Đề tài Một số biện pháp luyện kỹ năng diễn đạt cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi qua việc dạy trẻ đọc và kể lại tác phẩm văn học

ớc vào lớp một. Hướng trẻ nói tiếng mẹ đẻ một cách thành thạo trong sinh hoạt hàng ngày. Vì vậy mà nhiệm vụ của người lớn là phải nói đúng cấu trúc câu, đúng giọng, đúng điệu và ngữ điệu phù hợp với hoàn cảnh và tình huống cụ thể, ta luôn cung cầp vốn từ cho trẻ, mở rộng nghĩa của từ mà trẻ đã biết thông qua các bài thơ, câu chuyện để trẻ rèn khả năng diễn đạt. Tất cả điều đó tạo tiền đề cho sự phát triển ngôn ngữ của trẻ. Chính vì thế, việc dạy trẻ nói đúng cấu trúc ngữ pháp và diễn đạt mạch lạc là để phát triển ngôn ngữ của trẻ càng được quan tâm hơn nữa để vốn từ của trẻ ngày một tăng lên nhanh chóng đạt hiệu quả cao trong quá trình chăm sóc và giáo dục trẻ. Qua quá trình đi dự giờ ở một số lớp 5-6 tuổi em nhận thấy rằng ngôn ngữ của trẻ phát triển chưa đồng đều. Khi giao tiếp trẻ chưa thể hiện được đúng ngữ điệu, cử chỉ của lời nói, phát âm còn ngọng dùng từ chưa chính xác, diễn đạt chưa lô gic , diễn đạt câu từ chưa thật lưu loát. Những trẻ nhút nhát ít tiếp xúc với bạn ở trong lớp, ở xung quanh mình dẫn đến trẻ kém hiếu động thì vốn từ ngữ cũng bị hạn chế nghèo nàn, việc diễn đạt câu từ thể hiện ngữ điệu kém. Qua quá trình phát triển ngôn ngữ diễn đạt câu từ mạch lạc, việc diễn đạt biểu cảm ngoài xã hội trẻ tiếp thu còn rời rạc, còn ngọng, nói trống không nhiều. Cô giáo thì vẫn chưa thật chú trọng đến việc trẻ nói đúng câu, diễn đạt hiểu ý của trẻ. ở gia đình bố mẹ đôi khi còn bận nhiều công việc, vẫn chưa chú trọng đến việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ, trẻ còn hay nói trống không, nói câu cụt, chưa thể hiện được rõ ý hiểu của mình. Qua hai cơ sở trên cho ta thấy, việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ là một việc làm hết sức cần thiết trong cuộc sống, đặc biệt là ngôn ngữ về mặt diễn cảm, diễn đạt mạch lạc. Vì vậy cần phải có một cách dạy dỗ đúng đắn khi “ tốt nghiệp” trường mẫu giáo, trẻ đã nắm vững được tiếng mẹ đẻ nếu không trẻ sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong những năm tháng học tập ở trường phổ thông và trong bước đường trưởng thành sau này. Cần phải coi việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ là một trong những nội dung quan trọng nhất của giáo dục mầm non và nhiệm vụ đó cần phải được thực hiện ngay từ năm đầu tiên cho tới năm cuối độ tuổi mẫu giáo. Bởi vậy với tư cách là một giáo sinh mầm non nên em chọn đề tài “ Một số biện pháp luyện kỹ năng diễn đạt cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi qua việc dạy trẻ đọc và kể lại tác phẩm văn học” để nghiên cứu Iii / mục đích nghiên cứu : Mục đích của đề tài này là tìm ra một số biện pháp, giúp cho trẻ có ấn tượng sâu sắc với tác phẩm, có hứng thú với tác phẩm, giúp trẻ làm quen với ngôn ngữ văn học. Để diễn đạt được mạch lạc và ngắn gọn, tiến tới tư duy của trẻ có óc sáng tạo, óc khái quáthực trạngổng hợưp hóa dẫn đến phẩm chất năng lực, tính cách của trẻ phát triển và bước đầu hình thành nhân cách cho trẻ. Iv / đối tượng và khách thể nghiên cứu : 1. Khách thể nghiên cứu. Diễn đạt cho trẻ 5-6 tuổi qua việc đọc và kể lại tác phẩm văn học . 