Đề tài Một số biện pháp nhằm thúc đẩy hoạt động xuất khẩu hàng nông sản của Công ty xuất nhập khẩu và kỹ thuật bao bì - PACKEXPORT

ty PACKEXPORT cần phải nắm vững môi trường kinh doanh đem lại cho doanh nghiệp những thời cơ và những thách thức gì, để từ đó tìm cách nắm bắt lấy thời cơ và hạn chế tối đa những hậu quả xấu do môi trường đem lại nhằm nâng cao hiệu quả của hoạt động thúc đẩy xuất khẩu của công ty mình. Chương này còn đưa ra một số giải pháp và kiến nghị đối với công ty và Nhà Nước nhằm khắc phục các nguyên nhân làm hạn chế hoạt động thúc đẩy xuất khẩu của công ty PACKEXPORT. Đối với công ty, có những biện pháp như: Tổ chức tốt công tác thu thập thông tin, xử lý thông tin và xúc tiến thương mại; Đa dạng hoá mặt hàng, mở rộng thị trường xuất khẩu; Tăng cường huy động các nguồn vốn để phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh… Một số kiến nghị với Nhà nước để giúp cho hoạt động thúc đẩy xuất khẩu của công ty có hiệu quả, các kiến nghị đó là: Đổi mới và hoàn thiện chính sách hỗ trợ xuất khâu nông sản,Tăng cường hỗ trợ các hoạt động sản xuất và chế biến hàng nông sản. Những biện pháp và kiến nghị nêu ra nhằm giúp công ty phần nào khắc phục được tồn tại cũng như tạo điều kiện thuận lợi hơn trong hoạt động kinh doanh xuất khẩu hàng nông sản. KẾT LUẬN Thúc đẩy xuất khẩu là hoạt động hết sức cần thiết đối với sự phát triển của Công ty xuất nhập khẩu và kỹ thuật bao bì (PACKEXPORT) nói riêng và các doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu Việt Nam nói chung trong giai đoạn hiện nay và trong những năm tới.. Hoạt động thúc đẩy xuất khẩu gắn liền với các hoạt động khác nhằm phục vụ cho chiến lược hướng về xuất khẩu của Việt Nam tới năm 2010, đồng thời khẳng định sự nổ lực vươn lên của Công ty PACKEXPORT để Công ty tiếp cận với thị trường quốc tế và mở rộng quan hệ hợp tác kinh doanh trong xuất nhập khẩu với các nước trên thế giới. Vì vậy, Công ty cần có và thực hiện những giải pháp cụ thể, thích hợp để đem lại hiệu quả cao nhất. Luận văn tốt nghiệp này đã trình bày nội dung, thực tiễn và đưa ra một số giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả của hoạt động thúc đẩy xuất khẩu hàng nông sản ở Công ty PACKEXPORT. Vì thời gian và kiến thức có hạn nên bài viết này không tránh khỏi những thiếu sót, Em mong nhận được sự góp ý của Thầy, Cô, các cô, các chú trong công ty PACKEXPORT cùng toàn thể các bạn để Em có thể hoàn thành luận văn này được tốt hơn. Một lần nữa em xin chân thành cảm ơn Cô giáo PGS.TS Nguyễn Thị Hường và Thầy giáo Th.S Mai Thế Cường đã trực tiếp hướng dẫn em hoàn thành luận văn này một cách tốt nhất. Qua đây Em cũng xin chân thành cảm ơn Bác Nguyễn Tiến Đạt trưởng phòng Kế Hoạch Tổng Hợp cùng toàn thể cán bộ công nhân viên trong Công ty đã giúp đỡ Em hoàn thành luận văn này. Hà Nội, ngày 28 tháng 5 năm 2003 Sinh viên thực hiện Nguyễn Thị Thu Trang TÀI LIỆU THAM KHẢO I. Giáo trình: PGS. TS. Nguyễn Thị Hường - Giáo trình “ Kinh doanh quốc tế” tập I NXB Thống Kê - năm 2001. GS. TS. Tô Xuân Dân - Giáo trình “Kinh tế học quốc tế” - NXB Thống Kê - năm 1999. GS. TS. Tô Xuân Dân – Giáo trình “ Đàm phán và ký kết hợp đồng kinh