Đề tài Giải pháp phát triển và hoàn thiện thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay

òn là công cụ thực hiện chính sách tài chính tiền tệ quốc gia và các chính sách vĩ mô khác. Thị trường chứng khoán đóng vai trò tạo khả năng thanh khoản cho các chứng khoán. Thị trường chứng khoán Việt Nam có mối quan hệ mật thiết với quá trình cổ phần hoá các doanh nghiệp nhà nước. Thị trường chứng khoán chứa đựng những yếu tố tác động trong thị trường tài chính. 5.2.2 Đối với các chủ thể tham gia trên thị trường chứng khoán và các tổ chức liên quan a. Đối với chính phủ. Thị trường chứng khoán cung cấp các phương tiện để huy động vốn và sử dụng các nguồn vốn một cách có hiệu quả cho nền kinh tế quốc dân. Chính phủ huy động vốn bằng việc bán trái phiếu và dùng số tiền đó để đầu tư vào các dự án cần thiết của mình. Thị trường chứng khoán còn góp phần thực hiện quá trình cổ phần hoá. Chính thị trường chứng khoán có thực mới có thể tuyên truyền sự cần thiết của thị trường chứng khoán một cách tốt nhất. Từ đó khuyến khích việc cổ phần hoá nhanh lên các doanh nghiệp quốc doanh. Thị trường chứng khoán là nơi để thực hiện các chính sách tiền tệ. Lãi suất thị trường có thể tăng lên hoặc giảm xuống do việc chính phủ mua hoặc bán trái phiếu. Ngoài ra thị trường chứng khoán là nơi thu hút các nguồn vốn đầu tư gián tiếp từ nước ngoài qua việc nước ngoài mua chứng khoán. b. Đối với các doanh nghiệp. Thị trường chứng khoán giúp các công ty thoát khỏi các khoản vay kh có chi phí tiền vay cao ở các ngân hàng. Các doanh nghiệp có thể phát hành cổ phiếu hoặc trái phiếu. Hoặc chính thị ttường chứng khoán tạo ra tính thanh khoản để cho công ty có thể bán chứng khoán bất kỳ lúc nào để có tiền. Như vậy, thị trường chứng khoán giúp các doanh nghiệp đa dạng hoá các hình thức huy động vốn và đầu tư. Thị trường chứng khoán là nơi đánh giá giá trị của doanh nghiệp và của cả nền kinh tế một cách tổng hợp và chính xác (kể cả giá trị hữu hình và vô hình) thông qua chỉ số giá chứng khoán trên thị trường. Từ đó tạo ra một môi trường cạnh tranh lành mạnh nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, kích thích áp dụng công nghệ mới, cải tiến sản phẩm. Thị trường chứng khoán còn là nơi giúp các tập đoàn ra mắt công chúng. Thị trường chứng khoán chính là nơi quảng cáo ít chi phí về bản thân doanh nghiệp. c. Đối với nhà đầu tư. Thị trường chứng khoán là nơi mà các nhà đầu tư có thể dễ dàng tìm kiếm các cơ hội đầu tư để đa dạng hoá đầu tư, giảm thiểu rủi ro trong đầu tư. CHƯƠNG II. THỰC TRẠNG THỊ TRƯỜNG GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN CHÍNH THỨC Ở VIỆT NAM HIỆN NAY. 1. Về cơ quan quản lý thị trường chứng khoán. Xuất phát từ vai trò Nhà nước xã hội chủ nghĩa, từ đặc điểm của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam, Nhà nước có vị trí, vai trò rất quan trọng, mặc dù có những hình thái biểu hiện cụ thể khác nhau trong giai đoạn hiện nay. Đối với thị trường chứng khoán, nguyên tắc thực hiện sự can thiệp của Nhà nước cũng được thể hiện rất rõ ràng tại các văn bản pháp luật điều chỉnh trực tiếp thị trường. Nghị định số 75/CP ngày 28/11/1996 đã cho ra đời một cơ quan quản lý chức năng riệng đối với