2. đối tượng nghiên cứu. “ Một số biện pháp luyện kỹ năng diễn đạt cho trẻ 5-6 tuổi qua việc đọc và kể lại tác phẩm văn học” v / giới hạn của đề tài nghiên cứu : “ một số biện pháp luyện kỹ năng diễn đạt cho trẻ 5-6 tuổi qua việc đọc và kể lại tác phẩm văn học” ở trường mầm non Hạ Long- thành phố Hạ Long hiện nay. Vi / Nhiệm vụ nghiên cứu : 1. Tìm hiểu thực trạng của trường mầm non Hạ Long- thành phố Hạ Long độ tuổi 4-5 tuổi đén lớp của trẻ 5-6 tuổi qua việc dạy trẻ đọc và kể lại tác phẩm văn học ở trường mầm non . 2. Tìm hiểu nguyên nhân của trẻảơ lớp mẫu giáo 5-6 tuổi 3. Tìm những phương pháp và biện pháp thích hợp để rèn luyện khả năng diễn đạt cho trẻ. vii / phương pháp nghiên cứu : 1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu. - Nghiên cứu tài liệu tâm lý học lứa tuổi để hiểu tâm lí trẻ. 2. Phương pháp nghiên cứu thực nghiệm . a/ Phương pháp quan sát (điều tra) - Thông qua phương pháp nghiên cứu điều tra xem lớp mình thực nghiệm có bao nhiêu phần trăm đã diễn đạt được, bao nhiêu phần trăm trẻ chưa đọc kể diễn đạt được, rồi từ đó lập danh sách cụ thể. Ngoài ra cô quan sát trẻ nói chuyện với nhau hoặc thông qua các câu trả lời của trẻ đối với cô giáo hoặc những câu hỏi của trẻ vơío cô hay những câu hỏi của cô giáo để trẻ trả lời. Hoặc thông qua khi các cháu đọc thơ, kể chuyện đóng kịch … b/ Phương pháp đàm thoại - Đàm thoại để giới thiệu tác phẩm cần phải nhanh gọn, sáng tạo để tạo được hứng thú cho trẻ học tập - Đàm thoại để cho trẻ hiểu được tác phẩm một cách khái quát và trẻ phải tái hiện được tác phẩm. c/ Phương pháp rèn luyện khả năng diễn đạt của trẻ 5 tuổi qua việc đọc và kể lại tác phẩm văn học: Là sử dụng giọng đọc và lời kể có kèm theo cử chỉ điệu bộ để truyền những ý nghĩ, tình cảm, thái độ, tâm trạng của người đọc, người nghe nó có tác dụng giúp cho trẻ có ấn tượng sâu sắc với tác phẩm, giúp trẻ làm quen với ngôn ngữ. d/ Phương pháp dạy trẻ đọc thuộc thơ. Giới thiệu bài thơ bằng đồ dùng dạy học. Giáo viên đọc diễn cảm nhiều lần Dẫn dắt tác phẩm, tác giả, tên bài thơ, giảng giải, giải thích từ khó, đặt ra các câu hỏi về nội dung - Dạy trẻ đọc truyền khẩu, cô đọc cháu cùng đọc theo. Cô dạy cháu đọc thuộc thơ bằng phương pháp truyền khẩu cô và cháu cùng đọc. e/ Phương pháp dạy trẻ kể lại chuyện. - Nêu được nội dung chính, lời kể phải có mẫu cấu trúc câu, có từ tạo nên hình ảnh đẹp sinh động, giọng kể phải diễn cảm, thể hiện được tính cách đặc điểm của nhân vật. - Cô kể diễn cảm câu chuyện nhiều lần ( 3-4 lần) - Cô sử dụng hệ thống câu hỏi để đàm thoại để trẻ nhớ nội dung câu chuyện. - Cho trẻ tập kể hình thức: + Thứ nhất là kể theo đoạn + Thứ hai là kể theo trình tự + Thứ ba là kể theo sự dẫn dắt của cô + Thứ tư là trẻ kể chuyện theo phân vai đóng kịch . viii / phạm vi nghiên cứu : Khi nghiên cứu tài liệu, em đã đọc đề tài, xem đề tài nghiên cứu về vấn đề gì, tham khảo trong sách giáo trình đã được học và chương trình chăm sóc giáo dục mẫu giáo và hướng dẫn chuẩn bị của mẫu giáo 5 đến 6 tuổi do Bộ giáo dục phát hành. Việc nghiên cứu và rèn luỵên kỹ năng diễn đạt cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi trong trường mầm non Hạ Long- thành phố Hạ Long Ix / kế hoạch thực hiện Thời gian nhận đề tài Thời gian thu thập đề tài và tài liệu: Thời gian hoàn thành đề tài Phần ii: Nội dung Chương I: Lý luận chung của đọc kể diễn cảm 1. Đặc điểm về khả năng diễn đạt của trẻ 5- 6 tuổi qua việc đọc và kể lại tác phẩm văn học . - Đọc kể diễn cảm là sự tái tạo lại tác phẩm một cách sáng tạo của người đọc hoặc người kể bằng giọng đọc, giọng kể diễn cảm và các yếu tố biểu cảm đã làm sống lại lời nói hành động, tính cách của nhân vật. 2. Vai trò của đọc kể dưới việc phát triển ngôn ngữ của trẻ. - Đọc kể diễn cảm là cách sử dụng lời nói và giọng kể có kèm theo cử chỉ điệu bộ nét mặt để truyền ý nghĩa tình cảm, tâm trạng mà tác giả gửi gắm trong tác phẩm và thái độ tâm trạng vủa người đọc đến người nghe. - Giúp trẻ có hứng thú, dung cảm có ấn tượng sâu sắc với tác phẩm văn học . - Giúp trẻ làm quen với ngôn ngữ văn học một cách thoải mái… Chương II: I- thực trạng của việc rèn kỹ năng diễn đạt ở trường mầm non hạ long Việc rèn kỹ năng diễn đạt của trẻ 5-6 tuổi qua việc đọc và kể lại tác phẩm ở ttrường mầm non Hạ Long. Trường mầm non Hạ Long là một trường lớn tập trung đông con em công chức nhà nước, trẻ đi học và bán trú tại trường là một trăm phần trăm , sự quan tâm của bố mẹ tới trẻ còn ít mà đặc biệt là phó mặc cho giáo viên chăm sóc trẻ. Các cháu ít được sự phối hợp chăm sóc giữa gia đình và nhà trường dẫn đến việc phát triển kỹ năng diễn đạt cho trẻ cũng bị hạn chế. Nên cần rèn luyện khả năng diễn đạt cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi qua việc đọc và kể lại tác phẩm văn học ở trường mầm non Hạ Long là một nhiệm vụ cơ bản. Ngoài ra còn tác động toàn bộ tới quá trình chăm sóc và giáo dục trẻ. Song điều kiện và thời gian có hạn nê em chỉ đi sâu vào vấn đề nghiên cứu đến việc phát triển ngôn ngữ thông qua việc rèn luyện kỹ năng diễn đạt cho trẻ 5-6 tuổi. Qua điều tra số trẻ trong lớp em nhận thấy khả năng đọc và kể của trẻ như sau. Ngày tháng Số trẻ Năm sinh Điều tra Đọc diễn cảm Kể diễn cảm Ghi chú Đ/Tg % Đ/Tg % 5-3-2005 Thực hiện trên 20 trẻ 1998 20 trẻ 5trẻ đạt 25 % 20 trẻ 6 trẻ đạt 30% áp dụng phương pháp kể diễn cảm Ii / tìm hiểu nguyên nhân tại sao ngôn ngữ của trẻ bị hạn chế 1. Do trẻ nhút nhát không thích tham gia vào các hoạt động. - Tuy học cùng một lớp nhưng trẻ không chơi cùng với nhau. Vì vậy mà có một số trẻ mới đến trường ( bước sang học kỳ hai mới xin vào ) còn lạ lẫm chưa muốn tham gia cùng các bạn chơi và cũng không được các bạn rủ chơi cùng. Dẫn đến lâu ngày trẻ trở nên nhút nhát ít nói, không thích tham gia vào các hoạt động, chỉ ngồi lì một chỗ, không thích vui chơi cùng các bạn, khồn thích giao tiếp với các bạn trong lớp nên ngôn ngữ bị hạn chế không phong phú . 