Đề tài Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh nhập khẩu máy móc thiết bị tại Công ty xuất nhập khẩu lắp máy thuộc Tổng công ty lắp máy Việt Nam

è cã thÓ chÊp nhËn ®­îc. Träng l­îng hµng ho¸ cã thÓ tÝnh theo träng l­îng bao b×. Ngoµi ra, ng­êi ta cã thÓ tÝnh theo träng l­îng th­¬ng m¹i tøc lµ träng l­îng hµng ho¸ cã ®é Èm tiªu chuÈn. ChÊt l­îng: Hîp ®ång ph¶i ghi râ tiªu chuÈn qui ®Þnh phÈm chÊt cña hµng ho¸ . Cã thÓ c¨n cø vµo mÉu hµng, vµo c¸c tµI liÖu kü thuËt, nh·n hiÖu hµng ho¸, hay c¨n cø vµo tiªu chuÈn ®­îc c«ng nhËn trong tËp qu¸n th­¬ng m¹i quèc tÕ. C¸c ®iÒu kho¶n vÒ gi¸ c¶: §iÒu kiÖn gi¸ c¶ trong bu«n b¸n ngo¹i th­¬ng lµ ®iÒu kiÖn quan träng. §iÒu kiÖn gi¸ c¶ bao gåm c¸c vÊn ®Ò: §«ng tiÒn tÝnh gi¸: Cã thÓ ®ång thêi cña n­íc xuÊt khÈu ho¨c n­íc nhËp khÈu hoÆc cña n­íc thø ba nh­ng ph¶I lµ ®ång tiÒn tù do chuyÓn ®æi ®­îc vµ æn ®Þnh. Møc gi¸: Do hai bªn tho¶ thuËn, th­êng lµ theo gi¸ quèc tÕ Ph­¬ng ph¸p qui ®Þnh gi¸: Gi¸ cè ®Þnh: lµ gi¸ ®­îc qui ®Þnh vµo lóc ký kÕt hîp ®ång Gi¸ qui ®Þnh sau: lµ gi¸ ®­îc qui ®Þnh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång . Gi¸ cã thÓ ®iÒu chØnh l¹i Gi¸ di ®éng ViÖc gi¶m gi¸: gi¶m gi¸ cã thÓ do khèi l­îng hµng mua lín, tr¶ tiÒn tr­íc hoÆc kh¸ch quen. §iÒu kho¶n vÒ giao hµng Néi dung c¬ b¶n lµ viÖc x¸c ®Þnh thêi h¹n, ®Þa ®iÓm, ph­¬ng thøc vµ viÖc th«ng b¸o giao hµng. Trong hîp ®ång cÇn ghi râ thêi h¹n giao hµng. Giao hµng kh«ng ®óng thêi h¹n sÏ g©y thiÖt h¹i lín cho ng­êi nhËp khÈu vµ sÏ bÞ ph¹t do chËm hîp ®ång. §Þa ®iÓm giao hµng: Trªn thùc tÕ, ng­êi nhËp khÈu th­êng chØ ®Þnh râ cho ng­êi vËn t¶i bÕn ®i, bÕn ®Õn cña hµng ho¸. N¬i giao nhËn cã thÓ lµ ®Çu mèi vËn t¶i ®Ó cã thÓ mang hµng ®i n¬i kh¸c hoÆc lµ n¬i hä ®· n¾m v÷ng tËp qu¸n giao hµng, kh¶ n¨ng bèc dì, tr×nh ®é trang thiÕt bÞ b¶o qu¶n hµng ho¸ . Ph­¬ng thøc giao hµng: Trong hîp ®ång ph¶i qui ®Þnh lµ hµng ho¸ ®­îc giao ngay trªn ph­¬ng tiÖn cña ng­êi mua hay giao t¹i cÇu c¶ng. Th«ng b¸o giao hµng: qui ®Þnh sè lÇn th«ng b¸o vµ néi dung th«ng b¸o khi ng­êi b¸n giao hµng xong. §iÒu kho¶n vÒ thanh to¸n. Thêi h¹n thanh to¸n: cã thÓ tr¶ ngay, tr¶ tr­íc, tr¶ sau hoÆc kÕt hîp c¸c lo¹i h×nh ®ã víi nhau trong cïng mét hîp ®ång. §ång tiÒn thanh to¸n ph¶i lµ ®ång tiÒn tù do chuyÓn ®æi trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ quèc tÕ, cã thÓ lµ ®ång tiÒn n­íc nhËp khÈu , hoÆc cña n­íc ng­êi xuÊt khÈu hay cña n­íc thø ba. Thêi h¹n thanh to¸n: cã rÊt nhiÒu ph­¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ chñ yÕu dïng hai ph­¬ng ph¸p sau: + Ph­¬ng thøc nhê thu: Lµ ph­¬ng thøc thanh to¸n trong ®ã ng­êi b¸n sau khi giao hµng ho¸ dÞch vô, uû th¸c cho Ng©n hµng thu hé tiÒn cña ng­êi mua hµng ho¸ vµ dÞch vô ®ã. Cã hai ph­¬ng thøc nhê thu kÌm chøng tõ: NhËn chøng tõ khi tr¶ tiÒn ( DocumÐnt against payment) D/P. NhËn chøng tõ khi tiÕp nhËn tr¶ tiÒn b»ng c¸ch ký vµo hèi phiÕu do bªn b¸n ph¸t hµnh (Document against acceptance) + Ph­¬ng ph¸p tÝn dông chøng tõ: theo ph­¬ng ph¸p nµy, Ng©n hµng theo yªu cÇu cña bªn mua më mét tÝn dông th­ (L/C) víi néi dung ®· ghi trong hîp ®ång mua b¸n ®¶m b¶o tr¶ tiÒn cho cho bªn b¸n sau khi ®· xuÊt tr×nh ®Çy ®ñ chøng tõ mµ L/C ®ßi hái trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh. 3.3/ Ph­¬ng ph¸p ký kÕt hîp ®ång Tr­íc khi ký kÕt hîp ®ång cÇn l­u ý: CÇn cã sù tho¶ thuËn thèng nhÊt víi nhau tÊt c¶ c¸c ®iÒu kho¶n