Đề tài Hoàn thiện công tác kế toán xuất nhập khẩu uỷ thác

µng hãa theo ph­¬ng thøc ñy th¸c. Nh­ vËy, ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu uû th¸c lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng quan träng vµ chñ yÕu trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ñy th¸c lµ cã hai bªn tham gia trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. + Bªn giao ñy th¸c xuÊt nhËp khÈu (bªn uû th¸c): lµ bªn cã ®ñ ®iÒu kiÖn mua hoÆc b¸n hµng xuÊt nhËp khÈu. + Bªn nhËn ñy th¸c xuÊt nhËp khÈu (bªn nhËn uû th¸c): lµ bªn ®øng ra thay mÆt bªn ñy th¸c ký kÕt hîp ®ång víi bªn n­íc ngoµi. Hîp ®ång nµy ®­îc thùc hiÖn th«ng qua hîp ®ång uû th¸c vµ chÞu sù ®iÒu chØnh cña luËt kinh doanh trong n­íc. Bªn nhËn uû th¸c sau khi ký kÕt hîp ®ång ñy th¸c xuÊt nhËp khÈu sÏ ®ãng vai trß lµ mét bªn cña hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng. Do vËy bªn nhËn ñy th¸c sÏ ph¶i chÞu sù ®iÒu chØnh vÒ mÆt ph¸p lý cña luËt kinh doanh trong n­íc, luËt kinh doanh cña bªn ®èi t¸c vµ luËt bu«n b¸n quèc tÕ. Theo ph­¬ng thøc kinh doanh xuÊt nhËp khÈu uû th¸c, doanh nghiÖp giao ñy th¸c gi÷ vai trß lµ ng­êi sö dông dÞch vô, cßn doanh nghiÖp nhËn ñy th¸c l¹i gi÷ vai trß lµ ng­êi cung cÊp dÞch vô, h­ëng hoa hång theo sù tho¶ thuËn gi÷a hai bªn ký trong hîp ®ång uû th¸c. II. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n 1. H¹ch to¸n nghiÖp vô nhËp khÈu uû th¸c hµng ho¸. 1.1.Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ nhËp khÈu uû th¸c. §Ó thùc hiÖn nhËp khÈu hµng hãa uû th¸c, ph¶i thùc hiÖn 2 hîp ®ång: - Hîp ®ång uû th¸c nhËp khÈu ®­îc ký kÕt gi÷a bªn giao nhËp khÈu, trong ®ã cã quy ®Þnh c¸c ®iÒu kho¶n cã liªn quan , nghÜa vô cu¶ mçi bªn tham gia hîp ®ång. Hîp ®ång nµy chÞu sù ®iÒu chØnh cña luËt kinh doanh trong n­íc. - Hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng ®­îc thùc hiÖn gi÷a bªn nhËn nhËp khÈu ñy th¸c vµ bªn n­íc ngoµi, trong ®ã cã ®iÒu kho¶n qui ®Þnh vÒ nhËp khÈu hµng hãa. Hîp ®ång nµy chÞu sù ®iÒu chØnh cña luËt kinh doanh trong n­íc, luËt kinh doanh quèc tÕ vµ luËt cña n­íc xuÊt khÈu. Bªn giao uû th¸c nhËp khÈu (bªn ñy th¸c) cã tr¸ch nhiÖm: + C¨n cø hîp ®ång uû th¸c nhËp khÈu ®Ó chuyÓn vèn cho bªn nhËn uû th¸c nhËp khÈu. +Qu¶n lý sè tiÒn giao cho bªn nhËn ñy th¸c nhËp khÈu ®Ó nhËp khÈu hµng hãa vµ nép c¸c kho¶n thuÕ liªn quan hµng nhËp khÈu. +Tæ chøc nhËn hµng nhËp khÈu khi bªn nhËn nhËp b¸o hµng ®· vÒ ®Õn c¶ng. + Thanh to¸n hoa hång uû th¸c nhËp khÈu c¨n cø vµo tØ lÖ % hoa hång ®· quy ®Þnh trong ®iÒu kho¶n hîp ®ång cïng c¸c chi phÝ kh¸c (nÕu cã) Bªn nhËn ñy th¸c (bªn nhËn uû th¸c cã tr¸ch nhiÖm): +§øng ra ký kÕt hîp ®ång mua - b¸n ngo¹i th­¬ng. + NhËn tiÒn cña bªn giao nhËp khÈu ®Ó thanh to¸n víi ng­êi xuÊt khÈu hµng hãa vµ nép c¸c kho¶n thuÕ liªn quan ®Õn nhËp khÈu. + §øng ra nhËp khÈu hµng ho¸, thanh to¸n vµ tham gia c¸c khiÕu n¹i tranh chÊp nÕu x¶y ra. + Ph¶i tr¶ tiÒn chi phÝ nÕu trong kho¶n môc hîp ®ång quy ®Þnh ng­êi nhËn uû th¸c nhËp khÈu ph¶i chÞu. + ChÞu tr¸ch nhiÖm kª khai vµ nép thuÕ nhËp khÈu hµng hãa, thuÕ GTGT hay thuÕ TT§B cña hµng hãa nhËp khÈu theo tõng lÇn nhËp khÈu víi c¬ quan h¶i quan. + §­îc h­ëng hoa hång theo tØ lÖ % quy ®Þnh trong ®iÒu kho¶n hîp ®ång ñy th¸c. Theo chÕ ®é hiÖn hµnh, bªn uû th¸c nhËp khÈu giao quyÒn nhËp khÈu hµng hãa