ®ã cã 17 Tỉng C«ng ty 91 vµ 74 Tỉng C«ng ty 90. Quy m« doanh nghiƯp cã vèn nhµ níc trªn 10 tû ®ång chiÕm cha ®Õn 20% tỉng sè c¸c Tỉng C«ng ty, vÝ dơ lÜnh vùc x©y dùng c¶ níc cã 24 Tỉng C«ng ty, chiÕm 25% tỉng sè.
Lỵi nhuËn cđa doanh nghiƯp nh÷ng n¨m qua t¨ng cha t¬ng xøng víi sù quan t©m u ®·i cđa Nhµ níc vỊ vèn, thÞ trêng vµ nh÷ng chÝnh s¸ch b¶o hé kh¸c.
TT
ChØ tiªu
§¬n vÞ
1998
1999
2000
2001
1
2
3
4
Vèn nhµ níc t¹i doanh nghiƯp
Doanh thu
L·i (®· trõ lç)
Tû lƯ l·i/vèn nhµ níc
Tû ®
Tû ®
Tû ®
%
108.970
304.422
11.568
10,6
112.000
316.278
12.000
11,6
130.253
328.320
14.588
11,2
132.858
361.152
15.317
11,5
Sè liƯu trªn ®©y lµ theo b¸o c¸o cđa doanh nghiƯp nªn cã thĨ cha ph¶n ¸nh ®ĩng thùc tr¹ng t×nh h×nh tµi chÝnh cđa doanh nghiƯp (cha ®ỵc kiĨm tra x¸c ®Þnh l¹i cđa kiĨm to¸n hoỈc cđa c¸c c¬ quan chøc n¨ng). NÕu tÝnh ®ĩng c¬ chÕ tµi chÝnh hiƯn hµnh (nh tÝnh ®đ chªnh lƯch tû gi¸, dù phßng c¸c kho¶n nỵ khã ®ßi, khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh...) th× sè doanh nghiƯp lç vµ sè lç cã thĨ t¨ng h¬n nhiỊu.
Vèn nhµ níc t¹i doanh nghiƯp t¨ng qua c¸c n¨m nhng kh«ng nhiỊu. N¨m 2000, sè vèn nhµ níc t¹i doanh nghiƯp lµ 130.253 tû ®ång, so víi n¨m 1999 t¨ng 2,7%. N¨m 2001 sè vèn lµ 132.858, t¨ng 2% so víi n¨m 2000. Vèn dïng cho ®Çu t tµi s¶n theo c¬ chÕ hiƯn hµnh chđ yÕu lµ doanh nghiƯp ph¶i tù huy ®éng b»ng nguån vèn tÝn dơng cđa ng©n hµng, Nhµ níc vµ c¸c tỉ chøc kh¸c. Tõ n¨m 1995, Nhµ níc ®Ĩ l¹i cho doanh nghiƯp toµn bé sè khÊu hao c¬ b¶n tµi s¶n cè ®Þnh thuéc nguån vèn ng©n s¸ch nhµ níc ®Ĩ doanh nghiƯp ®Çu t. Tû lƯ trÝch quü ®Çu t ®Çu t ph¸t triĨn tõ lỵi nhuËn cßn l¹i cđa doanh nghiƯp ®ỵc n©ng tõ 35% lªn 50% cịng t¹o thªm nguån ®Çu t cho doanh nghiƯp.
Víi doanh thu hµng n¨m kho¶ng trªn 300.000 tû ®ång, c¸c doanh nghiƯp nhµ níc cÇn cã kho¶ng 75.000 tû ®ång vèn lu ®éng. HiƯn nay sè vèn lu ®éng chØ cã kho¶ng 20.000 tû ®ång, míi ®¸p øng ®ỵc 27% sè vèn lu ®éng cÇn thiÕt cho doanh nghiƯp ho¹t ®éng.
