MỤC LỤC
I. CƠ SỞ LÝ LUẬ .trang 5
1. Hoàn cảnh ra đời của tiền tệ .trang 5
2. Các chức năng của tiền tệ .trang 5
3. Quy luật lưu thông tiền tệ .trang 6
II. KHÁI IỆM, BIỂU TƯỢ G VÀ LNCH SỬ HÌ H THÀ H
ĐỒ G EURO
1. Khái niệm đồng EURO .trang 6
2. Biểu tượng của đồng EURO .trang 6
3. Lịch sử hình thành đồng EURO trang 7
III. CÁC ƯỚC THAM GIA LƯU HÀ H
EURO .trang 9
IV. KÍ HỆU TIỀ TỆ, TIỀ KIM LOẠI, TIỀ GIẤY
1. Kí hiệu tiền tệ .trang 12
2. Tiền kim loại .trang 13
3. Tiền giấy trang 17
V. CÁC MỆ H GIÁ
1. Mệnh giá tiền giấy .trang 18
2. Mệnh giá tiền kim loại .trang 24
VI. TÁC ĐỘ G KI H TẾ CỦA ĐỒ G
EURO .trang 25
VII. TỈ GIÁ HỐI ĐOÁI CỦA TIỀ TỆ CŨ SO VỚI
EURO .trang 30
VIII. ĐIỀU GÌ XẢY RA ẾU ĐỒ G EURO TA
RÃ?.trang 33
IX. ĐỒ G EURO GIẢM GIÁ Ả H HƯỞ G HƯ THẾ ÀO
ĐẾ VIỆT AM?.trang 35
X. BA BIỆ PHÁP BÌ H Ổ ĐỒ G EURO .trang 38
XI. XU HƯỚ G CỦA ĐỒ G EURO TRO G THỜI GIA
TỚI trang 40
XII. BÀI HỌC RÚT RA TỪ ĐỒ G TIỀ CHU G CHÂU ÂU
CHO KHU VƯC CHÂU Á .trang 47
53 trang |
Chia sẻ: leddyking34 | Lượt xem: 3029 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Lịch sử hình thành và những vấn đề xoay quanh đồng tiền chung của châu Âu (Đồng Euro), để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
g nước
thiết kế cả tám loại xu đều khác
nhau cả tám, thật là một kỳ
công.
Riêng Bỉ, Irish, và Vatican thì
hơi thất vọng, vì ba nước này chỉ thiết kế một kiểu hoạ tiết duy nhất
cho tất cả 8 loại xu (khác nhau mỗi số giá trị).
Dưới đây là mặt trái (sau) của 8 loại xu EURO:
15
Mặt phải (mặt trước) tiền xu của Áo:
• Mặt phải
trước tiền xu
của Hi lạp :
16
Mặt phải( trước) tiền xu của Tây Ban N ha:
Mặt phải ( trước) tiền xu của Hà Lan:
Mặt phải ( trước) tiền xu của Bỉ:
17
Mặt phải( trước) tiền xu của Đức:
Mặt phải ( mặt trước) tiền xu của Luxemburg:
18
Mặt phải,( trước ) tiền xu của Ba Lan:
Mặt phải ( trước) tiền xu của Phần Lan:
19
Mặt phải( trước) tiền xu của Pháp:
Mặt phải ( trước) tiền xu của ý :
20
Mặt phải ( trước) tiền xu của MoN aCo:
21
3. Tiền giấy EURO:
• Tiền giấy Euro có họa tiết trang trí giống nhau hoàn toàn trong
tất cả các nước.
• Mặt trước có hình của một
cửa sổ hay phần trước của
một cánh cửa, mặt sau là
một chiếc cầu. Đây không
phải là hình ảnh của các
công trình xây dựng có
thật mà chỉ là đặc điểm
của từng thời kỳ kiến trúc.
• Tất cả các tờ tiền giấy đều
có cờ hiệu châu Âu, chữ
đầu tự của N gân hàng
Trung ương châu Âu bao
gồm 5 ngôn ngữ (BCE,
ECB, EZB, EKT, EKP),
một bản đồ châu Âu (bao
gồm cả các khu hành
chính hải ngoại của Pháp)
ở mặt sau, tên "Euro" bằng
chữ La tinh và chữ Hy
Lạp, chữ ký của Giám
đốc N gân hàng Trung
ương Châu Âu đương nhiệm. 12 ngôi sao của EU cũng có trên tờ
tiền giấy Euro (12 là số thành viên của châu Âu năm 1986).
22
V. CÁC MỆ H GIÁ
1.Mệnh giá tiền giấy Euro
• Tiền giấy Euro có 7 mệnh giá:
5EURO
10 EURO
20 EURO
50 EURO
100 EURO
200 EURO
500 EURO
mỗi mệnh giá có một màu khác nhau. Các tờ tiền giấy mang hình
của kiến trúc châu Âu từ các thời kỳ khác nhau trong lịch sử nghệ
thuật.
5
EURO
Tờ 5 Euro có màu
xám, mang kiến
trúc cổ điển. Mặt
trước có hình cánh
cổng, 12 ngôi sao
của EU và chữ kí Giám đốc N gân hàng Trung ương châu Âu.
23
• Mặt sau là hình cây cầu và bản đồ châu Âu.
24
• Tờ 10 euro co màu đỏ
133 x 72 mm, Xanh da
trời ,Kiểu Gô tích.Thời kì
Thế kỷ 13–Thế kỷ 14
25
• Da cam,kiến trúc
Thời kỳ Phục Hưng.
Thời kì Thế kỷ 15–
Thế kỷ 16
• 147 x 82 mm,Xanh lá
cây, kiến trúc Barock
và Rocock. Thời kì Thế
kỷ 17–Thế kỷ 18
26
• 153 x 82
mm,Vàng-N âu .Kiến trúc bằng thép và kính .Thời kì Thế kỷ 19–Thế kỷ
20
27
• 160 x 82 mm ,Tía, Kiến trúc hiện đại.Thời kì Thế kỷ 20–21
Đặc điểm chống giả mạo tiền giấy:
• Giấy dùng để in tiền được làm từ sợi bông vải, có thể được xác
minh bằng bút thử đặc biệt, nếu là tiền thật thì dùng loại bút thử
này không để lại dấu vết.
• Hình chìm trên giấy.
• Dây an toàn, khi đưa giấy lên trước ánh sáng có thể nhìn thấy.
• Một vài phần của hình có thể cảm nhận được khi sờ lên.
28
• Một mệnh giá được in một phần ở mặt trước và một phần ở mặt
sau, khi đưa lên trước ánh sáng sẽ nhìn thấy toàn phần (Hai mặt
bổ sung chính xác cho nhau).
• Chữ siêu nhỏ.
• Dưới ánh sáng của tia cực tím có thể nhìn thấy các sợi có nhiều
màu.
• Các đặc điểm của từng mệnh giá
• Vạch bằng lá kim loại đặc biệt có ảnh ba chiều (tiếng Anh:
Hologram), khi nhìn nghiêng ảnh sẽ thay đổi giữa ký hiệu Euro
và mệnh giá (ở các mệnh giá 5, 10 và 20 Euro).
• Vạch đặc biệt khi nhìn nghiên tờ tiền giấy sẽ có màu vàng với ký
hiệu Euro và mệnh giá (ở các mệnh giá 5, 10 và 20 Euro).
• Ảnh ba chiều với hình của kiểu kiến trúc hay mệnh giá (ở các
mệnh giá 50, 100, 200 và 500 Euro).
• Đổi màu: Khi nhìn nghiên tờ tiền giấy màu sẽ thay đổi ở các
mệnh giá lớn (ở các mệnh giá 50, 100, 200 và 500 Euro).
•
2. mệnh giá tiền đồng
Tiền kim loại Euro có 8 mệnh giá: 1, 2, 5, 10, 20, 50 cent, 1
Euro, 2 Euro. Các đồng 1, 2, 5 cent lưu hành từ 2002, các đồng
còn lại được phát hành vào năm 2007
29
N hững đồng Euro nhỏ nhất. Tại Phần Lan và Hà Lan, đồng 1 và
2 cent không được sử dụng phổ biến nhưng nó vẫn là loại tiền
hợp pháp.
3 kiểu màu sắc/chất liệu:
- hai màu (Euro)
- màu bạc (Chục cent)
- màu đồng (cent)
VI. TÁC ĐỘ G KI H TẾ CỦA ĐỒ G EURO
Khi đưa đồng Euro vào lưu hành người ta hy vọng là thương mại và
cộng tác kinh tế giữa các thành viên trong vùng Euro sẽ vững mạnh
thêm vì các rủi ro về tỷ giá hối đoái và kèm theo đó là việc bảo hộ
tiền tệ (tiếng Anh: currency
hedging) của các doanh nghiệp
châu Âu sẽ không còn tồn tại
nữa. N gười ta cũng đoán rằng
việc này sẽ mang lại lợi thế cho
người dân trong vùng Euro vì
trong quá khứ thương mại là một
trong những nguồn chính của
tăng trưởng kinh tế. Thêm vào
đó người ta cũng tin rằng giá cả
của sản phNm và dịch vụ sẽ
không còn chênh lệch nhau
nhiều nữa. Điều này dẫn đến
cạnh tranh mạnh hơn giữa các
doanh nghiệp và vì thế sẽ làm
giảm lạm phát và tăng sức mua của người tiêu thụ.
a. Đối với các nước EU
30
Thuận lợi :
Đồng EURO ra đời sẽ thúc đNy sự phát triển kinh tế của các nước EU,
thúc đNy quá trình liên kết kinh tế giữa các nước này, tạo điều kiện
thực hiện liên minh kinh tế tiền tệ châu Âu, tiến tới thống nhất châu
Âu về kinh tế và chính trị.
