Trong doanh nghiệp bán buôn, thường phát sinh các nghiệp vụ chiết khấu thanh toán, chiết khấu thương mại cho khách hàng mua trong các trường hợp khách hàng trả nợ sớm, khách hàng mua nhiều, mua thường xuyên hàng hoá của doanh nghiệp chiết khấu thương mại. Trong thời hạn bảo hành hàng bán, doanh nghiệp có thể chấp nhận các nghiệp vụ trả lại hàng đã bán một phần hoặc toàn bộ lô hàng để đảm bảo lợi ích của khách hàng và giữ uy tín với khách hàng trên thị trường hàng hoá kinh doanh.
Kế toán nghiệp vụ bán lẻ được thực hiện tại bộ phận kế toán và kế toán căn cứ phương thức bán trực tiếp, bán hàng đại lý ký gửi, bán theo phương thức khoán, để tổ chức kế toán nghiệp vụ bán hàng. Đối với đơn vị bán lẻ thực hiện nghiệp vụ bán lẻ hàng hoá tự khai thác, khi xuất kho hàng bán lẻ cho của hàng, cho quầy, kế toán chi tiết tài khoản kho hàng theo địa điểm lưu chuyển nội bộ của hàng.
39 trang |
Chia sẻ: lynhelie | Lượt xem: 1181 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Kế toán ghi nhận và Báo cáo tài chính nợ thương mại mua bán (Thương mại truyền thống và thương mại điện tử), để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
nội bộ do cấp trên lập gửi, sẽ phản ánh số thuế GTGT đầu vào được khấu trừ:
` Nợ 133 Thuế GTGT khấu trừ
Có 156 Hàng hoá( nếu chưa kết chuyển giá vốn)
Có 632 Giá vốn hàng bán( đã kết chuyển giá vốn)
Trường hợp kh xuất hàng hoá giao cho đơn vị trực thuộc hạch toán phụ thuộc, công ty không sử dụng “ phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ” mà lập hoá đơn GTGT thì phương pháp kế toán như sau:
Nợ 136 Giá bán nội bộ đã có thuế GTGT
Nợ 111 Tiền hàng thực nhận bằng tiền mặt
Nợ 112 Tiền hàng thực nhận bằng tiền gửi ngân hàng
Có 512 Giá bán nội bộ chưa có thuế GTGT
Có 3331 Thuế GTGT phải nộp
Đơn vị trực thuộc khi nhận được hoá đơn GTGT và hàng hoá cấp trên giao:
Nợ 156 Giá bán nội bộ chưa có GTGT
Nợ 133 Thuế GTGT được khấu trừ
Có 111 Tổng giá trị thanh toán nội bộ bằng tiền mặt
Có 112 Tổng giá trị thanh toán nộ bộ bằng chuyển khoản
Có 336 Tổng giá trị phải thanh toán nội bộ
Khi đơn vị trực thuộc xuất hàng hoá bán ra thì ghi:
Nợ 131 Tiền bán hàng phải thu của khách hàng
Nợ 111 Tiền hàng thực nhận bằng tiền mặt
Nợ 112 Tiền hàng thực nhận bằng tiền gửi ngân hàng
Có 511 Gía bán chưa có thuế GTGT
Có 3331 Thuế GTGT phải nộp
Trường hợp hàng hoá không thuộc diện chịu thuế GTGT hoặc chịu thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp. Cấp trên giao hàng cho đơn vị trực thuộc phải lập “ phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ” ghi:
Nợ 157 Hàng gửi đi bán ( theo giá vốn)
Có 156 Hàng hoá( theo giá vốn)
Đơn vị trực thuộc nhận hàng hoá căn cứ “ Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ” kế toán ghi:
Nợ 156 Giá bán nội bộ
Có 111 Thanh toán bằng tiền mặt
Có 112 Thanh toán bằng tiền gửi ngân hàng
Có 336 Phải trả nội bộ
Đơn vị trực thuộc lập hoá đơn bán hàng khi bán số hàng hoá được giao và ghi theo hoá đơn bán hàng:
Nợ 131 Tiền bán hàng phải thu của khách hàng
Nợ 111 Tiền hàng thực nhận bằng tiền mặt
Nợ 112 Tiền hàng thực nhận bằng tiền gửi ngân hàng