doanh quốc tế” – NXB Thống Kê - năm 1998. PGS. TS. Trần Minh Đạo và TS. Vũ Trí Dũng – Giáo trình “ Marketing quốc tế” – NXB Thống Kê - năm 2002. PGS. TS Vũ Huy Tửu - Giáo trình “Kỹ thuật nghiệp vụ ngoại thương” – NXB Giáo Dục – năm 1998. II. Sách: TS. Kim Ngọc - Sách “ Kinh tế thế giới 2001-2002, đặc điểm và triển vọng ” - NXB Chính trị quốc gia. Sách “ Kỷ yếu xuất khẩu 2001 ” - NXB TP Hồ Chí Minh và Thời báo kinh tế Sài Gòn hợp tác xuất bản tháng 10 - 2001. III. Tạp chí, Báo: Tạp chí Thương mại: Số 1+2/2003: Bài “Thực hiện CEPT thời cơ và thách thức.” Thứ Trưởng Bộ Thương Mại - Lương Văn Tự. Số 3+4+5/2003: - Bài “Giải pháp cho xuất khẩu năm 2003: Cần chú trọng hơn tới chất lượng tăng trưởng.” Thứ Trưởng Bộ Thương Mại – Mai Văn Dâu trả lời phỏng vấn TCTM. - Bài “Phòng thương mại Việt nam với nhiệm vụ hỗ trợ doanh nghiệp hội nhập quốc tế và thúc đẩy xuất khẩu.” Bí thư ban cán sự, Chủ tịch phòng thương mại và công nghiệp VN - Đoàn Duy Thành. Số 6/2003: - Bài “ Đôi điều bàn về mục tiêu công nghiệp hoá-hiện đại hoá đất nước”. Th.s Nguyễn Tiến Trung. - Bài “Xúc tiến thương mại với hội nhập quốc tế.” Trung Trường. - Bài “ Triển vọng kinh tế thế giới năm 2003”. Thanh Lan. Tạp chí Kinh tế kế hoạch: Số 3-2002. Bài “ Nhiệm vụ và mục tiêu xuất nhập khẩu năm 2002 ”. Nguyễn Thông. Số 4-2002. Bài “ Tình hình kinh tế - xã hội trong ba tháng và quý I năm 2002 ”. T.T.T.T Số 5-2002. Bài “ Việt Nam trong tiến trình gia nhập tổ chức thương mại thế giới.” IV. Các tài liệu khác: Báo cáo tình hình thực hiện kế hoạch hàng năm của Công ty PACKEXPORT (1998 – 2002). Báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh hàng năm của Công ty PACKEXPORT (1999 – 2002). Báo cáo quyết toán hàng năm của công ty PACKEXPORT (2000 – 2002). MỤC LỤC Lời cảm ơn. Lời cam đoan. Lời nói đầu. chương 1: những lý luận cơ bản về xuất khẩu và thúc đẩy xuất khẩu của doanh nghiệp. I. Một số vấn đê chung về xuất khẩu.………………………………………01 1.Khái niệm và đặc điểm của hoạt động xuất khẩu. …………………. 01 1.1 Khái niệm………………………………………………………………….. 01 1.2 Đặc điểm của hoạt động xuất khẩu. ……………………………………. 01 2. Các hình thức xuất khẩu. …………………………………….………….. 03 2.1 Xuất khẩu trực tiếp. …………………………………….………….…….. 03 2.2 Xuất khẩu gián tiếp. …………………………………….……………….. 03 2.3 Xuất khẩu uỷ thác. …………………………………….………………… 04 2.4 Buôn bán đối lưu. ……………………………….………………………. 05 2.5 Xuất khẩu theo nghị định thư. ………………….………………………. 05 2.6 Gia công xuất khẩu. …………………………….………………………. 06 2.7 Xuất khẩu tại chỗ. …………………………….…………………………. 06 3. Nội dung cơ bản của hoạt động xuất khẩu. …………………………… 07 3.1 Nghiên cứu thị trường. …………………………….…………………… 07 3.2 Lập kế hoạch xuất khẩu. ………………………….……………………. 13 3.3 Đàm phán và ký kết hợp đồng. ………………………….…………….. 15 3.4 Tổ chức thực hiện hợp đồng. ………………………….……………….. 17 II. Một số vấn đề chung về thúc đẩy xuất khẩu. …………………………….22 1. Thế nào là thúc đẩy xuất khẩu. …………………….………………… 22 2. Nội dung của thúc đẩy xuất khẩu trong doanh nghiệp. …….. 22 3. Các chỉ tiêu được sử dụng để đánh giá việc thúc đẩy xuất khẩu. …. 24 3.1 Doanh nghiệp theo đuổimục tiêu mở rộng thị trường cho những hàng hoá nhất định và đa dạng hoá mặt hàng xuất khẩu. …………….