thị trường chứng khoán Việt Nam. Văn bản này xác định rõ mô hình, vị trí, chức năng nhiệm vụ của cơ quan quản lý nhà nước về chức khoán. Đối với Việt Nam, Uỷ ban chứng khoán Nhà nước đã được thành lập để quản lý và giám sát thúc đẩy cho thị trường phát triển theo định hướng XHCN và bảo vệ quyền lợi cho các nhà đâu tư. Đây là bước đi đúng phù hợp với điều kiện của Việt Nam và xu hướng quốc tế. 2. Về sở giao dịch chứng khoán. Đối với Việt Nam, Sở giao dịch chứng khoán sẽ do Nhà nước sử hữu, để đảm bảo an toàn, công bằng theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Việc thành lập, đình chỉ hoạt động hoặc giải thể Sở giao dịch chứng khoán do Thủ tướng chính phủ quyết định theo đề nghị của Uỷ ban chứng khoán Nhà nước. Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam là một tổ chức hoạt động không vì lợi nhuận đặt dưới sự quản lý trực tiếp của Uỷ ban chứng khoán Nhà nước. Vì vậy, để đạt được mục tiêu hình thành và phát triển thị trường chứng khoán, Nhà nước tạo ra những tiền đề cần thiết, những đảm bảo pháp lý cho thị trường chứng khoán được hình thành và phát triển. Thực tế trong thời gian qua cho thấy, Nhà nước đã làm “bà đỡ” cho thị trường chứng khoán với rất nhiều góc độ và biện pháp khác nhau: tạo điều kiện hàng hoá cho thị trường, tạo điều kiện hình thành cơ quan quản lý nhà nước về thị trường chứng khoán, tạo cơ hội cho người đầu tư và nhà kinh doanh… Xác định tính sở hữu nhà nước đối với Trung tâm Giao dịch chứng khoán. Nghị định số 48/1998/NĐ-CP ngày 11/7/1998 ghi nhận vấn đề này. Để chính thức cho ra đời thị trường chứng khoán tập trung của Việt Nam, Nhà nước đã thành lập Trung tâm giao dịch chứng khoán. Quyết định số 127/1998/QĐ-TTg ngày 11/7/1998 của Thủ tướng chính phủ đã thành lập Trung tâm Giao dịch chứng khoán Hà nội và Trung tâm giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh nay là Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội và Sở giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh. Ngày 20/11/2008, Bộ Tài chính ban hành Quyết định số 108/2008-QĐ-BTC về việc ban hành Quy chế tổ chức và quản lý giao dịch chứng khoán công ty đại chúng (CtyĐC) chưa niêm yết tại Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HaSTC). Đây là cơ sở pháp lý quan trọng trong việc triển khai thị trường UPCoM (Thị trường giao dịch cổ phiếu của CTĐC chưa niêm yết). 3. Giao dịch ngoài Sở. Đối với Việt Nam, để công khai hoá tất cả các hoạt động giao dịch, Nhà nước đã và đang thành lập phát triển Sở giao dịch chứng khoán tập trung cho tất cả các chứng khoán (kể cả công ty và và nhỏ) có đủ điều kiện niêm yết, hay không đủ điều kiện niêm yết được mua bán tại Sở giao dịch chứng khoán. Tuy nhiên, việc giao dịch những chứng khoán của công ty lớn (đủ điều kiện niêm yết) tách biệt với khu vực giao dịch những chứng khoán của những công ty vừa và nhỏ không đủ điều kiện niêm yết. Hiện nay ngoài hai sở giao dịch chứng khoán lớn là Hà Nội và TP Hồ Chí Minh còn có thị trường chứng khoán phi chính thức hay còn gọi là thị trường OTC là nơi mua bán chứng khoán bên ngoài Sở giao dịch, không có ngày giờ nghỉ hay thủ tục quyết định mà do thoả thuận giữa người mua và người bán Hiện nay đang có