Đề tài Hoàn thiện việc ký kết và thực hiện hợp đồng nhập khẩu công ty vận tải, đại lý vận tải Hà Nội – Vitaco

s¶n. Qu¹t ®iÖn c¸c lo¹i. C«ng ty vËn t¶i vµ ®¹i lý vËn 0t¶i kinh doanh XNK chÞu sù ¶nh h­ëng cu¶ nhiÒu yÕu tè. Ch¼ng h¹n nh­ chÞu sù ¶nh h­ëng hÕt søc phøc t¹p cña m«i tr­êng bªn ngoµi vµ yÕu tè kh¸ch quan, cô thÓ lµ m«i tr­êng tù nhiªn cu¶ C«ng ty rÊt thuËn lîi cho c«ng t¸c giao dÞch, n¾m b¾t th«ng tin. V× n»m t¹i c¸c trung t©m bu«n b¸n giao dÞch cña ®Êt n­íc nªn sù ®æi míi vÒ c«ng nghÖ cña C«ng ty cã nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt. Nhê sù hiÖn ®¹i ho¸ cña kü thuËt c«ng nghÖ, sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña m«i tr­êng c«ng nghÖ mµ C«ng ty cã thÓ trang bÞ hiÖn ®¹i cho c¬ së vËt chÊt cña m×nh, phôc vô tèt h¬n ho¹t ®éng kinh doanh. C«ng ty ho¹t ®éng trong m«i tr­êng kinh tÕ hÕt søc s«i ®éng, m«i tr­êng nµy t¸c ®éng ®Õn C«ng ty qua chØ tiªu vèn, nguån lao ®éng, c¸c møc gi¸, c¸c kh¸ch hµng, c¸c ®èi thñ... Do ®ã viÖc kinh doanh cña C«ng ty còng gÆp khã kh¨n nh­: Sù c¹nh tranh, sù biÕn ®éng cña gi¸...H¬n thÕ n÷a, viÖc kinh doanh XNK cßn phô thuéc rÊt nhiÒu vµo thÞ tr­êng nh­ nhu cÇu XNK cña kh¸ch hµng vµ b¹n hµng trong vµ ngoµi n­íc. 2. §Æc ®iÓm vÒ vèn vµ c¬ së vËt chÊt ký thuËt Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ trong n­íc vµ khu vùc, ®i song song víi sù ph¸t triÓn vÒ c«ng nghÖ kü thuËt th× nguån vèn cña C«ng ty ngµy cµng t¨ng. Lµ mét doanh nghiÖp vËn t¶i vµ ®¹i lý vËn t¶i nªn vèn cña C«ng ty phÇn lín lµ vèn cè ®Þnh. Cô thÓ ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng sè liÖu sau: BiÓu 1: Tæng sè vèn kinh doanh cña C«ng ty vËn t¶i vµ ®¹i lý vËn t¶i Hµ néi ( 1996 – 2000). §¬n vÞ tÝnh: Tû ®ång N¨m 1996 1997 1998 1999 2000 Vèn cè ®Þnh 8,7 9,5 11,3 12,6 14,2 Vèn l­u ®éng 2,5 3,9 4,5 6,1 7,6 Tæng vèn kinh doanh 11,2 13,4 15,8 18,7 19,8 Qua b¶ng sè liÖu trªn ta cã thÓ thÊy nguån vèn kinh doanh cña C«ng ty lu«n t¨ng theo thêi gian. §iÒu nµy chøng tá ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty ®¹t kÕt qu¶ tèt. C«ng ty ®· biÕt huy ®éng vµ sö dông hîp lý c¸c nguån vèn, c¸c s¶n phÈm dÞch vô cña C«ng ty ®¸p øng tèt nhu cÇu cña thÞ tr­êng, mÆt kh¸c ho¹t ®éng kinh doanh XNK cu¶ C«ng ty hai n¨m võa qua cã kÕt qu¶ tèt, cho nªn ®· gãp phÇn vµo lµm t¨ng nguån vèn kinh doanh cña C«ng ty lªn víi tèc ®é cao h¬n thêi kú tr­íc. Vèn cè ®Þnh lu«n t¨ng do m¸y mãc, trang thiÕt bÞ phôc vô cho qu¸ tr×nh kinh doanh lu«n ®­îc c¶i tiÕn vµ ®æi míi theo kÞp víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ vµ ®ßi hái cña kh¸ch hµng vÒ chÊt l­îng hµng ho¸ vµ dÞch vô ngµy cµng cao. 3. §Æc ®iÓm vÒ lao ®éng vµ c¬ cÊu lao ®éng. HiÖn nay C«ng ty cã tæng sè lao ®éng lµ 143 ng­êi, trong ®ã lao ®éng cã tr×nh ®é ®¹i häc lµ 35 ng­êi, tr×nh ®é trung cÊp, cao ®¼ng lµ 15 ng­êi, tr×nh ®é s¬ cÊp lµ 10 ng­êi, c«ng nh©n kü thuËt lµ 12 ng­êi, cßn l¹i lµ lao ®éng phæ th«ng 71 ng­êi. TÝnh ®Õn cuèi n¨m 2000, tæng sè lao ®éng lµm viÖc t¹i C«ng ty cã 40 c¸n bé qu¶n lý ( 35 tr×nh ®é ®¹i häc), 25 c¸n bé khoa häc kü thuËt, cßn l¹i lµ lao ®éng phæ th«ng. §éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty th­êng xuyªn ®­îc båi d­ìng thªm kiÕn thøc vµ n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n ®Ó ®¸p øng ®­îc ®ßi hái cña thÞ tr­êng. §éi ngò lao ®éng cña C«ng ty víi tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao, giµu trÝ s¸ng t¹o, lu«n hoµn thµnh xuÊt s¾c kÕ ho¹ch ®­îc ®Ò ra, ®¶m b¶o cung cÊp dÞch vô vËn t¶i vµ hµng ho¸ kÞp thêi vµ hîp lý víi gi¸ c¶ c¹nh tranh. ®©y lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸ quan träng, t¹o ®µ cho sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña C«ng ty trong thêi gian qua. 4. §Æc ®iÓm vÒ thÞ tr­êng vµ kh¸ch n­íc ngoµi. ThÞ tr­êng n­íc ngoµi: §øng tr­íc sù bì ngì cña buæi ®Çu lµm quen víi b¹n hµng Quèc tÕ vµ sù biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi, nh­ng VITACO ®· cè g¾ng t×m kiÕm ®Õn c¸c thÞ tr­êng vµ cã mèi quan hÖ lµm ¨n víi c¸c thÞ tr­êng thÕ giíi. Tuy míi chØ cã ba n¨m ho¹t ®éng XNK nh­ng quy m« ho¹t ®éng kh¸ lín vµ ngµy cµng ®­îc më réng. Lóc ®Çu khi míi s¸t nhËp vµo Tæng c«ng ty XNK n«ng s¶n vµ thùc phÈm chÕ biÕn th× chØ cã quan hÖ mua b¸n Quèc tÕ víi nh÷ng n­íc chñ yÕu nh­: Singapore, §µi Loan, HångK«ng, NhËt B¶n, Th¸i Lan, Trung quèc, Hµ Lan, Hµn Quèc... Nh×n vµo nh÷ng thÞ tr­êng Quèc tÕ chñ yÕu cña C«ng ty th× chóng còng biÕt ngay lµ C«ng ty ®ang chó träng vµo thÞ tr­êng c¸c n­íc ë Ch©u ¸. trong kÕ ho¹ch ®Ò ra n¨m 2001 vµ trong thêi gian tíi th× C«ng ty sÏ ®Èy m¹nh vµ më réng viÖc bu«n b¸n Quèc tÕ. Do ®ã C«ng ty sÏ më réng quy m« vµ thÞ tr­êng kinh doanh sang mét sè n­íc Ch©u ©u, §«ng ©u ( B¾c Mü ), Australia, EU, SNG. Kh¸ch hµng n­íc ngoµi: Nh»m x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña m×nh trªn thÞ tr­êng ®ang cã sù c¹nh tranh hÕt søc gay g¾t, th× C«ng ty ph¶i chó träng nghiªn cøu ®Æc ®iÓm cña tõng nhãm kh¸ch hµng kh¸c nhau nh»m ®¸p øng mét c¸ch linh ho¹t c¸c nhu cÇu ®a d¹ng vµ phøc t¹p cña hä. C¸c kh¸ch hµng truyÒn thèng cña Tæng c«ng ty th× còng lµ b¹n hµng cã mèi quan hÖ bu«n b¸n mËt thiÕt víi C«ng ty nh­ b¹n hµng ë Hµn Quèc, Th¸i Lan, Hång Kång, NhËt b¶n, Singapore... hÇu hÕt nh÷ng n­íc nµy cã thu nhËp cao nªn yªu cña hä vÒ s¶n phÈm kh¾t khe h¬n rÊt nhiÒu so víi thÞ tr­êng trong n­íc. V× vËy, s¶n phÈm muèn xuÊt khÈu ®­îc ph¶i ®a d¹ng, hÊp dÉn mÉu m·, mµu s¾c ®Ñp phong phó, l¹ m¾t. §Æc biÖt lµ NhËt B¶n víi mét nÒn v¨n ho¸ truyÒn thèng ®Æc tr­ng cña ng­êi ¸ §«ng nªn s¶n phÈm xuÊt sang ph¶i cã chÊt l­îng cao, phï hîp víi v¨n ho¸ cña hä. MÆt kh¸c, C«ng ty còng nhËp khÈu nhiÒu hµng hãa mµ trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc. Trong c¸c thÞ truêng quan hÖ bu«n b¸n Quèc tÕ th× cã rÊt kh¸ch hµng ®Õn C«ng ty ký kÕt hîp ®ång lµm ¨n l©u dµi vµ sè l­îng ngµy cµng gia t¨ng. Trong sè ®ã, l­îng kh¸ch hµng th­êng xuyªn ký hîp ®ång víi C«ng ty bao gåm: BiÓu 2: Sè l­îng kh¸ch hµng n­íc ngoµi ký kÕt hîp ®ång th­êng xuyªn víi C«ng ty. N¨m Tªn ®¬n vÞ giao dÞch, ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu N­íc 1998 Dow chernical Pacific Pte. Ltd Singapore Toto LTD NhËt B¶n Asian Pulp and Paper Co., Ltd Singapore SCT Co., Ltd Th¸i Lan ICI Pte Ltd Singapore PJ International Hång K«ng Moritex Export Ltd §µi Loan 1999 Golden Wheat §µi Loan Chung Shing Textile Co §µi Loan Agiec Anhui Garments – Import Export Corporation Trung Quèc Itochu Corp NhËt B¶n Woobo Hµn Quèc Srikasem Trading Co., Ltd Th¸i Lan Toto LTD NhËt B¶n 2000 Asian Pulp and Paper Co., Ltd Singapore Dae Seung International Hµn Quèc Hunts Man ICI Hµ Lan Hy Cor Hµn Quèc Venture International Singapore Seiden Sticker Hång