Đồng tiền chung ra đời sẽ góp phần hoàn thiện thị trường chung châu
Âu, góp phần gỡ bỏ những hàng rào phi quan thuế còn lại, tác động
tích cực đến hoạt động kinh tế, tài chính, đầu tư, tiết kiệm chi phí hành
chính. Theo bản báo cáo năm 1988 và Uỷ ban châu Âu, việc thực hiện
liên minh tiền tệ có thể đem lại lợi cho các nước EU khoảng 200 ty
ECU và giúp làm tăng thêm 1% GDP của các nước thành viên.
Việc ra đời của đồng EURO với ngân hàng trung ương độc lập - N gân
hàng Trung ương châu Âu (ECB) - thay thế các ngân hàng trung
ương các nước thành viên, với mục tiêu thực hiện một chính sách
tiền tệ theo hướng giữ ổn định sẽ tạo cơ sở cho kinh tế phát triển
không còn lạm phát, đem lại những điều kiện thuận lợi cho việc
hoạch định một chính sách tài chính vĩ mô cho liên minh, là một bảo
đảm giữ cho nền kinh tế
ở khu vực này ổn định
và phát triển hơn trước
Do buôn bán trong các
nước EU chiếm đến
60% ngoại thương của
cả khối, nên việc sử
dụng một đồng tiền
chung sẽ tạo điều kiện
đNy mạnh trao đổi ngoại
thương giữa các nước
EU và ít bị ảnh hưởng
xấu do sự giao động tỷ
31
giá của đồng USD vì sẽ không còn tình trạng đồng tiền này mất giá
so với USD trong khi đồng tiền khác lại lên giá.
Khó khăn:
+ Trong việc phối hợp chính sách kinh tế tiền tệ; Việc ngân hàng
Trung ương châu Âu đảm nhiệm chức năng điều hành chính sách
tiền tệ của cả khối sẽ làm cho các nước tham gia EMU mất đi công
cụ để điều tiết nền kinh tế và sẽ rất khó khăn cho các nước này mỗi
khi kinh tế gặp khủng hoảng.
+ Việc duy trì được một đồng EURO mạnh là một vấn đề khó khăn
cho các nước tham gia vì các nước này có các nền kinh tế phát triển
ở những mức độ khác nhau, mỗi nước đều có những khó khăn riêng.
Việc dung hoà lợi ích của các nước là một cuộc đấu tranh gay go đòi
hỏi phải có sự thoả hiệp lớn của mỗi nước. Mặt khác, để đảm bảo
cho EMU vận hành tốt, các nước tham gia phải tiếp tục phấn đấu
đảm bảo các chỉ tiêu EMU áp đặt, buộc chính phủ các nước này phải
có những chính sách ngặt nghèo trong ngân sách chi tiêu, chính sách
thuế... phải thắt lưng buộc bụng, cắt giảm chi tiêu cho phúc lợi xã
hội. Điều này có thể gây ra những phản ứng mạnh mẽ trong dân
chúng, nhất là trong tầng lớp dân nghèo, trong ngành giáo dục, như
đã từng diễn ra ở nhiều nước Tây Âu trong mấy năm gần đây, và sẽ
gây khó khăn cho các chính phủ đương quyền mỗi khi các cuộc bầu
cử đến gần.
b. Đối với thế giới :
Tạo sự thay đổi lớn trong hệ thống tiền tệ thế giới.
Hệ thống tiền tệ quốc tế với đồng USD giữ vai trò khống chế trong
suốt nửa thế kỷ qua sẽ bị thay thế bởi hệ thống tiền tệ với hai đồng
tiền quan trọng nhất là đồng USD và đồng EURO chi phối
Với một nền kinh tế phát triển của 11 nước châu Âu có 290 triệu
32
dân, tổng sản phNm quốc dân chiếm tới 19,6% của thế giới và 18,6%
thương mại toàn cầu, đồng EURO sẽ trở thành một đồng tiền ngoại tệ
lớn và là đối thủ đáng gờm đối với đồng USD. Các nước EU có 370
triệu dân với GDP 7.900 tỷ USD, chiếm 20% hàng hoá xuất khNu trên
thế giới. Trong khi đó Mỹ có 268 triệu dân với GDP là 8.000 tỷ USD
lại chỉ chiếm 15% hàng hoá xuất khNu trên thế giới. N ếu đồng EURO
giữ được ổn định thì sẽ có sức cạnh tranh mạnh và vị trí truyền thống
của đồng USD sẽ ngày càng bị suy giảm mạnh.
