Đề tài Một số ý kiến đề nghị qua đợt thực tập và rèn luyện tư cách đạo đức, tác phong nghề nghiệp của người cán bộ ngân hàng tương lai

. - GiÊy ®Ò nghÞ vay vèn - Ph­¬ng ¸n SXKD - Chøng tõ liªn quan Møc cho vay = Tæng nhu cÇu vèn - Vèn tù cã - Vèn kh¸c * Cho vay theo h¹n møc tÝn dông ¸p dông cho kh¸ch hµng vay ng¾n h¹n cã nhu cÇu vèn th­êng xuyªn, SXKD æn ®Þnh. 5. §èi víi tr­ëng phßng tÝn dông vµ Ban gi¸m ®èc Sau khi hoµn thµnh xong c¸c b­íc kiÓm tra tr­íc khi cho vay, tr×nh lªn ban l·nh ®¹o, ban l·nh ®¹o cã nhiÖm vô: - KiÓm tra tÝnh chÊt ®Çy ®ñ, hîp lÖ cña bé hå s¬ cho vay - Phª duyÖt kho¶n vay, ký hîp ®ång b¶o ®¶m tiÒn vay, H§TD C¸c c¸n bé ®ång thêi kiÓm tra tÝnh to¸n l¹i: + Dù ¸n, møc vay, l·i suÊt, thêi h¹n + ThÈm tra vÊn ®¸p trùc tiÕp CBTD. 6. T¸i thÈm ®Þnh kho¶n vay Cã 2 ph­¬ng ph¸p thÈm ®Þnh: - Gi¸n tiÕp: Dùa vµo hå s¬ ®· cã, dùa vµo ®Þnh møc kinh tÕ, kü thuËt, dùa vµo quy chÕ, chÕ ®é quy ®Þnh ®Ó tÝnh to¸n l¹i thÓ lÖ, chÕ ®é ®iÒu kiÖn ®ñ cña mét kho¶n vay. - Trùc tiÕp: KiÓm tra thùc tÕ hé s¶n xuÊt. Dùa vµo hå s¬, tµi liÖu ®· cã, rót ra nhËn xÐt ®Ó b¸o cho Ban l·nh ®¹o. Khi kiÓm tra, thÈm ®Þnh ph¶i so s¸nh hå s¬ víi thùc tÕ, cÇn nhËn xÐt nh÷ng t¸c ®éng bªn ngoµi ¶nh h­ëng ®Õn dù ¸n. KiÓm tra trong khi cho vay KiÓm tra trong khi cho vay ph¶i cã sù hîp t¸c cña CBTD, c¸c phßng liªn quan, chñ yÕu lµ phßng TÝn dông vµ phßng kÕ to¸n - ng©n quü. 1. §èi víi phßng kÕ to¸n - Sau khi chuyÓn xuèng phßng kÕ to¸n, kÕ to¸n viªn kiÓm tra tÝnh ®Çy ®ñ, ®óng ®¾n, hîp lÖ, hîp ph¸p. - C¸c quy ®Þnh ghi chÐp trªn chøng tõ ph¶i thùc hiÖn ®óng nh­ sè tiÒn b»ng sè, b»ng ch÷ ph¶i khíp nhau, viÕt hÕt dßng trªn míi xuèng dßng d­íi, mét mµu mùc, ®Æc biÖt chó ý ch÷ ký. - NÕu kh¸ch hµng vay b»ng b¶o ®¶m tµi s¶n, kÕ to¸n tÝnh l·i ®­îc h­ëng, l·i vay ph¶i tr¶, ®èi chiÕu ch÷ ký khi kho¶n vay ®¶m b¶o ®é tin cËy kÕ to¸n míi h¹ch to¸n in phiÕu chi. 2. Bé phËn ng©n quü Tuy c«ng viÖc kh«ng phøc t¹p nh­ng bé phËn thñ quü lµ ng­êi g¸c cæng cuèi cïng, bé phËn thñ quü khi thu sÏ kiÓm tra phiÕu chi, néi dung... so s¸nh víi sæ vay... cã hîp ph¸p, hîp lý th× tiÕn hµnh chi. KiÓm tra ng­êi lÜnh tiÒn víi ng­êi cã tªn