……….. 25 3.2 Doanh nghiệp theo đuổi mục tiêu tăng thị phần tại một thị trường nhất định và làm tăng tốc độ tăng kim ngạch xuất khẩu. …………….………… 25 III. Một số nhân tố ảnh hưởng đến thúc đẩy xuất khẩu. …………….…….. 25 Những nhân tố thuộc môi trường vĩ mô. …………….……….………. 26 2. Những nhân tố thuộc môi trường vi mô. …………….……….……….. 28 IV. Sự cần thiết phải thúc đẩy xuất khẩu nông sản. …………….………….. 29 Thúc đẩy xuất khẩu là điều kiện để mở rộng quy mô xuất khẩu, từng bước tăng trưởng và phát triển. …………….……….…………….………. 30 Toàn cầu hoá và hội nhập đòi hỏi các quốc gia phải tăng cường xuất khẩu ra thị trường quốc tế. …………….……….…………….……………… 30 3. Việt Nam có nhiều tiềm năng trong sản xuất và xuất khẩu nông sản. 31 4. Nhu cầu về hàng nông sản trên thị trường quốc tế có xu hướng tăng. 31 Kết luận chương I. …………….……….…………….……….…………….…. 32 chương 2: thực trạng Thúc đẩy xuất khẩu nông sản tại công ty xuất nhập khẩu và kỹ thuật bao bì (Packexport). I. Khái quát chung về Công ty PACKEXPORT. …………….……….……. 33 1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty PACKEXPORT. 33 1.1 Lịch sử hình thành của Công ty PACKEXPORT. …………….………33 1.2 Quá trình phát triển của Công ty PACKEXPORT. …………….…… 33 2. Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Công ty PACKEXPORT. ….36 2.1 Chức năng của Công ty PACKEXPORT. …………….……….……….36 2.2 Nhiệm vụ của Công ty PACKEXPORT. …………….……….……….. 36 2.3 Quyền hạn của Công ty PACKEXPORT. …………….……….……….37 3. Cơ cấu bộ máy quản lý của Công ty PACKEXPORT. ………….38 3.1 Ban giám đốc. …………….……….……….…………….……….…….. 38 3.2 Phòng Kế Hoạch Tổng Hợp. …………….……….……….……. 38 3.3 Phòng Tổ Chức Hành Chính. …………….……….……….………… 38 3.4 Phòng Kế Toán Tài Vụ. …………….……….……….…………….……. 40 3.5 Các phòng XNK 1, XNK 2, XNK 3. …………….……….……………… 40 3.6 Phòng Kinh Doanh Dịch Vụ. …………….……….…………………….. 40 3.7 Tổng Kho Cổ Loa. …………….……….………………………….………40 4. Kết quả sản xuất kinh doanh chủ yếu của Công ty PACKEXPORT. 40 5. Những đặc điểm về kinh tế kỹ thuật có ảnh hưởng đến thúc đẩy xuất khẩu của Công ty PACKEXPORT. …………….……….…………………. 45 5.1 Đặc điểm về cơ cấu lao động của Công ty PACKEXPORT. ………..45 5.2 Đặc điểm về tài chính của Công ty PACKEXPORT. …………….…..46 5.3. Đặc điểm về sản phẩm của Công ty. …………….……….………….. 48 5.5. Đặc điểm về phương thức kinh doanh. …………….……….…………49 5.5 Đặc điểm thị trường nông sản thế giới. …………….……….…………49 II. Thực trạng xuất khẩu và thúc đẩy xuất khẩu nông sản tại Công ty PACKEXPORT. …………….……….…………………………. 51 1. Tình hình xuất khẩu nông sản của Công ty PACKEXPORT. ……….. 51 1.1 Kim ngạch xuất khẩu hàng nông sản của Công ty PACKEXPORT. .. 51 1.2 Cơ cấu mặt hàng nông sản xuất khẩu của Công ty PACKEXPORT... 53 1.3 Thị trường xuất khẩu nông sản của Công ty PACKEXPORT. ……… 55 1.4 Cơ cấu thị trường theo mặt hàng của Công ty PACKEXPORT. ……. 57 2. Các chỉ tiêu thúc đẩy xuất khẩu của công ty PACKEXPORT. ………. 60 2.1 Chỉ tiêu số lượng thị trường mới………………….……….…………… 60 2.2 Tốc độ tăng trưởng của KNXK……..…………….……….…………… 61 3. Các biện pháp thúc đẩy xuất khẩu nông sản của Công ty PACKEXPORT 61 3.1 Thu thập thông tin và xử lý thông tin. …………….……….…………… 62 3.2 Thu mua tại nguồn hàng ổn định. …………….