tr­íc khi ký kÕt. Khi ®· ký råi th× viÖc thay ®æi ®iÒu kho¶n lµ rÊt khã kh¨n vµ bÊt lîi. V¨n b¶n hîp ®ång th­êng do mét bªn dù th¶o trªn c¬ së tho¶ thuËn cña hai bªn, tr­íc khi ký kÕt cÇn ph¶i xem xÐt kü l­ìng, ®èi chiÕu cÈn thËn nh÷ng ®iÒu ®· ®¹t ®­îc trong ®µm ph¸n. Hîp ®ång cÇn ph¶i tr×nh bµy cÈn thËn, râ rµng, c¸ch tr×nh bµy ph¶i ph¶n ¸nh ®óng néi dung tho¶ thuËn, c©u có ph¶i dÔ hiÓu, ph¶i cã ®Þnh nghÜa cho c¸c tõ mang nhiÒu nghÜa kh¸c nhau ®Ó tr¸nh xÈy ra t×nh tr¹ng tranh chÊp. Nh÷ng ®IÒu kho¶n trong hîp ®ång ph¶i xuÊt ph¸t tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm vÒ hµng ho¸ cÇn mua. Mäi ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång ph¶i tu©n thñ theo luËt ph¸p vµ tËp qu¸n quèc tÕ. Ng­êi ®¹i diÖn ký kÕt hîp ®ång ph¶i lµ ng­êi cã ®Çy ®ñ thÈm quyÒn. Ng«n ng÷ dïng trong hîp ®ång lµ ng«n ng÷ mµ hai bªn ph¶i th«ng th¹o. Cã nhiÒu c¸ch ký kÕt hîp ®ång, ®ã lµ: Hai bªn ký kÕt hîp ®ång b»ng v¨n b¶n Bªn mua x¸c nh©n th­ chµo hµng cña bªn b¸n Ng­êi b¸n x¸c nhËn (b»ng v¨n b¶n) ®¬n ®Æt hµng cña ng­êi mua. 4./ Tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu. Sau khi hîp ®ång ®· ®­îc ký kÕt nghÜa lµ quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña c¸c bªn ®· ®­îc x¸c lËp, c¸c ®¬n vÞ kinh doanh nhËp khÈu víi t­ c¸ch lµ mét bªn ký kÕt ph¶i tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång. Mçi bªn ph¶i tiÕn hµnh s¾p xÕp nh÷ng viÖc ph¶i lµm, ghi thµnh b¶ng biÓu theo dâi tiÕn ®é thùc hiÖn hîp ®ång, kÞp thêi ghi l¹i nh÷ng diÔn biÕn c¸c v¨n b¶n ph¸t ®i vµ nhËn ®­îc ®Ó tiÕn hµnh xö lý theo c¸c t×nh huèng cô thÓ. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång ngo¹i th­¬ng lµ hÕt søc phøc t¹p, ®ßi hái c¸c bªn ph¶i n¾m v÷ng vµ tu©n thñ nghiªm ngÆt luËt ph¸p quèc gia vµ quèc tÕ, ®ång thêi ph¶i ®¶m b¶o lîi Ých kinh tÕ còng nh­ uy tÝn cña C«ng ty. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, cè g¾ng kh«ng xÈy ra sai sãt khiÕu n¹i, ®ång thêi ph¶i tiÕt kiÖm mäi chi phÝ, n©ng cao doanh lîi vµ hiÖu qu¶ cña toµn bé th­¬ng vô. NÕu trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn cã c¸c m©u thuÉn ph¸t sinh th× hai bªn ph¶i kÞp thêi ®µm ph¸n, trao ®æi ®Ó cã ph­¬ng h­íng gi¶i quyÕt. Sau khi ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu vµ thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c nghÜa vô cña m×nh, bªn nhËp khÈu hµng ho¸ ph¶i lµm thñ tôc nhËn hµng vÒ c¶ng. Theo nghÞ ®Þnh cña Nhµ n­íc (N§ 200/CP ngµy 31/12/1973) “C¸c c¬ quan vËn t¶i (ga c¶ng) cã tr¸ch nhiÖm tiÕp nhËn hµng ho¸ nhËp khÈu trªn c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i tõ n­íc ngoµi vµo, b¶o qu¶n hµng ho¸ trong qu¸ tr×nh xÕp dì, l­u kho, l­u b·i vµ giao cho c¸c ®¬n vÞ ®Æt hµng theo lÖnh giao hµng cña ®¬n vÞ ngo¹i th­¬ng ®· nhËp khÈu hµng ®ã”. Bëi vËy, ®¬n vÞ kinh doanh nhËp khÈu ph¶i: Ký kÕt hîp ®ång vËn t¶I víi c¸c ®¬n vÞ vËn t¶i (ga, c¶ng) vÒ viÖc giao nhËn hµng. X¸c nhËn víi c¬ quan vËn t¶i kÕ ho¹ch tiÕp nhËn hµng nhËp khÈu hµng n¨m, hµng quÝ, lÞch tÇu, c¬ cÊu mÆt hµng, ®IÒu kiÖn kü thuËt khi bèc dì, vËn chuyÓn. Th«ng b¸o cho c¸c ®¬n vÞ trong n­íc dù kiÕn ngµy hµng vÒ. Thanh to¸n c¸c kho¶n chi phÝ cho c¬ quan vËn t¶i: giao nhËn, bèc xÕp, b¶o qu¶n vµ vËn chuyÓn hµng nhËp khÈu. Theo dâi viÖc giao nhËn, ®«n ®èc c¬ quan vËn t¶i lËp biªn b¶n vÒ hµng ho¸ (nÕu cÇn) vµ gi¶i quyÕt trong ph¹m vi cña m×nh vÒ nh÷ng vÊn ®Ò xÈy ra trong viÖc giao