2. Do còn ít tiếp xúc với bạn bè ở các giờ ngoại khóa. - Trẻ đến trường là tiếp xúc với một phần nhỏ của xã hội con người. Quan trọng là giúp trẻ biểu cảm ngôn ngữ của người giáo viên . Cô giáo chính là người giúp cho ngôn ngữ của trẻ được phát triển đó là thông qua các giờ học. Nhưng trong thực tế trên mỗi tiết học diễn ra 25- 30 phút. Vì thế mà giáo viên không thể nào hướng dẫn trẻ hết mà ngay cả trong khi trẻ chơi, hoạt động ngoại khóa giáo viên cũng phải nên trao đổi tiếp xúc và nói chuyện với trẻ. Nhưng trên thực tế ở trường mầm non Hạ Long em thấy giáo viên trong các giờ hoạt động ngoại khóa đã tiếp xúc với trẻ nhưng vẫn còn hạn chế ngoài ra cô giáo chưa thật quan tâm đến trẻ xem trẻ khi tiếp xúc với nhau nói với nhau như thế nào?, nhiều khi chơi với nhau trẻ còn dùng sai từ, diễn đạt chưa thật mạch lạc và lô gic với câu nói của mình: Ví dụ có trẻ nói: “ Ngày mai tớ đi ăn cỗ đám ma của ông tớ” Đó là một cái sai trong cách dùng từ của trẻ mà giáo viên cần phải quan tâm và hướng dẫn trẻ hơn nữa trong mọi hoạt động, không nên coi thường các giờ chơi của trẻ mà để trẻ muốn nói sao thì nói là chưa được đặc biệt là trong giờ hoạt động góc. 3. Tìm hiểu gia đình các cháu đến trường hầu hết là con của những công chức nhà nước, bố mẹ các cháu rất bận rộn với công việc của mình nên chưa dành được nhiều thời gian để trông nom con cái, một trăm phần trăm là trẻ bán chú tại trường. Điều này chứng tỏ cô giáo luôn là người tiếp xúc nhiều với các cháu nểntác nhiêm nặng nề hơn. Hơn thế nữa cha mẹ trẻ chưa nắm được tâm lý và sự phát triển của trẻ, vì vậy việc rèn luyện cho trẻ còn hạn chế. Đặc điểm tâm sinh lý của trẻ là thích bắt chước và thích làm người lớn, phát triển qua trực quan nên trẻ chưa diễn đạt được nhiều dẫn đến nhận thức của trẻ còn nhiều hạn chế, kéo theo trẻ không lính hội được kiến thức mới, mặt khác trẻ được sống trong điều kiện sinh hoạt tương đối là đầy đủ nhưng về mặt ngôn ngữ cũng bị hạn chế, tạo cho việc rèn luyện khả năng và kỹ năng diễn đạtcủa trẻ chưa được lưu loát, chưa dứt khoát và chưa được trôi chảy. Dù nhà trường là nơi giúp trẻ tiếp thu và mở mang kiến thức hiểu biết của mình về thế giới xung quanh nhưng gia đình cũng rất quan trọng đối với trẻ, có thể nói gia đình chính là một xã hội thu nhỏ trong đó bố mẹ là nền tảng để giúp trẻ nói lên tiếng nói đầu tiên và ngày càng phát triển rộng hơn. Vì vậy em chọn đề tài này để nghiên cứu cho mình. Vì khả năng nghiên cứu và thời gian nghiên cứu có hạn nên em chỉ nghiên cứu khả năng diễn đạt cho trẻ 5-6 tuổi qua việc đọc và kể lại tác phẩm văn học trong phạm vi của trường mầm non Hạ Long. Iii / nội dung giáo dục Qua việc rèn luyện khả năng diễn đạt cho trẻ qua đọc và kể lại tác phẩm văn học em thấy đa số trẻ chưa diễn đạt được mạch lạc câu nói của mình. Do thời gian có hạn nên em chỉ áp dụng các phương pháp đã học và một số biện pháp và qua thực tế em dạy trẻ đọc và kể chuyện diễn đạt đó là: Dùng thủ thuật câu đố, thủ thuật để gợi mở cho trẻ, để trẻ hướng vào bài sắp học Thời gian Nội dung Phương pháp Ghi chú - Rèn luyện kỹ năng diễn đạt cho trẻ 5- 6 tuổi qua việc đọc và kể lại tác phẩm văn học - Sử dụng phương pháp kể chuyện đọc thơ Sự tiến bộ của trẻ * Kể lại tác phẩm văn học * Kể chuyện “ Tấm Cám” Tiết 1 - Cho trẻ hát bài hát “ Cả nhà thương nhau” - Vào bài: Giới thiệu vào bài - Cô kể lần 1 theo bản thiết kế - Kể lần 2 kết hợp tranh minh họa chuyện “Tấm Cám” - Đàm thoại: + Cô vừa kể chuyện gì? + Truyện có những nhân vật nào? + Các nhân vật đó con yêu ai nhất và ghét