Đề tài Giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tại chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển

a năng. Hiện nay Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam hoạt động bao gồm 112 chi nhánh và các công ty trong toàn quốc, có 3 đơn vị liên doanh với nước ngoài hùn vốn với 5 tổ chức tín dụng, quan hệ đại lý với hơn 400 Ngân hàng và quan hệ thanh toán với 50 Ngân hàng trên thế giới. Ngân hàng Đầu tư và Phát triển khu vực Phúc Yên là chi nhánh trực thuộc Ngân hàng đầu tư và phát triển Vĩnh Phúc nằm trong hệ thống Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam. Hiện nay có trụ sở tại:LK Đường Hụng Vương - Phường Hùng Vương – Thị xã Phúc Yên – Vĩnh phúc. 2.1.2. C¬ cÊu bé phËn vµ chøc n¨ng nhiÖm vô cña tõng bé phËn 1.2.1. S¬ ®å tæ chøc bé m¸y ho¹t ®éng cña Chi nh¸nh Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn khu vùc Phóc Yªn Gi¸m §èc Phã gi¸m ®èc P KÕ to¸n P TÝn dông P Kho quü P Hµnh chÝnh P DV k hµng Quü tk Xu©n hoµ Quü tk Trung t©m Kh¸ch hµng Fg®g¸gdfg Ban gi¸m ®èc bao gåm: 01 gi¸m ®èc vµ 01 phã gi¸m ®èc Tæng sè lao ®éng n¨m 2005 la 27 c¸n bé 2.2.2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña tõng bé phËn 2.2.2.1. Phßng tÝn dông * Chøc n¨ng: Do ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn khu vùc phóc yªn lµ chi nh¸nh cÊp II trùc thuéc ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn vÜnh phóc v× vËy phßng tÝn dông cã chøc n¨ng võa thùc hiÖn thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n võa cã chøc n¨ng triÓn khai nghiÖp vô cho vay ®èi víi nh÷ng ph­¬ng ¸n kinh doanh cña ®æi t­îng kh¸ch hµng theo ®óng quy ®Þnh, quy chÕ, thÓ lÖ cho vay hiÖn hµnh cña NHNNVN vµ NH§T&PT VN. *NhiÖm vô: Phæ biÕn h­íng dÉn cho kh¸ch hµng vÒ quy chÕ cho vay cña NH§T & PT VN vµ c¸c quy ®Þnh kh¸c cã liªn quan. Thùc hiÖn ®óng c¸c quy ®Þnh vÒ quy chÕ cho vay vµ c¸c b­íc trong quy tr×nh nghiÖp vô cña NH§T&PT VN. ThÈm ®Þnh c¸c dù ¸n, c¸c ph­¬ng ¸n kinh doanh cña kh¸ch hµng cã nhu cÇu vay vèn. NÕu ®¹t yªu cÇu cho vay theo ®óng quy ®Þnh, quy chÕ th× h­íng dÉn kh¸ch hµng lËp hå s¬ ®­a sang phßng ban Gi¸m ®èc dyÖt, ký quyÕt ®Þnh cho vay. X©y dùng kÕ ho¹ch sö dông vèn cho vay vµ kÕ ho¹ch lao ®éng hµng n¨m cña phßng. 2.2.2.2. Phßng kÕ to¸n * Chøc n¨ng. Phßng kÕ to¸n tµi chÝnh lµ phßng chuyªn m«n nghiÖp vô cña Chi nh¸nh Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn khu vùc Phóc Yªn. cã nhiÖm vô tham m­u gióp ban gi¸m ®èc trong viÖc thùc hiÖn c¸c chÕ ®é b¸o c¸o kÕ to¸n vµ h¹ch to¸n kÕ to¸n t¹i chi nh¸nh theo ®óng luÊt kÕ to¸n cña nhµ n­íc, Bé Tµi chÝnh, cña NHNNVN, NH§T&PTVN. *NhiÖm vô: Tæng hîp sè liÖu kÕ to¸n, lËp c¸c b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ®Þnh k×, b¶ng tæng kÕt tµi s¶n vµ kÕt qu¶ kinh doanh hµng th¸ng, quý, n¨m cña chi nh¸nh. Theo dâi vµ qu¶n lý chi tiªu tµi chÝnh, mua s¾m tµi s¶n t¹i chi nh¸nh theo quy ®Þnh vÒ chi tiªu cña NH§T&PTVN. LËp vµ theo dâi kÕ ho¹ch tµi chÝnh cña chi nh¸nh, LËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh tæng hîp vµ b¸o c¸o ph©n tÝch trªn c¬ së ®ã theo dâi viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch tµi chÝnh. H¹ch to¸n vµ qu¶n lý tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng vµ c¸c quü kh¸c cña chi nh¸nh theo