Đề tài Một số giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của Công ty Bia Hà Nội

tinh bét cđa g¹o vµ Malt thµnh ®­êng Malto, lÊy dung dÞch cã ®é ®­êng 100 cho bia h¬i, 10,50 cho bia chai, 120 cho bia lon. - Lªn men phơ: Lªn men phơ ®­ỵc thùc hiƯn ë 3 - 50C víi mơc ®Ých lµm b·o hoµ CO2, ỉn ®Þnh thµnh phÇn ho¸ häc cđa bia vµ t¹o h­¬ng liƯu cho bia. Thêi gian lªn men cđa c¸c lo¹i bia theo qui tr×nh lµ: Bia h¬i 20 ngµy, bia chai Hµ Néi 28 ngµy, bia lon 45 ngµy, bia Hager 40 ngµy. - Läc: Sau khi kÕt thĩc lªn men phơ, bia ®­ỵc läc ®Ĩ lo¹i c¸c chÊt h÷u c¬, men vµ b·o hoµ thªm CO2 nh»m ®¹t c¸c tiªu chuÈn chÊt l­ỵng. - ChiÕt bia: Sau khi läc xong bia ®­ỵc chiÕt vµo chai, lon vµ thanh trïng ë nhiƯt ®é 620 - 680C ®Ĩ tiªu diƯt men bia vµ c¸c vi sinh, t¨ng thêi gian b¶o qu¶n cho bia. Bia h¬i ®­ỵc chiÕt vµo thïng kh«ng qua thanh trïng nªn thêi gian b¶o qu¶n ng¾n h¬n. Thêi gian b¶o qu¶n s¶n phÈm cđa c¸c lo¹i bia lµ: bia h¬i 24 giê, bia chai 30 ngµy, bia lon 3 th¸ng G¹o Malt Sµng Sµng Xay + Malt + lãt Ng©m Xay nghiỊn ­ít Trén n­íc Trén n­íc N©ng 520C N©ng 860C N©ng 650C DÞch ho¸ 720C N©ng 750C §un s«i 1000C Läc dÞch ®­êng §un s«i víi hoa Houblon T¸ch b· hoa L¾ng trong Lµm l¹nh Lªn men chÝnh Lªn men phơ T¸ch men gièng Läc bia + KCS ChiÕt bia Bia h¬i Bia lon Bia chai S¬ ®å 1: Qui tr×nh c«ng nghƯ s¶n xuÊt bia Nh­ vËy toµn bé qui tr×nh c«ng nghƯ s¶n xuÊt bia qu¸ tr×nh lªn men lµ dµi ngµy nhÊt do C«ng ty sư dơng ph­¬ng ph¸p lªn men cỉ ®iĨn. §iỊu nµy lµ nguyªn nh©n lµm chu kú s¶n xuÊt bia bÞ kÐo dµi, lµm gi¶m tèc ®é lu©n chuyĨn cđa vèn l­u ®éng, gi¶m hiƯu qu¶ sư dơng vèn. MỈt kh¸c C«ng ty kh«ng ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu kh¸ch hµng trong dÞp lƠ tÕt. C¸c ®èi thđ c¹nh tranh sÏ chíp lÊy thêi c¬ tung s¶n phÈm cđa hä ra chiÕm lÜnh thÞ tr­êng. §Ĩ kh¾c phơc nh­ỵc ®iĨm nµy nhiỊu nhµ m¸y bia ®ang cã xu h­íng chuyĨn sang c«ng nghƯ lªn men ng¾n ngµy, qu¸ tr×nh lªn men chÝnh vµ lªn men phơ thùc hiƯn ®ång thêi, cã thĨ linh ho¹t ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng. 3. §Ỉc ®iĨm vỊ nguyªn vËt liƯu. Nguyªn liƯu chÝnh ®Ĩ s¶n xuÊt bia bao gåm n­íc, Malt, hoa houblon, g¹o vµ ®­êng. N­íc lµ nguyªn liƯu quan träng ®Ĩ s¶n xuÊt bia v× n­íc chiÕm tíi 98,2% trong thµnh phÇn cđa bia. ChÊt l­ỵng nguån n­íc lµ mét yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh chÊt l­ỵng bia. Nguån n­íc cđa C«ng ty bia Hµ Néi cã nång ®é kho¸ng rÊt ®Ỉc tr­ng chØ riªng C«ng ty bia Hµ Néi míi cã, v× hµm l­ỵng Ca++ vµ Mg++ trong nguån n­íc C«ng ty thÊp h¬n nhiỊu so víi nguån n­íc kh¸c. Nguån n­íc nµy t¹o ra h­¬ng vÞ ®Ỉc tr­ng cho s¶n phÈm bia Hµ Néi kh¸c víi c¸c lo¹i bia kh¸c. §©y lµ mét lỵi thÕ cđa C«ng ty. Hoa Houblon lµ lo¹i nguyªn liƯu t¹o ra h­¬ng bia vµ vÞ ®¾ng ®Ỉc tr­ng cđa bia. Malt lµ mét lo¹i h¹t ®¹i m¹ch n¶y mÇm ®· ®­ỵc ph¬i kh«, lo¹i nguyªn liƯu nµy t¹o ra vÞ ®Ỉc tr­ng cđa bia. Hai lo¹i nguyªn liƯu quan träng lµ Malt vµ hoa Houblon lµ hai lo¹i ph¶i trång ë xø «n ®íi, n­íc ta kh«ng trång ®­ỵc nªn ph¶i nhËp ngo¹i víi gi¸ ®¾t lµm gi¸ thµnh s¶n xuÊt bia t¨ng. C«ng ty ph¶i sư dơng thªm hai lo¹i nguyªn liƯu lµ g¹o vµ ®­êng lµm phơ liƯu cho malt ®Ĩ gi¶m gi¸ thµnh s¶n xuÊt bia. Ngoµi c¸c nguyªn liƯu trªn, men