Đề tài Hoàn thiện tổ chức công tác kiểm toán Báo cáo tài chính tại Công ty TNHH Kiểm toán, Tư vấn, Xây dựng Việt Nam

đó không trọng yếu. - ý kiến chấp nhận từng phần: ý kiến này được trình bày trong trường hợp kiểm toán viên và công ty kiểm toán cho rằng báo cáo tài chính chỉ phản ánh trung thực và hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu tình hình tài chính của đơn vị, nếu không bị ảnh hưởng bởi yếu tố tuỳ thuộc mà kiểm toán viên đã nêu ra trong báo cáo kiểm toán về báo cáo tài chính. Điều này cũng có nghĩa là nếu các yếu tố do kiểm toán viên đưa ra có ảnh hưởng trọng yếu đến báo cáo tài chính thì báo cáo tài chính đó đã không phản ánh trung thực và hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu. - ý kiến từ chối: ý kiến này được đưa ra trong trương hợp hậu quả của việc giới hạn phạm vi kiểm toán là quan trọng hoặc thiếu thông tin liên quan đến một số lượng lớn các khoản mục tới mức kiểm toán viên không thể thu thập đầy đủ và thích hợp các bằng chứng kiểm toán có thể cho ý kiến về báo cáo tài chính. - ý kiến không chấp nhận: ý kiến này được đưa ra trong trường hợp các vấn đề không thống nhất với giám đốc là quan trọng hoặc liên quan đến số lượng lớn các khoản mục đến mức độ mà kiểm toán viên cho rằng ý kiến chấp nhận từng phần là chưa đủ để thể hiện tính chất và mức độ sai sót trọng yếu của báo cáo tài chính. Mỗi khi kiểm toán viên đưa ra ý kiến không phải là ý kiến chấp nhậnh toàn phần thì phải mô tả rõ ràng trong báo cáo kiểm toán về báo cáo tài chính tất cả những lý do chủ yếu dẫn đến ý kiến đó và định lượng (nếu được) những ảnh hưởng đến báo cáo tài chính. Như vậy, báo cáo kiểm toán là hình thức thể hiện chức năng xác minh và bày tỏ ý kiến phục vụ yêu cầu của người quan tâm và có thể có nhiều tình huống cụ thể. Kết thúc cuộc kiểm toán , báo cáo kiểm toán được công bố theo đúng điều khoản hợp đồng và công ty kiểm toán đánh giá khả năng tiếp tục thực hiện kiểm toán cho năm sau, tiến hành liên lạc thường xuyên với khách hàng, cập nhật và bổ sung thông tin về khách hàng. Chương 2: Thực trạng tổ chức quy trình kiểm toán báo cáo tài chính tại Công ty TNHH Kiểm toán Tư vấn Xây dựng Việt Nam (CIMECO) 2.1. Đặc điểm của Công ty TNHH Kiểm toán Tư vấn Xây dựng Việt Nam với vấn đề tổ chức quy trình kiểm toán. 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển Công ty. Công ty TNHH Kiểm toán Tư vấn Xây dựng Việt Nam tiền thân là Công ty TNHH Thương mại và Xây dựng Phước Thuận, được thành lập theo Giấy phép kinh doanh số 0102000752 do Sở Kế hoạch và Đầu tư Thành phố Hà Nội cấp ngày 26/06/1999. Trải qua 6 lần đăng ký thay đổi, hiện nay Công ty mới có tên là Công ty TNHH Kiểm toán, tư vấn xây dựng Việt Nam. Tên giao dịch quốc tế: Auditing, consultant construction Viet Nam company limited Tên viết tắt: cimeico Viet Nam co., ltd Địa chỉ trụ sở chính: Số 07, Đường Đào Tấn, Phường Ngọc Khánh, Quận Ba Đình, Thành phố Hà Nội. Điện thoại: (04)7663499 Fax: (04)7664120 Vốn điều lệ : 2.000.000.000 VN đồng (2 tỷ VNĐ) Chủ tịch hội đồng thành viên kiêm Tổng giám đốc: ông Nguyễn Đức Lợi. Ngành nghề kinh doanh: - Buôn bán tư liệu sản xuất, tư liệu tiêu dùng (chủ yếu là vật tư, máy móc, thiết bị công nghiệp, xây dựng, giao thông, thiết bị văn phòng, giấy các loại) - Buôn bán than mỏ - Buôn bán khí đốt hoá lỏng Buôn bán vật liệu xây dựng Xây dựng công nghiệp và dân dụng, thi công san lấp mặt bằng các công trình giao thông, thuỷ lợi Xây lắp các công trình điện đến 35 KV Vận tải hàng hoá Vận chuyển hành khách Đại lý mua, đại lý bán, ký gửi hàng hoá Tư vấn đầu tư Môi giới thương mại Tư vấn du học Buôn bán các mặt hàng vật tư nông nghiệp Trang trí nội ngoại thất Kinh doanh rượu bia, thuốc lá Buôn bán thiết bị trường học Buôn bán nguyên liệu giấy Buôn bán các mặt hàng thanh lý Dịch vụ kiểm toán độc lập Dịch vụ tư vấn thuế, tài chính, kế toán, cổ phần hoá doanh nghiệp Khai thác và chế biến khoáng sản Khảo sát thiết kế kiến trúc công trình Đầu tư phát triển nhà, hạ tầng kỹ thuật Buôn bán vật tư giao thông, dịch vụ cho thuê máy móc, thiết bị Buôn bán bất động sản Buôn bán hàng vật tư thiết bị điện tử, tin học Đại lý bảo hiểm phi nhân thọ Giám sát thi công các công trình xây dựng cơ bản, xây dựng giao thông, thuỷ lợi (Doanh nghiệp chỉ kinh doanh khi có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật). Từ khi thành lập năm 1999 đến năm 2001,Công ty TNHH Thương mại và Xây dựng Phước Thuận chủ yếu hoạt động kinh doanh buôn bán tư liệu sản xuất, tư liệu tiêu dùng (chủ yếu là vật tư, máy móc thiết bị công nghiệp, xây dựng, giao thông, trang thiết bị bảo vệ lao động, thiết bị văn phòng, giấy các loại); buôn bán than mỏ; buôn bán khí đốt hoá lỏng, buôn bán vật liệu xây dựng công nghiệp và dân dụng,…Đến năm 2001, Công ty mới chính thức đưa dịch vụ tư vấn, kiểm toán và hoạt động và đổi tên thành Công ty TNHH Kiểm toán, Tư vấn Xây dựng Việt Nam với vốn điều lệ lúc bấy giờ là 2 tỷ VNĐ. Sau một thời gian hoạt động, năm 2003, Công ty tăng vốn điều lệ lên 5 tỷ do bổ sung thêm ngành kinh doanh bất động sản, buôn bán thiết bị điện tử; dịch vụ tư vấn, kiểm toán giai đoạn này có chững lại do thiếu kiểm toán viên, hoạt động chủ yếu của Công ty là kinh doanh buôn bán. Đến đầu năm 2004 cho đến nay số vốn điều lệ của Công ty giảm xuống còn 2 tỷ, hoạt động tư vấn kiểm toán được nhanh chóng khôi phục và đóng góp một khoản doanh thu lớn cho Công ty. Tham gia hoạt động tư vấn, kiểm toán vào năm 2001 cho đến nay là một khoảng thời gian chưa lâu, bên cạnh đó đây không phải là ngành truyền thống của Công ty, cho nên công tác tổ chức kiểm toán ở đây mang tính vừa làm vừa tự hoàn thiện. Quá trình hoàn thiện dựa trên kinh nghiệm của các Kiểm toán viên và các nguồn tài liệu của các đơn vị có liên quan trong nước và quốc tế. Mặc dầu có những khó khăn nhất định trong lĩnh vực kiểm toán nhưng đến năm 2004 hoạt động kiểm toán của CIMEICO Việt Nam đã tạo được sự tin cậy của khách hàng. Những năm qua, Công ty đã thực hiện kiểm toán và tư vấn cho rất nhiều loại hình doanh nghiệp; gồm hơn 100 doanh nghiệp, trong đó: + 15 doanh nghiệp có 100% vốn nước ngoài như Công ty TEA YANG Viet Nam, Công ty DATACRAF Viet Nam. + 20 công ty liên doanh như Công ty Liên doanh Bia Huế, Công ty, Liên doanh Colgate Sơn Hải,… + Các doanh nghiệp Nhà nước như các đơn vị thành viên của Tổng Công ty Hàng không Việt Nam, các đơn vị