……….………………...62 3.3 Nghiên cứu thị trường, mở rộng thị trường nước ngoài. ……………...66 4. Đánh giá hoạt động thúc đẩy xuất khẩu nông sản của Công ty PACKEXPORT. 67 4.1 Những ưu điểm trong thúc đẩy xuất khẩu của Công ty PACKEXPORT 67 4.2 Những tồn tại trong thúc đẩy xuất khẩu của Công ty PACKEXPORT. 68 4.3 Nguyên nhân của những tồn tại. …………….……….…………………69 Kết luận chương II. …………….……….………………………….………… 73 Chương 3: một số giải pháp và kiến nghị nhằm thúc đẩy xuất khẩu hàng nông sản của công ty Packexport. Những thời cơ và thách thức đối với việc thúc đẩy xuất khẩu hàng nông sản của Công ty PACKEXPORT. …………………………. .....75 Những thời cơ đối với Công ty PACKEXPORT. …………………...75 Những thách thức đối với Công ty PACKEXPORT. ……………… 76 II. Một số giải pháp kiến nghị để thúc đẩy xuất khẩu hàng nông sản của Công ty PACKEXPORT. ………………………………………………78 Đối với công ty. ………………………………….…………………..79 1.1 Tổ chức tốt công tác thu thập, xử lý thông tin và xúc tiến thương mại. 79 1.2 Đa dạng hoá mặt hàng, mở rộng thị trường. ………………………… 81 1.3 Tăng cường huy động các nguồn vốn. ………………………… …….. 83 1.4 Thực hiện tốt hơn công tác thu mua hàng nông sản xuất khẩu. ……… 84 1.5 Nâng cao trình độ chuyên môn cho CBCNV. ………………………..86 1.6 Hoàn thiện cơ chế quản lý và hoạt động kinh doanh. ………………. 88 2. Một số kiến nghị với Nhà nước. ………………………… …………. 88 2.1 Đổi mới và hoàn thiện chính sách hỗ trợ xuất khẩu nông sản. ………. 89 2.2 Tăng cường hỗ trợ các hoạt động sản xuất và chế biến nông sản. …… 94 Kết luận chương III. …………………………………………………...96 Kết luận. Tài liệu tham khảo. DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU. STT Tên bảng biểu Trang Bảng 1 Phân tích kết quả kinh doanh của Công ty từ 1999 -2002 41 Bảng 2 Kim ngạch XNK của Công ty từ 1998 – 2002 43 Bảng 3 Tình hình sử dụng lao động của Công ty PACKEXPORT 46 Bảng 4 Cơ cấu vốn của Công ty PACKEXPORT 47 Bảng 5 KN xuất khẩu hàng nông sản của Công ty từ 1998 – 2002 51 Bảng 6 Cơ cấu mặt hàng nông sản XK của Công ty từ 1998 – 2002 54 Bảng 7 Cơ cấu thị trường XK hàng NS của Công ty từ 1998 - 2002 56 Bảng 8 Cơ cấu thị trường theo mặt hàng của Công ty 58 DANH MỤC CÁC HÌNH. STT Tên Hình Trang Hình 1 Sơ đồ các bước thực hiện xuất khẩu hàng hoá 07 Hình 2 Sơ đồ các bước xác định giá cả hàng hoá 11 Hình 3 Sơ đồ quy trình đàm phán 16 Hình 4 Sơ đồ các bước tiến hành và thực hiện hợp đồng xuất khẩu 18 Hình 5 Sơ đồ bộ máy quản lý Công ty PACKEXPORT 39 Hình 6 Quá trình thu mua tạo nguồn hàng xuất khẩu của Công ty 63 SƠ ĐỒ BỘ MÁY CÔNG TY XNK VÀ KỸ THUẬT BAO BÌ (PACKEXPORT). GIÁM ĐỐC PHÓ GIÁM ĐỐC Xí nghiệp sản xuất bao bì Đà Nẵng 245 Ngô Quyền - TP. Đà Nẵng Xí nghiệp sản xuất bao bì Pháp Vân - Thanh Trì - Hà Nội Xí nghiệp in và sản xuất bao bì 139 Lò Đúc - Hà Nội Phòng KH-TH Phòng TCHC Phòng TCKT Chi Nhánh TP. ĐÀ NẴNG Chi Nhánh TP. HẢI PHÒNG Xưởng sản xuất bao bì Nhựa - Hồng Bàng - TP. Hải Phòng Xí nghiệp sản xuất bao bì Hùng Vương - Hồng Bàng - TP. Hải Phòng Phòng XNK I Phòng XNK II Phòng XNK III Tổ bán hàng Cổ Loa Phòng KDDV LỜI NÓI ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đê tài. Ngày nay xu hướng quốc tế hoá và toàn cầu hoá đang diễn ra