Đề tài Kiểm toán chu trình hàng tồn kho tại Công ty Kiểm toán và Tư vấn Tài chính Sài Gòn AFC – Chi nhánh Hà Nội

riển , có hướng đi đúng đắn . để đạt được mục tiêu mà Bộ tài chính giao cho và để cạnh tranh được với các Công ty kiểm toán nước ngoài có vốn lớn có đội ngũ nhân viên nhiều kinh nghiệm . AFC đang nỗ lực phấn đấu đưa số nhân viên được tuyển dụng và đào tạo tăng lên nhằm đáp ứng nhu cầu kinh tế ngày càng tăng hiên nay , Đồng thời để có thêm đông đảo khách hàng AFC xây dựng chiến lược quảng bá công ty với chính sách , hoạt động theo nguyên tắc độc lập khách quan và bí mật số liệu cho khách hàng. Phương châm hoạt động hàng đầu của công ty là “ thành công của khách hàng chính là thành công của công ty ” dựa trên đôi ngũ nhân viên giàu kinh nghiệm có trình độ nghiệp vụ cao và luôn tuân thủ chế độ kế toán tài chính, chuẩn mực kiểm toán Việt Nam và quốc tế chấp nhận. Các dịch vụ do AFC SàI Gòn cung cấp : * Dịch vụ kiểm toán Dịch vụ kiểm toán là dịch vụ chủ yếu trong hoạt động kinh doanh, chiếm 78% tổng doanh thu của công ty. Trong đó công ty cung cấp các dịch vụ kiểm toán: - Kiểm toán dự toán, báo cáo quyết toán công trình xây dựng cơ bản - Kiển toán dự án, báo cáo quyết toán kinh phí từ các nguồn tài trợ trong nước và nươc ngoài. - Kiểm toán tỷ lệ nội địa hoá để hướng chinh sách ưu đãI về thuế nhập khẩu * Dịch vụ tư vấn thuế: - Lập kế hoạch thuế tư vấn và tham vấn về các vấn đề có liên quan đến các loại thuế thu nhập(doanh nghiệp , cá nhân), các chính sách ưu đãI về thuế các loại phí và lệ phí , các loại thuế gián thu. - Hỗ trợ cho việc tuân thủ các luật thuế bao gồm cả việc lập , nộp các tờ khai thuế cho các công ty và các cá nhân . - Lập hồ sơ xin được hưởng thuế suất ưu đãi. - Lập hồ sơ xin miễn giảm thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt. * Dịch vụ tư vấn văn phòng công ty : - Công ty có thể hỗ trợ khách hàng bằng nhiều loại dịch vụ như : - Giữ sổ sách của công ty theo luật định. - Tư vấn và lập hồ sơ cho công ty bao gồm cả việc lập hồ sơ xin niêm yết trên thị trường chứng khóan. * Dich vụ đào tạo- Huấn luyện : - Bồi dưỡng kế toán trưởng theo chương trình của Bộ Tài chính. - Bồi dưỡng kiểm toán viên để dự kỳ thi kiểm toán viên cấp nhà nước. - Nguyên lý kế toán kế toán giá thành và kế toán nâng cao thuộc hệ thống kế toán Mỹ. - Tài chính, kế toán, thuế. * Dịch vụ kế toán : - Đăng ký chế độ kế toán - Mở và cập nhật sổ sách kế toán - Lập và nộp các báo cáo tàI chính, kế toán, thuế - Xây dựng các mô hình kế toán, tổ chức và đIều hành bộ máy kế toán; hướng dẫn thực hiện lập chứng từ, sổ sách kế toán và báo cáo tàI chính. * Các loại hình dịch vụ khác: - Dịch vụ quản lý doanh nghiệp - Tư vấn quản trị tàI chính - Dịch vụ phần mềm kế toán - Tư vấn khôI phục và giảI thể doanh nghiệp Khách hàng của AFC. AFC đã cung cấp các dịch vụ chuyên nghành cho hàng ngàn lượt khách,với 500 khách hàng thường xuyên thuộc mọi thành phần kinh tế,doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoàI (ĐTNN), doanh nghiệp nhà nước (DNNN), công ty cổ phần, công ty TNHH, doanh nghiệp tư nhân, ngoàI ra còn rât nhiều tổ chức và chương trình tài . Sơ đồ 2 : Tỷ lệ giũa các