ai nhất? vì sao? Tổng kết – giáo dục Kết thúc tiết học * Dạy trẻ đọc thuộc bài thơ “ảnh Bác” Tiết 1: Cô đọc bài thơ diễn cảm 2 lần. - Giải thích ngắn gọn để trẻ hiểu nội dung bài thơ và đàm thoại : + Cô vừa đọc bài thơ nói về ai + Hàng ngày Bác Hồ đã thể hiện tình cảm với các con như thế nào? +Bác dặn dò các cháu như thế nào? + Các con có yêu quí Bác Hồ không? + Yêu Bắc Hồ Các con phải làm gì? *Kể chuyện “ Tấm Cám” Tiết 2: - Vào bài: Cô kể sáng tạo đoạn đầu tiến trình hai truyện Tấm Cám, chú ý lặp lại hai lần đối thoại: “Dì ơi, dì làm gì ở dưới ấy thế? Dì đuổi kiến cho con đấy mà” Đàm thoại: - Trong chuyện cô vừa kể có những nhân vật nào? - Mẹ con Cám đã làm gì hại Tấm? -Có nhận xét gì về những hoạt động của mẹ con Cám - Tại sao Tấm lại ở nhà bà cụ bán nước? - Tại sao vua lại nhận ra Tấm vợ mình - Cuối cùng mẹ con cám bị trừng phạt thế có đích đáng không? Tại sao * Dạy trẻ đọc thơ “ ảnh Bác” Tiết 2 - Cô đọc diễn cảm 2 lần - Đàm thoại giảng giải. - Cho trẻ tập đọc diễn cảm luyện cho trẻ cách ngắt giọng Đàm thoại. + Con thấy trong bài thơ nói về những gì? + + + Cho cả lớp đọc- tổ đọc và gọi 1-2 trẻ đọc thuộc bài thơ. - Giáo dục trẻ - Kết thúc tiết học * Kể chuyện : “Tấm Cám” Tiết 3: Vào bài: Cô giáo kể tóm tắt toàn bộ truyện có kết hợp với tranh vẽ minh họa làm hình tượng trực quan. Đàm thoại: - Cô vừa kể cho các cháu nghe truyện gì? - Truyện kể về cuộc dời cô Tấm như thế nào( giáo viên gợi ý) - Tại sao mẹ con Cám bị trừng phạt đích đáng… + Giáo viên gọi một cháu kể lại đoạn truyện. + Giáo viên dặn dò: Về nhà nhờ ông bà, bố mẹ kể lại truyện… Các cháu sẽ thi đua ai kể hay hơn nhé. + Kết thúc tiết học giáo viên cho trẻ xem quyển truyện tranh “ Tấm Cám” * Dạy trẻ thơ “ảnh Bác” - Cô đọc diễn cảm bài thơ 1 lần rồi hỏi trẻ . + Bài thơ cô vừa đọc có tên là gì ai là tác giả ? - Cô đàm thoại theo nội dung bài thơ. + + + + Cô quan sát và hướng dẫn trẻ đọc thơ. Giáo viên cho cả lớp đọc 3-4 lần Tổ – nhóm – cá nhân. Chú ý sửa sai cho trẻ. Kết thúc cho trẻ xem tranh - Rèn khả năng diễn đạtbằng phương pháp kể chuyện là giúp trẻ diễn đạt đủ ý, lưu loát, mạch lạc nói bao dạn - Rèn khả năng diễn đạt bằng phương pháp đọc thuộc thơ - Giúp trẻ diễn đạt lưu loát trôi chảy Rèn kỹ năng diễn đạt cho trẻ Rèn luyện kỹ năng diễn đạt cho trẻ Rèn luyện kỹ năng diễn đạt cho trẻ 5- 6 tuổi qua việc kể đọc lại tác phẩm văn học - Trẻ trả lời chưa đủ câu -Nói về Bác Hồ ạ -Bác luôn mỉm cười với các cháu ạ -Không được đi chơi xa - Có ạ Phải ngoan nghe lời bố mẹ, cô giáo, chăm học… - Trẻ đã trả lời được câu hỏi của cô, nhưng trẻ có ngọng chữ “l” với chữ “n” Khả năng diễn đạtcủa trẻ còn ấp úng không dứt khoát Trẻ trả lời được câu hỏi của cô những trẻ vẫn chưa đọc diễn cảm được bài thơ - Trẻ kể được truyện nhưng chưa diễn đạt được tốt, kể còn ấp úng không dứt khoát. - Trẻ đã có sự tiến bộ khả năng diễn đạt của trẻ tốt hơn - Trẻ trả lời được câu hỏi của cô, trẻ đọc thuộc thơ. Lưu loát, rõ ràng. -Trẻ đã có sự tiến bộ khả năng diễn đạt của trẻ tốt hơn Chương III: Một số biện pháp và phương pháp rèn luyện kỹ năng diễn đạt cho trẻ Ngôn ngữ có một vai trò rất lớn đối với sự hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ. Vì