Có 511 Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
Đơn vị cấp trên căn cứ bảng kê hoá đơn bán hàng cho đơn vị trực thuộc nộp tiến hành lập hoá đơn bán hàng và ghi:
Nợ 136 Phải thu nội bộ
Nợ 111 Tiền hàng thực nhận bằng tiền mặt
Nợ 112 Tiền hàng thực nhận bằng tiền gửi ngân hàng
Có 512 Doanh thu nội bộ( Giá thanh toán nội bộ)
Đồng thời ghi giá vốn:
Nợ 632 Giá vốn hàng bán
Có 157 Hàng gửi đi bán
Chú ý: Nếu đơn vị cấp trên lập ngay hoá đơn bán hàng để giao hàng hoá cho đơn vị phụ thuộc, thì phương pháp kế toán như sau:
Cấp trên ghi:
Nợ 136 Phải thu nội bộ
Nợ 111 Tiền hàng thực nhận bằng tiền mặt
Nợ 112 Tiền hàng thực nhận bằng tiền gửi ngân hàng
Có 512 Doanh thu nội bộ ( Giá bán nội bộ có thuế)
Cấp trực thuộc ghi số hàng nhận:
Nợ 156 Giá bán nội bộ
Có 111 Thanh toán bằng tiền mặt
Có 112 Thanh toán bằng tiền gửi ngân hàng
Có 336 Phải trả nội bộ
Khi đơn vị trực thuộc bán hàng hoá phải lập hoá đơn bán hàng và ghi theo hóa đơn bán hàng:
Nợ 131 Tiền bán hàng phải thu của khách hàng
Nợ 111 Tiền hàng thực nhận bằng tiền mặt
Nợ 112 Tiền hàng thực nhận bằng tiền gửi ngân hàng
Có 511 Tổng giá thanh toán có thuế
Trường hợp hàng hoá xuất tiêu dùng nội bộ, nếu hàng hoá chịu thuế GTGT tính theo phương pháp khấu trừ được xuất tiêu dùng nội bộ cho hoạt động sản xuất kinh doanh hàng hoá không thuộc diện chịu thuế GTGT thì ghi:
Nợ 627 Chi phí sản xuất chung
Nợ 641 Chi phí bán hàng
Nợ 642 Chi phí quản lý doanh nghiệp
Có 512 Doanh thu nội bộ
Có 3331 Thuế GTGT phải nộp
Trường hợp sử dụng hàng hoá để khuyến mại, quảng cáo, nếu hàng hoá là đối tượng chịu thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ thì khi xuất hàng hoá kế toán ghi theo mục đích dùng hàng hoá nội bộ.
Dùng hàng hoá phục vụ kinh doanh chịu thuế GTGT khấu trừ,ghi bút toán:
Nợ 641 Chi phí bán hàng
Có 512 Doanh thu nội bộ( Giá bán chưa có thuế)
Dùng hàng hoá phục vụ hoạt động kinh doanh chịu thuế GTGT trực tiếp hoặc các luật thuế khác, ghi bút toán:
Nợ 641 Chi phí bán hàng
Có 512 Doanh thu nội bộ( Giá bán chưa có thuế)
Có 3331 Thuế GTGT phải nộp
Trường hợp sử dụng sản xuất để biếu tặng, nếu hàng hoá chịu thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ cho cá nhân, tổ chức bên ngoài được trang trải bằng quỹ phúc lợi, khen thưởng, kế toán ghi:
Nợ 431 Quỹ khen thưởng, phúc lợi(Giá thanh toán)
Có 512 Doanh thu nội bộ( Giá bán chưa có thuế)
Có 3331 Thuế GTGT phải nộp
Nếu hàng hoá không thuộc diện chịu thuế GTGT hoặc chịu thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp thì ghi:
Nợ 431 Quỹ khen thưởng, phúc lợi( Giá thanh toán)
Có 512 Doanh thu nội bộ
Trong doanh nghiệp bán buôn, thường phát sinh các nghiệp vụ chiết khấu thanh toán, chiết khấu thương mại cho khách hàng mua trong các trường hợp khách hàng trả nợ sớm, khách hàng mua nhiều, mua thường xuyên hàng hoá của doanh nghiệp chiết khấu thương mại. Trong thời hạn bảo hành hàng bán, doanh nghiệp có thể chấp nhận các nghiệp vụ trả lại hàng đã bán một phần hoặc toàn bộ lô hàng để đảm bảo lợi ích của khách hàng và giữ uy tín với khách hàng trên thị trường hàng hoá kinh doanh.
