Đề tài Một số giải pháp chủ yếu nhằm thu hút có hiệu quả đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam

g cña mét hÖ thèng ng©n hµng ë mét n­íc së t¹i cã ®¶m nhËn hiÖu qu¶ hay kh«ng viÖc cung øng tÝn dông vµ thanh to¸n c¸c giao dÞch x· héi. Ng©n hµng ho¹t ®éng h÷u hiÖu sÏ lµ mét sù b¶o ®¶m cho søc khoÎ cña nÒn kinh tÕ, ®iÒu nµy còng t¸c ®éng ®Õn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Ngoµi ra, d­ luËn vµ ®êi sèng kinh tÕ biÓu hiÖn qua c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng còng ®­îc c¸c nhµ ®Çu t­ theo dâi kh«ng kÐm. Trong chõng mùc nµo ®ã bøc tranh x· héi ®­îc t« vÏ nh÷ng nÐt ®en sËm sÏ t¹o mét Ên t­îng kh«ng tèt vÒ méi tr­êng ®Çu t­. TÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò trªn ®©y cÇn ®­îc nh×n d­íi nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau ®Ó t¹o nªn chÊt xóc t¸c trong ho¹t ®éng ®Çu t­ ë n­íc ta. Cho ®Õn nay phÇn lín c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vÉn cßn nh×n nhËn ViÖt Nam lµ mét n¬i cã kh¶ n¨ng hÊp thô c¸c dù ¸n lín. Trong thêi ®iÓm gÇn ®©y Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ ®· cÊp giÊy phÐp cho mét sè dù ¸n cã quy m« t­¬ng ®èi lín nh­ dù ¸n liªn doanh s¶n xuÊt bia ë NghÖ An víi tæng sè vèn ®Çu t­ h¬n 100 triÖu USD, dù ¸n më réng khu c«ng nghiÖp Biªn Hoµ vèn ®Çu t­ 130 triÖu USD, dù ¸n x©y dùng c¶ng ThÞ V¶i 56 triÖu USD. Kho¶ng 80% c¸c dù ¸n ®­îc cÊp phÐp trong mÊy n¨m gÇn ®©y tËp trung vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. Thµnh phè Hå ChÝ Minh n¬i thu hót kho¶ng 1/3 tæng vèn ®Çu t­ cña c¶ n­íc còng ®ang dµnh ­u tiªn cho c¸c dù ¸n ®Çu t­ vµo 4 ngµnh mòi nhän lµ h¹ tÇng c¬ së, c«ng nghiÖp vi sinh, kü thuËt cao, c¬ khÝ. C¸c dù ¸n s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu sö dông nguån nguyªn liÖu vµ lao ®éng t¹i chç còng ®­îc khuyÕn khÝch. §©y lµ c¸c lÜnh vùc phï hîp víi chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam lµ ®i vµo c«ng nghiÖp ho¸ vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu ®Ó c©n b»ng c¸n c©n th­¬ng m¹i. ViÖc chuyÓn ®æi môc tiªu ®Çu t­ nh»m kh¾c phôc tÝnh tù gi¸c cña thêi kú ®Çu më cöa ®· ®­îc thùc hiÖn nh­ng møc ®é ¶nh h­ëng cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Õn ®©u vÉn cßn lµ mét Èn sè, tuú thuéc nhiÒu vµo c¸c chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p khuyÕn khÝch cô thÓ, sù æn ®Þnh cña luËt lÖ ®Çu t­. Mét sè nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi cho r»ng hä sÏ lµm ¨n tèt h¬n trong mét s©n ch¬i b»ng ph¼ng, tøc lµ mét m«i tr­êng ®Çu t­ lµnh m¹nh cã kh¶ n¨ng h¹n chÕ rñi ro. §iÒu nµy ®­îc biÓu hiÖn nh­ khi nÐm ®ång tiÒn lµm ¨n vµo mét m«i tr­êng ®Çu t­ thuËn lîi, doanh nh©n biÕt ®ång tiÒn ®ã sÏ ®i vµo ®©u. Cßn trong mét m«i tr­êng ®Çu t­ bÊp bªnh, hä trë nªn rôt rÌ, thiÕu hµo høng. §iÒu ®ã cho thÊy d­íi ¸nh m¾t mét sè doanh nh©n n­íc ngoµi, m«i tr­êng ®Çu t­ cña ViÖt Nam tuy kh¸ nhiÒu n¨m tr­íc ®©y nh­ng vèn cÇn thiÕt ph¶i ®­îc c¶i thiÖn thªm, kh«ng ph¶i nh»m tho¶ m·n c¸c yªu cÇu qu¸ ®¸ng cña phÝa ®èi t¸c mµ ngay chóng ta còng cÇn mét sè m«i tr­êng ®Çu t­ lµnh m¹nh ®Ó gi÷ ®­îc thÕ chñ ®éng cho m×nh. ViÖt Nam ®ang cã lîi thÕ vÒ mét t×nh h×nh chÝnh trÞ æn ®Þnh, mét thÞ tr­êng lao ®éng ®a d¹ng còng nh­ gi¸ nh©n c«ng thÊp, mét thÞ tr­êng tiªu thô 75 triÖu d©n vµ lµ n­íc n»m trong khu vùc ph¸t triÓn nãng. Nh÷ng lîi thÕ Êy sÏ ®­îc ph¸t huy hiÖu qu¶ b»ng nh÷ng chÝnh s¸ch phï hîp. §¸p sè cña bµi to¸n thu hót vèn FDI tuú thuéc rÊt nhiÒu vµo ®iÒu nµy. II- §¸nh gi¸ nh÷ng ­u vµ nh­îc ®iÓm trong qu¸ tr×nh thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ViÖc thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®· tr¶i qua h¬n m­êi n¨m, kÓ tõ khi LuËt ®Çu t­ 1987 ®­îc ban hµnh. Qu¸ tr×nh triÓn khai LuËt ®Çu t­ trong thùc tÕ ®· diÔn ra kh¸ s«i ®éng, cã liªn quan ®Õn hÇu hÕt c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc, c¸c ®Þa ph­¬ng. §¸nh gi¸ mét c¸ch kh¸i qu¸t, qu¸ tr×nh thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam cã nh÷ng ­u vµ nh­îc ®iÓm sau ®©y: 1. ¦u ®iÓm Thø nhÊt, khèi l­îng vèn ®Çu t­ trùc tiÕp vµo ViÖt Nam t¨ng tr­ëng nhanh qua c¸c n¨m. TÝnh ®Õn gi÷a n¨m 1998, sè dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®­îc cÊp giÊy phÐp t¹i ViÖt Nam lªn ®Õn trªn 2500 dù ¸n, víi sè vèn ®Çu t­ ®¨ng ký lµ trªn 35 tû USD. Sè vèn nµy ®· kh¾c phôc phÇn nµo t×nh tr¹ng thiÕu vèn ®Çu t­ triÒn miªn ë ViÖt Nam qua nhiÒu n¨m vµ t¹o kh¶ n¨ng t¹o nªn n¨ng lùc s¶n xuÊt míi cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. Thø hai, ®i ®«i víi khèi l­îng vèn ®Çu t­ trùc tiÕp gia t¨ng nhanh chãng, quy m« b×nh qu©n cña mét dù ¸n ®Çu t­ ngµy cµng lín. Trong ba n¨m ®Çu, quy m« b×nh qu©n cña mét dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lµ d­íi 5 triÖu USD, ®Õn nay b×nh qu©n chung cña mçi dù ¸n lµ trªn 10 triÖu USD. §Æc biÖt, cã nh÷ng dù ¸n lín víi sè vèn hµng tr¨m triÖu USD, ®iÓn h×nh lµ nh÷ng dù ¸n ®Çu t­ vµo ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt xi m¨ng, ngµnh dÇu khÝ, l¾p r¸p « t«,... Ngµy cµng cã nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi ®Õn ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam, nh÷ng quèc gia dÉn ®Çu trong viÖc ®Çu t­ vµo ViÖt Nam lµ §µi Loan, NhËt B¶n, Singapore, Trung Quèc (bao gåm c¶ Hång K«ng), Hµn Quèc, Ph¸p... NhiÒu c«ng ty hµng ®Çu thÕ giíi nh­ Honda, Sumitomo, Toyota (NhËt B¶n) Ford, IBM, Chrysler, Motorola (Mü), Daewo, Samsung, Hyundai, LG (Hµn Quèc) BP, Shell, Renault, Mercedes (T©y ¢u)... ®· ®Õn ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam. DiÖn ®èi t¸c ngµy cµng réng (thuéc trªn 60 quèc gia) víi nh÷ng c«ng ty cì hµng ®Çu thÕ giíi ®Õn ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam ®· chøng tá m«i tr­êng ®Çu t­ ë ViÖt Nam ngµy cµng hÊp dÉn vµ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña ho¹t ®éng ®Çu t­ quèc tÕ. Thø ba, th«ng qua ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam chóng ta ®· b­íc ®Çu x©y dùng ®­îc mét sè ngµnh c«ng nghiÖp cã quy m« t­¬ng ®èi lín vµ cã tr×nh ®é c«ng nghÖ t­¬ng ®èi cao nh­ dÇu khÝ, th«ng tin viÔn th«ng, ®iÖn tö, l¾p r¸p « t«, xe m¸y, s¶n xuÊt xi m¨ng... §iÒu ®ã t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ h×nh thµnh c¬ cÊu kinh tÕ míi theo h­íng c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa. Thø t­, c¸c dù ¸n cã vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®i vµo ho¹t ®éng ®· ®­a l¹i mét sè kÕt qu¶ quan träng b­íc ®Çu nh­ thu hót ®­îc hµng chôc v¹n lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc trong c¸c dù ¸n ®ã vµ gãp phÇn t¹o ra hµng v¹n chç lµm viÖc trong c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n cã liªn quan. C¸c dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp ®· ®i vµo ho¹t ®éng gãp phÇn t¹o ra khèi l­îng hµng hãa xuÊt khÈu trÞ gi¸ hµng tû USD mçi n¨m, t¹o nªn hµng tr¨m triÖu USD nguån thu cho ng©n s¸ch nhµ n­íc... ChÝnh nh÷ng kÕt qu¶ b­íc ®Çu nµy ®· ®­a tíi sù khëi s¾c cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam, gãp phÇn thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña ®Êt n­íc víi tèc ®é