hơn 3.600 doanh nghiệp (DN) còn lại hiện đang giao dịch cổ phiếu trên thị trường tự do với việc trao đổi, mua/bán cổ phiếu chưa chịu sự điều chỉnh bởi những quy định pháp lý. 4. Hệ thống giao dịch. Việt Nam đang áp dụng hệ thống ghép lệnh. Hệ thống này đơn giản cho phép có được giá cả, cạnh tranh tốt nhất nên đang được nhiều nước mới nổi áp dụng. ở Việt Nam trong thời gian đầu khi thị trường chưa phát triển, khối lượng giao dịch còn nhỏ, nên áp dụng phương thức ghép lệnh từng đợt để giảm bớt sự biến động của giá cả. Trong điều kiện chi phí cho hệ thống tự động hoá ngày càng có xu hướng giảm thì Việt Nam cần thiết và sử dụng chương trình tự động hoá ngay từ đầu. Nếu bắt đầu bằng giao dịch thủ công, sau đó lại thay thế bằng hệ thống tự động thì sẽ tốn kém. Để tiết kiệm chi phí cho thời gian đầu ở Việt Nam chỉ lắp đặt thiết bị với công suất xử lý thấp. Các thiết bị lắp đặt ở trạng thái mở để khi khối lượng giao dịch tăng lên có thể lắp đặt thêm nhằm mổ rộng công suất xử lý của hệ thống. Ngày 12/1/2009, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội chính thức triển khai giao dịch trực tuyến. Ngày 8/2/2010, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội chính thức triển khai giao dịch trực tuyến Nhằm ứng dụng công nghệ hiện đại cho hoạt động giao dịch chứng khoán, nâng cao chất lượng phục vụ các công ty chứng khoán và đáp ứng nhu cầu giao dịch của nhà đầu tư. Giao dịch trực tuyến cho phép hệ thống giao dịch của các công ty chứng khoán thành viên kết nối trực tiếp với hệ thống giao dịch của Sở giao dịch để thực hiện giao dịch chứng khoán, tự động hóa và rút ngắn quá trình nhận lệnh, xử lý và xác nhận giao dịch của nhà đầu tư. Lệnh giao dịch của nhà đầu tư được nhập trực tiếp vào hệ thống của Sở giao dịch thông qua hệ thống máy chủ của công ty chứng khoán, kết quả và thông tin giao dịch được trả tức thời về hệ thống của công ty chứng khoán. Thời gian truyền lệnh được rút ngắn. 5. Về hoạt động thị trường Cũng như bất kỳ thị trường chứng khoán tập trung nào khác, Trung tâm giao dịch chứng khoán của Việt Nam thực hiện các hoạt động liên quan đến giao dịch chứng khoán. Nhiệm vụ mang tính đặc trưng của bất kỳ một thị trường chứng khoán tập trung nào là phải thực hiện hoạt động niêm yết, giao dịch và đăng ký chứng khoán. Chính nội dung này giúp cho bất kỳ người quan tâm nào cũng phân biệt thị trường tập trung với các loại thị trường khác. Thị trường chứng khoán Việt Nam cũng không nằm ngoài đặc trưng đó và nó đã được pháp luật quy định cụ thể. 6. Nhược điểm của thị trường chứng khoán a. Yếu tố đầu cơ. Đầu cơ là yếu tố có tính toán của người chấp nhận rủi ro. Họ có thể mua cổ phiếu ngay với hy vọng giá cổ phiếu sẽ tăng trong tương lai và thu hồi được lợi nhuận trong từng thương vụ. Yếu tố này gây ảnh hưởng lan truyền làm cho giá cổ phiếu có thể tăng giả tạo. Tuy nhiên thị trường không cấm yếu tố này. Nhà đầu tư khi đầu tư vào cổ phiếu sẽ có ba mặt lợi: Một là được chia cổ tức hàng năm (hàng quý...); hai là được hưởng giá trị cổ phần gia tăng do công ty hoạt động tốt có lợi nhuận và có tích lũy nội, đến một lúc nào đó công ty nhập quỹ tích lũy vào vốn điều lệ thì người đầu tư được tăng thêm số lượng