cho bªn nhËn ñy th¸c trªn c¬ së hîp ®ång ñy th¸c nhËp khÈu hµng hãa. Bªn nhËn ñy th¸c nhËp khÈu thùc hiÖn dÞch vô nhËn ñy th¸c nhËp khÈu hµng hãa, chÞu tr¸ch nhiÖm kª khai vµ nép cña lo¹i thuÕ cña hµng nhËp khÈu vµ l­u gi÷ c¸c chøng tõ liªn quan ®Õn l« hµng nhËp khÈu nh­ hîp ®ång uû th¸c nhËp khÈu, hîp ®ång nhËp khÈu hµng hãa kÝ víi n­íc ngoµi, hãa ®¬n th­¬ng m¹i (invoice) do ng­êi b¸n (n­íc ngoµi) xuÊt, tê khai h¶i quan hµng nhËp khÈu vµ biªn lai thuÕ GTGT hµng nhËp khÈu. Khi xuÊt tr¶ hµng nhËp khÈu cho chñ hµng, bªn nhËn uû th¸c nhËp khÈu ph¶i lËp ho¸ ®¬n GTGT (ngoµi ho¸ ®¬n GTGT ®èi víi hoa hång uû th¸c) trong ®ã ghi râ tæng gi¸ trÞ thanh to¸n ph¶i thu ë bªn uû th¸c, bao gåm gi¸ mua (theo ho¸ ®¬n th­¬ng m¹i), sè thuÕ nhËp khÈu, thuÕ TT§B vµ thuÕ GTGT cña hµng nhËp khÈu (theo th«ng b¸o thuÕ cña c¬ quan h¶i quan). Ho¸ ®¬n nµy lµm c¬ së tÝnh thuÕ ®Çu vµo cña bªn giao uû th¸c. Tr­êng hîp bªn nhËn ñy th¸c ch­a nép thuÕ GTGT ë kh©u nhËp khÈu, khi xuÊt tr¶ hµng nhËp khÈu uû th¸c, bªn nhËn uû th¸c nhËp khÈu ph¶i lËp phiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé kÌm theo lÖnh ®iÒu ®éng néi bé lµm chøng tõ l­u th«ng hµng hãa trªn thÞ tr­êng. Sau khi ®· nép thuÕ GTGT ë kh©u nhËp khÈu, bªn nhËn uû th¸c míi lËp ho¸ ®¬n GTGT giao cho bªn uû th¸c. 1.2 H¹ch to¸n nghiÖp vô nhËp khÈu hµng hãa t¹i bªn nhËn ñy th¸c nhËp khÈu. - Khi nhËn tr­íc tiÒn cña bªn giao uû th¸c nhËp khÈu, kÕ to¸n ghi: Nî TK 111, 112 Cã TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng.( chi tiÕt ®/v giao ñy th¸c nhËp khÈu) NÕu nhËn b»ng ngo¹i tÖ, ph¶i ®ång thêi ghi nî TK 007- Ngo¹i tÖ c¸c lo¹i. - Khi dïng tiÒn ký quü t¹i ng©n hµng ®Ó më L/c, kÕ to¸n ghi: Nî TK 144 - cÇm cè, ký c­îc, ký quü ng¾n h¹n Cã TK 111, 112. NÕu tiÒn ký quü b»ng ngo¹i tÖ ph¶i ghi cã TK 007. - Khi hµng nhËp khÈu uû th¸c ®­îc x¸c ®Þnh lµ ®· nhËp khÈu hoµn thµnh thñ tôc h¶i quan, kÕ to¸n ghi: Nî TK 151 - Hµng mua ®i ®­êng Nî TK 156 - hµng hãa (nÕu nhËp kho) Nî TK 331 - ph¶i tr¶ ng­êi b¸n (nÕu chuyÓn th¼ng cho bªn giao uû th¸c nhËp khÈu) (chi tiÕt ®¬n vÞ giao uû th¸c) Cã TK 331 - ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n ( chi tiÕt cho tõng ng­êi b¸n n­íc ngoµi). - ThuÕ nhËp khÈu ph¶i nép hé cho bªn giao uû th¸c, kÕ to¸n ghi: Nî TK 151 - Hµng mua ®ang ®i trªn ®­êng Nî TK 156 -Hµng hãa Nî TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n (chi tiÕt ®¬n vÞ giao ñy th¸c) Cã TK 333 - thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ n­íc (3333) ThuÕ GTGT hµng nhËp khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ph¶i nép hé bªn giao ñy th¸c, kÕ to¸n ghi: Nî TK 151 - Hµng mua ®ang ®i ®­êng Nî TK 156 - hµng hãa Nî TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n (chi tiÕt ®¬n vÞ giao uû th¸c). - Khi nhËn tiÒn cña bªn giao uû th¸c ®Ó nhËp khÈu hµng hãa, kÕ to¸n ph¶n ¸nh sè tiÒn ®· nhËn theo tØ gi¸ h¹ch to¸n. Nî TK 1112, 1122... Cã TK 131 (chi tiÕt ®¬n vÞ giao uû th¸c) 1.3. H¹ch to¸n nghiÖp vô nhËp khÈu hµng hãa t¹i bªn giao uû th¸c nhËp khÈu. - Khi øng tiÒn cho ®¬n vÞ nhËn uû th¸c nhËp khÈu ®Ó ®¬n vÞ nµy më L/c, kÕ to¸n ghi: Nî TK 331- Ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n (chi tiÕt cho tõng ®¬n vÞ nhËn ñy th¸c) Cã TK 111, 112. NÕu øng tiÒn b»ng ngo¹i tÖ th× ®ång thêi ghi cã TK 007 - ngo¹i tÖ c¸c lo¹i. Khi nhËp kho