Đề tài Hoàn thiện công tác tổ chức đấu thầu tại Ban Quản lý dự án lưới điện Hà Nội

9 triệu đồng do Nhà thầu chào thiếu tiên lượng. Qua đánh giá thì cả 3 Nhà thầu đều có giá chào cao hơn giá kế hoạch, BQLDA có công văn yêu cầu cả 3 Nhà thầu chào giảm giá nhưng không có Nhà thầu nào có thư giảm giá. Do vậy gói thầu trên phải đấu thầu lại. Khi gói thầu phải đấu thầu lại như trên thì sẽ làm chậm tiến độ của công trình và làm tăng chi phí đấu thầu. Điều đó không có lợi cho quá trình sản xuất kinh doanh của Công ty và BQLDA. Trong quá trình đấu thầu thì các gói thầu đều tiết kiệm được thời gian so với kế hoạch nhưng trong quá trình thực hiện có một số gói thầu bị chậm tiến độ. Ví dụ, gói thầu “Hạ ngầm ĐDK 985 E12 TBA Đại Cồ Việt 2”, theo kế hoạch sẽ đóng điên từ 8/5/2004 đến 13/5/20004 nhưng mãi đến sau hơn một tháng mới thực hiện được do quá trình mua thiết bị tủ RMU bị chậm so với hợp đồng. Trong các gói thầu trên thì có một số gói thầu không thuộc lĩnh vực điện như “ Xây dựng nhà kho kín và cải tạo kho Đại Thanh”, “ Xây dựng khu trung tâm bồi huấn nghiệp vụ”, … nhưng các cán bộ của BQLDA đã làm rất tốt công tác tổ chức đấu thầu các gói thầu trên. Trong quá trình tiến hành việc xét thầu, theo nhận xét của các chuyên gia của tổ xét thầu – BQLDA, chất lượng các Nhà thầu ngày càng được nâng cao, đều đã đáp ứng được các yêu cầu cơ bản của các dự án mà BQLDA quản lý. Trong đó có một số Nhà thầu điển hình như: Công ty Cổ phần cung ứng đầu tư và xây dựng SIC, Công ty Cổ phần xây lắp Thanh Xuân. Hai Nhà thầu này rất có kinh nghiệm trong việc thi công các công trình điện, là Nhà thầu thường xuyên của BQLDA và họ có quan hệ rất tốt với các cơ quan chức năng và các Điện lực quận huyện. Qua báo cáo công tác đấu thầu năm 2004, ta thấy năm 2004 là năm đạt được nhiều thành công nhất. Năm 2004 có số lượng gói thầu đấu thầu nhiều nhất (49 gói) và có tỷ lệ tiết kiệm cao nhất từ trước tới nay(13,5%). Qua đánh giá thực trạng công tác đấu thầu tại BQLDA trong các năm từ 2001 đến 2004, ta thấy công tác đấu thầu tại BQLDA ngày càng được nâng cao. Nó được thể hiện rất rõ qua sự tăng lên của số lượng gói thầu đấu thầu qua các năm. Năm 2001 chỉ có 3 gói thầu được đấu thầu nhưng đến năm 2003 có 47 gói và năm 2004 có 49 gói thầu. Điều đó phải kể đến công lao đóng góp của các cán bộ công nhân viên của BQLDA trong quá trình thực hiện dự án từ lập kế hoạch đấu thầu cho đến công tác giám sát thi công công trình 3. Đánh giá qui trình tổ chức đấu thầu tại Ban Quản lý dự án Sau khi Công ty ký phê duyệt tính khả thi của dự án, BQLDA với tư cách là Chủ đầu tư (Bên mời thầu) tiến hành tổ chức đấu thầu các gói thầu xây lắp. Công tác tổ chức đấu thầu ở BQLDA phải tuân thủ các qui định về đấu thầu tại các văn bản qui phạm như: Nghị định số 52/1999/NĐ- CP, số 88/1999/NĐ- CP, số 14/ 2000/ CP và NĐ 66/ 2003/CP và sự hướng dẫn thực hiện bằng văn bản của Tổng Công ty Điện lực Việt Nam với sự chỉ đạo trực tiếp của Ban Giám đốc Công ty, đặc biệt là Phó Giám đốc phụ trách đầu tư và xây dựng. Trình tự tổ chức đấu thầu được tiến hành theo các bước sau: (xem sơ đồ số 2): 3.1 Chuẩn bị đấu thầu Sau khi có các tài liệu của dự án