Kế toán nghiệp vụ bán lẻ được thực hiện tại bộ phận kế toán và kế toán căn cứ phương thức bán trực tiếp, bán hàng đại lý ký gửi, bán theo phương thức khoán, để tổ chức kế toán nghiệp vụ bán hàng. Đối với đơn vị bán lẻ thực hiện nghiệp vụ bán lẻ hàng hoá tự khai thác, khi xuất kho hàng bán lẻ cho của hàng, cho quầy, kế toán chi tiết tài khoản kho hàng theo địa điểm lưu chuyển nội bộ của hàng.
Nợ 1561 Kho quầy, cửa hàng nhận bán
Có 1561 Kho hàng hoá( kho chính)
Khi nhận được báo cáo( bảng kê) bán hàng và báo cáo tiền nộp sau ca, ngày, kế toán ghi:
Nợ 111 Tiền mặt nộp
Có 511 Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
Có 512 Doanh thu nội bộ
Có 3331 Thuế GTGT đầu ra phải nộp( phương pháp khấu trừ thuế GTGT)
Trường hợp thừa, thiếu tiền hàng chưa xử lý, căn cứ biên bản lập ghi số tiền thừa:
Nợ 111 Số tiền thừa
Có 3381 Tiền thừa so với doanh số bán
Trường hợp thiếu tiền,ghi số tiền thiếu chờ xử lý nếu chưa biết nguyên nhân:
Nợ 111 Số tiền mặt thực thu
Nợ 1381 Tiền thiếu chờ xử lý
Có 511, 512 Doanh thu bán hàng, doanh thu nội bộ
Có 3331 Thuế GTGT đầu ra phải nộp(PP khấu trừ thuế GTGT)
Xác định giá vốn của hàng bán và ghi kết chuyển:
Số lượng hàng Số lượng hàng Số lượng hàng Số lượng hàng
xuất bán tại = tồn đầu ngày + nhập trong ngày - tồn cuối ngày
quầy, của hàng (Ca) (Ca) (Ca)
Trị giá vốn hàng xuất bán tại quầy:
Trị giá vốn hàng Số lượng hàng Giá vốn đơn vị
Xuất bán tại quầy = xuất bán tại quầy + hàng bán
Căn cứ số liệu trên để xác định doanh thu và giá vốn hàng sau ca, ngày; đối chiếu với báo cáo hàng bán tại quầy, của hàng, kế toán ghi giá vốn:
Nợ 632 Giá vốn hàng bán
Có 156 Hàng hóa- Chi tiết kho quầy
Trường hợp bán hàng đại lý, ký gửi cho tổ chức kinh doanh , nếu công ty bán lẻ thực hiện dich vụ bán đại lý, ký gửi cho các công ty bán buôn hoặc cơ sở sản xuất thì theo nguyên tắc kế toán:
Hàng nhận đại lý,ký gửi bán lẻ, kế toán ghi ngoại bảng Nợ tài khoản 003. Số lượng và giá bán theo quy định của người giao đại lý. Hàng nhận bán được ghi chi tiết cho từng người giao đại lý( trường hợp bán đúng giá giao đại lý để hưởng hoa hồng).
Khi ứng trước tiền hàng để nhận bán đại lý, ký gửi:
Nợ 331 Nhà cung cấp- Người giao đại lý
Có 111,112 Tiền mặt, chuyển khoản
Khi nhận báo cáo bán hàng các ngày( ca) bán trong kỳ, kế toán ghi toàn bộ giá trị hàng đại lý, ký gửi đã bán. Có thể ghi theo một trong hai cách sau:
Cách 1: Ghi số tiền bán đại lý
Nợ 111 Tiền mặt
Nợ 112 Tiền gửi ngân hàng
Có 331 Phải trả bên giao đại lý
Đồng thời khấu trừ phần hoa hồng được ghi vào doanh thu bán hàng. Tiền hoa hồng đại lý được hưởng phải chịu thuế GTGT đầu ra, kế toán ghi bút toán:
Nợ 331 Phải trả nhà cung cấp
Có 511 Hoa hồng bán đại lý ghi doanh thu
Có 3331 Thuế GTGT tính trên số hoa hồng đại lý
Trả tiền cho chủ đại lý số thực còn lại sau khi thanh toán:
Nợ 331 Phải trả nhà cung cấp
Có 111 Thanh toán bằng tiền mặt
Có 112 Thanh toán bằng chuyển khoản
Cách 2:Ghi số tiền bán và doanh thu theo số hoa hồng được hưởng:
Nợ 111 Tiền mặt thu khi bán hàng
