Đề tài Giải pháp hoàn thiện và phát triển hoạt động cho thuê tài chính ở Công ty cho thuê tài chính - Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam

nh thøc khai tr­¬ng ®i vµo ho¹t ®éng víi tæ chøc nh­ sau: + Phßng kinh doanh: 05 ng­êi. + Phßng kÕ to¸n - hµnh chÝnh: 04 ng­êi. 2.1.2. M«i tr­êng ho¹t ®éng cña C«ng ty: a. M«i tr­êng, chÝnh trÞ, ph¸p lý: M«i tr­êng chÝnh trÞ cña mçi quèc gia cã ¶nh h­ëng to lín ®Õn ho¹t ®éng kinh tÕ t¹i quèc gia ®ã. M«i tr­êng chÝnh trÞ æn ®Þnh sÏ khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ ®Çu t­ më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh cña m×nh còng nh­ khuyÕn khÝch ®Çu t­ tõ n­íc ngoµi .Trong thêi gian qua t×nh h×nh chÝnh trÞ trong n­íc lu«n æn ®Þnh ®ång thêi víi nh÷ng chÝnh s¸ch th«ng tho¸ng h¬n cña Nhµ n­íc nh­ söa ®æi bæ sung luËt khuyÕn khÝch ®Çu t­ N­íc ngoµi, luËt doanh nghiÖp thùc sù ®i vµo cuéc sèng v.v... ®· khuyÕn khÝch ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh c¶ n­íc. §iÒu nµy còng gióp cho ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty thuËn lîi h¬n. Bªn c¹nh ®ã, hiÖn nay hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p lý ®iÒu chØnh ho¹t ®éng C«ng ty cho thuª tµi chÝnh ®· t¹o ra mét hµnh lang ph¸p lý ban ®Çu nh­ng theo t«i vÉn kh«ng ®ång bé. HiÖn nay chØ cã nghÞ ®Þnh sè 64/CP ngµy 9/10/1995 cña ChÝnh phñ ban hµnh quy chÕ t¹m thêi vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®«ng cña C«ng ty cho thuª tµi chÝnh nh­ng ®Õn nay ®· gÇn s¸u n¨m mµ ch­a ®­îc bæ xung, chØnh söa kÞp thêi. Do vËy, ®iÒu nµy còng g©y lóng tóng cho c¸c C«ng ty cho thuª tµi chÝnh. b.M«i tr­êng kinh tÕ: Trong phÇn cuèi ch­¬ng I, ta ®· biÕt r»ng nhu cÇu vèn cho c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay lµ rÊt lín. §iÒu ®ã thÓ hiÖn mét m«i tr­êng kinh tÕ thËn lîi cho ho¹t ®éng cña c«ng ty. Trong m«i tr­êng cßn míi mÎ nµy, còng ®· cã sù gãp mÆt cña chÝn c«ng ty cho thuª tµi chÝnh. Ta h·y cïng t×m hiÓu qu¸ tr×nh thµnh lËp vµ thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh hiÖn nay. Ng©n hµng Nhµ n­íc trong n¨m n¨m qua ®· cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng cho c¸c C«ng ty cho thuª tµi chÝnh theo 2 ®ît sau: §ît 1: Trong ®ît ®Çu tiªn, Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· xÐt cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng cho ba C«ng ty cho thuª tµi chÝnh ®ã lµ: 1.C«ng ty cho thuª tµi chÝnh Quèc tÕ ViÖt Nam (VILC): giÊy phÐp ho¹t ®éng sè 01/Gp – CTCTTC ngµy 28/10/1996, ®©y lµ C«ng ty liªn doanh gi÷a Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam víi 4 ®èi t¸c n­íc ngoµi: C«ng ty tµi chÝnh Quèc tÕ, Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng Ph¸p, C«ng ty cho thuª C«ng nghiÖp Hµn quèc vµ Ng©n hµng tÝn dông cña NhËt víi vèn ®iÒu lÖ lµ 5 triÖu USD. 2.C«ng ty cho thuª tµi chÝnh KEXIM ViÖt Nam (KVLC): giÊy phÐp ho¹t ®éng sè 02/GP – CTCTTC ngµy 20/11/1996, C«ng ty 100% vèn n­íc ngoµi víi vèn ®iÒu lÖ lµ 10 triÖu USD do Ng©n hµng XuÊt nhËp khÈu Hµn quèc thµnh lËp. 3.C«ng ty cho thuª tµi chÝnh ViÖt Nam (VINALEASE): giÊy phÐp ho¹t ®éng sè 03/GP – CTCTTC ngµy 26/7/1997, lµ C«ng ty liªn doanh gi÷a C«ng ty cho thuª tµi chÝnh Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam vµ Ng©n hµng tÝn dông dµi h¹n NhËt b¶n vµ C«ng ty cho thuª NhËt b¶n. §ît 2: trong ®ît cÊp phÐp nµy ®· cã 5 C«ng ty cho thuª tµi chÝnh vµ 4 Ng©n hµng th­¬ng m¹i Quèc doanh ®­îc Ng©n hµng Nhµ n­íc cho phÐp thµnh lËp vµ ho¹t ®éng ®ã lµ c¸c C«ng ty: 4.C«ng ty cho thuª tµi chÝnh Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam. 5.C«ng ty cho thuª tµi chÝnh Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam. 6.C«ng ty cho thuª tµi chÝnh I Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt Nam (ho¹t ®éng tõ HuÕ trë ra). 