K«ng Takalar Corp §µi Loan Kanematsu Corp NhËt B¶n Sunkoo Trading Hµn Quèc Choong Nam Hµn Quèc Geka Textile B.V Hµ Lan 5. §Æc ®iÓm vÒ ph­¬ng thøc vµ h×nh thøc kinh doanh. Tõ ®Æc ®iÓm mÆt hµng kinh doanh c¶u C«ng ty lµ dÞchvô vËn t¶i vµ ®¹i lý vËn t¶i. Bªn c¹nh ®ã cßn kinh doanh hµng ho¸ tiªu dïng hµng ngµy vµ c¸c linh kiÖn, phô tïng, m¸y mãc. Cho nªn mÆt hµng kinh doanh cña C«ng ty lµ rÊt ®a d¹ng, c¶ nh÷ng hµng ho¸ h÷u h×nh mµ thÞ tr­êng cã nhu cÇu. Tõ ®ã cho phÐp chóng ta biÕt ®­îc h×nh thøc kinh doanh cña C«ng ty lµ ®a d¹ng ho¸, mÆt hµng kinh doanh, h×nh thøc b¸n hµng, mua hµng vµ giao hµng theo c¸c ®¬n ®Æt hµng ( mua hµng) cña kh¸ch. Cßn ph­¬ng thøc kinh doanh chñ yÕu c¶u C«ng ty lµ cung cÊp tèt dÞch vô vËn t¶i víi gi¸ c¶ c¹nh tranh vµ tham gia vµo bu«n b¸n Quèc tÕ. Trong bu«n b¸n Quèc tÕ th× chñ yÕu C«ng ty nhËn XNK uû th¸c cho C«ng ty kh¸c vµ b¹n hµng trong n­íc. MÆt hµng xuÊt nhËp khÈu gåm mét sèhµng ho¸ tiªu dïng vµ nguyªn vËt liÖu ®Ó s¶n xuÊt.... nãi chung lµ XNK mét sè hµng ho¸ mµ nhµ n­íc kh«ng cÊm. III. HiÖn tr¹ng ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu ë C«ng ty vËn t¶i vµ ®¹i lý vËn t¶i – hµ néi. 1. KÕt qu¶ thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu Trong vßng hai n¨m tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh XNK víi mét sè n­íc trong khu vùc vµ Quèc tÕ. C«ng ty ®­îc Bé th­¬ng m¹i cho phÐp XuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp hµng ho¸. Nh­ng v× ®iÒu kiÖn kinh doanh cña c«ng ty thêi gian kinh doanh XNK vµ thÞ tr­êng cña C«ng ty cßn nhiÒu h¹n chÕ vµ kh«ng mÊy thuËn lîi gãp phÇn vµo viÖc thóc ®©û ho¹t ®éng kinh doanh XNK. Bªn c¹nh nh÷ng mÆt h¹n chÕ, C«ng ty còng cã ®éi ngò c¸n bé lµm viÖc trong lÜnh vùc XNK nhiÒu n¨m, cã nghiÖp vô vµ kh¶ n¨ng lµm viÖc tèt ®­îc chuyÓn tõ Tæng C«ng ty XNK N«ng s¶n vµ thùc phÈm chÕ biÕn vÒ. Nªn trong vßng ba n¨m tham gia vµo thÞ tr­êng quèc tÕ mµ C«ng ty ®· cã quan hÖ lµm ¨n víi kh¸ nhiÒu n­íc, ®Æc biÖt lµ quan hÖ víi mét sè n­íc trong khu vùc nh­: Hµn Quèc, Trung Quèc, Singapore, Hång K«ng, §µi Loan....cßn víi b¹n hµng trong n­íc th× hä còng rÊt tin t­ëng vµo C«ng ty vµ c¸n bé qu¶n lý XNK cña C«ng ty, ®iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn lµ phÇn lín c¸c hîp ®ång XNK lµ hîp ®ång XNK uû th¸c. §iÒu nµy ®· ®em l¹i phÇn lîi nhuËn kh¸ lín cho c«ng ty, gãp phÇn vµo c«ng cuéc ph¸t triÓn C«ng ty. Qua nhiÒu hîp ®ång uû th¸c C«ng ty ®· thùc hiÖn tèt trong thêi gian qua, ®· n©ng cao niÒm tin cña kh¸ch hµng ®èi víi c«ng ty vµ n©ng cao uy tÝn cña C«ng ty. §iÒu nµ cã t¸c ®éng rÊt lín ®Õn mÆt t©m lý cña C«ng ty, nã gióp cho c¸n bé qu¶n lý XNK cã niÒm tin ë m×nh ®èi víi sù ph¸t triÓn vµ më mang nghµnh nghÒ kinh doanh cña C«ng ty. Trong thêi gian qua, do míi tham gia vµo kinh doanh quèc tÕ nªn sè l­îng hîp ®ång ký ®­îc còng kh«ng nhiÒu, nh­ng theo thêi gian th× cã nhiÒu tiÕn triÓn tèt. §Ó xem xÐt mét c¸ch cô thÓ kÕt qu¶ thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu, ta cã thÓ theo dâi mét sè b¶ng sè liÖu sau: BiÓu 3: Kim ngh¹ch xuÊt nhËp khÈu cña c«ng ty vËn t¶i vµ ®¹i lý vËn t¶i – Hµ néi. ChØ tiªu 1999 2000 Tæng kim ngh¹ch xuÊt nhËp khÈu 930.834 1.690.880 Kim ngh¹ch xuÊt nhËp khÈu 250.310 370.428 Kim ngach nhËp khÈu 680.524 1.320.452 Tû träng NK/ Tæng kim ngh¹ch XNK 73,11% 79,09% BiÓu 4: So s¸nh gi÷a tæng doanh thu