Sự thách thức của đồng EURO đối với đồng USD thể hiện trên các
lĩnh vực dự trữ ngoại tệ, trao đổi ngoại thương và giá trị cổ phiếu
trên các thị trường chứng khoán.
Sự thách thức của đồng EURO đối với đồng USD thể hiện trên các
lĩnh vực dự trữ ngoại tệ, trao đổi ngoại thương và giá trị cổ phiếu
trên các thị trường chứng khoán.
Mặt khác khi đồng EURO trở thành đồng tiền chung của một khối
kinh tế mạnh thì nhiều nước trên thế giới (nhất là N hật do hầu hết dự
trữ ngoại tệ là USD) sẽ giảm bớt một phần dự trữ bằng đồng USD để
mua thêm đồng EURO (mức độ ít nhiều còn tuỳ thuộc vào khả năng
ổn định của đồng EURO). Đây có thể là một nhân tố gây tác động
làm giảm giá đồng đô la Mỹ. Thêm vào đó nhu cầu dự trữ về vàng
cũng sẽ giảm vì trước đây các nước chủ yếu dự trữ bằng vàng và
USD, nay lại có thêm một đồng tiền mạnh và ổn định có thể được sử
dụng để dự trữ, do vậy trong tương lai vàng sẽ bị bán ra nhiều nên
giá vàng cũng sẽ bị giảm. Đây là điều mà chúng ta phải tính đến
trong cơ cấu dự trữ của ta sau này.
Về ngoại thương, trao đổi trong nội bộ khối trước đây nay chuyển
sang thanh toán bằng đồng EURO sẽ làm cho kim ngạch xuất khNu
của EU thì phần đô la Mỹ giảm sút đáng kể
Hiện nay trong tổng kim ngạch xuất khNu của EU thì phần tính bằng
USD chiếm 48%, bằng tiền của các nước EU chiếm 33%. Xét tổng
33
thể, nền kinh tế các nước EU gần tương đương Mỹ, nhưng tổng giá
trị ngoại thương lại vượt hẳn Mỹ. Theo các nhà phân tích kinh tế, sau
khi ra đời, đồng EURO có thể chiếm khoảng 35-40% các khoản giao
dịch và buôn bán quốc tế. Trong buôn bán với Mỹ, các nước EU
cũng sẽ buộc Mỹ phải sử dụng đồng EURO, nên Mỹ cũng sẽ phải dự
trữ cả EURO. Đối với thương mại thế giới khi đồng EURO ra đời và
được thừa nhận là đồng tiền mạnh và ổn định thì sẽ có xu hướng các
nước cũng sẽ sử dụng EURO thay thế USD trong thanh toán một số
giao dịch ngoại thương với nhau và trong buôn bán giữa EU với các
nước khác, do đó sẽ làm giảm nhu cầu sử dụng USD trong thương
mại thế giới.
Tóm lại, sau khi đồng EURO ra đời hệ thống tài chính thế giới sẽ bị
thay đổi cơ bản. N hững thay đổi này sẽ bắt đầu từ việc thanh toán
các loại dịch vụ và buôn bán quốc tế, kể cả các giao dịch thị trường
chứng khoán, sau đó đến việc giải toả dự trữ ngoại tệ ở các quốc gia.
Hơn nữa, bên cạnh việc sử dụng USD như trước đây, trên thị trường
sẽ xuất hiện thêm EURO, do đó trong tương lai không xa, nhu cầu sử
dụng USD giảm bắt buộc sẽ dẫn đến việc giảm giá của USD, và như
vậy việc ra đời của EURO không chỉ tác động đến lĩnh vực tiền tệ
mà sẽ tác động cả đến lĩnh vực kinh tế và chính sách kinh tế của các
quốc gia.
Sự cạnh tranh về tiền tệ giữa đồng USD và đồng EURO có thể sẽ gây
ra một số rạn nứt trong quan hệ giữa Mỹ và EU và thúc đNy xu thế
đa cực, đa trung tâm trong quan hệ quốc tế phát triển. .
Để đảm bảo cho đồng EURO ổn định và vững mạnh, các chính phủ
các nước tham gia EMU cũng như N gân hàng Trung ương châu Âu
sẽ cần phải có những chính sách bảo vệ và khuyến khích sử dụng
đồng EURO, điều này chắc chắn sẽ gây ảnh hưởng bất lợi cho vị trí
của đồng USD ở châu Âu và do đó sẽ gây một số thiệt hại về lợi ích
cho Mỹ ở châu lục này. Cuộc đấu tranh vì lợi ích và ảnh hưởng kinh
34
tế ở châu Âu giữa Mỹ và Liên minh Châu Âu sẽ trở nên quyết liệt
hơn.