cao. Thø n¨m, ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam cßn ®­a tíi t¸c ®éng tÝch cùc trªn nhiÒu lÜnh vùc cña ®êi sèng kinh tÕ - x· héi, thÝ dô nh­ ®Õn viÖc ®µo t¹o c¸n bé kü thuËt, c¸n bé qu¶n lý vµ c«ng nh©n lµnh nghÒ, thóc ®Èy nÒn kinh tÕ vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng, thóc ®Èy viÖc ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng v¨n hãa, y tÕ, thÓ dôc thÓ thao; còng nh­ t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn t©m lý, tËp qu¸n cña ng­êi d©n ViÖt Nam. Nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc nªu trªn cña ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam chøng tá chñ tr­¬ng vµ chÝnh s¸ch thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta lµ ®óng ®¾n, thÓ hiÖn sù th«ng tho¸ng vµ hÊp dÉn cña LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam vµ kh¼ng ®Þnh r»ng, vÊn ®Ò thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi nãi chung, ®Çu t­ trùc tiÕp nãi riªng lµ mét nhiÖm vô mang tÝnh chiÕn l­îc vµ cã ý nghÜa l©u dµi trong qu¸ tr×nh x©y dùng nÒn kinh tÕ n­íc ta. 2. Nh­îc ®iÓm Bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm c¬ b¶n trªn ®©y, qu¸ tr×nh triÓn khai ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam cßn m¾c ph¶i mét sè nh­îc ®iÓm nhÊt ®Þnh, cô thÓ lµ: Mét lµ, trong sè nh÷ng dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®­îc cÊp giÊy phÐp t¹i ViÖt Nam cã mét sè ®¸ng kÓ c¸c dù ¸n (kho¶ng trªn 15% sè dù ¸n) bÞ ®æ bÓ hoÆc bÞ rót giÊy phÐp tr­íc thêi h¹n. §iÒu ®ã ®­a ®Õn sù thiÖt h¹i cho c¶ hai bªn. Nguyªn nh©n cña viÖc rót giÊy phÐp tr­íc thêi h¹n ®èi víi tõng dù ¸n cô thÓ lµ kh¸c nhau nh­ng tùu chung, cã hai lo¹i nguyªn nh©n chÝnh: nguyªn nh©n do bªn n­íc ngoµi vµ nguyªn nh©n do bªn ViÖt Nam g©y ra. VÒ phÝa n­íc ngoµi, c¸c nguyªn nh©n th­êng lµ: mét sè ®èi t¸c n­íc ngoµi kh«ng ®ñ n¨ng lùc ph¸p lý vµ n¨ng lùc tµi chÝnh ®Ó triÓn khai dù ¸n, mét sè ®èi t¸c kh¸c xin giÊy phÐp ®Çu t­ lµ ®Ó b¸n l¹i chø kh«ng cã chñ tr­¬ng triÓn khai dù ¸n, mét sè ®èi t¸c vi ph¹m ph¸p luËt cña nhµ n­íc ViÖt Nam...VÒ phÝa ViÖt Nam, c¸c nguyªn nh©n th­êng lµ: mét sè ®èi t¸c ViÖt Nam kh«ng ®ñ n¨ng lùc tµi chÝnh, tr×nh ®é qu¶n lý yÕu kÐm (ch­a hÒ cã kinh nghiÖm vÒ lÜnh vùc liªn doanh), c«ng t¸c triÓn khai dù ¸n bÞ v­íng m¾c ë kh©u gi¶i phãng mÆt b»ng vµ c¸c thñ tôc vÒ quyÒn sö dông ®Êt còng nh­ giÊy phÐp x©y dùng... GÇn ®©y, do cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh - tiÒn tÖ trong khu vùc nªn nhiÒu dù ¸n bÞ ®×nh chØ do ®èi t¸c n­íc ngoµi kh«ng cßn n¨ng lùc tµi chÝnh ®Ó gãp vèn. Nh­ vËy, nguyªn nh©n ®­a ®Õn t×nh tr¹ng ®æ bÓ hoÆc bÞ rót giÊy phÐp tr­íc thêi h¹n lµ rÊt kh¸c nhau, bao gåm c¶ nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ nguyªn nh©n chñ quan. Tuy vËy, vÉn cã thÓ rót ra ®­îc mét bµi häc quan träng lµ, viÖc lùa chän ®èi t¸c cã ®ñ n¨ng lùc tµi chÝnh, n¨ng lùc ph¸p lý vµ cã uy tÝn trong kinh doanh lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó triÓn khai thµnh c«ng c¸c dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. Hai lµ, tû lÖ gãp vèn trong nhiÒu dù ¸n liªn doanh cña phÝa ViÖt Nam rÊt thÊp, chØ ë møc 20 - 30% vèn ph¸p ®Þnh, mµ chñ yÕu l¹i lµ gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®ai, mét sè nhµ x­ëng vµ thiÕt bÞ ®· cò. Víi tû lÖ gãp vèn qu¸ thÊp nh­ vËy ®· ®­a tíi sù yÕu thÕ cña bªn ViÖt Nam trong liªn doanh vµ ®­a ®Õn sù thiÖt thßi trong ph©n chia lîi nhuËn cña phÝa ViÖt Nam. Trong thùc tiÔn cã t×nh h×nh ®¸ng chó ý lµ, mét sè ®èi t¸c ViÖt Nam cã quyÒn sö dông mét