nhËn. 5/ Tæ chøc tiÕp nhËn, kiÓm tra,khiÕu n¹i Sau khi hµng ®· vÒ ®Õn C¶ng hay S©n bay, bªn nhËp khÈu ph¶i ®Ö tr×nh c¸c thñ tôc cÇn thiÕt cho c¬ quan H¶i quan: GiÊy phÐp nhËp khÈu (nÕu cÇn), hîp ®ång nhËp khÈu, m· sè h¶i quan …C¬ quan H¶i quan sÏ xem xÐt giÊy tê chøng tõ cÇn thiÕt ®ã, nÕu thÊy hîp lÖ, bªn nhËp khÈu sÏ ®­îc quyÒn tiÕp nh©n hµng ho¸ cña m×nh. KiÓm tra hµng ho¸ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng: KiÓm tra vÒ sè l­îng lµ x¸c ®Þnh sè l­îng thùc tÕ cña hµng ho¸ ®­îc giao b»ng c¸c ph­¬ng tiÖn c©n, ®ong, ®o, ®Õm. KiÓm tra vÒ chÊt l­îng lµ viÖc kiÓm tra hµng ho¸ vÒ tÝnh n¨ng, c«ng dông, hiÖu suÊt, kÝch th­íc, h×nh d¸ng …®Ó x¸c ®Þnh sù phï hîp gi÷a chóng víi qui ®Þnh cña hîp ®ång. Bªn nhËp khÈu sÏ mêi c¬ quan gi¸m ®Þnh vµ c¬ quan b¶o hiÓm ®Õn ®Ó kiÓm tra hµng ho¸ vÒ chÊt l­îng vµ sè l­îng. ViÖc gi¸m ®Þnh nµy cã thÓ lµ do c¬ quan gi¸m ®Þnh quèc tÕ (SGS) hay c¬ quan gi¸m ®Þnh cña ViÖt Nam (Vinacontrol) tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh. Sau khi x¸c ®Þnh ®­îc ng­êi kiÓm tra, c«ng viÖc kiÓm tra hµng ho¸ sÏ ®­îc tiÕn hµnh. Cã hai tr­êng hîp: +§èi víi hµng ho¸ cã thÓ ho¸n ®æi ®­îc, ng­êi mua chØ cÇn xem xÐt mét c¸ch s¬ sµi tøc lµ chØ xem xÐt bªn ngoµi chø kh«ng kiÓm tra kü. C¸c hµng ho¸ nµy cã tÝnh ®ång bé vÒ c¬ cÊu, ng­êi mua kh«ng sî bÞ gian lËn v× cã thÓ nhËn thÊy c¸c khuyÕt tËt, hµng kh«ng ®ñ tiªu chuÈn sÏ ®­îc thay thÕ ngay. +§èi víi s¶n phÈm kh«ng thÓ ho¸n ®æi ®­îc th× viÖc kiÓm tra cÇn chÆt chÏ. §èi víi hµng ho¸ cã sè l­îng lín, ng­êi mua cã thÓ tiÕn hµnh kiÓm tra b»ng ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra chän mÉu. ViÖc kiÓm tra cÇn cã sù gióp ®ì cña c¸c chuyªn viªn. KhiÕu n¹i Sau khi tiÕn hµnh kiÓm tra xong, kÕt qu¶ kiÓm tra ®­îc kÕt luËn th× ®· cã ®Çy ®ñ c¬ së ph¸p lý ®Ó ®¸nh gi¸ tÝnh phï hîp cña hµng ho¸ nhËp khÈu. NÕu hµng ho¸ nhËp khÈu cã tæn thÊt hoÆc cã vÊn ®Ò cÇn khiÕu n¹i th× bªn nhËp khÈu cÇn nhanh chãng lËp bé chøng tõ khieÐu n¹i göi cho bªn xuÊt khÈu, c¬ quan b¶o hiÓm. Nh÷ng chøng tõ nh­ chøng tõ hµng ho¸ , chøng tõ vËn t¶i, chøng tõ giao nhËn, chøng tõ vÒ b¶o hiÓm, chøng tõ vÒ thñ tôc h¶i quan …nh÷ng chøng tõ nµy cã ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i. ViÖc khiÕu n¹i ph¶i kÞp thêi, chÝnh x¸c vµ ph¶i ®óng luËt. Ch­¬ng II Ph©n tÝch t×nh h×nh nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ ë C«ng ty XNK l¾p m¸y I/ Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu l¾p m¸y 1/ Qu¸ tr×nh thµnh lËp C«ng ty XNK l¾p m¸y N¨m 1995, theo chñ tr­¬ng cña Bé x©y dùng vÒ m« h×nh Tæng c«ng ty, Liªn hiÖp c¸c xÝ nghiÖp l¾p m¸y (LILAMA) ®­îc c¬ cÊu l¹i theo m« h×nh Tæng c«ng ty vµ thùc hiÖn tõng b­íc c¸c môc tiªu chiÕn l­îc ph¸t triÓn do Héi ®ång qu¶n trÞ vµ l·nh ®¹o Tæng c«ng ty ®Ò ra. Tæng c«ng ty l¾p m¸y ViÖt nam lµ mét trong nh÷ng tæng c«ng ty lín cña Nhµ n­íc, chuyªn nhËn thÇu x©y l¾p vµ chÕ t¹o thiÕt bÞ c«ng tr×nh c«ng nghiÖp vµ d©n dông trong vµ ngoµi n­íc. Tæng c«ng ty l¾p m¸y ViÖt Nam lµ ®¬n vÞ ®Çu ngµnh cña ngµnh l¾p m¸y 20 C«ng ty thµnh viªn, 02 C«ng ty liªn doanh,02 tr­êng ®µo t¹o c«ng nh©n kü thuËt. Tæng c«ng ty ®· l¾p ®Æt hµng tr¨m c«ng tr×nh lín nhá trªn qui m« toµn quèc vµ mét sè c«ng tr×nh hîp t¸c víi n­íc ngoµi víi doanh thu hµng ngµn tû ®ång. §øng tr­íc t×nh h×nh cÇn ph¸t triÓn theo môc tiªu c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ cña §¶ng, Nhµ n­íc vµ Bé x©y dùng, theo xu thÕ héi nhËp vµ ph¸t triÓn, ph¸t huy tr×nh ®é vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt cña ngµnh l¾p m¸y, n©ng cao tr×nh ®é khoa häc kü thuËt tõ c«ng nghÖ cña n­íc ngoµi, Tæng c«ng ty l¾p m¸y ViÖt nam nhËn thÊy cÇn ph¶i cã mét ®¬n vÞ thµnh viªn cã chøc n¨ng nhËp khÈu c«ng nghÖ míi tõ n­íc ngoµi phôc vô cho c¸c c«ng tr×nh ®­îc x©y dùng trong n­íc vµ n©ng cao tõng b­íc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vµ xuÊt khÈu nh÷ng thiÕt bÞ, m¸y mãc mµ ViÖt nam tù s¶n xuÊt ®· cã tiªu chuÈn theo kÞp víi tr×nh ®é quèc tÕ. §Ó ®¸p øng yªu cÇu ®ã, Bé x©y dùng, theo ®Ò nghÞ cña Tæng c«ng ty l¾p m¸y ViÖt nam ®· cho phÐp thµnh lËp C«ng ty xuÊt nhËp khÈu l¾p m¸y theo quyÕt ®Þnh 331/BXD-TCL§. Trong ®ã, C«ng ty lµ mét thµnh viªn h¹ch to¸n phô thuéc cña Tæng c«ng ty, thùc hiÖn nhiÖm vô kinh doanh lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu mua s¾m, cung cÊp ®­îc nguån vËt t­ tõ n­íc ngoµi phôc vô nhu cÇu chÕ t¹o, s¶n xuÊt theo sù qu¶n lý chØ ®¹o trùc tiÕp cña Tæng c«ng ty l¾p m¸y ViÖt nam. Tªn gäi vµ ®Þa chØ nh­ sau: Tªn giao dÞch: C«ng ty XNK l¾p m¸y Tªn viÕt t¾t : MEIMEX Trô së : 124 Minh Khai, QuËn Hai Bµ Tr­ng, Hµ Néi. §iªn tho¹i : 84.04.8634825 Fax : 84.04.8638104 2/ Sù ph¸t triÓn cña C«ng ty XNK l¾p m¸y N¨m 1997 lµ n¨m ®­îc §¶ng vµ ChÝnh phñ x¸c ®Þnh lµ n¨m b¶n lÒ cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. NhËn thøc ®­îc chñ tr­¬ng ®ã, Tæng c«ng ty l¾p m¸y ViÖt nam nãi chung vµ C«ng ty xuÊt nhËp khÈu l¾p m¸y nãi riªng ®· chñ ®éng t×m tßi h­íng ®i cña m×nh trong c¬ chÕ thÞ tr­êng víi mét th¸ch thøc lµ c¹nh tranh gay g¾t trªn thÞ tr­êng x©y l¾p ViÖt nam, gi¶m sót s¶n xuÊt c«ng nghiÖp tiÕp ®ã lµ c¸c biÕn ®éng vµ khñng ho¶ng tµi chÝnh ë c¸c n­íc trong khu vùc vµ thÕ giíi ®· ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t­ cña n­íc ta. Nh÷ng ®Þnh h­íng chiÕn l­îc ph¸t triÓn chñ yÕu cña C«ng ty XNK l¾p m¸y trong giai ®o¹n tíi: - X©y dùng c¬ së vËt chÊt, t¨ng c­êng n¨ng lùc xuÊt nhËp khÈu vÒ mäi mÆt, kh¼ng ®Þnh ­u thÕ tuyÖt ®èi cña ngµnh l¾p m¸y ViÖt nam trªn thÞ tr­êng trong n­íc vµ khu vùc ®­a C«ng ty vµo thÕ æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn. - C¬ cÊu l¹i tæ chøc, ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn n¨ng lùc c¸n bé l·nh ®¹o, ph¸t huy c¬ chÕ ®iÒu hµnh trong thÞ tr­êng hiÖn nay ®Ó ph¸t huy n¨ng lùc c¹nh tranh vÒ mäi mÆt. - HiÖn ®¹i ho¸ trang thiÕt bÞ lµm viÖc ®Ó thÝch øng víi c«ng viÖc hiÖn t¹i. - ChiÕn l­îc vÒ ®µo t¹o, cñng cè kiÕn thøc cho c¸n bé nh»m thÝch øng víi nhiÖm vô ®­îc giao nh­ n©ng cao ngo¹i ng÷, nghiÖp vô chuyªn m«n… - N©ng cao tr×nh ®é chuyªn nghiÖp cña toµn ngµnh l¾p m¸y th«ng qua c¸c thiÕt bÞ d©y chuyÒn hiÖn ®¹i cña n­íc ngoµi vµ xuÊt khÈu nh÷ng thµnh tùu khoa häc cña ngµnh l¾p m¸y thu ngo¹i tÖ ®Èy m¹nh s¶n xuÊt trong n­íc. §©y lµ chiÕn l­îc quan träng nhÊt cña Tæng c«ng ty ®Ò ra cho C«ng ty XNK l¾p m¸y trong thêi gian tíi. - §Èy m¹nh c«ng t¸c tiÕp thÞ ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi, tham gia vµo c¸c c«ng tr×nh mang tÝnh ®Êu thÇu quèc tÕ ®Ó th«ng qua ®ã xuÊt khÈu d©y chuyÒn vµ ng­êi lao ®éng ra n­íc ngoµi. Mét nhiÖm vô quan träng cña C«ng ty XNK l¾p m¸y lµ më réng kh¶ n¨ng th­¬ng m¹i, xuÊt khÈu cña m×nh trªn thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc. 3/ Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña C«ng ty. C«ng