như: báo cáo nghiên cứu khả thi, thiết kế kỹ thuật, tổng dự toán,… các cán bộ của BQLDA tiến hành thực hiện các công việc trong khâu chuẩn bị đấu thầu. Trong khâu chuẩn bị đấu thầu có 3 bước chính: lập và trình duyệt kế hoạch đấu thầu, lập hồ sơ mời thầu, thông báo mời thầu. Trong quá trình thực hiện, các cán bộ của BQLDA đã thực hiện tốt, không vi phạm các qui định của Chính Phủ ban hành về quy chế đấu thầu.Tuy nhiên, bên cạnh đó công việc trên vẫn còn một số hạn chế. Kế hoạch đấu thầu là cơ sở cho việc thực hiện đấu thầu. Qua nội dung của kế hoạch đấu thầu, ta có thể thấy được đặc điểm, quy mô, giá trị,… của gói thầu, hình thức lựa chọn Nhà thầu,…BQLDA đã có cán bộ chuyên lập kế hoạch đấu thầu nhưng do chưa có nhiều kinh nghiệm hoặc có sai sót ở các tài liệu liên quan đến dự án nên nhiều khi kế hoạch đấu thầu chưa chính xác trong phần ước tính giá trị của từng gói thầu: giá chào thầu của các Nhà thầu cao hơn nhiều so với giá gói thầu trong kế hoạch đấu thầu. Hồ sơ mời thầu là toàn bộ tài liệu về các yêu cầu cho một gói thầu do BQLDA lập, được làm căn cứ pháp lý cho Nhà thầu chuẩn bị hồ sơ dự thầu và Ban đánh giá hồ sơ dự thầu. Tại BQLDA, hồ sơ mời thầu có thể do cán bộ của Ban lập nếu dự án có qui mô nhỏ hoặc BQLDA thuê tổ chức tư vấn lập nếu dự án có qui mô lớn. Nhìn chung, chất lượng hồ sơ mời thầu của BQLDA ngày càng được nâng cao, đã nêu được các yêu cầu không quá Sơ đồ 3: Trình tự tổ chức đấu thầu Lập & trình duyệt kế hoạch ĐT Chuẩn bị hồ sơ mời thầu Chuẩn bị đấu thầu Thông báo mời thầu Tổ chức đấu thầu Mở thầu Phát hành hồ sơ mời thầu Lập tổ chuyên gia xét thầu Đánh giá sơ bộ Đánh giá xếp hạng Nhà thầu Đánh giá chi tiết Tổng hợp và xét chọn Tính pháp lý Thẩm định và phê duyệt KQĐT Quy trình Kết quả đấu thầu Công bố KQĐT Tên Nhà thầu Loại hợp đồng Giá trúng thầu Thương thảo và ký kết hợp đồng đơn giản, không quá khắt khe trong nội dung. Tuy nhiên, trong quá trình lập hồ sơ mời thầu vẫn còn nhiều sai sót, nhầm lẫn và chậm trễ. Nhiều góithầu phải lập hồ sơ lại nhiều lần, gây chậm trễ và làm tăng chi phí cho dự án. Những sai sót, nhầm lẫn trong việc lập hồ sơ mời thầu do cả nguyên nhân khách quan và chủ quan. Nguyên nhân chủ quan là sự bất cẩn, thiếu sót của cán bộ lập hồ sơ mời thầu. Nguyên nhân khách quan là do chất lượng của báo cáo nghiên cứu khả thi, thiết kế kỹ thuật thi công, … hay do yêu cầu gấp rút trong thời gian ngắn giữa khoảng thời gian phát hành hồ sơ mời thầu đã định trước với thời gian nhận được quyết định phê duyệt hồ sơ mời thầu của Công ty. Vì vậy, BQLDA nên giao cho các cơ quan, cá nhân có đủ năng lực trình độ chuyên môn lập hồ sơ mời thầu. Tuy nhiên các cơ quan cá nhân này phải khách quan và chuyên nghiệp để đảm bảo chất lượng của hồ sơ mời thầu, tạo thuận lợi cho việc xét thầu. Sau khi hồ sơ mời thầu được phê duyệt, BQLDA tiến hành gửi thông báo mời thầu. Tuỳ vào hình thức đấu thầu mà BQLDA lựa chọn cách thức thông báo mời thầu. Nếu theo hình thức đấu thầu hạn chế thì BQLDA thường gửi thông báo mời thầu cho các nhà thầu trực tiếp qua đường bưu điện hoặc gửi bằng fax (vì đấu thầu hạn chế phải phê duyệt danh sách Nhà thầu dự). Nếu theo hình thức đấu