hµng nhËp khÈu do bªn nhËn ñy th¸c bµn giao l¹i kÕ to¸n ph¶n ¸nh nh­ sau: (a) + NÕu ®¬n vÞ nhËn uû th¸c nhËp khÈu nép hé c¸c kho¶n thuÕ (thuÕ nhËp khÈu, thuÕ GTGT hµng nhËp khÈu, thuÕ TT§B...) kÕ to¸n ghi: Nî TK 156 - hµng ho¸ Nî TK 331 - ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ Cã TK 331 - ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n(chi tiÕt tõng ®¬n vÞ nhËn uû th¸c) (b) + NÕu ®¬n vÞ nhËn uû th¸c nhËp khÈu lµm thñ tôc kª khai thuÕ nh­ng ®¬n vÞ giao uû th¸c tù nép thuÕ vµo NSNN th× nghiÖp vô nhËp hµng gh nh­ trªn (a). Khi nép thuÕ, kÕ to¸n ghi: Nî TK 331 - ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n ( chi tiÕt tõng ®¬n vÞ nhËn uû th¸c) Cã TK 111, 112 - C¸c kho¶n phÝ nhËp khÈu uû th¸c nh­ hoa hång nhËp khÈu uû th¸c, c¸c kho¶n chi phÝ vËn chuyÓn, chi phÝ kh¸c ph¶i tr¶ cho ®¬n vÞ nhËn uû th¸c, kÕ to¸n ghi: Nî TK - 156 hµng hãa Nî TK liªn quan (133, 138...) Cã TK 331- ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n.(chi tiÕt tõng ®¬n vÞ nhËn uû th¸c) Khi thanh to¸n víi ®¬n vÞ nhËn uû th¸c vÒ c¸c kho¶n tiÒn kÕ to¸n ghi: Nî TK 331-ph¶i tr¶ ng­êi b¸n (chi tiÕt ®¬n vÞ nhËn uû th¸c) Cã TK 111, 112 -Trong tr­êng hîp ®¬n vÞ giao ñy th¸c nhËn hµng hãa nhËp khÈu do ®¬n vÞ nhËn ñy th¸c chuyÓn tr¶ ch­a nép thuÕ GTGT, kÕ to¸n c¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé cña ®¬n vÞ nhËn uû th¸c ®Ó ghi trÞ gi¸ hµng nhËp kho (gåm c¶ c¸c kho¶n thuÕ ph¶i nép: thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ nhËp khÈu, thuÕ GTGT...): Nî TK 156 - hµng hãa Cã TK 331- ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n(chi tiÕt tõng ®¬n vÞ nhËn uû th¸c). - Khi nhËn ho¸ ®¬n GTGT cña ®¬n vÞ nhËn uû th¸c, kÕ to¸n ghi gi¶m sè tiÒn thuÕ GTGT ®Çu vµo cho hµng hãa hiÖn thêi: Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®Çu vµo Cã TK 156 - Hµng ho¸, 157 - hµng göi b¸n ra: nÕu hµng hãa cßn ®ang tån kho. Cã TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n: nÕu hµng hãa ®· tiªu thô. Khi ph¸t sinh c¸c nghiÖp vô b»ng ngo¹i tÖ kÕ to¸n ghi sæ theo tû gi¸ thùc tÕ mua b¸n b×nh qu©n trªn thÞ tr­êng liªn ng©n hµng t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh nghiÖp vô, kho¶n chªnh lÖch gi÷a tû gi¸ ghi sæ vµ tû gi¸ ph¸t sinh ®­îc ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n 515- Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh hoÆc 635- chi phÝ tµi chÝnh. 2. H¹ch to¸n nghiÖp vô xuÊt khÈu uû th¸c hµng hãa. 2.1. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ xuÊt khÈu uû th¸c hµng hãa. Theo chÕ ®é hiÖn hµnh, bªn uû th¸c xuÊt khÈu khi giao hµng cho bªn nhËn ñy th¸c ph¶i lËp phiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé kÌm theo lÖnh ®iÒu ®éng néi bé. Khi hµng hãa ®· thùc xuÊt khÈu cã x¸c nhËn cña h¶i quan. C¨n cø vµo c¸c chøng tõ ®èi chiÕu, x¸c nhËn vÒ sè l­îng, gi¸ trÞ hµng hãa thùc tÕ xuÊt khÈu cña c¬ së nhËn uû th¸c xuÊt khÈu, bªn uû th¸c xuÊt khÈu lËp ho¸ ®¬n GTGT víi thuÕ suÊt 0% giao cho bªn nhËn ñy th¸c. Bªn nhËn uû th¸c xuÊt khÈu ph¶i suÊt ho¸ ®¬n GTGT víi hoa hång uû th¸c xuÊt khÈu víi thuÕ suÊt 10%. Bªn uû th¸c ®­îc ghi nhËn sè thuÕ tÝnh trªn hoa hång uû th¸c vµo sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ, cßn bªn nhËn ñy th¸c sÏ ghi vµo sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép. Gi¸ tÝnh thuÕ GTGT cña dÞch vô uû th¸c lµ toµn bé tiÒn hoa hång uû th¸c vµ c¸c kho¶n chi hé (nÕu cã trõ kho¶n nép thuÕ hé) ch­a cã thuÕ GTGT.C¸c chøng tõ chi hé nÕu cã thuÕ GTGT th× bªn nhËn ñy th¸c ®­îc khÊu trõ ë ®Çu vµo.Tr­êng hîp c¸c chøng tõ chi hé cã ghi râ hä tªn, ®Þa chØ, m· sè thuÕ cña bªn uû th¸c th× bªn nhËn uû th¸c kh«ng ph¶i tÝnh doanh thu cña m×nh. Trong tr­êng hîp hîp ®ång quy ®Þnh theo gi¸ dÞch vô cã thuÕ GTGT th× ph¶i quy ng­îc l¹i ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ ch­a cã thuÕ GTGT: = Theo quy ®Þnh, sè thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt vÒ hµng xuÊt khÈu do bªn nhËn uû th¸c chÞu tr¸ch nhiÖm thanh to¸n cho ng©n s¸ch. Khi thùc hiÖn xong dÞch vô xuÊt khÈu bªn nhËn uû th¸c ph¶i chuyÓn cho bªn uû th¸c c¸c chøng tõ sau: - B¶n thanh lý hîp ®ång - Ho¸ ®¬n th­¬ng m¹i (Invoice) xuÊt cho n­íc ngoµi (1 b¶n sao) - Tê khai hµng ho¸ xuÊt khÈu cã x¸c nhËn thùc xuÊt vµ ®ãng dÊu cña c¬ quan h¶i quan cöa khÈu (1 b¶n sao) - Ho¸ ®¬n GTGT vÒ hoa hång uû th¸c. C¸c b¶n sao ph¶i ®­îc bªn nhËn uû th¸c sao vµ ký, ®ãng dÊu. Tr­êng hîp bªn nhËn ñy th¸c cïng l lóc xuÊt khÈu hµng hãa uû th¸c cho nhiÒu ®¬n vÞ, kh«ng cã ho¸ ®¬n xuÊt khÈu hµng vµ tê khai h¶i quan riªng cho tõng ®¬n vÞ th× vÉn göi b¶n sao cho c¸c ®¬n vÞ uû th¸c nh­ng ph¶i kÌm theo b¶ng kª chi tiÕt hµng ho¸, sè l­îng, ®¬n gi¸ vµ doanh thu hµng ®· xuÊt cho tõng ®¬n vÞ. 2.2. T¹i ®¬n vÞ uû th¸c xuÊt khÈu. §¬n vÞ giao uû th¸c xuÊt khÈu lµ ®¬n vÞ cã hµng hãa nh­ng ch­a ®­îc nhµ n­íc cÊp phÐp xuÊt khÈu trùc tiÕp nªn ph¶i nhê ®¬n vÞ xuÊt khÈu trùc tiÕp xuÊt khÈu hé vµ ph¶i tr¶ cho c¸c ®¬n vÞ nµy mét kho¶n tiÒn hoa hång xuÊt khÈu uû th¸c theo tho¶ thuËn. Tr×nh tù kÕ to¸n nghiÖp vô xuÊt khÈu uû th¸c: - Khi xuÊt kho hµng hãa göi ®i nhê xuÊt khÈu hé, kÕ to¸n ghi: Nî TK 157 - hµng hãa göi ®i b¸n. Cã TK 156 - Hµng hãa - Chi phÝ vËn chuyÓn liªn quan ®Õn vËn chuyÓn hµng xuÊt khÈu uû th¸c tõ kho cña doanh nghiÖp ®Õn c¶ng, ga, s©n bay, kÕ to¸n ghi: Nî TK 641 - chi phÝ b¸n hµng Cã TK 111, 112... - Khi nhËn ®­îc th«ng b¸o hµng xuÊt khÈu ®· hoµn thµnh thñ tôc h¶i quan, ®­îc tÝnh lµ hµng xuÊt khÈu, kÕ to¸n ghi doanh thu b¸n hµng ®ång thêi víi sè tiÒn ph¶i thu cña ng­êi nhËn xuÊt khÈu uû th¸c : Nî TK 131 - ph¶i thu cña kh¸ch hµng(chi tiÕt tõng ng­êi nhËn uû th¸c) Cã TK 511 - doanh thu b¸n hµng - §ång thêi x¸c ®inh trÞ gi¸ vèn hµng ®· xuÊt khÈu, kÕ to¸n ghi: Nî TK 632 - gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 157 - Hµng göi ®i b¸n - ThuÕ xuÊt khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ph¶i nép do bªn nhËn ñy th¸c xuÊt khÈu nép hé, kÕ to¸n ghi: Nî TK 511 - doanh thu b¸n hµng Cã TK 333 - thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ n­íc (3332 vµ 3333) - Khi nhËn ®­îc th«ng b¸o vÒ sè thuÕ XK, thuÕ TT§B do bªn nhËn uû th¸c ®· nép hé, kÕ to¸n ghi: Nî TK 333 - ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép NN (3332, 3333) Cã TK 338 - ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c (3388)(chi tiÕt tõng ®¬n vÞ nhËn uû th¸c) - Kho¶n phÝ uû th¸c xuÊt khÈu (hoa hång uû th¸c, phÝ kh¸c ph¶i tr¶ cho ®¬n vÞ nhËn uû th¸c, kÕ to¸n ghi: Nî TK 641 - chi phÝ b¸n hµng Nî TK 133 -ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ Cã TK 338 - ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c (3388)(chi tiÕt tõng ®¬n