khách hàng của AFC Sài Gòn Công ty AFC Sài Gòn phục vụ nhiều doanh nghiệp có mức tăng trưởng cao . Các doanh nghiệp này là các công ty niêm yết hay trong quá trình lập hồ sơ để được niêm yết trên thi trường chứng khoán TP. Hồ Chí Minh . Nhờ số khách hành phong phú đa dạng , công ty đã có được những kinh nghiệm trong nhiều nghành công nghiệp chủ yếu bao gồm cả nghành tài chính ngân hàng , bảo hiểm , môi giới chứng khoán , hoá dầu , sản xuất . Ngoài ra các khách hàng thường xuyên của công ty còn giới thiệu nhiều khách mới cho công ty . II, Mô hình tổ chức và cơ cấu tổ chức quản lý của công ty AFC. Sơ đồ 3 : Cơ cấu tổ chức Công ty AFC Sài Gòn Giám đốc điều hành Phó giám đốc thứ ba Phógiám đốc thứ hai Phó giám đốc thứ nhất Phòng hành chính Tổng hợp Phòng nghiệp vụ Số 2 Phòng nghiệp vụ Số 1 Phòng xây dựng cơ bản Hà Nội Cần Thơ Phòng tư vấn Khách hàng Chi nhánh Phòng nghiệp vụ số 3 Giám đốc gồm :Bà Vũ Thị Thọ - giám đốc công ty quản lý chung công ty , các chi nhánh và ba phó giám đốc phụ trách các mảng riêng là người giúp việc cho giám đốc Các phó giám đốc là những người trợ giúp cho giám đốc trong công việc quản lý chung của công ty ngoài ra một phó giám đốc là người đại diện của công ty phụ trách quản lý chi nhánh Cần Thơ . Phòng hành chính tổng hợp được coi như phòng hậu cần của công ty cung cấp mọi phương tiện cho một cuộc kiểm toán : + Quản lý công tác văn thư. + Lưu trử hồ sơ cán bộ, tiền lương cho nhân viên. + Có tổ bảo vệ, lái xe. + Bộ phận tin học. + Tổ bán hàng. + Bộ phận tạp vụ. + Bộ phận phiên dịch. - Các phòng nghiệp vụ 1, nghiệp vụ 2 , nghiệp vụ 3 : thực hiện mọi dịch vụ về kiểm toán của công ty và khi ký kết các hợp đồng với khách hàng ban giám đốc thường lựa chọn những cán bộ phù hợp với yêu cầu đòi hỏi của công việc. - Phòng xây dựng cơ bản : thực hiện các cuộc kiểm toán về đầu tư xây dựng cơ bản (vốn , kinh phí xây dựng cơ bản , ) - Bộ phận kế toán. Sơ đồ 4 : Cơ cấu tổ chức tại chi nhánh Hà Nội Phòng Hành chính Tổng Hợp Phòng Kế Toán Phòng Nghiệp vụ Số1 Trưởng phòng nghiệp vụ 2 Trưởng phòng nghiệp vụ 3 Phó giám đốc thứ nhất Phó giám đốc thứ hai Giám đốc chi nhánh Phòng Nghiệp vụ Số 2 Phòng Nghiệp vụ Số 3 Tại chi nhánh Hà Nội , Giám đốc chi nhánh là người đứng đầu công ty, giữ vai trò điều hành chung một Phó Giám đốc và kế toán trưởng chịu trách nhiệm hỗ trợ giám đốc hoàn thành nhiệm vụ. Phó giám đốc thứ hai đồng thời là Trưởng phòng nghiệp vụ1. Trưởng phòng các phòng nghiệp vụ là người chịu trách nhiệm trực tiếp với Giám đốc chi nhánh về mọi vấn đề phát sinh trước và sau mỗi cuộc kiểm toán (nếu có ý kiến , kiến nghị của khách hàng ) Giám đốc Chi nhánh chịu trách nhiệm trước Giám đốc Công ty về mọi hoạt động của chi nhánh, mỗi phòng ban trong công ty đều có một trưởng phòng, và các phòng này đều do giám đốc trực tiếp chỉ đạo và phân công nhiệm vụ. Các phòng nghiệp vụ thực hiện mọi dịch vụ về kiểm toán cũng như tư vấn của công ty, việc phân chia thành các phòng chủ yếu thuận lợi cho công việc quản lý, vì khi ký kết hợp đồng với khách hàng ban giám đốc thường lựa chọn những cán bộ phù hợp với yêu cầu đòi hỏi của công việc. Trong từng trường hợp cụ thể để giao