7.C«ng ty cho thuª tµi chÝnh II Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt Nam (ho¹t ®éng tõ §µ N½ng trë vµo). 8.C«ng ty cho thuª tµi chÝnh Ng©n hµng §Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam. * GÇn ®©y nhÊt: vµo th¸ng 12/1999 Ng©n hµng Nhµ n­íc còng ®· cho phÐp thµnh lËp thªm mét C«ng ty cho thuª tµi chÝnh 100% vèn n­íc ngoµi lµ C«ng ty cho thuª tµi chÝnh ANZ - VTRAC do Ng©n hµng ANZ vµ C«ng ty m¸y mãc thiÕt bÞ VTRAC cña Mü thµnh lËp. Th«ng qua viÖc xem xÐt t×nh h×nh ho¹t ®éng cña c¸c C«ng ty nµy trong thêi gian qua ta cã thÓ nh×n nhËn mét c¸ch kh¸i qu¸t vÒ ho¹t ®éng nµy ë n­íc ta còng nh­ cã thÓ ®¸nh gi¸ ®­îc m«i tr­êng kinh doanh cña C«ng ty. VÒ vèn tù cã: Vèn tù cã cña 9 c«ng ty cho thuª tµi chÝnh tÝnh ®Õn 31/12/1999 lµ 623,4 tû, chiÕm 77% so víi c¸c tæ chøc tÝn dông phi Ng©n hµng vµ 3,5% so víi c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i. b. VÒ huy ®éng vèn: Cho ®Õn nay, hÇu hÕt c¸c C«ng ty míi ho¹t ®éng b»ng nguån vèn ®iÒu lÖ, tØ lÖ vèn vay cßn thÊp. Tæng vèn huy ®éng cña khèi cho thuª tµi chÝnh ®Õn 31/12/1999 lµ gÇn 137 tû ®ång, chiÕm 33% so víi tæng sè vèn huy ®éng cña c¸c tæ chøc tÝn dông phi Ng©n hµng vµ 0,11% so víi tæng sè vèn huy ®éng cña khèi Ng©n hµng Th­¬ng m¹i. c. Sö dông vèn: VÒ d­ nî vµ c¬ cÊu d­ nî cho thuª tµi chÝnh: tÝnh ®Õn ngµy 1/12/1999 ®­îc thÓ hiÖn hh­ sau: - Tæng d­ nî cho thuª tµi chÝnh ®¹t gÇn 481 tû ®ång trong ®ã d­ nî cña c¸c C«ng ty cho thuª tµi chÝnh 100% vèn ViÖt Nam lµ 196,8 tû ®ång, chiÕm 41% so víi tæng d­ nî cña c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh vµ t¨ng 198% so víi 31/12/1998. Nh­ vËy, ta cã thÓ thÊy d­ nî cña c¸c C«ng ty cho thuª tµi chÝnh trong n­íc t¨ng kh¸ nhanh vµ ®· chiÕm tû träng t­¬ng ®èi lín trong tæng sè d­ nî cña c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh. - D­ nî cho thuª tµi chÝnh cña c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi lµ kho¶ng 284,2 tû ®ång, chiÕm 59% so víi tæng d­ nî vµ gi¶m 46% so víi 31/12/1998. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ cã 2 c«ng ty cho thuª tµi chÝnh cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ph¶i h¹n chÕ ho¹t ®éng do nh÷ng khã kh¨n cña Ng©n hµng mÑ ë chÝnh quèc. - Nî qu¸ h¹n chiÕm gÇn 1% trªn tæng sè d­ nî cho thuª tµi chÝnh, thÊp h¬n nhiÒu so víi tû lÖ nî qu¸ h¹n cho phÐp. VÒ doanh sè vµ c¬ cÊu doanh sè cho thuª tµi chÝnh trong thêi gian qua: TÝnh ®Õn 31/12/1999 tæng doanh sè cho thuª tµi chÝnh cña c¸c C«ng ty lµ 665 tû ®ång. Riªng doanh sè cho thuª tµi chÝnh n¨m 1999 lµ 341 tû ®ång, t¨ng 5% so víi n¨m 1998. - Doanh sè cho thuª tµi chÝnh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc chiÕm 31% tæng doanh sè cho thuª tµi chÝnh, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh chiÕm 54% vµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn n­íc ngoa× chiÕm 15% trong tæng doanh sè cho thuª tµi chÝnh. - Trong ®ã, doanh sè cho thuª tµi chÝnh cña c¸c C«ng ty cho thuª tµi chÝnh 100% vèn ViÖt Nam lµ 300 tû ®ång, chiÕm 45% trong tæng sè doanh sè cho thuª tµi chÝnh vµ doanh sè cho thuª tµi chÝnh cña c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi lµ 364,8 tû ®ång, chiÕm 55% trong tæng doanh sè cho thuª tµi chÝnh. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh: Nãi chung, trong n¨m 1999 hÇu hÕt c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh ®Òu cã lîi nhuËn tr­íc thuÕ. Tuy nhiªn, nÕu tÝnh c¶ trªn thuÕ vèn (thuÕ tÝnh trªn sè vèn së h÷u cña nhµ n­íc) th× mét sè c«ng ty cho thuª tµi chÝnh cña c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i Quèc doanh cßn lç. N¨m 1999 l·i tr­íc thuÕ cña c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh ®¹t 27 tû ®ång, cao h¬n n¨m 1998 lµ 37 tû ®ång, trong ®ã l·i cña c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh trùc thuéc c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh chiÕm phÇn lín. N¨m 1999 còng lµ n¨m ®¸nh dÊu ®Çu tiªn kinh doanh cã l·i cña toµn bé hÖ thèng cho thuª tµi chÝnh sau h¬n hai n¨m ho¹t ®éng. Nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng nµy lµ do trong nh÷ng n¨m ®Çu ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh cã vèn n­íc ngoµi bÞ lç do tû lÖ chi phÝ vËn hµnh cßn cao, c¸c chi phÝ qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ lín trong khi ch­a më réng ho¹t ®éng kinh doanh. Cßn c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh cña c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh ngay tõ trong nh÷ng n¨m ®Çu ho¹t ®éng ®· cã lîi nhuËn tr­íc thuÕ do c¸c c«ng ty nµy ®­îc h­ëng nh÷ng ­u ®·i tõ c¸c Ng©n hµng mÑ nh­ c¬ së vËt chÊt, nh÷ng kh¸ch hµng truyÒn thèng cña Ng©n hµng mÑ v.v..Tuy nhiªn, lîi nhuËn sau thuÕ cña c¸c c«ng ty nµy còng kh«ng cao vµ cã c«ng ty cßn bÞ lç do ph¶i nép thuÕ sö dông vèn Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Nh­ vËy, qua xem xÐt m«i tr­êng ho¹t ®éng cña c¸c C«ng ty cho thuª tµi chÝnh ë n­íc ta trong thêi gian qua cã thÓ thÊy: Trong hai n¨m 1998, 1999 ®Êt n­íc ta liªn tôc chÞu ¶nh h­ëng cña thiªn tai kh¾c nghiÖt, mÆt kh¸c chÞu t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng tiÒn tÖ ch©u ¸. L·i suÊt c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i còng h¹ liªn tôc, ®iÒu kiÖn cho vay níi réng dÉn ®Õn ¸p lùc c¹nh tranh ®èi víi c¸c C«ng ty cho thuª tµi chÝnh. Víi lîi thÕ so s¸nh kÐm h¬n c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i do l·i suÊt ®Çu vµo cao h¬n, c¸c doanh nghiÖp ch­a quªn víi h×nh thøc ®Çu t­ nµy vµ do kh¸ch hµng míi, ®Þa bµn réng kh¾p trªn toµn quèc nªn c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh gÆp nhiÒu khã kh¨n trong kh©u thÈm ®Þnh, t×m kiÕm kh¸ch hµng vµ nhÊt lµ kh«ng cã ®iÒu kiÖn ­u ®·i vÒ l·i suÊt. §ång thêi hÖ thèng c¸c c«ng cô ph¸p lý cho ho¹t ®«ng cho thuª tµi chÝnh cßn ch­a hoµn thiÖn khiÕn cho ho¹t ®éng nµy ch­a ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng ph¸t triÓn cña nã ë n­íc ta.Tuy vËy nh×n vµo doanh sè cho thuª tµi chÝnh t¨ng liªn tôc qua c¸c n¨m víi chÊt l­îng ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh c«ng ty qu¸ thÊp biÓu hiÖn qua tû lÖ nî qu¸ h¹n thÊp so víi hÖ thèng tæ chøc tÝn dông cña c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh ®ang ®­îc thÞ tr­êng trong n­íc chÊp nhËn. 2.2. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng C«ng ty cho thuª tµi chÝnh Ng©n hµng §Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam: 2.2.1.Qui tr×nh cho thuª tµi chÝnh t¹i C«ng ty: Phßng kinh doanh x©y dùng chÝnh s¸ch tiÕp thÞ vµ ph­¬ng ph¸p tiÕp cËn víi kh¸ch hµng th«ng qua viÖc thu thËp th«ng tin vÒ kh¸ch hµng, ph©n lo¹i kh¸ch hµng theo lo¹i h×nh doanh nghiÖp, cö c¸n bé tiÕp xóc víi kh¸ch hµng vµ giíi thiÖu vÒ nghiÖp vô cho thuª tµi chÝnh víi nh­ng thuËn lîi cña nã. H­íng dÉn kh¸ch hµng vÒ ®iÒu kiÖn tÝn dông vµ lËp hå s¬ thuª tµi chÝnh. Khi kh¸ch hµng cã ®Ò nghÞ cho thuª tµi chÝnh, phßng kinh doanh cã tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp h­íng dÉn kh¸ch hµng, gi¶i thÝch râ rµng, ®Çy ®ñ ®iÒu kiÖn, tÝn dông, thñ tôc, hå s¬ xin thuª tµi chÝnh. Néi dung h­íng dÉn bao gåm: - VÒ ®iÒu kiÖn, thñ tôc cho thuª tµi chÝnh. - VÒ lËp hå s¬ cho thuª tµi chÝnh. - Trong qu¸ tr×nh h­íng dÉn kh¸ch hµng nÕu kh¸ch hµng cã yªu cÇu nh÷ng vÊn ®Ò cô thÓ nh­ l·i suÊt, thêi h¹n thuª, c¸n bé phßng kinh doanh xin ý kiÕn chØ ®¹o cÊp trªn cña Ban l·nh ®¹o tr­íc khi tr¶ lêi chÝnh thøc kh¸ch hµng. Chó ý: Hå s¬ thuª tµi chÝnh ph¶i do chÝnh kh¸ch hµng lËp, c¸n bé phßng kinh doanh kh«ng ®­îc lµm thay. ThÈm ®Þnh hå s¬ kh¸ch hµng: Khi nhËn ®­îc hå s¬ xin thuª tµi chÝnh cña kh¸ch hµng göi cho c«ng ty, c¸n bé phßng kinh doanh sÏ kiÓm tra hå s¬. yªu cÇu kh¸ch hµng cung cÊp nh÷ng tµi liÖu cßn thiÕu vµ tiÕn hµnh thÈm ®Þnh hå s¬. Th«ng th­êng hå s¬ thuª tµi chÝnh gåm cã: - GiÊy tê chøng nhËn vÒ t­ c¸ch ph¸p nh©n + §èi víi c¸ nh©n: QuyÕt ®Þnh thµnh lËp, giÊy phÐp ho¹t ®éng, giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh, chøng chØ hµnh nghÒ (nÕu cã), quyÕt ®Þnh bæ nhiÖm Gi¸m ®ãc, KÕ to¸n tr­ëng v.v.. + §èi víi kh¸ch hµng ®ang cã quan hÖ thuª tµi chÝnh ®èi víi c«ng ty ph¶i ®è chiÕu, kiÓm tra tµi liÖu cã liªn quan ®Õn t­ c¸ch ph¸p nh©n cña kh¸ch hµng vÒ thêi h¹n hiÖu lùc, nghµnh nghÒ kinh doanh ®Ó bæ xung c¸c tµi liÖu cßn thiÕu. - §¬n ®Ò nghÞ xin thuª tµi chÝnh. - Ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh ®èi víi dù ¸n thuª: + Bªn thuª cÇn ph¶i gi¶i tr×nh râ dù ®Þnh, môc ®Ých, c¸c ®iÒu kiÖn, ®Ó thùc hiÖn ph­¬ng ¸n, kÕ ho¹ch sö dông tµi s¶n thuª, tÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ cña tµi s¶n thuª, nguån tr¶ nî vµ kÕ ho¹ch tr¶ nî. + C¸c v¨n b¶n ®­îc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt theo ®iÒu lÖ qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng cã liªn quan ®Õn viÖc ®Çu t­ tµi s¶n thuª nh­: quyÕt ®Þnh phª duyÖt dù ¸n, quyÕt ®Þnh phª duyÖt tæng møc ®Çu t­, quyÕt ®Þnh phª duyÖt dî ¸n dù to¸n ®Çu t­, quyÕt ®Þnh phª duyÖt kÕt qu¶ ®Êu thÇu. - B¸o c¸o tµi chÝnh trong hai n¨m gÇn nhÊt - C¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m an toµn cho tµi s¶n thuª (b¶o l·nh, thÕ chÊp, tham gia gãp vèn). - C¸c giÊy tê kh¸c cã liªn quan. §iÒu tra, thu thËp c¸c th«ng tin vÒ kh¸ch hµng thuª vµ dù ¸n thuª tµi chÝnh : §Ó quyÕt ®Þnh ®ång ý hay tõ chèi cho thuª, c¸n bé phßng kinh doanh ph¶i ®iÒu tra, thu thËp vµ ph©n tÝch c¸c nguån th«ng tin vÒ kh¸ch hµng bao gåm: th«ng tin do kh¸ch hµng cung cÊp vµ th«ng tin do c¸n bé c«ng ty tù ®iÒu tra tõ c¸c nguån th«ng tin ë c¸c c¬ quan cã liªn quan vµ thÞ tr­êng. C¸c ph­¬ng ph¸p thu thËp th«ng tin: - Pháng vÊn ng­êi thuª tµi chÝnh. - Nh÷ng th«ng tin tõ c¸c Ng©n hµng cã quan hÖ thanh to¸n tiÒn göi, tÝn dông víi kh¸ch hµng. - Nh÷ng th«ng tin do kh¸ch hµng cung cÊp tõ hè s¬ vay vèn vµ sæ s¸ch kÕ to¸n, b¸o c¸o tµi chÝnh cña bªn thuª. - C¸c th«ng tin tõ c¸c tæ chøc cã liªn quan vµ th«ng tin tõ thÞ tr­êng. - §iÒu tra thùc tÕ t¹i n¬i s¶n xuÊt kinh doanh cña ng­êi ®i thuª. Pháng vÊn dù ¸n thuª tµi chÝnh , ®Ò xuÊt c¸c vÊn ®Ò cµn bæ xung ®Ó hoµn thiÖn dù ¸n thuª tµi chÝnh. QuyÕt ®Þnh cho thuª: Sau khi thÈm ®Þnh dù ¸n thuª vµ tiÕn hµnh ®iÒu tra thu thËp th«ng tin t×m hiÓu kh¸ch hµng thuª theo qui ®Þnh, c¸n bé phßng kinh doanh lËp b¸o c¸o thÈm ®Þnh nªu râ ý kiÕn cña m×nh vÒ dù ¸n b¸o c¸o cho Tr­ëng phßng. Tr­ëng phßng kinh doanh sau khi kiÓm tra hå s¬ vµ b¸o c¸o thÈm ®Þnh tr×nh Ban l·nh ®¹o c«ng ty xem xÐt quyÕt ®Þnh cho thuª hay tõ chèi, hay cã ý kiÕn kh¸c ®Ó lµm c¨n cø tr¶ lêi doanh nghiÖp xin thuª. Gi¸m ®èc hay Phã Gi¸m ®èc ®­îc uû quyÒn lµ ng­êi lµ ng­êi cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh cho thuª hay tõ chèi cho thuª trªn c¬ së tê tr×nh cña phßng kinh doanh. Nh÷ng tr­êng hîp v­ît møc gi¶i quyÕt cho thuª víi mét kh¸ch hµng ph¶i tr×nh Tæng Gi¸m ®èc Ng©n hµng §Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam ph­¬ng ¸n gi¶i quyÕt ®Ó Tæng Gi¸m ®èc xem xÐt quyÕt ®Þnh. Ký kÕt hîp ®ång cho thuª tµi chÝnh vµ tiÕn hµnh c¸c thñ tôc ®Ó thùc hiÖn hîp ®ång: C¸n bé phßng kinh doanh c¨n cø mÉu hîp ®ång theo qui ®Þnh cña Ng©n hµng Nhµ n­íc ®Ó so¹n th¶o hîp ®ång cho thuª tµi chÝnh vµ thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c thñ tôc ®Ó hîp ®ång cã hiÖu lùc. Thanh to¸n tiÒn mua tµi s¶n dïng ®Ó cho thuª tµi chÝnh: Sau khi Ban l·nh ®¹o ®· duyÖt cho thuª, ký hîp ®«ng thuª tµi chÝnh víi bªn thuªvµ ky hîp ®ång mua b¸n víi bªn cung øng tµi s¶n theo biªn b¶n tho¶ thuËn gi÷a bªn thuª vµ bªn cung øng, phßng kinh doanh lËp tê tr×nh ®Ò nghÞ thanh to¸n c¨n cø vµo hîp ®ång cho thuª tµi chÝnh vµ hîp ®ång cung cÊp thiÕt bÞ. Phßng kÕ to¸n cã tr¸ch nhiÖm kiÓm tra tÝnh ph¸p lý cña hå s¬ tµi s¶n thuª tµi chÝnh vµ thanh to¸n cho bªn cung øng theo tiÕn ®é thanh to¸n ghi trªn hîp ®ång kinh tÕ sau khi kiªmt tra hå s¬ ®Çy ®ñ hîp lÖ. Hå s¬ gèc vÒ thuª tµi chÝnh phßng kinh doanh bµn giao cho phßng qu¶n lý hµnh chÝnh theo dâi. Sau khi c«ng ty thu håi hÕt phÝ thuª (bao gåm c¶ gèc vµ l·i) c«ng ty tiÕn hµnh thanh lý hîp ®ång cho thuª tµi chÝnh. C¸n bé phßng kinh doanh ph¶i l­u gi÷ ®Çy ®ñ mét bé hå s¬ thuª tµi chÝnh vµ c¸c v¨n b¶n bæ sung trong suèt qu¸ tr×nh thu nî, gia h¹n nî cho ®Õn khi kh¸ch hµng tr¶ hÕt nî. Giao tµi s¶n cho bªn thuª: Khi hîp ®ång mua b¸n ®­îc thùc hiÖn, c«ng ty tiÕn hµnh nghiÖm thu vµ bµn giao tµi s¶n thuª cho bªn thuª víi sù tham gia cña §¹i diÖn Ban Gi¸m ®èc, §¹i diÖn phßng kinh doanh, ®¹i diÖn phµng KÕ to¸n - Hµnh chÝnh. Khi tiÕn hµnh nghiÖm thu giao tµi s¶n ph¶i cã biªn b¶n nghiÖm thu bµn giao víi c¸c néi dung chñ yÕu: chi tiÕt c¸c bé phËn cña tµi s¶n theo danh môc, chÊt l­îng tµi s¶n, t×nh tr¹ng ho¹t ®éng cña tµi s¶n v.v.. Qu¶n lý tµi s¶n thuª trong qu¸ tr×nh cho thuª: Tµi s¶n thuª ph¶i ®­îc th­êng xuyªn theo dâi, kiÓm tra trong thêi h¹n thuª. C¸n bé tÝn dông cã tr¸ch nhiÖm kiÓm tra theo dâi tµi s¶n thuª. Ýt nh©t trong 6 th¸ng c¸n bé tÝn dông ph¶i trùc tiÕp kiÓm tra tµi s¶n thuª mét lÇn. Tr­êng hîp tµi s¶n ®Æt ë xa, chi ph¸i ®i l¹i tèn kÐm, c¸n bé tÝn dông ph¶i cã tê tr×nh Ban l·nh ®¹o ®Ó ký hîp ®ång hîp t¸c víi chi nh¸nh, ®Ò nghÞ Chi nh¸nh Ng©n hµng §Çu t­ vµ ph¸t triÓn kiÓm tra, theo dâi tµi s¶n thuª. Cïng víi c«ng t¸c kiÓm tra theo dâi tµi s¶n thuª, c¸n bé tÝn dông cßn ph¶i th­êng xuyªn theo dâi t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, t×nh h×nh c«ng nî, kh¶ n¨ng tr¶ nî... Trong qu¸ tr×nh kiÓm tra, nÕu ph¸t hiÖn bªn thuª vi ph¹m hîp ®ång cho thuª tµi chÝnh, c¸n bé tÝn dông ph¶i b¸o c¸o ngay Ban l·nh ®¹o ®Ó gi¶i quyÕt. Thu phÝ, gia h¹n nî, ®iÒu chØnh kú h¹n thuª, miÔn gi¶m phÝ thuª: Phßng kinh doanh chÞu tr¸ch nhiÖm ®«n ®èc kh¸ch hµng thuª thanh to¸n tiÒn thuª( gèc vµ l·i ) ®óng thêi h¹n tho¶ thuËn trong hîp ®ång cho thuª tµi chÝnh. Tr­êng hîp bªn thuª v× lý do kh¸ch quan dÉn ®Õn t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh gÆp khã kh¨n, viÖc tr¶ tiÒn thuª gÆp khã kh¨n. NÕu doanh nghiÖp cã v¨n b¶n ®Ò nghÞ cho gia h¹n nî, ®iÒu chØnh kú h¹n thuª, hoÆc xin gi¶m phÝ thuª. Khi ®ã, c¸n bé tÝn dông tr×nh ban gi¸m ®èc ®Ó gi¶i quyÕt. Nguyªn t¾c gia h¹n thêi h¹n thuª kh«ng qu¸ mét nöa thêi h¹n thuª ban ®Çu. Kh¸ch hµng ph¶i cã ph­¬ng ¸n tr¶ nî trong thêi gian gia h¹n kh¶ thi. NÕu cã kho¶n nî kh«ng cã ®¬n ®Ò nghÞ gia h¹n nî cña kh¸ch hµng vµ kh«ng ®­îc c«ng ty chÊp thuËn gia h¹n nî ®· qu¸ h¹n tr¶, c«ng ty ph¶i tiÕn hµng chuyÓn nî qu¸ h¹n vµ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kiªn quyÕt ®Ó thu håi nî gèc vµ phÝ thuª. C¸n bé tÝn dông cã tr¸ch nhiÖm lªn ph­¬ng ¸n thu håi, thanh lý tµi s¶n thuª vµ c¸c ph­¬ng ¸n kh¸c ®Ó ®Ò nghÞ bªn thuª hoµn tr¶ nî trong thêi gian tr¶ nî ng¾n nhÊt. Xö lý rñi ro: Trong thêi h¹n thuª, nÕu bªn thuª gÆp rñi ro trong s¶n xuÊt kinh doanh hay rñi ro x¶y ra trùc tiÕp víi tµi s¶n thuª, theo hîp ®ång cho thuª tµi chÝnh bªn thuª sÏ cã ph­¬ng ¸n kh¾c phôc rñi ro ngay lËp tøc, c¸n bé tÝn dông tr×nh ban l·nh ®¹o ®Ó xö lý: - X©y dùng ph­¬ng ¸n gióp bªn thuª kh¾c phôc khã kh¨n, nhanh chãng æn ®Þnh t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh. - Thu håi tµi s¶n thuª, tæ chøc thanh lý tµi s¶n thuª. - §Ò nghÞ c¬ quan b¶o hiÓm thanh to¸n tiÒn b¶o hiÓm. - §Ò nghÞ bªn b¶o l·nh cho bªn thuª thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm b¶o l·nh. - C¸c biÖn ph¸p kh¸c. Thanh lý hîp ®ång: Sau khi bªn thuª hoµn tÊt c¸c nghÜa vô quy ®Þnh trong hîp ®ång cho thuª tµi chÝnh, c¸n bé tÝn dông lËp biªn b¶n thanh lý hîp ®ång cho thuª tµi chÝnh( CTTC), tr×nh ban l·nh ®¹o c«ng ty lµm thñ tôc thanh lý víi bªn thuª. Tr­êng hîp bªn thuª kh«ng nhËn l¹i tµi s¶n thuª, c¸n bé tÝn dông ph¶i lËp ph­¬ng ¸n xö lý tµi s¶n thuª theo nguyªn t¾c b¶o ®¶m tÝnh hiÖu qña. 2.2.2 Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña C«ng ty cho thuª tµi chÝnh – Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam Tuy cã quyÕt ®Þnh thµnh lËp tõ th¸ng 9/1998 nh­ng ®Õn th¸ng 12/1998 c«ng ty míi chÝnh thøc khai tr­¬ng ho¹t ®éng. §©y còng chÝnh lµ kho¶ng thêi gian nÒn kinh tÕ n­íc ta ®ang cã nh÷ng dÊu hiÖu cña sù gi¶m ph¸t. §iÒu nµy còng h¹n chÕ rÊt nhiÒu ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t­ më réng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ. Nh­ng do ®Æc thï cña c«ng ty lµ mét trong nh÷ng c«ng ty con cña Ng©n hµng §Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam( Ng©n hµng §T&PTVN) - mét trong nh÷ng ng©n hµng th­¬ng m¹i lín nhÊt ViÖt Nam nªn c«ng ty t¹o lËp ®­îc nhiÒu ­u thÕ trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. C«ng ty lu«n kÕt hîp chÆt chÏ víi hÖ thèng chi nh¸nh cña Ng©n hµng §T&PTVN triÓn khai c¸c ho¹t ®éng tiÕp thÞ ®Ó t×m kiÕm kh¸ch hµng. Thªm vµo ®ã, c«ng ty lu«n nhËn ®­îc sù chØ ®¹o trùc tiÕp, th­ìng xuyªn cña Héi ®ång qu¶n trÞ, Ban l·nh ®¹o Ng©n hµng §T&PTVN, cïng víi sù cè g¾ng, nç