chÕ ®é hiÖn hµnh. H¹ch to¸n theo dâi t×nh h×nh dù tr÷ b¾t buéc. Thùc hiÖn nghÜa vô cña chi nh¸nh ®èi víi Ng©n hµng §Çu t­ tØnh VÜnh Phóc vµ ng©n s¸ch nhµ n­íc. Qu¶n lý mét sè tµi kho¶n ®­îc ph©n c«ng: - Tµi kho¶n kinh doanh ngo¹i tÖ: ®¸nh gi¸ l¹i kÕt qu¶ kinh doanh hµng th¸ng, n¨m. - Tµi kho¶n kh¸ch nî, chñ nî vµ c¸c tµi kho¶n trung gian ®­îc ph©n c«ng. - Tµi kho¶n thu nhËp chi phÝ tÝnh vµ nép VAT hµng th¸ng. Thùc hiÖn nghiÖp vô kh¸c do Ban gi¸m ®èc giao. 2.2.2.3. Phßng dÞch vô kh¸ch hµng * Chøc n¨ng: Phßng dÞch vô kh¸ch hµng lµ phßng nghiÖp vô thuéc Chi nh¸nh Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn khu vùc Phóc Yªn cã chøc n¨ng phôc vô ®èi t­îng kh¸ch hµng lµ tæ chøc (c­ chó vµ kh«ng c­ tró) cã quan hÖ giao dÞch víi chi nh¸nh theo ®óng quy ®Þnh, quy chÕ vÒ h¹ch to¸n, kÕ to¸n thµnh to¸n vµ quy tr×nh nghiÖp vô cña nhµ n­íc, NHNN vµ NH§T&PTVN. * NhiÖm vô: Më vµ qu¶n lý tµi kho¶n tiÒn göi, tiÒn vay cña kh¸ch hµng lµ c¸c tæ chøc kinh tÕ x· héi, tæ chøc tÝn dông trong n­íc, c¸c tæ chøc kh¸c. Thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô thanh to¸n qua c¸c lÖnh b»ng uû nhiÖm chi, uû nhiÖm thu, nhê thu, Swift,sÐc chuyÓn kho¶n, sÐc b¶o chi cña kh¸ch hµng lµ c¸c tæ chøc nªu trªn. Thùc hiÖn c¸c lÖnh thu - chi tiÒn mÆt, sÐc lÜnh tiÒn mÆt VND tõ tµi kho¶n tiÒn göi theo yªu cÇu cña chñ tµi kho¶n lµ c¸c tæ chøc nªu trªn. Thùc hiÖn c¸c lÖnh thanh to¸n, rót tiÒn mÆt tõ tµi kho¶n vay theo quy ®Þnh. Thùc hiÖn viÖc thanh to¸n thu, chi ngo¹i tÖ cho c¸c tæ chøc nªu trªn theo chÕ ®é qu¶n lý ngo¹i hèi vµ quy ®Þnh cña NH§T&PTVN. Thùc hiÖn nghiÖp vô thu l·i tiÒn göi, tr¶ l·i tiÒn vay. 2.2.2.4. Phßng kho quü * Chøc n¨ng: Phßng ng©n quü lµ phßng nghiÖp vô thuéc chi nh¸nh ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn khu vùc phóc yªn, cã chøc n¨ng triÓn khai thùc hiÖn c«ng t¸c qu¶n lý giÊy tê cã gi¸ trÞ t¹i chi nh¸nh, thu chi tiÒn mÆt VND vµ ngo¹i tÖ ®¶m b¶o ®óng quy tr×nh, chÕ ®é qu¶n lý kho quü cña nhµ n­íc, cña Ngµnh Ng©n hµng vµ NH§T&PTVN *NhiÖm vô: Tæ chøc thùc hiÖn thu chi tiÒn mÆt VND, ngo¹i tÖ vµ sÐc du lÞch ®¶m b¶o an toµn kho quü. Qu¶n lý vµ b¶o qu¶n c¸c lo¹i tiÒn ngo¹i b¶ng, giÊy tê cã gi¸ cña c¸c phßng nghiÖp vô t¹i chi nh¸nh. Thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô kh¸c do Ban gi¸m ®èc giao. 2.1.3. Đặc điểm môi trường kinh doanh và khách hàng của chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực Phúc Yên 2.1.3.1. Thuận lợi Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực phúc yên ra đời và hoạt động từ những năm đất nước còn chiến tranh, thời kỳ kinh tế bao cấp, cho đến nền kinh tế thị trường luôn có bước tiến ổn định. - Xuất phát từ yêu cầu mở rộng mạng lưới kinh doanh trên địa bàn thị xã Phúc Yên Chi nhánh luôn được sự quan tâm trực tiếp của ban lãnh đạo Ngân hàng Đầu tư và Phát triển tỉnh Vĩnh Phúc. Cán bộ tín dụng trong những năm quan đều là những người đã kinh qua thực tế, am hiểu thị trường, nhạy ben, có kiến thức kinh doanh và lập trường chính trị vững vàng. -Hoạt động của ngân hàng trên địa bàn thị xã Phúc Yên nên hầu hết khách hàng vay vốn là Doanh nghiệp nhà nước; công ty cổ phần; công ty TNHH và hộ tư nhân cá thể hoạt động sản xuất kinh doanh có hiệu quả. Những năm gần đây một số khách hàng lớn, có uy