vÞ nhËn uû th¸c) - Khi thanh to¸n c¸c kho¶n víi bªn nhËn uû th¸c, kÕ to¸n ghi: Nî TK 338- ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c (3388) (chi tiÕt tõng ®¬n vÞ nhËn ñy th¸c) Nî TK 111, 112 (ghi sè tiÒn cßn ®­îc nhËn). Cã TK 131 - ph¶i thu cña kh¸ch hµng( chi tiÕt tõng ®¬n vÞ nhËn uû th¸c) Tr­êng hîp nhËn tiÒn b»ng ngo¹i tÖ, ph¶i quy ®æi theo tû gi¸ thùc tÕ giao dÞch b×nh qu©n liªn ng©n hµng ®Ó ghi: 2.3. T¹i ®¬n vÞ nhËn uû th¸c xuÊt khÈu. V× hµng hãa kh«ng thuéc quyÒn së h÷u cña bªn nhËn ñy th¸c xuÊt khÈu nªn nÕu hµng hãa do bªn giao xuÊt khÈu chuyÓn ®Õn hoÆc bªn giao xuÊt khÈu nhê mua hµng vµ xuÊt khÈu hé th× sè hµng nµy ®Òu ®­îc ghi Nî TK 003 - Hµng hãa nhËn b¸n hé, nhËn ký göi. Sau khi hîp ®ång giao nhËn xuÊt khÈu uû th¸c ®­îc ký kÕt, bªn nhËn uû th¸c ph¶i ký hîp ®ång víi c¸c c«ng ty n­íc ngoµi ®Ó tho¶ thuËn ph­¬ng thøc vËn chuyÓn vµ ph­¬ng thøc thanh to¸n cïng c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c. Khi nhËn ®­îc c¸c chøng tõ hîp ph¸p vµ L/C, kÕ to¸n ph¶i kiÓm tra kü tÊt c¶ c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång vµ tiÕn hµnh xuÊt khÈu hµng göi ®i. - Khi xuÊt khÈu hµng göi ®i, kÕ to¸n ghi: Cã TK 003 - hµng hãa nhËn b¸n hé, nhËn ký göi. - Khi hµng xuÊt khÈu hoµn thµnh thñ tôc h¶i quan, ®­îc tÝnh lµ hµng xuÊt khÈu, kÕ to¸n ghi: Nî TK 131 - ph¶i thu cña kh¸ch hµng.( chi tiÕt cho tõng ng­êi nhËp khÈu) Cã TK 331 - ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n(chi tiÕt cho tõng ®¬n vÞ giao uû th¸c) -ThuÕ xuÊt khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ph¶i nép hé vµo ng©n s¸ch, kÕ to¸n ghi: Nî TK 331 - ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n Cã TK 338 - ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c (TK 3388) - Sè tiÒn hoa hång XK ®­îc tÝnh doanh thu cho doanh nghiÖp nhËn ñy th¸c, nÕu trõ vµo sè tiÒn ph¶i tr¶, kÕ to¸n ghi vµo bªn nî TK 331, nÕu ph¶i thu cña bªn giao uû th¸c, kÕ to¸n ghi vµo bªn nî TK 131 nÕu thu ngay ®­îc tiÒn kÕ to¸n ghi vµo TK 111, 112. Nî TK 331 - ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n (nÕu trõ vµo tiÒn hµng) Nî TK 131 - ph¶i thu cña kh¸ch hµng (nÕu ph¶i thu) Nî TK 111, 112 (nÕu thu tiÒn mÆt) Cã TK 511 (5113)- doanh thu b¸n hµng (tiÒn hoa hång) Cã TK 3331 -thuÕ GTGT ph¶i nép (sè tiÒn thuÕ GTGT tÝnh trªn hoa hång uû th¸c). -C¸c kho¶n chi hé cho bªn giao uû th¸c, kÕ to¸n ghi ph¶n ¸nh vµo TK 138 - ph¶i thu kh¸c bao gåm phÝ ng©n hµng, phÝ gi¸m ®Þnh h¶i quan, chi phÝ vËn chuyÓn bèc xÕp: Nî TK 138 - ph¶i thu kh¸c (1388) Cã TK 111, 112 Khi thu tiÒn cña ng­êi nhËp khÈu Nî TK 112 - tiÒn göi ng©n hµng Cã TK 131 - ph¶i thu cña kh¸ch hµng (chi tiÕt tõng ng­êi nhËp khÈu) - Khi thanh to¸n víi bªn giao xuÊt khÈu, kÕ to¸n ghi: Nî TK 331 - ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n Cã TK 131 - ph¶i thu cña kh¸ch hµng (nÕu cã) Cã TK 138 - ph¶i thu kh¸c Cã TK 111, 112 - chi b»ng tiÒn Khi ph¸t sinh c¸c nghiÖp vô b»ng ngo¹i tÖ kÕ to¸n ghi sæ theo tû gi¸ thùc tÕ mua b¸n b×nh qu©n trªn thÞ tr­êng liªn ng©n hµng t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh nghiÖp vô, kho¶n chªnh lÖch gi÷a tû gi¸ ghi sæ vµ tû gi¸ ph¸t sinh ®­îc ph¶n ¸nh vµo TK 515 - doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh hoÆc 635 - chi phÝ tµi chÝnh. III.Hoàn thiện hạch toán hoạt động xuất nhập khẩu