vµ doanh thu nhËp khÈu §¬n vÞ tÝnh: Tû ®ång ChØ tiªu 1998 1999 2000 Møc biÕn ®éng 99/98 Møc biÕn ®éng 2000/99 ST§ ST§ (%) ST§ ST§ (%) Tæng doanh thu 55,7 60,8 76,8 5,1 109,16 16,0 126,32 Doanh thu NK 0 9,4 18,4 9,4 0 9,0 195,7 Nh­ vËy qua c¸c sè liÖu cô thÓ ë b¶ng trªn, ta cã thÓ th©y r»ng tæng kim ng¹ch XNK tõ n¨m 1999 ®Õn n¨m 2000 t¨ng rÊt nhanh ( tõ 930.834 USD n¨m 1999 ®Õn 1.690.880 USD n¨m 2000). Trong ®ã kim ng¹ch NK lµ chñ yÕu, chiÕm trªn 70% tæng kim ng¹ch XuÊt nhËp khÈu. §iÒu nµy cho thÊy ho¹t ®éng XNK cña C«ng ty cßn yÕu kÐm, ch­a t×m ®­îc thÞ tr­êng xuÊt khÈu cho c«ng ty m×nh, mµ xuÊt khÈu hµng ho¸ l¹i ®em l¹i lîi Ých rÊt lín ®èi víi doanh nghiÖp vµ cho c¶ nÒn kinh tÕ n÷a. §Èy m¹nh ®­îc xuÊt khÈu th× sÏ tiÕp xóc trùc tiÕp ®­îc thÞ tr­êng Quèc tÕ vµ tèt h¬n cho doanh nghiÖp rÊt nhiÒu trong bu«n b¸n quèc tÕ. Qua hai n¨m ho¹t ®éng trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu, mÆc dï cßn nhiÒu ®iÓm yÕu kÐm, cÇn ph¶i kh¾c phôc vµ söa ch÷a, nh­ng C«ng ty ®· cè g¾ng ®Èy m¹nh ®­îc ho¹t ®éng nhËp khÈu, n©ng cao uy tÝn cña m×nh ®èi víi b¹n hµng trong n­íc vµ quèc tÕ, t¹o ®­îc lßng tin víi b¹n hµng vµ ngµy cµng cã nhiÒu kh¸ch hµng ®Õn ký kÕt hîp ®ång mua b¸n víi C«ng ty h¬n. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn trªn tæng kim ngh¹ch nhËp khÈu: ( n¨m 1999 lµ 680.524 USD lªn ®Õn 1.320.450 USD n¨m 2000). Doanh thu cña C«ng ty t¨ng dÇn trong ban n¨m gÇn ®©y, ®iÒu nµy chøng tá r»ng ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty lµ tèt. Tæng doanh thu cña C«ng ty n¨m 1999 so víi n¨m 1998 t¨ng 5,1 tû ®ång, víi tèc ®é t¨ng lµ 109,16%. N¨m 2000 t¨ng 16,9 tû ®ång so víi n¨m 1999 víi tèc ®é t¨ng lµ 126,32%. Nh­ng doanh thu nhËp khÈu t¨ng 9,0 tû ®ång víi tèc ®é t¨ng lµ 195,7%. §iÒu nµy chóng ta thÊy r»ng ho¹t ®éng nhËp khÈu cña C«ng ty lµ rÊt tèt, chÝnh v× vËy trong thêi gian tíi C«ng ty nªn ®Çu t­ vµ më réng c¸c ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ. Tõ biÓu 4 ta cã thÓ x©y dùng ®­îc biÓu ®å sau: BiÓu 4.1: BiÓu ®å biÓu diÔn tû träng doanh thu nhËp khÈu trong tæng doanh thu cña C«ng ty vËn t¶i vµ ®¹i lý vËn t¶i - Hµ néi. DTVT DTNK N¨m 1998 DTVT DTNK N¨m 1999 DTVT DTNK N¨m 2000 Qua biÓu ®å tû träng doanh thu trªn, ta cã thÓ biÕt r»ng doanh thu cña C«ng ty t¨ng lªn vµ tØ träng cña doanh thu nhËp khÈu trong Tæng doanh thu ngµy cµng t¨ng, tõ 15,6% n¨m 1999 lªn ®Õn 24,1 n¨m 2000. §iÒu nµy cho thÊy ho¹t ®éng nhËp khÈu cña C«ng ty lµ tèt vµ ngµy cµng cã ­u thÕ h¬n ®èi víi C«ng ty. Do ®ã trong th¬× gian tíi C«ng ty nªn chó träng vµ më réng viÖc kinh doanh XNK. BiÓu 5: Kim ngh¹ch nhËp khÈu theo h×nh thøc hîp ®ång §¬n vÞ tÝnh: USD ChØ tiªu 1999 2000 Møc biÕn ®éng 2000/1999 Sè tiÒn TØ lÖ (%) Hîp ®ång nhËp khÈu trùc tiÕp 197.284 374.842 177.558 190,0 Hîp ®ång nhËp khÈu uû th¸c 483.240 945.610 462.370 195,68 Tæng kim ngh¹ch NK 680.524 1.320.452 639.928 194,03 Qua sè liÖu b¶ng trªn cho ta thÊy kim ngh¹ch nhËp khÈu cña C«ng ty t¨ng kh¸ nhanh. Cô thÓ kim ngh¹ch nhËp khÈu theo h×nh thøc hîp ®ång nhËp khÈu trùc tiÕp t¨ng tõ 197.284 USD n¨m 1999 lªn 374.842USD n¨m 2000, cho nªn n¨m 2000 t¨ng ®­îc 177.558 USD so víi tèc ®é t¨ng 190,0%. Cßn h×nh thøc nhËp khÈu theo hîp ®ång uû th¸c t¨ng 462.379USD víi tèc ®é 195.68%. Do ®ã tæng kim ngh¹ch nhËp khÈu n¨m 2000 t¨ng 639.928USD víi tèc ®é 194,03%. Qua ®©y ta thÊy tèc ®é t¨ng kim ngh¹ch cña hai h×nh thøc hîp ®ång ®Òu cao, ®iÒu ®ã chøng tá r»ng ho¹t ®éng nhËp khÈu cña C«ng ty lµ tèt, nh­ng n¨m 2000 th× tèc ®é t¨ng cña h×nh thøc nhËp khÈu uû th¸c t¨ng 195,68% cao h¬n so víi h×nh thøc nhËp khÈu trùc tiÕp. §iÒu nµy lµ kh«ng tèt l¾m bëi nhËp khÈu uû th¸c phô thuéc vµo thÞ tr­êng vµ b¹n hµng trong n­íc. §iÒu nµy lµm cho ho¹t ®éng kinh doanh XNK cña C«ng ty bÞ ®éng, kh«ng lµm chñ ®­îc ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Do ®ã trong thêi gian tíi C«ng ty nªn ®Èy m¹nh ho¹t ®éng nhËp khÈu theo h×nh thøc trùc tiÕp, t¹o sù chñ ®éng trong bu«n b¸n quèc tÕ, n©ng cao uy tÝn vµ lîi Ých cña C«ng ty. 2. T×nh h×nh ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu ë C«ng ty vËn t¶i vµ ®¹i lý vËn t¶i - hµ néi. 2.1. C¨n cø ®Ó ký mét hîp ®ång nhËp khÈu. Ký kÕt mét hîp ®ång nhËp khÈu lµ mét kh©u më ®Çu quan träng trong ho¹t ®éng nhËp khÈu. V× C«ng ty chØ cã thÓ b¾t tay vµo viÖc thùc hiÖn c¸c th­¬ng vô khi ký kÕt ®­îc hîp ®ång. Song trªn thùc tÕ th× kh«ng ph¶i bÊt cø mét hîp ®ång nhËp khÈu nµo còng ®­îc C«ng ty ký kÕt, mµ viÖc ký kÕt cã thµnh c«ng hay kh«ng cßn phô thuéc rÊt nhiÒu vÊn ®Ò vµ viÖc ®i ®Õn quyÕt ®Þnh ký kÕt ®ã ph¶i dùa trªn mét c¨n cø sau: Thø nhÊt lµ: ChÝnh s¸ch qu¶n lý cña Nhµ n­íc ViÖt nam vÒ kinh tÕ ®èi ngo¹i th­¬ng. Thø hai: ®¬n ®Æt hµng, ®¬n chµo hµng cña b¹n hµng, nghiªn cøu c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång nhËp khÈu nh­ gi¸ c¶, chÊt l­îng thanh to¸n.. vµ thêi h¹n giao hµng cho bªn uû th¸c, sao cho hîp ®ång nhËp khÈu ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt lµ mét c¨n cø quan träng cña nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c hîp ®ång. Thø ba: T×nh h×nh thÞ truêng liªn quan ®Õn nhu cÇu cña thÞ tr­êng, dung l­îng cña thÞ tr­êng.. Thø t­: Lùa chän ®èi t¸c. PhÇn lín b¹n hµng cña C«ng ty ®· cã mèi quan hÖ l©u dµi nh­ng ®èi víi mét kh¸ch hµng míi th× b¾t buéc C«ng ty ph¶i tiÕn hµnh nghiªn cøu dùa trªn mét sè yÕu nh­: quan ®iÓm kinh doanh, lÜnh vùc kinh doanh, kh¶ n¨ng tµi chÝnh, ng­êi ®¹i diÖn, ph¹m vi vµ tr¸ch nhiÖm cña hä.. khi cã quan hÖ lµm ¨n víi C«ng ty. Thø n¨m: Hoa hång uû th¸c. Thó s¸u: Kh¶ n¨ng cña C«ng ty. NÕu c¸c c¨n cø trªn ®Òu hîp lÖ mµ l¹i kh«ng phï hîp víi kh¶ n¨ng kinh doanh cña C«ng ty th× viÖc ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu còng trë nªn v« nghÜa. Bëi vËy kh¶ n¨ng cña C«ng ty còng lµ mét c¨n cø quan träng mµ tr­íc khi ký kÕt mét hîp ®ång c¸c nhµ ®µm ph¸n ph¶i tÝnh to¸n cÈn thËn ®Ó tr¸nh mäi rñi ro cã thÓ x¶y ra cho C«ng ty. 2.2. Ph­¬ng ph¸p ký kÕt mét hîp ®ång nhËp khÈu Còng gièng nh­ bÊt cø mét hîp ®ång kinh tÕ th«ng th­êng nµo, viÖc ký kÕt mét hîp ®ång nhËp khÈu cña C«ng ty còng cã thÓ lµ trùc tiÕp gÆp gì hoÆc gi¸n tiÕp ®µm ph¸n th«ng qua con ®­êng th­ tÝn, ®iÖn tÝn, fax. §èi víi nh÷ng kh¸ch hµng quen thuéc hoÆc kh¸ch hµng ë xa th× C«ng ty th­êng ký theo h×nh thøc gi¸n tiÕp, cã nghÜa lµ kh¸ch hµng göi ®¬n hái hµng ®Õn cho C«ng ty hoÆc C«ng ty göi ®¬n chµo hµng cho kh¸ch hµng. NÕu hai bªn ®Òu nhÊt th× cïng ký vµo, lµm thµnh mét hîp ®ång. §èi víi kh¸ch hµng mµ c«ng viÖc cÇn bµn b¹c, gi¶i quyÕt cÆn kÏ ®Ó ký kÕt mét hîp ®ång míi hay bæ xung tiÕp cho hîp ®ång cò hoÆc kh¸ch hµng lÇn ®©ï cã quan hÖ lµm ¨n víi C«ng ty th× th­êng ký theo h×nh thøc trùc tiÕp. BiÓu 6: Sè hîp ®ång ®­îc ký kÕt theo ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau: §¬n vÞ tÝnh: hîp ®ång ChØ tiªu 1999 2000 Møc ®é biÕn ®éng 20002/1999 Sè H§ TØ lÖ (% ) Sè hîp ®ång nhËp khÈu ký trùc tiÕp 3 8 5 266,7 Sè hîp ®ång NK ký gi¸n tiÕp 28 46 18 164,3 Tæng sè hîp ®ång nhËp khÈu ®· ®­îc ký 31 54 23 174,2 Nh×n vµo b¶ng trªn ta biÕt t×nh h×nh ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu cña C«ng ty lµ tèt. Tæng sè hîp ®ång nhËp khÈu ký kÕt ®­îc theo hai ph­¬ng ph¸p t¨ng nhanh tõ 31 hîp ®ång, n¨m 1999 t¨ng lªn 54 hîp ®ång n¨m 2000. §iÒu nµy chøng tá kinh doanh XNK cña C«ng ty cã nhiÒu triÓn väng trong t­¬ng lai. MÆt kh¸c, tû lÖ (%) sè hîp ®ång nhËp khÈu ký trùc tiÕp. N¨m 2000 so víi n¨m 1999 lµ t¨ng 266,7%, cßn hîp ®ång nhËp khÈu ký gi¸n tiÕp t¨ng 164,3%. §iÒu nµy chøng tá viÖc kinh doanh XNK cña C«ng ty ngµy cµng ®­îc më réng, vµ cã nhiÒu b¹n hµng míi. 2.3. Néi dung ký kÕt cña mét hîp ®ång nhËp khÈu. Mäi hîp ®ång nhËp khÈu ®Óu do Gi¸m ®èc C«ng ty trùc tiÕp ®øng ra ký kÕt, chø kh«ng uû quyÒn cho cÊp d­íi ( VD: tr­ëng phßng XNK ) nh­ mét ®¬n vÞ nhËp khÈu kh¸c, trõ nh÷ng tr­êng hîp thËt lµ ®Æc biÖt. Néi dung cña bÊt kú mét hîp ®ång NhËp khÈu nµo ®­îc ký gi÷a C«ng ty vËn t¶i vµ §¹i lý vËn t¶i VITACO-Hµ Néi víi C«ng ty n­íc ngoµi ®Òu ph¶i tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c chung cña LuËt ph¸p vÒ hîp ®ång. C«ng ty nhËp khÈu hµng ho¸ rÊt ®a d¹ng, nhËp khÈu tÊt c¶ c¸c hµng ho¸ theo yªu cÇu b¹n hµng trong n­íc vµ thÞ tr­êng néi ®Þa mµ Nhµ n­íc kh«ng cÊm. Nªn c¸c hîp ®ång nhËp khÈu kh¸c nhau cã c¸c ®iÒu kho¶n kh¸c nhau tuú thuéc vµo b¶n chÊt cña hµng nhËp khÈu. Nh×n chung tÊt c¶ c¸c hîp ®ång nhËp khÈu cña C«ng ty cã c¸c ®iÒu kho¶n c¬ b¶n víi néi dung tuú thuéc vµo tõng hµng ho¸ vµ b¹n hµng. NÕu kh¸ch hµng quen th× hîp ®ång th­êng ®¬n gi¶n h¬n. Néi dung hîp ®ång nhËp khÈu th­êng cã c¸c ®iÓm sau: §iÒu kho¶n tªn hµng: Th­êng ®­îc ghi mét c¸ch chung chung cã mét sè hµng ho¸ cã tÝnh phøc t¹p nh­ m¸y mãc vµ linh kiÖn thay thÕ th× c«ng ty th­êng cã môc lôc kÌm theo ®Ó m« t¶ s¶n phÈm vµ c¸c th«ng sè kü thuËt cÇn thiÕt ®Ó tr¸nh hiÖn t­îng lõa bÞp trong kinh doanh quèc tÕ. Cßn nh÷ng hµng ho¸ b×nh th­êng lµm ®¬n gi¶n. VD: §iÒu kho¶n tªn hµng trong hîp ®ång nguyªn liÖu s¶n xuÊt mót, sè hîp ®ång lµ: VITACO 259/98 chØ ghi : VORANOL 3010( Polyethar Polyols - PPG) §iÒu kho¶n phÈm chÊt: Quy c¸ch phÈm chÊt c¶u tõng lo¹i hµng ho¸ cã nh÷ng tiªu chuÈn kh¸c nhau nªn tõng lo¹i hµng ho¸ khi ký kÕt hîp ®ång, C«ng ty ®­a ra nh÷ng tiªu chuÈn kh¸c nhau, phï hîp víi l« hµng ®Þnh nhËp vµ ®¶m b¶o hµng ho¸ ®­îc nhËp ®óng víi yªu cÇu cña C«ng ty. Th«ng th­êng th× cã nh÷ng ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh phÈm chÊt nh­ sau mµ c«ng ty lu«n ¸p dông khi x©y dùng ®iÒu kho¶n phÈm chÊt hµng ho¸ trong viÖc ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu cña C«ng ty: + Dùa vµo mÉu hµng + Dùa vµo phÈm cÊp hoÆc tiªu chuÈn + Dùa vµo quy c¸ch hµng ho¸ + Dùa vµo c¸c chØ tiªu ®¹i kh¸i quen dïng. + Dùa vµo hµm l­îng chÊt chñ yÕu trong hµng ho¸ + Dùa vµo hiÖn tr¹ng hµng ho¸ + Dùa vµo sù xem hµng tr­íc + Dùa vµo tµi liÖu kü thuËt + Dùa vµo nh·n hiÖu hµng ho¸ + Dùa vµo m« t¶ hµng ho¸. VD: Hîp ®ång NK thiÕt bÞ vÖ sinh ngµy 10/11/2000 ®iÒu kho¶n phÈm chÊt cã ghi nh­ sau: Item Description Color C703 W/C complete set White CW420J W/C complete set White L237CF