nhiệm vụ. Các nhân viên và lãnh đạo các phòng có thể hỗ trợ và kết hợp với nhau trong cùng một cuộc kiểm toán để đảm bảo đáp ứng đủ nhân lực cho mọi cuộc kiểm toán. Tất cả các thành viên ban Giám Đốc và trưởng phòng các phòng nghiệp vụ là người đại diện AFC Sài Gòn chịu trách nhiệm trực tiếp về chất lượng cuộc kiểm toán do AFC Sài Gòn tiến hành. Các thành viên này là những người trực tiếp đánh giá rủi ro của cuộc kiểm toán và quyết định ký hợp đồng kiểm toán, là người thực hiện soát xét cuối cùng đối với mọi hồ sơ kiểm toán và cũng là người đại diện công ty ký phát hành báo cáo kiểm toán và thư quản lý. Đứng đầu các phòng nghiệm vụ là các trưởng phòng và Phó trưởng phòng . Các nhân viên trong phòng nghiệp vụ bao gồm : Kiểm toán viên đã được cấp chứng chỉ của Bộ tài chính và các trợ lý kiểm toán, sau mỗi năm các trợ lý kiểm toán tiến hành thi nâng bậc . Trợ lý kiểm toán bao gồm có 3 bậc : Trợ lý bậc một ,bậc 2, bậc 3. Phòng hành chính tổng hợp là nhưng người chịu trách nhiệm , đảm bảo mọi điều kiện vật chất ăn ở , phương tiện đi lại , mẫu giấy tờ làm việc , hồ sơ kiểm toán Tạo điều kiện thuận lợi giúp các thành viên của tất cả các đoàn kiêm toán hoàn thành nhiệm vụ . Phòng kế toán gồm có hai người một ngươi chịu trách nhiệm hạch toán tất cả các hoạt động của chi nhánh , người còn lại vừa làm kiểm toán viên kiêm quản lý phòng hành chính tổng hợp. Quá trình hình thành và phát triển chi nhánh tại Hà Nội Chi nhánh Hà Nội mới thực sự bắt đầu hoạt động vào tháng tháng 2năm 1996 do nhu cầu kiểm toán trong nước tăng lên và hoạt động của AFC thực sự có hiệu quả và phát triển , công ty AFC Sài Gòn đã được phép của Bộ Tài Chính theo Quyết định số 201TC/TCCB của Bộ trưởng Bộ Tài Chính , cho phép Công ty AFC thành lập Chi nhánh tại Hà Nội . Chi nhánh của Công ty AFC tại Hà Nội ban đầu đặt tại 95 Lý Nam Đế sau này chuyển về 93B Cầu Giấy Hà Nội . Chi nhánh của Công ty tại Hà Nội có tư cách pháp nhân,thực hiện hạch toán độc lập và được phân cấp thực hiện nghĩa vụ với ngân sách Nhà Nước như nộp thuế thu nhập doanh nghiệp ngay tại địa phương có trụ sở của chi nhánh . Cũng như điều lệ của Công ty hoạt động của chi nhánh luôn hướng tới mục tiêu việc kiểm tra , đưa ra các ý kiến xác nhận tính đúng đắn ,trung thực, hợp lý của các số liệu kế toán và báo cáo quyết toán của đơn vị được kiểm toán . Đồng thời Chi nhánh chịu trách nhiệm tư vấn và hướng dẫn cho khách hàng thực hiện các quy định của Nhà Nước về tài chính ,kế toán, thuế nhằm giúp đơn vị được kiểm toán điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh có hiệu quả , đúng pháp luật . Từ năm 1996 đến nay Chi nhánh liên tục giữ được mức tăng trưởng cao , doanh thu luôn chiểm tỷ trọng lớn trong tổng doanh thu của tông công ty . Số lượng nhân viên nghiệp vụ của Chi nhánh từ 15 người trong năm 1996 đã tăng lên 45 người trong năm 2000 và đến nay đã đạt 72 người trong đó 20 nhân viên là kiểm toán viên cấp Nhà Nước . Với phương châm hoạt động chung của AFC chi nhánh Hà Nội cũng luôn có phương châm “Thành công của khách hàng chính là sự thành công của công ty ” cùng đội ngũ nhân viên vững vàng về nghiệp vụ ,sự hỗ trợ của mạng lưới BDO