cịng lµ yÕu tè quan träng ®Ĩ t¹o nªn chÊt l­ỵng bia. C¸c nguyªn liƯu dïng ®Ĩ s¶n xuÊt bia cã nguån gèc thùc vËt nªn viƯc b¶o qu¶n nguyªn liƯu ph¶i tu©n theo c¸c qui ®Þnh nghiªm ngỈt, tr¸nh Èm mèc. Kho chøa nguyªn liƯu ph¶i lu«n tho¸ng m¸t, kho chøa hoa Houblon ph¶i lu«n ®­ỵc b¶o qu¶n d­íi 50C víi ®é Èm d­íi 10%. Lo¹i bia S¶n l­ỵng (1000 lÝt) Malt (kg) G¹o (kg) §­êng (kg) Hoa bia (kg) Cao hoa (kg) Bia h¬i 400 2.900 2.000 800 20 3 Bia chai 400 3.100 2.000 800 20 5 Bai lon 400 3.100 2.000 800 20 5 BiĨu 3: KÕt cÊu nguyªn liƯu cđa c¸c lo¹i bia. Qua biĨu 3 cho thÊy malt vµ g¹o chiÕm tØ träng lín trong thµnh phÇn cÊu thµnh nªn s¶n phÈm. §Ĩ ®¶m b¶o chÊt l­ỵng s¶n phÈm C«ng ty chĩ träng viƯc t×m mua vµ theo dâi chÊt l­ỵng nguyªn vËt liƯu. C«ng ty cã hƯ thèng kho dù tr÷ b¶o qu¶n ®¹t tiªu chuÈn vµ ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­ỵc liªn tơc. Tuy vËy viƯc bè trÝ kho nguyªn liƯu ch­a hỵp lý. Nhµ kho ë xa khu vùc nÊu g©y l·ng phÝ khi vËn chuyĨn. 4. §Ỉc ®iĨm vỊ lao ®éng. Lao ®éng lµ mét nh©n tè cã ¶nh h­ëng m¹nh tíi viƯc sư dơng m¸y mãc thiÕt bÞ vµ do ®ã ¶nh h­ëng ®Õn n¨ng suÊt vµ chÊt l­ỵng s¶n phÈm. C«ng ty bia Hµ Néi cã ®éi ngị c¸n bé c«ng nh©n viªn kh¸ ®«ng vµ tr×nh ®é ngµy cµng n©ng cao N¨m 1995 1996 1997 1998 ChØ tiªu ST§ % ST§ % ST§ % ST§ % Tỉng sè lao ®éng 704 100 695 100 668 100 692 100 L§ cã tr×nh ®é §H 54 7,6 72 10,3 75 11,2 78 11,2 L§ cã tr×nh ®é C§, TC 25 3,6 30 4,4 35 5,2 40 5,8 L§ phỉ th«ng 625 88,8 593 85,3 558 83,6 574 83,0 BiĨu 4: Tr×nh ®é lao ®éng c¸c n¨m cđa C«ng ty bia Hµ Néi Qua biĨu trªn cho thÊy tỉng sè lao ®éng cã sù biÕn ®ỉi kh«ng ỉn ®Þnh. C«ng ty ®ang chĩ träng ®Çu t­ n©ng cao chÊt l­ỵng lao ®éng. TØ lƯ lao ®éng cã tr×nh ®é ®¹i häc, cao ®¼ng vµ trung cÊp t¨ng ®Ịu qua c¸c n¨m, tõ 7,6% n¨m 1995 lªn 11,2% n¨m 1998, vµ tõ 3,6% lªn 5,8% .TØ lƯ lao ®éng phỉ th«ng gi¶m tõ 88,8% n¨m 1995 xuèng 83% n¨m 1998. C«ng ty cã nh÷ng nç lùc ®¸ng kĨ trong chÝnh s¸ch ®µo t¹o, khuyÕn khÝch lao ®éng. BËc thỵ trung b×nh cđa lao ®éng ë C«ng ty kh¸ cao. BËc 3,8/6 n¨m 1998 so víi bËc thỵ 3,2/6 n¨m 1988. C«ng nh©n c¬ khÝ C«ng nh©n c«ng nghƯ BËc thỵ Sè CN TØ träng (%) BËc thỵ Sè CN TØ träng (%) 7/7 11 7,7 6/6 19 8,3 6/7 21 14,8 5/6 46 19,7 5/7 45 31,8 4/6 28 12 4/7 36 25,4 3/6 125 53,6 3/7 28 19,7 2/6 15 6,4 2/7 1 0,7 Tỉng 142 100 233 100 BiĨu 5: BËc thỵ c«ng nh©n kü thuËt lµnh nghỊ. Nh×n chung tØ lƯ thỵ bËc cao cßn thÊp. C«ng nh©n c«ng nghƯ trùc tiÕp t¹o ra s¶n phÈm nh­ng sè c«ng nh©n bËc 5 vµ bËc 6 chØ cã 28% trong khi hai bËc thÊp nhÊt lµ bËc 2 vµ bËc 3 chiÕm tíi 60%. §iỊu nµy chøng tá tr×nh ®é tay nghỊ cđa c«ng nh©n tuy ®­ỵc c¶i thiƯn nh­ng vÉn cßn thÊp, ¶nh h­ëng ®Õn n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­ỵng s¶n phÈm. Ngoµi ®éi ngị lao ®éng chÝnh, C«ng ty cßn cã thªm mét lùc l­ỵng lao ®éng lµm thuª. Lùc l­ỵng nµy cã tay nghỊ thÊp kÐm, ¶nh h­ëng ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng . 5. §Ỉc ®iĨm tỉ chøc qu¶n lý vµ tỉ chøc s¶n xuÊt cđa C«ng ty. C«ng ty bia Hµ Néi lµ ®¬n vÞ h¹ch to¸n kinh doanh ®éc lËp, cã t­ c¸ch ph¸p nh©n vµ ph­¬ng thøc qu¶n lý theo kiĨu trùc tuyÕn. C¬ chÕ qu¶n lý cđa C«ng ty lµ §¶ng l·nh ®¹o, Gi¸m ®èc ®iỊu hµnh vµ qu¶n lý, c«ng nh©n viªn chøc tham gia qu¶n lý th«ng qua ®¹i héi c«ng nh©n viªn chøc, Héi ®ång C«ng ty vµ ban thanh tra c«ng nh©n C«ng ty hiƯn ®ang ¸p dơng chÕ ®é qu¶n lý mét thđ tr­ëng. Gi¸m ®èc toµn quyỊn quyÕt ®Þnh, cÊp d­íi chÞu tr¸ch nhiƯm thi hµnh. C¸c bé phËn phßng ban cã chøc n¨ng tham m­u giĩp gi¸m ®èc. Toµn C«ng ty gåm cã 6 phßng, 2 ban, 2 ph©n x­ëng, 1 ®éi vµ 1 tr¹m. Chøc n¨ng, nhiƯm vơ cđa Ban gi¸m ®èc vµ c¸c phßng ban, ®¬n vÞ bé phËn nh­ sau: - Ban gi¸m ®èc gåm mét gi¸m ®èc vµ hai phã gi¸m ®èc. Gi¸m ®èc lµ ng­êi cã thÈm quyỊn cao nhÊt, chÞu tr¸ch nhiƯm vỊ mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cđa C«ng ty. C¸c phã gi¸m ®èc cã nhiƯm vơ tham m­u cho gi¸m ®èc vỊ c¸c lÜnh vùc m×nh phơ tr¸ch, chØ ®¹o c¸c ho¹t ®éng chung cđa doanh nghiƯp khi ®­ỵc ủ quyỊn vµ l·nh ®¹o c¸c bé phËn do m×nh phơ tr¸ch. - Phßng tỉ chøc hµnh chÝnh: thùc hiƯn c«ng t¸c tỉ chøc hµnh chÝnh nh­ tỉ chøc lao ®éng, ®µo t¹o vµ tuyĨn dơng lao ®éng. - Phßng kÕ ho¹ch tiªu thơ: lËp kÕ ho¹ch vµ chiÕn l­ỵc kinh doanh ng¾n h¹n, dµi h¹n, tỉ chøc thùc hiƯn kÕ ho¹ch tiªu thơ, theo dâi viƯc thùc hiƯn kÕ ho¹ch. - Phßng tµi vơ: thùc hiƯn c«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh, qu¶n lý toµn bé vỊ vèn. - Phßng cung øng vËt t­: x©y dùng kÕ ho¹ch ung øng vËt t­, nguyªn liƯu. Thùc hiƯn c«ng t¸c dù tr÷, b¶o qu¶n vËn chuyĨn vËt t­, nguyªn liƯu. - Phßng kü thuËt c¬ ®iƯn: Qu¶n lý toµn bé trang thiÕt bÞ, lËp kÕ ho¹ch sưa ch÷a lín, ®Þnh kú. LËp dù ¸n ®Çu t­ më réng s¶n xuÊt, ®¶m b¶o chÊt l­ỵng s¶n phÈm. - Phßng kü thuËt c«ng nghƯ KCS: nghiªn cøu, lùa chän qui tr×nh c«ng nghƯ s¶n xuÊt bia, chÞu tr¸ch nhiƯm vỊ chÊt l­ỵng s¶n phÈm. Phßng chÞu tr¸ch nhiƯm tËp hỵp nghiªn cøu s¸ng kiÕn, chÕ thư s¶n phÈm míi, ph©n tÝch c¸c chØ tiªu lý ho¸. .. Riªng bé phËn KCS ph¶i b¸m s¸t qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ë mäi c«ng ®o¹n cïng víi c¸c ph©n x­ëng ®Ĩ kiĨm tra chÊt l­ỵng, t×m biƯn ph¸p kh¾c phơc s¶n phÈm háng. - Ban ®êi sèng: cã nhiƯm vơ ch¨m lo vµ b¶o ®¶m tèt ®êi sèng, søc khoỴ cđa toµn bé c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty. - Ban b¶o vƯ cã nhiƯm vơ b¶o ®¶m an toµn vỊ mäi mỈt trong C«ng ty. - Tr¹m y tÕ: chÞu tr¸ch nhiƯm theo dâi, b¶o ®¶m søc khoỴ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn ®ång thêi chÞu tr¸ch nhiƯm vỊ c«ng t¸c vƯ sinh m«i tr­êng. * C¬ cÊu tỉ chøc s¶n xuÊt. C¬ cÊu tỉ chøc s¶n xuÊt cđa C«ng ty bia Hµ Néi ®­ỵc tỉ chøc theo kiĨu: C«ng ty - Ph©n x­ëng - Tỉ s¶n xuÊt - N¬i lµm viƯc. C¸c bé phËn s¶n xuÊt ®­ỵc tỉ chøc theo h×nh thøc c«ng nghƯ. Lo¹i h×nh s¶n xuÊt cđa C«ng ty lµ lo¹i h×nh s¶n xuÊt khèi l­ỵng lín, ph­¬ng ph¸p tỉ chøc s¶n xuÊt lµ ph­¬ng ph¸p d©y chuyỊn liªn tơc tõ khi nÊu cho ®Õn khi thu ®­ỵc bia thµnh phÈm. - Ph©n x­ëng s¶n xuÊt bia: Cã nhiƯm vơ nhËn nguyªn vËt liƯu, thùc hiƯn qui tr×nh c«ng nghƯ s¶n xuÊt thµnh bia. Ph©n x­ëng s¶n xuÊt gåm t¸c tỉ: + Tỉ nÊu: thùc hiƯn nhiƯm vơ giai ®o¹n nÊu. + Tỉ men: lµm nhiƯm vơ đ men, h¹ nhiƯt ®é, lªn men s¬ bé. + Tỉ läc: cã nhiƯm vơ läc bia b¸n thµnh phÈm, t¸ch men. + Tỉ chiÕt bia h¬i. + Tỉ chiÕt bia lon. + C¸c tỉ phơ trỵ: Tỉ l¹nh, tỉ lß h¬i... - Ph©n x­ëng c¬ ®iƯn: cã nhiƯm vơ l¾p míi, thay thÕ thiÕt bÞ m¸y mãc cđa d©y chuyỊn c«ng nghƯ s¶n xuÊt bia. ChÕ t¹o míi phơ tïng thiÕt bÞ nh­ c¸c thïng bia, chai thay thÕ, c¸c van ®­êng èng, sưa ch÷a m¸y. - §éi sưa ch÷a kiÕn trĩc: ChÞu tr¸ch nhiƯm sưa ch÷a nhµ x­ëng vµ x©y dùng nh÷ng c«ng tr×nh nhá trong C«ng ty. Nh×n chung c¬ cÊu tỉ chøc qu¶n lý vµ tỉ chøc s¶n xuÊt t­¬ng ®èi gän nhĐ vµ phï hỵp víi t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. C¬ cÊu tỉ chøc gåm nhiỊu phßng ban thùc hiƯn t­¬ng ®èi ®Çy ®đ c¸c chøc n¨ng nhiƯm vơ cđa mét doanh nghiƯp nh­ng vÉn cßn thiÕu c¸c bé phËn chuyªn m«n cÇn thiÕt. Ch¼ng h¹n trong c¬ cÊu tỉ chøc thiÕu phßng Marketing, nhiƯm vơ marketing do phßng kÕ ho¹ch - tiªu thơ phơ tr¸ch, ch­a ®­ỵc quan t©m ®ĩng møc nªn viƯc nghiªn cøu thÞ tr­êng cßn nhiỊu h¹n chÕ. Do ®ã ¶nh h­ëng tíi viƯc ®Çu t­, sư dơng vèn. III. thùc tr¹ng hiƯu qu¶ sư dơng vèn cđa C«ng ty bia Hµ Néi. 1. Thùc tr¹ng hiƯu qu¶ sư dơng vèn cè ®Þnh. a. Tµi s¶n cè ®Þnh vµ sù biÕn ®éng. Nhãm TSC§ Nguyªn gi¸ (1000®) Gi¸ trÞ cßn l¹i (1000®) % gi¸ trÞ cßn l¹i trªn nguyªn gi¸ 1. Nhµ cưa vËt kiÕn trĩc 14.316.530 2.819.560 19,69 TØ träng 5,41% 3,17% 2. M¸y mãc, thiÕt bÞ 242.434.489 84.720.425 34,94 TØ träng 91,59% 93,67% 3. Ph­¬ng tiƯn vËn t¶i 4.280.685 2.175.974 50,83 TØ träng 1,62% 2,44% 4. Dơng cơ qu¶n lý 1.973.842 689.817 34,95 TØ träng 0,71% 0,76% 5. TSC§ ch­a dïng 220.000 8.260 3,75 TØ träng 0,08% 0,0091% 6. TSC§ chê thanh lý 1.826.470 42.196 2,31 TØ träng 0,69% 0,047% 7. TS phĩc lỵi 278.113 3.275 1,18 TØ träng 0,10% 0,0039% Tỉng sè 264.686.306 90.459.507 TØ träng 100% 100% BiĨu 6: C¬ cÊu tµi s¶n cè ®Þnh n¨m 1998 Qua biĨu 6 cã thĨ rĩt ra nhËn xÐt sau: - VỊ c¬ cÊu tµi s¶n cè ®Þnh: Tỉng gi¸ trÞ cßn l¹i cđa tµi s¶n cè ®Þnh lµ 90.459.507.000®. Trong ®ã m¸y mãc thiÕt bÞ chiÕm tØ träng lín nhÊt víi gi¸ trÞ lµ 84.720.425.000® chiÕm 93,67%. C¸c nhãm tµi s¶n kh¸c chiÕm tØ lƯ nhá. Nhµ cưa, vËt kiÕn trĩc chiÕm 2.819.560.000® chiÕm tØ lƯ 3,17%, ph­¬ng tiƯn vËn t¶i chiÕm 2.175.974.000®, chiÕm tØ lƯ 2,44%. Nh×n chung phÇn gi¸ trÞ cßn l¹i cđa c¸c nhãm tµi s¶n cè ®Þnh chiÕm tØ lƯ thÊp so víi nguyªn gi¸. §iỊu nµy chøng tá c¸c lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh tham gia phÇn lín thêi gian cđa vßng ®êi vµo s¶n xuÊt, møc khÊu hao t­¬ng ®èi lín. MỈt kh¸c C«ng ty cịng ch­a cã sù ®ỉi míi m¹nh mÏ tµi s¶n cè ®Þnh ®Ĩ t¨ng c­êng hiƯn ®¹i ho¸ tµi s¶n cè ®Þnh. - VỊ bé phËn m¸y mãc thiÕt bÞ: M¸y mãc thiÕt bÞ chiÕm tØ träng lín vỊ nguyªn gi¸ (91,59%) cịng nh­ gi¸ trÞ cßn l¹i 93,67%, thĨ hiƯn gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh ®­ỵc huy ®éng gÇn nh­ triƯt ®Ĩ vµo s¶n xuÊt. PhÇn gi¸ trÞ cßn l¹i chiÕm 34,94% so víi nguyªn gi¸. M¸y mãc thiÕt bÞ hiƯn nay cđa C«ng ty ®­ỵc ®Çu t­ vµo hai giai ®o¹n chÝnh, lµ giai ®o¹n 1989 - 1991 vµ giai ®o¹n 1991 - 1995. Do ®ã hiƯn nay phÇn lín gi¸ trÞ ®· khÊu hao, tr×nh ®é c«ng nghƯ cđa C«ng ty bia Hµ Néi hiƯn nay chØ ®¹t møc gÇn trung b×nh. Cã thĨ hiĨu râ h¬n vỊ tµi s¶n cè ®Þnh cđa C«ng ty qua danh mơc c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ chđ yÕu (biĨu 7). Bé phËn nhµ cưa, vËt kiÕn trĩc phÇn gi¸ trÞ cßn l¹i lµ 2.819.560.000®, chiÕm 19,69% so víi nguyªn gi¸. Bé phËn nµy ®· khÊu hao gÇn hÕt, C«ng ty cịng kh«ng ®Çu t­ nhiỊu ®Ĩ ®ỉi míi. Bé phËn ph­¬ng tiƯn vËn t¶i chiÕm 