uỷ thác. Xuất nhập khẩu uỷ thác là một trong hai hình thức cơ bản để thực hiện hoạt động xuất nhập khẩu. Đó là một hoạt động dịch vụ thương mại dưới hình thức thuê và nhận làm dịch vụ xuất khẩu hoặc nhập khẩu. Hoạt động này được thực hiện trên cơ sở hợp đồng uỷ thác xuất khẩu hoặc nhập khẩu giữa các doanh nghiệp, phù hợp với những quy định của pháp lệnh hợp đồng kinh tế. Trong hoạt động uỷ thác xuất nhập khẩu, quan hệ giữa đơn vị uỷ thác và đơn vị nhận uỷ thác có thể được hiểu như sau: _Đối với hoạt động uỷ thác nhập khẩu(UTNK): với hoạt động này, đơn vị uỷ thác nhập khẩu không trực tiếp mua hàng từ bên xuất khẩu mà nhập hàng nhập khẩu thông qua đơn vị UTNK. Đơn vị UTNK trực tiếp đàm phán, kí kết hợp đồng và nhận hàng nhập khẩu, sau đó chuyển lại cho đơn vị uỷ thác nhập khẩu. Như vậy trong quan hệ này, đơn vị uỷ thác nhập khẩu được xem là người mua, còn đơn vị nhận UTNK được xem là người cung cấp. _Đối với hoạt động uỷ thác xuất khẩu(UTXK): tương tự như hoạt động UTNK, trong trơừng hợp này, đơn vị UTXK không trực tiếp xuất khẩu hàng mà chỉ chuyển hàng cho đơn vị UTXK để đơn vị này thực hiện nghiệp vụ xuất khẩu. Như vậy trong quan hệ này, đơn vị UTXK có thể được xem là người cung cấp, còn đơn vị nhận uỷ thác UTNK được xem là người mua.Vì đơn vị nhận UTXK chỉ thực hiện nghiệp vụ xuất khẩu hộ nên đối với đơn vị UTXK thời điểm ghi nhận doanh thu đúng đắn nhất là lúc đơn vị nhận UTXK hoàn thành ngiệp vụ xuất khẩu. điều này phù hợp vời qui đinh ghi nhận doanh thu được đề cập trong chuẩn mực kế toán Việt Nam về doanh thu và thu nhập khác.(Chuẩn mực số 14). Xuất phát từ nội dung, bản chất và đặc điểm của hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩuuỷ thác, thiết nghĩ chế độ kế toán nên hướng dẫn cụ thể hơn phương pháp hạch toán hoạt động uỷ thác xuất nhập khẩu bổ sung thêm thông tư 108/2001/TT-BTC đã ban hành như sau: Thứ nhất, qui định lại việc sử dụng tài khoản phản ánh quan hệ thanh toán giũa đơn vị uỷ thác.Theo chúng tôi, để đơn giản trong phương pháp hạch toán, nên xét đến tính chất lữơng tính ( vuừa phản ánh nợ phải thu, vừa phản ánh nợ phải trả) của các tài khoản thuộc nhóm tài khoản phản ánh công nợ trong thanh toán: TK131, TK138,…, TK331, TK338,… để qui định lại tài khoản sử dụng giúp cho ngừơi học và người làm kế toán dễ vận dụng thông tư này hơn. Thứ hai, hướng dẫn nội dung thực hiện bút toán thanh toán bù trừ công nợ trong hoạt động xuất nhập khẩu uỷ thác.Trong thực tế ở các doanh nghiệp hiện nay, nghiệp vụ thanh toán bù trừ được thực hiện theo nguyên tắc là thanh toán bù trừ công nợ theo từng loại tiền: ngoại tệ và đồng Việt Nam.Do vậy, hướng dẫn thực hiện bút toán này cũng dựa trên nguyên tắc chung đó nhằm làm rõ việc vận dụng tỷ giá ngoại tệ trong nghiệp vụ thanh toán bù trừ.Theo dó chỉ có những bút toán bù trừ công nợ của những điệp vụ kinh tế phát sinh bằng ngoại tệ mới liên quan đến việc sử dụng tỉ giá ngoại tệ trong ghi sổ. Thứ ba, hướng dẫn việc sử dụng tỉ giá ngoại tệ để ghi sổ các nghiệp vụ kinh tế phát sinh bằng ngoại tệ chưa được thông tư hướng dẫn cụ thể. Nội dung thông tư có quy định:” Các nghiệp vụ kinh tế phát sinh bằng ngoại tệ trong hoạtt động kinh doanh xuất, nhập khẩu uỷ thác được phản ánh vào sổ kế toán và báo cáo tài chính theo tỉ giá quy định hiện hành”. Vận dụng chế