- Sau khi EURO ra đời, do những thuận lợi của thị trường thống nhất
có trình độ phát triển cao và ổn định, khả năng thu hút vốn đầu tư
trực tiếp của nước ngoài của các nước EU sẽ mạnh hơn trên các mặt
hàng công nghệ cao và đòi hỏi vốn lớn. Do đó có thể thấy trước được
là một phần vốn đầu tư của thế giới sẽ dồn vào các nước EU sau khi
đồng EURO ra đời.
VII. TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI CỦA TIỀ TỆ CŨ SO VỚI
EURO
Các đơn vơ tiơn tơ quơc gia trơơc đây cơa Eurozone
Đơn vơ tiơn tơ Ký hiơu Tơ giá Thay đơi
Hoàn
thành
Schilling Áo ATS 13,7603
31 tháng 12
năm 1998
2002
Franc Bơ BEF 40,3399
31 tháng 12
năm 1998
2002
Gulden Hà Lan NLG 2,20371
31 tháng 12
năm 1998
2002
Markkaa Phơn
Lan
FIM 5,94573
31 tháng 12
năm 1998
2002
Franc Pháp FRF 6,55957
31 tháng 12
năm 1998
2002
35
Mark Đơc DEM 1,95583
31 tháng 12
năm 1998
2002
Pound Ireland IEP 0,787564
31 tháng 12
năm 1998
2002
Lira Ý ITL 1.936,27
31 tháng 12
năm 1998
2002
Franc
Luxembourg
LUF 40,3399
31 tháng 12
năm 1998
2002
Escudo Bơ Đào
Nha
PTE 200,482
31 tháng 12
năm 1998
2002
Peseta Tây Ban
Nha
ESP 166,386
31 tháng 12
năm 1998
2002
Drachma Hy
Lơp
GRD 340,750
19 tháng 6
năm 2000
2002
Tolar Slovenia SIT 239,640
11 tháng 7
năm 2006
2007
Pound Síp CYP 0,585274 2008
lira Malta MTL 0,429300
10 tháng 7
năm 2007
2008
Koruna Slovak
10 tháng 7
năm 2007
30,1260
8 tháng 7 năm
2008
2009
36
Tỷ giá hối đoái của các tiền tệ chính thức của các quốc gia là thành
viên của liên minh tiền tệ được quy định vào ngày 31 tháng 12 năm
1998 dựa trên cơ sở giá trị tính chuyển đổi của đồng ECU (European
Currency Unit). Vì thế mà đồng Euro bắt đầu tồn tại như là tiền để
thanh toán trong kế toán (chưa có tiền mặt): đồng Euro về mặt hình
thức trở thành tiền tệ của các nước thành viên, các tiền tệ quốc gia có
địa vị là một đơn vị dưới Euro và có tỷ giá cố định không đổi. Tỷ giá
này được quy định bao gồm có 6 con số để giữ cho các sai sót làm
tròn ít đi. Một đồng Euro tương ứng với:
• 1,95583 Mark Đơc
• 13,7603 Schilling Áo
• 40,3399 Franc Bơ
• 166,386 Peseta Tây Ban Nha
• 5,94573 Markkaa Phơn Lan
• 6,55957 Franc Pháp
• 0,787564 Pound Ireland
• 1936,27 Lira Ý
• 40,3399 Franc Luxembourg
• 2,20371 Gulden Hà Lan
• 200,482 Escudo Bơ Đào Nha
• 340,750 Drachma Hy Lơp
Sau khi đồng Euro được sử dụng như là tiền dùng để thanh toán trong
kế toán, các tiền tệ là thành viên chỉ được phép tính chuyển đổi với
nhau thông qua đồng Euro, tức là trước tiên phải tính chuyển từ tiền tệ
khởi điểm sang Euro và sau đấy từ Euro sang tiền tệ muốn chuyển đổi.
Cho phép làm tròn số bắt đầu từ ba số sau dấu phNy ở tiến Euro và tiền
muốn chuyển đổi. Phương pháp này là quy định bắt buộc của Ủy ban
châu Âu nhằm tránh các sai sót trong lúc làm tròn số có thể xuất hiện
khi tính toán chuyển đổi trực tiếp
VIII . ĐIỀU GÌ XẢY RA ẾU ĐỒ G EURO TA RÃ?
37
N ếu cuối cùng đồng euro tan rã, phải hàng chục năm nữa một khu
vực nào khác mới dám đưa ra một chương trình tham vọng đến như
vậy.