mạnh mẽ. Cùng với xu thế chung nước ta đang trong quá trình thúc đẩy việc tham gia sâu hơn vào nền kinh tế trong khu vực và thế giới. Xuất khẩu là hoạt động hết sức cần thiết để thúc đẩy quá trình hội nhập. Bên cạnh đó, hoạt động thúc đẩy xuất khẩu còn có vai trò hết sức quan trọng đối với sự phát triển kinh tế của một quốc gia. Thông qua hoạt động xuất khẩu Việt Nam có thể tận dụng được các tiềm năng sẵn có để sản xuất ra các loại hàng hoá phục vụ cho việc trao đổi buôn bán với các Quốc gia khác để tăng thu ngoại tệ. Việt Nam là một Quốc gia giàu tài nguyên thiên nhiên, có điều kiện thuận lợi để sản xuất và khai thác các sản phẩm nông sản. Vì thế nông sản là mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam trong thời gian qua. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn chưa khai thác được triệt để tiềm năng lớn về xuất khẩu hàng nông sản, giá trị kim ngạch xuất khẩu còn thấp. Để hoạt động xuất khẩu hàng nông sản đạt hiệu quả cao hơn thì vấn đề nghiên cứu hoạt động thúc đẩy xuất khẩu của các công ty, doanh nghiệp là hết sức cần thiết. Từ đó, có thể đưa ra những biện pháp thích hợp nhằm hoàn thiện hoạt động kinh doanh của mình và chú trọng đến việc làm thế nào để thúc đẩy hoạt động xuất khẩu của Công ty sao cho tăng kim ngạch xuất khẩu hơn nữa và đạt được lợi nhuận cao nhất. Những phân tích trên đã cho thấy rõ tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu. Sau một thời gian thực tập ở Công ty XNK và kỹ thuật Bao Bì và được sự hướng dẫn tận tình của Cô giáo PGS. TS Nguyễn Thị Hường, Thầy giáo Th.S Mai Thế Cường và sự giúp đỡ của các cán bộ nhân viên trong Công ty, em đã chọn đề tài “ Một số biện pháp nhằm thúc đẩy hoạt động xuất khẩu hàng nông sản của Công ty xuất nhập khẩu và kỹ thuật bao bì (PACKEXPORT)” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn của mình. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài: Luận văn sẽ trình bày những lý luận chung về xuất khẩu và thúc đẩy xuất khẩu, sau đó đi sâu vào phân tích và đánh giá thực trạng xuất khẩu và thúc đẩy xuất khẩu nông sản của Công ty PACKEXPORT. Từ đó đề xuất một số biện pháp phù hợp nhằm thúc đẩy hoạt động xuất khẩu nông sản của Công ty PACKEXPORT. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài: chính là các hoạt động xuất khẩu hàng nông sản và các biện pháp được áp dụng nhằm thúc đẩy xuất khẩu nông sản của Công ty PACKEXPORT cũng như các nhân tố có ảnh hưởng đến chúng. 4. Kết cấu của đề tài: Luận văn gồm có 3 chương. Chương I : Những lý luận cơ bản về xuất khẩu và thúc đẩy xuất khẩu của doanh nghiệp. Chương II : Thực trạng thúc đẩy xuất khẩu nông sản tại Công ty xuất nhập khẩu và kỹ thuật bao bì (PACKEXPORT). Chương III : Một số giải pháp và kiến nghị nhằm thúc đẩy xuất khẩu hàng nông sản của công ty PACKEXPORT. Do còn nhiều hạn chế về kiến thức, thời gian và kinh nghiệm nên bài viết của em không tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được sự góp ý của các Thầy, Cô giáo cùng các bạn để luận văn của em được hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn Cô giáo PGS. TS Nguyễn Thị Hường, Thầy giáo Th.S Mai Thế Cường và các cô chú trong Công ty đã