Nợ 112 Tiền gửi ngân hàng thu khi bán hàng
Có 511 Doanh thu hoa hồng nhận được
Có 331 Phải trả chủ của hàng số tiền bán đã trừ hoa hồng
Có 3331 Thuế GTGT tính trên số hoa hồng đại lý
Đồng thời ghi thanh toán tiền thực chuyển trả cho chủ hàng:
Nợ 331 Phải trả nhà cung cấp( chủ giao đại lý)
Có 111 Tiền mặt thực trả
Có 112 Tiền gửi ngân hàng chuyển trả
Trường hợp bán lẻ theo phương thức trả góp, doanh nghiệp bán lẻ hàng hoá theo phương thức trả góp chỉ được ghi nhận doanh thu phần tiền thu bán hàng theo giá hoá đơn phần lãi trả góp phải thu khách hàng doanh nghiệp ghi doanh thu ghi nhận trước(Tk3387) và phân bổ vào doanh thu tài chính mỗi kỳ xác định kết quả. Căn cứ chứng từ bán trả góp kế toán ghi các bút toán khi bán hàng:
Nợ 111 Phần tiền hàng đã thu bằng tiền mặt
Nợ 112 Phần tiền hàng đã thu bằng tiền gửi ngân hàng
Nợ 131 Phần thu theo phương thức trả góp
Có 511 Doanh thu bán trả góp theo hoá đơn
Có 3387 Lãi bán hàng trả góp
Có 3331 Thuế GTGT đầu ra phải nộp
Khi phân bổ lãi trả góp vào doanh thu hoạt động tài chính của từng kỳ xác định kết quả:
Nợ 3387 Doanh thu trả trước
Có 515 Doanh thu hoạt động tài chính
Nếu phần lãi trả góp được hạch toán vào doanh thu hoạt đồng tài chính nhiều năm thì kế toán ghi các nghiệp vụ về giá vốn ghi giống các trường hợp bán hàng trực tiếp:
Nợ 632 Giá vốn hàng bán
Có 156 Hàng hoá
Thanh lý, bán bất động sản đầu tư theo phương thức trả chậm, khi bán bất động sản đầu tư, kế toán ghi:
Nợ 131 Phải thu khách hàng( Tổng giá thanh toán)
Có 3331 Thuế GTGT phải nộp ( nếu có)
Có 3387 Doanh thu chưa thực hiện( chênh lệch giữa giá bán trả chậm với giá bán trả ngay đã có thuế GTGT)
Định kỳ, khi thu tiền của khách hàng, kế toán ghi:
Nợ 111 Số tiền thực thu bằng tiền mặt
Nợ 112 Số tiền thực thu bằng tiền gửi ngân hàng
Có 131 Phải thu khách hàng
Đồng thời, phân bổ tiền lãi trả trậm vào doanh thu tài chính phù hợp với kỳ hạn thanh toán:
Nợ 3387 Doanh thu chưa thực hiện
Có 515 Doanh thu hoạt đồng tài chính
Ghi giảm nguyên giá và giá trị còn lại của bất động sản đầu tư:
Nợ 214 Hao mòn TSCĐ
Nợ 632 Giá vốn hàng bán
Có 217 Bất động sản đầu tư ( nguyên giá)
Chi phí thanh lý, bán bất động sản đầu tư thực tế phát sinh:
Nợ 632 Giá vốn hàng bán
Nợ 133 Thuế GTGT được khấu trừ ( nếu có)
Có 111 Chi phí thực tế phát sinh thanh toán bằng tiền
Có 112 Chi phí thực tế thanh toán bằng chuyển khoản
Có 152 Xuất kho nguyên vật liệu sử dụng
Có 153 Xuất kho công cụ, dụng cụ sử dụng
Có 331 Chi phí thực tế phát sinh chưa thanh toán
1.2.Kế toán ghi nhận nợ thương mại mua bán trong thương mại điện tử.
Thương mại điện tử phát triển tất yếu dẫn đến những thay đổi nhanh chóng trong cách thức tổ chức, tiến hành kinh doanh của các doanh nghiệp. Những thay đổi này cho ra đời các hoạt động sản xuất, kinh doanh phát sinh làm tăng lợi ích kinh tế của doanh nghiệp, với những đặc điểm mới cả về hình thức lẫn nội dung nên nếu chỉ căn cứ vào các chuẩn mực và quy định hướng dẫn kế toán hiện hành thì không đủ cơ sở để xác định thời điểm ghi nhận, cũng như giá trị ghi nhận.