N hiều chuyên gia đã nhận định đúng rằng thử nghiệm đồng euro đang
ở “ngã tư đường”. Hoặc nhóm nước thuộc khu vực đồng tiền chung
châu Âu sẽ đoàn kết với nhau về vấn đề tài khóa, hoặc các thành viên
yếu sẽ buộc phải rời bỏ khu vực đồng tiền chung châu Âu.
Thử nghiệm của đồng euro cũng đưa thế giới đến “ngã tư đường”
trong hệ thống tiền tệ quốc tế. Liệu con cháu chúng ta sẽ thừa hưởng
một thế giới với những đồng tiền lớn hay một nhóm đồng tiền nhỏ của
nhiều nước khác nhau?
N ếu đồng euro tồn tại và giành lại vị thế đồng tiền dự trữ tương
đương với đồng USD, chắc chắn xu thế hợp tác tại các khu vực khác
sẽ lên mạnh. N hiều khối khác sẽ hợp lại để mong có được thành công
như đồng euro.
Đồng euro không ở trung tâm cuộc khủng hoảng tài chính gần đây.
Chỉ duy nhất Tây Ban N ha được coi như tâm điểm của mọi vấn đề, tất
nhiên Mỹ và Anh có tầm quan trọng hệ thống lớn hơn nhiều. Cuộc
khủng hoảng nợ công mà châu Âu đang đương đầu hiện nay là dư
chấn điển hình của một cuộc khủng hoảng tài chính sâu. Thế nhưng
ngay cả nếu hệ thống đồng euro không phải ở trung tâm của cuộc
khủng hoảng, hệ thống cũng cần phải chống chọi được 2 cú sốc khác
Đồng euro hiện nay dường như giống như một hệ thống khiến các cú
sốc trở nên tồi tệ hơn chứ không phải giải quyết được các cú sốc đó.
N ước Anh, tất nhiên không sử dụng đồng euro, đã hưởng lợi từ việc
đồng bảng Anh mất giá. N hóm nước đang khốn khổ với khủng hoảng
nợ châu Âu trong khi đó mắc kẹt với khả năng cạnh tranh thấp nhưng
lại không có bất kỳ cơ chế điều chỉnh nào.
Kế hoạch hạ giá đồng tiền của lãnh đạo các nước thuộc khu vực đồng
tiền chung châu Âu thông qua các đợt điều chỉnh lương dường như
38
không hợp lý. Châu Âu chỉ có lối thoát duy nhất nếu tăng trưởng của
nhóm nền kinh tế này cao hơn so với kỳ vọng. Thật không may, tăng
trưởng thời kỳ hậu khủng hoảng tài chính sẽ tiếp tục ám ảnh bởi các
khoản nợ lớn.
Đáng mỉa mai ở chỗ đồng euro hiện đang lên giá quá cao, đặc biệt so
với đồng USD, đặc biệt ở thời điểm lẽ ra đồng tiền cần phải hạ giá.
Lãnh đạo khu vực đồng tiền chung châu Âu có thể đã hiểu nhầm sự lên
giá của đồng USD như tín hiệu về niềm tin vào đồng euro.
Sẽ chính xác hơn nếu khẳng định rằng dù đúng dù sai, thị trường lo
lắng về việc nước Mỹ thiếu kế hoạch A hơn việc châu Âu không có kế
hoạch B. Tác giả bài viết, dù đã nghiên cứu về chế độ tỷ giá linh hoạt
suốt 3 thập kỷ, cũng không thể giải thích được điều này chứ chưa nói
đến dự báo.
Rất khó để dự đoán và giải thích được về tỷ giá. Bài học từ khủng
hoảng trong khu vực đồng tiền chung châu Âu là sống chung với tình
trạng tỷ giá biến động mạnh còn dễ hơn với tình hình chính trị hay thay
đổi bất thường.
Lãnh đạo khu vực đồng tiền chung châu Âu coi sự chuyển giao này
như sự hy sinh cho quyền lợi của con cháu họ. Và cho đến nay, rõ ràng
người ta có thể thấy hệ thống nào tốt hơn cho tương lai. N gười ta đôi
khi coi đồng euro như sản phNm của chính trị mà không bao giờ hợp lý
xét về phương diện kinh tế.
IX. ĐỒ G EURO GIẢM GIÁ Ả H HƯỞ G HƯ THẾ
ÀO ĐẾ VIET AM?