§Ĩ t¹o ®iỊu kiƯn cho doanh nghiƯp, trong 3 n¨m 1998- 2000, ng©n s¸ch nhµ níc ®· dµnh gÇn 8.000 tû ®ång ®Ĩ ®Çu t cho doanh nghiƯp nhµ níc, cho vay tÝn dơng u ®·i 8.685 tû ®Ĩ c¸c doanh nghiƯp ®Çu t ®ỉi míi c«ng nghƯ, më réng kinh doanh. Ngoµi ra Nhµ níc cßn dµnh mét phÇn ng©n s¸ch ®Ĩ bï chªnh lƯch l·i suÊt cho ng©n hµng ®Ĩ chuyĨn tÝn dơng ng¾n h¹n thµnh tÝn dơng dµi h¹n. ë mét sè ngµnh ®Ỉc biƯt nh ®iƯn lùc, dÇu khÝ, Nhµ níc cßn thùc hiƯn b¶o l·nh cho doanh nghiƯp vay vèn níc ngoµi ®Ĩ ®Çu t. Nhµ níc cịng cho phÐp mét sè ®Þa ph¬ng ®ỵc thùc hiƯn c¸c kho¶n phơ thu ®Ĩ ngoµi gi¸ Nhµ níc quy ®Þnh ®Ĩ cã thªm nguån ®Çu t cho doanh nghiƯp nh phơ thu tiỊn ®iƯn, tiỊn l¾p ®Ỉt ®iƯn tho¹i ë Hµ Néi, Thµnh phè Hå ChÝ Minh. Tíi ®©y, theo NghÞ quyÕt Trung ¬ng 3 kho¸ IX, ChÝnh phđ sÏ thùc hiƯn kh«ng thu sư dơng vèn ng©n s¸ch nhµ níc nh»m t¹o ®iỊu kiƯn cho doanh nghiƯp nhµ níc tÝch tơ vèn ®Çu t ®Ĩ ®ỉi míi c«ng nghỊ. Gi¶i ph¸p nµy sÏ lµm t¨ng n¨ng lùc tµi chÝnh cđa doanh nghiƯp nhµ níc lªn kho¶ng 1.500 tû ®ång/n¨m.
N¨m 2000, gi¸ trÞ tµi s¶n cđa doanh nghiƯp nhµ níc (kh«ng bao gåm c¸c ng©n hµng) lµ 527.267 tû ®ång, trong khi ®ã vèn nhµ níc t¹i doanh nghiƯp chØ lµ 130.253 tû. Do vËy, c¸c doanh nghiƯp nhµ níc ph¶i vay, chiÕm dơng vèn lÉn nhau hoỈc nỵ Ng©n s¸ch nhµ níc.
B¶ng díi ®©y cho biÕt t×nh h×nh nỵ cđa c¸c doanh nghiƯp nhµ níc cho ®Õn 1/1/2001:
TT
Tiªu chÝ
§¬n vÞ
1998
1999
2000
1
2
3
4
Tỉng sè nỵ ph¶i tr¶
Tû lƯ so víi vèn nhµ níc
Tỉng sè ph¶i thu
Trong ®ã: khã ®ßi
Tû ®
%
Tû ®
Tû ®
123.193
113
67.993
1.658
183.664
164
105.602
2.629
353.410
367
187.091
1.926
Sè nỵ trªn ®©y kh«ng bao gåm sè nỵ cđa c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i quèc doanh.
HiƯn nay, tỉng nỵ ph¶i thu vµ nỵ ph¶i tr¶ cđa khèi doanh nghiƯp nhµ níc lªn ®Õn gÇn 300.000 tû ®ång. Sè nỵ cđa doanh nghiƯp nhµ níc thêng cao h¬n sè vèn nhµ níc tõ 13- 300%. NhiỊu doanh nghiƯp cã sè nỵ lín nh Tỉng C«ng ty ®iƯn lùc (14.000 tû), Tỉng C«ng ty Bu chÝnh viƠn th«ng (h¬n 11.000 tû), Tỉng C«ng ty Rỵu bia (h¬n 4.500 tû). NhiỊu doanh nghiƯp cã sè nỵ lín gÊp nhiỊu lÇn sè vèn nhµ níc t¹i doanh nghiƯp nh Tỉng C«ng ty MÝa ®êng 1 (gÊp 6 lÇn), Tỉng C«ng ty Gèm sø thđy tinh (gÊp 3,5 lÇn), Tỉng C«ng ty DƯt may (gÇn 2,5 lÇn), Tỉng C«ng ty Than (gÊp 2 lÇn). Mét sè doanh nghiƯp ®Çu t ®ĩng híng, c«ng nghƯ thiÕt bÞ phï hỵp nªn kh¶ n¨ng thanh to¸n nỵ tèt (Tỉng C«ng ty Bu chÝnh viƠn th«ng, Tỉng C«ng ty cao su, Tỉng C«ng ty x¨ng dÇu...). Ngỵc l¹i, mét sè doanh nghiƯp kh¸c l¹i sư dơng vèn kh«ng phï hỵp dÉn tíi kh¶ n¨ng tr¶ nỵ kÐm nh Tỉng C«ng ty d©u t»m t¬. 74% nhµ m¸y ®êng ®Þa ph¬ng kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nỵ ®ĩng h¹n, 50% sè nhµ m¸y xi m¨ng lß ®øng ®Þa ph¬ng cịng míi tr¶ ®ỵc 10- 20% sè nỵ ph¶i tr¶. Tỉng C«ng ty Than cã sè nỵ gÊp 2 lÇn tỉng sè vèn Nhµ níc song kh¶ n¨ng tr¶ nỵ rÊt thÊp, ®Õn 30/6/2000, sè nỵ vay ®Çu t ph¶i tr¶ lµ 885 tû nhng nguån ®Ĩ tr¶ chØ cã 702 tû, thiÕu 183 tû ®ång. Cã kho¶ng 40 dù ¸n vay vèn ODA víi tỉng sè vèn vay 350 triƯu USD gỈp khã kh¨n trong viƯc tr¶ nỵ.