thành viên Tổng Công ty Điện lực Việt Nam,… + Hơn 10 dự án do Chính phủ các nước và các tổ chức quốc tế tài trợ như Dự án nâng cấp đê biển miền Trung (PAM5322), Dự án cải tạo quốc lộ 1A(ADB), … + Các công ty trách nhiệm hữu hạn và công ty cổ phần hoạt động theo Luật Doanh nghiệp tại Việt Nam như Công ty cổ phần Bảo hiểm PJICO, Ngân hàng cổ phần Quân đội, Công ty TNHH Xây dựng Hà Khánh,… Ngoài ra, Công ty còn kiểm toán xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hoá cho hơn 20 doanh nghiệp. Theo số liệu của Phòng Kế toán Công ty, Tổng doanh thu, Tổng chi phí, Lợi nhuận trước thuế, tỷ suất Lợi nhuận trước thuế/ Doanh thu của Công ty qua các năm 2002, 2003,2004 như sau: Bảng1 : Kết quả kinh doanh của CIMECO năm 2002-2004 . Đơn vị:VN đồng Chỉ tiêu 2002 2003 2004 Tổng doanh thu 1 950 260 000 2 186 234 000 2 560 437 000 Tổng chi phí 1 750 380 000 1 783 741 000 2 015 268 000 Lợi nhuận 199 880 000 402 493 000 544 809 000 Tỷ suất LN/DT 0.102 0.184 0.213 Từ bảng trên ta thấy: Tổng doanh thu của Công ty của năm sau đều tăng so với năm trước; tỉ suất Lợi nhuận trước thuế/ Doanh thu cao và cũng tăng qua các năm chứng tỏ tình hình kinh doanh của Công ty đang phát triển rất tốt. Xu hướng của Công ty là phát triển thành công ty hợp danh chuyên cung cấp các dịch vụ kiểm toán và tư vấn tài chính, thuế. Nước ta hiện nay có 44 công ty đủ điều kiện để thực dịch vụ kiểm toán và tư vấn với hơn 720 Kiểm toán viên Quốc gia được Bộ Tài chính cấp chứng chỉ Kiểm toán viên (CPA). CIMEICO Việt Nam là một trong 44 công ty đó với 5 Kiểm toán viên Quốc gia. Mặc dầu không còn mới nhưng đây là một ngành có tiềm năng ở Việt Nam. 2.1.2. Đặc diểm tổ chức bộ máy quản lý của Công ty Là một công ty TNHH với 25 nhân viên, Công ty thực hiện chế độ quản lí tập trung. Bộ máy quản lý của công ty được tổ chức thành Ban Giám đốc và 3 phòng chức năng phù hợp với đặc điểm kinh doanh và điều lệ tổ chức hoạt động của công ty. Ban Giám đốc của công ty bao gồm: một Giám đốc và hai Phó Giám đốc.Trong đó: - Giám đốc công ty: Giám đốc là người đại diện pháp nhân của Công ty kiêm chủ tịch Hội đồng thành viên; có nhiệm vụ xây dựng kế hoạch dài hạn và hàng năm, chương trình thực hiện các phương án cho Công ty, điều hành hoạt động chung ở Công ty và hai chi nhánh. - Phó Giám đốc thứ nhất: Là người tham mưu cho Công ty về hoạt động kinh doanh của Công ty và được uỷ quyền điều hành Công ty khi Giám đốc vắng mặt hoặc đi công tác; chịu trách nhiệm trước Giám đốc và pháp luật về nhiệm vụ được giao, đồng thời phụ trách phần nhân sự và hành chính tổng hợp. - Phó Giám đốc thứ hai: Là người phụ trách hoạt động kinh doanh chính tại hai Chi nhánh của Công ty và phụ trách chuyên môn nghiệp vụ. Công ty có một phòng kế toán và hai phòng kiểm toán (phòng nghiệp vụ): - Phòng Tài chính Kế toán: Có nhiệm vụ tham mưu cho Giám đốc trong công tác quản lý Tài chính- Kế toán của Công ty, quản lý theo dõi tình hình tài sản cũng như việc sử dụng vốn của Công ty. Đồng thời thực hiện đầy đủ công tác ghi chép sổ sách các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong Công ty kể cả ở chi nhánh, tổng hợp số liệu để báo cáo cho Công ty. Phòng kế toán gồm ba người : + Một kế toán viên theo dõi và quản lý vật tư của 2 Chi nhánh và tính toán lương cho toàn bộ nhân viên của Công ty. + Một kế toán viên theo dõi về hàng hoá, công nợ và doanh thu. + Một tổ trưởng kế toán có nhiệm vụ phụ trách chung.Tổ chức thực hiện nhiệm vụ kế toán tài chính thông suốt. Thường xuyên chỉ đạo, kiểm tra, hướng dẫn các kế toán viên thực hiện đúng nguyên tắc, chế độ do Nhà nước ban hành về công tác kế toán Tài chính. Trực tiếp phụ trách công tác tổng hợp số liệu lên các báo cáo Tài chính cuối kỳ. Chịu trách nhiệm trước ban Giám đốc và pháp luật về toàn bộ công tác Kế toán Tài chính của Công ty. Công ty tổ chức hạch toán kế toán tập trung, tất cả các chứng từ của toàn Công ty và của Chi nhánh đều được tập hợp tại Phòng kế toán của Công ty để ghi sổ và tổng hợp. Các Chi nhánh của Công ty không có sổ kế toán riêng, người phụ trách chi nhánh có trách nhiệm quản lý chứng từ kế toán và nộp đầy đủ cho Phòng kế toán theo thời gian quy định. Công ty sử dụng hệ thống kế toán máy nên các sổ chi tiết của các tài khoản được lưu trữ trong máy, đến cuối năm Công ty in ra tất cả các sổ cái của các tài khoản khoản tổng hợp, coi đó là sổ theo dõi hàng năm. Ngoài ra, Công ty sử dụng một số sổ chi tiết theo dõi ngoài như: Sổ chi tiết tài khoản phải thu của khách hàng, tài khoản thuế phải nộp cho Nhà nước…Nhìn chung với quy mô doanh nghiệp nhỏ, các nghiệp vụ kinh tế phát sinh không quá nhiều và phức tạp nên công tác kế toán ở đây tương đối đơn giản nhưng chặt chẽ. Thêm vào đó, Công ty hoạt động trong lĩnh vực tài chính nên nhân viên của phòng kế toán rất tốt về chuyên môn và tổ chức công tác kế toán đạt hiệu qủa cao. - Hai Phòng Kiểm toán: CIMEICO VIET NAM có 8 kiểm toán viên trong đó 5 Kiểm toán viên Quốc gia được Bộ Tài chính cấp chứng chỉ Kiểm toán viên (CPA), có kinh nghiệm từ 4 đến 8 năm làm việc tại các Công ty kiểm toán có uy tín ở Việt Nam và hãng Kiểm toán Quốc tế hoạt động tại Việt Nam. Tám người được chia ra làm 2 phòng, mỗi phòng đều có một trưởng phòng phụ trách và thực hiện tất cả các dịch vụ tư vấn, kiểm toán. Về tương lai, Công ty sẽ thành lập thêm 2 phòng kiểm toán (trong đó có một phòng kiểm toán xây dựng cơ bản riêng) và phân chia chức năng riêng cho từng phòng nghiệp vụ. Hiện nay do số lượng nhân viên ít nên các kiểm toán viên phải luân chuyển linh động giữa các phòng theo chỉ đạo của Ban giám đốc để phù hợp với hoàn cảnh thực tế công việc. Qua đó, ta thấy bộ máy quản lý của Công ty hoạt động theo nguyên tắc tập trung, Giám đốc luôn giám sát, chỉ đạo công tác của các phòng ban nói chung cũng như tổ chức công tác kiểm toán tại đơn vị nói riêng. Tuy bộ máy quản lý tương đối đơn giản, nhưng phù hợp với yêu cầu hoạt động kinh doanh của Công ty. Mọi công tác trong hoạt động kiểm toán đều được thông qua theo thứ tự của hệ thống quản lý từ nhóm trưởng nhóm kiểm toán đến trưởng Phòng Nghiệp vụ, đến Phó Giám đốc nghiệp vụ và đến Giám đốc. 2.1.3. Đặc điểm hoạt động kinh doanh CIMEICO VIET NAM là công ty kiểm toán tư vấn chuyên nghiệp hoạt động hợp pháp trong lĩnh vực kiểm toán, tư vấn thuế , tư vấn tài chính, tư vấn quản lý ở Việt Nam, được UBND Thành phố Hà Nội cấp Giấy phép hành