1. Vấn đề xác định thời điểm ghi nhận doanh thu
Một trong những yếu tố quan trọng khi kế toán doanh thu là phải xác định đúng thời điểm ghi nhận, đảm bảo thông tin phản ánh tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp là trung thực và đầy đủ.
Thông thường, trong nhiều trường hợp, việc xác định thời điểm hội đủ các điều kiện nêu trong Chuẩn mực kế toán VN số 14 “Doanh thu và thu nhập khác” (VAS 14) khá đơn giản: Kế toán ghi nhận doanh thu khi hàng hóa được giao hay dịch vụ được thực hiện. Tuy nhiên, trong lãnh vực kinh doanh hàng công nghệ cao, với thông lệ bán hàng hóa hay dịch vụ “trọn gói”, thì việc xác định thời điểm này đôi khi rất phức tạp.
“Trọn gói” ở đây được hiểu là việc một doanh nghiệp tích hợp nhiều hoạt động tạo doanh thu có mối quan hệ ràng buộc vào chung một giao dịch. Ví dụ như bán đầu thu kỹ thuật số kèm dịch vụ truyền hình, bán phần mềm kèm cập nhật, cung cấp các bản vá lỗi (update patches) Giao dịch trọn gói này không chỉ làm tăng doanh thu của doanh nghiệp mà còn kéo dài sự ràng buộc giữa hai bên ra khỏi thời điểm bán hàng thông thường. Sau khi hoàn tất việc lắp đặt đầu thu nhà cung cấp phải đảm bảo việc phát sóng liên tục; sau khi giao phần mềm, người bán phải đảm bảo việc cập nhật, cung cấp các bản vá lỗi cho phần mềm. Như vậy, kế toán sẽ ghi nhận toàn bộ doanh thu của “gói” ngay sau thời điểm bán hàng thông thường hay sẽ tách giao dịch thành từng hoạt động riêng biệt, và ghi nhận doanh thu cho từng hoạt động, biết rằng:
Việc ghi nhận toàn bộ doanh thu ngay sau thời điểm bán hàng thông thường là không phù hợp với VAS 14. Trong các trường hợp bán hàng hoá dịch vụ trọn gói nêu trên, một phần dịch vụ hay hàng hóa vẫn chưa được thực hiện nên không thể coi là doanh thu trong kỳ.
Nếu kế toán tách biệt từng hoạt động để ghi nhận doanh thu thì trong nhiều trường hợp, việc nhận diện từng phần riêng biệt của giao dịch là không thể. Đối với giao dịch bán đầu thu kỹ thuật số kèm cung cấp dịch vụ phát sóng, trên bảng giá của nhà cung cấp đưa ra thì toàn bộ số tiền nhận từ người mua là giá trị của đầu thu, miễn phí dịch vụ truyền hình. Nhưng chắc rằng, khách hàng sẽ không mua đầu thu nếu không có dịch vụ truyền hình kèm theo. Đối với giao dịch bán phần mềm kèm cung cấp cập nhật, có thể khách hàng chỉ trả với giá thấp hơn, thậm chí không tiến hành giao dịch nếu không được cập nhật và cung cấp các bản vá lỗi. Như vậy, mặc dù thoả thuận là miễn phí, về bản chất các hàng hoá và dịch vụ đi kèm này là phần không thể thiếu của giao dịch, chiếm một tỷ lệ nhất định trong tổng giá trị giao dịch, mà kế toán không thể tách biệt khi ghi nhận doanh thu.
2. Vấn đề xác định giá trị khi ghi nhận doanh thu
Yếu tố thứ hai cũng không kém quan trọng là kế toán phải xác định được giá trị để ghi nhận. Theo VAS 14, doanh thu được ghi nhận theo giá trị hợp lý, nhưng với một số giao dịch trên Internet thì giá trị hợp lý không phải lúc nào cũng xác định được.
Thương mại “hàng đổi hàng” đã xuất hiện từ rất lâu. Trong quá trình này, người bán là người cung cấp hàng hoá, dịch vụ... cho người mua, đổi lại người mua sẽ phải trả cho người bán một giá trị hàng hóa, dịch vụ tương đương nào đó. Khi giao dịch diễn ra trong môi trường kinh doanh thông thường, việc xác định giá trị hợp lý của giao dịch “hàng đổi hàng” tương đối đơn giản. Chẳng hạn, một công ty xuất nhập khẩu trong nước thực hiện giao dịch “đổi hải sản lấy thép” với một công ty nước ngoài. Mặc dù đây là giao dịch hàng đổi hàng, nhưng giá trị của hải sản đem trao đổi hay giá trị của thép nhận về đều đã được ghi nhận trên hợp đồng ký kết giữa hai bên, nếu không có thỏa thuận thì kế toán vẫn có thể xác định được giá trị hợp lý các hàng hóa này trên cơ sở giá trị của các hàng hóa tương tự trên thị trường.