ChÝnh phđ ®· cã mét sè gi¶i ph¸p xư lý nỵ tån ®äng cđa doanh nghiƯp nhµ níc. §èi víi c¸c kho¶n nỵ liªn quan ®Õn ng©n s¸ch, ChÝnh phđ hç trỵ tiỊn thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép ng©n s¸ch nhµ níc tÝnh ®Õn 31/12/1999 cho c¸c dù ¸n ®Çu t ®ỵc phª duyƯt nhng thiÕu vèn, xo¸ sè nỵ thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép ng©n s¸ch nhµ níc cho c¸c doanh nghiƯp kinh doanh bÞ lç. §èi víi c¸c kho¶n nỵ ng©n hµng quèc doanh, doanh nghiƯp ®ỵc khoanh nỵ, cho phÐp xo¸ nỵ l·i vay, chuyĨn nỵ vay thµnh vèn ng©n s¸ch nhµ níc cÊp bỉ sung cho doanh nghiƯp hoỈc xo¸ nỵ l·i vay vµ khoanh nỵ gèc, tuú tõng trêng hỵp cơ thĨ.
Tãm l¹i, trong nh÷ng n¨m gÇn ®ay, c¸c doanh nghiƯp nhµ níc ®· ®¹t ®ỵc mét sè kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh, nhng cha thĨ hiƯn ®ỵc ®Çy ®đ vai trß chđ ®¹o cđa m×nh trong nỊn kinh tÕ. Cã nhiỊu nguyªn nh©n cho hiƯn tỵng nµy, trong ®ã cã nguyªn nh©n tõ phÝa c«ng t¸c qu¶n lý vèn nhµ níc t¹i c¸c doanh nghiƯp hiƯn nay.
III. T×nh h×nh c«ng t¸c qu¶n lý vèn nhµ níc t¹i c¸c doanh nghiƯp nhµ níc cđa Cơc Tµi chÝnh doanh nghiƯp.
Nhµ níc qu¶n lý vèn cđa m×nh t¹i c¸c doanh nghiƯp nhµ níc th«ng qua Cơc Tµi chÝnh doanh nghiƯp trùc thuéc Bé Tµi chÝnh. C«ng t¸c qu¶n lý vèn nhµ níc ®ỵc thĨ hiƯn trªn hai mỈt: thùc hiƯn vai trß chđ së h÷u vµ thùc hiƯn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ níc. Hai chøc n¨ng nµy ®ỵc Cơc Tµi chÝnh doanh nghiƯp thùc hiƯn th«ng qua viƯc ban hµnh c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch qu¶n lý vèn nhµ níc vµ híng dÉn, kiĨm tra gi¸m s¸t viƯc tu©n thđ c¸c chÝnh s¸ch ®ã cđa doanh nghiƯp.
1. Vai trß chđ së h÷u.
Tõ n¨m 1979, mét thêi kú thư nghiƯm liªn tơc c¸c gi¶i ph¸p ®ỉi míi c¬ chÕ qu¶n lý vèn nhµ níc t¹i c¸c doanh nghiƯp nhµ níc: Më ®Çu lµ NghÞ ®Þnh 25/CP ngµy 21/1/1981 víi ba phÇn kÕ ho¹ch. TiÕp theo lµ c¸c QuyÕt ®Þnh 146/H§BT ngµy 25/8/1982, QuyÕt ®Þnh 156/H§BT ngµy 30/11/1984 vµ QuyÕt ®Þnh 16/H§BT ngµy 26/6/1986 ®· ra ®êi. C¸c QuyÕt ®Þnh nµy ngµy cµng më réng quyỊn tù chđ cho c¸c doanh nghiƯp nhµ níc trong s¶n xuÊt kinh doanh lÉn trong lÜnh vùc tµi chÝnh.
Sau ®¹i héi lÇn thø VI cđa §¶ng Céng s¶n ViƯt Nam, thùc hiƯn ®êng lèi ®ỉi míi cđa §¶ng, nỊn kinh tÕ níc ta chuyĨn tõ c¬ chÕ tËp trung, quan liªu, bao cÊp sang c¬ chÕ kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cđa Nhµ níc, thõa nhËn sù tån t¹i cđa nhiỊu thµnh phÇn kinh tÕ. ChÝnh phđ ®· triĨn khai mét sè chÝnh s¸ch vµ biƯn ph¸p quan träng nh»m cđng cè, t¨ng cêng vai trß chđ ®¹o cđa doanh nghiƯp nhµ níc trong nỊn kinh tÕ.