2.175.974.000®, chiÕm 2,44% gi¸ trÞ cßn l¹i toµn bé TSC§ vµ chiÕm 50,83% so víi nguyªn gi¸, ®©y lµ tØ lƯ kh¸ lín, chøng tá bé phËn nµy ®­ỵc C«ng ty chĩ ý ®Çu t­.Bé phËn dơng cơ qu¶n lý chiÕm tØ lƯ nhá: 689.817.000® chiÕm 0,76% vµ ®· khÊu hao kh¸ lín, gi¸ trÞ cßn l¹i so víi nguyªn gi¸ chiÕm 34,95%. Ngoµi ra trong TSC§ cßn cã bé phËn tµi s¶n cè ®Þnh ch­a dïng vµ TSC§ chê thanh lý chiÕm tØ lƯ nhá trong phÇn gi¸ trÞ cßn l¹i, t­¬ng øng lµ 0,76% vµ 0,0091%. §Ĩ thÊy râ sù biÕn ®éng vỊ tµi s¶n cè ®Þnh cđa C«ng ty qua c¸c n¨m chĩng ta theo dâi heo biĨu 8. Lo¹i thiÕt bÞ Sè l­ỵng N¨m trang bÞ Gi¸ trÞ cßn l¹i 1. §éng lùc Lß h¬i KBP - 6,5 - 13 2 1984 30% Lß h¬i KBP - 6,5 - 13 1 1994 50% 2. ThiÕt bÞ chiÕt D©y chuyỊn bia lon 75000lon/h 1 1991 50% D©y chuyỊn bia chai 10000ch/h 1 1994 55% D©y chuyỊn bia chai 15000ch/h 1 1994 50% 3. ThiÕt bÞ l¹nh M¸y lµm l¹nh 4 1991 40% 4. M¸y nÐn khÝ M¸y nÐn khÝ ®uỉi b· 2 1984 35% HƯ thèng thu håi CO2 1 1993 50% 5. ThiÕt bÞ mÊu HƯ thèng bån lªn men 1 1994 70% M¸y läc bia 2 1994 70% HƯ thèng nÊu liªn hỵp 1984 35% M¸y li t©m cao cÊp 1 1978 30% 6. ThiÕt bÞ nhµ hÇm Tank 84 42 1952 30% Tank 170 27 1952 30% Tank 200 59 1952 40% Tank 260 21 1985 50% BiĨu 7: Danh mơc c¸c lo¹i thiÕt bÞ chđ yÕu Nh×n chung c¸c bé phËn tµi s¶n cè ®Þnh qua c¸c n¨m kh«ng cã sù biÕn ®éng m¹nh. C«ng ty cịng cã sù ®Çu t­ vµo mét sè tµi s¶n nh­ng gi¸ trÞ kh«ng lín. Nguyªn gi¸ TSC§ qua c¸c n¨m ®Ịu t¨ng. N¨m 1997 t¨ng 2.000.000.000® so víi n¨m 1996, chØ t¨ng 0,85%. N¨m 1998 nguyªn gi¸ TSC§ t¨ng 26.879.531.000® so víi n¨m 1997 tøc t¨ng thªm 11,3%. VỊ gi¸ trÞ cßn l¹i cđa TSC§, n¨m 1996 lµ 113.518.313.000®, n¨m 1997 lµ 90.579.976.000®, gi¶m 22.938.155.000® so víi n¨m 1996. Vµ n¨m 1998 gi¸ trÞ cßn l¹i lµ 90.459.507.000®, gi¶m 120.469.000®. Nh­ vËy khÊu hao TSC§ vµ sè tµi s¶n cè ®Þnh gi¶m qua c¸c n¨m lín h¬n phÇn gi¸ trÞ TSC§ ®Çu t­ míi. Tuy s¶n l­ỵng C«ng ty c¸c n¨m ®Ịu t¨ng nh­ng tèc ®é t¨ng vÉn thÊp h¬n tèc ®é trung b×nh cđa c¶ n­íc. §iỊu ®ã chøng tá bé phËn tµi s¶n cè ®Þnh cđa C«ng ty kh«ng ®ỉi míi kÞp thêi vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt qua c¸c n¨m t¨ng chËm so víi c¶ n­íc. S¶n phÈm cđa C«ng ty ®­ỵc kh¸ch hµng tiªu thơ m¹nh mÏ, nh­ng víi kh¶ n¨ng s¶n xuÊt t¨ng chËm sÏ kh«ng ®¸p øng nhu cÇu cđa mäi kh¸ch hµng vµ dÉn tíi mÊt mét sè thÞ phÇn do c¸c h·ng bia kh¸c chiÕm lÜnh. Nh×n chung C«ng ty ®· cã c¬ cÊu tµi s¶n cè ®Þnh kh¸ hỵp lý. Bé phËn m¸y mãc thiÕt bÞ tham gia vµo s¶n xuÊt lu«n chiÕm bé phËn chđ yÕu qua c¸c n¨m, chiÕm trªn 90% c¶ vỊ nguyªn gi¸ cịng nh­ gi¸ trÞ tuyƯt ®èi. N¨m 1997 t¨ng 373.855.000® so víi n¨m 1996 vỊ nguyªn gi¸, nh­ng gi¸ trÞ cßn l¹i gi¶m21.906.181.000®, m¸y mãc thiÕt bÞ ®Çu t­ míi trong n¨m 1997 kh«ng nhiỊu. N¨m 1998 m¸y mãc thiÕt bÞ ®­ỵc ®Çu t­ m¹nh mÏ h¬n. Nguyªn gi¸ n¨m 1998 t¨ng 24.701.120.000®, gi¸ trÞ cßn l¹i gi¶m 775.918.000®. §©y lµ cè g¾ng cđa C«ng ty ®Ĩ t¨ng c­êng hiƯn ®¹i ho¸ m¸y mãc thiÕt bÞ. Bé phËn nhµ cưa vËt kiÕn trĩc n¨m 1997 tuy nguyªn gi¸ t¨ng nh­ng gi¸ trÞ cßn l¹i gi¶m 1.410.463.00®. N¨m 1998 c¶ gi¸ trÞ cßn l¹i vµ nguyªn gi¸ ®Ịu t¨ng so víi n¨m 1997, gi¸ trÞ cßn l¹i t¨ng 357.036.000®. Con sè t¨ng lªn nhá nh­ng nã nãi lªn phÇn nµo sù t¨ng tr­ëng cđa C«ng ty. Bé phËn ph­¬ng tiƯn vËn t¶i qua c¸c n¨m ®Ịu t¨ng lªn c¶ vỊ nguyªn gi¸ lÉn gi¸ trÞ cßn l¹i.Nã chøng tá khèi l­ỵng s¶n phÈm cđa c«ng ty ®Ịu t¨ng qua c¸c n¨m kÐo theo nhu cÇu vËn chuyĨn t¨ng lªn.Bé phËn dơng cơ qu¶n lý nguyªn gi¸ t¨ng qua c¸c n¨m ,nh­ng gi¸ trÞ cßn l¹i n¨m 1997 gi¶m 36.651.000® so víi n¨m 1996 vµ n¨m 1998 gi¶m 38.642.000® so víi n¨m 1997. Bé phËn nµy c¸c n¨m ®Ịu cã sù ®Çu t­ nh­ng qui m« kh«ng lín. C«ng ty cã 2 bé phËn tµi s¶n kh«ng tham gia vµo s¶n xuÊt lµ TSC§ ch­a dïng vµ TSC§ chê thanh lý. Bé phËn TSC§ ch­a dïng qua c¸c n¨m ®Ịu gi¶m xuèng c¶ nguyªn gi¸ lÉn gi¸ trÞ sư dơng. §©y lµ dÊu hiƯu tÝch cùc trong qu¶n lý TSC§. Bé phËn TSC§ chê thanh lý n¨m 1997 cã gi¶m so víi n¨m 1996 vỊ gi¸ trÞ cßn l¹i nh­ng n¨m 1998 gi¸ trÞ cßn l¹i t¨ng so víi n¨m 1997. C«ng ty cÇn cã biƯn ph¸p ®Ĩ thanh lý nhanh nh÷ng TSC§ nµy. TSC§ ch­a cÇn dïng vµ TSC§ chê thanh lý kh«ng tham gia vµo s¶n xuÊt vµ gi¸ trÞ cßn l¹i chiÕm tØ träng rÊt nhá trong c¬ cÊu gi¸ trÞ cßn l¹i TSC§ nh­ng chĩng vÉn ph¶i trÝch khÊu hao. C«ng ty cÇn cã biƯn ph¸p ®Ĩ gi¶m thiĨu l­ỵng TSC§ nµy. Bé phËn TSC§ phĩc lỵi gi¸ trÞ cßn l¹i nhá, nã phơc vơ ho¹t ®éng phĩc lỵi cđa doanh nghiƯp nªn kh«ng trÝch khÊu hao qua c¸c n¨m. Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn cho thÊy C«ng ty cã mét khèi l­ỵng vèn cè ®Þnh lín, kÕt cÊu c¸c nhãm TSC§ hỵp lý, phï hỵp víi ®Ỉc ®iĨm kinh doanh cđa C«ng ty. Tuy nhiªn tµi s¶n cè ®Þnh cđa C«ng ty ch­a cã sù ®ỉi míi kÞp thêi, ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, C«ng ty vÉn ch­a khai th¸c hÕt n¨ng lùc cđa tµi s¶n cè ®Þnh, vÉn cßn tån t¹i bé phËn TSC§ ch­a dïng. Bé phËn tµi s¶n cè ®Þnh cßn thanh lý ch­a thanh lý nhanh. * Nguån tµi trỵ cho TSC§ cđa C«ng ty. Vèn cè ®Þnh cđa C«ng ty ®­ỵc h×nh thµnh tõ c¸c nguån chđ yÕu: - Vèn ng©n s¸ch cÊp; - Vèn tù bỉ sung; - Vèn vay. Qua biĨu 9 rĩt ra mét sè nhËn xÐt: So s¸nh n¨m 1997 víi n¨m 1996: - Nguyªn gi¸ TSC§ t¨ng 2.000.000.000®, víi tØ lƯ 0,85%, cơ thĨ lµ: + Vèn ng©n s¸ch nguyªn gi¸ gi¶m 300.000.000®, víi tØ lƯ 0,00265%. + Vèn tù bỉ sung t¨ng 2.300.000.000® víi tØ lƯ 3,81%. - Gi¸ trÞ cßn l¹i gi¶m 22.938.155.000®, víi tØ lƯ 20,2%, cơ thĨ lµ: + Vèn ng©n s¸ch gi¶m 11.218.471.000®, víi tØ lƯ 21,5%. + Vèn tù bỉ sung gi¶m 6.022.918.000®, víi tØ lƯ 15,1%. + Vèn vay gi¶m 5.696.764.000® víi tØ lƯ 26,7%. So s¸nh n¨m 1998 vµ n¨m 1997: - Nguyªn gi¸ t¨ng 26.879.531.000® víi tØ lƯ 11,5% cơ thĨ lµ: + Vèn ng©n s¸ch gi¶m 821.589.000®, víi tØ lƯ 0,7%. + Vèn tù bỉ xung t¨ng 27.702.120.000®, víi tØ lƯ 44,25%. - Gi¸ trÞ cßn l¹i gi¶m 120.469.000®, cơ thĨ lµ: + Vèn ng©n s¸ch gi¶m 13.624.429.000®, víi tØ lƯ 33,19%. + Vèn tù bỉ xung t¨ng 19.882.490®, víi tØ lƯ 58,7%. + Vèn vay gi¶m 5.378.530, víi tØ lƯ 40,75%. Trong c¸c n¨m nguyªn gi¸ TSC§ ®Ịu t¨ng nh­ng gi÷a c¸c bé phËn vèn cã sù t¨ng gi¶m kh¸c nhau: Nguyªn gi¸ vèn ng©n s¸ch gi¶m qua c¸c n¨m. Sù gi¶m chđ yÕu lµ do TSC§ khÊu hao hÕt vµ thanh lý, TSC§ chuyĨn sang c«ng cơ dơng cơ. Nguyªn gi¸ vèn tù bỉ sung ®Ịu t¨ng qua c¸c n¨m, trong khi vèn vay kh«ng thay ®ỉi. Nh­ vËy TSC§ t¨ng trong c¸c n¨m qua ®­ỵc ®Çu t­ chđ yÕu b»ng vèn tù bỉ sung. TSC§ ®­ỵc ®Çu t­ míi tõ nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n, lỵi nhuËn ®Ĩ l¹i. §iỊu nµy