Đề tài Giải pháp nâng cao hiệu quả Sử dụng vốn tại Sở giao dịch I ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam

của Ngân hàng Thế giới (WB ), vốn của cộng đồng châu âu (EC) giúp đỡ người Viêt nam hồi hương. + Tổ chức hạch toán điều hành vốn trong toàn hệ thống, làm đầu mối thanh toán bù trừ của các chi nhánh trong hệ thống các NHNo&PTNT Việt nam với các NHTM khác trong bàn Hà Nội. Từ tháng 7/1998, Sở giao dịch I thực hiện thêm một nghiệp vụ nữa là thanh toán quốc tế&kinh doanh các dịch vụ ngân hàng như chuyển tiển bảo lãnh. Tổng số cán bộ công nhân viên của sở giao dịch I tại thời điểm hiện nay là 185 cán bộ. Theo nhiệm vụ và chức năng sở giao dịch I được tổ chức thành các phòng ban : Phòng kế hoạch kinh doanh Phòng kế toán Phòng tổ chức hành chính Phòng kiểm tra kiểm toán nội bộ Phòng ngân quĩ Phòng tin học Phòng chăm sóc khách hàng Phòng thanh toán quốc tế Dưới sự điều hành của ban giám đốc gồm một giám đốc và ba phó giám đốc . Sở giao dịch I có ba chi nhánh là chi nhánh Tây Sơn, Trung Yên, Chợ Mơ, các chi nhành này hoạt động như sở giao dịch I nhưng qui mô nhỏ hơn và trong cơ cấu tổ chức không có bộ phận kiểm tra kiểm toán nội bộ. Hoạt động chủ yếu của chi nhánh Tây Sơn, Trung Yên, Chợ Mơ là huy động vốn bằng nhiều hình thức và thực hiện nhiệm vụ cho vay khu vực kinh tế ngoài quốc doanh với biên chế tổ chức của một ngân hàng cấp 4. Ngoài hai chi nhánh trên Sở giao dịch con mở thêm 4 phòng giao dịch: phòng giao dịch Bảo Ngân, phòng giao dịch Nguyễn Khuyến, Lê Văn Hưu, Định Công, các phòng giao dịch này có nhiêm vụ chủ yếu là nhận tiền gửi và cho vay những khoản vốn nhỏ. Về hoạt động kinh doanh của Sở giao dịch I * Trong hoạt động huy động vốn : Khai thác và cung ứng đối với mọi thành phần huy động vốn trong nước và nước ngoài của mọi tổ chức, dân cư thuộc mọi thành phần kinh tế bao gồm các loại tiền gửi có kì hạn và không có kì hạn, phát hành chứng chỉ tiền gửi, trái phiếu kì phiếu, tín phiếu, ngắn hạn và dài hạn, tiếp nhận vốn tài trợ, vốn uỷ thác đầu tư từ ngân sách nhà nước, từ các tổ chức quốc tế, quốc gia, và cá nhân trong nước và ngoài nước cho các chương trình, dự án đầu tư phát triển kinh tế nông nghiệp và phát triển nông thôn. * Đối với hoạt động tín dụng : Cho vay ngắn hạn, dài hạn đối với các hoạt động sản xuất kinh doanh hàng hoá và dịch vụ, cho vay trung và dài hạn với các mục tiêu hiệu quả, hoặc mục tiêu tài trợ tuỳ tính chất và khả năng nguồn vốn, chiết khấu thương phiếu và các giấy tờ có giá, bảo lãnh cho khách hàng khi vay vốn tại các tổ chức tín dụng khác . Các hoạt động kinh doanh và dịch vụ khác: Kinh doanh tiền tệ, dịch vụ ngân hàng đối ngoại : Thanh toán quốc tế, kinh doanh ngoại hối, chi trả kiều hối, thực hiện tín dụng ngoại tệ, mua bán, thu đổi ngoại tệ. * Một số hoạt động khác : Làm dịch vụ thanh toán giữa các khách hàng, cầm cố bất động sản và động sản : Thu, chi tiền mặt, đại lý mua, bán trái phiếu cho chính phủ ..; làm tư vấn về tài chính, tiền tệ, về xây dựng các dự án đầu tư và quản lí tài sản theo yêu cầu của khách hàng. Qua hơn 10 năm thành lập và đổi mới Sở giao dịch I đã thu được những thành quả đáng khích