Đề tài Một số trò chơi củng cố ôn luyện trong các hoạt động học tập cho trẻ mầm non

I. Đặt vấn đề Nhu chúng ta đã biết trong bất kì hoạt động học tập vui chơi nào cũng đều có trò chơi vận động hoặc trò chơi nhằm mục đích ôn luyện củng cố kiến thức cho trẻ. Qua đây chứng tỏ rằng trò chơi đóng một vai trò vô cùng quan trọng và không thể thiếu đợc đối với quá trình giáo dục trẻ mầm non . Vì thông qua trò chơi chính là nhằm phát triển cho trẻ về t duy, trí tuệ, óc phán đoán, suy luận, khả năng quan sát nhanh nhạy. Mặt khác thông qua trò chơi còn phát triển về thể chất, sự nhanh nhậy hoạt bát trong vận động, tinh thần đoàn kết và tính đồng đội cao ở trẻ. Ngoài ra qua trò chơi còn thoả mãn đợc tính tò mò, ham hiểu biết và sự hiếu động của trẻ. Khi chơi trò chơi trẻ thấy mình nh đang đợc vui chơi nên rất hào hứng và sôi nổi , nhng thực chất là trẻ đang lĩnh hội đợc kiến thức mà cô cung cấp cho trẻ một cách tích cực và nhanh nhất. Tuy vậy không phải trò chơi nào cũng mang lại sự hào hứng cho trẻ khi tham gia. Bởi trò chơi đã quá quen thuộc hoặc nhàm trán với trẻ rồi thì khiến trẻ không còn hứng thú nữa, nên đòi hỏi trò chơi phải tạo ra cho trẻ cảm giác mới lạ, kích thích đợc tính tò mò, năng động ở trẻ thì mới thu hút đợc trẻ vào hoạt động. Chính vì vậy mà trong quá trình chăm sóc- giáo dục trẻ tôi đã luôn mong muốn suy nghĩ và tìm ra một số trò chơi phù hợp với trẻ để vừa nhằm củng cố kiến thức cho trẻ một cách hữu ích lại đem đến cho trẻ sự sảng khoái trong khi học. Trong năm học 2008 – 2009 tôi đã mạnh dạn cải tiến sáng tạo và áp dụng một số trò chơi mà tôi thấy phù hợp với trẻ để đa vào hớng dẫn trẻ hoạt động nhằm giúp trẻ có một kết quả học tập tốt hơn. II giảI quyết vấn đề Cơ sở lí luận. Do đặc điểm tâm sinh lí của trẻ mầm non luôn tò mò, hiếu động, ham học hỏi và tìm tòi khám phá những gì mới lạ. Mặt khác trẻ ở lứa tuổi này tâm lí thờng là : “ Học bằng chơi chơi mà học” không thể gò ép trẻ vào một khuôn khổ hay hình thức mang tính áp đặt nào. Mà ở trẻ tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên theo sự hng phấn của trẻ. Chính vì vậy mà trò chơi là một trong những hoạt động giúp trẻ sẽ nhớ lâu và nhớ sâu kiến thức hơn. Vì qua trò chơi trẻ nh thấy mình đang đợc vui chơi thoả thích nhng thực chất lại là sự tiếp thu lĩnh hội kiến thức của những bài học một cách cao nhất. Chính vì vậy mà những trò chơi phù hợp lại thoả mãn đợc tâm lí của trẻ sẽ đem đến cho trẻ các kiến thức một các nhẹ nhàng mà hiệu quả. 2. Cơ sở thực tiễn Thực hiện sự chỉ đạo của sở giáo dục đào tạo Hà Nội, phòng giáo dục đào tạo huyện Sóc Sơn, thực hiện chơng trình đổi mới hình thức tổ chức giáo dục cho trẻ ở các lứa tuổi mầm non nhằm giáo dục trẻ phát triển toàn diện . Nên đòi hỏi mỗi giáo viên cần phải năng động có những tìm tòi, sáng tạo phù hợp throng quá trình chăm sóc và giáo dục trẻ để nhằm đem lại cho trẻ những kiến thức bổ ích nhất throng cuộc sống xung quanh trẻ. Trong thực tế các trò chơi lồng ghép vào giáo dục trẻ cha đợc phong phú chủ yếu là trò chơi cũ, đơn giản, gây cho trẻ sự nhàm chán. Vì vậy để giúp trẻ có thể tiếp thu đợc những kiến thức của các bài học một cách tích cực và hiệu quả thì không chỉ dừng ở việc cô giảng giải để trẻ tiếp thu một cách thụ động mà còn