tín đã về đặt quan hệ giao dịch với Ngân hàng như Tổng công ty thuỷ tinh và gốm xây dựng, công ty cổ phần xây dựng sông hồng 26… - Đặc biệt Ngân hàng nằm tại thị xã có dân cư đông đúc, đây là điểm thuận lợi cho Ngân hàng trong công tác cho vay. Đây còn là thị trương tiềm năng rộng lớn để Ngân hàng khai thác. - Ngân hàng đã và đang thực hiện chức năng của một Ngân hàng kinh doanh đa năng, hoạt động tín dụng, thanh toán không dùng tiền mặt, thanh toán L/C, bảo lãnh, tư vấn…nên đã đáp ứng được yêu cầu đa dạng của khách hàng, từ đó thu hút được khách hàng và tăng nguồn thu cho Ngân hàng. - Phúc Yên là nơi tập trung nguồn nhân lực có trình độ cao của tỉnh Vĩnh Phúc nên ngân hàng dễ dàng lựa chọn khách hàng quan hệ tín dụng. 2.1.3.2. Khó khăn - Trên địa bàn thị xã Phúc Yên tập trung nhiều chi nhánh ngân hàng thương mại trong nước như Ngân hàng Công thương Phúc Yên; Ngân hàng NN và PTNT Phúc Yên và các quỹ tín dụng cơ sở đã tạo nên sự cạnh tranh gay gắt nhất là trên lĩnh vực lãi suất. - Trong năm 2004, để thực hiện chủ trương thu hút khách hàng hoặc kìm hãm phát triển tín dụng Ngân hàng đã thay đổi mức lãi suất, mức độ chênh lệch lãi suất giữa đầu vào và đầu ra thấp tạo nên khó khăn về tài chính. - Một số doanh nghiệp làm ăn kém hiệu quả, đặc biệt là DNNN, vốn tự có ít, hoạt động chủ yếu dựa vào vốn vay ngân hàng, kinh doanh thua lỗ kéo dài, khả năng trả nợ gặp nhiều khó khăn điều này gây nhiều kho khăn cho Ngân hàng. - Việc ban hành chính sách, chế độ của Nhà nước còn nhiều vướng mắc nên Ngân hàng không khỏi lúng túng khi áp dụng vào thực tiễn. - Lực lượng cán bộ vẫn còn thiếu, lại bất cập về trình độ chuyên môn, tin học và ngoại ngữ, đôi khi không đáp ứng được yêu cầu của công việc. 2.1.4. Tình hình hoạt động kinh doanh của chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và phát triển khu vực Phúc Yên 2.1.4.1. Hoạt động huy động vốn Huy động vốn là một nhiệm vụ quan trọng đối với một Ngân hàng thương mại, sự phát triển nguồn vốn với cơ cấu hợp lý luôn có ý nghĩa quyết định tới hoạt động kinh doanh của Ngân hàng. Căn cứ vào đặc điểm huy động vốn của toàn hệ thống ở từng thời kỳ Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Phúc Yên đã đề ra chủ trương huy động vốn phù hợp, có chính sách lãi suất phù hợp với từng thời kỳ cụ thể kết hợp với việc sử dụng các biện pháp tuyên truyền để vận động, các biện pháp nghiệp vụ để tăng nguồn vốn huy động theo hướng: Huy động vốn với các hình thức có các kỳ hạn như kỳ hạn tuần, kỳ hạn tháng, kỳ hạn 3 tháng, kỳ hạn 6 tháng, kỳ hạn 12 tháng, kỳ hạn 13 tháng, kỳ hạn 18 tháng với các mức lãi suất ở từng kỳ hạn hấp dẫn nhằm tăng nguồn vốn huy động vốn ngắn hạn, dài hạn và nguồn vốn huy động bằng ngoại tệ, cố gắng huy động vốn với lãi suất cao, tăng nguồn vốn huy động với lãi suất thấp và đã đạt được những kết quả khả quan đảm bảo vốn cho hoạt động kinh doanh, thực hiện tốt việc lập và điều chỉnh kế hoạch nộp vốn điều hoà, tạo nguồn vốn chung cho cả hệ thống. Có thể xem xét tình hình huy động vốn của chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Phúc Yên qua bảng sau. Bảng 1: Hoạt động huy động vốn. Đơn vị: triệu đồng chỉ tiêu Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Số tiền Số tiền tỷ lệ% Số tiền Tỷ lệ% Huy