qua công tác huấn luyện nghiệp vụ cũng như cung cấp mọi nguồn lực, chi nhánh Công ty AFC Sài Gòn đã tạo được một uy tín vững chắc trên thị trường kiểm toán và tư vấn tài chính kế toán ở Việt Nam. III – Quy trình kiểm toán chung được thực hiện tại công ty kiểm toán và tư vấn tàI chính Sài gòn AFc . Sơ đồ 5 : Công việc kiểm toán báo cáo tàI chính tại AFC SàI Gòn lần lượt đươc thưc hiện như sau : Giai đoạn tiền kiểm toán Gửi thư chào kiểm toán Hiểu biết về doanh nghiệp và hệ thống kế toán Xác định đơn vị được kiểm toán Sơ đồ các bước thực hiện công việc kiểm toán Triển khai chiến lược kiểm toán. - Đánh giá rủi do tiềm tàng. - Xác định mức trọng yếu kế hoạch. - Xác định lĩnh vực kiểm toán quan trọng. - Tiến hành kiểm tra phân tích ban đầu. - Đánh giá môi trường kiểm soát. - Xác định bản chất và phạm vi của các thủ tục kiểm toán. Tiến hành kiểm toán. - Thực hiện và đánh giá: + Thử nghiệm kiểm soát. + Các thủ tục kiểm tra chi tiết khác. + Thực hiện thủ tục phân tích. Báo cáo - Hoàn thiện hồ sơ kiểm toán và lập báo cáo dự thảo - Phát hành báo cáo kiểm toán và lập thư quản lý (nếu có). Bộ phận marketing tiến hành chào hàng , gửi cho khách hàng nội dung , phương pháp kiểm toán , giá phí kiểm toán của công ty . Sau khi nhận được lời mời của khách hàng , tiến hành đánh giá có nên chấp nhận hoăc tiếp tục thực hiện kiểm toán cho khách hàng hay không , đánh giá ccác lý do của khách hàng đối với cuộc kiểm toán , lựa chọn đội ngũ kiểm toán viên , rồi tiến đến ký kết hợp đồng . Tất cả các công việc đó được thực hiện trong giai đoạn tiền kiểm toán . Sau khi ký kết hợp đồng kinh tế với khách hàng , công ty tiến hành những bước tim hiểu kỹ hơn về khách hàng trên các mặt sau đây , được gọi là bước lập kế hoạch kiểm toán tổng quát hay còn gọi là giai đoạn tiền kiểm toán. + Thu thập kiến thức về nghành nghề kinh doanh và công việc kinh doanh của khách hàng . Đây là một vấn đề cần thiết cho việc thực hiện kiểm toán đầy đủ . Phần lớn thông tin này được thu thập ở các văn phòng của công ty khách hàng , nhất làđối với khách hàng mới. + Thu thập thông tin về nghĩa vụ và pháp lý của khách hàng . + Đánh giá tính trọng yếu , rủi ro kiêm toán , rủi ro kinh doanh và rủi ro cố hữu . + Đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ : môI trường kiểm soát quy trình kiểm soát , thực hiện các thử nghiệm kiểm tra và đánh giá rủi ro kiểm soát . + Tìm hiểu các chu trình kế toán + Thực hiện các bước phân tích tổng quát . + Xây dựng kế hoạch kiểm toán và giao dịch với khách hàng . Trong bước triển khai chiến lược kiểm toán kiểm toán viên lập một kế hoạch kiểm toán cụ thể từng chu trình , từng tàI khoản trong chu trình đó . Sơ đồ 6 : Bước thực hiện kế hoạch kiểm toán được tiến hành như sau : Tiến hành kiểm toán Thực hiện các bước kiểm tra hệ thống và đánh giá Thực hiện việc soát xét hồ sơ báo cáo tàI chính Thực hiện các bước kiểm tra chi tiết và đánh giá kế quả kiểm tra Sơ đồ 7 : Kết thúc công việc và lập báo cáo được thực hiện theo các bước sau: Tổng hợp kết quả kiểm toán và lập báo cáo Lâp bảng tổng hợp kết quả kiểm toán Thu thập thư giảI trình của ban giám đốc khách hàng Lập báo cáo kiểm toán Soát xét