ngôn ngữ là công cụ quan trọng nhất của con người, nhờ có ngôn ngữ mà con người có thể hiểu biết lẫn nhau. Trong giao tiếp trẻ sử dụng ngôn ngữ của mình để trình bày ý nghĩa, tình cảm hiểu biết của mình với mọi người xung quanh. Nhờ có ngôn ngữ mà trẻ hiểu được những lời giải thích, gợi ý của người lớn dẫn đến hoạt động trí tuệ, các thao tác tư duy ngày càng được hoàn thiện. Thông qua ngôn ngữ trẻ nhận biết được cái hay, cái đẹp ở thế giới xung quanh ( ví dụ: Trẻ nhìn thấy cảnh đẹp của cánh đồng lúa vào buổi sớm ban mai) qua đó tâm hồn trẻ thêm bay bổng, trí tưởng tượng thêm phong phú, trẻ càng yêu quí những cái hay, cái đẹp trân trọng nó và có ý thức sáng tạo ra cái đẹp và bảo vệ nó. Ngôn ngữ đóng một vai trò rất lớn trong việc điều chỉnh những hành vi và việc làm của trẻ, phát triển nhân cách cho trẻ. Rèn luyện kỹ năng diễn đạt cho trẻ 5- 6tuổi thông qua việc dạy trẻ đọc kể lại tác phẩm là quá trình hình thành cho trẻ diễn đạt mạch lạc, có lô gic, có trình tự, có hình ảnh qua lời nói, lời nói của trẻ có nội dung chính xác và thông báo rõ ràng. Chính vì vậy mà áp dụng các phương pháp và biện pháp đã học và qua thực tế giảng dạy trẻ đọc kể diễn đạt thủ thuật vào bài, dùng câu đó để gợi mở cho trẻ hướng vào bài học mới. Trẻ tự đọc kể diễn đạt qua các tác phẩm văn học dùng câu đó để hướng trẻ nhớ lại truyện, nhớ lại thơ, dùng lời để đàm thoại cùng trẻ. Cô cho trẻ phối hợp cùng cô để kể từng đoạn. kể theo từng nhân vật mà cô là người dẫn truyện, kể lại truyện dưới hình thành đóng kịch và tổ chức cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi. Cho trẻ đọc kể chậm rãi nhẹ nhàng ( chú ý vào các từ khó, từ láy và tính từ) 1/ đây là một số biện pháp rèn luyện khả năng diễn đạt cho trẻ mẫu giáo 5- 6tuổi. * Các phương pháp . Phương pháp sử dụng lời nói là phương pháp đọc kể diễn đạt là cách sử dụng giọng đọc, lời kể có kèm theo cử chỉ điệu bộ để truyền tình cảm thái độ, tâm trạng của người nhe thông qua đọc kể diễn đạt. Giúp trẻ có ấn tượng sâu sắc hứng thú với tác phẩm giúp trẻ làm quen với ngôn ngữ văn học . Đối với giáo viên lời đọc kể phải diễn đạt phù hợp với nội dung tác phẩm. Đối với tác phẩm truyện thì phải phù hợp với tính cách nhân vật. đối với thơ thì phải phù hợp với nhịp điệu, vần điệu, xúc cảm của thơ, về cử chỉ điệu bộ phải tự nhiên phù hợp với nội dung của tác phẩm Cô phải dùng phương pháp đàm thoại theo dõi trao đổi gợi mở giữa cô và trẻ thông qua hệ thống câu hỏi nhằm giúp trẻ hiểu tác phẩm và phát huy tính năng động cho trẻ, phát huy tư duy cho trẻ. Hình thức đàm thoại với trẻ là để giới thiệu tác phẩm với trẻ. Cô cần tạo hứng thú để trẻ hiểu được khái quát của tác phẩm, dùng những câu hỏi ngắn gọn dễ hiểu và theo dõi hướng dẫn trẻ trả lời các câu hỏi và sửa sai cho trẻ. Không nên cắt đứt sự liên tưởng của trẻ mà phải gây hứng thú cho trẻ. Khi cô sử dụng đồ dùng dạy học cô phải dựa vào đặc điểm nhận thức của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi từ trực quan cụ thể đến khái quát, từ tình cảm cảm tính đến lý tính, phương pháp dùng đồ dùng dạy học để giới thiệu bài, để minh họa cho lời kể của cô để cô giải thích từ khó và giải thích