tạo điều kiện và giúp đỡ em hoàn thành luận văn này. Chương I NHỮNG LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ XUẤT KHẨU VÀ THÚC ĐẨY XUẤT KHẨU CỦA DOANH NGHIỆP MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ XUẤT KHẨU. Khái niệm và đặc điểm của hoạt động xuất khẩu. Khái niệm. Hoạt động xuất khẩu là một mặt quan trọng của hoạt động kinh doanh quốc tế của một quốc gia với một phần còn lại của thế giới. Nó là quá trình bán những hàng hoá và dịch vụ của quốc gia đó cho một hay nhiều quốc gia khác trên thế giới trên cơ sở dùng tiền tệ làm phương tiện thanh toán với nguyên tắc ngang giá. Tiền tệ ở đây có thể là ngoại tệ đối với một quốc gia hay đối với cả hai quốc gia. Hoạt động xuất khẩu được diễn ra trên mọi lĩnh vực, trong mọi điều kiện kinh tế, từ xuất khẩu hàng hoá tiêu dùng đến hàng hoá sản xuất, từ máy móc thiết bị cho đến các công nghệ kỹ thuật cao, từ hàng hoá hữu hình cho đến hàng hoá vô hình. Tất cả các hoạt động trao đổi này đều nhằm mục đích đem lại lợi ích cho các quốc gia tham gia. Mục đích của hoạt động xuất khẩu là khai thác được lợi thế của từng quốc gia trong phân công lao động quốc tế. Việc trao đổi hàng hoá mang lại lợi ích cho các quốc gia, do đó các quốc gia đều tích cực tham gia mở rộng hoạt động này. Hoạt động xuất khẩu là hình thức cơ bản của ngoại thương đã xuất hiện từ rất lâu và ngày càng phát triển. Nếu xem xét dưới góc độ các hình thức kinh doanh quốc tế thì xuất khẩu là hình thức cơ bản đầu tiên mà các doanh nghiệp thường áp dụng khi bước vào lĩnh vực kinh doanh quốc tế. Hoạt động xuất khẩu diễn ra trên phạm vi rất rộng, cả về không gian lẫn thời gian. Nó có thể chỉ diễn ra trong thời gian ngắn song cũng có thể kéo dài hàng năm. Nó có thể được tiến hành trên phạm vi lãnh thổ của một quốc gia hay nhiều quốc gia khác nhau. Đặc điểm của hoạt động xuất khẩu. Như vậy, về bản chất hoạt động xuất khẩu và hoạt động buôn bán trong nước đều là một quá trình mua bán, trao đổi hàng hoá. Hoạt động xuất khẩu có những đặc điểm sau: - Xuất khẩu là hoạt động mua bán hàng hoá vượt ra ngoài lãnh thổ một quốc gia, đồng tiền thanh toán là ngoại tệ đối với một hoặc cả hai bên. Như vậy, hoạt động này có yếu tố nước ngoài tham gia vào do đó nó chịu sự điều chỉnh của nhiều hệ thống luật như luật quốc tế, luật quốc gia. Xuất khẩu diễn ra trong môi trường kinh doanh mới và xa lạ, các doanh nghiệp hoạt động trong môi trường này thường gặp phải nhiều rủi ro hơn là kinh doanh nội địa. Vì vậy các doanh nghiệp phải thích ứng để hoạt động có hiệu quả ở nước ngoài. - Tạo điều kiện cho các doanh nghiệp gia tăng lợi nhuận bằng cách mở rộng phạm vi thị trường, tăng doanh số bán hàng. Điều này khó có thể đạt được nếu doanh nghiệp chỉ thực hiện kinh doanh trong nước. - Sử dụng các phương pháp trao đổi thông tin và ý định với khách hàng bằng các phương tiện thông tin hiện đại, điện báo thương nghiệp, telex, điện thoại quốc tế, hoặc sử dụng đường dây của các phòng đại diện chi nhánh… - Phương tiện và các phương pháp trao đổi hàng hoá trong kinh doanh xuất nhập khẩu : Buôn bán với nước ngoài có nghĩa là gửi hàng hoá ra nước ngoài và ngược lại bằng các phương tiện vận tải