ty XNK l¾p m¸y lµ mét ®¬n vÞ h¹ch to¸n phô thuéc cña Tæng c«ng ty l¾p m¸y ViÖt nam; cã con dÊu, cã tµi kho¶n phï hîp víi ph­¬ng thøc h¹ch to¸n; ®­îc tæ chøc ho¹t ®éng theo ®iÒu lÖ cña Tæng c«ng ty ViÖt nam vµ theo ®iÒu lÖ riªng cña C«ng ty do Héi ®ång qu¶n trÞ cña Tæng c«ng ty phª chuÈn. NhiÖm vô chÝnh cña C«ng ty XNK l¾p m¸y lµ thùc hiÖn nhiÖm vô kinh doanh lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu theo qui ®Þnh cña Nhµ n­íc vµ theo sù qu¶n lý chØ ®¹o trùc tiÕp cña Tæng c«ng ty l¾p m¸y ViÖt nam. C«ng ty XNK l¾p m¸y ®­îc giao nh÷ng nhiÖm vô sau: - NhËp khÈu vËt t­, thiÕt bÞ, vËt liÖu, m¸y mãc, dông cô thi c«ng cÇn thiÕt cho Tæng c«ng ty l¾p m¸y vµ c¸c C«ng ty l¾p m¸y vµ x©y dùng. - XuÊt nhËp khÈu nh÷ng vËt t­, thiÕt bÞ, m¸y mãc mµ Tæng c«ng ty ®­îc Nhµ n­íc cho phÐp. - Ký hîp ®ång lao ®éng ®­a c«ng nh©n vµ kü s­ cã tr×nh ®é kü thuËt ®i lµm viÖc ë n­íc ngoµi, hoÆc liªn doanh liªn kÕt víi c¸c c¬ quan trong n­íc, hîp ®ång qua n­íc trung gian ®­a lao ®éng ®i lµm viÖc t¹i n­íc thø ba. Thuª c¸c chuyªn gia n­íc ngoµi vµo lµm viÖc trong n­íc hoÆc cho c¸c tæ chøc trong vµ ngoµi n­íc thuª chuyªn gia l¾p m¸y cña Tæng c«ng ty. - Kinh doanh vµ giíi thiÖu s¶n phÈm cña c¸c C«ng ty l¾p m¸y vµ x©y dùng trong n­íc s¶n xuÊt ®­îc, kÓ c¶ nh÷ng s¶n phÈm do Tæng c«ng ty liªn doanh víi n­íc ngoµi s¶n xuÊt ®­îc. - §Æt vµ qu¶n lý c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn ë trong n­íc vµ n­íc ngoµi. Ngoµi c¸c chøc n¨ng kÓ trªn C«ng ty cßn cã tr¸ch nhiÖm n¾m gi¸ c¶ hµng ngµy cña c¸c thiÕt bÞ trong n­íc vµ n­íc ngoµi th«ng tin cho c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc cã liªn quan. 4/ C¬ cÊu tæ chøc cña C«ng ty XNK l¾p m¸y. Gi¸m ®èc Phã gi¸m ®èc Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch nh©n sù phô tr¸ch kinh doanh Phßng tæng hîp Phßng KD XNK Phßng KD néi ®Þa Chi nh¸nh H¶I Phßng Chi nh¸nh §µ N½ng Chi nh¸nh TP HCM C«ng ty XNK l¾p m¸y ®­îc tæ chøc theo c¸c phßng ban nh­ sau: L·nh ®¹o C«ng ty gåm gi¸m ®èc vµ c¸c phã gi¸m ®èc ®­îc ph©n c«ng qu¶n lý theo tõng bé phËn chøc n¨ng. Ngoµi ra C«ng ty cßn ph©n c«ng c¸c phßng ban chuyªn m«n. Gi¸m ®èc C«ng ty cã nhiÖm vô l·nh ®¹o chung vµ ph©n c«ng c«ng viÖc cho nh©n viªn cña m×nh, ký c¸c hîp ®ång ®­îc cÊp trªn giao, ®­îc tæ chøc vµ ®iÒu hµnh toµn bé c¸c mÆt ho¹t ®éng cña C«ng ty, bè trÝ lao ®éng trong C«ng ty nh»m ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt trong c¸c mÆt c«ng t¸c. Gi¸m ®èc chñ ®éng hoµn toµn vÒ mÆt c«ng t¸c Tæng c«ng ty giao cho dùa trªn hiÖu qu¶ tõng c«ng t¸c phï hîp víi qui ®Þnh chung, ®­îc phÐp ®Ò xuÊt gi¸ c¶ xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ cña tõng thêi kú, tõng mÆt hµng, l« hµng ®Ó Tæng c«ng ty quyÕt ®Þnh gi¸ c¶. Gi¸m ®èc ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm hoµn toµn vÒ ch÷ ký vµ quyÕt ®Þnh cña m×nh tr­íc Tæng c«ng ty vµ ph¸p luËt, ®ång thêi chÞu tr¸ch nhiÖm hoµn toµn vÒ c¸c mÆt ho¹t ®éng cña C«ng ty, cã tr¸ch nhiÖm chÝnh vÒ ho¹t ®éng kinh doanh, t¹o viÖc lµm cho c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ ®¶m b¶o quyÒn lîi cho hä. Phã gi¸m ®èc cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý theo tõng bé phËn ®­îc giao, trùc tiÕp lµm c«ng t¸c nghiÖp vô ®èi víi nh÷ng hîp ®ång lín vµ phøc t¹p, thay mÆt gi¸m ®èc ®iÒu hµnh khi gi¸m ®èc ®i v¾ng, chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Tæng gi¸m ®èc vµ gi¸m ®èc C«ng ty vÒ nh÷ng hîp ®ång víi c¸c ®èi t¸c trong vµ ngoµi n­íc, trùc tiÕp ®iÒu hµnh khèi kinh doanh néi ®Þa, c¸c kho vµ cöa hµng ®¹i lý. Phßng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cã c¸c chøc n¨ng qu¶n lý c¸c ®¹i diÖn C«ng ty t¹i n­íc ngoµi, xuÊt nhËp khÈu thiÕt bÞ m¸y mãc vËt t­. Phßng tæng hîp cã chøc n¨ng tµi chÝnh tæng hîp, marketing, tæ chøc c¸n bé, tuyÓn chän lao ®éng lµm hîp ®ång thñ tôc ®i lao ®éng, ®µo t¹o chuyªn m«n, b¶o ®¶m chÕ ®é quyÒn lîi cho ng­êi ®i lao ®éng ë n­íc ngoµi, l­u tr÷ hå s¬, hîp ®ång lao ®éng. Phßng kinh doanh néi ®Þa phô tr¸ch kinh doanh vµ giíi thiÖu s¶n phÈm thiÕt bÞ, vËt t­ l­u th«ng trong n­íc. Ngoµi ra cßn cã c¸c chi nh¸nh cña C«ng ty t¹i c¸c Thµnh phè H¶i Phßng, §µ N½ng, TP Hå ChÝ Minh vµ n­íc ngoµi nh­ Liªn Bang nga, Hµn quèc, §µi Loan theo chøc n¨ng giíi thiÖu s¶n phÈm, më réng thÞ tr­êng, xóc tiÕn ký c¸c hîp ®ång víi c¸c ®èi t¸c trong n­íc vµ n­íc ngoµi. II/ Ph©n tÝch t×nh h×nh kinh doanh nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ t¹I c«ng ty XNK l¾p m¸y 1/ §Æc ®iÓm kinh doanh nhËp khÈu t¹i C«ng ty XNK l¾p m¸y C«ng ty XNK l¾p m¸y lµ ®¬n vÞ trùc thuéc Tæng c«ng ty l¾p m¸y ViÖt Nam, ®­îc thµnh lËp trªn c¬ së lµ phßng xuÊt nhËp khÈu cña Tæng c«ng ty tr­íc ®©y vµ do Tæng c«ng ty ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp sau khi ®· ®­îc sù ®ång ý cña Bé x©y dùng, C«ng ty XNK l¾p m¸y h¹ch to¸n phô thuéc Tæng c«ng ty l¾p m¸y ViÖt Nam. Chøc n¨ng chÝnh cña C«ng ty XNK l¾p m¸y lµ kinh doanh nhËp khÈu c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô cho ngµnh l¾p m¸y vµ xuÊt khÈu lao ®éng ra n­íc ngoµi. Ngoµi viÖc ph¶i ®¸p øng ®Çy ®ñ c¸c nhu cÇu vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cña Tæng c«ng ty l¾p m¸y, C«ng ty XNK l¾p m¸y cßn cã nhiÖm vô ph¶i nghiªn cøu, theo dâi vÒ thÞ tr­êng còng nh­ nhu cÇu m¸y mãc thiÕt bÞ ë ViÖt nam vµ kh¶ n¨ng cung øng cña c¸c nhµ cung cÊp n­íc ngoµi tõ ®ã ®Ò ra c¸c ph­¬ng ¸n kinh doanh tr×nh lªn Tæng c«ng ty. Trong ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty XNK l¾p m¸y mäi hîp ®ång kinh tÕ vµ thao t¸c nghiÖp vô ngo¹i th­¬ng ®Òu ph¶i tu©n thñ theo c¸c qui ®Þnh hiÖn hµnh cña Nhµ n­íc vµ tËp qu¸n quèc tÕ. Bªn c¹nh ®ã, v× C«ng ty XNK l¾p m¸y h¹ch to¸n phô thuéc Tæng c«ng ty nªn khi ký kÕt c¸c hîp ®ång kinh tÕ ph¶i ®­îc sù ®ång ý cña Tæng c«ng ty. C¸c h×nh thøc cña hîp ®ång bao gåm: Hîp ®ång mua b¸n; Hîp ®ång uû th¸c; Hîp ®ång liªn doanh liªn kÕt; Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh. C¸c hîp ®ång ngo¹i th­¬ng cã gi¸ trÞ lín tr­íc khi ký kÕt b¾t buéc ph¶i cã ph­¬ng ¸n kinh doanh. C¸c hîp ®ång sau khi ký kÕt ®­îc ®¨ng ký víi phßng giÊy phÐp Bé th­¬ng m¹i. Tr­êng hîp nh÷ng hµng ho¸ qu¶n lý b»ng h¹n ng¹ch (quota) ®¬n vÞ ph¶i xin phÐp Bé th­¬ng m¹i vµ chØ sau khi Bé cÊp h¹n ng¹ch míi tiÕn hµnh giao dÞch ký kÕt hîp ®ång ngo¹i th­¬ng. Tr¸nh tr­êng hîp hµng vÒ tr­íc råi míi xin h¹n ng¹ch hoÆc mua b¸n h¹n ng¹ch. §èi víi hîp ®ång thiÕt bÞ lÎ cã gi¸ trÞ trªn 100.000USD b¾t buéc ph¶i cã sù chÊp thuËn cña Bé chñ qu¶n vµ vô ®Çu t­ Bé th­¬ng m¹i. Mçi ®¬n vÞ mua m¸y ®Òu ph¶i cã 3 ®¬n hµng c¹nh tranh. Trong mçi ®¬n hµng ®Òu ph¶i chØ râ tÝnh n¨ng kü thuËt, gi¸ c¶ hîp lý vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c ®Ó so s¸nh, lùa chän. ChØ sau khi c¸c ®¬n hµng ®­îc nghiªn cøu kü vµ ®­îc Bé thu¬ng m¹i ®ång ý ®¬n vÞ míi ký hîp ®ång ngo¹i. C¸c