các sự kiện sảy ra sau ngàylập báo cáo Sau mỗi cuộc kiểm toán AFC đếu đánh giá lại chất lượng của toàn bộ công việc , đánh giá chất làm việc của kiểm toán viên , đánh giá lại rủi ro của cuộc kiểm toán , từ đó rút các bàI học kinh nghiệm. II. Tổ chức thực hiện kiểm toán chu trình hàng tồn kho của Công ty Kiểm toán và Tư vấn Tài chính Sài Gòn AFC - Chi nhánh hà Nội Là công ty tư nhân đầu tiên ở miền Bắc được thành lập và hoạt động trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ kiểm toán, bước đầu Công ty Kiểm toán và Tư vấn Tài chính Sài Gòn AFC - Chi nhánh Hà Nội đã tự khẳng định vị trí của mình trên thị trường kiểm toán Việt Nam hiện nay. Với tỷ trọng doanh thu kiểm toán chiếm phần lớn trong tổng doanh thu của toàn công ty, dịch vụ kiểm toán đã trở thành mũi nhọn và được Công ty Kiểm toán và Tư vấn Tài chính Sài Gòn AFC - Chi nhánh Hà Nội chú trọng đầu tư phát triển. Trong những năm qua Công ty Kiểm toán và Tư vấn Tài chính Sài Gòn AFC - Chi nhánh Hà Nội đã thu hút được đội ngũ khách hàng thường xuyên đông đảo, có được kết quả đó là nhỡ nỗ lực không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ cung cấp, khai thác và mở rộng thị trường. Hàng năm Công ty Kiểm toán và Tư vấn Tài chính Sài Gòn AFC - Chi nhánh Hà Nội đều gửi thư chào hàng đến cho khách hàng có nhu cầu kiểm toán. Thư chào hàng là bức thông điệp để giới thiệu về uy tín chất lượng dịch vụ của Công ty Kiểm toán và Tư vấn Tài chính Sài Gòn AFC - Chi nhánh Hà Nội . Thư chào hàng cung cấp cho khách hàng những thông tin cần thiết như: Các thông tin pháp lý, các thông tin về tình hình hoạt động cung cấp các loại dịch vụ, những khách hàng đã mới kiểm toán, đội ngũ nhân viên thực hiện cung cấp dịch vụ và cam kết chất lượng cung cấp. Sau khi nhận được thư chào hàng, nếu có nhu cầu khách hàng sẽ mới kiểm toán. Nhận được lời mời kiểm toán, công ty cử đại diện của công ty để tiếp xúc với khách hàng. Cụ thể với khách hàng mới thì kiểm toàn việc gặp gỡ để xem xét về những thông tin như: Những khó khăn mà đơn vị đang gặp phải, tình hình chung về sản xuất kinh doanh, về nhà xưởng, về tình hình bảo quản tài sản và những yêu cầu từ phía khách hàng. Đối với khách hàng cũ thì việc gặp gỡ này nhằm mục đích xem xét những thay đổi đáng kể so với năm trước và nắm được các yêu cầu của khách hàng đề ra. Mặt khác, kiểm toán viên xem xét sự thỏa mãn của khách hàng về cuộc kiểm toán năm trước của công ty đã cung cấp. Để có các biện pháp khắc phục kịp thời những nhược điểm của cuộc kiểm toán trước. Sau khi nhận được yêu cầu từ phía khách hàng, kiểm toán viên xem xét khả năng kiểm toán của khách hàng. Nếu có khả năng kiểm toán thì ban Giám đốc sẽ bổ nhiệm chủ nhiệm kiểm toán viên phù hợp và độ ngũ nhân viên tham gia thực hiện kiểm toán. Đây là các công việc diễn ra trước khi một cuộc kiểm toán bắt đầu. Để thu hút được khách hàng, Công ty Kiểm toán và Tư vấn Tài chính Sài Gòn AFC - Chi nhánh Hà Nội rất coi trọng các công việc này nhằm đem lại ấn tượng tốt của khách hàng về công ty . 1. Chương trình kiểm toán của Công ty Kiểm toán và Tư vấn Tài chính Sài Gòn AFC - Chi nhánh Hà Nội 1. 