thầu rộng rãi thì BQLDA thông báo mời thầu rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng như truyền hình, báo chí, … Tuy nhiên, để cho công tác đấu thầu có hiệu quả hơn thì BQLDA nên đưa thông tin đấu thầu lên mạng Internet, như thế sẽ có nhiều Nhà thầu biết và tham gia đấu thầu hơn. 3.2.Tổ chức đấu thầu Sau khi thông báo mời thầu đến các Nhà thầu, BQLDA phát hành hồ sơ mời thầu với lệ phí (không hoàn lại) là 500.000 VNĐ (đối với gói thầu trong nước) tại Phòng Tổng hợp- BQLDA. Khi tiếp nhận nguyên trạng các hồ sơ dự thầu nộp đúng hạn và được quản lý theo chế độ quản lý hồ sơ “mật”, BQLDA sẽ tiến hành mở các hồ sơ dự thầu công khai, kể cả các bổ sung hồ sơ dự thầu (nếu có) với sự có mặt của đại diện các Nhà thầu (nếu muốn tham dự) vào thời gian và địa điểm được quy định trong Thông báo mời thầu nhưng không chậm hơn 3 giờ kể từ thời điểm hết hạn nộp hồ sơ dự thầu (trừ ngày nghỉ theo quy định của pháp luật) tại phòng Tổng hợp- BQLDA. Thông tin chính nêu trong hồ sơ dự thầu của từng Nhà thầu phải được thông báo công khai trong buổi mở thầu và ghi lại trong biên bản mở thầu. Trong quá trình mở thầu, các cán bộ BQLDA thực hiện rất nghiêm chỉnh các qui định của Nhà nước về qui chế đấu thầu. Nếu có tình huống ngoài ý muốn xẩy ra thì các cán bộ sẽ báo cáo cụ thể cho Phó Giám đốc phụ trách đầu tư xây dựng để có hướng giải quyết. Một công việc quan trọng trong khâu tổ chức đấu thầu là lập tổ chuyên gia xét thầu vì bộ phận này sẽ xem xét và lựa chọn ra Nhà thầu tốt nhất. Tuỳ theo tính chất và mức độ phức tạp của từng gói thầu, thành phần tổ chuyên gia có thể bao gồm các chuyên gia về: Kỹ thuật công nghệ Kinh tế tài chính Pháp lý và các vấn đề khác (nếu cần) Ở BQLDA thành phần tổ chuyên gia gồm: các cán bộ của BQLDA và cán bộ của Công ty. Tuỳ theo qui mô và mức độ phức tạp của gói thầu mà thành lập tổ chuyên gia nhưng chủ yếu là cán bộ ở phòng Kế hoạch, phòng Kỹ thuật, phòng Thanh tra thuộc BQLDA và cán bộ ở phòng Thanh tra thuộc Công ty. Nhìn chung, đội ngũ cán bộ của BQLDA đều có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cao. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện công việc, các cán bộ vẫn còn có nhiều sai sót do chưa có nhiều kinh nghiệm, khối lượng công việc lớn. Để nâng cao hiệu quả công việc, BQLDA cần phải có chính sách đầu tư nâng cao trình độ, kinh nghiệm cho các cán bộ làm công tác đấu thầu. 3.3. Đánh giá xếp hạng Nhà thầu Đấu thầu là phương thức mà Chủ đầu tư sử dụng để tổ chức sự cạnh tranh giữa các Nhà thầu nhằm lựa chọn Nhà thầu có khả năng thực hiện tốt nhất yêu cầu của nhiệm vụ đầu tư. Vì vậy, đánh giá xếp hạng Nhà thầu là công việc quan trọng trong bất kỳ cuộc đấu thầu. BQLDA đánh giá xếp hạng Nhà thầu dựa trên các căn cứ sau: Căn cứ vào qui chế quản lý đầu tư và xây dựng ban hành kèm theo nghị định số 52/1999/NĐ-CP, nghị định số 12/2000/NĐ-CP, nghị định số 07/2003. Căn cứ qui chế đấu thầu ban hành kèm theo nghị định số 88/1999/NĐ-CP, nghị định 14/2000/NĐ-CP và nghị định số 66/2003/NĐ-CP. Căn cứ quyết định của Công ty Điện lực Hà Nội thành lập tổ chuyên gia xét thầu. Căn cứ vào nghiên cứu khả thi đã được Công ty phê duyệt, Căn cứ vào kế hoạch đấu thầu gói thầu, tiêu chuẩn xét thầu riêng cho gói thầu đã được Công ty phê duyệt. Các thông tin liên quan đến việc kiểm tra, làm rõ, đánh giá, so sánh các hồ sơ dự thầu, BQLDA không được tiết lộ cho các Nhà thầu hay bất cứ người nào khác không chính thức liên quan đến qui trình đấu thầu cho đến khi công bố trao hợp đồng cho người thắng thầu. Mọi nỗ lực của Nhà thầu nhằm gây ảnh hưởng đến việc xét thầu thì BQLDA có thể loại bỏ hồ sơ dự thầu của Nhà thầu đó. Trong quá trình xét thầu, các chuyên viên của tổ xét thầu đã làm việc rất nghiêm túc, khách quan và tuân theo các tiêu chuẩn, căn cứ mà Nhà nước và Tổng Công ty Điện lực Việt Nam ban hành. Tuy nhiên, trong đó vẫn còn một số sai sót. Nguyên nhân là do các chuyên viên chưa có nhiều kinh nghiệm, nắm vững qui chế nhưng kỹ năng thực hành chưa nhuần nhuyễn. Đó là vấn đề cần suy xét của Ban lãnh đạo BQLDA và Công ty. 3.4 Trình duyệt kết quả đấu thầu Sau khi xem xét, đánh giá các hồ sơ dự thầu, tuỳ theo quy mô từng gói thầu đã được quy định, tổ chuyên gia xét thầu của BQLDA lập tờ trình để trình lên Ban Giám đốc xem xét phê duyệt kết quả đấu thầu. Văn bản trình duyệt kết quả đấu thầu lên Ban Giám đốc Công ty, thường là Phó Giám đốc phụ trách đầu tư xây dựng và có các nội dung cơ bản như sau: - Tên và nội dung gói thầu: Nêu tóm tắt các nội dung chính của gói thầu; Cơ sở pháp lý của việc tổ chức đấu thầu: Dự án đầu tư, kế hoạch đấu thầu hoặc thiết kế dự toán đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt. - Nêu quá trình tổ chức đấu thầu - Kết quả đánh giá hồ sơ dự thầu và xếp hạng Nhà thầu - Đề nghị phê duyệt kết quả đấu thầu: Tên Nhà thầu trúng thầu (kể cả liên danh hoặc thầu phụ nếu có); Giá đề nghị trúng thầu; Loại hợp đồng và thời gian thực hiện hợp đồng. 3.5 Công bố kết quả đấu thầu Sau khi thẩm định kết quả đấu thầu, nếu thấy hợp lý Ban Giám đốc sẽ ra quyết định phê duyệt kết quả đấu thầu. BQLDA sẽ căn cứ vào quyết định phê duyệt kết quả đấu thầu của Ban Giám đốc để làm thông báo trúng thầu gửi cho các nhà thầu. Thông báo bằng văn bản tới các nhà thầu tham dự đấu thầu về kết quả đấu thầu kể cả trường hợp không có nhà thầu nào trúng thầu hoặc huỷ đấu thầu. 3.6 Thương thảo và ký kết hợp đồng với nhà thầu trúng thầu Nội dung thương thảo để giải quyết các vấn đề còn tồn tại chưa hoàn chỉnh về hợp đồng đối với nhà thầu: việc áp giá với những sai lệch so với yêu cầu của hồ sơ mời thầu trên nguyên tắc: giá trị hợp đồng không vượt giá trúng thầu được duyệt. Nhà thầu cần phải nộp bảo lãnh hợp đồng trước khi ký kết hợp đồng. Trường hợp Ngân hàng bảo lãnh yêu cầu phải có hợp đồng mới ký cấp giấy bảo lãnh thì BQLDA có thể ký hợp đồng trước nhưng phải đảm bảo có bảo lãnh trước khi hợp đồng có hiệu lực. Riêng với các gói thầu quy mô nhỏ, khi nhận được thông báo kết quả đấu thầu thì BQLDA có thể thương thảo và ký hợp đồng ngay. BQLDA cần thương thảo hợp đồng một số nội dung về phương pháp xử lý tình huống trong quá trình thực hiện hợp đồng như: khối lượng thay đổi không do nhà thầu; về tạm ứng, thanh toán; về tiến độ thực hiện theo hồ sơ dự thầu; những yếu tố khách quan khác ảnh hưởng đến thực hiện hợp đồng; về