nghề theo Quyết định số 0102000752. Tiền thân là một công ty thương mại, hiện nay ngoài việc cung cấp các dịch vụ về tư vấn, kiểm toán; CIMEICO còn tham gia các hoạt động kinh doanh buôn bán hàng hoá khác, chủ yếu được thực hiện ở các chi nhánh tại Phú Thọ và Thành phố Hồ Chí Minh. Kết qủa kinh doanh của các hoạt động này đang chiếm một tỷ trọng đáng kể trong tổng kết qủa kinh doanh của Công ty. 2.1.3.1 Các lĩnh vực hoạt động của Công ty: - Kinh doanh buôn bán các loại vật liệu xây dựng, than mỏ,…chủ yếu thực hiện ở chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh, Phú Thọ. Tại trụ sở chính của Công ty cung cấp các dịch vụ về tài chính như sau: - Cung cấp các dịch vụ kiểm toán bao gồm: + Kiểm toán theo Luật định và kiểm toán tài chính. + Kiểm toán hoạt động. + Kiểm toán quyết toán vốn đầu tư. + Đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ. + Báo cáo thẩm định. + Đánh giá và xác nhận đặc biệt + Kiểm tra báo cáo quý và báo cáo giữa kỳ. + Chuẩn bị và tổng hợp báo cáo tài chính. - Cung cấp dịch vụ kế toán bao gồm: + Tư vấn lựa chọn hình thức sổ và tổ chức bộ máy kế toán. + Tư vấn lập báo cáo tài chính cho các doanh nghiệp. + Tuyển chọn nhân viên kế toán và kế toán trưởng cho các doanh nghiệp. - Cung cấp dịch vụ tư vấn tài chính bao gồm: + Xác định cơ cấu và chiến lược kinh doanh. + Tư vấn và thiết lập hệ thống kiểm soát nội bộ hiệu qủa cho doanh nghiệp. + Tư vấn quản lý tiết kiệm chi phí của doanh nghiệp. + Tư vấn quản lý tiền lương và nhân sự. + Tư vấn thành lập doanh nghiệp, tư vấn cổ phần hoá doanh nghiệp, tư vấn đối với doanh nghiệp tham gia thị trường chứng khoán. + Tư vấn lập dự án khả thi cho các doanh nghiệp trong giai đoạn đầu, tư vấn đầu tư, lựa chọn phương án kinh doanh cho doanh nghiệp. - Cung cấp dịch vụ kiểm toán xây dựng cơ bản bao gồm: + Dịch vụ kiểm toán, quyết toán Xây dựng cơ bản (XDCB). + Dịch vụ tư vấn hoàn thiện hồ sơ quyết toán XDCB. + Dịch vụ tư vấn giám sát các công trình XDCB, giao thông thuỷ lợi. - Cung cấp dịch vụ định giá tài sản phục vụ cho việc chuyển đổi hình thức sở hữu của công ty, tham gia thị trường chứng khoán, góp vốn liên doanh… - Cung cấp dịch vụ đào tạo : + Tổ chức khoá học về kế toán, kiểm toán cho các đơn vị phù hợp với các nguyên tắc và chuẩn mực kế toán, kiểm toán Việt Nam và Quốc tế. + Đào tạo kế toán viên cho doanh nghiệp . - Cung cấp các dịch vụ tư vấn thuế: Đây là một thế mạnh của Công ty. CIMEICO VIET NAM có kiến thức quý giá liên quan đến áp dụng thực tiễn của các quy định về thuế cũng như các văn bản pháp luật khác. Bên cạnh đó CIMEICO VIET NAM còn có đội ngũ kiểm toán viên với nhiều kinh nghiệm từ các khách hàng lớn và họ liên lạc thường xuyên, trực tiếp với các quan chức chính phủ. Các dịch vụ cung cấp: + Đánh giá phân tích thuế: tức là xem xét sổ sách của khách hàng và đánh giá xem các giao dịch có tuân thủ theo pháp luật hiện hành không, từ đó báo cáo cho khách hàng và kiến nghị kèm theo. + Kê khai thuế thu nhập cá nhân và thuế thu nhập doanh nghiệp: tức là thay mặt khách hàng kê khai thuế thu nhập cá nhân và thuế thu nhập doanh nghiệp. + Giúp đỡ trong việc Kiểm toán thuế: tức là giúp đỡ khách hàng chuẩn bị sổ sách, chứng