lùc cña tÊt c¶ c¸c thµnh viªn trong c«ng ty, qua h¬n hai n¨m ho¹t ®éng c«ng ty ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ban ®Çu ®¸ng khÝch lÖ, t¹o ®iÒu kiÖn thùc sù quan träng cho ho¹t ®éng kinh doanh nh÷ng n¨m tiÕp theo. KÕt qu¶ ho¹t ®éng cña c«ng ty trong 2 n¨m qua( 1999- 2000) nh­ sau: B¶ng 2.1: KÕt qu¶ ho¹t ®éng cña c«ng ty (1999- 2000) STT C¸c chØ tiªu chÝnh KÕt qu¶ thùc hiÖn 1999 KÕt qu¶ thùc hiÖn 2000 1 Tæng doanh sè cho thuª 65.209 127.470 2 Tæng doanh sè thu nî 10.000 25.081 3 Tæng d­ nî Trong ®ã: D­ nî cho thuª néi ngµnh D­ nî cho thuª ngo¹i ngµnh 55.209 25.198 30.011 102.389 31.059 71.330 4 Tæng doanh thu 6.569 7.659 5 Tæng chi phÝ 1.097 1.048 6 Lîi nhuËn tr­íc thuÕ 5.472 6.500 7 ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp 1.752 2.080 8 Lîi nhuËn sau thuÕ 3.720 4.420 9 Lîi nhuËn sau thuÕ/ Tæng tµi s¶n 6,0% 4,75% 10 Tû lÖ nî qu¸ h¹n/ Tæng d­ nî 0% 0,07% ( Nguån: B¸o c¸o th­êng niªn 1999- 2000) Râ rµng doanh sè cho thuª tµi chÝnh t¹i c«ng ty rÊt kh¶ quan so víi c¸c c«ng ty kh¸c trªn thÞ tr­êng cho thuª tµi chÝnh ë ViÖt Nam. Víi tèc ®é t¨ng tr­ëng doanh sè cho thuª n¨m 2000 so víi n¨m 1999 lµ 95,47% ®©y lµ mét tèc ®é t¨ng rÊt nhanh.Trong tæng d­ nî cho thuª ta thÊy d­ nî cho thuª néi ngµnh vµ ngo¹i ngµnh trong n¨m 1999 t­¬ng øng lµ: 45% vµ 55%; cßn trong n¨m 2000 lµ 30% vµ 70%. Râ rµng, trong n¨m 2000 c«ng ty ®· thùc sù thµnh c«ng trong viÖc thu hót kh¸ch hµng ngo¹i ngµnh víi tèc ®é t¨ng lµ 137% so víi n¨m 1999. Nh×n vµo b¶ng trªn còng cã thÓ thÊy r»ng tæng doanh thu cña c«ng ty t¨ng 16,77% so víi n¨m 1999 trong khi ®ã tæng chi phÝ kh«ng t¨ng( cô thÓ cßn gi¶m 4,46%). §iÒu nµy chøng tá Ban l·nh ®¹o c«ng ty ®· cã chiÕn l­îc kinh doanh phï hîp, tiÕt kiÖm chi phÝ, bè trÝ ®óng ng­êi ®óng viÖc lµm cho ho¹t ®éng cña c«ng ty lu«n nhÞp nhµng, ¨n khíp. Còng theo b¶ng trªn tû lÖ nî qu¸ h¹n cña c«ng ty rÊt thÊp ( n¨m 1999: 0%; n¨m 2000: 0,07%) ®iÒu nµy kh«ng chØ cho thÊy cho thuª tµi chÝnh lµ mét nghiÖp vô tÝn dông an toµn mµ cßn chøng tá n¨ng lùc, tr×nh ®é thÈm ®Þnh dù ¸n cña c¸n bé tÝn dông c«ng ty. Tõ kÕt qu¶ ho¹t ®éng trªn cã thÓ rót ra nhËn xÐt ho¹t ®éng cña c«ng ty ®· ®i vµo æn ®Þnh vµ ®¹t møc t¨ng tr­ëng kh¸. Cô thÓ : VÒ quy m« ho¹t ®éng: TÝnh ®Õn hÕt ngµy 31/12/2000 c«ng ty ®· ký kÕt tÊt c¶ lµ 348 hîp ®ång cho thuª tµi chÝnh víi tæng sè tiÒn thuª lªn ®Õn gÇn 200 tû ®ång, nÕu ta ®em so s¸nh víi nguån vèn ®iÒu lÖ ban ®Çu ®­îc cÊp lµ 55 tû ®ång th× ®©y lµ mét kÕt qu¶ ®¸ng phÊn khëi thÓ hiÖn kh¶ n¨ng khai th¸c tèt nguån lùc hiÖn cã cña ®¬n vÞ. VÒ s¶n phÈm: Còng nh­ hÇu hÕt c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh t¹i ViÖt nam, hiÖn nay c«ng ty chØ míi thùc hiÖn nghiÖp vô cho thuª tµi chÝnh vµ còng míi chØ thùc hiÖn hîp ®ång theo tho¶ thuËn 3 bªn. §iÒu nµy kh«ng cho phÐp c«ng ty cã thÓ tiÕp cËn víi nhiÒu ®èi t­îng kh¸ch hµng kh¸c. Trong khi ®ã, theo nh­ kh¶ n¨ng hiÖn cã vµ nÕu ®­îc chÝnh phñ cho phÐp, c«ng ty cã thÓ triÓn khai thªm mét sè ph­¬ng thøc thuª mua kh¸c nh­ b¸n vµ t¸i thuª... VÒ tµi s¶n thuª: HiÖn nay trong cho thuª néi ngµnh tµi s¶n hÇu hÕt lµ thiÕt bÞ v¨n phßng nh­ m¸y tÝnh, m¸y ph¸t ®iÖn, ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn nh­ «t« con, «t« chë tiÒn, cßn trong cho thuª ngo¹i ngµnh tµi s¶n cña c«ng ty ch­a thùc sù phong phó, míi chØ giíi h¹n trong hai ngµnh chÝnh lµ giao th«ng vËn t¶i vµ ngµnh x©y dùng, cßn ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c vµ n«ng nghiÖp th× cßn thÊp vµ ch­a cã. D­íi ®©y lµ b¶ng ph©n lo¹i cho thuª tµi chÝnh theo tµi s¶n : §¬n vÞ: triÖu ®ång Lo¹i tµi s¶n D­ nî cho thuª Tû lÖ(%) - ThiÕt bÞ thi c«ng ( m¸y khoan, xóc...) 35.504 32,56 - ThiÕt bÞ nghiÒn sµng ®¸ 2.800 2,56 - ¤ t« 39.944 36,66 - M¸y ®iÒu hoµ 4.496 4,12 - ThiÕt bÞ tin häc 16.836 15,44 - M¸y ph¸t ®iÖn 9.940 8,66 B¶ng 2.2: Ph©n lo¹i cho thuª tµi chÝnh theo tµi s¶n H¬n n÷a, tµi s¶n thuª cña c«ng ty trong n¨m qua cã gi¸ trÞ ch­a cao, ch­a thùc sù phôc vô s¶n xuÊt trùc tiÕp, ®iÒu ®ã cho thÊy C«ng ty cÇn cã chiÕn l­îc ®Ó t×m ®Õn víi nh÷ng kh¸ch hµng cã nhu cÇu tiÒm n¨ng nhÊt. Mét thùc tr¹ng n÷a trong ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh cña c«ng ty mµ ta cã thÓ thÊy lµ hiÖn nay c«ng ty hoµn toµn bá qua m¶ng cho thuª tµi chÝnh ®èi víi lÜnh vùc n«ng nghiÖp. LÜnh vùc nµy hiÖn nay rÊt cÇn sù quan t©m, ®Çu t­ ®Ó cã thÓ ph¸t triÓn xøng ®¸ng víi tiÒm n¨ng to lín cña nã ë n­íc ta. VÒ kh¸ch hµng thuª: D­íi ®©y lµ b¶ng ph©n lo¹i cho thuª tµi chÝnh ph©n lo¹i theo ®èi t­îng kh¸ch hµng( lo¹i h×nh doanh nghiÖp) §¬n vÞ: tû ®ång Lo¹i h×nh DN Sè l­îng kh¸ch hµng D­ nî Tû lÖ % theo d­ nî - DN nhµ n­íc 25 100,6 85,54 - C«ng ty TNHH - C«ng ty cæ phÇn 13 1 16 13,6 - DN t­ nh©n 1 1 0,85 B¶ng 2.3: Ph©n lo¹i cho thuª tµi chÝnh theo lo¹i h×nh doanh nghiÖp. Qua b¶ng trªn cho ta thÊy kh¸ch hµng hiÖn nay cña c«ng ty chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ trong ®ã c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc x©y dùng chiÕm phÇn lín. §iÒu nµy cho thÊy c«ng ty ®ang tËn dông ®­îc ­u thÕ cña m×nh lµ c«ng ty con cña Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam lµ ng©n hµng cã mèi quan hÖ truyÒn thèng víi c¸c tæng c«ng ty x©y dùng th«ng qua ho¹t ®éng tµi trî vèn trung vµ dµi h¹n cho c¸c dù ¸n x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng. Cho ®Õn nay, ë n­íc ta c¸c tæng c«ng ty x©y dùng vÉn lµ ®¬n vÞ lµm ¨n hiÖu qu¶, vµ theo ®¸nh gi¸ cña c¸c nhµ chuyªn m«n trong thêi gian tíi cÇn cã sù ra ®êi cña nhiÒu c«ng tr×nh h¹ tÇng c¬ së, nhµ m¸y, khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt nªn nhu cÇu vÒ c¸c thiÕt bÞ thi c«ng cña c¸c doanh nghiÖp nµy vÉn sÏ kh¸ lín. Nh­ng víi ho¹t ®éng kinh doanh chuyªn biÖt, tËp trung qu¸ s©u vµo mét nhãm kh¸ch hµng th× vÒ l©u dµi sÏ kh«ng cã lîi cho c«ng ty khi nhu cÇu tµi trî cho m¸y mãc, thiÕt bÞ cña c¸c tæng c«ng ty x©y dùng ®· b·o hoµ. Còng theo b¶ng trªn tû träng doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh hiÖn nay míi chØ chiÕm lµ 14,45% ( trong ®ã C«ng ty TNHH vµ C«ng ty cæ phÇn lµ 13,6%; doanh nghiÖp t­ nh©n lµ 0,85%) ®©y míi chØ lµ nh÷ng con sè rÊt khiªm tèn, cho thÊy hiÖn nay ho¹t ®éng cña c«ng ty ch­a tËp trung vµo c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c trong nÒn kinh tÕ mµ ®©y còng chÝnh lµ thÞ tr­êng rÊt cÇn ®æi míi thiÕt bÞ, ®Çu t­ c«ng nghÖ hay nãi c¸ch kh¸c lµ rÊt cÇn thuª tµi chÝnh bëi hä lµ nh÷ng doanh nghiÖp võa vµ nhá khã cã thÓ tiÕp cËn víi tÝn dông ng©n hµng do ch­a ®ñ uy tÝn, hä còng kh«ng cã tµi s¶n thÕ chÊp cho nªn ®©y lµ ®o¹n thÞ tr­êng mµ c«ng ty nªn nghiªn cøu ®Ó cã chiÕn l­îc chiÕm lÜnh thÞ tr­êng nµy ( bëi l·i suÊt cho thuª sÏ cao h¬n nhiÒu so víi doanh nghiÖp nhµ n­íc). VÒ ho¹t ®éng tiÕp thÞ, triÓn khai më réng m¹ng l­íi kh¸ch hµng vµ quan hÖ hîp t¸c: Ngay tõ ngµy ®Çu ho¹t ®éng, x¸c ®Þnh c«ng t¸c tiÕp t