độ kế toán hiện tại, theo quy định thông tư số 77/1998/TT-BTC ngày 06/06/1998 của Bộ tài chính, tôi xin được cụ thể hoá việc vận dụng tỉ giá ngoại tểtong hạch toán các nghiệp vụ này như sau: Đối với đơn vị uỷ thác nhập khẩu: Khi chuyển tiền cho đơn vị nhận UTNK để chuẩn bị nhận hàng(chuyển thanh toán trước một phần hoặc toàn bộ tiền hàng nhập khẩu hoặc cả tiền hàng nhập khẩu và một số khoản chi hộ bằng ngoại tệ theo hợp đồng UTNK: thủ tục phí ngân hàng, phí giám định hàng nhập khẩu,…) kế toán ghi: Nợ TK 331(chi tiết đơn vị nhận UTNK): Ghi theo tỉ giá thực tế (TGTT) Có TK 111(2), 112(2): Ghi theo tỉ giá trên sổ kế toán(TGX) (Nợ) Có TK 413: Chênh lệch tỉ giá ngoại tệ Khi nhận hàng từ đơn vị UTNK trừ vào tiền đã trả trước, kế toán ghi: Nợ TK 156(1), 152, 211,…: Ghi theo TGTT_ Giá trị hàng nhập khẩu theo giá ngoại tệ( không kể đến thuế nhập khẩu và các khoản chi phí mua hàng bằng VND) Có TK 331(Chi tiết đơn vị nhận UTNK): Ghi theo TGX Nợ(có) TK 413: Chênh lệch tỉ giá ngoại tệ 1.3. Phản ánh các khoản chi hộ bằng ngoại tệ (thủ tục phí ngân hàng, phí giám định hàng nhập khẩu…) và phí uỷ thác nhập khẩu phải thanh toán cho đơn vị nhận uỷ thác nhập khẩu. 1.3.1. Nếu đơn vị đã chuyển tiền truớc cho đơn vị nhận uỷ thác nhập khẩu, kế toán phản ánh các khoản này trừ vào tiền trả trước cho đơn vị nhận UTNK: _Các khoản đơn vị nhận uỷ thác nhập khẩu đã chi hộ kế toán ghi: Nợ TK 156(2), 152, 211,…: Ghi theo TGTT Nợ TK 133: Thuế GTGT đầu vào được khấu trừ (nếu có) Có TK 331(chi tiết đơn vị nhận UTNK): Ghi theo TGX (Nợ)Có TK 413: Chênh lệch tỉ giá ngoại tệ _Phí uỷ thác phải trả cho đơn vị uỷ thác nhập khẩu, kế toán ghi: Nợ TK 156(2), 152, 211,…Ghi theo TGTT Nợ TK 133(1): thuế GTGT của phí UTNK(nếu đuợc khấu trừ) Có TK 331(Chi tiết đơn vị nhận UTNK) Ghi theo TGX (Nợ)Có TK 413: Chênh lệch tỉ giá ngoại tệ. 1.3.2.Nếu đơn vị chưa chuyển tiền trước cho đơn vị nhận uỷ thác nhập khẩu, kế toán phản ánh các khoản này là khoản nợ phải trả cho đơn vị nhận UTNK: -Các khoản đơn vị nhận uỷ thác nhập khẩu đã chi hộ, kế toán ghi: Nợ TK156(2),152,211…:ghi theo TGTT Nợ TK 133: Thuế giá trị gia tăng được khấu trừ nếu có. Có TK 331( chi tiết đơn vị nhận UTNK): ghi theo TGTT -Phí uỷ thác phải trả cho đơn vị nhận UTNK, kế toán ghi: Nợ TK156(2),152,211…:ghi theo tỉ giá thực tế Nợ TK133(1):Thuế giá grị gia tăng của phí UTNK (nếu được khấu trừ) Có TK 331 (chi tiết đơn vị nhận UTNK): ghi theo tỉ giá thực tế Đối với đơn vị nhận uỷ thác nhập khẩu. 2.1.Khi nhận tiền trước của đơn vị UTNK về tiền hàng, các khoản chi hộ (nếu có) theo hợp đồng UTNK, kế toán ghi: Nợ TK111(2),112 (2): ghi theo TGTT Có TK 131 (chi tiết đơn vị UTNK ):ghi theo TGTT. 2.2.Chuyển ngoại tệ kí quĩ tại ngân hàng để thanh toán tiền hàng (nếu có): Nợ TK 144: ghi theo TGTT CóTK 111 (1112),112 (1122): ghi theo tỉ giá xuất ( Nợ) Có TK 413: chênh lệch tỉ giá ngoại tệ. 2.3. Khi nhận hàng nhập khẩu, kế toán phản ánh số tiền phải trả cho người bán: -Nếu đơn vị nhận UTNK mang hàng về nhập kho, kế toán ghi: Nợ TK 156 (1): ghi theo TGTT Có TK 331 (chi tiết bên xuất khẩu): ghi theo TGTT. -Nếu hàng nhập khẩu uỷ thác được giao ngay cho cho đơn vị UTNK, kế toán ghi: Nợ TK 131 (chi tiết cho đơn vị UTNK): ghi theo TGX- Trừ vào tiền hàng đã nhận trước của đơn vị UTNK. Nợ TK 131( chi tiết đơn vị UTNK): ghi