từ mà có thể cần thiết cho đợt kiểm toán cho mục đích thuế. + Giúp khách hàng tuân thủ Luật thuế Giá trị gia tăng và thuế Xuất nhập khẩu hàng tháng hoặc cả năm, thông báo cho khách hàng khả năng tiết kiệm thuế, tận dụng thời gian cho phép để trả thuế và được hoàn trả thuế nếu có thể. Nhìn chung, các loại dịch vụ Công ty cung cấp tương đối đa dạng, nhưng số lượng nhân viên chưa nhiều cho nên tính chuyên môn hoá chưa cao do mỗi nhân viên khi cần thiết đều phải tham gia thực hiện tất cả các loại nghiệp vụ. Vì vậy trong tổ chức công tác kiểm toán Công ty gặp khó khăn trong vấn đề bố trí nhân lực. Tuy nhiên, nhân viên của Công ty nhờ đó lại tương đối chủ động trong chuyên môn. 2.1.3.2 Đối tượng khách hàng của Công ty: Mục tiêu hoạt động của CIMEICO là nhằm cung cấp các dịch vụ chuyên ngành tốt nhất, đảm bảo quyền lợi cao nhất cho khách hàng, cung cấp những thông tin với độ tin cậy cao cho công tác quản lý kinh tế tài chính và điều hành công việc sản xuất kinh doanh mang lại hiệu qủa cao nhất. Hơn nữa với kinh nghiệm thực tế về chuyên ngành, gần gũi với khách hàng, tận tình, thông thạo nghiệp vụ, Công ty am hiểu với yêu cầu kinh doanh, các khó khăn mà khách hàng trong kinh doanh thường gặp phải, từ đó đảm bảo cung cấp những dịch vụ có chất lượng tốt nhất. Vì vậy, Công ty đã thu hút đông đảo khách hàng, bao gồm các loại hình doanh nghiệp sau đây: - Các doanh nghiệp có 100% vốn nước ngoài. - Các công ty liên doanh. - Các doanh nghiệp Nhà nước gồm các công ty, Tổng công ty, các đơn vị thành viên của Tổng Công ty - Các dự án do Chính phủ các nước và các tổ chức quốc tế tài trợ . - Các công ty trách nhiệm hữu hạn và Công ty cổ phần hoạt động theo Luật Doanh nghiệp tại Việt Nam. - Các doanh nghiệp có nhu cầu xác đinh giá trị doanh nghiệp để cổ phần hoá. Khách hàng của Công ty bao gồm nhiều loại hình doanh nghiệp. Việc tổ chức thực hiện kiểm toán đối mỗi loại hình doanh nghiệp có những điểm khác nhau nhất định; tuỳ thuộc vào hình thức sở hữu, đặc điểm sản xuất kinh doanh của khách hàng,…Tuy nhiên tổ chức thực hiện kiểm toán luôn tuân theo một quy trình chung do Ban giám đốc đặt ra. Quy trình đó được xây dựng dựa trên cơ sở tuân thủ những Chuẩn mực, quy chế kiểm toán độc lập và chế độ kế toán hiện hành của Việt Nam, đồng thời lựa chọn và vận dụng những Chuẩn mực, thông lệ chung của quốc tế trong lĩnh vực nghề nghiệp trên cơ sở phù hợp với thực tế hoạt động kinh doanh và quản lý kinh tế tại Việt Nam. Bên cạnh đó, quy trình kiểm toán của CIMEICO luôn gắn liền với việc hỗ trợ thông tin và tư vấn để góp phần hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ của, hoàn thiện tổ chức công tác kế toán, quản lý tài chính của khách hàng. Quy trình kiểm toán của CIMEICO được chia thành 3 giai đoạn như sau: Sơ đồ 3: Ba giai đoạn của một cuộc kiểm toán Báo cáo tài chính. Giai đoạn 1: Chuẩn bị kiểm toán Giai đoạn 2: Thực hiện kiểm toán Giai đoạn 3: Kết thúc kiểm toán 2.2 Chuẩn bị kiểm toán. CIMEICO nhận thức được vai trò của việc lập kế hoạch kiểm toán trong việc hỗ trợ cho thực hiện kiểm toán có hiệu quả, giảm thiểu chi phí, nâng cao chất lượng kiểm toán. Thêm vào đó lập kế hoạch kiểm toán còn là nguyên tắc cơ bản trong công tác kiểm toán đã được quy định thành chuẩn mực và đòi hỏi các kiểm toán viên phải tuân thủ. Do vậy trong giai đoạn này, Công ty tiến hành lập kế hoạch tổng quát và chương trình kiểm toán. 2.2.1. Lập kế hoạch tổng quát Lập kế hoạch tổng quát là giai đoạn đầu tiên của một cuộc kiểm toán, có vai trò quan trọng, chi phối tới chất lượng và hiệu quả chung của toàn bộ cuộc kiểm toán. Việc lập kế hoạch tổng quát bao gồm các bước sau: Sơ đồ 4: Các bước lập kế hoạch kiểm toán của CIMEICO Bước 1: Chuẩn bị cho kế hoạch kiểm toán. Bước 2: Thu thập thông tin cơ sở. Bước 3: Thu thập thông tin về nghĩa vụ pháp lý của khách Bước 4: Đánh giá tính trọng yếu và rủi ro kiểm toán. Bước 5: Tìm hiểu HT KSNB và đánh giá rủi ro kiểm soát. Để minh hoạ cho quy trình kiểm toán báo cáo tài chính do CIMEICO thực hiện, em lấy ví dụ 2 khách hàng là công ty O. và công ty D.; Công ty O. là doanh nghiệp nhà nước hoạt động trong lĩnh vực xuất khẩu lao động; D. là doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài, hoạt động theo Luật đầu tư nước ngoài tại Việt Nam với sản phẩm chủ yếu được xuất khẩu ra nước ngoài. 2.2.1.1 Chuẩn bị cho kế hoạch kiểm toán. Quy trình kiểm toán được bắt đầu khi Công ty thu nhận một khách hàng. Trên cơ sở xác định được đối tượng khách hàng có thể phục vụ trong tương lai, Công ty sẽ tiến hành các công việc cần thiết để chuẩn bị lập kế hoạch kiểm toán bao gồm: đánh giá khả năng chấp nhận kiểm toán, lựa chọn đội ngũ nhân viên kiểm toán và ký hợp đồng kiểm toán. - Đánh giá khả năng chấp nhận kiểm toán. Sau khi nhận được yêu cầu của khách hàng có thể qua điện thoại, thư mời hoặc tiếp xúc trực tiếp, Giám đốc Công ty (gọi tắt là Giám đốc) sẽ phân công nhân viên đi khảo sát yêu cầu cụ thể của khách hàng. Người đi khảo sát thu thập các thông tin về khách hàng theo các nội dung sau: + Thu thập thông tin theo mẫu khảo sát chung của Công ty . + Thu thập các thông tin khác căn cứ vào đặc điểm riêng và yêu cầu của khách hàng. + Đánh giá chung về hồ sơ sổ sách của khách hàng (rõ ràng, phức tạp). + Các thông tin quan trọng khác. Kết qủa khảo sát được ghi chép lại. Qua đó, nếu thấy công việc kiểm toán có thể gặp nhiều rủi ro, người được phân công có thể đề xuất không ký hợp đồng với khách hàng nhưng phải nêu rõ trong báo cáo khảo sát. Trong trường hợp Công ty O. và Công ty D., CIMEICO thấy có khả năng chấp nhận kiểm toán vì rủi ro kiểm toán không quá cao. - Lựa chọn đội ngũ nhân viên. Trên cơ sở mục đích, yêu cầu, phạm vi, và thời hạn kiểm toán, đội ngũ kiểm toán viên sẽ do phụ trách phòng nghiệp vụ trực tiếp phân công, chỉ định sau khi có ý kiến chỉ đạo của Phó Giám đốc phụ trách nghiệp vụ. Sự phân công này đảm bảo nguyên tắc độc lập, khách quan và phù hợp với năng lực trình độ, sở trường của từng kiểm toán viên nhằm hoàn thành các mục tiêu và nội dung kiểm toán (ví dụ đối với Công ty D. là doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài thì các kiểm toán viên đòi hỏi phải biết ngoại ngữ). Sau đó Công ty sẽ tổ chức bồi dưỡng nghiệp vụ cho kiểm toán viên với các nội dung chủ yếu sau đây: + Báo cáo thực tế về tổ chức hoạt động, kiểm soát nội bộ, nghiệp vụ kế toán,… của công