1. Chương trình kiểm toán chung Dịch vụ kiểm toán là dịch vụ có tính chất kinh doanh và có tính chất nhạy cảm với công nghệ và ngành nghề kinh doanh. Hoạt động trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ kiểm toán đầy mới mẻ và cạnh tranh gay gắt, công ty Công ty Kiểm toán và Tư vấn Tài chính Sài Gòn AFC - Chi nhánh Hà Nội phải du trì mối quan hệ tốt với khách hàng thì mới có thể đứng vững trong thị trường này được. Mối quan hệ mà Công ty Kiểm toán và Tư vấn Tài chính Sài Gòn AFC - Chi nhánh Hà Nội xây dựng với khách hành được dựa trên tiêu thức chất lượng và bí mật thông tin. Để có thể đạt được sự đồng bộ về mặt chất lượng công ty xây dựng quy trình kiểm toán chung. Đối với mỗi loại hình kinh doanh của từng khách hàng thì quy trình kiểm toán này sẽ được vận dụng một cách linh hoạt. Quy trình kiểm toán chung của Công ty Kiểm toán và Tư vấn Tài chính Sài Gòn AFC - Chi nhánh Hà Nội bao gồm 3 phần: lập kế hoạch, thực hiện kế hoạch và kết thúc kiểm toán. (1) Lập kế hoạch kiểm toán: Trong giai đoạn này kiểm phải thực hiện các công việc: - Thu nhập các văn bản pháp lý liên quan đến hoạt động của khách hàng - Tìm hiểu về tình hình hoạt động kinh doanh - Tìm hiểu bộ máy tổ chức và hệ thống kiểm soát nội bộ - Thực hiện các thủ tục phân tích để nhận thấy các yếu điểm của khách hàng trên Báo cáo tài chính. - Thông qua việc đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ và rà soát nhanh việc ghi chép chứng từ sổ sách, kiểm toán viên cân nhắc và lựa chọn mục tiêu kiểm toán. Mục tiêu kiểm toán do kiểm toán viên đưa ra phải đảm bảo các cơ sở dẫn liệu liên quan đến tính đâỳ đủ, tính hiện hữu, tính chính xác, quyền và nghĩa vụ và tính trình bày. Trong chu trình Hàng tồn kho kiểm toán viên phải xác định: việc ghi chép hàng tồn kho các loại vật tư, hàng hoá là thực tế tồn tại, đượcsự quản lý và thuộc quyền sở hữu của Công ty. Đông fthời chương khoản nộp hàng tồn kho được phản ánh đúng theo chính sách kế toán của Công ty và theo chuẩm mực kế toán hàng tồn kho. - Trên sự hiểu biết về hệ thống kiểm soát nội bộ và hệ thống kế toán của Công ty kiểm toán viên dự kiến các công việc phải thực hiện. Từ đó dự kiến trình tự kiểm toán cho từng chu trình. Đồng thời phải dự kiến các thủ tục kiểm toán sẽ áp dụng cho từng khoản mục trên Báo cáo tài chính và phạm vi áp dụng các thủ tục kiểm toán này. - Dự tính thời gian và số nhân viên tham gia kiểm toán - Tính phí kiểm toán dựa trên thời gian và các chi phí phụ khác. - Thương thuyết và ký hợp đồng với khách hàng. (2) Thực hiện kế hoạch: kiểm toán viên sử dụng các phương pháp đã được nêu trong phần lập kế hoạch để thu thập các bằng chứng theo trình tự. Các bằng chứng được thu thập theo khoản mục của từng chu trình. (3) Kết thúc kiểm toán: - Tổng hợp các kết quả kiểm toán - Đàm phán và xử lý các phất hiện sai phạm. - Dự thảo báo cáo kiểm toán và thư quản lý Như quy trình kiểm toán của Công ty Kiểm toán và Tư vấn Tài chính Sài Gòn AFC - Chi nhánh Hà Nội trên đây cho ta thấy công ty tuân thủ khá chặt chẽ các chuẩn mực kiểm toán Việt Nam và chuẩn mực kiểm toán quốc tế được chấp nhận. Nhưng đây mới chỉ là quy trình chung thực hiện một cuộc kiểm toán, để biết chi tiết hơn về kiểm toán một chu trình sau đây sẽ xem xét quy trình kiểm toán Hàng tồn kho: 1. 