động vốn 182551 190605 04 210000 10 (Nguồn: Theo nguồn Phòng Kế toán) Qua bảng số liệu trên ta thấy tổng nguồn vốn huy động qua 3 năm đều tăng nhưng chưa cao. Cụ thể năm 2004 so với năm 2003 tăng 8054 trđ tỷ lệ tăng 4%, năm 2005 so với năm 2004 tăng 19395 tỷ lệ tăng 10%. Nguồn vốn huy động được chủ yếu tăng lên bằng hình thức gửi tiết kiệm, việc tăng trưởng này chủ yếu nhờ vào tiếp thị, quảng cáo, thay đổi linh hoạt chính sách lãi suất và sự tận tâm, nhiệt tình của đội ngũ cán bộ nhân viên đã không ngại khó khăn mở các bàn tiết kiệm lưu động để huy động vốn từ việc đền bù giải phóng mặt bằng các dự án đầu tư có nguồn vốn từ ngân sách Nhà nước đã làm tăng một cách đáng kể nguồn vốn huy động của Ngân hàng. Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Phúc Yên những năm gần đây rất chú trọng và tập trung vào huy động vốn nhàn rỗi trong dân cư và các tổ chức kinh tế, các tổ chức tín dụng, tạo đà cho việc mở rộng sản xuất kinh doanh. Tuy mạng lưới huy động vốn còn ít chỉ tập trung tại chi nhánh và một bàn tiết kiệm Phuờng Xuân Hoà, nhưng vì có chính sách phù hợp, cùng với sự tín nhiệm, lòng tin đối với ngân hàng do đó nguồn huy động vốn của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Phúc Yên đã tăng lên. Do có sự tự do hoá về lãi suất huy động và lãi suất cho vay theo khung mà Thổng đốc Ngân hàng nhà nước qy định và theo chỉ đạo của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt nam mà Ngân hàng có thể uyển chuyển linh hoạt theo quan hệ cung cầu trên thị trường. Chính từ việc làm này mà Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Phúc Yên đã thực hiện hiệu quả chính sách huy động vốn. Theo thành phần kinh tế: Nguồn vốn Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Phúc Yên gồm hai nguồn chính là tiền gửi của các tổ chức dân cư và của các tổ chức kinh tế. Qua bảng số liệu ta thấy tỷ trọng tiền gửi của dân cư luôn chiếm tỷ trọng cao. Tốc độ tăng của tiền gửi dân cư luôn cao hơn tốc độ tăng của tiền gửi của tổ chức kinh tế. Cụ thể tiền gửi của dân cư năm 2004 tăng 5688 trđ, tỷ lệ tăng 6% so với năm 2003, năm 2005 tăng 11000 trđ, tỷ lệ tăng 10% so với năm 2004. Tiền gửi của tổ chức kinh tế năm 2004 tăng 2366 trđ tỷ lệ tăng 3% so với năm 2003 và năm 2005 tăng 8395 trđ tỷ lệ tăng 10% so với năm 2004. Theo thời hạn: Tiền gửi không kỳ hạn qua 3 năm lần lượt là 71501 trđ, 78799 trđ, 68000 trđ so với tiền gửi có kỳ hạn là 111050 trđ, 111806 trđ, 142000 trđ. Như vậy tiền gửi có kỳ hạn luôn chiếm tỷ trọng lớn hơn tiền gửi không kỳ hạn khoảng 70% tổng nguồn vốn huy động. Nguồn vốn huy động từ tiền gửi không kỳ hạn có ưu điểm lãi suất thấp song lại có nhược điểm là thường hay biến động lớn vì khoản tiền này nó phụ thuộc vào tình hình tài chính của khách hàng làm cho ngân hàng khó hoạch định chính sách trung và dài hạn. Theo đơn vị tiền tệ: Tiền gửi VNĐ luôn chiếm tỷ trọng lớn trong tổng nguồn vốn huy động được của ngân hàng. Điều đó được thể hiện qua các năm như sau: năm 2003 đạt 162019 trđ chiếm 89% tổng nguồn vốn huy động. Năm 2004 là 151582 trđ chiếm 80% tổng nguồn vốn huy động được của ngân hàng. Năm 2005 là 179179 trđ chiếm 85% tổng nguồn vốn huy động. Tuy tỷ trọng VNĐ luôn chiếm tỷ trong lớn song lại không ổn định tăng giảm thất thường