nội dung tác phẩm tạo ra không khí thích học đẻ trẻ có thể kể lại truyện hoặc đọc thơ. Dùng đồ dùng dạy học gây được sự hứng thú, hấp dẫn trong giờ học cho trẻ giúp cho trẻ dễ hiểu những từ khó hay những khái niệm trìu tượng. Sau giờ học cô có thể củng cố, cho trẻ nhắc lại hay cô nhắc lại để cho trẻ nhớ truyện hoặc nhớ thơ và đặc biệt là khi giáo viên sử dụng đồ dùng dạy học phải đẹp, hấp dẫn và đảm bảo tuyệt đối an toàn cho trẻ. Khi cô đã đọ kể diễn đạtcho trẻ nghe, trẻ đã thuộc truyện thuộc thơ thì giáo viên phải dùng phương pháp thực hành đó là dạy trẻ tự đọc thơ, tự kể truyện, cô có thể phân vai cho trẻ đóng kịch, giúp trẻ hứng thú với môn văn học kèm theo là tư thế tác phong mạnh dạn hồn nhiên cho trẻ. Cô phải tạo điều kiện cho trẻ thuộc thơ, kể chuyện và đóng kịch phải phù hợp với quá trình nhận thức của trẻ về tác phẩm đó.Phải được cô kể nhiều lần, đọc nhiều lần, trẻ có thể bắt chước cách đọc, cách kể diễn đạt của cô, trẻ hiểu nội dung câu chuyện bài thơ, nắm được tính cách của nhân vật. Đối với giáo viên muốn dạy trẻ kể chuyện thì cô phải kể nhiều lần. Sử dụng câu hỏi để trẻ tái hiện lại tác phẩm. Với chuyện do có nhiều đối thoại thì phải kể theo phân vai. Khi cho trẻ làm quen với tác phẩm trong chương trình cô cần cho trẻ nhận biết phần mở đầu, phần nội dung chính và phần kết thúc của mỗi câu chuyện, giới thiệu các nhân vật trong tác phẩm . ở trong truyện cổ tích thường bắt đầu bằng “ ngày xửa ngày xưa” hoặc là “ ngày xưa, đã lâu lắm rồi” Phần nội dung của câu chuyện rất đa dạng đã khắc họa rõ nét tính cách nhân vật, tạo nên tính nhịp diệu, đa số chuyện sử dụng hình thức đối thoại giữa các nhân vật để thể hiện nội dung. Phần kết thúc của câu chuyện là câu “ Từ đó, từ đấy chở đi…” và nhìn chung kết thúc chuyện thường rất có hậu, nhân vật tốt, hiền lành chăm chỉ đượchưởng hạnh phúc, được mọi người yêu quí, quí trọng. Ngược lại nhân vật độc ác tham lam bị trừng phạt và bị mọi người khinh ghét cười chê. Trước khi vào tiết học cô phải làm quen với câu chuyện sắp dạy ở ngoài giờ học hoặc giờ chơi của trẻ và các hoạt động trong ngày phương pháp chủ yếu là rèn luyện khả năng diễn đạt. Đồ dùng là tranh minh họa hoặc đồ vật thật - ở tiết một của tiết kể chuyện thì khi vào tiết học cô gây hứng thú cho trẻ bằng đồ dùng minh họa, gợi cho trẻ những thắc mắc như: tên chuyện và tên nhân vật. Cô kể truyện một đến hai lần bằng giọng kể diễn cảm cho trẻ và kết hợp với đồ dùng minh họa. Sau đó cô giảng giải phân tích và trích dẫn đọc hoặc kể lại những câu đoạn trong chuyện để nêu bật ý chính thông qua lời nói, hành động của nhân vật và cô đặt câu hỏi để củng cố sự cảm nhậncủa trẻ theo gợi ý từng bài, kết thúc tiết học này bằng những trò chơi có liên hệ giáo dục . - Tiết hai, yêu cầu trẻ hiểu được nội dung và ghi nhớ được trình tự câu chuyện, phân biệt được ngữ điệu khác nhau của các nhân vật. Vào tiết học cô kể cho trẻ nghe từ một đến hai lần kết hợp xem tranh minh họa và đàm thoại về hành động của nhân vật, tính cách của nhân vật để giúp trẻ hiểu được nội dung câu chuyện, kết thúc tiết học cô có thể tóm tắt nội dung câu chuyện kết hợp liên hệ giáo dục . - Tiết ba, cô tiếp tục củng