lệ và biểu dương; Về hoạt động kinh doanh tín dụng Các hoạt động cho vay, huy động vốn nội tệ, ngoại tệ, ngắn hạn, trung hạn và dàị hạn đều tăng trưởng mạnh so với năm 1996. Hoạt động tín dụng vẫn giữ vai trò chủ đạo quyết định đến sự thành bại của ngân hàng chiếm trên 90%, tổng thu nhập. Dự nợ của chi nhánh tập trung chủ yếu là ở các doanh nghiệp Nhà nước chủ yếu tổng công ty 90, 91 và các đơn vị có tình hình tài chính lành mạnh. Dự nợ lành mạnh tăng trưởng nhanh vào ngày 30 /12 /00 là 392 tỷ đồng thì đến 31 /12 /2002 là 688 tỷ đồng. Trong nghiệp vụ kinh doanh ngoại tệ và thanh toán quốc tế. Ngân hàng hầu như từ một chi nhánh hầu như không có liên quan đến lĩnh vực thanh toán L/C nay đã vươn lên vị trí cao trong toàn bộ hệ thống Ngân hàng Nông nghiệp thu được nhiều phí cho Ngân hàng. Bên cạnh đó nghiệp vụ thanh toán ngân quĩ và các nghiệp vụ khác cũng phát triển đồng bộ, đáp ứng yêu cầu của hoạt động kinh doanh. Công tác nguồn vốn. Sở giao dịch I đã tạo được nguồn vốn ổn định và lớn đủ khả năng đáp ứng được mọi nhu cầu về vốn đối với mọi khách hàng, đồng thời có đủ vốn để chuyển cho các Ngân hàng trong cùng hệ thống đang thiếu vốn. Tốc độ và quy mô tăng trưởng nguồn vốn trong 3 năm đạt kết quả tốt. Cơ cấu nguồn vốn huy động hợp lý, giảm lãi suất đầu vào, có lợi trong kinh doanh. Sở giao dịch I đã áp dụng nhiều biện pháp như: Thường xuyên điều chỉnh phù hợp và đa dạng hoá các lãi suất kì hạn 1,2,3 tuần, lãi suất 1 tháng đến 24,36,60 tháng; phát hành kỳ phiếu huy động nguồn vốn trả lãi trước cho ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam, cho Sở giao dịch I, huy động vốn dưới hình thức các hợp đồng nhận vốn kỳ hạn với các đơn vị, tổ chức kinh tế, tổ chức tín dụng...với nhiều cơ chế linh hoạt. Tiếp nhận các đề án nối mạnh thanh toán của NHNo với một số các dơn vị như Kho bạc Nhà nước, các ngân hàng nước ngoài để tập trung các khoản thanh toán, tranh thủ các nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi. Đã tiếp cận và tạo được mối quan hệ tiền gửi đối với một số khách hàng lớn: Trường Đại học Dân lập Đông Đô, Quỹ hỗ trợ phát triển, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam...bước đầu đạt kết qua tốt. Như vậy Sở giao dịch I đang ngày càng tự hoàn thiện mình để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường với mục tiêu trở thành một Ngân hàng hiện đại, đa chức năng. 2.2. Thực trạng hiệu quả Sử dụng vốn tại Sở giao dịch I nhno&ptnt vn. 2.2.1. Cơ cấu nguồn vốn. Trong năm 2002, nguồn vốn tiền gửi và tiền vay vẫn chiếm tỉ trọng chủ yếu, điều này cho thấy ngân hàng chủ yếu hoạt động bằng nguồn vốn đi vay và tiền gửi của các thành phần kinh tế khác. Ngoài ra tỷ trọng nguồn vốn trung và dài hạn chiếm 14,6% trong khi nguồn vốn huy động ngắn hạn chiếm 85,4%. Để tránh rủi do theo nguyên tắc vốn để cho vay trung và dài hạn phải là nguồn có thời hạn dài. Nhưng thực tế trong sổ tiền tệ mà ngân hàng huy động được với nhiều kỳ hạn khác nhau, luôn xác định được nguồn vốn ổn định có thời hạn dài phục vụ nhu cầu vay trung và dài hạn. Ngoài ra, ngân hàng có thể chủ động đi vay các tổ chức kinh tế khác, huy động từ dân cư thông