qua các năm do sự biến động về tỷ giá giữa động USD và VNĐ. 2.1.4.2. Hoạt động tín dụng Với truyền thống đầu tư phát triển, hoạt động trong nền kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước, chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Phúc Yên đã thực hiện kinh doanh đa năng tổng hợp, tích cực, linh hoạt lấy hiệu quả sản xuất kinh doanh của khách hàng làm mục tiêu phấn đấu. Trong công tác sử dụng vốn ngân hàng đã thực hiện các nghiệp vụ như: Tín dụng đầu tư phát triển, tín dụng ngắn hạn phục vụ sản xuất kinh doanh, bảo lãnh cho doanh nghiệp vay vốn và đầu tư, bảo lãnh trong xây dựng, hoạt động thanh toán quốc tế, hoạt động thanh toán ngân quỹ, giao dịch mua bán ngoại tệ… Xây dựng chính sách tín dụng có hiệu quả đi đôi với chính sách nguồn vốn hiệu quả là yêu cầu ngân hàng cần phải thực hiện. Cho nên những năm qua, chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Phúc Yên đã tận dụng tối đa nguồn vốn huy động trong đó dư nợ tín dụng không ngừng tăng trưởng qua các năm. Năm 2003 dư nợ cho vay đạt 318401 trđ nhưng năm 2004 dư nợ tín dụng đạt 337964 trđ tăng 6% so với năm 2003. Đến năm 2005 dư nợ cho vay đạt 369500 trđ tăng 9% so với năm 2004. Để có thể đánh giá tình hình hoạt động tín dụng, ta có thể xem xét chỉ tiêu hiệu suất sử dụng vốn của chi nhánh. Hiệu suất sử dụng vốn = Tổng dư nợ/ Tổng nguồn vốn huy động. Chỉ tiêu này cho biết ngân hàng có sử dụng hết vốn huy động hay không. Tình hình sử dụng vốn của chi nhánh được thể hiện qua bảng sau. Bảng 2: Hiệu suất sử dụng vốn Đơn vị: Triệu đồng Chỉ tiêu Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Tổng dư nợ 320401 337964 369500 TG của DN và cá nhân 182551 190605 210000 Hiệu suất sử dụng vốn 176% 177% 176% Ta thấy rằng hiệu suất sử dụng vốn của chi nhánh rất cao. Điều đó chứng tỏ hoạt động tín dụng của chi nhánh chiếm vai trò chủ đạo trong các hoạt động. Do hiệu suất sử dụng vốn lớn nên nguồn vốn huy động của ngân hàng đã không đủ để cho vay nên ngân hàng vẫn còn phải sử dụng vốn điều hoà của ngân hàng cấp trên. Chính vì vậy trong thời gian tới ngân hàng cần có những chính sách thích hợp nhằm tăng cường huy động vốn nhiều hơn nữa để tạo tính tự chủ cho ngân hàng. 2.1.4.3. Hoạt động khác Ngoài hai hoạt động chính của chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Phúc Yên còn có một số hoạt động khác nhằm thúc đẩy hoạt động kinh doanh và tạo sự cạnh tranh với các Ngân hàng khác tại địa bàn. Hoạt động kinh doanh ngoại tệ: Bước vào thời kỳ đổi mới Ngân hàng ngày càng đa dạng hoá sản phẩm. Ngoài nghiệp vụ truyền thống là cho vay và thu nợ bằng VNĐ, chi nhánh đã tham gia vào việc mua bán ngoại tệ, mở L/C, thanh toán kiều hối, chiết khấu chứng từ. Hoạt động bảo lãnh: Bảng 3: Hoạt động bảo lãnh Loại bảo lãnh Năm 2003 Năm 2004 Tốc độ tăng trưởng Năm 2005 Tốc độ tăng trưởng Tổng dư bảo lãnh 16.562 18.083 109 19825 110% Bảo lãnh dự thầu 1.995 1.728 87 2548 147% Bảo lãnh thực hiện hợp đồng 6.667 5.455 82 7563 139% Bảo lãnh thanh toán 6.300 10.900 173 9085 83% Bảo lãnh khác 1.600 0 0 0 Số món bảo lãnh 327 191 58 335 175% Thu phí bảo lãnh 263 220 84 294 134% (Theo nguồn: Phòng tín dụng) Công tác thanh toán: Ngân hàng Đầu tư và Phát triển khu vực Phúc Yên là một trong những NHTM có hệ thống công nghệ thanh toán đáp ứng nhu cầu về thanh toán của một hệ thống Ngân hàng nói chung, việc thanh toán không dùng tiền mặt đang không ngừng được quan tâm đổi mới, nâng cao chất lượng bằng hệ thống tin học hiện đại đủ đáp ứng kịp thời nhu cầu phát triển kinh tế của đất nước. Mọi phát minh trong nghiệp vụ đều được sử lý kịp thời và chính xác, các khoản chuyển tìên trong nước trước đây thường mất 3-4 ngày nhưng đến nay chỉ sau một vài giờ tiền có thể đến ngay người nhận hoặc tài khoản của người thụ hưởng. Công tác kho quỹ: - Doanh số thu tiền mặt năm 2005 đạt: - Doanh số chi tiền mặt năm 2005 đạt: Trước đây khi có nhu cầu sử dụng một lượng vốn lớn, Ngân hàng đều phải chờ sự điều chuyển vốn từ cấp trên, do đó làm chậm tiến độ cấp tín dụng. Những năm gần đây Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Phúc yên đã chủ động được nguồn tiền mặt từ các doanh nghiệp kinh doanh thương mại, các doanh nghiệp buôn bán xăng dầu và các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp, đáp ứng khả năng rút vốn của các khách hàng khi có nhu cầu vay tiền mặt. Kết quả kinh doanh: Trong những năm đổi mới với môi trường kinh doanh ngày càng đa dạng và phức tạp thì Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Phúc yên luôn đảm bảo sự phát triển ổn định, lợi nhuận năm sau cao hơn năm trước, điều này đã ngày càng khẳng định được uy tín của Ngân hang đối với khách hàng, vị thế quan trọng của Ngân hàng vào phát triển kinh tế địa phương. Chỉ tiêu Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Tổng thu nhập Tổng chi phí Lợi nhuận Tốc độ tăng của lợi nhuận 2.2. Thực trạng rủi ro tín dụng tại chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển khu vực Phúc Yên 2.2.1. Cơ cấu dư nợ tín dụng Cơ cầu dư nợ tín dụng tại Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Phúc yên có ý nghĩa quan trọng trong xác định rủi ro trong hoạt động tín dụng. Hoạt động tín dụng không nên quá tập trung vốn vào một tổ chức hoặc cá nhân nào. Một cơ cấu tín dụng hợp lý là điều mà Ngân hàng luôn hướng tới. Mức độ rủi ro tín dụng tại Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Phúc yên được xem xét qua phân tích cơ cấu tín dụng của Chi nhánh. 2.2.1.1. Cơ cấu dư nợ tín dụng theo thời gian Bảng 5: Cơ cấu tín dụng phân theo thời gian. Chỉ tiêu Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Tổng dư nợ 320401 100% 337964 100% 369500 100% Ngắn hạn 198482 62% 224792 67% 277500 75% Trung và dài hạn 121919 38% 113208 33% 92000 25% ( Theo nguồn phòng tín dụng) Qua bảng trên ta thấy dư nợ tín dụng của chi nhánh tập trung vào cho vay ngắn hạn là chủ yếu. Năm 2003 tổng dư nợ ngắn hạn là 198482 trđ chiếm 62% tổng dư nợ. Năm 2004 là 224792 trđ chiếm 67% tổng dư nợ. Năm 2005 là 277500 trđ chiếm 75% tổng dư nợ. Nguyên nhân của tình trạng này là do phần lớn các doanh nghiệp vay vốn để tài trợ vốn lưu động nhiều hơn là vốn để đầu tư mua máy móc thiết bị để mở rộng hoạt động sản xuất. Việc nguồn vốn ngắn hạn chiếm tỷ trọng cao là yếu tố bất lợi cho việc đầu tư trung và dài hạn. Hơn nữa từ bảng trên ta thấy dư nợ tín dụng trung và dài hạn lại còn giảm dần quan các năm. Cụ thể năm 2003 là 121919 trđ, năm 2004 là 113208 trđ giảm 8711 trđ, năm 2005 là 92000 trđ giảm 21208 trđ. Vì vậy Ngân