trong khÕ ­íc cã ®óng kh«ng. Khi ng­êi kh¸c nhËn thay th× ph¶i cã sù kiÓm tra (giÊy uû quyÒn...) KiÓm tra sau khi cho vay 1. §èi víi c¸n bé tÝn dông - Tuú theo møc ®é an toµn cña kho¶n vay, CBTD kiÓm tra mét hay nhiÒu lÇn vµ kiÓm tra ®Þnh kú, ®ét xuÊt... + C¸c kho¶n vay tèt lµ kho¶n vay sö dông ®óng môc ®Ých, tr¶ gèc + l·i ®óng quy ®Þnh, tµi s¶n ®¶m b¶o cßn ®ñ, nguyªn vÑn theo ký kÕt. + C¸c kho¶n vay cã vÊn ®Ò lµ kho¶n chËm tr¶ nî gèc + l·i. Cã biÓu hiÖn ch©y ú, trèn tr¸nh, sö dông vèn sai môc ®Ých, vi ph¹m qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n ®¶m b¶o, dù ¸n kh«ng cã hiÖu qu¶, cã biÓu hiÖn gian lËn lõa ®¶o. - Khi cã nh÷ng biÓu hiÖn tiªu cùc, CBTD cã biÖn ph¸p: + Kh¸ch hµng chËm tr¶ nî gèc + l·i: NÕu do nguyªn nh©n kh¸ch quan v× gÆp khã kh¨n nh­ thiªn tai, dÞch bÖnh... th× CBTD h­íng dÉn kh¸ch hµng cho lµm ®¬n gia h¹n. NÕu do nguyªn nh©n chñ quan, cã thu nh­ng kh«ng tr¶ nî th× kh«ng cho gia h¹n nî, chuyÓn nî qu¸ h¹n, cã biÖn ph¸p tÝch cùc ®Ó thu nî, theo dâi ®Ó thu nî, nÕu kh«ng cã biÖn ph¸p nµo thu nî cã hiÖu qu¶, ®èi víi kh¸ch hµng cã thÕ chÊp tµi s¶n ®¶m b¶o th× ph¸t gi¸, hãa gi¸ theo quyÕt ®Þnh. Kh«ng cho vay nh÷ng kh¸ch hµng kh«ng hoµn thµnh tèt. + Kh¸ch hµng sö dông vèn sai môc ®Ých, hoÆc dù ¸n kh«ng cã hiÖu qu¶, cã biÓu hiÖn trèn tr¸nh, ch©y ú th× cã biÖn ph¸p thu håi nî tr­íc h¹n, chuyÓn nî qu¸ h¹n, chÊm døt cho vay. 2. §èi víi c¸n bé kÕ to¸n - Bé phËn kÕ to¸n cã nhiÖm vô hÕt søc quan träng, lµ nguån th«ng tin, th«ng b¸o cho Ban l·nh ®¹o. - Phßng kÕ to¸n ph¶i th­êng xuyªn th«ng b¸o kÞp thêi cho Ban gi¸m ®èc vµ CBTD biÕt ®­îc: + C¸c kho¶n vay ®Õn h¹n, qu¸ h¹n hoÆc s¾p ®Õn qu¸ h¹n + T×nh h×nh tr¶ nî gèc, l·i cña hé vay, cña tõng ®Þa bµn mµ CBTD qu¶n lý. - Thùc hiÖn nghiªm tóc chÕ ®é chuyÓn nî qu¸ h¹n, trÝch quü dù phßng rñi ro... HiÖn nay sao kª, c¸c th«ng b¸o... ®­îc thùc hiÖn vµ in ra trªn m¸y tÝnh 3. §èi víi Ban l·nh ®¹o - Ban l·nh ®¹o lµ Ban qu¶n lý gi¸n tiÕp nªn cã nhiÖm vô hÕt søc quan träng: + N¾m b¾t, ph©n tÝch kÕ ho¹ch thu nî, l·i... + KiÓm tra ®ét xuÊt viÖc thùc hiÖn cña CBTD vµ kh¸ch hµng + §èi chiÕu c«ng khai nî theo ®ît ®Ó cã biÖn ph¸p thