Đề tài Hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại xí nghiệp xây lắp Điện – Công Ty Điện Lực I

Çy ®ñ, XÝ nghiÖp sö dông mét hÖ thèng chøng tõ t­¬ng ®èi nhiÒu vµ lu©n chuyÓn chÆt chÏ, nhanh chãng. - PhÇn lao ®éng tiÒn l­¬ng cã c¸c chøng tõ : B¶ng chÊm c«ng, B¶ng thanh to¸n tiÒn l­¬ng, B¶o hiÓm x· héi, Hîp ®ång thuª ngoµi nh©n c«ng... - PhÇn hµng tån kho cã c¸c chøng tõ: PhiÕu nhËp kho, PhiÕu xuÊt kho, PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé, ThÎ kho, Biªn b¶n kiÓm kª vËt t­... - PhÇn mua hµng thanh to¸n cã c¸c chøng tõ: Ho¸ ®¬n b¸n hµng, Ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gi¸ t¨ng, Ho¸ ®¬n c­íc vËn chuyÓn... - PhÇn tiÒn tÖ cã c¸c chøng tõ: PhiÕu thu, PhiÕu chi, GiÊy ®Ò nghÞ t¹m øng, GiÊy thanh to¸n t¹m øng... - PhÇn tµi s¶n cè ®Þnh cã c¸c chøng tõ: Biªn b¶n giao nhËn tµi s¶n cè ®Þnh, ThÎ tµi s¶n cè ®Þnh, Biªn b¶n thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh... Do viÖc chuyªn m«n ho¸ trong c«ng t¸c kÕ to¸n còng nh­ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh, XÝ nghiÖp ®· vËn dông h×nh thøc sæ NhËt kÝ - Chøng tõ. C¸c sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ chi tiÕt cña xÝ nghiÖp bao gåm: - NhËt kÝ chøng tõ Sè 1, Sè 2, Sè 4, Sè 5, Sè 7, Sè 8, Sè 9, Sè 10. - B¶ng kª (BK): BK1, BK2, BK3, BK4, BK6, BK11. - Sæ chi tiÕt (SCT): SCT1, SCT 2, SCT 3, SCT 4, SCT 5, SCT 6. - C¸c b¶ng ph©n bæ (BPB): BPB 1, BPB 2, BPB 3. - Sæ C¸i c¸c tµi kho¶n xÝ nghiÖp sö dông. Quy tr×nh ghi sæ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i XÝ nghiÖp X©y l¾p ®iÖn ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau: S¬ ®å 3: Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i XÝ nghiÖp X©y l¾p ®iÖn Sæ chi tiÕt CPSXKD Chøng tõ chi phÝ Sæ c¸i TK 154 B¸o c¸o tµi chÝnh B¶ng tæng hîp cPSXKD Sæ chi phÝ SXKD NhËt ký chøng tõ sè 7 Ghi chó: : Ghi hµng ngµy : Ghi cuèi th¸ng : §èi chiÕu, kiÓm tra B¸o c¸o tµi chÝnh XÝ nghiÖp lËp c¸c b¸o c¸o (c¸c b¸o c¸o ®­îc lËp hµng quý) theo qui ®Þnh bao gåm: - B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n - B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh - B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ - ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh N¬i göi lµ C«ng ty §iÖn lùc I, Côc thuÕ, c¬ quan KiÓm to¸n, Ng©n hµng. XÝ nghiÖp kh«ng lËp c¸c b¸o c¸o phôc vô qu¶n trÞ néi bé. 1.3 Thùc tr¹ng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹I xÝ nghiÖp x©y l¾p ®IÖn 1.3.1. §èi t­îng, ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm Lµ mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc XDCB, xÝ nghiÖp x©y l¾p §iÖn cã nh÷ng c¨n cø riªng ®Ó x¸c ®Þng ®èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt: S¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng vµ kho¸n cho c¸c ®éi. Yªu cÇu qu¶n lý: B¸o c¸o ®Þnh kú chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh cña tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh cho C«ng ty. XÝ nghiÖp x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ lµ nh÷ng c«ng tr×nh riªng biÖt, ®ång thêi tËp hîp chi phÝ theo tõng ®éi. Ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt còng theo tõng ®éi thi c«ng vµ theo tõng c«ng tr×nh. C¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn ®èi t­îng nµo th× tËp hîp trùc tiÕp cho ®èi t­îng ®ã. Víi hµng tån kho, XÝ nghiÖp ¸p dông ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn ®Ó h¹ch to¸n, kÕt hîp víi kiÓm kª ®Þnh k× ®Ó kiÓm tra t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån vËt t­. C¸ch kÕt hîp nh­ vËy cho phÐp theo dâi th­êng xuyªn t×nh h×nh nhËp xuÊt tån c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu, x¸c ®Þnh ngay phÇn mÊt m¸t, thiÕu hôt ®Ó truy t×m nguyªn nh©n vµ cã gi¶i ph¸p xö lý kÞp thêi, ®ång thêi x¸c ®Þnh nhanh chãng gi¸ trÞ vËt t­ xuÊt dïng trong kú vµ ®¸nh gi¸ ®­îc c«ng t¸c qu¶n lÝ t¹i kho. Ph­¬ng ph¸p nµy phï hîp víi ®Æc ®iÓm, quy m« cña xÝ nghiÖp vµ ®¶m b¶o qu¶n lÝ chÆt chÏ vËt t­. 1.3.2 KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt t¹i XÝ nghiÖp X©y l¾p ®iÖn 1.3.2.1. Tµi kho¶n sö dông T¹i xÝ nghiÖp x©y l¾p §iÖn, ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kÕ to¸n kh«ng sö dông c¸c tµi kho¶n 621, 622, 623 mµ tËp hîp th¼ng toµn bé chi phÝ ph¸t sinh vµo TK 154. TK 154 ®­îc sö dông ®Ó tËp hîp chi phÝ riªng cho tõng c«ng tr×nh, tõng ®éi. Bªn c¹nh ®ã kÕ to¸n cßn sö dông mét sè tµi kho¶n cã liªn quan: TK 111, 112, 141, 152, 331®Ó h¹ch to¸n. 1.3.2.2. KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Trong ngµnh x©y dùng c¬ b¶n, chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®ãng vai trß quan träng, nã lµ yÕu tè chÝnh ®Ó t¹o ra s¶n phÈm v× vËy kho¶n môc chi phÝ nµy th­êng chiÕm tû träng lín trong toµn bé chi phÝ vµ ¶nh h­ëng lín tíi gi¸ thµnh. ë xÝ nghiÖp, nguyªn vËt liÖu ®­îc sö dông ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i vµ nguån cung cÊp. C¸c nguån cung cÊp vËt liÖu cña xÝ nghiÖp bao gåm: + VËt liÖu mua ngoµi §©y lµ nguån cung cÊp chñ yÕu cña XÝ nghiÖp. Do ®Æc thï cña ngµnh x©y l¾p ®iÖn lµ thi c«ng ë ®Þa bµn réng kh¾p c¸c tØnh nªn ®Ó t¹o thuËn lîi vµ ®¸p øng kÞp thêi viÖc cung øng vËt liÖu ngoµi nh÷ng vËt t­ chÝnh do xÝ nghiÖp mua ®­a tíi ch©n c«ng tr×nh cßn l¹i xÝ nghiÖp giao cho ®éi tù t×m c¸c nguån vËt liÖu bªn ngoµi trªn c¬ së ®Þnh møc ®· ®Æt ra. C¨n cø vµo b¶ng ph©n giao vËt t­, ®éi thi c«ng lµm giÊy t¹m øng tiÒn. Trong ®ã cã c¸c kho¶n môc vËt t­ (phÇn ®éi tù lo), nh©n c«ng vµ chi phÝ kh¸c. §éi tiÕn hµnh mua vËt liÖu vµ tËp hîp chøng tõ vÒ phßng kÕ to¸n lµm c¨n cø kª khai thuÕ vµ thanh to¸n khi c«ng tr×nh hoµn thµnh. Ho¸ ®¬n (GTGT) M· sè: 01/GTKT-3LL Ngµy 9 th¸ng 12 n¨m 2002 §¬n vÞ b¸n hµng: C«ng ty TNHH Hoµng S¬n §Þa chØ: 155-Trung LiÖt-§èng §a-Hµ Néi M· sè thuÕ: 0100367481 Tªn ng­êi mua hµng: Anh Dòng §¬n vÞ: XÝ nghiÖp x©y l¾p §iÖn - C«ng ty §iÖn Lùc I §Þa chØ: Sè 3 An D­¬ng-T©y Hå - Hµ Néi H×nh thøc thanh to¸n: TiÒn MÆt M· sè ThuÕ: 01001004170331 Tªn hµng ho¸, dÞch vô §V tÝnh Sè l­îng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn Chèng sÐt van Bé 10 940.000 9.400.000 Céng tiÒn hµng: 9.400.000 ThuÕ suÊt: 5% TiÒn thuÕ GTGT 470.000 Tæng céng tiÒn thanh to¸n: 9.870.000 Khi vËt t­ mua vÒ ch­a cã nhu cÇu sö dông ngay sÏ ®­îc lµm thñ tôc nhËp kho cña xÝ nghiÖp. Sau ®ã, c¨n cø vµo nhu cÇu sö dông, phßng vËt t­ sÏ lËp “PhiÕu xuÊt kho” vËt t­ hoÆc “PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé” sö dông cho viÖc thi c«ng c«ng tr×nh. “PhiÕu xuÊt kho” ®­îc lËp theo mÉu sau: PhiÕu xuÊt kho Ngµy 19 th¸ng 12 n¨m 2002 Tªn ng­êi nhËn hµng: §éi §iÖn 10 Lý do xuÊt kho: SCL Quý I/2002 §iÖn Lùc B¾c Ninh XuÊt t¹i kho: XÝ nghiÖp Sè TT Tªn, nh·n hiÖu, quy c¸ch, phÈm chÊt §¬n vÞ tÝnh Sè l­îng Yªu cÇu Thùc xuÊt §¬n gi¸ Thµnh tiÒn D©yAC-185 MÐt 200 200 102.025,8 20.405.160 Céng 20.405.160 Ngµy 19 th¸ng 12 n¨m 2002 KÕ to¸n tr­ëng Phßng vËt t­ Ng­êi nhËn Thñ kho Cuèi th¸ng, c¨n cø phiÕu xuÊt kho kÕ to¸n vËt liÖu tËp hîp vµ lªn b¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu (NVL), c«ng cô dông cô (CCDC) lao ®éng. B¶ng ph©n bæ NVL, CCDC ®­îc lËp theo mÉu sau: B¶ng sè 2: B¶ng ph©n bæ NVL, CCDC Th¸ng 12 n¨m 2002 §¬n vÞ :§ång Sè TT Ghi Cã c¸c TK §èi t­îng sö dông (Ghi Nî c¸c TK) Tµi kho¶n 152 Tµi kho¶n 153 Sè phiÕu I 154: S¶n xuÊt kinh doanh §éi 1 CQT ThÞ trÊn Quèc Oai-Hµ T©y 2.989.203 §éi 3 C«ng ty ph©n ®¹m B¾c Giang 14.449.605 §éi 4 Më réng TBA 110KV Nói mét Thanh Ho¸ 82.827.727 §éi 5 §­êng d©y 35KV 2*3200KVA-35/10KV H¶i ThÞnh- H¶i Hëu 93.048.492 §éi 8 §Z 35 KV tuyÕn Môc s¬n- T. Ho¸ 7.346.807 §éi 10 C¶i t¹o l­íi §iÖn khu VÖ A5 3.894.546 SCL Quý I/2002 §L B¾c Ninh 20.405.160 §éi 11 §Z 0.4 TBA Ng©n S¬n 35.545.626 . II 142: BHL§ + dông cô lao ®éng III 642: Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Céng 697.289.871 KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi lËp + VËt liÖu mua ngoµi xuÊt th¼ng ®Õn c«ng tr×nh Tr­êng hîp vËt t­ mua ngoµi kh«ng nhËp kho xuÊt th¼ng ®Õn c«ng tr×nh. Cã mét sè vËt liÖu nh­: Cét ®iÖn, m¸y biÕn ¸p khi mua ®­îc chuyÓn ®Õn c«ng tr×nh kh«ng qua kho xÝ nghiÖp. KÕ to¸n vËt t­ c¨n cø ho¸ ®¬n lËp b¶ng kª xuÊt th¼ng nguyªn vËt liÖu chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh. B¶ng sè 3: B¶ng kª xuÊt th¼ng nguyªn vËt liÖu Th¸ng 12 n¨m 2002 §¬n vÞ: §ång §¬n vÞ Tªn c«ng tr×nh Sè phiÕu Sè tiÒn §éi 1 TBA XÝ nghiÖp gç H¶i D­¬Ng 3 15.327.274 §éi 2 CSL §Z 0,4 KV TBA Gia Sµng 3 CN§ Thµnh phè Th¸i Nguyªn 1 22.518.727 §éi 4 §Z 35 KV lé 375 tr¹m 110 KV Nói I-T Ho¸ 10 193.329.309 TBA 35/10 KV Hîp b×nh Hoa L­- N. B×nh 3 36.800.000 §éi 7 CQT Khu ChiÒng Sinh S¬n La 3 74.529.523 §éi 10 CQT Khu TrÇn Phó 7 Hµ §«Ng Hµ T©y 1 8.100.000 SCL Quý I/2002 §L B¾c Ninh 1 26.156.240 . Tæng 541.650.825 Tr­êng hîp vËt liÖu sö dông kh«ng hÕt, nhËp tr¶ kho, kÕ to¸n c¨n cø b¶ng kª nhËp tr¶ kho ®Ó ghi gi¶m gi¸ thµnh cho c«ng tr×nh B¶ng sè 4: B¶ng kª nvl nhËp l¹i kho Th¸ng 12 n¨m 2002 §¬n vÞ: §ång §¬n vÞ Tªn c«ng tr×nh Sè phiÕu Sè tiÒn §éi 2 CQT Trung M«n T.Quang 3 22.989.000 §éi 4 §­êng d©y 171 Ninh B×nh- Thanh Ho¸ 3 9.792.965 §éi 10 SCL Quý I/2002 §L B¾c Ninh 1 4.325.160 Tæng 37.107.125 + VËt liÖu tù s¶n xuÊt Ngoµi hai nguån cung cÊp vËt liÖu trªn, XÝ nghiÖp cßn cã mét nguån vËt liÖu tù s¶n xuÊt. Nguån vËt liÖu nµy do ®éi phô trî s¶n xuÊt thùc hiÖn, vµ bao gåm: hép c«ng t¬, xµ ®ì phôc vô cho thi c«ng. Khi xuÊt vËt liÖu gia c«ng c¬ khÝ cho c¸c c«ng tr×nh, c¨n cø vµo phiÕu xuÊt kÕ to¸n ghi chi cho ®èi t­îng chÞu chi phÝ nh­ sau: Nî TK 154 (1541-SXKD chÝnh chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh) Cã TK 154 CK (1542- SXKD phô ghi cho ph©n x­ëng c¬ khÝ) Do c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh Ýt ®èi víi tõng c«ng tr×nh nªn hµng th¸ng kÕ to¸n gi¸ thµnh míi tiÕn hµnh vµo sæ. C¨n cø ®Ó ghi sæ chi tiÕt chi phÝ lµ b¶ng ph©n bæ NVL, b¶ng kª xuÊt th¼ng NVL vµ b¶ng vËt liÖu nhËp l¹i kho. Sæ chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¨n cø ®Ó ghi sæ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. B¶ng sè 6: Sæ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh Tµi kho¶n 154 – CPSXKD chÝnh Th¸ng 12 n¨m 2002 §¬n vÞ tÝnh: §ång STT DiÔn Gi¶i TK§¦ Tæng sè §éi §éi 10 §éi Sè d­ ®Çu th¸ng 17.440.087.484 770.562.477 NhËt ký chøng tõ sè 1 111 129.849.084 - . . VËt liÖu xuÊt th¼Ng 141 541.650.825 54.296.450 VËt liÖu xuÊt kho 152 697.289.871 36.048.821 Ca xe phôc vô 154VT 23.857.250 4.960.795 .. Céng PS Nî 1.958.596.955 148.916.334 Céng PS Cã 1.161.219.390 175.919.443 Sè d­ cuèi th¸Ng 18.237.465.049 743.559.368 KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi lËp C¨n cø vµo sæ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, hµng th¸ng kÕ to¸n tæng hîp sÏ vµo NhËt ký chøng tõ sè 7. B¶ng sè 7: NhËt ký chøng tõ sè 7 Th¸ng 12 n¨m 2002 (TrÝch) §¬n vÞ: §ång Ghi CãTK Ghi Nî TK 111 141 152 154 Céng 154 129.849.084 541.650.825 697.289.871 . 1.958.596.955 642 112.146.948 152 37.107.125 37.107.125 911 715.684.765 715.684.765 . Céng 129.849.084 541.650.825 697.289.871 1.161.219.390 3.824.529.973 KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi lËp Trªn c¬ së NhËt ký chøng tõ sè 7, kÕ to¸n sÏ vµo sæ c¸i TK 154. B¶ng sè 8: Sæ C¸i Tµi Kho¶n: 154- Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang (TrÝch) N¨m 2002 Sè d­ ®Çu n¨m Nî Cã 45.820.520.848 Ghi Nî TK 154 Ghi Cã c¸c TK Th¸ng 1 Th¸ng 12 Céng TK 111 123.233.475 129.849.084 1.793.686.436 TK 141 2.920.645.580 541.650.825 20.355.452.757 TK 152 1.489.111.085 697.289.871 12.054.690.047 . . .. Céng PS Nî 48.608.329.457 1.958.596.955 164.677.873.884 Céng PS Cã 42.896.208.245 1.161.219.390 158.770.570.114 D­ cuèi th¸Ng 51.532.642.060 18.237.465.049 18.237.465.049 KÕ to¸n truëng Ng­êi lËp 1.2.2.3. KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ nh©n c«ng lµ mét kho¶n môc chi phÝ quan träng vµ chiÕm mét tû träng kh«ng nhá trong tæng gi¸ thµnh c«ng tr×nh. T¹i xÝ nghiÖp x©y l¾p §iÖn, kho¶n môc chi phÝ nµy th­êng chiÕm tõ 8% ®Õn 12% trong tæng gi¸ thµnh c«ng tr×nh. Lao ®éng t¹i xÝ nghiÖp gåm hai nguån: Lao ®éng trong xÝ nghiÖp vµ lao ®éng thuª ngoµi. Lao ®éng trong xÝ nghiÖp §©y lµ bé phËn chiÕm tû träng lín vµ chñ yÕu trong kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng. §Ó h¹ch to¸n kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng, kÕ to¸n c¨n cø “B¶ng chÊm c«ng”. Trªn c¬ së b¶ng chÊm c«ng kÕ to¸n tiÒn l­¬ng tÝnh tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng. TiÒn l­¬ng ®­îc tÝnh c¨n cø vµo sè ngµy c«ng thùc tÕ, møc l­¬ng c¬ b¶n, hÖ sè l­¬ng. Trong ®ã, hÖ sè l­¬ng ®èi víi mçi lao ®éng phô thuéc vµo tr×nh ®é tay nghÒ vµ th©m niªn lao ®éng. TiÒn l­¬ng theo thêi gian ®­îc tÝnh theo ph­¬ng thøc sau: TiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ trong th¸ng = Sè ngµy lµm viÖc trong th¸Ng x HÖ sè l­¬ng X §¬n gi¸ 1 ngµy c«ng B¶ng chÊm c«ng do nh©n viªn kinh tÕ cña ®éi lËp vµ ®­îc lËp t¹i c«ng tr­êng theo mÉu sau: §¬n vÞ: XNXL §iÖn Bé phËn: §éi ®iÖn 10 B¶ng sè 9: B¶ng chÊm c«ng Th¸ng 12 n¨m 2002 STT Hä vµ tªn CÊp bËc Ngµytrong th¸ng 1 2 30 Quy ra c«ng Sè c«ng h­ëng Sè c«ng h­ëng L­¬ng TG BHXH 1 NguyÔn §øc Thµnh + + 33 . 2 NguyÔn Quèc H­ng + + 26 . 3 §Æng §øc M¹nh + + 25 .. ... . Céng §éi tr­ëng Ng­êi lËp b¶ng Tuy nhiªn, xÝ nghiÖp kh«ng thanh to¸n l­¬ng cho ng­êi lao ®éng sè thùc tÕ hµng ngµy trong suèt thêi gian thi c«ng c«ng tr×nh, xÝ nghiÖp tiÕn hµnh t¹m øng l­¬ng. B¶ng t¹m øng l­¬ng cã mÉu nh­ sau: B¶ng sè 10: B¶ng t¹m øng l­¬ng C«ng tr×nh: Söa ch÷a lín quý I/2002 - §iÖn Lùc B¾c Ninh Th¸ng 10 n¨m 2002 Sau khi c«ng tr×nh hoµn thµnh, kÕ to¸n chi phÝ míi tËp hîp chøng tõ ®Ó vµo sæ tiÒn l­¬ng thùc tÕ (chØ h¹ch to¸n mét lÇn trong th¸ng c«ng tr×nh hoµn thµnh). C«ng tr×nh SCL Quý I/2002 §iÖn lùc B¾c Ninh kÕt thóc th¸ng 12 n¨m 2002, kÕ to¸n tÝnh ra sè tiÒn l­¬ng thùc tÕ vµ h¹ch to¸n nh­ sau: Nî TK 154: 20.724.527 §éi 10 - C«ng tr×nh SCL quý I/2002 §L B¾c Ninh Cã TK 334: 20.724.527 §èi víi lao ®éng ngoµi xÝ nghiÖp Bªn c¹nh viÖc sö dông lao ®éng trong xÝ nghiÖp, xÝ nghiÖp cßn sö dông lao ®éng thuª ngoµi. Do ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp lµ s¶n xuÊt mang tÝnh ®¬n chiÕc vµ r¶i r¸c trªn nhiÒu vïng l·nh thæ. V× vËy, ®iÒu kiÖn vËn chuyÓn c¸c yÕu tè s¶n xuÊt lµ hÕt søc phøc t¹p. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy xÝ nghiÖp tiÕn hµnh thuª lao ®éng ngay t¹i n¬i thi c«ng c«ng tr×nh.TiÒn l­¬ng tr¶ cho lao ®éng thuª ngoµi ®­îc tr¶ trùc tiÕp b»ng tiÒn mÆt, tiÒn t¹m øng hoÆc h¹ch to¸n vµo TK 331. Hîp ®ång thuª lao ®éng lµ c¨n cø ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng thuª ngoµi. Hîp ®ång thuª lao ®éng cã mÉu nh­ sau: Céng hßa x· héi chñ nghÜa viÖt nam §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc Hîp ®ång lao ®éng thuª ngoµi 1- §¹i diÖn bªn thuª: - ¤ng: NguyÔn §øc Thµnh - §Þa chØ: §éi ®iÖn 10 - XÝ nghiÖp x©y l¾p §iÖn - C«ng ty §iÖn lùc I 2- §¹i diÖn bªn lao ®éng ¤ng: Bïi V¨n TuÊn §Þa chØ: 37 VÖ An thÞ x· B¾c Ninh 3- Néi dung c«ng viÖc: §µo hè mãng §µo tiÕp ®Þa VËn chuyÓn cét Phô r¶i c¨ng d©y lÊy ®é vâng Víi sè tiÒn: 40.000 ®ång/ng­êi/ngµy. Sè ng­êi thuª: 06 Thêi gian thuª: Tõ ngµy 06/11/2002 ®Õn ngµy 10/11/2002. Hai bªn cïng nhau tho¶ thuËn: Sau khi hoµn thµnh c«ng viÖc bªn thuª sÏ thanh to¸n ®Çy ®ñ sè tiÒn Sè tiÒn thanh to¸n ®­îc chia thµnh hai ®ît Ngµy 06/11/2002 §¹i diÖn bªn thuª §¹i diÖn bªn lao ®éng Céng hoµ x· héi chñ nghÜa viÖt nam §éc lËp – Tù do - H¹nh phóc Thanh to¸n tiÒn thuª lao ®éng §¹i diÖn bªn thuª ¤ng: NguyÔn §øc Thµnh §Þa chØ: §éi §iÖn 10 - XÝ nghiÖp x©y l¾p ®IÖn - C«ng ty ®IÖn lùc I §¹i diÖn bªn lao ®éng ¤ng: Bïi V¨n TuÊn §Þa chØ: 37 VÖ An thÞ x· B¾c Ninh Thanh to¸n sè tiÒn theo hîp ®ång ngµy 06/11/2002. Víi sè tiÒn lµ: 1.200.000 ®ång ViÕt b»ng ch÷: Mét triÖu hai tr¨m ngh×n ®ång ch½n. Ngµy 10/11/2002 §¹i diÖn bªn thuª §¹i diÖn bªn lao ®éng Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®­îc thÓ hiÖn qua hÖ thèng sæ nh­ sau: C¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng kÕ to¸n vµo sæ chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt. B¶ng sè 12: Sæ chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt §éi ®iÖn 10 Th¸ng 12 n¨m 2002 §¬n vÞ: §ång TT Tªn c«ng tr×nh Ph¸t sinh Nî Ph¸t sinh Cã D­ cuèi th¸ng TK 334 Céng 1 C¶i t¹o l­íi ®iÖn khu VÖ An 5 SCL Quý I/02 §L B¾c Ninh 20.724.527 ... Céng 48.207.227 . 148.916.334 KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi lËp C¨n cø vµo sæ chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt kÕ to¸n sÏ tiÕn hµnh vµo sæ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. B¶ng sè 13: Sæ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh Tµi kho¶n 154 - CPSXKD chÝnh Th¸ng 12 n¨m 2002 §¬n vÞ tÝnh: §ång STT DiÔn Gi¶i TK§¦ Tæng sè §éi §éi 10 §éi Sè d­ ®Çu th¸Ng 17.440.087.484 770.562.477 NhËt ký chøng tõ sè 1 111 129.849.084 - . . VËt liÖu xuÊt th¼ng 141 541.650.825 54.296.450 VËt liÖu xuÊt kho 152 697.289.871 36.048.821 Ca xe phôc vô 154VT 23.857.250 4.960.795 Lu¬ng c«ng tr×nh 334 135.276.994 48.207.227 .. Céng PS Nî 1.958.596.955 148.916.334 Céng PS Cã 1.161.219.390 175.919.443 Sè D­ cuèi th¸ng 18.237.465.049 743.559.368 KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi lËp Sæ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ c¨n cø ®Ó lËp nhËt ký chøng tõ sè 7. B¶ng sè 14: NhËt ký chøng tõ sè 7 Th¸ng 12 n¨m 2002 §¬n vÞ : §ång STT Ghi Cã TK Ghi Nî TK 111 334 Céng 154 135.276.994 1958.596.955 642 23.579.200 911 . Céng 158.856.194 KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi lËp Trªn c¬ së nhËt ký chøng tõ sè 7, kÕ to¸n vµo sæ c¸i tµi kho¶n 334. B¶ng sè 15: Sæ c¸I TK 334 Sè d­ ®Çu kú Nî Cã 1.170.272.207 Ghi Cã c¸c TK Th¸ng 1 . Th¸ng 12 Céng TK 111 101.538.895 207.831.277 1.967.040.579 TK 141 188.380.100 87.168.764 3.340.375.256 .. .. .. Céng PS Nî 289.918.995 650.091.500 5.460.166.208 Céng PS Cã 190.380.100 158.856.194 5.437.518.170 D­ cuèi th¸ng 1.070.733.312 1.147.624.169 1.147.624.169 KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi lËp 1.3.2.4 KÕ to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x©y l¾p, viÖc sö dông m¸y thi c«ng lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Cã thÓ nãi chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng lµ chi phÝ ®Æc thï trong lÜnh vùc nµy. Th«ng th­êng trong thi c«ng x©y l¾p chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng chiÕm tû lÖ kh¸ lín trong tæng gi¸ thµnh. Tuy nhiªn, trong xÝ nghiÖp x©y l¾p §iÖn th× kho¶n môc chi phÝ nµy l¹i chiÕm mét tû träng nhá thËm chÝ nhiÒu c«ng tr×nh cßn kh«ng ph¸t sinh kho¶n môc chi phÝ nµy do ®Æc thï cña ngµnh nµy nhiÒu c«ng viÖc ®ßi hái sù khÐo lÐo, tr×nh ®é kü thuËt nhÊt ®Þnh cña ng­êi c«ng nh©n mµ kh«ng thÓ thay thÕ b»ng m¸y mãc. Do viÖc sö dông m¸y kh«ng th­êng xuyªn, gi¸ trÞ cña c¸c m¸y thi c«ng chuyªn dông l¹i lín nªn xÝ nghiÖp kh«ng ®Çu t­ mua m¸y riªng mµ hoµn toµn thuª ngoµi. M¸y thi c«ng mµ xÝ nghiÖp cã thÓ sö dông lµ m¸y hµn, xe cÈuPh­¬ng thøc thuª lµ thuª toµn bé bao gåm c¶ nhiªn liÖu vµ c«ng nh©n vËn hµnh m¸y. M¸y thuª ngoµi phôc vô cho ®éi nµo, c«ng tr×nh nµo th× kÕ to¸n sÏ h¹ch to¸n chi phÝ m¸y thi c«ng vµo th¼ng ®éi ®ã, c«ng tr×nh ®ã. C¨n cø ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ m¸y thi c«ng lµ hîp ®ång thuª m¸y vµ giÊy thanh to¸n tiÒn thuª (HoÆc lµ giÊy biªn nhËn trong tr­êng hîp tiÒn thuª Ýt). C«ng tr×nh SCL Quý I/2002 §L B¾c Ninh chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ph¸t sinh rÊt Ýt, ®ã lµ 2 giê thuª m¸y hµn chuyªn dông. ViÖc thuª m¸y do ®éi tù lo, xÝ nghiÖp øng tr­íc tiÒn cho ®éi, sau khi hoµn thµnh viÖc sö dông m¸y, nh©n viªn kinh tÕ cña ®éi chuyÓn giÊy biªn nhËn vÒ phßng tµi vô ®Ó lµm c¬ së h¹ch to¸n. GiÊy biªn nhËn cã mÉu nh­ sau: Céng hoµ x· héi chñ nghÜa viÖt nam §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc GiÊy biªn nhËn Tªn t«i lµ: Bïi V¨n TuÊn §Þa chØ: ThÞ x· B¾c Ninh Cã nhËn cña «ng NguyÔn §øc Thµnh - §éi 10 xÝ nghiÖp X©y l¾p §iÖn Sè tiÒn lµ: 40.000 ®ång (Bèn m­¬i ngµn ®ång ch½n) Lý do: Tr¶ tiÒn thuª m¸y hµn sö dông trong ngµy Ngµy15 th¸ng10 n¨m 2002 GiÊy biªn nhËn nµy cïng c¸c chøng tõ gèc lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n thanh to¸n t¹m øng vµ ghi sæ kÕ to¸n chi tiÕt, tæng hîp chi phÝ. Chi phÝ nµy ph¸t sinh ®­îc h¹ch to¸n nh­ sau: Nî TK 154- Chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh Cã TK 141, 111 §èi víi c«ng tr×nh SCL Quý I/2002 §L B¾c Ninh, chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ®­îc