cố những điều trẻ đã nhận biết được và đã tiếp thu được qua hai tiết học và giáo viên luyện tập cho trẻ kể lại dưới hình thức cho trẻ phối kết hợp cùng cô, trẻ kể lại chuyện theo nhân vật, thoe từng đoạn, theo tranh, cô là người dẫn dắt truyện, Mỗi trẻ nhận một vai, trẻ có thể đóng kịch để kể lai truyện. Còn với thể loại dạy thơ, cô cho trẻ làm quen với thơ, với vần điệu, nhịp điệu, luyện cho trẻ cách ngắt giọng trong câu thơ, dạy trẻ phân biệt được thơ và truyện. Thơ thì có vần và nhịp điệu vì vậy khi trẻ đọc thơ cô phải hướng cho trẻ thể hiện được các sắc thái đó để làm giàu cảm xúc cho trẻ trên tiết học, nhiệm vụ chính của cô kể truyền đạt bài thơ một cách diễn cảm, để giúp trẻ nhận thức được nhịp điệu nội dung thông qua giảng giải, đọc diễn cảm, ngoài tiết học cho trẻ luyện đọc diễn cảm và thể hiện cảm xúc phù hợp với sắc thái, âm điệu của thơ. Cô dạy thơ cho trẻ ở tiết một bắt đầu bằng cách gợi hỏi trẻ về những gì trẻ đã quan sát dược khi đi dạo, đi thăm quan có liên quan đến bài thơ sắp dạy. Sau đó giới thiệu tên tác giả và tên bài thơ cô vừa đọc cho trẻ nghe một cách rõ ràng diễn cảm 2 đến 3 lần tiếp theo cô giảng và đọc trích dẫn các câu thơ minh họa để trẻ hiểu nội dung. Cô cần xem nội dung, gợi ý của từng bài rồi cô đọc thêm vài lần nữa để khuyến khích trẻ đọc nhẩm theo cô và dạy trẻ đọc thơ. Cuối tiết học cô có thể đọc hoặc ngâm bài thơ đó nếu bài thơ được phổ nhạc thì cô có thể hát cho trẻ nghe. Với những bài thơ dài hoặc khó cô có thể dạy sang tiết hai. Sau khi giới thiệu bài cô đọc diễn cảm cho trẻ nghe bài thơ một đến hai lần. Đàm thoại về nội dung kết hợp trẻ xem tranh minh họa kết thúc tiết học cô và trẻ cùng đọc lại bài thơ một lần nữa. Khi luyện tập, luyện cho trẻ trong phạm vi một đến hai tiết học mà trẻ chưa nắm vững được nhịp điệu vần thơ nên trẻ chưa đọc diễn cảm được. Vì vậy cô cần hướng dẫn trẻ cách diễn đạt bài thơ, cách ngắt nghỉ giọng và nhịp độ giọng sao cho phù hợp và hợp lý. ở ngoài tiết học cô có thể tổ chức ôn luyện các bài thơ đã học qua tranh mà cách làm nhơ giáo viên đã chọn, giáo viên chọn một số bức tranh minh họa nội dung các bài thơ đã dạy ở trên lớp, cô cho trẻ tự chọn tranh minh họa nội dung theo ý thích, hỏi trẻ xem tranh đã cho trẻ gợi nhớ đến bài thơ nào đã học, khuyến khích trẻ đọc diễn cảm bài thơ đó cho cô giáo và cả lớp cùng nghe, ngoài ra còn gây ấn tượng sâu đậm hơn về tác phẩm . Cô nên gợi cho trẻ về nội dung bài thơ theo cách đơn giản nhất. Trong những này hội ngày lễ cô có thể sưu tầm thêm một số bài thơ phù hợp với trẻ để đọc cho trẻ nghe. Chương V: áp dụng các biện pháp và các phương pháp trên vào việc dạy trẻ đọc kể diễn cảm Qua bài thơ: “ ảnh Bác” I/ Mục đích yêu cầu: - Trẻ đọc theo cô, nhớ được nội dung chính của bài thơ, trẻ đọc diễn cảm,lưu loát bài thơ. - Giáo dục trẻ biết yêu quý Bác Hồ… II/ Chuẩn bị. Đồ dùng dạy học bài thơ: “ ảnh Bác, là cờ…” Tranh minh họa III/ Tiến hành - Cô nói : Các con ạ! Bác Hồ là vị chủ tích nước đầu tiên của Việt Nam, khi còn sống tuy rất bận rộn với nhiều công việc nhưng bác luôn quan tâm đến các cháu thiếu nhi. - Cô đọc mẫu diễn cảm , đọc chậm rãi thể hiện tình cảm yêu quí Bác Hồ. - Cô