cổ phần; ba là được hưởng lợi do chênh lệch giá mua bán cổ phiếu. Nhà đầu tư cổ phiếu khi tham gia tích cực mua đi bán lại cổ phiếu để kiếm lợi nhuận chênh lệch giá, lúc đó họ trở thành những người kinh doanh chứng khoán. Người kinh doanh chứng khoán ít quan tâm đến mặt lợi nhuận thứ nhất và thứ hai như đã đề cập. Người kinh doanh chứng khoán sẽ mua vào khi có dấu hiệu giá lên, sẽ bán ra khi có dấu hiệu giá cổ phiếu hạ. Do đó hoạt động của nhà kinh doanh chứng khoán gắn liền với hoạt động đầu cơ chứng khoán. Đầu cơ chứng khoán được công nhận thì thị trường chứng khoán mới hoạt động sôi nổi liên tục. Nhìn chung thị trường chứng khoán (TTCK) phải chấp nhận đầu cơ.Nhưng có những hành động đầu cơ bị cấm. Những hành động đầu cơ bị cấm đó là: Tính chất: Là hành động nhằm tạo ra sức ép lớn về quan hệ cung cầu một loại chứng khoán nào đó trên thị trường dẫn đến hình thành một giá chứng khoán không giống với giá tồn tại bình thường, có lợi cho người đầu cơ, gây thiệt hại cho những người khác. Mục tiêu:  Tạo nên một giá giả tạo nhằm: tìm cách nâng giá lên rồi bán tống bán tháo số chứng khoán cho người mua; giữ giá ổn định ở một mức cao hơn giá thực tế của nó để bán (cao hơn giá trị thực tế của cổ phiếu); và tìm cách giảm giá xuống rồi mua chứng khoán về càng nhiều càng tốt. Các hành động đầu cơ, đầu cơ được thực hiện bằng nhiều thủ đoạn khác nhau, trong đó có các loại chính sau đây: Bán giả, thu hút và hùn vốn. Bán giả: Là những hành động có giao dịch mua bán chứng khoán nhưng không có việc chuyển giao sở hữu chứng khoán. Đó là hành động hai người đâu cơ bày ra những vụ giao dịch, họ đưa ra một giá khác biệt với chiều hướng diễn biến của thị trường mà cả hai đều chấp thuận nhưng không có việc thanh toán chứng khoán và tiền. Một loại hành động khác: một người đầu cơ đưa ra những lệnh phối hợp cho hai người môi giới, ông ta bán cổ phiếu cho người môi giới này, rồi mua lại chính loại cổ phiều đó thông qua người môi giới kia với giá không phù hợp với giá thị trường. Hoặc người  đầu cơ bán đi một số chứng khoán nhờ một người khác thân quen có thể tin tưởng được (thường là người trong gia đình hoặc bạn bè thường tin tưởng nhau hơn) đồng lõa mua lại toàn bộ số chứng khoán đó theo giá như các hành động bán ra trên. Mục đích của các hành động này là để kéo giá thị trường tới một mức giả tạo (không phù hợp với chiều hướng và quan hệ cung cầu bình thường trên thị trường) tạo ra cơ hội kiếm lời hoặc để tránh một mức lỗ. Thu hút: Là hành động để đưa hầu hết số cổ phiếu một loại nào đó đang lưu thông trên thị trường tập trung vào một hoặc một vài người, khiến cho thị trường khan hiếm, giá tăng. Khi giá đã lên tới đỉnh điểm, người đầu cơ cho rằng đó là mức lợi tối đa thì họ sẽ bán ra. Họ bán số cổ phiếu của mình và vay cổ phiếu của người khác để bán (bán khống). Thu hút là một hành động rất nguy hiểm đối với những người bán khống trước đó (người đầu cơ trước bằng cách thu hút), vì những người bán khống trước đó đã dến thời hạn cần mua để thanh toán. Hùn vốn: Là hành vi liên kết tạm thời giữa hai hay nhiều người trong một vụ mua bán chứng khoán để cùng mua cho giá tăng lên, để cùng bán cho giá hạ. Khi giá đã tăng lên hoặc hạ xuống đến một điểm tối ưu, một người trong số đó mua vào hoặc bán hết ra. Sự hùn vốn nếu có người "tay trong" là những người đang giữ những vị trí quan trọng có thể tiếp cận hoặc những người nắm rõ thông tin nội bộ nhanh nhất và chính xác nhất để nhận và sử dụng thông tin đó cho nhóm hùn vốn thực hiện mua bán chứng khoán có lợi, thì sự hùn vốn này trở thành vi móc ngoặc. Nhưng tất cả các hành vi đầu cơ nói trên đều bị cấm. Hiện nay Nhà nước đang hoàn thiện hệ thống pháp luật để điều chỉnh vấn đề này một cách triệt để. Các nhà đầu tư nước ta còn thiếu nhiều kinh nghiệm trong đầu tư và sử dụng cổ phiếu và hạn chế về khối lượng vốn đầu tư.nhà đầu tư cá nhân trong nước thường chạy theo động thái giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài thì hiện nay hầu như tình trạng này không còn. Lý giải về điều này, một nhà đầu tư có thâm niên cho biết, do quan điểm đầu tư khác nhau, nhà đầu tư nước ngoài là tổ chức lượng vốn lớn và mục tiêu dài hạn hơn thì chọn CP blue-chips là thích hợp. Trong khi đó các nhà đầu tư trong nước đa số là cá nhân thì vốn ít, thích đầu tư ngắn hạn theo kiểu lướt sóng nên sau một thời gian nắm giữ CP blue-chips không đạt hiệu quả thì sẽ bán ra... b. Mua bán nội gián. Mua bán nội gián là việc một cá nhân nào đó lợi dụng vị trí công việc của mình, nắm được những thông tin nội bộ của đơn vị phát hành để mua hoặc bán cổ phiếu của đơn vị đó một cách không bình thường nhằm thu lợi cho mình và làm ảnh hưởng tới giá của cổ phiếu trên thị trường. Đây là hành vi phi đạo đức thương mại và bị cấm ở các nước. Tại VN, giao dịch nội gián không phải là vấn đề mới nhưng vẫn luôn nóng bỏng với mức độ ngày càng nghiêm trọng Việc Ủy ban Chứng khoán nhà nước (UBCKNN) vừa công bố xử phạt 3 nhà đầu tư (NĐT) cá nhân tổng cộng 165 triệu đồng vì giao dịch nội gián lại dấy lên mối lo về vấn đề này trên thị trường. Đó là trường hợp của bà Đào Thị Kiều, cổ đông nội bộ (chính xác là vợ của ông Nguyễn Tiến Dũng - Tổng giám đốc kiêm thành viên HĐQT) của CTCP Tập đoàn khoáng sản Hamico (KSH). Đây không phải là vụ xử phạt đầu tiên về giao dịch nội gián trên thị trường chứng khoán. Đầu tháng 12.2009, UBCKNN cũng công bố xử phạt ông Trần Công Phước - là nhân viên của CTCP phát triển nhà Thủ Đức (TDH) và ông Phạm Quốc Thắng 50 triệu đồng/người vì đã sử dụng thông tin nội bộ về việc TDH phát hành CP thưởng theo tỷ lệ 2:1 để mua bán... Theo tính toán, giao dịch nội gián kiểu này đã mang lại một khoản lợi nhuận lớn cho những người tham gia, các nhà đầu tư Chịu phạt nhỏ nhưng thu lợi lớn. Số tiền bị xử phạt thì chỉ là "hạt muối bỏ biển", không đủ sức để răn đe chứ chưa nói đến ngăn chặn. Đó hẳn là một nguy cơ lớn nếu không tìm được giải pháp hữu hiệu ngăn chặn trong khi các khoản lợi sẽ tăng theo cấp số nhân mà “vốn + chí phí –tiền xử phạt - nhỏ đến mức đáng sợ so với những gì mà nó đem lại. Dẫu vậy, chế tài để xử lý các hành vi này mới dừng lại ở kiểu đánh trống bỏ dùi. Theo Điều 181b của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự: Tội sử dụng thông tin nội bộ để mua bán chứng khoán bị phạt tiền từ 100 triệu đồng đến 500 triệu đồng, phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Phạm tội có tổ chức, thu lợi bất chính rất lớn, gây hậu quả nghiêm trọng, tái phạm nguy hiểm thì có thể bị phạt tù từ 2 đến 7 năm.Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10 đến 150 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định 1 - 5 năm.  Hiện tượng cổ đông nội bộ, cổ đông lớn dùng giao dịch nội gián hoặc thao túng giá chứng khoán như trên đã từng làm cho TTCK chao đảo nhiều lần, UBCKNN cũng đã phạt hơn chục vụ nhưng vi phạm ngày càng trầm trọng hơn!? Chủ tịch UBCKNN Vũ Bằng từng thừa nhận việc điều tra, xử phạt hành vi vi phạm trên rất khó. Mức phạt thấp, khung pháp lý chưa đầy đủ, và nhất là giơ cao đánh khẽ đã khiến những vụ thao túng, giao dịch nội gián vẫn có đất sống.UBCKNN nhiều lần cảnh báo các Sở GDCK, Cty niêm yết phải dập nhanh tin đồn, minh bạch thông tin, nhưng khi xảy ra vụ việc thì chính những nơi này lại xử lý theo kiểu đánh trống bỏ dùi. Từ 1-1-2010, Điều 181b của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự cũng quy định những hành vi trên có thể phải ngồi tù, nhưng cho đến nay mức phạt cao nhất chưa đến 70 triệu đồng/hành vi. Lãnh đạo cả sàn HNX và HOSE đều khẳng định: Với những trang thiết bị, công nghệ mới thì năm 2010 sẽ dễ dàng phát hiện những vụ thao túng, nội gián hơn.Luật đã có, công cụ phát hiện vi phạm không thiếu, và nhà đầu tư chỉ còn chờ cách xử lý của UBCKNN để TTCK minh bạch hơn, giảm thiểu thiệt hại cho nhà đầu tư. c. Phao tin đồn không chính xác hay thông tin lệch lạc. Đây là việc đưa ra các thông tin sai sự thật về tình hình tài chính, tình hình nội bộ của công ty hay về môi trường kinh doanh của công ty nhằm tăng hay giảm giá cổ phiếu để thu lợi nhuận cho cá nhân. Việc đưa tin đồn sai sự thật không mới nhưng tác động của nó lại hết sức lớn. Nó tác động mạnh mẽ đến tâm lí đầu tư, thị truờng lên hay xuống luôn luôn gắn liền với sự kỳ vọng hoặc phản ứng của công chúng đầu tư đối với những tin vĩ mô nhất định. Sự điều chỉnh thất thường của sàn chứng khoán Việt Nam cho thấy đây là một trong những thị trường không ổn định nhất thế giới trong vài năm qua. Thị truờng - index càng tăng, tin đồn càng nhiều, đó là kinh nghiệm của những ai chơi cổ phiếu lâu năm. Và như vòng luẩn quẩn, tin đồn đó lại giúp đẩy giá cổ phiếu đi lên hơn nữa, đẩy index lên hơn nữa. Việc nhà môi giới cung cấp thông tin phân tích cho khách hàng, bao gồm cả những thông tin xác thực cũng như những "tin đồn" trên thị trường đã trở thành hiện tượng bình thường đối với nhà đầu tư. Thậm chí, đây còn là nhu cầu thiết thực đối với một số nhà đầu tư lướt sóng, họ sẵn sàng trả tiền để được nghe những tin đồn một cách nhanh nhất. Trên một số diễn đàn, rất nhiều phân tích đánh giá thị trường được dựa trên những "tin đồn" như một cơ sở để nhà đầu tư ra quyết định mua bán. Những tin đồn được quan tâm nhất hiện nay là nhóm nhà đầu tư lớn này đang "đánh" mã XYZ, công ty ABC chuẩn bị công bố lợi nhuận đột biến… Có thể những thông tin ban đầu là chính xác nhưng sau đó thì không biết đâu mà lường. d. Mua bán cổ phiếu ngầm. Mua bán cổ phiếu ngầm là việc mua bán không qua thị trường chứng khoán. Điều này có thể gây áp lực cho các nhà đầu tư khác đưa tới việc khống chế hay thay thế lãnh đạo. Mua bán“ngầm” bất