Trong môi trường thương mại điện tử, đôi khi việc xác định này lại trở nên phức tạp. Điển hình là đối với giao dịch “đổi quảng cáo lấy quảng cáo” trên các trang web, một công ty (công ty A) cho một công ty khác (công ty B) đặt quảng cáo trên trang web của mình không lấy tiền, và đổi lại công ty B lại cho công ty A đặt quảng cáo của công ty A lên trang web của công ty B cũng miễn phí. Dưới góc độ kinh doanh, việc trao đổi này càng mở rộng, các công ty càng tận dụng được nhiều hơn khả năng của Internet trong quá trình thông tin, quảng cáo đến khách hàng. Dưới góc độ kế toán, giá trị mỗi quảng cáo trên các trang web khác nhau là không đồng nhất, như vậy việc trao đổi này là trao đổi giữa các hàng hóa không tương tự, nói cách khác đây là một giao dịch đủ điều kiện để ghi nhận doanh thu. Nhưng doanh thu sẽ được ghi nhận với giá trị là bao nhiêu ?
Quay lại với việc trao đổi quảng cáo trên trang web giữa hai công ty A và B. Hợp đồng giữa hai bên chỉ thỏa thuận về thời hạn mỗi bên được đặt quảng cáo trên trang web của đối tác, không đề cập đến giá trị bằng tiền của việc đặt quảng cáo đó là bao nhiêu. Trong trường hợp này, để ghi nhận doanh thu, trên cơ sở chuẩn mực kế toán sẽ phải xác định giá trị hợp lý theo giá cả của hàng hóa tương đương trên thị trường. Mặt khác, vì giá trị quảng cáo trên các trang web khác nhau là khác nhau, trong điều kiện chưa có một tổ chức đủ uy tín đưa ra một chuẩn chung để lượng giá mọi trang web, thì giá trị quảng cáo trên mỗi trang web chỉ có thể so sánh với chính nó hay nói cách khác chỉ có hàng hóa tương đương duy nhất là chính nó.
Đặt giả thiết rằng đây là lần đầu tiên cả hai công ty đồng ý để một đối tượng bên ngoài đặt quảng cáo trên trang web của mình, và đây là một giao dịch đơn thuần “quảng cáo đổi quảng cáo”. Như vậy, cả hai công ty đều không thể xác định được giá trị hợp lý của quảng cáo đem trao đổi.
Ở đây, bài viết đặt một giả thiết nữa, đó là mặc dù giá trị của các trang web đến nay vẫn chưa có tổ chức nào đứng ra định giá, nhưng gần như mọi trang web đều có thống kê về số lượng người truy cập vào. Như vậy, liệu có thể căn cứ theo số lượng người truy cập để tính giá trị của giao dịch được hay không ? Ví dụ, công ty A trước đây đã ký một hợp đồng quảng cáo thu tiền, số lần khách truy cập vào trang web của công ty A thời gian đấy là 10.000 lần, số tiền quảng cáo công ty thu được là 1 triệu đồng, tính ra mỗi lần khách truy cập trị giá là 1 triệu/10.000 bằng 100 đ/lần. Sau đấy, khi giao dịch “quảng cáo đổi quảng cáo” diễn ra, để tính giá trị hợp lý, công ty A sẽ lấy 100 đ nhân với số lần khách truy cập vào trang web trong thời gian hợp đồng còn hiệu lực. Nếu trong thời gian này, số lượng khách truy cập là 5.000 lần thì giá trị tương đương để ghi nhận doanh thu là 100đ x 5.000 lần bằng 500.000 đ. Nhưng việc tính doanh thu đơn thuần theo số lần truy cập, không có giới hạn, có thể tạo sự thiếu công bằng đối với các doanh nghiệp tham gia giao dịch theo loại hình này vì thực chất họ không thu được tiền. Thêm vào đấy, mặc dù công ty A trước đây đã có giao dịch “đổi quảng cáo lấy tiền”, hai quảng cáo ở hai thời điểm khác nhau này có cùng độ dài thời gian, cùng kích thước, cùng vị trí đặt trên web, nhưng trong thời gian bao lâu thì giá trị quảng cáo trên cùng một trang web có thể coi là không đổi, vì chúng ta biết rằng giá trị của mỗi trang web trong các thời điểm khác nhau cũng là khác nhau.