m¶nh ®Êt nµo ®ã vµ dïng lµm vèn gãp ®Ó liªn doanh víi n­íc ngoµi trªn mét lÜnh vùc kh¸c h¼n víi lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh doanh hiÖn t¹i cña hä. Bëi vËy, ®èi t¸c nµy hoµn toµn kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng vÒ qu¶n lý ®Ó liªn doanh víi bªn n­íc ngoµi. H¬n n÷a, do biÕn ®éng cña thÞ tr­êng nªn gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®ai gÇn ®©y ngµy cµng gi¶m sót, ®iÒu ®ã lµm gi¶m ®¸ng kÓ tû lÖ gãp vèn cña bªn ViÖt Nam. C¸ch thøc gãp vèn nh­ trªn ®· chøa ®ùng mÇm mèng cho sù yÕu kÐm vµ thua thiÖt trong qu¸ tr×nh liªn doanh cña ®èi t¸c ViÖt Nam. Nh­ vËy, trong qu¸ tr×nh triÓn khai ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam cã mét vÊn ®Ò gay cÊn ®Æt ra lµ kh¶ n¨ng gãp vèn cña nhiÒu ®èi t¸c ViÖt Nam kh«ng lín mµ nÕu chØ gãp vèn víi mét tû lÖ nhá th× sÏ ®­a tíi sù yÕu thÕ cña bªn ViÖt Nam trong liªn doanh. §Ó gi¶i quyÕt m©u thuÉn nµy, cã thÓ tham kh¶o mÊy gi¶i ph¸p sau ®©y: mét lµ, nªn t×m c¸ch thÝch hîp ®Ó huy ®éng vèn cña nhiÒu ®èi t¸c ViÖt Nam ®Ó trë thµnh mét bªn trong liªn doanh vµ khi Êy sÏ t¨ng ®­îc tû lÖ gãp vèn; hai lµ, cã thÓ tháa thuËn víi phÝa n­íc ngoµi vÒ mét lÞch tr×nh thÝch hîp ®Ó t¨ng dÇn tû lÖ gãp vèn cña bªn ViÖt Nam sau mét qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶; ba lµ, nÕu kh«ng thÓ ¸p dông mét trong hai gi¶i ph¸p nªu trªn th× kh«ng nªn tiÕn hµnh liªn doanh mµ nªn chuyÓn sang h×nh thøc ®Çu t­ kh¸c, thÝ dô nh­ h×nh thøc doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi, bëi v× khi Êy vÉn ®¹t ®­îc môc tiªu thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi mµ kh«ng ®Ó l¹i hËu qu¶ vÒ sù yÕu kÐm vµ bÞ thua thiÖt cña bªn ViÖt Nam. Ba lµ, trong qu¸ tr×nh triÓn khai ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®· diÔn ra sù mÊt c©n ®èi ®¸ng kÓ vÒ viÖc thu hót vèn ®Çu t­ theo ngµnh vµ theo vïng l·nh thæ. Mét sè ngµnh thu hót ®­îc khèi l­îng vèn ®Çu t­ trùc tiÕp kh¸ lín nh­ ngµnh th¨m dß vµ khai th¸c dÇu khÝ, l¾p r¸p « t«, ®Çu t­ vµo kh¸ch s¹n... Trong khi ®ã cã nhiÒu ngµnh kh¸c rÊt cÇn vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi nh­ng l¹i kh«ng thu hót ®­îc bao nhiªu, thÝ dô nh­ c¸c ngµnh n«ng nghiÖp, chÕ biÕn n«ng s¶n, c¬ khÝ... NÕu xÐt theo vïng l·nh thæ th× cã kh¸ nhiÒu tØnh ë T©y Nguyªn vµ miÒn nói phÝa B¾c lµ nh÷ng n¬i giµu tµi nguyªn kho¸ng s¶n nh­ng møc thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi l¹i rÊt th­a thít. HÇu hÕt c¸c dù ¸n chñ yÕu tËp trung ë nh÷ng ®« thÞ lín nh­ thµnh phè Hå ChÝ Minh, thñ ®« Hµ Néi, thµnh phè H¶i Phßng vµ nh÷ng tØnh cã ®Þa bµn thuËn lîi nh­ §ång Nai, Bµ RÞa - Vòng Tµu... §­¬ng nhiªn, kh«ng thÓ yªu cÇu c¸c nhµ kinh doanh n­íc ngoµi ®­a vèn ®Çu t­ cña hä r¶i ®Òu vµo c¸c tØnh vµ c¸c ngµnh kinh tÕ cña n­íc ta mµ hä cã quyÒn lùa chän nh÷ng ngµnh vµ nh÷ng ®Þa ph­¬ng thuËn lîi cho ho¹t ®éng ®Çu t­ cña hä, cã kh¶ n¨ng sinh lêi cao. Nh­ng mét sù mÊt c©n ®èi qu¸ møc cña viÖc thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi theo ngµnh vµ theo vïng l·nh thæ nh­ trªn ph¶n ¸nh t×nh tr¹ng bÊt cËp trong m«i tr­êng ®Çu t­ ë n­íc ta. Cho ®Õn nay, c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vÉn ch­a chÞu ®Çu t­ trªn quy m« lín ®Ó khai th¸c tµi nguyªn ë c¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c vµ T©y Nguyªn (hä tÝch cùc bá vèn ®Çu t­ kh¸ lín vµo lÜnh vùc dÇu khÝ ë vïng thÒm lôc ®Þa v× cã kh¶ n¨ng sinh lîi cao) mµ chñ yÕu ®Çu t­ vµo c¸c thµnh phè lín vµ nh÷ng n¬i ®«ng d©n c­ ®Ó khai th¸c nguån lao ®éng dåi dµo vµ gi¸ nh©n c«ng cßn rÊt rÎ ë ViÖt Nam. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nãi trªn, chóng ta cÇn mét mÆt ph¶i ¸p dông c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­, gi¶m dÇn sù kh¸c biÖt vÒ ®iÒu kiÖn ®Çu t­ gi÷a c¸c ngµnh vµ c¸c vïng l·nh thæ, mÆt kh¸c cÇn ¸p dông c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vµ hç trî phï hîp nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c nhµ kinh doanh n­íc ngoµi ®Çu t­ vµo nh÷ng lÜnh vùc vµ nh÷ng ngµnh, ®Þa ph­¬ng mµ kh¶ n¨ng sinh lîi ch­a cao. Bèn lµ, trong qu¸ tr×nh triÓn khai ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam, mét sè hîp ®ång liªn doanh ë t×nh tr¹ng bÊt hîp lý, tiÕp nhËn c«ng nghÖ l¹c hËu, vai trß cña bªn ViÖt Nam trong liªn doanh bÞ lÊn ¸t. Cã kh«ng Ýt tr­êng hîp c¸c dù ¸n liªn doanh tiÕp nhËn nh÷ng c«ng nghÖ kÐm hiÖu qu¶, trang thiÕt bÞ ®· qua sö dông mµ l¹i bÞ tÝnh víi gi¸ qu¸ cao, cã khi cao h¬n gi¸ gèc ®Õn 50%. ViÖc gãp vèn cña bªn n­íc ngoµi còng kh«ng theo ®óng quy ®Þnh trong hîp ®ång liªn doanh, c¶ vÒ ph­¬ng thøc gãp vèn, tiÕn ®é gãp vèn còng nh­ viÖc ®¸nh gi¸ c¸c yÕu tè gãp vèn. §©y còng lµ mét bµi häc quan träng mµ phÝa ViÖt Nam ph¶i rót kinh nghiÖm ®Ó quy ®Þnh thËt râ rµng khi ký kÕt hîp ®ång còng nh­ theo dâi chÆt chÏ trong qu¸ tr×nh triÓn khai hîp ®ång liªn doanh. N¨m lµ, trong qu¸ tr×nh triÓn khai ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam vÊn ®Ò chuyÓn giao c«ng nghÖ còng cßn nhiÒu yÕu kÐm. Theo ®¸nh gi¸ cña mét sè chuyªn gia c«ng nghÖ th× chØ cã kho¶ng 30-40% sè dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi tiÕp nhËn ®­îc c«ng nghÖ thÝch hîp, ®ã lµ c«ng nghÖ ®¹t ®­îc tr×nh ®é nhÊt ®Þnh vµ mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ t­¬ng ®èi cao; phÇn cßn l¹i lµ nh÷ng c«ng nghÖ, hoÆc lµ cã tr×nh ®é kü thuËt cao nh­ng kh«ng phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi cña n­íc ta, hoÆc lµ cã tr×nh ®é l¹c hËu vµ do ®ã kh«ng ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ mong muèn. Cã ngµnh nh­ s¶n xuÊt bia tuy hiÖu qu¶ kinh tÕ kh¸ cao nh­ng kh«ng ph¶i lµ ngµnh thiÕt yÕu mµ quy m« ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi l¹i qu¸ lín (kho¶ng 500 triÖu USD) nªn ®· g©y ra mÊt c©n ®èi gi÷a cung vµ cÇu vµ t¹o ra sù c¹nh tranh gay g¾t kh«ng cÇn thiÕt. Cßn ngµnh thuèc l¸, ®©y lµ ngµnh c«ng nghiÖp g©y t¸c h¹i cho søc kháe con ng­êi vµ ë nhiÒu n­íc ®ang ®­îc h¹n chÕ nh­ng võa qua ë ViÖt Nam còng cã l­îng vèn ®Çu t­ ®¸ng kÓ, ®iÒu ®ã sÏ g©y nªn hËu qu¶ kh«ng tèt sau nµy. S¸u lµ, trong qu¸ tr×nh triÓn khai ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam viÖc tæ chøc qu¶n lý ë mét sè dù ¸n thiÕu chÆt chÏ, thiÕu b×nh ®¼ng nªn ®· g©y thua thiÖt cho phÝa ViÖt Nam, kh«ng nh÷ng vÒ phÝa nhµ n­íc mµ c¶ vÒ phÝa tËp thÓ vµ ®èi víi ng­êi lao ®éng. Kh«ng Ýt tr­êng hîp c«ng nh©n bÞ ng­îc ®·i, lµm viÖc trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®éc h¹i, c­êng ®é lao ®éng qu¸ cao mµ kh«ng cã thiÕt bÞ b¶o hé lao ®éng, ®·i ngé kh«ng tháa ®¸ng. ViÖc qu¶n lý vÒ mÆt nhµ n­íc ®«i khi thiÕu chÆt chÏ, c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra thiÕu kÞp thêi vµ th­êng xuyªn. §éi ngò c¸n bé qu¶n lý bªn ViÖt Nam lµm viÖc trong c¸c dù ¸n cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cã mét bé phËn cßn yÕu vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n vµ ch­a ®­îc rÌn luyÖn vÒ b¶n lÜnh vµ tinh thÇn d©n téc nªn ®· g©y ra nh÷ng thiÖt thßi cho phÝa ViÖt Nam. B¶y lµ, trong qu¸ tr×nh triÓn khai ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®· ph¸t sinh mét sè t¸c ®éng tiªu cùc nh­ g©y ra viÖc ch¶y m¸u chÊt x¸m tõ khu vùc c¬ quan nhµ n­íc vµ c¸c doanh nghiÖp quèc doanh cña ViÖt Nam sang khu vùc c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi còng nh­ mét sè t¸c ®éng tiªu cùc kh¸c trong lÜnh vùc v¨n hãa - x· héi. Do c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi tr¶ l­¬ng t­¬ng ®èi cao nªn mét sè c¸n bé kü thuËt vµ c¸n bé qu¶n lý ®­îc nhµ n­íc ta ®µo t¹o trong nhiÒu n¨m ®· chuyÓn qua lµm viÖc cho hä mµ c¸c doanh nghiÖp nµy kh«ng cÇn ph¶i ®Çu t­ cho kh©u ®µo t¹o còng nh­ kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c chi phÝ b¶o hiÓm x· héi sau nµy. Nh÷ng nh­îc ®iÓm vµ yÕu kÐm nªu trªn lµ kh«ng nhá nh­ng nã còng lµ t×nh tr¹ng phæ biÕn ®èi víi nhiÒu quèc gia nhËn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. VÊn ®Ò ë ®©y kh«ng ph¶i lµ tõ ®ã ®Æt ra c©u hái lín vÒ viÖc cã tiÕp tôc triÓn khai ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam trong thêi gian tíi n÷a hay kh«ng mµ lµ ë chç cÇn ph¶i t×m ra nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó kh¾c phôc nh÷ng yÕu vµ nh­îc ®iÓm ®ã. iII- Mét sè bµi häc kinh nghiÖm Tõ t×nh h×nh thùc tÕ gäi vèn ®Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi h¬n 5 n¨m qua, c¸c nhµ qu¶n lý kinh tÕ cña ViÖt mam ®ang tr¨n trë víi nh÷ng vÊn ®Ò míi n¶y sinh ®ßi hái ®­îc gi¶i quyÕt ®Ó thu hót nhiÒu h¬n vµ cã hiÖu qu¶ h¬n vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi, gãp phÇn æn ®Þnh t×nh h×nh kinh tÕ - x· héi vµ thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ViÖt nam ph¸t triÓn. KÕt qu¶ nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò cô thÓ trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña c¸c xÝ nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cã thÓ cho phÐp rót ra nhòng kÕt luËn cÇn thiÕt vµ h×nh thµnh nªn c¸c chÝnh s¸ch phï hîp víi thùc tiÔn vµ quy luËt ph¸t triÓn. VËy thùc tiÔn thêi gian qua ®· ®Æt ra nh÷ng vÊn ®Ò g× ®èi víi c¸c nhµ qu¶n lý kinh tÕ cña ViÖt Nam ? Cã thÓ nªu ra mét sè vÊn ®Ò cÇn quan t©m sau ®©y : - Nguyªn nh©n thÊt b¹i cña c¸c dù ¸n; - Bµi häc vÒ c«ng t¸c vËn ®éng vµ thu hót vèn ®Çu t­; - Kinh nghiÖm rót ra trong viÖc tiÕp nhËn vµ thÈm ®Þnh, cÊp giÊy phÐp cho c¸c dù ¸n; - Thµnh c«ng vµ thiÕu sãt trong c«ng t¸c qu¶n lý c¸c dù ¸n. 1. VÒ nguyªn nh©n thÊt b¹i cña c¸c dù ¸n. Nh­ phÇn trªn ®· tr×nh bµy, nh÷ng dù ¸n bÞ thu håi giÊy phÐp hoÆc gÆp khã kh¨n, chËm triÓn khai chñ yÕu do c¸c nguyªn nh©n : Bªn ViÖt Nam yÕu vÒ tr×nh ®é qu¶n lý, kh«ng ®ñ søc sö lý c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh, lµm cho Héi ®ång qu¶n trÞ mÊt ®oµn kÕt, m©u thuÉn kÐo dµi dÉn ®Õn gi¶i thÓ xÝ nghiÖp; biÕn ®éng phøc t¹p cña thÞ tr­êng vµ gi¸ c¶ lµm ®¶o lén nh÷ng tÝnh to¸n ban ®Çu cña dù ¸n, do vËy ®Èy c¸c chñ dù ¸n vµo thÕ kh«ng thÓ tiÕp tôc thùc hiÖn dù ¸n ®­îc, ph¶i chÊp nhËn kÕt thóc. M«i tr­êng ®Çu t­ ë mét vµi ®Þa ph­¬ng kh«ng thuËn lîi ®Ó thùc hiÖn dù ¸n, kh«ng thuËn lîi c¶ vÒ mÆt h¹ tÇng c¬ së còng nh­ vÒ mÆt d­ luËn x· héi do sù thiÕu nhÊt trÝ trong c¸c c¬ quan l·nh ®¹o ®Þa ph­¬ng vµ quÇn chóng, do ch­a râ chñ tr­¬ng vµ bÞ ¶nh h­ëng ®Õn quyÒn lîi c¸ nh©n. §èi víi ViÖt Nam, ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lµ mét ho¹t ®éng míi mÎ, do ®ã, cßn thiÕu kinh nghiÖm trong viÖc lùa chän ®èi t¸c. Thêi gian ®Çu, d­êng nh­ hÇu hÕt c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n n­íc ngoµi nµo vµo ViÖt nam ®Çu t­ ®Òu ®­îc chËp nhËn. §Õn giai ®o¹n sau, 2-3 n¨m trë l¹i ®©y, c¸c c¬ quan qu¶n lý ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®· rót