cần thông qua trò chơi để trẻ đợc trải nghiệm thực tế hơn giúp trẻ ghi nhớ sâu hơn những kiến thức kĩ năng cơ bản nhất của mỗi giờ hoạt động học tập cũng nh hoạt động vui chơi. Chính vì vậy mà tôi đã lựa chọn đề tài “Một số trò chơi củng cố ôn luyện trong các hoạt động học tập cho trẻ mầm non”. Trong quá trình thực hiện tôi đã gặp một số thuận lợi và khó khăn sau: + Thuận lợi: Bản thân tôi là một giáo viên có kinh nghiệm dạy lớp mẫu giáo nhỡ, có tinh thần trách nhiệm cao trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ, hiểu tâm sinh lí của trẻ lứa tuổi mầm non . Đợc ban giám hiệu tạo điều kiện tham gia góp ý để tôi có cơ hội nâng cao về trình độ chuyên môn cũng nh phơng pháp giảng dạy, kĩ năng s phạm của bản thân . Đa số các cháu luôn năng động, khoẻ mạnh và ham thích học , thích vui chơi ,thích tìm hiểu khám phá những gì mới lạ xung quanh trẻ. Có môị trờng lớp học sạch sẽ, gọn gàng. + Khó khăn: Bên cạnh những thuận lợi tôi còn gặp không ít những khó khăn nh: Phòng học còn trật hẹp nên dẫn đến hoạt động học tập và vui chơi của trẻ còn hạn chế. Một số trẻ còn nhút nhát trong quá trình tham gia vào các hoạt động của lớp . Đa số trẻ là cha qua lớp mẫu giáo bé nên rèn các kĩ năng, thói quen của các hoạt động học tập còn gặp nhiều khó khăn . Phụ huynh học sinh còn cha thật sự quan tâm đến việc học tập của con em mình nhiều . 3.Trình bày một số trò chơi cho trẻ mầm non + Trò chơi 1: Chơi với các giác quan và một số bộ phận trên cơ thể. Đây là một trong những trò chơi nhằm giúp trẻ củng cố kiến thức về một số bộ phận giác quan trên cơ thể. Khi cho trẻ làm quen với hoạt động “Tìm hiểu một số bộ phận trên cơ thể” Trong chủ đề “Bản thân” * Mục đích của trò chơi:Nhằm giúp trẻ nhớ đợc tên gọi, đặc điểm, tác dụng của các giác quan và một số bộ phận trên cơ thể. Thông qua trò chơi phát triển cả về thể chất cho trẻ. * Cách chơi:Cô chơi cùng với trẻ . Cô nói đến giác quan nào thì trẻ phải chỉ vào giác qua đó kết hợp nói tên, đặc điểm hoặc tác dụng của các giác quan và đồng thời làm động tác minh hoạ . *Cách tiến hành chơi nhu sau : Hoạt động của cô Hoạt động cuả trẻ -Cô nói“Mắt đâu,mắt đâu -Cô nói tiếp: “Làm gì làm gì”? -“Mấy mắt mấy mặt?” -“Tai đâu tai đâu?” -“Làm gì làm gì?” -“Mũi đâu mũi đâu?” -“Làm gì, làm gì?” -“Miệng, đâu miệng đâu?” -“Làm gì ,làm gì?” -“Tay đâu, tay đâu?” -“Mấy tay, mấy tay?” -“Làm gì ,làm gì?” -“Chân đâu, chân đâu?” -“Làm gì làm gì?” -Trẻ nói : “mắt đây , mắt đây”, kết hợp ngón tay trỏ và ngón tay cái khoanh tròn để hai bên mắt nh hai mắt kính và đầu lắc l nhẹ sang hai bên theo nhịp của lời nói. -Trẻ :“Để nhìn ,để nhìn” kết hợp tay để nh trên và giả làm động tác xoay mặt sang hai bên . -“Hai mắt , hai mắt” -“Tai đây, tai đây” kết hợp đa tay cầm nhẹ vào hai tai. -“Để nghe ,để nghe” kết hợp lòng bàn tay để ngửa về phía trớc cạnh tai và nhẹ quay mặt sang hai bên theo- nhịp điệu cuả lời nói . -“Mũi đây , mũ đây” kết hợp đa ngón tay chỉ lên mũi . -“Để thở, để ngửi” kết hợp ngón tay xoay xoay để ở dới sống mũi. -“Miệng đây, miệng đây” kết hợp đa hai ngón tay trỏ lên ngò má vuốt nhẹ xuống hai bên miệng.’ -“Để ăn, để nói” kếp hợp ngón tay day day nhẹ hai bên miệng và sau đó ấn nhẹ tay làm miệng tròn há ra khi kết thúc lời nói. -“Tay đây, tay đây” kết hợp hai tay đa thẳng lên phía trớc mặt và lắc nhẹ . -“Hai tay, hai tay” kết hợp bàn tay lắc theo nhịp của lời nói. -“Để cầm, để nắm’’ kết hợp ngập khuỷ tay vào và duỗi ra ở phía trớc mặt theo nhịp lời noí. -“Chân đây chân đây” kết hợp hai tay chống hông và dập chân bốn cái xuống sàn theo từng nói . -“Để đi, để đứng” kết hợp dập chân theo nhịp một hai (hai lần). *Kết quả: Qua việc cho trẻ chơi nh vậy , tôi thấy trẻ rất là hào hứng và thích thú khi tham gia.Trẻ nhớ đợc rất tốt các bộ phận giác quan trên cơ thể .Mặt khác qua trò chơi nh vậy trẻ còn đợc vận động nên còn giúp trẻ phát triển về thể chất . Trò chơi 2:Ghi nhớ bớc chân Đây là một trong những trò chơi nhằm củng cố kiến thức về các loại hình cơ bản ở hoạt động làm quen với toán cho trẻ *Mục đích :Giúp trẻ nhớ đợc tên các loại hình học cơ bản nh:( hình tròn,. hình vuông, hình tam giác , hình chữ nhật).Rèn kĩ năng quan sát và phản xạ nhanh ở trẻ. *Chuẩn bị:Cô vẽ trên sàn nhà hình nh sau: *Luật chơi:P hải đi vào đúng ô hình theo yêu cầu,hiệu lệnh của cô.Ai đi sai phải quay trở lại và nhờng lợt chơi cho đội bạn.Đội nào hết ngời trớc là đội thắng cuộc. *Cách chơi:cho trẻ chơi theo nhóm (trớc khi chơi cô có thể cho trẻ bốc thăm hoặc oản tù tì để chọn lợt chơi).Khi cô nói đến tên hình nào thì trẻ phải đi vào hình đó(VD: Cô nói hình vuông trẻ phải đi vào hình vuông, cô nói hình nhữ nhật trẻ phải đi vào hình nhữ nhật),Nếu bớc sai phải nhờng lợt chơi cho đội bạn và ngợc lại. Kết thúc lần chơi,đôi nào hết ngời trớc thì đội đó thắng cuộc. Chú ý:Trong quá trình cho trẻ chơi cô có thể cho trẻ chơi theo tốc độ nhanh hoặc chậm tuỳ thuộc vào khả năng nhận thức của trẻ. Trong khi chơi cô ấn định thời gian cụ thể. *Trò chơi 3:Ô cửa bí mật Đây là một trò chơi đợc áp dụng vào hoạt động tìm hiểu môi trờng xung quanh ở các chủ đề nh :(động vật,một số ngành nghề, phơng tiện giao thông.Hoạt động âm nhạc ở các chủ đề nh: (động thực vật ,một số ngành nghề) *Mục đích :Nhằm củng cố và ôn luyện cho trẻ một số kiến thức ở chủ điểm mà trẻ đang học. *Chuẩn bị:Ba ngôi nhà với ba ô cửa màu khác nhau(xanh ,đỏ, vàng) trong mỗi ngôi nhà sẽ là những hình ảnh hoặc đồ vật khác nhau liên quan đến bài học hoặc chủ điểm.mà trẻ đang học . VD:V ới chủ điểm ngành nghề cô để ngôi nhà có ô cửa màu vàng là hình ảnh bác sĩ,ngôi nhà có cửa màu đỏ là hình ảnh cú bộ đội,ngôi nhà có ô cửa màu xanh là hình ảnh hoặc đồ dùng của bác nông dân. *Cách chơi :Trẻ chọn ô cửa theo ý mình.Khi ô cửa đợc mở ra bên trong ngôi nhà có hình ảnh hoặc vật bất kì nào đó thì cô yêu cầu trẻ thể hiện một bài hát hoặc hành động phù hợp với hình ảnh đó.(VD:Trẻ chọn mở ô cửa màu xanh,nếu trong ô cửa là hình ảnh bác nông dân ,thì cô có thể yêu cầu trẻ hát một bài nói về nghề nông hoặc thể hiện một số hành động của bác nông dân).Nếu làm đợc tốt sẽ đợc tặng quà. *Chú ý :Khi cho trẻ chơi trò chơi này cô có thể cho cả lớp chơi hoặc chơi theo tổ,nhóm cá nhân. *Kết quả :thông qua trò chơi này đã cung cấp cho tẻ đợc kiến thức của chủ điểm một cách tổng hợp nh kiến thức về âm nhạc, kiến thức về môi trờng xung quanh một cách nhẹ nhàng mà lại thu hút đợc sự chú ý của trẻ.Ngoài ra thông qua việc cho trẻ thể hiện những hành động hoặc cử chỉ theo hình ảnh trong ô cửa còn tạo cho trẻ sự thoải mái .Nhờ đó mà trẻ tiếp thu bài tốt hơn. Trò chơi 4:Tìm đúng nhà *Mục đích :cụng cấp và giúp trẻ nhớ lâu hơn kiến thức của chủ đề đang học một cách tổng hợp. Kích thích tính tò mò ham học hỏi ở trẻ. *Chuẩn bị: một sa bàn cỏ hoa trên đó cô tạo ra những khoảng trống để làm đờng đi đến từng ngôi nhà.Ba ngôi nhà giống hệt nhau để trên sa bàn đó.