hàng cần xem xét lại cơ cấu này và tăng dư nợ tín dụng trung và dài hạn hơn nữa. Cho vay ngắn hạn có tỷ lệ rủi ro thấp hơn cho vay trung và dài hạn, nhưng loại hình cho vay này lại có lãi suất thấp hơn. Do vậy nếu tập trung vào loại hình cho vay này thì tất yếu sẽ ảnh hưởng không tốt đến lợi nhuận của ngân hàng. Việc cho vay ngắn hạn đòi hỏi khách hàng cần phải có khả năng thu hồi vốn nhanh để trả nợ. Vì vậy nếu có sự biến động của thị trường, thì hoạt động kinh doanh của khách hàng sẽ gặp khó khăn sẽ ảnh hưởng đến khả năng trả nợ. Qua đây ta thấy thực trạng cơ cấu dư nợ tín dụng theo thời gian của Ngân hàng còn khá nhiều bất hợp lý khi mà tỷ trọng dư nợ tín dụng ngắn hạn quá cao. Vì vậy Ngân hàng cần chủ động cho vay trung và dài hạn với quy mô lớn hơn nữa nhằm định hướng cho kế hoạch dài hạn. 2.2.1.2. Cơ cấu dư nợ tín dụng theo thành phần kinh tế Bảng 6: Cơ cấu dư nợ phân theo thành phần kinh tế Đơn vị: Triệu đồng Chỉ tiêu Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Tổng dư nợ 320401 100% 337164 100% 369500 100% Quốc doanh 180137 56% 83781 25% 9700 3% Ngoài QD 140264 44% 254183 75% 359800 97% (Theo nguồn từ phòng tín dụng) Qua bảng số liệu trên cho thấy Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Phúc yên cho thấy trong những năm gần đây Ngân hàng đã có định hướng khách hàng rất hợp lý. Điều đó được thể hiện ở chỗ trong những năm trước từ năm 2003 trở về trước Ngân hàng chủ yếu cho vay đối với thành phần kinh tế Quốc doanh song nhận thấy thành phần kinh tế này hoạt động kinh doanh không có hiệu quả, tình hình tài chính yếu kém, vốn hoạt động chủ yếu dựa vào vốn vay Ngân hàng, làm ăn thua lỗ, gặp khó khăn trong việc thu hồi nợ đến hạn và xử lý nợ nếu rủi ro xảy ra. Vì vậy ban lãnh đạo chủ trương chuyển sang cho vay đối với thành phần kinh tế ngoài quốc doanh vì thành phần kinh tế này vừa có tài sản bảo đảm, khách hàng có trách nhiệm cao trong việc trả nợ, hoạt động kinh doanh hiệu, chấp hành tốt chế độ tín dụng quy dịnh nên được Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Phúc Yên chú ý tăng trưởng dư nợ hơn, tuy nhiên bước đầu mức dư nợ cho vay hộ kinh doanh cá thể còn thấp. Năm 2003 tỷ trọng thành phần kinh tế ngoài quốc doanh chiếm có 44% song đến năm 2004 tỷ trọng này đã tăng rõ rệt 75% nhưng chỉ ngay trong năm 2005 tỷ trọng này đã là 95%. Có được tỷ lệ tăng vọt như thế cũng một phần do một số doanh nghiệp quốc doanh chuyển đổi hình thức quản lý, sở hữu. 2.2.1.3. Cơ cấu dư nợ tín dụng theo đơn vị tiền tệ Dư nợ cho vay bằng VNĐ chiếm tỷ trọng quá cao. Điều đó được thể hiện ở bảng sau: Bảng 7: Dư nợ phân theo đơn vị tiền tệ Đơn vị: Triệu đồng Chỉ tiêu Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Tổng dư nợ 320401 100% 337164 100% 369500 100% VNĐ 260379 81% 292352 87% 329000 89% Ngoại tệ 60022 19% 45648 13% 40500 11% (Theo nguồn của phòng tín dụng) Năm 2003 dư nợ VNĐ là 260379 trđ chiếm 81% tổng dư nợ. Năm 2004 là 292352 trđ chiểm 87% tổng dư nợ. Năm 2005 là 329000 trđ chiếm 89% tổng dư nợ. Trong cơ cấu trên tỷ trọng dư nợ bằng VNĐ có xu hướng tăng, điều đó cho thấy cơ cấu tín dụng là bất hợp lý. Ngyên nhân xảy ra cơ cấu bất hợp lý trên là do Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Phúc Yên mặc dù có nghiệp vụ thanh