Pedestal Lavatory White L521V3 Couter top lavatory PP TX101LB Lavatory faueet PB §iÒu kho¶n khèi l­îng: §©y lµ ®iÒu kho¶n ®¬n gi¶n, còng tuú thuéc vµo tõng lo¹i hµng hãa mµ quy ®Þnh ®¬n vÞ tÝnh khèi l­îng. VD: Hîp ®ång VITACO 259/98 cã ghi 33.60 metric ton net for voranol * 3010 ( more or less 10% in quantily and amount acceptable. Third party shipper and shipping document acceptable). §iÒu kho¶n gi¸ c¶: Trong hîp ®ång nhËp khÈu C«ng ty lu«n quy ®Þnh ®ång tiÒn tÝnh gi¸, møc gi¸, ph­¬ng ph¸p quy ®Þnh gi¸, ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh møc gi¸, c¬ së cña gi¸ c¶ vµ viÖc gi¶m gi¸. Tr­íc khi ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu víi ®èi t¸c n­íc ngoµi, C«ng ty t×m mäi c¸ch ®µm ph¸n ( trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp) vµ ®­a ra mét møc gi¸ phï hîp ®Ó ®i ®Õn ký kÕt hîp ®ång. VÝ dô: hîp ®ång nhËp khÈu sè 99AI152 – 006 cã ghi: Total amount: 18,707USD, CIF Hai Phong. §iÒu kho¶n giao hµng: trong c¸c hîp ®ång nhËp khÈu cña C«ng ty ®Òu nªu râ thêi h¹n vµ ®Þa ®iÓm giao hµng, x¸c ®Þnh ph­¬ng thøc giao hµng vµ viÖc th«ng b¸o giao hµng. VÝ dô: Hîp ®ång nhËp khÈu sè 99A1474 – 078 cã ghi: Delivery time shall be within 15 days upon receipt and accepted the L/C. Discharge port: Haiphong port, North Vietnam. * §iÒu kho¶n thanh to¸n: C«ng ty th­êng sö dông ph­¬ng thøc thanh to¸n L/C ( tr¶ ngay, kh«ng huû ngang). C«ng ty th­êng thanh to¸n qua mét ng©n hµng cã uy tÝn t¹i ViÖt nam lµ Hanoi Invesment and Deverlopment Bank – No. 73010658I. VÝ dô: Hîp ®ång nhËp khÈu sè VITACO 1484/ 2000 cã ghi: Terms of payment: by irrevocable L/C at right without recourse payable by telegraphic transfer in favour of: Dow Chemical pacific ( Singapore) Pte. Ltd. 260 Orchard road. # 18 – 01 the Heeren, Singapore 238855 All Charges by opening bank are for buyer’s account. L/C should provide reimburdemoen bank with telegraphic reimburesment allowed. The order is not effective until we have in our hands an L/C that is issued or confirmed by a bank and substance acceptance to us. §iÒu kho¶n khiÕu n¹i vµ gi¶i quyÕt tranh chÊp: §iÒu kho¶n nµy sÏ ®­îc tho¶ thuËn mét c¸ch chi tiÕt, kü l­ìng vµ chÆt chÏ ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng míi cã quan hÖ lµm ¨n lµm ®Çu víi C«ng ty vµ víi nh÷ng l« hµng cã gi¸ trÞ lín, tÝnh phøc t¹p cao. Cßn víi kh¸ch hµng quen thuéc vµ uy tÝn th× viÖc ®Ò cËp nµy kh¸ ®¬n gi¶n, thËm chØ lµ h×nh thøc. VÝ dô: §iÒu kho¶n VII trong hîp ®ång sè 19/HSM – IAF/99 chØ viÕt: ( Theo b¶n dÞch hîp ®ång). “ Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång, nh÷ng tranh chÊp kh«ng gi¶i quyÕt ®­îc b»ng th­¬ng l­îng sÏ do ban träng tµi ngo¹i th­¬ng gi¶i quyÕt phï hîp víi Tncoterms 1990, bªn c¹nh phßng Th­¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt nam, quyÕt ®Þnh cña träng tµi lµ b¾t buéc ®èi víi c¸c bªn.” Ngoµi lý do tin t­ëng nhau, viÖc kh«ng tho¶ thuËn chi tiÕt c¸c ®iÒu kho¶n nµy, mét phÇn do nh÷ng ng­êi tham gia ký kÕt ch­a ý thøc ®­îc tÇm quan träng cña nã, mét phÇn kh¸c lµ do t©m lý nÕu ®Ò cËp qu¸ kü l­ìng ®iÒu kho¶n ®ã sÏ g©y t©m lý kh«ng tin t­ëng nhau, kÐm th©n mËt vµ g©y khã kh¨n cho viÖc tho¶ thuËn c¸c ®iÒu kh¸c. Trªn ®©y lµ nh÷ng ®iÒu kho¶n kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong mét hîp ®ång nhËp khÈu cña C«ng ty ký kÕt víi b¹n hµng n­íc