lợi cho nhà đầu tư nhỏ. Sang tháng năm 2010, các nhà đầu tư nhỏ trên thị trường chứng khoán Việt Nam không chỉ đối mặt với diễn biến khó lường của kinh tế vĩ mô mà còn phải đối mặt với rủi ro từ các xu hướng đầu tư “ngầm”. Theo các nhà phân tích, kể từ khi thị trường chứng khoán bắt đầu vào xu hướng tăng (cuối tháng 1/2010), thị trường nổi lên 3 xu hướng đầu tư “ngầm” là xu hướng các VIP (nhà đầu tư lớn) liên kết với nhau đẩy giá cổ phiếu, xu hướng các công ty chứng khoán phối hợp với các VIP cùng làm giá, xu hướng các VIP phối hợp với các doanh nghiệp niêm yết làm giá. Kịch bản của hoạt động thường có 3 bước lớn Bước thứ nhất nhóm VIP tranh giành quyền "vét" cổ phiếu và đẩy giá nhiều lần Để hỗ trợ trên thị trường rỉ ra các tin đồn công ty phát hành cổ phiếu đang nắm trong tay hàng chục dự án bất động sản lớn; chuẩn bị ra tin lợi nhuận quý tới rất “khủng”; bán cổ phiếu cho các đối tác ngoại với giá khá cao… Bước 2, các VIP bắt đầu lần tìm ai là cổ đông lớn đang nắm nhiều cổ phiếu doanh nghiệp đó để thương thảo cùng làm giá. Nghĩa là cổ đông lớn cam kết không bán ra trong thời gian các VIP đẩy giá để việc đẩy giá đảm bảo thành công. Bước 3, các VIP tính toán số cổ phiếu trôi nổi trên thị trường có bao nhiêu, cần gom bao nhiêu, để lại trên thị trường bao nhiêu để trong thời gian đẩy giá sẽ vét sạch số cổ phiếu trôi nổi đó.Khi đã chuẩn bị đủ 3 bước, các VIP bắt đầu đẩy giá. Khi giá cổ phiếu đã đạt đến ngưỡng các chỉ báo kỹ thuật, các nhà đầu tư nhỏ coi là rủi ro, các VIP mới tung tin tốt ra đỡ giá. Khi thấy tin tốt, các nhà đầu tư nhỏ lao vào mua, các VIP từ từ xả ra chốt lời. Vụ làm giá khi đó kết thúc. Do đó khi cổ phiếu được trở về đúng với giá trị thực của nó thì người thu lợi lớn nhất là các VIP và gánh chịu những rủi ro trên là các nhà đầu tư nhỏ đã liều mình đầu tư mà không biết rằng đang tự mình chui đầu vào một cái bẫy đã giăng sẵn. Không hiếm ví dụ cho thấy, cổ phiếu làm giá này có thể mang lại cho nhà đầu tư may mắn tới 50% lợi nhuận, nhưng khi sang cổ phiếu làm giá khác, nó cũng lại lấy đi rất nhanh khoản lợi nhuận kiếm được trước đó, thậm chí, khi không kiểm soát được, nhà đầu tư lao vào cổ phiếu sau với nguồn vốn lớn hơn nên tỷ lệ thua lỗ lại nặng hơn. Câu chuyện PVA và VTV là một minh chứng.Không phải ai cũng luôn may mắn với cổ phiếu làm giá, trừ các VIP, những người đang làm chủ “cuộc chơi." Thị trường chứng khoán Việt Nam sau 9 - 10 năm hình thành của TTCK Việt Nam mới chỉ qua giai đoạn sơ khởi. Còn so với những kỳ vọng vào sự phát triển lâu dài của thể chế thị trường bậc cao này trong nền kinh tế Việt Nam thì mọi thành công cũng mới bắt đầu, điểm khởi đầu nào cũng đầy những khó khăn, bỡ ngỡ.Hoạt động của sàn giao dịch còn gặp nhiều khó khăn không tránh khỏi. Ở Việt Nam do thị trường chứng khoán nước ta ra đời muộn cho nên còn thiếu nhiều đội ngũ có kiến thức sâu về thị trường chứng khoán để công tác tốt trong việc quản lý Nhà nước, trong công tác kinh doanh chứng khoán, tư vấn kinh doanh chứng khoán và sẵn sàng chấp nhận rủi ro tham gia thị trường. Mặt khác khi tham gia đầu tư chứng khoán các nhà đầu tư cần trang bị cho mình các kiến thức cần thiết và tỉnh táo tiếp nhận những thông