2. Chương trình kiểm toán hàng tồn kho Dựa trên chế độ kế toán Việt Nam và các chuẩn mực, chương trình kiểm toán mẫu của Công ty Kiểm toán và Tư vấn Tài chính Sài Gòn AFC - Chi nhánh Hà Nội được xây dựng nhằm hướng dẫn nghiệp vụ cho các nhân viên thực hiện kiểm toán. Mặt khác nhằm đáp ứng cho cho mỗi cuộc kiểm toán cũng như các chu trình khác, chu trình kiểm toán hàng tồn kho được xây dựng hoàn chỉnh và mang tính công nghệ, phù hợp với phương pháp kiểm toán chu trình. Nội dung chu trình kiểm toán hàng tồn kho bao gồm: kiến trúc hệ thống kiểm soát, thực hiện phân tích soát xét, kiểm tra chi tiết và kết luận đưa ra cho chu trình. Dưới đây sẽ trình bày nội dung chu trình kiểm toán hàng tồn kho: Phần 1: Kiểm tra hệ thống kiểm soát 1) Kiểm tra quy chế quản lý hàng tồn kho, chính sách kế toán áp dụng của khách hàng như: Phương pháp hạch toán, phương pháp tính giá, phương pháp và nguyên tắc lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho 2) Thu nhập các thông tin về hệ thống kiểm soát nội bộ (lập sơ đồ tổ chức bằng hình vẽ hoặc bằng ghi chép). Các chính sách và quy trình kiểm soát trình tự các nghiệp vụ từ khi lập kế hoạch mua hàng đến khi kết thúc. Việc kiểm tra này phải bao gồm việc xem xét thủ tục thanh toán đối với quá trình mua bán hàng hóa, nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ. Chọn một số nghiệp vụ về nhập xuất kho và lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho để kiểm tra tính tuân thủ quy chế hệ thống kiểm soát nội bộ từ khi bắt đầu phát sinh đến khi kết thúc. Việc kiểm tra này phải bao gồm việc đánh giá tính tuân thủ theo các quy chế quản lý hàng tồn kho và các quy định của luật pháp. Việc kiểm tra phải ghi chép lại trên giấy tờ làm việc. Ghi chép lại các sai sót được phát hiện trên giấy tờ làm việc. Công việc này phải được hoàn thành cùng với phầntrình kiểm kê hàng tồn kho. Phần II: Phân tích soát xét: 1) Phân tích so sánh số dư và cơ cấu số dư hàng tồn kho của năm trước với năm nay. 2) Trên cơ sở loại hình sản xuất kinh doanh của công ty, tính toán và phân tích tỷ trọng hàng tồn kho trên tổng tài sản; tổng số hàng tồn kho/ doanh thu hoặc hàng tồn kho/giá vốn hàng hóa và so sánh với các tỷ suất này với kỳ trước. Xác định nguyên nhân biến động lớn như: Hàng ế đọng do sản phẩm lỗi thời, thay đổi mức quy định trong dự trữ hàng tồn kho hay sản phẩm mất sức cạnh tranh 3) Phân tích đánh giá cụ thể khoản mụcsản phẩm dở dang, xác định tỷ trọng trong tổng hàng tồn kho và so với kỳ trước. Đánh giá tính chất và sự phù hợp với khoản mục này. Phần III: Kiểm tra chi tiết 1) Lập bảng tổng hợp về hàng tồn kho theo các khoản mục 2) Tham gia kiểm kê hoặc kiểm kê mẫu - Kiểm toán viên tham gia và quan sát quá trình kiểm kê hàng tồn kho. - Hoàn thành mẫu kiểm tra quan sát trong kiểm kê - Sử dụng biên pháp chọn mẫu để đếm số lượng thực tế - Trong quá trình kiểm kê, kiểm toán viên phải quan sát nhắm đảm bảo hàng của bên thứ ba không có trong hàng được kiểm kê và hàng tồn kho không bị đếm 2 lần. Mặt khác các hàng được kiểm kê không bao gồm số hàng được nhập kho sau ngày