ngoµi. Ngoµi nh÷ng ®iÒu kho¶n nµy ra th× tuú vµo tõng l« hµng, ®èi t¸c kinh doanh mµ C«ng ty khi ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång cã thªm mét sè ®iÒu kho¶n n÷a ®Ó rµng buéc hai bªn h¬n n÷a ®èi víi viÖc ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång. Ch¼ng h¹n nh­ ®iÒu kiÖn ®ãng gãi hµng ho¸, ®iÒu kho¶n b¶o hiÓm hµng ho¸, ®iÒu kho¶n vÒ bao b× hµng ho¸, ®iÒu kho¶n vÒ tr­êng hîp miÔn tr¸ch, ®iÒu kho¶n vËn t¶i.... Tõ nh÷ng vÝ dô cô thÓ trªn ta thÊy c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång nhËp khÈu, mµ c«ng ty ®· ký kÕt trong thêi gian lµ ch­a chÆt chÏ, cßn nhiÒu lç hæng cã thÓ ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh. 3. T×nh h×nh thùc hiÖn häp ®ång nhËp khÈu cña C«ng ty. 3.1. HiÖu qu¶ thùc hiÖn hîp ®ång. Sau khi hîp ®ång ®­îc ký kÕt, c«ng ty tiÕn hµnh thùc hiÖn hîp ®ång. ®©y lµ giai ®o¹n mµ C«ng ty ph¶i cã kÕ ho¹ch cô thÓ ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc, ®ång thêi ®Ó sö lý c¸c sù cè x¶y ra bÊt cø lóc nµo, ®Ó nhËn hµng kÞp thêi tiÕn ®é nh­ ®· tho¶ thuËn vµ ®¸p øng tèt yªu cÇu cña thÞ tr­êng vµ kh¸ch hµng, bëi cã nhiÒu hµng ho¸ cã tÝnh thêi vô, nÕu kh«ng thùc hiÖn tèt hîp ®ång th× hµng ho¸ nhËn vÒ sÏ kh«ng ®¸p øng cho thÞ tr­êng kÞp thêi vµ sÏ ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña C«ng ty. §Ó ®¸nh gi¸ mét hîp ®ång thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ hay kh«ng thÓ hiÖn gi¸n tiÕp qua mét hÖ thèng chØ tiªu gåm: VÒ tèc ®é thùc hiÖn hîp ®ång, ®©y lµ chØ tiªu quan träng, nã ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ cña viÖc thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu. Trong hai n¨m ho¹t ®éng trong lÜnh vùc th­¬ngm¹i quèc tÕ th× ®©y qu¶ lµ mét thêi gian ng¾n ngñi cho mét C«ng ty kinh doanh quèc tÕ. Do vËy kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng sai sãt khi thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu. Thêi gian ®Çu míi tham gia kinh doanh XNK nªn ®· cã mÊy hîp ®ång thùc hiÖn kh«ng ®óng tiÕn ®é, th­êng bÞ lçi trong kh©u lµm thñ tôc nhËn hµng nªn hµng ho¸ nhËn ®­îc th­êng bÞ chËm l¹i, dÉn ®Õn viÖc thiÖt h¹i vÒ tµi chÝnh ®èi víi C«ng ty nh­ viÖc tr¶ tiÒn l­u b·i, tiÒn ®i l¹i, cã c¶ tiÒn ph¹t do kh«ng thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu uû th¸c ®óng tiÕn ®é nh­ ®· tho¶ thuËn.Nh­ng sau mÊy th¸ng ho¹t ®éng C«ng ty ®· rót kinh nghiÖm vµ tiÕn hµnh c¶i c¸ch c¶ vÒ tæ chøc vµ nghiÖp vô chuyªn m«n cho Phßng XuÊt nhËp khÈu cña C«ng ty, nªn sau ®ã tèc ®é thùc hiÖn hîp ®ång ®· theo ®óng tiÕn ®é nh­ tho¶ thuËn, tõ ®ã ®· t¹o ®­îc niÒm tin cho kh¸ch hµng vµ b¹n hµng, t¨ng thªm phÇn tù tin vµo viÖc kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cña C«ng ty m×nh. - Thêi gian thùc hiÖn hîp ®ång: PhÇn lín sè hîp ®ång mµ c«ng ty ®· ký vµ thùc hiÖn kÐo dµi trong mét kho¶ng thêi gian Ýt nhÊt lµ hai th¸ng, bëi thêi gian tÝnh tõ lóc ký hîp ®ång ®Õn lóc C«ng ty ra ng©n hµng më L/C. Sau mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh C«ng ty nhËn ®­îc bé chøng tõ hµng ho¸ tõ ng©n hµng do ®èi t¸c göi ®Õn. C«ng ty ®em bé chøng tõ nµy ra ng©n hµng ký hËu ®Ó cã thÓ ®i nhËn hµng khi cã th«ng b¸o hµng vÒ ®Õn c¶ng quy ®Þnh. Sau khi nhËn ®­îc bé chøng tõ cña ng©n hµng, c«ng ty ph¶i kiÓm tra kü l­ìng c¸c sè liÖu ghi trong bé chøng tõ vµ ®Æc biÖt lµ vËn ®¬n bé th­¬ng m¹