3. Phương hướng giải quyết
Để giải quyết vấn đề trên, chúng ta có thể tham khảo kinh nghiệm đi trước của các nước. Tại Mỹ, Ban xử lý các vấn đề phát sinh của Hội đồng chuẩn mực kế toán tài chính (EITF) hướng dẫn kế toán ghi nhận doanh thu với những giao dịch trên như sau:
Đối với giao dịch bán hàng hóa, dịch vụ trọn gói:
Vấn đề này hiện nay còn đang đuợc EITF nghiên cứu tìm hướng giải quyết hợp lý. Trong thời gian chờ đợi, kế toán vẫn áp dụng thông báo số 00-21 của EITF “Revenue Arrangements with Multiple Deliverables” (EITF 00-21) khi ghi nhận các giao dịch bán hàng hóa và dịch vụ trọn gói. Theo EITF 00-21, kế toán phải tách biệt từng phần của gói hàng hóa dịch vụ nếu thỏa mãn những điều kiện sau:
+ Thành tố được xem là riêng biệt nếu thành tố đó có thể được bán một cách riêng rẽ.
+ Kế toán có căn cứ để xác định giá trị hợp lý của doanh thu đối với từng thành tố.
+ Nếu một thành tố chưa được giao cho người mua là thiết yếu đối với một thành tố khác đã phân phối, kế toán không được ghi nhận doanh thu cho đến khi thành tố thiết yếu này cũng được giao cho khách hàng.
Đối với giao dịch quảng cáo đổi quảng cáo trên Internet:
Theo thông báo số 99-17 của EITF “Accounting for Advertising Barter Transactions” (EITF 99-17), giá trị hợp lý của quảng cáo đem trao đổi là có thể xác định được nếu trước đấy doanh nghiệp đã tiến hành bán quảng cáo (tương tự về vị trí, kích thước, thời gian tồn tại..) lấy tiền với một đối tượng khác, trong một giao dịch ngang giá. Tuy nhiên, giao dịch này không được diễn ra trước quá sáu tháng so với giao dịch đổi quảng cáo lấy quảng cáo. Giá trị của giao dịch bán quảng cáo lấy tiền xảy ra sau thời điểm “đổi quảng cáo lấy quảng cáo” cũng không được sử dụng làm cơ sở để tính giá trị hợp lý. Thêm vào đấy, công ty chỉ ghi nhận doanh thu quảng cáo đổi quảng cáo tối đa bằng tổng giá trị của giao dịch bán quảng cáo lấy tiền đã được dùng làm cơ sở để tính giá trị hợp lý.
Các hướng dẫn trong EITF 00-21 và EITF 99-17 thực sự vẫn chưa giải quyết được hoàn toàn những vấn đề nêu trên. Do sẽ phát sinh nhiều phức tạp khi ghi nhận doanh thu đối với các hình thức kinh doanh mới trên Internet, cả về xác định thời điểm ghi nhận lẫn xác định giá trị ghi nhận, kế toán cần nhận được những hướng dẫn cụ thể, phù hợp hơn nữa để có thể đảm bảo thông tin phản ánh doanh thu của các doanh nghiệp là trung thực, khách quan, và đầy đủ.
Báo cáo tài chính nợ thương mại mua bán
A. Báo cáo tài chính năm và giữa niên độ
1. Mục đích của báo cáo tài chính
Báo cáo tài chính dùng để cung cấp thông tin về tình hình tài chính, tình hình kinh doanh và các luồng tiền của một doanh nghiệp, đáp ứng yêu cầu quản lý của chủ doanh nghiệp, cơ quan Nhà nước và nhu cầu hữu ích của những người sử dụng trong việc đưa ra các quyết định kinh tế. Báo cáo tài chính phải cung cấp những thông tin của một doanh nghiệp về:
a/ Tài sản;
b/ Nợ phải trả và vốn chủ sở hữu;
c/ Doanh thu, thu nhập khác, chi phí kinh doanh và chi phí khác;
d/ Lãi, lỗ và phân chia kết quả kinh doanh;
đ/ Thuế và các khoản nộp Nhà nước;
e/ Tài sản khác có liên quan đến đơn vị kế toán;
g/ Các luồng tiền.