qua hình thức phát hành kỳ phiếu ngân hàng để đảm bảo nguồn cho vay trung và dài hạn. Tuy nhiên hình thức phát hành kỳ ngân hàng ít khi áp dụng và chỉ áp dụng theo quyết định hướng dẫn của NHCT Việt Nam để tài trợ cho mục đích nhất định. Trên thực tế bất kì một doanh nghiệp nào muốn hoạt động kinh doanh đều phải có vốn. Ngân hàng là một loại hình doanh nghiệp đặc biệt (hoạt động kinh doanh trên lĩnh vực tiền tệ) do vậy nhu cầu vốn đối với ngân hàng là hết sức cần thiết để thực hiện hoạt động kinh doanh. Tuy nhiên, khác với các doanh nghiệp khác, nguồn vốn chính và chủ yếu của một ngân hàng là vốn huy động. Do vậy để mở rộng hoạt động tín dụng ngân hàng cần phải mở rộng hoạt động huy động vốn nhằm đảm bảo tính cạnh tranh của ngân hàng mình đối với các ngân hàng khác . Bảng 1 : Biến động nguồn vốn huy động qua các năm 2000- 2002. Đơn vị: Triệu đồng Chỉ tiêu 2000 2001 2002 1. Tổng nguồn vốn huy động (gồm cả ngoại tệ quy đổi VND) 2.264.034 3.379.000 6.117.000 2. So sánh số tuyệt đối năm sau so năm trước ( +,- ) -289.124 1.114.966 2.738.000 3.So sánh số tương đối năm sau so năm trước (%) 88,6% 149,2% 181% (Nguồn: báo cáo tổng kết kinh doanh của Sở giao dịch I năm 2000-2002) Qua bảng 1 ta thấy: nguồn vốn huy động của Sở giao dịch I tăng đều. Năm 2000 khi nguồn vốn huy động thấp 2.264.034 triệu đồng nhưng sang đến năm 2001 nguồn vốn huy động đã là 3.379.000 triệu đồng tăng 149,24% so với năm 2000 và đạt 124 % so với kế hoạch. Năm 2002 tổng nguồn vốn là 6.117 tỉ đồng tăng 2.738.000 triệu đồng, tăng 181,02 %, và đạt 36% so với kế hoạch năm 2001. Trong đó: - Nguồn nội tệ: 5.529 tỷ đồng đạt 147% /KH - Nguồn ngoại tệ quy đổi: 588 tỷ đồng đạt 100% /KH. Đạt được các thành tích trên do Sở giao dịch I đã đưa ra được các biện pháp hợp lý để thu hồi vốn như: trả lãi huy động linh hoạt (trả lãi trước, sau, bậc thang); huy động vốn chiều tối là sản phẩm thu hút vốn hiệu quả của Sở I; thực hiện cho vay huy động vốn tại nhà. Bảng 2: Cơ cấu nguồn vốn huy động của Sở giao dịch I. Triệu đồng, nghìn USD. Chi 2000 2001 2002 Số tiền Tỉ trọng% Số tiền Tỉ trọng % Số tiền Tỉ trọng% Tổng nguồn vốn 1. Nguồn nội tệ - Không kì hạn - Có kì hạn -Vay tổ chức kinh tế 2. Nguồn ngoại tệ - Không kì hạn - Có kì hạn 2.264.034 1.823.517 999.225 224.292 600.000 30 234 2 867 27 367 100 54,7 12,4 32,9 100 9,5 90,5 3.379.000 2.869.517 797.725 330.568 1.741.224 35 146 3 936 31 210 100 27,8 11,52 60,68 100 11.2 88.8 6.117.000 5.529.000 2.345.000 3.184.000 38 306 16 221 22 085 100 42,4 57,6 100 42.3 57,7 (Nguồn: báo cáo tổng kết kinh doanh của Sở giao dịch I năm 2000-2002) Năm 2001, nguồn vốn huy động nội tệ đạt 2.869.517 so với năm 2000 (tăng 57,3%). Năm 2002 nguồn vốn huy động nội tệ dạt 5.529.000 tăng so với năm 2001 là 2.659.483 ( tăng 92,68%). Nguồn vốn huy động ngoại tệ tăng khá nhanh năm 2001 tăng 4912 nghìn USD, tăng 16,2% so với năm 2000 . Năm 2002 đã có nhưng sự biến đổi đáng kể so với năm 2001. +Tiền gửi tiết kiệm : 1.186 tỷ đồng chiếm 20%/Tổng nguồn +Tiền gửi TCKT : 2.316 tỷ đồng chiếm 39%/Tổng nguồn Như vậy qua 3 năm chúng ta thấy Sở giao dịch I đã đa dạng hoá các phương thức hoạt động kết