biện pháp tổ chức, phương tiện máy móc bố trí nhân lực trực tiếp sản xuất, quản lý, giám sát như trong hồ sơ dự thầu đã nêu. Nếu quá trình thương thảo với nhà thầu trúng thầu không thành công thì BQLDA sẽ trình lên Ban Giám đốc xin ý kiến: cho phép huỷ kết quả hoặc cho phép mời nhà thầu xếp hạng tiếp theo đến thương thảo và kí kết hợp đồng. Tuy BQLDA mới thành lập được 4 năm, kinh nghiệm về nghiệp vụ đấu thầu chưa nhiều nhưng bằng sự cố gắng rất lớn, các cán bộ BQLDA đã thực hiện trình tự tổ chức đấu thầu rất tốt. Tuy nhiên, bên cạnh đó, công tác trên vẫn còn nhiều hạn chế, chưa thực sự chuyên nghiệp. Ví dụ, giá gói thầu trong kế hoạch đấu thầu nhiều khi còn lớn hơn giá trúng thầu; chất lượng hồ sơ mời thầu chưa cao, còn nhiều thiếu sót; nhiều gói thầu phải tổ chức đấu thầu lại lần thứ hai; đặc biệt BQLDA chỉ mới thông báo đấu thầu trên một số tờ báo như: Lao động, Đầu tư…Những hạn chế trên có thể do cả nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan, đặc biệt là nguyên nhân thuộc về năng lực, kinh nghiệm của các cán bộ BQLDA. Vì vậy, BQLDA phải luôn đổi mới về mọi mặt để ngày càng lớn mạnh, phù hợp với sự phát triển của nền kinh tế đất nước. II. Đánh giá tổng quan công tác đấu thầu xây lắp tại Ban Quản lý dự án lưới điện Hà Nội 1. Những thành tựu đã đạt được Trước hết cần khẳng định mặt tích cực mang tính bản chất của đấu thầu là tạo cho các Nhà thầu một sân chơi có tính cạnh tranh cao, công bằng và minh bạch, nhằm giúp Chủ đầu tư lựa chọn được Nhà thầu có đủ khả năng để thực hiện gói thầu với những yêu cầu về chất lượng, giá cả và tiến độ. Vậy việc đánh giá hiệu quả công tác tổ chức đấu thầu thì phải xem xét được mức giá của gói thầu theo kế hoạch đấu thầu đã được duyệt so với giá ký kết hợp đồng với Nhà thầu, chất lượng công trình như thế nào và tiến độ thi công công trình có đảm bảo hay không? Mặc dù mới thành lập được 4 năm nhưng BQLDA đã có nhiều thành tựu trong công tác tổ chức đấu thầu các gói thầu xây lắp theo nhiệm vụ của Công ty giao cho, từng bước vươn lên để khẳng định vị trí của mình trong nền kinh tế thị trường. Trong thành công của mỗi phần dự án hay cả dự án thì vai trò của công tác đấu thầu có ý nghĩa quan trọng. Nếu công tác tổ chức đấu thầu tốt sẽ chọn được Nhà thầu tốt, chất lượng công trình sẽ tốt theo và đảm bảo tiết kiệm vốn, rút ngắn tời gian thi công công trình và ngược lại. Công tác tổ chức đấu thầu ở BQLDA đã có nhiều thành tựu lớn, được thể hiện theo các nội dung sau đây: Cơ sở pháp lý: Quy trình tổ chức đấu thầu tuân theo qui chế và qui định của Nhà nước về đấu thầu. BQLDA đã tuân thủ nghiêm chỉnh luật pháp, các qui chế và qui định của Nhà nước về nội dung, trình tự đấu thầu và chỉ tổ chức đấu thầu khi có đủ điều kiện đấu thầu theo các Nghị định và thông tư về đấu thầu mà Chính phủ và các Bộ ban hành như: Nghị định 52, 88, 66, …và hướng dẫn của Tổng Công ty. Trong quá trình tổ chức công tác đấu thầu, BQLDA đều tiến hành theo đúng nội dung của quyết định đầu tư dự án. Nếu có phát sinh từ phía BQLDA hay Nhà thầu thì BQLDA đều có tờ trình kịp thời lên Ban Giám đốc để xin ý kiến chỉ đạo. BQLDA luôn cập nhật các thông tin liên quan về đấu