toán quốc tế song do địa bàn hoạt động tại địa bàn thị xã Phúc Yên do tâm lý cũng như trong hoạt động kinh doanh cầu về ngoại tệ thấp một phần cũng do công tác tiếp thị khách hàng của cán bộ tín dụng chưa cao. Thêm vào đó là môi trường kinh doanh ngoại tệ không mấy thuận lợi như tỷ giá VNĐ/USD liên tục tăng khiến cho doanh nghiệp nhập khẩu muốn nhận nợ bằng VNĐ để tránh rủi ro tỷ giá. Qua phân tích trên cho thấy mặc dù Ngân hàng đã có cố gắng song cơ cấu tín dụng theo đơn vị tiền tệ vẫn còn nhiều bất hợp lý. Chính vì vậy tập thể cũng như ban lãnh đạo Ngân hàng Đầu tư và phát triển Phúc yên cần có những chính sách hợp lý hơn trong cơ cấu dư nợ này nhằm hạn chế rủi ro tín dụng có thể xảy ra đối với ngân hàng. 2.2.2. Nợ có vấn đề Đây là những khoản nợ mặc dù chưa đến hạn trả nợ song trong quá trình kiểm tra giám sát khách hàng cán bộ tín dụng nhân thấy vốn cho vay có khả năng xảy ra rủi ro lớn hơn so với dự kiến và có nguy cơ chuyển sang nợ quá hạn. Để có thể phát hiện ra những khoản nợ có vấn đề đòi hỏi cán bộ tín dụng phải thường xuyên giám sát, kiểm tra các khoản nợ vay. Chi nhánh đã phân ra mỗi cán bộ tín dụng chịu trách nhiệm quản lý một số khách hàng. Các cán bộ phải thường xuyên lập các báo cáo phân tích thực trạng các khoản vay. Đi sâu, di sát khách hàng đồng thời rà soát, phân tích, đánh giá tình hình sản xuất kinh doanh, tài chính của từng doanh nghiệp. Trong thời gian quan với việc giám sát khách hàng một cách chặt chẽ chi nhành đã hạn chế được rủi ro và cũng đã phát hiện được một số doanh nghiệp có dư nợ có vấn đề. Và chi nhánh cũng đã có những biện pháp để xử lý những khoản nợ có vấn đề đó. Tuy nhiên trong quá trình kiểm tra giám sát vốn vay Ngân hàng cũng gặp phải một số khó khăn nhất định như do Ngân hàng chủ yếu là những cán bộ trẻ chính vì vậy kinh nghiệm còn ít nên việc tiếp xúc với khách hàng để xử lý nợ có vấn đề gặp khó khăn. 2.2.3. Nợ quá hạn Nợ quá hạn là một trong những chỉ tiêu phản ánh rủi ro trong hoạt động NHTM. Nếu tình trạng nợ quá hạn của ngân hàng quá cao thì khả năng rủi ro là rất lớn, thậm chí ngân hàng có nguy cớ phá sản. Vì vậy khi nghiên cứu thực trạng rủi ro tín dụng tại ngân hàng thì chỉ tiêu nợ quá hạn sẽ luôn được đề cập đến. Dưới đây là thực trạng nợ quá hạn của Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Phúc Yên. 2.2.3.1. Tỷ lệ nợ quá hạn Tỷ lệ nợ quá hạn của Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Phúc Yên được thể hiện qua sơ đồ sau. Bảng 8: Tỷ lệ nợ quá hạn Đơn vị: Triệu đồng Chỉ tiêu Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Tổng dư nợ 320401 337164 369500 Nợ quá hạn 2738 5822 5835 Tỷ lệ nợ quá hạn 0.85% 1.7% 1.6% (Theo nguồn phòng tín dụng) Có thể thấy tỷ lệ nợ quá hạn của Ngân hàng tăng rất rõ qua các năm. Đặc biệt là năm 2004 tănng 3084 trđ song năm 2005 thì tuy có tăng nhưng tốc độ tăng là không đáng kể chủ yếu vẫn là khoản nợ năm trước tồn lại điều đó cũng đã thể hiện phần nào sự cố găng giảm nợ quá hạn của cán bộ tín dụng. Nguyên nhân dẫn đến nợ quá hạn trên là do các khách hàng có tình hình sản xuất kinh doanh và tài chính khó khăn, kết quả kinh doanh thua lỗ, vốn chủ sở hữu thấp, nguồn vốn kinh doanh chủ yếu dựa vào vốn vay Ngân hàng, nợ phải thu lớn, do vậy ảnh hưởng trực tiếp đến