tin đa chiều và có lựa chọn đúng đắn đầu tư hợp lí. Có không ít các kinh nghiệm từ các chuyên gia được công khai nhưng vận dụng ra sao lựa chọn thế nào và cơ chế pháp lí tính cạnh tranh công bằng công khai …là một câu hỏi lớn đối với bất kỳ nhà đầu tư dù lớn hay nhỏ. e. Việc thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn của Sở GDCK Bảo đảm hoạt động giao dịch chứng khoán trên thị trường được tiến hành công khai, công bằng, minh bạch và hiệu quả. ở nước ngoài thì hoạt động tự doanh phải tách rời hoạt động môi giới, ngoài ra phải công bố hàng ngày. Định kỳ hàng tháng, các Sở GDCK sẽ công bố cái báo cáo gọi đơn giản là monthly report, nhưng trong đó sẽ có công bố những ai tham gia TTCK: ngân hàng, bảo hiểm, quỹ đầu tư, chứng khoán…, tất nhiên là số tổng và tính theo tỷ lệ phần trăm (bạn có thể tham khảo các file này ở  website các Sở GDCK nước ngoài như TSE - Nhật, KRS - Hàn, SET - Thái…). Không chi tiết, nhưng như thế là khá đủ cho nhà đầu tư theo dõi. Ở VN cả 10 năm nay chuyện đó là mật, mật đối với người thường. Nhà đầu tư chỉ biết mỗi giao dịch phân loại theo trong nước và nước ngoài, nhiều khi cứ cho là minh bạch rồi. Tại sao việc này khá nghiêm trọng? Thứ nhất, về việc rò rỉ này chưa biết những số liệu đó lấy từ file nào. Nói rõ hơn một chút là có 2 file cực kỳ quan trọng đang được Sở GDCK sở hữu: deal và order. File order cũng cho phép bạn lập sổ lệnh. Có sổ lệnh, bạn sẽ biết thị trường có xu hướng khớp ở giá nào và nếu bạn là nhà đầu tư lớn, bạn sẽ có thể "lái" giao dịch cho nó khớp đúng giá bạn muốn. Thứ hai, nghiêm trọng hơn một chút nếu số liệu bị rò là số cuối ngày hay số được tạo ra ngay trong giờ giao dịch. Nếu bạn biết thông tin ngay trong giờ giao dịch, bạn lại càng có cơ hội kiếm tiền hơn nữa, vì bạn "đồng hành" với tổ chức lớn, với tự doanh của CTCK lớn. Nếu số liệu rò rỉ ngay trong giờ giao dịch, có 2 khả năng: 1 là có ai đó trong Sở bắn số liệu ra liên tục, 2 là hack. Thứ ba, nghiêm trọng nhất là khả năng bị hack. Như đã nói ở trên, nếu ai đó hack được hệ thống giao dịch, xuất hiện nguy cơ là kẻ đó có thể thay đổi số liệu của Sở. Đó mới là hậu quả khôn lường. Thực hiện công bố thông tin theo quy định tại Luật Chứng khoán và các văn bản hướng dẫn. Việc công bố thông tin trên TTCK mang tính nhạy cảm và hết sức quan trọng trong hoạt động chứng khoán. Trong thời gian qua, tính công khai, minh bạch của TTCK thông qua công bố thông tin của công ty niêm yết đã từng bước được nâng lên, phần lớn các công ty niêm yết tuân thủ công bố thông tin định kỳ. Tuy nhiên một vài công ty còn chậm trong công bố thông tin bất thường, đặc biệt là trong giao dịch của các cổ đông nội bộ. Do vậy, UBCKNN rất chú trọng tới vấn đề công bố thông tin và yêu cầu các tổ chức tham gia nghiêm chỉnh chấp hành. Bồi thường thiệt hại cho thành viên giao dịch trong trường hợp Sở Giao dịch gây thiệt hại cho thành viên giao dịch, trừ trường hợp bất khả kháng.Nhưng phiên giao dịch sáng 31/5/2010, tôi và rất nhiều NĐT khác hoảng hốt khi thấy bảng điện tử trên sàn Hà Nội gần như trắng trơn, hầu hết chỉ xuất hiện các lệnh bán mà rất ít lệnh mua. Rất nhiều người lo lắng không hiểu chuyện gì đã xảy ra. Do trước đó, cả ha