NghÞ ®Þnh 59/CP cđa ChÝnh phđ ban hµnh ngµy 3/10/1996 ®· ®¸nh dÊu mét bíc ngoỈt trong t duy lý luËn vµ chØ ®¹o thùc tiƠn ®ỉi míi qu¶n lý tµi chÝnh doanh nghiƯp nhµ níc nãi chung vµ qu¶n lý vèn nhµ níc t¹i c¸c doanh nghiƯp nhµ níc nãi riªng. NghÞ ®Þnh 59/CP lµ sù cơ thĨ ho¸ nh÷ng quy ®Þnh trong LuËt doanh nghiƯp nhµ níc ®· ®ỵc Quèc héi th«ng qua ngµy 20/4/1995.
Nh÷ng néi dung cđa NghÞ ®Þnh ®· ®¸p øng yªu cÇu ®ỉi míi qu¶n lý tµi chÝnh doanh nghiƯp. Tuy nhiªn, sau gÇn 3 n¨m thùc hiƯn, mét sè ®iỊu quy ®Þnh trong NghÞ ®Þnh 59/CP kh«ng cßn phï hỵp, cÇn ®ỵc sưa ®ỉi, nÕu kh«ng sÏ trë thµnh vËt c¶n trong qu¸ tr×nh ®ỉi míi, ph¸t triĨn kinh tÕ.
Ngµy 20/4/1999, ChÝnh phđ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh sè 27/1999/N§-CP nh»m sưa ®ỉi, bỉ sung Quy chÕ qu¶n lý tµi chÝnh vµ h¹ch to¸n kinh doanh ®èi víi doanh nghiƯp nhµ níc ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh sè 59/CP ngµy 3/10/1996. Nh÷ng sưa ®ỉi, bỉ sung ghi trong v¨n b¶n cđa Bé Tµi chÝnh híng dÉn thùc hiƯn vỊ c¬ b¶n ®· ®¸p øng ®ỵc yªu cÇu thùc tÕ, phï hỵp víi nh÷ng yªu cÇu cđa c¬ chÕ thÞ trêng.
1.1. §Çu t vèn vµ giao vèn cho doanh nghiƯp nhµ níc.
a) §Çu t vèn
Nhµ níc ®Çu t vèn cho c¸c doanh nghiƯp Nhµ níc míi thµnh lËp ë nh÷ng ngµnh, nh÷ng lÜnh vùc quan träng. C¸c c¬ quan cã thÈm quyỊn khi quyÕt ®Þnh thµnh lËp doanh nghiƯp míi ph¶i b¶o ®¶m ®đ vèn thùc cã t¹i thêi ®iĨm thµnh lËp kh«ng thÊp h¬n møc vèn ph¸p ®Þnh cđa Nhµ níc cho mçi ngµnh nghỊ.
Trong qu¸ tr×nh kinh doanh, c¨n cø vµo hiƯu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, nhiƯm vơ ph¸t triĨn kinh tÕ - x· héi mµ Nhµ níc giao cho doanh nghiƯp vµ kh¶ n¨ng ng©n s¸ch Nhµ níc, Nhµ níc xem xÐt ®Çu t bỉ sung cho doanh nghiƯp trong nh÷ng trêng hỵp cÇn thiÕt.
b) Giao vèn
Doanh nghiƯp Nhµ níc ®ỵc Nhµ níc giao vèn thuéc së h÷u Nhµ níc hiƯn cã t¹i doanh nghiƯp sau khi ®· ®ỵc kiĨm tra, thÈm ®Þnh theo quy ®Þnh hiƯn hµnh cđa Nhµ níc.
Sè vèn giao cho doanh nghiƯp ®ỵc x¸c ®Þnh nh sau:
- §èi víi doanh nghiƯp thµnh lËp míi lµ sè vèn Nhµ níc ghi trong quyÕt to¸n vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n bµn giao sang s¶n xuÊt kinh doanh, vèn ®iỊu lƯ ®ỵc Nhµ níc bỉ sung vµ vèn kh¸c thuéc së h÷u Nhµ níc (nÕu cã).
- §èi víi c¸c doanh nghiƯp ®ang ho¹t ®éng vµ thµnh lËp l¹i (s¸p nhËp, chia t¸ch) lµ sè vèn thuéc së h÷u Nhµ níc hiƯn cã t¹i doanh nghiƯp hoỈc c¸c doanh nghiƯp thµnh viªn, sau khi ®· ®ỵc kiĨm tra, thÈm ®Þnh theo quy ®Þnh hiƯn hµnh cđa Nhµ níc.