hợp với sử dụng linh hoạt các công cụ lãi suất để thu hút nguồn tiền gửi từ các tầng lớp dân cư, từ các doanh nghiệp, đáp ứng tốt nhu cầu vốn cho nền kinh tế, giữ vững và đảm bảo được độ ổn định về nguồn vốn trong hoạt động kinh doanh. Sở giao dịch I đã chú trọng đến huy động nguồn vốn trung & dài hạn, khuyến khích các tổ chức kinh tế gửi tiền có kì hạn nên vốn huy động trung và dài hạn tăng đáng kể so với những năm trưóc đây. Tuy nhiên công tác huy động vốn cũng còn hạn chế như : nguồn huy động của Sở giao dịch I tăng trưởng khá vững nhưng tỷ trọng nguồn vốn trung và dài hạn còn khá thấp, chưa tạo được sự thay đổi lớn trong việc huy động nguồn vốn có thời hạn dài. Nhìn vào bảng cơ cấu nguồn vốn qua những năm gần đây cho thấy tổng chi tiêu đều đạt kết quả tốt, nhưng có một số chỉ tiêu đạt kết quả chưa tốt. Nguyên nhân là do ngân hàng gặp nhiều khó khăn do những di chứng của cuộc khủng hoảng tiền tệ Châu á và chịu sự tác động sự phát triển kinh tế chững lại, sức mua thị trường giảm sút. Khả năng hấp thụ vốn suy giảm và việc tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản phẩm của các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn. Đã tác động không nhỏ đến đến tốc độ lưu chuyển vốn trong kinh tế. Hơn nữa khu vực Nhà nước đang trong quá trình cải tổ và sắp xếp lại, việc áp dụng luật thuế mới, chuyển đổi doanh nghiệp Nhà nước thành doanh nghiệp cổ phần cũng ảnh hưởng đến nhu cầu và điều kiện vay vốn của doanh nghiệp đến quan hệ tín dụng giữa doanh nghiệp và ngân hàng. Bảng 3: Tình hình sử dụng vốn của SGD 2000-2002. Triệu đồng. Chỉ tiêu 2000 2001 2002 Số tiền Tỉ trọng% Số tiền Tỉ trọng % Số tiền Tỉ trọng% 1.Tổng nguồn vốn - Không kì hạn - Có kì hạn 2. Sử dụng - Không kì hạn - Có kì hạn 3. Thừa nguồn 2.264.034 1.223.036 1.040.998 664.834 303.763 361.071 1.599.200 100 54 46 100 45,69 54,31 3.379.000 2.524.218 854.782 1.456.730 1.085.264 371.466 1.922.270 100 74,7 25,3 100 74,5 25,5 6.117.000 2.594.000 3.523.000 3.750.000 1.657.500 2.092.500 2.367.000 100 42,4 57,6 100 44,2 55,8 Tỷ lệ sử dụng vốn:% 29,36 43,11 61,3 (Nguồn: báo cáo tổng kết kinh doanh của Sở giao dịch I năm 2000-2002) Qua bảng bên ta thấy rằng tỉ lệ sử dụng vốn của SGD I chưa cao. Chỉ đạt 29,36 % năm 2000; 43,11% năm 2001. Tuy nhiên trong năm 2002 duy nhất có hệ thống NHNo&PTNT thực hiện việc điều chuyển vốn nội tệ từ nơi thừa sang nơi thiếu. Lãi suất điều chuyển trung bình mà SGD I thực hiện trong năm 2002 là 0,72%/tháng do vậy mặc dù nguồn vốn huy động lớn hơn nhiều so với việc sử dụng vốn nhưng đơn vị làm ăn vẫn có hiệu quả. 2.2.2. Thực trạng về sử dụng vốn. Cho đến nay Sở giao dịch I vẫn hoạt động như một ngân hàng truyền thống bao gồm các nghiệp vụ chủ yếu như nhận gửi, cho vay và thanh toán. Nó chưa thực sự trở thành một ngân hàng hiện đại, đa năng và lợi nhuận thu được phần lớn là từ nghiệp vụ cho vay. Vì vậy tại Sở giao dịch I nói đến công tác sử dụng vốn là nói đến cho vay vốn. Thực hiện phương châm mở rộng hoạt động tín dụng, an toàn vốn, lợi nhuận hợp lý, Sở giao dịch I đã nỗ lực vươn lên đáp ứng nhu cầu vốn nhằm góp phần đẩy mạnh sản suất kinh doanh, dịch vụ trên địa