ty khách hàng. + Phổ biến cơ chế, chính sách, chế độ quản lý kinh tế, tài chính, kế toán nhà nước ban hành mà đơn vị được kiểm toán phải tuân thủ hay được phép áp dụng, đặc biệt là phải cập nhật các chế định mới về tài chính, kế toán có liên quan đến hoạt động của khách hàng. + Phổ biến và thống nhất chung về mục tiêu, yêu cầu, nội dung, phạm vi và thời hạn tiến hành cuộc kiểm toán. - Lập hợp đồng kiểm toán. Căn cứ vào báo cáo khảo sát ban đầu, Giám đốc sẽ xem xét và quyết định mức giá phí của cuộc kiểm toán. Thư ký Giám đốc sẽ căn cứ vào báo cáo khảo sát và ý kiến Giám đốc để soạn thảo thư báo giá. Thư báo giá được trình cho Ban Giám đốc trước khi gửi cho khách hàng. Sau khi nhận hồi báo của khách hàng, thư ký căn cứ thư báo giá và chỉ đạo của Giám đốc để soạn thảo hợp đồng kiểm toán. Nội dung và hình thức hợp đồng theo quy định của hợp đồng kiểm toán được lập theo hướng dẫn của Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 210, Hợp đồng kiểm toán. Hợp đồng được lập thành 5 bộ chuyển qua phòng hành chính để gửi đến khách hàng ký trước. Bộ phận tiếp thị có trách nhiệm theo dõi đôn đốc, nhắc nhở khách hàng nhanh chóng gửi lại các hợp đồng. Hợp đồng được khách hàng ký và gửi sẽ được chuyển cho thư ký để trình Giám đốc, sau đó được chuyển qua phòng hành chính để thực hiện các thủ tục hành chính khác. Phòng hành chính gửi đến khách hàng 2 bộ, kế toán Công ty lưu một bộ, văn thư lưu một bộ và chuyển đến phòng nghiệp vụ một bộ để lưu vào hồ sơ chung để kiểm toán viên có thể tham khảo khi thực hiện kiểm toán. 2.2.1.2.Thu thập thông tin cơ sở. Tuỳ theo mỗi loại hình doanh nghiệp thì mức độ thu thập thông tin cũng khác nhau. Tuy nhiên, các thông tin cơ sở bao gồm các thành phần cơ bản sau: - Quá trình hình thành và phát triển. - Lĩnh vực hoạt động, môi trường và kết quả kinh doanh của khách hàng. - Công tác tổ chức sản xuất, quy trình công nghệ. - Cơ cấu sản phẩm và công tác tiêu thụ. - Tình hình quản lý và sử dụng vốn, lao động và tình hình thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước. Ví dụ: * Đối với Công ty O.: Công ty O. là một doanh nghiệp Nhà nước, trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn với những hoạt động chủ yếu là: tìm kiếm nguồn xuất khẩu lao động, đào tạo và bồi dưỡng cho học viên trước khi đi xuất khẩu lao động. Công ty có 2 đơn vị thành viên: - Một trung tâm đào tạo: chức năng đào tạo học viên trước khi xuất khẩu lao động. - Một trung tâm thương mại: chức năng tìm kiếm nguồn xuất khẩu lao động, tổ chức xuất khẩu lao động, theo dõi và quản lý lao động Việt Nam ở nước ngoài. * Đối với Công ty D.: Công ty D. là công ty 100% vốn nước ngoài, được thành lập theo Giấy phép đầu tư số 643/GP ngày 1/4/2000 do Bộ Kế hoạch và Đầu tư cấp, thời hạn hoạt động là 15 năm. Hoạt động chủ yếu của Công ty là chế biến nông sản, các loại rau củ quả. Khoảng 80% sản phẩm của Công ty được tiêu thụ ở thị trường nước ngoài ( chủ yếu là sang thị trường Nhật Bản, Hồng Kông và Singapo), số còn lại được tiêu thụ ở thị trường Việt Nam (cho các nhà hàng, siêu thị). Thủ tục áp dụng để thu thập thông tin này là phương pháp phỏng vấn và thu thập tài liệu ở văn phòng Công ty khách