Tríc khi giao vèn, doanh nghiƯp ph¶i x¸c ®Þnh râ nh÷ng tån t¹i vỊ mỈt tµi chÝnh (tµi s¶n thõa, thiÕu, mÊt m¸t, h háng, kÐm mÊt phÈm chÊt, tµi s¶n ø ®äng chËm lu©n chuyĨn, kh«ng cÇn dïng, chê thanh lý, c«ng nỵ khã ®ßi, c¸c kho¶n lç luü kÕ, c¸c kho¶n chi phÝ cha cã nguån bï ®¾p vµ c¸c tỉn thÊt tµi s¶n kh¸c), nguyªn nh©n vµ tr¸ch nhiƯm cđa nh÷ng ngêi liªn quan ®Õn c¸c tån t¹i ®Ĩ xư lý theo chÕ ®é hiƯn hµnh. Nh÷ng tån t¹i tµi chÝnh do thùc hiƯn chđ tr¬ng cđa Nhµ níc th× doanh nghiƯp ph¶i kiÕn nghÞ víi c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyỊn ®Ĩ xư lý. Nh÷ng tån t¹i cha thĨ xư lý ®ỵc th× ghi râ trong hå s¬ giao vèn. Doanh nghiƯp thµnh lËp l¹i vµ doanh nghiƯp tiÕp nhËn doanh nghiƯp kh¸c s¸p nhËp vµo ®ỵc kÕ thõa c¸c quyỊn lỵi vµ thùc hiƯn mäi nghÜa vơ cđa doanh nghiƯp Nhµ níc tríc khi s¸p nhËp, hỵp nhÊt, chia t¸ch.
C¸c kho¶n vèn t¨ng thªm do ®ỵc miƠn, gi¶m thuÕ thu nhËp doanh nghiƯp khi thùc hiƯn LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t trong níc hoỈc ®ỵc cÊp l¹i c¸c kho¶n ph¶i nép ng©n s¸ch theo QuyÕt ®Þnh cđa c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyỊn ®ỵc coi lµ vèn cã nguån gèc tõ ng©n s¸ch:
C¸c kho¶n vèn t¨ng thªm nãi trªn vµ vèn ®ỵc Nhµ níc cÊp bỉ sung sau khi ®· giao vèn ®Ịu ®ỵc tÝnh vµo sè vèn Nhµ níc giao cho doanh nghiƯp.
ViƯc giao vèn tiÕn hµnh chËm nhÊt 60 ngµy sau khi doanh nghiƯp ®ỵc cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh. §èi víi c¸c Tỉng c«ng ty Nhµ níc, sau khi nhËn vèn chËm nhÊt 30 ngµy Tỉng c«ng ty ph¶i tỉ chøc giao vèn cho c¸c doanh nghiƯp thµnh viªn. Tỉng sè vèn giao cho c¸c doanh nghiƯp thµnh viªn (doanh nghiƯp ®éc lËp vµ phơ thuéc) kh«ng ®ỵc thÊp h¬n sè vèn Nhµ níc giao cho Tỉng c«ng ty. Trong thêi gian 15 ngµy sau khi giao vèn xong cho c¸c doanh nghiƯp thµnh viªn, Tỉng c«ng ty Nhµ níc gưi b¸o c¸o tỉng hỵp vµ biªn b¶n giao vèn cho c¬ quan qu¶n lý tµi chÝnh vµ Thđ trëng c¬ quan quyÕt ®Þnh thµnh lËp doanh nghiƯp.
Bé trëng Bé Tµi chÝnh hoỈc ngêi ®ỵc ủ quyỊn lµ ngêi giao vèn cho c¸c doanh nghiƯp Nhµ níc. Chđ tÞch Héi ®ång qu¶n trÞ, Tỉng gi¸m ®èc hoỈc Gi¸m ®èc (®èi víi doanh nghiƯp cã Héi ®ång qu¶n trÞ), Gi¸m ®èc (®èi víi doanh nghiƯp kh«ng cã Héi ®ång qu¶n trÞ) lµ ngêi ký nhËn vèn. §èi víi c¸c doanh nghiƯp lµ thµnh viªn cđa Tỉng c«ng ty Nhµ níc, ngêi giao vèn lµ Tỉng gi¸m ®èc Tỉng c«ng ty, ngêi nhËn vèn lµ Gi¸m ®èc doanh nghiƯp thµnh viªn.
§èi víi c¸c Tỉng c«ng ty Nhµ níc ®ỵc thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh sè 90/TTg vµ QuyÕt ®Þnh sè 91/TTg ngµy 7/3/1994 cđa Thđ tíng ChÝnh phđ khi giao vèn ph¶i cã sù chøng kiÕn cđa ®¹i diƯn c¬ quan QuyÕt ®Þnh thµnh lËp doanh nghiƯp.
1.2. Huy ®éng vèn cđa c¸c doanh nghiƯp nhµ níc
Ngoµi sè vèn Nhµ níc ®Çu t, doanh nghiƯp Nhµ níc ph¶i tù huy ®éng vèn díi c¸c h×nh thøc: ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, cỉ phiÕu, vay vèn, nhËn vèn gãp liªn kÕt vµ c¸c h×nh thøc kh¸c ®Ĩ ph¸t triĨn kinh doanh vµ tù chÞu tr¸ch nhiƯm vỊ viƯc huy ®éng vèn. ViƯc huy ®éng vèn kh«ng ®ỵc thay ®ỉi h×nh thøc së h÷u cđa doanh nghiƯp vµ ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh cđa Ph¸p luËt hiƯn hµnh.
a) Doanh nghiƯp nhµ níc ®ỵc huy ®éng vèn trong níc theo c¸c h×nh thøc sau:
- Doanh nghiƯp nhµ níc ®ỵc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ®Ĩ huy ®éng vèn ph¸t triĨn kinh doanh.
- Doanh nghiƯp ®ỵc ký hỵp ®ång, hỵp t¸c kinh doanh hoỈc liªn kÕt víi c¸c tỉ chøc, c¸ nh©n trong níc nh»m bỉ sung vèn kinh doanh cđa doanh nghiƯp.
- Doanh nghiƯp ®ỵc vay vèn cđa c¸c tỉ chøc tÝn dơng (c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i, c¸c C«ng ty tµi chÝnh...), c¸c doanh nghiƯp kh¸c, c¸c c¸ nh©n (kĨ c¶ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiƯp) ®Ĩ ®Çu t ph¸t triĨn.
VỊ nguyªn t¾c l·i suÊt huy ®éng vèn theo h×nh thøc vay vèn, ph¸t hµnh tr¸i phiÕu cđa doanh nghiƯp theo l·i suÊt thùc tÕ nhng tèi ®a kh«ng qu¸ tû lƯ l·i suÊt trÇn do Ng©n hµng Nhµ níc ViƯt Nam quy ®Þnh cho c¸c tỉ chøc tÝn dơng. C¨n cø vµo nguyªn t¾c nµy, l·i suÊt huy ®éng vèn ph¶i ®ỵc ghi trong khÕ íc hoỈc hỵp ®ång vay vèn vµ ®ỵc h¹ch to¸n vµo chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh cđa doanh nghiƯp.
b) C¸c h×nh thøc huy ®éng vèn tõ níc ngoµi bao gåm:
Doanh nghiƯp Nhµ níc ®ỵc vay ng¾n h¹n, trung h¹n, dµi h¹n cđa c¸c tỉ chøc vµ c¸ nh©n níc ngoµi ®Ĩ ph¸t triĨn kinh doanh, theo ®ĩng c¸c quy ®Þnh cđa ChÝnh phđ. Trêng hỵp ®Ỉc biƯt ®ỵc Nhµ níc b¶o l·nh vay vèn níc ngoµi ph¶i do Thđ tíng ChÝnh phđ quyÕt ®Þnh. Trêng hỵp kh«ng ®ỵc Thđ tíng ChÝnh phđ cho phÐp th× tỉ chøc nµo b¶o l·nh, tỉ chøc ®ã chÞu tr¸ch nhiƯm vỊ kho¶n vay níc ngoµi cđa doanh nghiƯp theo quy ®Þnh cđa hỵp ®ång ®· ký.
c) Tr¸ch nhiƯm sư dơng vµ hoµn tr¶ vèn huy ®éng:
Vèn huy ®éng chØ sư dơng vµo mơc ®Ých kinh doanh kh«ng dïng vµo mơc ®Ých kh¸c. Vèn huy ®éng ph¶i ®ỵc qu¶n lý chỈt chÏ, kinh doanh cã hiƯu qu¶. Doanh nghiƯp ph¶i tr¶ nỵ gèc vµ l·i theo ®ĩng cam kÕt khi huy ®éng vèn.
Héi ®ång qu¶n trÞ (®èi víi doanh nghiƯp cã Héi ®ång qu¶n trÞ), Gi¸m ®èc (®èi víi doanh nghiƯp kh«ng cã Héi ®ång qu¶n trÞ) chÞu tr¸ch nhiƯm phª duyƯt ph¬ng ¸n huy ®éng vèn. NÕu ph¬ng ¸n huy ®éng vèn kh«ng cã hiƯu qu¶ dÉn ®Õn tỉn thÊt tµi s¶n th× Héi ®ång qu¶n trÞ, Gi¸m ®èc chÞu tr¸ch nhiƯm tuú theo møc lç, sè n¨m bÞ lç, nguyªn nh©n chđ quan g©y ra lç vµ møc ®é tr¸ch nhiƯm cơ thĨ. Tỉng gi¸m ®èc hoỈc Gi¸m ®èc cã tr¸ch nhiƯm lËp vµ thùc hiƯn ph¬ng ¸n huy ®éng vèn, sư dơng vèn ®ĩng mơc ®Ých cã hiƯu qu¶. Khi viƯc thùc hiƯn dù ¸n ®Çu t kh«ng mang l¹i hiƯu qu¶ kinh tÕ, dÉn ®Õn kh«ng thu håi ®ỵc vèn Nhµ níc hoỈc kh«ng tr¶ ®ỵc nỵ vay theo khÕ íc hoỈc hỵp ®ång vay vèn, th× c¸c thiƯt h¹i do chđ quan g©y ra, tuú theo tÝnh chÊt, møc ®é vi ph¹m vµ trong ph¹m vi tr¸ch nhiƯm, Héi ®ång qu¶n trÞ, Tỉng gi¸m ®èc, Gi¸m ®èc bÞ xư lý hµnh chÝnh vµ båi thêng vËt chÊt theo quy ®Þnh cđa ph¸p luËt.