bàn. Vốn tín dụng được chú ý cả đối với doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Nhiều lĩnh vực kinh doanh được mở rộng và ngày càng phát triển . Đối với doanh nghiệp nhà nước, Sở giao dịch I tập chung vào những doanh nghiệp làm ăn có hiệu quả, đặc biệt là doanh nghiệp có vị trí trọng điểm. Đối với kinh tế ngoài quốc doanh, chú ý đầu tư vào các ngành nghề truyền thống, ngành nghề sản suất hàng tiêu dùng trong nước và xuất khẩu, qua đó góp phần gián tiếp giải quyết công ăn việc làm cho người lao động. Trong 3 năm 2000, 2001, 2002 doanh số cho vay của Sở giao dịch I đạt mức tăng trưởng cao. Năm 2000 doanh số cho vay đạt 1.302.407 triệu đồng, năm 2001 doanh số cho vay đạt 1.592.843 triệu đồng tăng 290.436 triệu đồng, tăng 22.3% so với năm 2000. Năm 2002 doanh số cho vay tăng mạnh đạt 2.117.807 triệu đồng ( tăng 32,9% so với năm 2001) tương ứng với 524.964. Từ năm 2001 đến 2002 Chính phủ đã chỉ đạo các chính sách nhằm thúc đẩy kinh tế đi lên và tác động gián tiếp của chính sách đó là cho vay của ngân hàng tăng lên. Diễn biến tình hình cho vay trong 3 năm 2000-2002. Triệu đồng. Nhìn vào bảng 4 ta thấy doanh số cho vay ngắn hạn chiếm tỷ trọng cao. Cụ thể năm 2000 cho vay ngắn hạn đạt 1.203.881, năm 2001 đạt 1.414.523 và sang năm 2002 đạt 1.961.327 tăng 546.804 triệu đồng so với năm 2001 chiếm tỷ trọng 92,61%. Doanh số cho vay trung và dài hạn thấp và biến đổi không đều qua các năm. Năm 2000, doanh số cho vay trung và dài hạn của Sở là 98.526 triệu đồng, tỷ trọng 7,57%; năm 2001 cùng với sự thay đổi trong chiến lược kinh doanh và sự nỗ lực cố gắng không nhỏ của cán bộ tín dụng lượng cho vay trung và dài hạn tại Sở giao dịch đã tăng lên đáng kể cả về số tương đối lẫn số tuyệt đối đạt 178.320 triệu đồng gấp 1,81 lần so với năm 2000, chiếm tỷ trọng là 11,2%. Tuy nhiên sang năm 2002 lượng cho vay trung và dài hạn giảm xuống còn 156.480 chiếm tỷ trọng 7,39%. Doanh số thu nợ của Sở không ngừng tăng lên qua các năm. Năm 2000doanh số thu nợ đạt 1.056.363 triệu đồng; năm 2001 là 1.305.000 triệu đồng, tăng 23,54% so với năm 2000, năm 2002 là 1.631.885 triệu đồng tăng 25,04% so với năm 2001. Doanh số thu nợ của Sở giao dịch I chủ yếu là thu nợ ngắn hạn. Doanh số thu nợ ngắn hạn năm 2000 là 959.190 triệu đồng chiếm tỷ tọng 90,8%. Sang năm 2001, doanh số thu nợ ngắn hạn là 1.161.450 triệu đồng; năm 2002 là 1.631.855 triệu đồng chiếm tỷ trọng 90,53%. Có được kết quả như vậy là do Sở giao dịch I luôn chủ động nắm chắc các thởi điểm thu nợ, đó chính là khi vụ mùa kết thúc, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này thu hồi được vốn, hoàn tất chu kỳ kinh doanh (doanh số thu nợ bình quân đối với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp luôn chiếm hơn 70% tổng doanh số thu nợ). Như vậy, hoạt động cho vay chủ yếu của Sở giao dịch I-NHNo&PTNT VN tập trung chủ yếu ở cho vay ngắn hạn (chiếm hơn 90% tổng doanh số cho vay hàng năm). Điều này phản ánh xu thế hiện nay của các ngân hàng chủ yếu là cho vay ngắn hạn vì hoạt động cho vay trung và dài hạn gặp nhiều rủi ro. Hơn thế nữa, Sở giao dịch I là một bộ phận kinh doanh thuộc NHNo&PTNT Việt Nam