Từ khi đồng EURO của châu Âu ra đời đến nay cho thấy ít có đồng
tiền nào khác thường hơn. Khi mới lưu hành một đồng EURO bằng
một đồng USD. N hưng chỉ sau một thời gian ngắn, đồng EURO giảm
giá liên tục, có thời gian đồng EURO chỉ còn bằng 0,8 USD. Và khi
nền kinh tế Mỹ bước vào thời kỳ suy thoái, lại gặp sự kiện khủng bố
39
quốc tế (ngày 11/9/2001) rồi sa vào 2 cuộc chiến tranh ở Afganistan
và Irắc, với thâm hụt “kép” về cán cân thương mại và ngân sách ... làm
cho tăng trưởng kinh tế Mỹ giảm xuống mức “đáy” 0,25% vào năm
2002, thì giá đồng USD liên tục sụt giảm. Đồng EURO vì thế mà lên
giá so với đồng USD gần như liên tục, có lúc 1 đồng EURO đã ăn trên
1,3 USD. N ay nền kinh tế Mỹ phục hồi tăng trưởng một cách vững
chắc (năm 2004 đã tăng 4,4% xấp xỉ mức 4,5% của năm 1997 và cao
nhất từ 1998 đến nay) lãi suất đồng USD tiếp tục tăng lên, đồng thời
giá EURO giảm xuống đến mức 1 EURO chỉ bằng 1,22 USD và đang
trong xu hướng giảm xuống nữa. Tình hình trên đã cộng hưởng với kết
cục thê thảm của 2 cuộc trưng cầu dân ý mới đây ở Pháp và Hà Lan về
Hiến pháp Châu Âu cùng với việc mở rộng khối EU từ 12 lên 25
nước... không những cản trở xu hướng nhất thể hoá, mà còn làm cho
giá đồng EURO lại sút giảm, mặc dù N gân hàng trung ương châu Âu
(ECB) thắt chặt đồng tiền, hạn chế đầu tư nội khối và giảm hiệu quả
xuất khNu ...
Ở Việt N am, đồng EURO chưa được sử dụng rộng rãi như đồng USD
nhưng do việc mở cửa hội nhập và buôn bán với khu vực EU ngày một
mở rộng nên tỷ giá VN Đ/EURO cũng có những biến động đáng lưu ý
Khi đồng EURO mới ra đời, 1 EURO có giá hối đoái 14,8 nghìn VN Đ.
Khi 1 EURO trên thế giới giảm chỉ còn đổi được 0,8 USD thì 1 EURO
ở Việt N am cũng chỉ bằng khoảng 12.218 VN Đ. Khi EURO lên giá
đồng thời USD cũng lên giá so với VN Đ thì EURO đã lên giá “kép” so
với VN Đ. Đỉnh điểm đã có thời gian 1 EURO đổi được trên 23.000
VN Đ chính là một trong những nguyên nhân làm cho xuất khNu sang
EU tăng mạnh, còn nhập từ khu vực này tăng thấp hơn nhưng giá nhập
khNu lại tăng mạnh. Từ khi đồng EURO giảm giá so với đồng USD thì
ở trong nước, giá đồng EURO cũng giảm giá theo. Mới đây nhất 1
EURO đang từ 19.506 VN Đ thì đã tụt xuống 17.600 VN Đ.
40
Khi đồng EURO giảm giá thì xuất khNu của nước ta sang EU gặp bất
lợi, cộng hưởng với sự cạnh tranh của hàng xuất khNu cùng loại của
Trung Quốc sang khu vực này sẽ làm cho tốc độ tăng kim ngạch xuất
khNu của Việt N am đến EU sẽ bị sút giảm, nhất là các hàng dệt may,
giầy dép ... Trong khi đó nhập khNu từ Việt N am sang EU lại gia tăng
nhờ được lợi giá khi tính bằng VN Đ. Xuất siêu lớn từ khu vực EU
trong mấy năm qua (4 năm liền ở trên dưới mức 1,5 tỷ USD) sẽ khó
duy trì được trong thời gian tới. Khi đồng EURO giảm giá thì việc vay
nợ của Việt N am (bao gồm ODA và vay thương mại) đối với khu vực
đồng EURO sẽ có lợi cả về vốn và lãi so với trước.
Sự giảm giá của đồng EURO cũng sẽ làm cho những người trước
đây được lợi lớn từ việc chuyển sang giữ đồng EURO (lên tới 80%
trong vòng hơn 1 năm) thì nay sẽ được đNy ra để găm giữ đồng USD
.... Giá đồng EURO giảm là do yếu tố khách quan ngoài tầm tay của
các tổ chức, cá nhân. N hưng từ đó có thể điều chỉnh các hoạt động xuất
khNu - nhập khNu - du lịch và vay trả nợ đối với khu vực này.
41
X . BA BIỆ PHÁP BÌ H Ổ DỒ G EURO
Khủng hoảng nợ châu Âu đã giáng một đòn nặng nề vào sức mạnh của
đồng euro, nhưng vẫn còn đó cơ hội để lấy lại vị thế cho đồng tiền này
trước khi quá muộn.