chøng tá kh¶ n¨ng tù chđ vỊ tµi chÝnh cđa C«ng ty. Nguån vèn ng©n s¸ch vµ vèn vay ®­ỵc h×nh thµnh chđ yÕu ë c¸c giai ®o¹n ®Çu t­ b­íc 1 vµ b­íc 2. Sè vèn ®­ỵc ng©n s¸ch cÊp thªm qua c¸c n¨m Ýt. Vèn vay ng©n hµng gỈp nhiỊu khã kh¨n do sè vèn cÇn vay lín, dµi h¹n vµ vay ph¶i cã thÕ chÊp. §Ĩ huy ®éng vèn cÇn thiÕt cho sù ®ỉi míi c«ng nghƯ C«ng ty cÇn ®a d¹ng ho¸ c¸c nguån vèn nh­ liªn doanh, liªn kÕt, vay n­íc ngoµi, ph¸t hµnh tr¸i phiÕu... b. KhÊu hao TSC§. KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh lµ sù tÝch luü vỊ mỈt gi¸ trÞ ®Ĩ bï ®¾p hao mßn cđa chÝnh tµi s¶n cè ®Þnh ®ã b»ng c¸ch chuyĨn dÇn gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh mét c¸ch cã kÕ ho¹ch theo møc qui ®Þnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt trong suèt thêi gian sư dơng tµi s¶n cè ®Þnh. §Ĩ tÝnh khÊu hao chÝnh x¸c yªu cÇu ph¶i tÝnh ®ĩng tÝnh ®đ khÊu hao ®Ĩ t¹o ra nguån thay thÕ vµ duy tr× kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cđa tµi s¶n cè ®Þnh, b¶o toµn vèn cè ®Þnh. ViƯc khÊu hao sÏ cho phÐp h×nh thµnh nªn quÜ khÊu hao ®Ĩ doanh nghiƯp thùc hiƯn t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n TSC§. Trong thêi gian qua C«ng ty bia Hµ Néi thùc hiƯn khÊu hao theo ph­¬ng ph¸p khÊu hao theo ®­êng th¼ng, theo quyÕt ®Þnh sè 1062/TC/Q§/CSTC do Bé Tµi chÝnh ban hµnh. C«ng ty ®· thùc hiƯn tèt kÕ ho¹ch khÊu hao, trÝch ®ĩng tØ lƯ qui ®Þnh. N¨m 1998 khÊu hao cho c¸c nhãm TSC§ nh­ sau: (BiĨu 10). Nh­ vËy víi ph­¬ng ph¸p trÝch khÊu hao theo ®­êng th¼ng vµ tØ lƯ khÊu hao nh­ hiƯn nay C«ng ty ph¶i sư dơng TSC§ trong thêi gian dµi míi khÊu hao hÕt. QuÜ khÊu hao thu ®­ỵc kh«ng cã kh¶ n¨ng ®ỉi míi c«ng nghƯ kÞp thêi, g©y khã kh¨n cho C«ng ty thùc hiƯn nhiƯm vơ s¶n xuÊt kinh doanh BiĨu 10: KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh 1998. §¬n vÞ: 1000 ® Nhµ x­ëng vËt kiÕn trĩc M¸y mãc thiÕt bÞ vµ TSC§ kh¸c TØ lƯ khÊu hao 10 - 12% Nguyªn gi¸ ®Çu kú 12.450.714 225.356.061.000 KhÊu hao KH 1.348.780.000 25.651.220.000 trong kú TH 1.348.780.000 25.651.220.000 Gi¸ trÞ cßn KH 2.819.560.000 87.639.947.000 cuèi kú TH 2.819.560.000 87.639.947.000 .c. B¶o toµn vµ ph¸t triĨn vèn cè ®Þnh. B¶o toµn vµ ph¸t triĨn vèn lµ yÕu tè quan träng b¶o ®¶m cho c¸c doanh nghiƯp duy tr× vµ ph¸t triĨn s¶n xuÊt §èi víi doanh nghiƯp Nhµ n­íc hµng n¨m Nhµ n­íc c«ng bè râ hƯ sè ®iỊu chØnh gi¸ TSC§ cho phï hỵp víi ®Ỉc ®iĨm vµ c¬ cÊu h×nh thµnh TSC§ cđa tõng ngµnh kinh tÕ kü thuËt lµm c¨n cø ®Ĩ doanh nghiƯp ®iỊu chØnh t¨ng gi¸ trÞ TSC§ thùc hiƯn b¶o toµn vµ ph¸t triĨn vèn. T×nh h×nh b¶o toµn vµ ph¸t triĨn vèn cè ®Þnh cđa C«ng ty bia Hµ Néi n¨m 1998 ®­ỵc ph¶n ¸nh qua biĨu 11. Qua b¶ng sè liƯu nµy cho thÊy sè vèn cè ®Þnh ph¶i b¶o toµn cuèi n¨m b»ng sè vèn cè ®Þnh ph¶i b¶o toµn thùc tÕ. §iỊu nµy cho thÊy C«ng ty ®· b¶o toµn ®­ỵc vèn cè ®Þnh, vèn cè ®Þnh ®­ỵc sư dơng ỉn ®Þnh. Trong giai ®o¹n tíi C«ng ty cÇn tiÕp tơc thùc hiƯn tèt c«ng t¸c b¶o toµn vèn, phÊn ®Êu ph¸t triĨn vèn cè ®Þnh gãp phÇn vµo viƯc n©ng cao hiƯu qu¶ sư dơng vèn cè ®Þnh, tõ ®ã n©ng cao hiƯu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §¬n vÞ: 1000® Trong ®ã ChØ tiªu Gi¸ trÞ Ng©n s¸ch cÊp Tù bỉ sung 1. Sè VC§ ph¶i b¶o toµn ®Çu n¨m 74.928.008 