vì vậy lĩnh vực cho vay chủ yếu là cho vay nông nghiệp- một lĩnh vực chủ yếu là cho vay ngắn hạn. Một số chỉ tiêu đánh giá chất lượng sử dụng vốn đến ngày 31/12/2002 như sau: Chỉ số 1(năm 2002)= tổng dư nợ cho vay/tổng nguồn vốn= 688.472/6.117.000=0,112 Chỉ số 1(năm 2001)= tổng dư nợ cho vay/tổng nguồn vốn= 464.487/2.972.000=0,156 Chỉ số 1(năm 2000)= tổng dư nợ cho vay/tổng nguồn vốn= 392.490/2.254.034=0,174 Chỉ số 1 phản ánh cứ một đồng vốn huy động thì có bao nhiêu đồng được đem đi cho vay. Trong năm 2000, cứ một đồng vốn huy động thì có 0,174 đồng đem đi cho vay, năm 2001 là 0,156, năm 2002 là 0,112. Thực tế tổng dư nợ năm 2002 cao hơn nhiều so với năm 2001 và 2000 nhưng do huy động vốn năm 2002 cao hơn rất nhiều so với năm 2001, 2000 do vậy chỉ số 1 năm 2002 thấp hơn so với năm 2000 và 2001. Chỉ số 2(năm 2002)= doanh số cho vay/tổng nguồn vốn kinh doanh. Chỉ số 2 phản ánh cứ một đồng vốn kinh doanh thì có bao nhiêu đồng được đem đi cho vay. Qua phân tích trên ta thấy năm 2002 Sở giao dịch I NHNo&PTNT VN đã nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn kinh doanh bằng cách tăng cường công tác cho vay. Bảng 5: Huy động vốn và sử dụng vốn tại Sở giao dịch I qua 3 năm 2000 – 2002. Đơn vị: Triệu đồng Chỉ tiêu 2000 2001 2002 I. Nguồn vốn huy động 2.254.034 2.972.000 6.117.000 Từ dân cư 859.302 1.009.000 2.385.630 Từ các tổ chức kinh tế 1.394.732 1.963.000 3.784.370 II. Sử dụng vốn 1. Tổng dự nợ cho vay 392.490 464.487 688.472 a. Theo thời hạn: - Ngắn hạn 383.660 428.728 578.396 - Trung hạn và dài hạn 8.830 35.759 110.076 b. Theo TPKT: - DNNN 380.393 437.842 612.775 - DNNQD 6.638 3.254 13.769 - Hộ gia đình & cá thể 5.459 23.400 61.928 c. Theo loại tiền: - VND 373.074 438.335 624.745 - Ngoại tệ 19.416 26.152 63.727 2.Nợ quá hạn 2.274 11.194 23.408 - Ngắn hạn 2.049 10.578 22.331 - Trung và dài hạn 225 616 1077 3. Kinh doanh ngoại tệ - Tổng doanh số mua 16.000 34.816 111.816 - Tổng doanh số bán 69.400 40.052 116.052 - Tổng L/C mở 215 284 316 - Tổng L/C thanh toán 339 344 453 - KQKD 1. Tổng thu 170.785 160.819 244.819 2. Tổng chi 94.318 128.849 194.849 3. Lợi nhuận 76.467 31.970 49.970 (Nguồn: báo cáo tổng kết kinh doanh của Sở giao dịch I năm 2000-2002). 2.2.2.1. Hoạt động kinh doanh. Năm 2002, thu nhập từ các hoạt động tín dụng chiếm 35,6% tổng doanh thu, chủ yếu là thu lãi từ các khoản vay. Thu nhập từ hoạt động thanh toán và ngân quỹ chiếm 62,4% cho thấy dịch vụ của ngân hàng khá phát triển, chiếm tỷ trọng tương đối lớn. Ngoài ra thu nhập từ các hoạt động đầu tư kinh doanh ngoại tệ, uỷ thác đại lý chiếm 3% không nhiều nhưng có tiềm năng phát triển. Chi phí cho việc huy động vốn chiếm 95,25% với khoản tiền trả lãi tiết kiệm chiếm 22,4%, tiền vay chiếm 63,9%. Chi phí dịch vụ thanh toán chiếm khoảng 0,23%. Chi cho cán bộ công nhân viên chiếm 2,3%. Lợi nhuận hoạch toán năm 2001 là 31.970 triệu đồng, năm 2002 là 49.970 triệu đồng. 2.2.2.2. Hoạt động kinh doanh ngoại tệ. Năm 2002, tỷ giá giữa VND và USD trên thị trường có nhiều biến động theo chiều hướng tăng lên liên tục. Sở giao dịch I đã bám sát diễn biến tỷ giá trên thị trường để điều hành nghiệp