1.3. Qu¶n lý sư dơng vèn vµ tµi s¶n
- Doanh nghiƯp ®ỵc quyỊn sư dơng vèn vµ quü ®Ĩ kinh doanh theo nguyªn t¾c cã hiƯu qu¶, b¶o toµn vµ ph¸t triĨn vèn. Trêng hỵp sư dơng c¸c lo¹i vèn vµ quü kh¸c víi mơc ®Ých sư dơng ®· quy ®Þnh cho c¸c lo¹i vèn vµ quü ®ã th× ph¶i theo nguyªn t¾c cã hoµn tr¶, nh: dïng c¸c quü dù phßng, quü khen thëng, quü phĩc lỵi... ®Ĩ kinh doanh th× ph¶i hoµn tr¶ quü ®ã khi cã nhu cÇu sư dơng.
Doanh nghiƯp ®ỵc quyỊn thay ®ỉi c¬ cÊu tµi s¶n vµ c¸c lo¹i vèn cho viƯc ph¸t triĨn kinh doanh cã hiƯu qu¶, b¶o toµn vµ ph¸t triĨn vèn.
- Qu¶n lý c«ng nỵ:
Doanh nghiƯp ph¶i më sỉ theo dâi chi tiÕt tÊt c¶ c¸c kho¶n c«ng nỵ ph¶i thu trong vµ ngoµi doanh nghiƯp. §Þnh kú (th¸ng, quý) doanh nghiƯp ph¶i ®èi chiÕu, tỉng hỵp, ph©n tÝch t×nh h×nh c«ng nỵ ph¶i thu; ®Ỉc biƯt lµ c¸c kho¶n nỵ ®Õn h¹n, qu¸ h¹n vµ c¸c kho¶n nỵ khã ®ßi. C¸c kho¶n nỵ kh«ng thu håi ®ỵc, cÇn x¸c ®Þnh râ møc ®é, nguyªn nh©n, tr¸ch nhiƯm vµ biƯn ph¸p xư lý. NÕu do chđ quan g©y ra th× ngêi ph¹m lçi ph¶i båi thêng. Kho¶n chªnh lƯch gi÷a thiƯt h¹i vµ båi thêng cđa ®¬ng sù nÕu thiÕu ®ỵc bï ®¾p b»ng quü dù phßng tµi chÝnh cđa doanh nghiƯp. Trêng hỵp nÕu quü dù phßng tµi chÝnh kh«ng ®đ bï ®¾p th× phÇn thiÕu ®ỵc h¹ch to¸n vµo chi phÝ bÊt thêng trong kú. C¸c kho¶n nỵ thùc sù kh«ng ®ßi ®ỵc, doanh nghiƯp h¹ch to¸n vµo chi phÝ ho¹t ®éng kinh doanh, ®ång thêi ph¶i tiÕp tơc theo dâi trªn sỉ kÕ to¸n (tµi kho¶n ngoµi b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n) vµ ®«n ®èc thêng xuyªn ®Ĩ thu håi. Sè tiỊn thu ®ỵc sau khi trõ chi phÝ thu nỵ, h¹ch to¸n vµo thu nhËp bÊt thêng cđa doanh nghiƯp.
- Doanh nghiƯp thùc hiƯn chÕ ®é khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh theo quy ®Þnh hiƯn hµnh. Doanh nghiƯp Nhµ níc ph¶i x©y dùng quy chÕ qu¶n lý, b¶o qu¶n, sư dơng tµi s¶n cđa doanh nghiƯp; quy ®Þnh râ tr¸ch nhiƯm cđa tõng bé phËn, c¸ nh©n ®èi víi c¸c trêng hỵp lµm h háng, mÊt m¸t tµi s¶n.
Doanh nghiƯp ®ỵc quyỊn cho c¸c tỉ chøc, c¸ nh©n trong níc thuª ho¹t ®éng c¸c tµi s¶n thuéc quyỊn qu¶n lý vµ sư dơng cđa m×nh, ®Ĩ n©ng cao hiƯu suÊt sư dơng, t¨ng thu nhËp nhng ph¶i theo dâi, thu håi tµi s¶n khi hÕt h¹n cho thuª. §èi víi tµi s¶n cho thuª ho¹t ®éng, doanh nghiƯp vÉn ph¶i trÝch khÊu hao theo chÕ ®é quy ®Þnh.