khóa sổ. (3) Thu nhập báo cáo hàng tồn kho (Báo cáo nhập, xuất, tồn) và đối chiếu các báo cáo này với kết quả kiểm kê. - Tìm các bằng chứng về hàng tồn kho tương ứng để giải thích cho việc chênh lệch giữa sổ sách với kết quả kiểm kê. (4) Chắc chắn rằng tính đúng kỳ của hàng tồn kho đã được thực hiện bằng cách soát xét các chứng từ doanh thu và mua hàng bao gồm cả hàng mua đang đi đường và các phiếu xuất hàng trong những ngày trước và sau ngày khóa sổ. - Kiểm tra việc xuất hàng trước thời điểm khóa sổ mới được loại trừ ra khỏi số hàng kiểm kê và tính giá trị xuất trên sổ Cái tài khoản giá thành sản xuất hoặc tài khoản giá thành hàng bán. (5) Kiểm tra hàng tồn kho - Soát xét bút toán trên sổ cái tài khoản hàng tồn kho trước và sau ngày kiểm kê để đảm bảo rằng tâts cả các bút toán như lượng tồn tích, phân bổ chi phí phân xưởng, điều chỉnh chênh lệch đã được thực hiện đúng kỳ kế toán. - Kiểm tra quyền sở hữu của doanh nghiệp về hàng tồn kho thông qua xác nhận của ban quản trị và phỏng vấn các nhân viên trong đơn vị. - Xác nhận về số lượng hàng hóa gửi bán và đối chiếu với sổ sách - Kiểm tra một số hóa đơn mua hàng của các hàng hóa mới nhận được gần nhất mà đã được chép trước khi kiểm kê, liệu các nghiệp vụ này đã được phản ánh trên tài khoản mua hàng và tài khoản phải trả hoặc đã được thanh toán bằng tiền mặt hoặc tiền gửi ngân hàng. - Kiểm tra những khoản thanh toán bao gồm cả những hàng hóa trả lại trước thời điểm kiểm kê, nhằm đảm bảo các tài khoản này đã được phản ánh trên các tài khoản mua hàng, tài khoản phải trả và tài khoản vốn bằng tiền. - Những hóa đơn bán hàng gần nhất được phản ánh trên tài khoản doanh thu và phải thu có phù hợp với phiếu xuất kho đã được lập trước thời điểm kiểm kê. (6) Phỏng vấn quản đốc phân xưởng liệu có sự thay đổi lớn nào trong phương thức sản xuất của niên độ kế toán hay không, nếu có thì phải xem xét những ản0h hưởng có thể tới giá trị ghi sổ và phản ánh điều kiện đó với chủ nhiệm kiểm toán. - Chủ nhiệm kiểm toán sẽ quyết định những công việc cần làm thêm để đảm bảo chắc chắn rằng những chi phí mới phát sinh là được phản ánh chính xác trong giá vốn hàng tồn kho. - Kiểm tra việc hạch toán chi phí đã được sử dụng để tính toán hàng tồn kho (hoặc) không hạch toán chi phí, thì tiến hành những thử nghiệm phù hợp trực tiếp đối với bảng tính giá hàng tồn kho) với: a)Các hóa đơn mua hàng và các đơn đặt hàng b)Bảng lương c)Bảng chi phí sản xuất - Xác định chi phí sản xuất chung đã được hạch toán trong giá trị hàng tồn kho. Xác định xem phương pháp tính của chi phí sản xuất chung có đúng theo chế độ kế toán hiện hành. (7) Phân tích mối quan hệ giữa hàng tồn kho đối với mua hàng hiện thời và sản xuất hiện thời. So sánh giá với báo cáo hàng tồn kho của năm trước. (8) So sánh giá với báo cáo tồn kho năm trước (9) Bước kiểm tra thời điểm khóa sổ - Chắc chắn rằng việc xuất hàng đã được ghi sổ và ghi vào tài khoản giá thành bán hàng trong mối quan hệ chặt chẽ với việc ghi chép hạch toán ở tài khoản phải thu. - Chắc chắn rằng hàng hóa nhận trước ngày cuối năm mới được ghi tăng hàng tồn kho và tăng khoản phải trả người bán. - Chắc chắn rằng hàng tồn kho k