theo TGTT- Số tiền hàng (bằng ngoại tệ ) đơn vị UTNK còn thiếu. Có TK 331 (chi tiết bên xuất khẩu): ghi theo TGTT (Nợ ) Có TK 413: chênh lệch tỉ giá ngoại tệ 2.4.Thanh toán tiền hàng cho bên xuất khẩu, kế toán ghi: Nợ TK 331 (chi tiết bên xuất khẩu) : ghi theo TGX Có TK 144: ghi theo TGX (Nếu thanh toán bằng ngoại tệ đã kí quí ngân hàng ). Có TK 111(2), 112(2): ghi theo TGX (Nếu thanh toán bằng tiền mặt hoặc tiền gửi ngân hàng ). Có (Nợ) TK 413: chênh lệch tỉ giá ngoại tệ 2.5.Các khoản chi hộ bằng ngoại tệ và uỷ thác phải thu đơn vị UTNK -Nếu đơn vị đã nhận trước của đơn vị UTNK, kế toán phản ánh các khoản này trừ vào tiền đã nhận trước của đơn vị UTNK: + Các khoản chi hộ kế toán ghi: Nợ Tk131 (chi tiết đơn vị UTNK ): ghi theo TGX Có TK 112 (2), 111 (2): ghi theo tỉ giá xuất ( Nợ ) Có TK 413: chênh lệch tỉ giá ngoại tệ + Phí uỷ thác phải thu, kế toán ghi: Nợ TK 131 (chi tiết đơn vị UTNK): ghi theo TGX Có TK 511 (3): ghi theo TGTT Có TK 333 (1): thuế GTGT phải nộp của phí uỷ thác nhập khẩu ( theo phương pháp khấu trừ ) Có TK 413: chênh lệch tỉ giá ngoại tệ -Nếu đơn vị chưa nhận tiền trước của đơn vị UTNK, kế toán phản ánh các khoản này là nợ phải thu đối với đơn vị UTNK. + Các khoản chi hộ kế toán ghi: Nợ TK 131(chi tiết đơn vị UTNK): ghi theo TGTT Có TK 111(2), TK112(2): ghi theo TGX Có TK 112(2), 112(2): ghi theo TGX (Nợ) Có TK 413: chênh lệch tỉ giá ngoại tệ + Phí uỷ thác phải thu, kế toán ghi: Nợ TK 131( chi tiết đơn vị UTNK): ghi theo TGTT Có TK 511(3): ghi theo TGTT Có TK 333 ( 11): thuế TGTG phải nộp của dịch vụ nhận nhập khẩu ( theo phương pháp khấu trừ) 2.6.Trường hợp đơn vị có nhập kho hàng nhập khẩu uỷ thác, khi xuất hàng giao cho đơn vị UTNK, kế toán ghi: Nợ TK131 ( chi tiết đơn vị UTNK): ghi theo TGX- trừ vào tiền hàng đã nhận trước của đơn vị UTNK. Nợ TK 131 (chi tiết đơn vị UTNK): ghi theo TGTT- số tiêng hàng ( bằng ngoại tệ) đơn vị UTNK còn thiếu. Có TK 156 (1): ghi theo TGX ( Nợ ) Có TK 413: chênh lệch tỉ giá ngoại tệ. Ngoài những nghiệp vụ đã nêu trên các nghiệp vụ còn lại phát sinh bằng VNĐ trong hoạt động uỷ thác nhập khẩu, kế toán phản ánh vào các TK có liên quan theo số tiền VNĐ đúng với nội dung kinh tế của nghiệp vụ. Đối với đơn vị UTXK: 3.1.Khi đơn vị nhận UTXK hoàn thành nghiệp vụ xuất khẩu, kế toán ghi nhận doanh thu: Nợ TK 131( chi tiết đơn vị nhận UTXK): ghi theo TGTT Có TK 511: ghi theo TGTT. 3.2. Phản ánh các khoản đơn vị nhận UTXK đã chi hộ bằng ngoại tệ và phí UTXK trừ vào tiền hàng xuất khẩu: Các khoản chi hộ, kế toán ghi: Nợ TK 641: ghi theo TGTT Nợ TK 133(1): thuế GTGT đầu vào được khấu trừ (nếu có) Có TK 131 (chi tiết đơn vị nhận UTXK); ghi theo TGX (Nợ) Có Tk 413: chênh lệch tỉ giá ngoại tệ Phí UTXK, kế toán ghi: Nợ TK 641: ghi theo TGTT Nợ TK 133(1): thuế TGTG của dịch vụ thuê xuất khẩu ( nếu được khấu trừ ) Có TK 131( chi tiết đơn vị nhận UTXK): ghi theo TGX (Nợ) Có TK413: chênh lệch tỉ giá ngoại tệ 3.3.Số tiền hàng còn lại đơn vị nhận UTXK thanh toán, kế toán ghi: Nợ TK111(2), 112 (2): ghi theo TGTT Có TK 131( chi tiết đơn vị nhận UTXK): ghi theo TGX (Nợ) Có TK413: chênh lệch tỉ giá ngoại tệ. Đối với đơn vị nhận UTXK: 4.1.Khi hoàn thành nghiệp vụ xuất khẩu, kế toán phản ánh số tiền hàng xuất khẩu phải thu đối với bên nhập khẩu (Đây cũng chính là số tiền phải trả c