vụ kinh doanh ngoại tệ. Năm 2000, doanh số mua ngoại tệ của Sở giao dịch I là 16 triệu USD, sang năm 2001 doanh số mua ngoại tệ đạt 34.816 triệu USD. Năm 2002, tổng doanh số mua vào: 111.816 triệu USD so với năm 2001 tăng 77 triệu USD (+20%). Tổng doanh số bán ra: 116.02 triệu USD so với năm 2001 tăng 76 triệu USD (+195%). Như vậy năm 2002, hoạt động mua bán ngoại tệ của Sở giao dịch I đã cơ bản đảm bảo nhu cầu thanh toán của khách hàng trong thời điểm khó khăn về ngoại tệ và góp phần thực hiện chiến lược khách hàng của Sở giao dịch. Trong điều kiện ngoại tệ khan hiếm và tỷ giá USD tăng mạnh, Ngân hàng Nhà nước chủ yếu đáp ứng nhu cầu ngoại tệ cho xăng, dầu, hạn chế bán hỗ trợ cho các mặt hàng khác, Sở giao dịch I đã chủ động khai thác nguồn ngoại tệ trên thị trường liên ngân hàng dưới hình thức mua các loại ngoại tệ khác bằng đồng VN ( chủ yếu là EUR ) là bán lại để lấy USD bán hỗ trợ các chi nhánh. Do vậy, mua bán ngoại tệ về cơ bản đã phục vụ nhu cầu thanh toán của toàn bộ hệ thống. Nghiệp vụ mua bán các ngoại tệ mạnh khác ( bước đầu mới tập trung chủ yếu mua bán 3 loại ngoại tệ mạnh là đồng EUR, GBP, JPY) thực hiện thường xuyên hơn. Thực hiện văn bản 901/NHNo-03 ngày 12/4/2001 của Tổng giám đốc Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam về việc ưu đãi tài trợ xuất khẩu mua USD đối ứng có hiệu quả, số lượng ngoại tệ mua được từ các chi nhánh tăng lên, đáp ứng nhu cầu thanh toán. Tuy nhiên, khả năng tự cân đối ngoại tệ trong hệ thống còn tất hạn chế, chủ yếu còn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của Ngân hàng Nhà nước. 2.2.2.3. Dịch vụ thanh toán Số lượng mở là 345 L/C với doanh số 53 triệu USD thanh toán 513 L/C trị giá 57 triệu USD, các hoạt động khác như chuyển tiền đi 214 món trị giá 8.650.000 USD. Các hình thức dịch vụ khác như chuyển tiền kiều hối chưa có tạ Sở giao dịch I mà mới chỉ được áp dụng tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam. Như vây các hình thức dịch vụ thanh toán của Sở giao dịch I còn hạn chế. Tuy nhiên, nghiệp vụ thanh toán L/C của Sở giao dịch I là bước tiến trong tương lai. 2.2.2.4. Hoạt động cho vay Trong 3 năm qua, Sở giao dịch I NHNo & PTNT VN hết sức quan tâm đến công tác sử dụng vốn, đặc biệt là hoạt động tín dụng luôn được coi là mũi nhọn, là nhiệm vụ hàng đầu trong hoạt động kinh doanh. Thực hiện chỉ đạo của NHNo & PTNT VN, Sở giao dịch I đã thực hiện các hướng chính trong hoạt động tín dụng là: Tích cực mở rộng đầu tư trong điều kiện cho phép, đảm bảo an toàn và hiệu quả, phục vụ tốt cho nhu cầu phát triển kinh tế của địa phương, gắn tín dụng thương mại với đầu tư phát triển nông thôn, kiên trì thực hiện đường lối công nghiệp hoá và hiện đại hoá nông nghiệp nông thôn. Thực hiện hoạt động tín dụng theo cơ chế thị trường và quan hệ cung cầu vốn, áp dụng lãi suất thực dương, đảm bảo bù đắp chi phí. Tìm kiếm và chuyển dần sang đầu tư theo dự án và chương trình kinh tế có tính khả thi cao. Từ năm 2000 đến năm 2002, doanh số cho vay và doanh số thu nợ của Sở giao dịch I có xu hướng tăng do vậy dư nợ tăng. Dư nợ năm 2001 là 464.487 triệu đồng tăng 71.997 triệu đồng so với năm 