h¹ch to¸n nh­ sau: Nî TK 154: 40.000 Cã TK 141: 40.000 Nh×n chung, kho¶n môc chi phÝ nµy th­êng Ýt vµ æn ®Þnh so víi dù to¸n. ViÖc h¹ch to¸n kho¶n môc chi phÝ nµy còng t­¬ng tù nh­ viÖc h¹ch to¸n c¸c kho¶n môc chi phÝ kh¸c. 1.2.2.5 KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ngoµi c¸c chi phÝ trùc tiÕp nh­ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, xÝ nghiÖp cßn h¹ch to¸n nh÷ng kho¶n chi phÝ gi¸n tiÕp nh­ng kh«ng kÐm phÇn quan träng cÊu thµnh nªn thùc thÓ s¶n phÈm, gióp cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh diÔn ra nhÞp nhµng vµ hiÖu qu¶ nhÊt, ®ã chÝnh lµ chi phÝ s¶n xuÊt chung. T¹i XÝ nghiÖp X©y l¾p ®iÖn, chi phÝ s¶n xuÊt chung bao gåm nh÷ng kho¶n môc chi phÝ sau: Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý ®éi, ph©n x­ëng Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c (Chi phÝ thuª nhµ ë cho ®éi, chi phÝ tiÒn ®iÖn tho¹i) Ngoµi ra, kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung cßn bao gåm c¸c chi phÝ ®­îc ph©n bæ tõ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh phô: §éi vËn t¶i, ph©n x­ëng c¬ khÝ, ®éi x©y dùng. C¸c ®¬n vÞ phô trî nµy mét mÆt s¶n xuÊt ra s¶n phÈm, dÞch vô phôc vô trùc tiÕp cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh, mÆt kh¸c cßn b¸n ra ngoµi. Chi phÝ ph¸t sinh cña c¸c ®¬n vÞ nµy ®­îc tËp hîp riªng trªn sæ kÕ to¸n chi tiÕt, sau ®ã ph©n bæ trùc tiÕp cho c¸c ®èi t­îng sö dông. Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i c«ng tr×nh nµo còng sö dông s¶n phÈm dÞch vô cña ®¬n vÞ nµy. VÝ dô: Tai ®éi xe, toµn bé c¸c chi phÝ ph¸t sinh cña ®éi ®­îc h¹ch to¸n trªn sæ kÕ to¸n chi tiÕt. C¨n cø ®Ó vµo sæ nµy lµ b¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao, b¶ng thanh to¸n tiÒn l­¬ng vµ BHXH, giÊy thanh to¸n t¹m øng B¶ng sè17: Sæ kÕ to¸n chi tiÕt TK 154VT (§éi xe) Th¸ng 12 n¨m 2002 §¬n vÞ: §ång Chøng tõ DiÔn Gi¶i TK§¦ Sè ph¸t sinh Sè d­ SH NT Nî Cã NKCT 1 Thanh to¸n tiÒn x¨ng xe 111 1.262.300 BK 1a Thanh to¸n tiÒn c«ng t¸c phÝ 141 900.000 BPBTL L­¬ng nh©n viªn l¸i xe 334 1.937.400 BPBTL C¸c kho¶n trÝch theo l­¬Ng 338 368.106 BPBKH KhÊu hao TSC§ 214 709.812 .. ... Céng 30.774.070 35.785.793 Tr×nh tù ghi sæ chi phÝ s¶n xuÊt chung còng ®­îc ghi t­¬ng tù nh­ tr×nh tù ghi sæ c¸c kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. C¨n cø vµo b¶ng kª chi phÝ chung kÕ to¸n vµo sæ chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt. Sæ chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n tËp hîp sè liÖu vµo sæ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh (chÝnh, phô) vµ lªn nhËt ký chøng tõ sè 7. NhËt ký nhøng tõ sè 7 chÝnh lµ c¬ së ®Ó kÕ to¸n tæng hîp vµo Sæ C¸i TK 154. 1.3.3 KiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i XÝ nghiÖp X©y l¾p ®iÖn 1.3.3.1 KiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang ë xÝ nghiÖp x©y l¾p ®iÖn, s¶n phÈm dë dang lµ c¸c c«ng tr×nh h¹ng môc c«ng tr×nh dë dang ch­a hoµn thµnh. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang lµ tÝnh to¸n phÇn chi phÝ s¶n xuÊt mµ s¶n phÈm dë dang cuèi kú ph¶i chÞu ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p trong kú. §èi víi xÝ nghiÖp x©y l¾p ®iÖn, do sè l­îng cña c¸c c«ng tr×nh nhiÒu, ph©n t¸n ë kh¾p c¸c ®Þa ph­¬ng, ®Æc ®iÓm kü thuËt phøc t¹p cho nªn kh«ng thÓ trùc tiÕp ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang ®­îc. Bªn c¹nh ®ã, ph­¬ng thøc thanh to¸n x©y l¾p cña xÝ nghiÖp lµ thanh to¸n sau khi c«ng tr×nh hoµn thµnh. Nh­ vËy, s¶n phÈm dë dang lµ phÇn chi phÝ ph¸t sinh tõ lóc khëi c«ng ®Õn tr­íc khi c«ng tr×nh kÕt thóc. Hµng th¸ng, kÕ to¸n chi phÝ gi¸ thµnh tiÕn hµnh tæng hîp chi phÝ cho tõng c«ng tr×nh vµ cho tõng ®éi trªn sæ chi tiÕt gi¸ thµnh. Chi phÝ DD cuèi th¸ng = CPDD ®Çu th¸ng + CP ph¸t sing trong th¸ng Chi phÝ dë dang cuèi th¸ng cña tõng c«ng tr×nh chÝnh lµ chi phÝ s¶n phÈm dë dang. 1.3.3.2. TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm TÝnh gi¸ cho s¶n phÈm hoµn thµnh lµ c«ng t¸c cuèi cïng cña qu¸ tr×nh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. §Ó tÝnh ®­îc gi¸ thµnh ®Çy ®ñ chÝnh x¸c cÇn ph¶i sö dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thÝch hîp. Víi ®èi t­îng tÝnh gi¸ lµ tõng c«ng tr×nh xÝ nghiÖp ®· ¸p dông ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp vµ ph­¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Hµng th¸ng, kÕ to¸n gi¸ thµnh tËp hîp toµn bé chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong kú b»ng c¸ch céng toµn bé sè liÖu trªn sæ chi tiÕt chi phÝ cho tõng ®éi tõng c«ng tr×nh vµ ®èi chiÕu víi sè liÖu tæng céng trªn sæ chi phÝ kinh doanh. §èi víi tõng c«ng tr×nh th× thêi ®iÓm tÝnh gi¸ thµnh lµ khi c«ng tr×nh hoµn thµnh, ®· cã biªn b¶n nghiÖm thu vµ ®­îc quyÕt to¸n. Dùa trªn ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña m×nh, xÝ nghiÖp ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh lµ ph­¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ. ViÖc h¹ch to¸n th¼ng toµn bé chi phÝ vµo TK 154 lµm cho c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i xÝ nghiÖp ®¬n gi¶n ®i rÊt nhiÒu. Sau khi tÝnh ®­îc gi¸ thµnh s¶n phÈm kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cho tõng c«ng tr×nh. Tæng chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®­îc lÊy tõ sæ chi tiÕt TK 642. Do tæng chi phÝ quan lý th­êng lµ lín, nhiÒu c«ng tr×nh kÐo dµi sang n¨m sau nªn nÕu ph©n bæ toµn bé chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm trong kú lµ kh«ng hîp lý. XÝ nghiÖp kÕt chuyÓn mét phÇn chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµo TK 142, trªn c¬ së ®ã ph©n bæ cho tõng c«ng tr×nh hoµn thµnh theo c«ng thøc: Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph©n bæ cho c«ng tr×nh X = Doanh thu cña c«ng tr×nh X * 6% VÝ dô: C«ng tr×nh SCL quý I/2002 §iÖn lùc B¾c Ninh cã doanh thu lµ 168.643.485 ®ång, CPQLDN ®­îc ph©n bæ cho c«ng tr×nh nµy nh­ sau: CPQLDN = 168.643.485 * 6% = 10.118.609,1 ®ång phÇn 2 hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i XÝ nghiÖp X©y l¾p ®iÖn XÝ nghiÖp x©y l¾p ®iÖn lµ mét doanh nghiÖp Nhµ N­íc víi sè vèn ban ®Çu kh«ng ph¶i lµ lín, tr¶i qua qu¸ tr×nh ho¹t ®éng XÝ nghiÖp ®· dÇn dÇn ph¸t triÓn vµ ®¹t ®­îc uy tÝn lín trong lÜnh vùc ho¹t ®éng cña m×nh. XÝ nghiÖp kh«ng nh÷ng cè g¾ng phÊn ®Êu hoµn thµnh v­ît møc nhiÖm vô kÕ ho¹ch do C«ng ty §iÖn lùc I giao mµ cßn rÊt n¨ng ®éng trong viÖc t×m kiÕm c¸ch tiÕp cËn thÞ tr­êng, më réng lo¹i h×nh kinh doanh, thu hót kh¸ch hµng vµ ký kÕt thªm c¸c hîp ®ång kinh doanh x©y l¾p tïy thuéc vµo quy m« tÝnh chÊt vµ ®iÒu kiÖn cô thÓ cña mçi c«ng tr×nh. §èi víi mçi dù ¸n, XÝ nghiÖp ®Òu lËp hå s¬ dù thÇu, lËp ra c¸c dù ¸n tèi ­u ®Ó giµnh thÇu c«ng tr×nh, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, mang l¹i lîi Ých cho toµn XÝ nghiÖp.