ra ®­îc kinh nghiÖm trong viÖc lùa chän ®èi t¸c, lo¹i bá dÇn nh÷ng c«ng ty n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam víi môc ®Ých chñ yÕu lµ ®Ó lµm m«i giíi ®Çu t­. Song song víi t×nh h×nh trªn, viÖc cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ å ¹t, thiÕu chän lùa c¸c ®èi t¸c thÝch hîp ®Ó hîp t¸c ®Çu t­ còng lµ mét thiÕu sãt. Tr×nh ®é qu¶n lý, kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp cña ViÖt Nam cßn yÕu. C¸c c¸n bé trùc tiÕp tham gia trong c¸c Héi ®ång qu¶n trÞ vµ Ban gi¸m ®èc c¸c xÝ nghiÖp liªn doanh, hoÆc nãi réng ra lµ c¶ nh÷ng c¸n bé ë c¸c c¬ quan qu¶n lý ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp tõ ®Þa ph­¬ng ®Õn trung ­¬ng cña ViÖt Nam, ch­a ®¸p øng ®­îc ®Çy ®ñ yªu cÇu c«ng t¸c. Ph¶i nhËn ra r»ng, thêi gian qua, sè c¸n bé nµy ch­a ®­îc ®Çy ®ñ yªu cÇu c«ng t¸c. Ph¶i nhËn ra r»ng, thêi gian qua, sè c¸n bé nµy ch­a ®­îc ®µo t¹o mét c¸ch c¬ b¶n, do vËy hiÓu biÕt vÒ luËt ph¸p nãi chung vµ luËt ph¸p liªn quan ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp cßn yÕu. NhiÒu c¸n bé kh«ng biÕt ngo¹i ng÷, nªn kh«ng thÓ xö lý kÞp thêi t×nh huèng x¶y ra t¹i c¸c liªn doanh. Cïng víi hÖ thèng qu¶n lý ë c¸c cÊp chËm ®­îc h×nh thµnh, ph©n c«ng ph©n cÊp ch­a râ rµng, nªn c¸c sù viÖc x¶y ra chËm xö lý. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ khi tæng kÕt vÊn ®Ò nµy ®· ®Æc biÖt nhÊn m¹nh ®Õn thùc tÕ lµ trong thêi gian qua, c¸c c¬ quan chñ qu¶n (c¸c Bé, Uû ban nh©n d©n ®Þa ph­¬ng) ®· ch­a thùc sù quan t©m, coi träng ®óng møc viÖc chän lùa c¸n bé tham gia hîp t¸c ®Çu t­; cßn cã hiÖn t­îng tuú tiÖn, nÓ nang trong viÖc bè trÝ c¸n bé vµ bu«ng láng qu¶n lý, kiÓm tra ho¹t ®éng cña hä. ViÖc thay ®æi ®ét biÕn gi¸ c¶ ®Çu vµo hoÆc ®Çu ra ®Òu ¶nh h­ëng ®Õn viÖc thùc hiÖn dù ¸n. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng ®©y lµ ®iÒu khã l­êng tr­íc ®­îc, chØ lo¹i trõ ®åi víi c¸c nhµ ®Çu t­ cã tÇm chiÕn l­îc vµ dµy d¹n kinh nghiÖm, biÕt kÞp thêi xoay chuyÓn t×nh thÕ. 2. Bµi häc vÒ vËn ®éng vµ thu hót vèn FDI. §Ó thu hót ®­îc vèn ®Çu t­ trùc tiÕp tr­íc hÕt ph¶i cã ph­¬ng ph¸p tiÕp cËn ph©n lo¹i ®èi t¸c ®Ó lùa chän ®­îc lo¹i ®èi t¸c cã tiÒm n¨ng, cã uy tÝn. Thêi gian qua ®· cã nh÷ng c¬ héi tèt ®Ó thùc hiÖn ®iÒu ®ã, v× ®· cã nhiÒu tËp ®oµn vµ C«ng ty cã tªn tuæi trªn thÕ giíi vµo ViÖt Nam t×m hiÓu kh¶ n¨ng ®Çu t­. §¸ng tiÕc r»ng, c¬ chÕ nhiÒu ®Çu mèi trong giao dÞch tiÕp xóc víi bªn ngoµi vµ sù yÕu kÐm cña hÖ thèng qu¶n lý vµ truyÒn ®¹t th«ng tin, ®· lµm h¹n chÕ kÕt qu¶ th¨m dß ®Ó hiÓu râ ®­îc c¸c ®èi t¸c, vµ kÞp thêi thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ th­êng xuyªn víi hä. ViÖt Nam còng ch­a x©y dùng ®­îc mét hÖ thèng “¨ng ten” ë bªn ngoµi ®Ó nghiªn cøu c¸c ®èi t¸c. Cßn ë trong n­íc, thiÕu sù chuÈn bÞ mét c¸c kü cµng danh môc c¸c dù ¸n ­u tiªn gäi vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Nh­ phÇn trªn ®· tr×nh bµy, do c¸c ®Þa ph­¬ng vµ c¸c ngµnh ch­a cã quy ho¹ch vÒ c¸c dù ¸n hîp t¸c ®Çu t­ trùc tiÕp víi n­íc ngoµi, nªn danh môc c¸c dù ¸n ®­a ra gäi vèn ®Çu t­ trùc tiÕp víi n­íc ngoµi nhiÒu khi ch­a ®­îc sù nhÊt trÝ cao trong néi bé ViÖt nam. Cã thÓ do ch­a thÊy hÕt tÇm quan träng cña c«ng t¸c nµy, cã ®Þa ph­¬ng, cã ngµnh cßn ®­a ra c¸c dù ¸n ch­a ®­îc tÝnh to¸n vµ chuÈn bÞ kü, sè liÖu kh«ng ®Çy ®ñ. §iÒu nµy ®· g©y khoa kh¨n ho qu¸ tr×nh vËn ®éng ®Çu t­, giíi thiÖu dù ¸n vµ ®µm ph¸n cô thÓ, lµm gi¶m søc hÊp dÉn cña danh môc dù ¸n ®· ban hµnh. Trong 1-2 n¨m gÇn ®©y, c«ng t¸c chuÈn bÞ, x©y dùng danh môc dù ¸n ®· gäi vèn ®Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi ®· cã tiÕn bé, phÇn nµo kh¾c phôc ®­îc c¸c tån t¹i trªn. Tuy vËy, viÖc x©y dùng danh môc dù ¸n ­u tiªn phï hîp víi quy ho¹ch cña ®Þa ph­¬ng vµ ngµnh, phï hîp víi c¸c tiªu chuÈn vµ th«ng lÖ quèc tÕ vÉn cÇn ®­îc quan t©m thÝch ®¸ng h¬n trong thêi gian tíi. 3. VÒ kh©u thÈm ®Þnh vµ cÊp giÊy phÐp. Trong giai ®o¹n mét vµi n¨m ®Çu gäi vèn ®Çu t­ trùc tiÕp, c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc cña ViÖt Nam vÒ hîp t¸c ®Çu t­ khã cã thÓ tõ chèi c¸c dù ¸n xin cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng. C¸c c¸n bé chuyªn m«n cña ViÖt Nam lóc ®ã ch­a thÓ cã ngay ®­îc c¸c kinh nghiÖm trong c«ng t¸c xÐt duyÖt nµy. Thêi gian ®ã ph­¬ng tiÖn kü thuËt vµ th«ng tin cßn bÞ h¹n chÕ, do vËy c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n cßn cã thÓ bá sãt nhiÒu vÊn ®Ò quan träng nh­ viÖc x¸c ®Þnh n¨ng lùc cña c¸c ®èi t¸c, kh¶ n¨ng tiªu thô cña thÞ tr­êng, nguån nguyªn liÖu ®Çu vµo, gi¸ trÞ thiÕt bÞ, x©y dùng vµ s¶n xuÊt... ®iÒu ®ã gi¶i thÝch v× sai phÇn lÇm c¸c dù ¸n ®æ bÓ thuéc c¸c n¨m ®Çu thùc hiÖn LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi. §Õn nay, sau h¬n 5 n¨m tiÕp nhËn, thÈm ®Þnh vµ cÊp giÊy phÐp cho c¸c dù ¸n. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ ®· ban hµnh mét mÉu hå s¬ míi ®¬n gi¶n h¬n mÉu h­íng dÉn tr­íc ®©y, gióp c¸c nhµ ®Çu t­ nhanh chãng hoµn thµnh hå s¬ dù ¸n ®Ó xin cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng. VÊn ®Ò ®¸ng ®Ò cËp ®Õn trong c«ng t¸c nµy lµ thñ tôc xÐt duyÖt cßn r­êm rµ, nhÊt lµ ë kh©u xÐt duyÖt cña c¸c ®Þa ph­¬ng, mµ chñ yÕu lµ ë thµnh phè Hå ChÝ Minh. §Ó nhËn ®­îc sù chÊp thuËn cña ®Þa ph­¬ng, c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc ph¶i qua hai b­íc. B­íc mét lµ tr×nh duyÖt dù ¸n tiÒn kh¶ thi. B­íc hai lµ tr×nh duyÖt dù ¸n chÝnh thøc ®· tho¶ thuËn víi ®èi t¸c n­íc ngoµi. Thêi gian thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n ë ®Þa ph­¬ng cßn kÐo dµi. C¸c vÊn ®Ò quan t©m cña “Héi ®ång” thÈm ®Þnh ë ®Þa ph­¬ng, gåm ®¹i diÖn cña nhiÒu ngµnh, cßn rÊt réng, g©y kh«ng Ýt phiÒn phøc cho c¸c chñ ®Çu t­, ch­a nãi ®Õn c¸c hiÖn t­îng tiªu cù cã thÓ cã trong c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n nµy. TÊt c¶ c¸c ®iÒu ®ã ®Òu lµ nh÷ng bµi hä bæ Ých cho c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ thÈm ®Þnh dù ¸n vµ cÊp giÊy phÐp trong giai ®o¹n tíi. 4. VÒ c«ng t¸c qu¶n lý c¸c dù ¸n ®· d­îc cÊp giÊy phÐp. Qu¶n lý tèt xÝ nghiÖp sau khi ®­îc cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh b¶o ®¶m thµnh c«ng cña hîp t¸c ®Çu t­. Thùc tÕ chøng tá viÖc h×nh thµnh dù ¸n, thÈm ®Þnh cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ ®· khã, nh­ng khã kh¨n h¬n nhiÒu lµ thùc hiÖn dù ¸n qu¶n lý ho¹t ®éng cña xÝ nghiÖp. §Çu tiªn ph¶i nãi ®Õn c¸c thñ tôc ph¶i thùc hiÖn ®èi víi mét dù ¸n sau khi ®­îc cÊp giÊy phÐp. Tr­íc ®©y, nhiÒu nhµ ®Çu t­ quan niÖm r»ng, sau khi ®­îc Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ cÊp giÊy phÐp xong lµ mäi thñ tôc ®· xong. XÝ nghiÖp ®­îc h×nh thµnh bëi giÊy phÐp ®· cÊp, ®· cã thÓ triÓn khai viÖc ®ãng vèn vµ ®i vµo ho¹t ®éng. Nh­ng thùc tÕ ®· kh«ng ph¶o nh­ vÇy. §èi víi c¸ xÝ nghiÖp liªn doanh, ngoµi c¸c thñ tôc hµnh chÝnh nh­ ®¨ng ký ho¹t ®éng, ®¨ng ký ®Þa ®iÓm víi chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng, kh¾c dÊu, më tµi kho¶n... cßn ph¶i xin ®­îc giÊy phÐp cÊp ®Êt vµ giÊy phÐp x©y dùng. Thùc tÕ kh«ng cã dù ¸n nµo kh«ng cã viÖc sö dông ®Êt vµ c¶i t¹o c¬ së hiÖn cã hoÆc x©y dùng míi. Thñ tôc cÊp ®Êt cßn kÐo dµi cã t