Tuy nhiên, áp lực
lên đồng tiền chung
châu Âu đang ngày
càng gia tăng khi
cuộc khủng hoảng
nợ bắt nguồn từ Hy
Lạp và Ireland có
xu hướng lan rộng.
Các chuyên gia cho
rằng Bồ Đào N ha hoặc Tây Ban N ha có khả năng sẽ trở thành nạn
nhân kế tiếp, lúc đó chuyện gì sẽ xảy ra với đồng euro?
Các nhà lãnh đạo châu Âu, bao gồm cả Thủ tướng Đức Angela
Merkel, khẳng định lục địa già sẽ thành công vượt qua cơn khủng
hoảng.
Vẫn còn đó những nghi ngờ về lợi ích của đồng euro so với thiệt hại
mà nó gây ra, nhưng tất cả đều đồng tình: phá giá euro bây giờ là tự
sát.
Lường trước những nguy cơ tiềm Nn, các chuyên gia của Viện kinh tế
học quốc tế Peterson đưa ra ba biện pháp có thể giúp đồng euro đứng
vững trong tương lai.
N hìn nhận nghiêm túc vấn đề của các ngân hàng
42
Một nguyên nhân quan trọng đNy châu Âu rơi vào khủng hoảng là do
các khoản tín dụng được ngân hàng cấp dễ dãi cùng với việc tiêu dùng
vô độ diễn ra trong thời gian dài.
N icolas Veron, nhà kinh tế học của viện Peterson, khẳng định niềm tin
của các nhà đầu tư vào đồng euro cũng như nền kinh tế châu lục sẽ
không được cải thiện chừng nào tình trạng sức khỏe của các ngân hàng
còn chưa được đánh giá đúng mức.
Tương tự đợt thanh tra ở Mỹ, các ngân hàng châu Âu cũng đã trải qua
cuộc khảo nghiệm tình hình tài chính khi khủng hoảng nợ bùng phát.
Kết quả được thông báo vào tháng Bảy cho thấy chỉ có 7 trong số 91
ngân hàng bị “đánh trượt”, các ngân hàng ở Tây Ban N ha, Đức và Hy
Lạp gặp nhiều khó khăn nhất trong việc huy động vốn.
Kết luận này đáng lạc quan hơn rất nhiều so với kỳ vọng của giới đầu
tư.
Tuy nhiên, những người chỉ trích cho rằng cuộc thanh tra không đủ
tính nghiêm ngặt dù đã hé lộ phần nào tình trạng của ngành ngân hàng
châu Âu – vốn không được coi là minh bạch bởi rất nhiều giao dịch
không công khai.
Thêm vào đó, gói cứu trợ Ireland trị giá 115 tỷ USD được các nhà
lãnh đạo khu vực đưa ra sau cuộc họp vào cuối tháng 11 cho thấy đợt
thanh tra không nói lên được nhiều về tình hình thực tế.
2 ngân hàng ở Ireland là Allied Irish Banks và Bank of Ireland là đối
tượng cần cứu trợ nhưng “giấy chứng nhận sức khỏe” của họ lại chẳng
hề có tỳ vết.
43
Veron nhận xét: “Đó chỉ là một hành động mang tính hình thức, không
có nhà đầu tư nào tin rằng cuộc thanh tra được tiến hành một cách
nghiêm túc.”
Lập quỹ đề phòng khủng hoảng
Không ai có thể nói chắc cuộc khủng hoảng nợ ở châu Âu hiện nay sẽ
gây ra tác động sâu sắc và mạnh mẽ đến mức nào, hay những hậu quả
của nó sẽ kéo dài bao nhiêu năm nữa.
Vì vậy, chuyên gia Jacob Funk Kirkegaard của viện Peterson cho rằng
bước quan trọng trên con đường hướng tới sự ổn định của đồng euro là
việc thành lập một quỹ hỗ trợ lâu dài.
Quỹ này đóng vai trò như hợp đồng bảo hiểm cho các quốc gia trước
những cuộc khủng hoảng có thể xảy ra trong tương lai.
Trên thực tế, các nhà lãnh đạo châu Âu đã sớm tiếp cận giải pháp này
với việc cho ra đời Quỹ bình ổn tài chính châu Âu hồi tháng N ăm
nhằm giải cứu Hy Lạp và Ireland,Đức nền kinh tế lớn nhất khu vực ,
tất nhiên là quốc gia đóng góp nhiều nhất với 575 tỉ USD
Chắc chắn sẽ có một vài chính trị gia người Đức lấy làm khó chịu
trước việc phải gánh vác trách nhiệm sửa chữa sai lầm không phải do
mình gây ra – theo cách nghĩ của họ.
Quỹ bình ổn tạm thời sẽ hết hiệu lực vào n
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Lịch sử hình thành và những vấn đề xoay quanh đồng tiền chung của châu âu ( đồng euro).pdf