Doanh nghiƯp ®ỵc ®em tµi s¶n thuéc quyỊn qu¶n lý vµ sư dơng cđa m×nh ®Ĩ cÇm cè, thÕ chÊp vay vèn hoỈc b¶o l·nh t¹i c¸c tỉ chøc tÝn dơng theo ®ĩng tr×nh tù, thđ tơc quy ®Þnh cđa ph¸p luËt. Doanh nghiƯp kh«ng ®ỵc ®em cÇm cè, thÕ chÊp, cho thuª c¸c tµi s¶n ®i mỵn, ®i thuª, nhËn gi÷ hé, nhËn cÇm cè, nhËn thÕ chÊp... cđa doanh nghiƯp kh¸c nÕu kh«ng ®ỵc sù ®ång ý cđa chđ së h÷u nh÷ng tµi s¶n ®ã. §èi víi tµi s¶n lµ toµn bé d©y chuyỊn c«ng nghƯ chÝnh cđa doanh nghiƯp theo quy ®Þnh cđa c¬ quan qu¶n lý ngµnh kinh tÕ - kü thuËt khi cho thuª, cÇm cè, thÕ chÊp ph¶i ®ỵc c¬ quan quyÕt ®Þnh thµnh lËp doanh nghiƯp cho phÐp.
Doanh nghiƯp ®ỵc nhỵng b¸n c¸c tµi s¶n kh«ng cÇn dïng, l¹c hËu vỊ kü thuËt ®Ĩ thu håi vèn sư dơng cho mơc ®Ých kinh doanh cã hiƯu qu¶ h¬n. §èi víi tµi s¶n lµ toµn bé d©y chuyỊn c«ng nghƯ chÝnh cđa doanh nghiƯp theo quy ®Þnh cđa c¬ quan qu¶n lý ngµnh kinh tÕ - kü thuËt khi nhỵng b¸n ph¶i ®ỵc c¬ quan quyÕt ®Þnh thµnh lËp doanh nghiƯp ®ång ý b»ng v¨n b¶n.
Doanh nghiƯp ®ỵc thanh lý nh÷ng tµi s¶n kÐm, mÊt phÈm chÊt; tµi s¶n l¹c hËu bÞ h háng kh«ng cã kh¶ n¨ng phơc håi; tµi s¶n l¹c hËu kü thuËt kh«ng cã nhu cÇu sư dơng hoỈc sư dơng kh«ng cã hiƯu qu¶ vµ kh«ng thĨ nhỵng b¸n nguyªn tr¹ng ®ỵc. Nh÷ng tµi s¶n lµ toµn bé d©y chuyỊn c«ng nghƯ chÝnh cđa doanh nghiƯp theo quy ®Þnh cđa c¬ quan qu¶n lý ngµnh kinh tÕ - kü thuËt khi thanh lý ph¶i ®ỵc c¬ quan quyÕt ®Þnh thµnh lËp doanh nghiƯp phª duyƯt.
Khi nhỵng b¸n, thanh lý doanh nghiƯp ph¶i lËp Héi ®ång ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng vỊ mỈt kü thuËt, thÈm ®Þnh gi¸ trÞ tµi s¶n. Tµi s¶n ®em nhỵng b¸n ph¶i tỉ chøc ®Êu gi¸, th«ng b¸o c«ng khai. NÕu tµi s¶n thanh lý díi h×nh thøc dì bá, hủ, ph¶i tỉ chøc Héi ®ång thanh lý do Tỉng gi¸m ®èc hoỈc Gi¸m ®èc doanh nghiƯp quyÕt ®Þnh.
Chªnh lƯch gi÷a sè tiỊn thu ®ỵc do thanh lý, nhỵng b¸n tµi s¶n víi gi¸ trÞ cßn l¹i trªn sỉ kÕ to¸n vµ chi phÝ nhỵng b¸n, thanh lý (nÕu cã) ®ỵc h¹ch to¸n vµo kÕt qu¶ kinh doanh cđa doanh nghiƯp (thu nhËp kh¸c).
1.4. B¶o toµn vµ ph¸t triĨn vèn
B¶o toµn vèn vµ ph¸t triĨn vèn lµ nghÜa vơ cđa doanh nghiƯp ®Ĩ b¶o vƯ lỵi Ých cđa Nhµ níc vỊ vèn ®· ®Çu t vµo doanh nghiƯp Nhµ níc, t¹o ®iỊu kiƯn cho doanh nghiƯp ỉn ®Þnh vµ ph¸t triĨn kinh doanh cã hiƯu qu¶, t¨ng thu nhËp cho ngêi lao ®éng vµ lµm nghÜa vơ víi Ng©n s¸ch Nhµ níc.
C¸c biƯn ph¸p b¶o toµn vèn lµ:
- Thùc hiƯn ®ĩng chÕ ®é qu¶n lý, sư dơng vèn, tµi s¶n theo c¸c qui ®Þnh cđa Nhµ níc.
- Thùc hiƯn v
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- C0017.doc