Ơ trong mỗi ngôi nhà là những hình ảnh khác và một trong ba ngôi nhà đó có hình ảnh giống với hình ảnh bên ngoài(VD: ở chủ đề “Động vât” cô để một ngôi nhà có hình ảnh con gà, một ngôi nhà có hình ảnh con mèo,một ngôi nhà có hình ảnh con thỏ và một hình ảnh con mèo bằng đồ chơi ngoài ngôi nhà). *Cách chơi:Lần lợt mở cửa từng ngôi nhà để kiểm tra xem có đúng nhà cần tìm không .Khi cửa đợc mở ra bên trong là hình ảnh gì thì trẻ sẽ thể hiện cử chỉ hành động bất kì họăc một bài hát phù hợp với hình ảnh đó. VD:Trớc khi chơi, cô tạo tình huống để thu hút sự chú ý của trẻ nh: “Bạn mèo mải đi chơi xa nên không còn nhớ đờng về nhà mình nữa.Vậy các con hãy giúp chú mèo tìm đợc đúng nhà của mình nhé”. Sau đó cô dùng hình ảnh chú mèo và giả đi tìm nhà để mở các ô cửa ra khi mở ô cửa trong ngôi nhà có hình ảnh gì sẽ thể hiện phù hợp với hình ảnh đó theo ý của trẻ.Khi nào mở đợc ô cửa có hình ảnh chú mèo thì mèo đã tìm đợc đúng nhà của mình. *Chú ý :Khi sắp xêp các ngôi nhà cô nên đê ngôi nhà cần tìm ơ vị trí cuối cùng .Trò chơi này có thể áp dụng vào hoạt động cho trẻ làm qen với âm nhạc, môi trờng xung quanh.Khi cho trẻ thể hiện theo các hình ảnh cô có thể cho trẻ thể hiện theo cá nhân trẻ hoặc theo tổ,nhóm trẻ. Trong quá trình chơi ai thể hiện đợc tốt sẽ đợc thởng để khích lệ trẻ chơi. III. Kết thúc vấn đề 1.Kết kuận: - Qua quá trình cho trẻ chơi các trò chơi trên , tôi thấy trẻ rất hào hứng và thích thú khi tham gia chơi. Đặc biệt là khi đa những trò chơi này áp dụng vào từng bài học cụ thể của trẻ đã giúp trẻ tiếp thu kiến thức đợc tốt hơn và nhớ đợc lâu hơn. Không những thế việc cho trẻ học thông qua trò chơi còn phát triển về thể chất , tính tò mò , ham học hỏi của trẻ , kích thích sự hng phấn về tinh thần cho trẻ trong khi học, để từ đó giúp cho mỗi giờ học luôn mang lại đợc hiệu quả một cách tốt nhất. Ngoài việc tổ chức những trò chơi này trong các hoạt động học tập nhằm ôn luyện củng cố kiến thức cho trẻ thì cô có thể tổ chức cho trẻ ở mọi lúc , mọi nơi nh hoạt động ngoài trời , những lúc thấy trẻ mệt mỏi uể oải để kích thích tinh thần của trẻ. 2. Bài học kinh nghiệm Để mỗi giờ học hay bất cứ hoạt động vui chơi nào ở trẻ mang lai đơc kêt quả tôt thì cô giáo nên làm sao tạo ra cho trẻ đơc học dới hình thức bằng những trò chơi phù hợp nhẹ nhàng với trẻ mà vẫn đảm bảo cung cấp đầy đủ kiến thức cho trẻ . Cô giáo phải là ngơi ham học hỏi ,tìm tòi, suy nghĩ sáng tạo hơn nữa trong quá trình chăm sóc và giáo giục trẻ .Phải tâm huyết với nghề, hết lòng vì trẻ. Trên đây là một số trò chơi mà tôi đã suy nghĩ và đa vào hớng dẫn trẻ hoạt động để nhằm giúp tttrẻ lĩnh hội đợc những kiến thức tốt hơn .Song cũng không tránh khỏi sơ xuât.Vậy nên rât mong đợc sự tham gia góp ý của các đồng nghiệp ,của ban lãnh đạo để bản sáng kiến đợc hoàn thiện hơn . Xin chân thành cảm ơn . Việt Long ngày 25,tháng 3,năm 2009 Ngời viết: Nguyễn Thị Bich Mỵ