hîp ®ång nhËp khÈu uû th¸c sau khi thùc hiÖn ®Òu cã thanh lý hîp ®ång. H×nh thøc thanh to¸n hîp ®ång ngo¹i th­¬ng th× tuú theo trÞ gi¸ hµng ho¸, ®èi t¸c n­íc ngoµi hoÆc c¸c yÕu tè kh¸c mµ ®¬n vÞ sÏ chän c¸c h×nh thøc thanh to¸n kh¸c nhau nh­: më tÝn dông th­; ®iÖn chuyÓn tiÒn hay h×nh thøc më tµi kho¶n 2/ C¬ chÕ ®iÒu hµnh nhËp khÈu cña C«ng ty XNK L¾p m¸y Tæng c«ng ty lËp dù to¸n c¸c c«ng tr×nh tham gia ®Êu thÇu, c«ng tr×nh ®ang thi c«ng ë trong n­íc vµ n­íc ngoµi vµ giao cho C«ng ty XNK c©n ®èi gi¸ ®Ó nhËp khÈu phôc vô cho kÕ ho¹ch cña Tæng c«ng ty ph©n phèi theo nhu cÇu cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn. Sau khi tham gia vµo tÝnh to¸n thùc tÕ vµ dù b¸o cho nhu cÇu cña Tæng c«ng ty, C«ng ty XNK l¾p m¸y sÏ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p nghiÖp vô nh­ göi vµ phóc ®¸p th­ chµo hµng, th­ hái hµng sau khi cã sù thèng nhÊt cña Tæng c«ng ty. C«ng ty sÏ lµm c¸c b¶ng gi¸ thiÕt bÞ m¸y mãc sau khi ®· c©n ®èi møc cuung vµ cÇu, tÝnh to¸n kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña Tæng c«ng ty giao vµ tr×nh ph­¬ng ¸n vay vèn nh»m t¸i s¶n xuÊt. C«ng ty cßn tham kh¶o thªm c¸c nhµ t­ vÊn ®Ó tr¸nh nhËp khÈu nh÷ng c«ng nghÖ cò kü, l¹c hËu lµm t¨ng thªm c¸c chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt cho s¶n xuÊt, nhËp ®­îc c¸c lo¹i vËt t­ thiÕt bÞ ®Æc chñng cho c¸c C«ng ty thµnh viªn. C«ng ty th«ng qua Tæng c«ng ty dù b¸o vµ th«ng b¸o cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn vÒ nh÷ng d©y chuyÒn c«ng nghÖ míi cña n­íc ngoµi nh­ tÝnh n¨ng s¶n xuÊt, øng dông khoa häc kü thuËt t¹i ViÖt nam tiÕp cËn ®­îc víi tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ cña n­íc ngoµi tiÕp ®ã h­íng dÉn c¸c ®¬n vÞ ¸p dông trong s¶n xuÊt vµ x©y dùng t¹i ViÖt Nam, nh»m ®¸p øng ®­îc ®ßi hái cña thÞ tr­êng vµ yªu cÇu cña Tæng c«ng ty ®ang trong qu¸ tr×nh gia nhËp vµ héi nhËp víi tr×nh ®é quèc tÕ. 3/ T×nh h×nh kinh doanh nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ cña C«ng ty trong nh÷ng n¨m qua. BiÓu 1: KÕt qu¶ ho¹t ®éng nhËp khÈu cña MEIMEX (1998-1999-2000) §¬n vÞ: ngh×n USD Néi dung N¨m 1998 N¨m 19999 N¨m 2000 Thùc hiÖn K ho¹ch % so KH Thùc hiÖn K ho¹ch % so KH Thùc hiÖn K ho¹ch % so KH Tæng kim 5.293 4.842 109,3 4.873,4 4.740 102,8 7.624,356 6.733 113,4 ng¹ch nk NhËp khÈu 1.400 1.212 115,5 1.150 1.205 95,42 5.078,297 3.725 136,32 Uû th¸c NhËp khÈu 3.893 3.214 121,1 3.723,4 2.948 126,3 2.546,059 2.698 94,35 Tù doanh Qua b¶ng trªn ta thÊy, xuÊt khÈu cña C«ng ty trong c¸c n¨m (1998-2000) lµ b»ng kh«ng, h×nh thøc kinh doanh chñ yÕu cña C«ng ty lµ nhËp khÈu. Tæng kim ng¹ch nhËp khÈu n¨m 1998 ®¹t 5.293.000 USD, sang n¨m 1999 chØ ®¹t 4.873.400 USD gi¶m 8% so víi n¨m 1998 ®iÒu nµy lµ do nhËp khÈu uû th¸c ®· kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch vµ chØ ®¹t 95,42%, cßn nhËp khÈu tù doanh ®· hoµn thµnh tèt kÕ ho¹ch vµ ®¹t 126,3%. H¬n n÷a, n¨m 1999 do nhu cÇu vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ trong ngµnh l¾p m¸y gi¶m nªn chiÕn l­îc nhËp khÈu cña Tæng c«ng ty thay ®æi v× vËy mµ nhËp khÈu tù doanh cña MEIMEX tuy ®· v­ît kÕ ho¹ch ®Æt ra nh­ng so víi n¨m 1998 th× vÉn thÊp h¬n. N¨m 2000, ngoµi viÖc ph¶i hoµn thµnh kÕ ho¹ch mµ Tæng c«ng ty giao cho, C«ng ty MEIMEX cßn ph¶i tù m×nh t×m kiÕm b¹n hµng, t×m kiÕm ®èi t¸c vµ víi sù cè g¾ng nç lùc cña tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn C«ng ty còng nh­ sù chØ ®¹o s¸t sao cña Ban gi¸m ®èc cho nªn kim ng¹ch nhËp khÈu n¨m 2000 cña C«ng ty t¨ng h¬n n¨m 1999 lµ 2.750.960 USD vµ ®¹t 113,4% so víi kÕ ho¹ch, trong ®ã nhËp uû th¸c t¨ng 3.928.300 USD vµ ®¹t 136,32% so víi kÕ ho¹ch, nh­ng nhËp khÈu tù doanh l¹i gi¶m vµ chØ ®¹t 94,35% so víi kÕ ho¹ch. Nguyªn nh©n gi¶m nhËp khÈu tù doanh lµ do gi¸ cña mét sè lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi cao h¬n so víi c¸c n¨m tr­íc, cho nªn theo sù chØ ®¹o cña Tæng c«ng ty , C«ng ty XNK l¾p m¸y chi nhËp khÈu nh÷ng lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ tèi cÇn thiÕt, cßn l¹i lµ nhËp mét sè phô tïng thay thÕ, söa ch÷a m¸y mãc cò ®Ó tiÕt kiÖm tèi ®a ®­îc ngo¹i tÖ. 4./ C¬ cÊu mÆt hµng nhËp khÈu cña MEIMEX. BiÓu 2: KÕt qu¶ ho¹t ®éng nhËp khÈu ë MEIMEX theo h×nh thøc nhËp khÈu §¬n vÞ: ngh×n USD N¨m N¨m 1998 N¨m 1999 N¨m 2000 ChØ tiªu Gi¸ trÞ TT (%) Gi¸ trÞ TT (%) Gi¸ trÞ TT(%) Tæng kim Ng¹ch NK 5.293 100 4.873,4 100 7.624,356 100 NK uû th¸c 1.400 26 1.150 24 5.078,297 67 NK tù doanh 3.893 74 3.723,4 76 2.546,059 33 Qua b¶ng trªn chóng ta thÊy, n¨m 1998 nhËp khÈu tù doanh chiÕm tíi 74%, n¨m 1999 nhËp khÈu tù doanh chiÕm 76% ®iÒu nµy cho thÊy chiÕn l­îc kinh doanh chñ yÕu cña C«ng ty lµ nhËp khÈu tù doanh, nhËp khÈu uû th¸c chØ chiÕm tû träng nhá trong tæng kim ng¹ch nhËp khÈu. Thùc tr¹ng nµy dÔ hiÓu v× C«ng ty XNK l¾p m¸y chñ yÕu thùc hiÖn nghiÖp vô nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô cho ngµnh l¾p m¸y mµ nhu cÇu vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ cho ngµnh nµy hµng n¨m lµ t­¬ng ®èi lín vµ ®Òu ®Æn, do ®ã mµ nhËp khÈu tù doanh cña C«ng ty lu«n lu«n chiÕm tû träng lín. N¨m 2000, kim ng¹ch nhËp khÈu cña C«ng ty t¨ng ®¸ng kÓ so víi c¸c n¨m tr­íc, tæng kim ng¹ch nhËp khÈu ®¹t 7.624.356 USD trong ®ã nhËp uû th¸c 5.078.297 USD chiÕm tíi 67% trong khi ®ã nhËp tù doanh chØ ®¹t 2.546.059 USD vµ chØ chiÕm 33%. Së dÜ nhËp khÈu uû th¸c n¨m 2000 v­ît h¬n c¶ nhËp khÈu tù doanh vµ cßn v­ît xa so víi c¸c n¨m tr­íc lµ do C«ng ty ®· ý thøc ®­îc r»ng ngoµi viÖc ph¶i hoµn thµnh nghÜa vô mµ Tæng c«ng ty giao, C«ng ty XNK ph¶i tù m×nh t×m kiÕm ®èi t¸c, chñ ®éng h¬n trong kinh doanh vµ kh«ng ph¶i lÖ thuéc nhiÒu vµo Tæng c«ng ty. H¬n n÷a, nhËp khÈu uû th¸c C«ng ty kh«ng cÇn bá vèn rñi ro hÇu nh­ kh«ng cã mµ C«ng ty vÉn cã thÓ cã l·i qua viÖc thu phÝ uû th¸c cña ®¬n vÞ uû th¸c. 5./ ThÞ tr­êng nhËp khÈu cña MEIMEX . Tr­íc nh÷ng n¨m 90, m¸y mãc thiÕt bÞ chñ yÕu cña Tæng c«ng ty l¾p m¸y ®­îc nhËp khÈu tõ Liªn X« (cò) vµ mét sè n­íc §«ng ¢u d­íi nhiªï h×nh thøc kh¸c nhau, nh­ng chñ yÕu lµ do c¸c n­íc nµy viªn trî kh«ng hoµn l¹i. Sang n¨m 1991 vµ cho ®Õn nay, do cã nhiÒu biÕn ®éng lín vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ trªn thÕ giíi ®¨c biÖt lµ ë mét sè n­íc SNG vµ §«ng ¢u nªn thÞ tr­êng nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ truyÒn thèng cña C«ng ty kh«ng cßn n÷a. C«ng ty mÊt c¸c mèi quan hÖ b¹n hµng cò. MÆt kh¸c, do ®ßi hái cao cña thÞ tr­êng nhËp khÈu do ®ã C«ng ty ®· chuyÓn sang nghiªn cøu thÞ tr­êng cung cÊp m¸y mãc thiÕt bÞ ë c¸c n­íc kinh tÕ ph¸t triÓn, nh÷ng n¬i mµ cã tr×nh ®é khoa häc kü thuËt cao, c«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i nh­ NhËt, Mü, Ytaly... Trªn thÕ giíi hiÖn nay, thÞ tr­êng bu«n b¸n m¸y mãc thiÕt bÞ rÊt réng lín, ®a d¹ng vµ c¹nh tranh rÊt quyÕt liÖt. ViÖc