2000. Trong năm 2002 hoạt động tiếp thị của Sở giao dịch I đã thu hút được các khách hàng mới như: Tổng công ty xây dựng nhà, Tổng công ty phát triển nhà và đô thị, Tổng công ty công nghiệp tàu thuỷ...mở tài khoản và vay vốn tại Sở giao dịch I; đồng thời Sở giao dịch I cũng tạo được mối quan hệ gắn bó với các khách hàng chủ lực như: Công ty vật tư nông sản, Tổng công ty chăn nuôi, Tổng công ty Kim khí Hà Nội. Các hoạt động trên đã làm tăng đáng kể doanh số cho vay của Sở giao dịch I, và do đó làm tăng dư nợ của Sở. Năm 2002, dư nợ của Sở giao dịch I đạt 688.472 triệu đồng. Đây là dấu hiệu đáng mừng và là bước khởi sắc trong hoạt động đầu tư tín dụng của Sở giao dịch I – NHNo&PTNT Việt Nam. Cũng trong bảng 4 ta thấy: dư nợ của Sở giao dịch I chủ yếu là dư nợ ngắn hạn. Năm 2000 dư nợ ngắn hạn là 383.660 triệu đồng, chiếm tỷ trọng 97,73 %. Năm 2001 doanh số cho vay tăng do vậy dư nợ ngắn hạn có xu hướng tăng lên đạt 428.728 triệu đồng, chiếm tỷ trọng 92,3 %. Năm 2002, dư nợ ngắn hạn của Sở giao dịch I là 578.396 triệu đồng và có tỷ trọng là 84,01 % tăng 149.668 triệu đồng so với năm 2001, nhưng do dư nợ trung và dài hạn tăng lên nên dư nợ ngắn hạn chỉ chiếm tỷ trọng 84,01 % trong tổng dư nợ. Cùng với việc tăng lên của dư nợ ngắn hạn thì dư nợ trung và dài hạn cũng tăng lên đáng kể. Trong năm 2000 dư nợ trung và dài hạn chỉ đạt 8.830 triệu đồng, sang năm 2001 đã tăng mạnh đạt 35.759 triệu đồng tăng 404,97% so với năm 2000. Năm 2002 dư nợ trung và dài hạn đạt 110.076 triệu đồng, chiếm tỷ trọng 15,99 % trên tổng dư nợ. Biểu đồ phản ánh tình hình dư nợ ngân hàng Đơn vị: triệu đồng Để có thể thấy được thực trạng tín dụng tại Sở giao dịch I -NHNo&PTNT Việt Nam một cách rõ hơn, chúng ta xem xét cơ cấu đầu tư tín dụng của Sở giao dịch I theo thành phần kinh tế: Bảng 6: Cơ cấu đầu tư tín dụng của Sở giao dịch I theo thành phần kinh tế. Triệu đồng. Chỉ tiêu 31/12/2000 31/12/2001 31/12/2002 Số tiền Tỷ trọng % Số tiền Tỷ trọng % Số tiền Tỷ trọng % Tổng dư nợ 1. DNNN 2. DNNQD 3. Hộ gia đình và cá thể 392.490 380.393 6.638 5.459 100 96,91 1,69 1,40 464.487 437.842 3.245 23.400 100 94,26 0,69 5,05 688.472 612.775 13.769 61.928 100 89 1,99 9,01 ( Nguồn: báo cáo hoạt động tín dụng của Sở giao dịch I năm 2000-2002) Theo những số liệu trên, ta thấy được dư nợ của Sở giao dịch I tập trung chủ yếu ở khu vực DNNN. Năm 2000, Dư nợ DNNN là 380.393 triệu đồng, tỷ trọng dư nợ chiếm 96,91%, năm 2001 Dư nợ DNNN đạt 437.843 triệu đồng tăng 57.449 triệu đồng, tỷ trọng là 94,26%. Năm 2002 dơ nợ đạt 612.775 triệu đồng, tỷ trọng dư nợ 89%. Như vậy dư nợ DNNN tăng lên đáng kể qua 3 năm, tuy nhiên tỷ trọng dư nợ năm 2001 giảm so với năm 2000, năm 2002 giảm so với năm 2000, 2001 do dư nợ DNNQD có xu hướng tăng lên. Biểu đồ phản ánh tình hình dư nợ DNNN Đơn vị: triệu đồng. Biểu đồ phản ánh tình hình Dư nợ các dnnqd Đơn vị: triệu đồng Còn đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh thì năm 2000 dư nợ là 6.638 triệu đồng, năm 2001 dư nợ là 3.254 giảm so với năm 2000. Năm 2002, Sở giao dịch I tích cực tìm kiếm những phương án kinh doanh có hiệu quả, dự án khả thi để đầu tư do vậy đã thu h