thầu và mở các lớp tập huấn cho cán bộ để học tập và từ đó nắm vững qui chế của Nhà nước về đấu thầu để có thể tiến hành công tác đấu thầu một cách hiệu quả và phù hợp với các chính sách của Nhà nước. Tính hiệu quả: Tiết kiệm vốn đầu tư Qua phần phân tích tổng hợp công tác đấu thầu giai đoạn 2001-2004, ta thấy việc tiến hành công tác đấu thầu đã thực sự đem lại hiệu quả kinh tế cao, phù hợp với chủ trương mới của Đảng và Nhà nước, phù hợp với qui luật của nền kinh tế thị trường. Tiết kiệm trong đấu thầu được thể hiện thông qua 2 chỉ tiêu sau: Mức tiết kiệm tuyệt đối: Mức tiết kiệm = Giá gói thầu kế hoạch – Giá trúng thầu Tỷ lệ tiết kiệm: Mức tiết kiệm Tổng giá trị gói thầu kế hoạch Tỷ lệ tiết kiệm = Nhờ áp dụng hình thức đấu thầu các gói thầu xây lắp mà hàng năm BQLDA tiết kiệm được cho Công ty, cho xã hội một phần vốn đầu tư, được thể hiện trong bảng sau: Bảng 8: Kết quả đấu thầu trong giai đoạn 2001- 2004 (Đơn vị:triệu đồng) Năm Chỉ tiêu 2001 2002 2003 2004 Tổng giá gói thầu kế hoạch 1.552 4.930,7 20.337,6 58.412 Tổng giá trúng thầu 1.360,6 4.410,2 19.224,9 50.540 Mức tiết kiệm tuyệt đối 191,4 520,5 1.113 7.872 Tỷ lệ tiết kiệm (%) 12,33 10,55 5,47 13,5  Nguồn: Phòng Kế hoạch - BQLDA Qua bảng tổng hợp trên cho thấy, thông qua đấu thầu vốn đầu tư đã được tiết kiệm so với kế hoạch ban đầu ở mức khá cao, tiết kiệm cho Công ty nói riêng và Nhà nước nói chung. Đặc biệt, năm 2004 có giá trị tiết kiệm tuyệt đối là 6.477.976.410 đồng do qui mô đầu tư ngày càng lớn (cao nhất trong các năm).Tỷ lệ tiết kiệm bình quân chung qua các năm khoảng 10%. Tỷ lệ tiết kiệm qua các năm cao không đồng đều, năm 2002 đạt 10,55% nhưng năm 2003 chỉ đạt 5,47% (giảm 5,08%) và đến năm 2004 lại tăng lên là 12,9%. Các gói thầu mà BQLDA tiến hành tổ chức đấu thầu đều có giá trúng thầu thấp hơn giá gói thầu theo kế hoạch đấu thầu nhưng trong quá trình triển khai thi công công trình có thể phát sinh một số công việc mới, làm tăng giá trị gói thầu. Vì thế ta chỉ xem xét được sự chênh lệch giữa giá trúng thầu với giá kế hoạch chứ chưa thể tính được mức chênh lệch giữa giá thực tế với giá kế hoạch vì đấu thầu là một khâu của quá trình thực hiện dự án. Tuy nhiên, thực hiện tốt công tác đấu thầu là bước khởi đầu cho sự thành công của dự án. Đặc biệt, thông qua công tác đấu thầu, Công ty và BQLDA có thể tận dụng được lượng vốn đầu tư của các Nhà thầu vì trong quá trình thực hiện gói thầu thì các Nhà thầu phải tự ứng vốn để thi công công trình, sau đó BQLDA mới làm thủ tục thanh quyết toán cho các Nhà thầu. Như vậy, BQLDA có thể tận dụng lượng vốn đó để làm công trình khác (vốn tự có) hay có thể tiết kiệm được chi phí đầu tư như tiền trả lãi vốn vay (nếu là vốn vay). Vậy công tác đấu thầu giúp BQLDA có thể tiết kiệm vốn, tăng cường quản lý vốn và tránh thất thoát và lãng phí vốn cho Công ty nói riêng và cho xã hội nói chung. Chất lượng và tiến độ thực hiện dự án Sản phẩm kinh doanh chủ yếu của Công ty là điện năng; điện năng là dạng năng lượng quý, một loại vật tư kỹ thuật có tính chất chiến lược dùng làm động lực trong tất cả các ngành trong nền kinh tế quốc dân; điện do Nhà nước khai thác và quản lý cần được sử