Ngoài các thông tin này, doanh nghiệp còn phải cung cấp các thông tin khác trong “Bản thuyết minh báo cáo tài chính” nhằm giải trình thêm về các chỉ tiêu đã phản ánh trên các báo cáo tài chính tổng hợp và các chính sách kế toán đã áp dụng để ghi nhận các nghiệp vụ kinh tế phát sinh, lập và trình bày báo cáo tài chính.
2- Đối tượng áp dụng
Hệ thống báo cáo tài chính năm được áp dụng cho tất cả các loại hình doanh nghiệp thuộc các ngành và các thành phần kinh tế. Riêng các doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn tuân thủ các quy định chung tại phần này và những qui định, hướng dẫn cụ thể phù hợp với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại chế độ kế toán doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Việc lập và trình bày báo cáo tài chính của các ngân hàng và tổ chức tài chính tương tự được quy định bổ sung ở Chuẩn mực kế toán số 22 "Trình bày bổ sung báo cáo tài chính của các ngân hàng và tổ chức tài chính tương tự" và các văn bản quy định cụ thể.
Việc lập và trình bày báo cáo tài chính của các doanh nghiệp ngành đặc thù tuân thủ theo quy định tại chế độ kế toán do Bộ Tài chính ban hành hoặc chấp thuận cho ngành ban hành.
Công ty mẹ và tập đoàn lập báo cáo tài chính hợp nhất phải tuân thủ quy định tại chuẩn mực kế toán “Báo cáo tài chính hợp nhất và kế toán khoản đầu tư vào công ty con”.
Đơn vị kế toán cấp trên có các đơn vị kế toán trực thuộc hoặc Tổng công ty Nhà nước hoạt động theo mô hình không có công ty con phải lập báo cáo tài chính tổng hợp theo quy định tại Thông tư hướng dẫn kế toán thực hiện Chuẩn mực kế toán số 25“Báo cáo tài chính hợp nhất và kế toán khoản đầu tư vào công ty con”.
Hệ thống báo cáo tài chính giữa niên độ (Báo cáo tài chính quý) được áp dụng cho các DNNN, các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán và các doanh nghiệp khác khi tự nguyện lập báo cáo tài chính giữa niên độ.
3- Hệ thống báo cáo tài chính của doanh nghiệp
Hệ thống báo cáo tài chính gồm báo cáo tài chính năm và báo cáo tài chính giữa niên độ.
3.1. Báo cáo tài chính năm
Báo cáo tài chính năm, gồm:
- Bảng cân đối kế toán
Mẫu số B 01 - DN
- Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
Mẫu số B 02 - DN
- Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
Mẫu số B 03 - DN
- Bản thuyết minh báo cáo tài chính
Mẫu số B 09 - DN
3.2. Báo cáo tài chính giữa niên độ
Báo cáo tài chính giữa niên độ gồm báo cáo tài chính giữa niên độ dạng đầy đủ và báo cáo tài chính giữa niên độ dạng tóm lược.
(1) Báo cáo tài chính giữa niên độ dạng đầy đủ, gồm:
- Bảng cân đối kế toán giữa niên độ (dạng đầy đủ):
Mẫu số B 01a – DN;
- Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh giữa niên độ
(dạng đầy đủ):
Mẫu số B 02a – DN;
- Báo cáo lưu chuyển tiền tệ giữa niên độ (dạng đầy đủ):
Mẫu số B 03a – DN;
- Bản thuyết minh báo cáo tài chính chọn lọc:
Mẫu số B 09a – DN.
(2) Báo cáo tài chính giữa niên độ dạng tóm lược, gồm:
- Bảng cân đối kế toán giữa niên độ (dạng tóm lược):
Mẫu số B 01b – DN;
- Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh giữa niên độ
(dạng tóm lược):
Mẫu số B 02b – DN;
- Báo cáo lưu chuyển tiền tệ giữa niên độ (dạng tóm lược):
Mẫu số B 03b – DN;
- Bản thuyết minh báo cáo tài chính chọn lọc:
Mẫu số B 09a – DN.
4- Trách nhiệm lập và trình bày báo cáo tài chính
(1) Tất cả các doanh nghiệp thuộc các ngành, các thành phần kinh tế đều phải lập và trình bày báo cáo tài chính năm.
Các công ty, Tổng công ty có các đơn vị kế toán trực thuộc, ngoài việc phải lập báo cáo tài chính năm của công ty, Tổng công ty còn phải lập báo cáo tài chính tổng hợp hoặc báo cáo tài chính hợp nhất vào cuối kỳ kế toán năm dựa trên báo cáo tài chính của các đơn vị kế toán trực thuộc công ty, Tổng công ty.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 2266.doc