như: vận tải đường biển, đường sắt, máy bay, hoặc đường bộ. Trong quá trình vận chuyển đường dài hàng hoá cần được bảo quản tốt để đáp ứng yêu cầu với điều kiện khí hậu khác nhau hoặc khi phải chuyển đổi phương tiện vận tải. Do đó hàng hoá phải được đóng gói trong bao bì bảo đảm để tránh hư hao, mất mát về chất lượng, số lượng và trọng lượng. - Phương pháp thanh toán và di chuyển tiền trong kinh doanh xuất nhập khẩu: sử dụng phương pháp chuyển tiền qua ngân hàng đại diện của hai bên vừa đảm bảo gửi nhanh, an toàn và rẻ. - Đặc biệt hoạt động xuất khẩu còn có đặc điểm nữa đó là: hoạt động này thường diễn ra giữa các doanh nghiệp ở các quốc gia khác nhau nên ngôn ngữ, tôn giáo, tập quán, chính trị, luật pháp khác nhau vì vậy khi đàm phán và ký kết hợp đồng mua bán với các doanh nghiệp thuộc quốc gia khác phải chú ý một số điểm sau: -Thứ nhất: Thống nhất ngôn ngữ làm hợp đồng: chọn ngôn ngữ nào mà hai bên đều hiểu và đồng ý. Thứ hai: Mọi giao dịch buôn bán phải có văn bản và hai bên ký tên đầy đủ. - Thứ ba: Các điều kiện và điều khoản trong hợp đồng xuất khẩu mang tính quốc tế và có sự khác biệt rõ nét với hợp đồng nội địa. Các hình thức xuất khẩu. Xuất khẩu có rất nhiều hình thức giao dịch. Căn cứ vào từng loại hình kinh doanh và đặc điểm của sản phẩm mà doanh nghiệp lựa chọn một hình thức xuất khẩu cho phù hợp. Một số hình thức xuất khẩu thường được sử dụng như: Xuất khẩu trực tiếp. Hình thức xuất khẩu trực tiếp xuất hiện khi doanh nghiệp xuất khẩu trực tiếp cho người mua hay người nhập khẩu ở các thị trường nước ngoài các loại hàng hóa hoặc dịch vụ do doanh nghiệp tự sản xuất ra hoặc thu mua từ các đơn vị sản xuất trong nước. Trong phương thức này các doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu trực tiếp ký hợp đồng ngoại thương, với tư cách là một bên phải tổ chức thực hiện hợp đồng đó. Hợp đồng ký kết giữa hai bên phải phù hợp với các luật lệ quốc gia và quốc tế, đồng thời phải bảo đảm được lợi ích quốc gia và bảo đảm uy tín kinh doanh của doanh nghiệp. Các bước tiến hành: - Ký hợp đồng nội mua hàng hoặc tự tổ chức sản xuất. - Ký hợp đồng ngoại, giao hàng, thanh toán tiền với bên nước ngoài. Ưu điểm: Lợi nhuận mà doanh nghiệp thu được thường cao hơn các hình thức khác do giảm được các chi phí trung gian. Quy cách, phẩm chất của hàng hoá xuất khẩu có ảnh hưởng lớn đến uy tín của doanh nghiệp. Nhược điểm: Nó đòi hỏi doanh nghiệp xuất khẩu phải có lượng vốn khá lớn ứng trước để mua hàng hoặc sản xuất. Bên cạnh đó hình thức này có mức độ rủi ro lớn. Xuất khẩu gián tiếp. Xuất khẩu gián tiếp là hình thức khi doanh nghiệp xuất khẩu sản phẩm ra thị trường nước ngoài thông qua các tổ chức độc lập trong nước. Đó là các trung gian bán buôn trong nước, các công ty thương mại, các đại lý đặt trong nước, người mua thường trú, người môi giới xuất nhập khẩu, đại lý xuất khẩu của người sản xuất, công ty quản lý xuất khẩu. Các bước tiến hành: - Tổ chức tự sản xuất hay ký kết hợp đồng nội mua hàng. - Ký kết hợp đồng với các tổ chức xuất khẩu trung gian trong nước. Ưu điểm: Mức độ rủi ro thấp, chi phí cho việc bán hàng ở thị trường nước ngoài thấp, tính linh hoạt cao. Nhược điểm: Khả năng chớp cơ hội không cao, khó kiểm soát kênh phân phối, ít tiếp xúc với khách hàng và thị trường. Xuất khẩu uỷ thác. Trong hình thức này, doanh nghiệp xuất khẩu (bên nhận ủy thác) nhận xuất khẩu một lô hàng nhất định với danh nghĩa của mình và nhận được một khoản thù lao theo thỏa thuận với doanh nghiệp có hàng xuất khẩu (bên ủy thác). Xuất khẩu uỷ thác được áp dụng trong trường hợp một doanh nghiệp có hàng hoá muốn xuất khẩu, nhưng vì doanh nghiệp không được phép tham gia trực tiếp vào hoạt động xuất khẩu hoặc không có điều kiện để tham gia. Theo hình thức này, quan hệ giữa người bán và người mua được thông qua người thứ ba gọi là trung gian (người trung gian phổ biến trên thị trường là đại lý và môi giới). Các bước tiến hành: - Ký hợp đồng nhận uỷ thác với doanh nghiệp có hàng xuất khẩu trong nước. - Ký hợp đồng xuất khẩu với nước ngoài, giao hàng và nhận tiền hàng. - Thanh toán tiền hàng và nhận giấy uỷ thác của doanh nghiệp có hàng xuất khẩu. Ưu điểm: Doanh nghiệp thực hiện xuất khẩu không phải bỏ ra một khoản vốn lớn để mua hàng hay đầu tư sản xuất hàng xuất khẩu ra nước ngoài do đó rủi ro trong kinh doanh là không cao. Bên cạnh đó doanh nghiệp không phải là chịu trách nhiệm cuối cùng về hàng hoá. Nhược điểm: Doanh nghiệp xuất khẩu lại không trực tiếp liên hệ với khách hàng và thị trường nước ngoài nên không chủ động trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp mình. Phí uỷ thác mà doanh nghiệp nhận được thường nhỏ hơn nhưng được thanh toán nhanh. 2.4 Buôn bán đối lưu. Đây là phương thức giao dịch mà trong đó xuất khẩu kết hợp chặt chẽ với nhập khẩu, người bán hàng đồng thời là người mua, lượng hàng hoá mang trao đổi có giá trị tương đương. Mục đích của hình thức này không nhằm thu về một khoản ngoại tệ mà nhằm thu về một lượng hàng hoá có giá trị bằng giá trị lô hàng xuất khẩu. Hình thức này được thực hiện theo nguyên tắc: - Cân bằng về mặt hàng: hàng quý đổi lấy hàng quý và ngược lại. - Cân bằng về giá cả: so với giá quốc tế nếu giá hàng nhập cao thì khi xuất cho đối phương thì giá hàng xuất cũng phải tính cao tương ứng và ngược lại. - Cân bằng về mặt tổng giá trị hàng giao cho nhau: do không có sự di chuyển bằng tiền tệ nên tổng giá trị hàng hoá và dịch vụ giao cho nhau phải tương đối cân bằng nhau. - Cân bằng về điều kiện giao hàng: nếu xuất khẩu CIF thì phải nhập khẩu CIF và nếu xuất khẩu FOB thì nhập khẩu FOB. Hình thức xuất khẩu này giúp doanh nghiệp tránh được sự biến động của tỉ giá hối đoái trên thị trường ngoại hối đồng thời có lợi khi các bên không có đủ ngoại tệ để thanh toán cho lô hàng nhập khẩu của mình. Doanh nghiệp ngoại thương có thể sử dụng hình thức xuất khẩu này để nhập những loại hàng hoá mà thị trường trong nước đang rất cần hoặc có thể xuất khẩu sang một nước thứ ba. Các bước tiến hành: - Tổ chức sản xuất hay ký kết hợp đồng nội mua hàng. - Ký kết hợp đồng xuất khẩu đồng thời ký kết hợp đồng nhập khẩu. - Tiến hành thực hiện các thủ tục giao nhận hàng hoá. Có nhiều hình thức buôn bán đối lưu như : Hàng đổi hàng được áp dụng phổ biến nhất, trao đổi bù trừ, giao dịch bồi hoàn, mua đối lưu, chuyển nợ... 2.5 Xuất khẩu theo nghị định t