41.047.393 33.880.615 2. Sè VC§ ph¶i b¶o toµn cuèi n¨m 81.186.069 27.422.964 53.763.105 3. Sè VC§ thùc tÕ ®· b¶o toµn 81.186.069 27.422.964 53.763.105 4. Sè chªnh lƯch gi÷a sè vèn ®· b¶o toµn víi sè vèn ph¶i b¶o toµn (4 = 3 - 2) 0 0 0 BiĨu 11: T×nh h×nh b¶o toµn vµ ph¸t triĨn vèn cè ®Þnh 1998 d. Qu¶n lý vèn cè ®Þnh vỊ mỈt hiƯn vËt. Qua c¬ cÊu tµi s¶n cè ®Þnh ë biĨu cho thÊy phÇn lín tµi s¶n cè ®Þnh cđa C«ng ty ®­ỵc ®­a vµo sư dơng ë ®Çu nh÷ng n¨m 1990. Mét sè tµi s¶n cè ®Þnh ®· khÊu hao hÕt vµ s¾p hÕt. Tr×nh ®é c«ng nghƯ cđa C«ng ty ®¹t møc gÇn trung b×nh, tØ träng thiÕt bÞ hiƯn ®¹i kho¶ng 40%, C«ng ty gỈp khã kh¨n vỊ vèn nªn chđ tr­¬ng võa s¶n xuÊt võa ®Çu t­ cã träng ®iĨm tõng b­íc. ChØ m¸y mãc thiÕt bÞ nµo qu¸ cị n¸t, ¶nh h­ëng ®Õn sù c¹nh tranh míi thay thÕ. Ch¼ng h¹n thiÕt bÞ nhµ hÇm phÇn lín trang bÞ tõ n¨m 1952 nh­ng do kh«ng cã ®iỊu kiƯn thay thÕ nªn n¨m 1997 C«ng ty ngõng s¶n xuÊt ®Ĩ sưa ch÷a lµm s¶n l­ỵng bia n¨m 1997 thÊp h¬n n¨m 1996. Do ®ã m¸y mãc thiÕt bÞ kh«ng ®ång bé, khã qu¶n lý, g©y ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng huy ®éng c«ng suÊt cđa m¸y mãc, kh«ng sư dơng tèi ®a tiỊm n¨ng cđa TSC§. C«ng ty thùc hiƯn hÕ ®é sưa ch÷a dù phßng theo kÕ ho¹ch, c«ng t¸c b¶o d­ìng kiĨm tra ®Þnh kú m¸y mãc thiÕt bÞ ®­ỵc tiÕn hµnh th­êng xuyªn theo kÕ N¨m SL thùc hiƯn (1000 lÝt) C«ng suÊt thiÕt kÕ (1000 lÝt) HƯ sè sư dơng MMTB vỊ c«ng suÊt 1995 43.326 50.000 86,65% 1996 48.582 50.000 97,16% 1997 46.489 50.000 92,98% 1998 51.374 55.000 93,41% BiĨu 12: Møc huy ®éng c«ng suÊt 1994 - 1998. ho¹ch. C«ng ty ®· cè g¾ng thùc hiƯn tèt c«ng t¸c b¶o d­ìng sưa ch÷a m¸y mãc, gi¶m hiƯn t­ỵng h­ háng. Nhê ®ã m¸y mãc thiÕt bÞ tËn dơng phÇn lín kh¶ n¨ng c«ng suÊt. Tuy nhiªn, møc huy ®éng c«ng suÊt vÉn ch­a ®¹t c«ng suÊt thiÕt kÕ vµ kh«ng ỉn ®Þnh qua c¸c n¨m (biĨu 12). e. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiƯu qu¶ sư dơng vèn cè ®Þnh. HiƯu qu¶ sư dơng vèn cè ®Þnh cđa nhµ m¸y ®­ỵc ph¶n ¸nh qua biĨu 13. Nh×n chung hiƯu qu¶ sư dơng vèn cè ®Þnh cđa C«ng ty n¨m 1998 cao h¬n n¨m 1997. Cơ thĨ nh­ sau: * HiƯu suÊt sư dơng TSC§: Ph¶n ¸nh 1 ®ång nguyªn gi¸ TSC§ ®em l¹i mÊy ®ång doanh thu. N¨m 1997 ®em l¹i 1,667® vµ n¨m 1998 ®em l¹i 1,670®. Møc t¨ng lµ 0,003 t­¬ng øng 0,18%. Nguyªn nh©n t¨ng lµ do tØ lƯ t¨ng doanh thu (6,32%) lín h¬n tØ lƯ t¨ng nguyªn gi¸ TSC§ (6,10%). Møc tiÕt kiƯm nguyªn gi¸ TSC§ n¨m 1998 lµ: (419.617.000 : 1,667 - 251.246.540) = 473.316 ngµn ®ång. §¬n vÞ: 1000 ® So s¸nh 1997 - 1998 ChØ tiªu 1997 1998 Chªnh lƯch % 1. Doanh thu 394.683.050 419.617.000 +24.933.950 6,32 2. Lỵi nhuËn 79.042.529 87.199.260 8.156.731 10,32 3. Nguyªn gi¸ TSC§ b×nh qu©n 236.806.775 251.246.540 14.439.765 6,10 4. Gi¸ trÞ cßn l¹i b×nh qu©n 102.049.054 90.519.742 -11.529.312 -11,29 5. HiƯu suÊt sư dơng TSC§ (5 = 1/3) 1,667 1,670 +0,003 +0,18 6. HiƯu suÊt sư dơng VC§ (6 = 1/4) 3,868 4,636 +0,768 +19,86 7. Hµm l­ỵng VC§ (7 = 4/1) 0,253 0,216 -0,037 -14,62 8. TØ suÊt lỵi nhuËn VC§ (8 = 2/4) 0,775 0,963 +0,188 24,26 9. Søc sinh lỵi cđa TSC§ (9 - 2/3) 0,334 0,347 +0,013 3,89 10. SuÊt hao phÝ TSC§ (10 = 3/1) 0,599 0,598 -0,001 -0,17 BiĨu 13: C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiƯu qu¶ sư dơng vèn cè ®Þnh.