dụng hợp lý và tiết kiệm và đạt hiệu quả kinh tế cao. Công ty Điện lực thành phố Hà Nội là thành viên của Tổng Công ty Điện lực Việt Nam, chịu trách nhiệm quản lý và phân phối điện năng cho thành phố Hà Nội. Thành phố Hà Nội là khu vực có mật độ dân cư cao, thành phần phụ tải đa dạng; điện cho công nghiệp, nông nghiệp, giao thông vận tải, ánh sáng sinh hoạt. Vì thế đòi hỏi Công ty phải cung ứng điện đạt chất lượng, an toàn và liên tục. Các công trình dự án mà BQLDA tiến hành đấu thầu đều là các dự án về lưới điện. Vì tính chất đặc trưng đó nên yếu tố chất lượng và tiến độ công trình là rất quan trọng. Tổ chức đấu thầu thực chất là tổ chức sự cạnh tranh. Trong đấu thầu có các loại cạnh tranh chủ yếu sau đây: Cạnh tranh giữa chủ đầu tư với các Nhà thầu; Cạnh tranh giữa các Nhà thầu. Trong đó sự cạnh tranh giữa các Nhà thầu là hết sức quyết liệt và để giành được phần thắng trong cuộc cạnh tranh thì các Nhà thầu phải thể hiện năng lực của mình qua chất lượng công trình, tiến độ thực hiện dự án và giá chào thầu cùng các yếu tố khác. Vì vậy, thông qua đấu thầu, BQLDA có thể chọn ra Nhà thầu đáp ứng tốt nhất các yêu cầu của gói thầu. Và khi Nhà thầu đã ký được hợp đồng với BQLDA thì họ phải thực hiện gói thầu theo đúng theo yêu cầu về chất lượng và tiến độ. Nếu không sẽ ảnh hưởng đến uy tín của Nhà thầu đó. Mà trong điều kiện hiện nay, mất uy tín đồng nghĩa với sự phá sản doanh nghiệp. Mặt khác, do sự ràng buộc trong hợp đồng khiến cho Nhà thầu phải luôn bám sát theo hợp đồng. Đồng thời BQLDA có cán bộ giám sát luôn được phân công theo dõi tiến độ và chất lượng thi công của Nhà thầu. Vì vậy, các gói thầu đấu thầu luôn đảm bảo và nâng cao chất lượng đồng thời tiến độ thi công gói thầu được đẩy nhanh. Hiệu quả của việc nâng cao chất lượng và đẩy nhanh tiến độ thi công đối với các gói thầu do BQLDA thực hiện: Tiết kiệm được chi phí đầu tư như tiền trả lãi vay (trong trường hợp vay vốn) Sớm thu hồi được vốn đầu tư Giảm chi phí cho BQLDA Nhanh đưa công trình vào sử dụng, sớm thu được lợi nhuận. Tuy nhiên, đó chỉ là các con số trên hợp đồng còn trong thực tế, khi các Nhà thầu thi công công trình còn gặp nhiều khó khăn, gây kéo dài thời gian thi công công trình, làm chậm tiến độ công trình, gây ảnh hưởng không nhỏ đến công tác quản lý dự án của BQLDA. Các gói thầu không hoàn thành đúng tiến độ là một phần do công tác giải phóng mặt bằng không đáp ứng đúng tiến độ, một phần do tình hình thực tế đầu tư phát sinh khối lượng mới nên BQLDA phải ký hợp đồng bổ sung với Nhà thầu, do phải đợi vật tư thiết bị,… Ví dụ, gói thầu “ Nâng điện áp 22kV lộ 280 E8 Hoàn Kiếm” (đấu thầu năm 2003): theo hợp đồng thì thời gian hoàn thành là 60 ngày nhưng phải kéo dài thêm 10 ngày do một phần vật tư thiết bị cấp hàng chưa đúng tiến độ đặt ra, phần do gặp khó khăn trong công tác đền bù hè đường và thiết kế và thực tế còn khác nhau do địa bàn thi công thay đổi so với thời điểm khảo sát. Nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho các cán bộ tham gia vào công tác tổ chức đấu thầu. Trong đấu thầu không chỉ có sự cạnh tranh giữa các Nhà thầu với nhau mà còn có sự cạnh tranh giữa Chủ đầu tư với các Nhà thầu vì: Xét trên những phương diện nhất định của trao đổi hàng hoá, đấu thầu cũng mang tính chất của quan hệ mua bán: hàng hóa mua bán là các công việc của quá trình thi công; người bán là Chủ đầu tư, người mua là các Nhà thầu; giá cả trao đổi chính là giá thầu. Song so với mua bán hàng hoá thông thường, quan hệ mua bán ở đây có những nét đặc thù riêng: Chủ đầu tư bán việc nhưng phải trả tiền; Nhà thầu mua việc nhưng được trả tiền; người bán muốn bán việc với giá rẻ nhất, người mua chấp nhận mua với giá đó tức là chấp nhận mức lợi nhuận không cao theo cách hiểu của mua bán thông thường. Trong quá trình trao đổi, cọ xát như thế, năng lực của cán bộ của BQLDA ngày càng được củng cố, nâng cao, tích luỹ được nhiều kinh nghiệm cũng như kiến thức chuyên môn thông qua giải quyết những phát sinh, vướng mắc và các tình huống cụ thể, phong phú của công tác đấu thầu. Đồng thời, các cán bộ có thể nắm vững và tiếp nhận những thay đổi từ các qui chế, qui định của Nhà nước về đấu thầu, để có thể vận dụng một cách linh hoạt trong quá trình thực hiện công tác đấu thầu. Từ đó chất lượng cán bộ làm công tác đấu thầu không ngừng được nâng cao. Nâng cao nâng lực, trình độ chuyên môn của các cán bộ làm công tác đấu thầu chính là góp phần làm tăng hiệu quả các dự án. Đấu thầu đã đem lại tính công khai, minh bạch cho các dự án do BQLDA thực hiện. Một mục tiêu được coi là cơ bản trong quy định về đấu thầu là làm sao chống được sự thất thoát vốn của Nhà nước thông qua các hoạt động lựa chọn Nhà thầu. Đây là một thách thức cho bất kỳ một tổ chức, một quốc gia. Trong quá trình đấu thầu, các dự án do BQLDA thực hiện đã được thông báo công khai, đảm bảo tính đúng đắn, minh bạch cho dự án, tránh được các hiện tượng tiêu cực thường có trong việc thi công các công trình như: lạm dụng vốn, thất thoát và lãng phí vốn, … Đồng thời quyền lợi của các bên tham gia được bảo vệ. Nội dung của tính công khai, minh bạch được thể hiện rõ trong việc công khai thông báo mời thầu trên các phương tiện thông tin đại chúng, cung cấp hồ sơ mời thầu với những nội dung rõ ràng, cụ thể theo đúng qui định, đặc biệt là công tác xem xét, đánh giá hồ sơ dự thầu đúng theo qui định, không có hiện tượng liên kết với các Nhà thầu,... Sau khi có kết quả đấu thầu, BQLDA đều có thông báo tới cho các Nhà thầu, cả Nhà thầu trúng thầu lẫn Nhà thầu trượt thầu và có giải thích lý do đầy đủ, rõ ràng, tránh sự mập mờ, ngờ vực. Đấu thầu góp phần tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng và lành mạnh giữa các Nhà thầu. Vấn đề cạnh tranh là nội dung cơ bản nhất để đảm bảo công tác đấu thầu thực sự có hiệu quả. Một gói thầu mà có nhiều Nhà thầu tham dự thì sẽ có sự cạnh tranh gay gắt. Các Nhà thầu tham dự đều muốn trúng thầu, vì thế họ phải phát huy tối đa năng lực. Từ đó, Chủ đầu tư có thể chọn ra được một Nhà thầu có khả năng nhất, đảm bảo công trình thực sự có hiệu quả. BQLDA thường áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi để chọn Nhà thầu. Với hình thức này, BQLDA đã tạo cho các Nhà thầu một “sân chơi” tự do để cạnh tranh với nhau. “Sân chơi” đó đã tạo ra cơ hội cho các Nhà thầu phát huy sức mạnh và có điều kiện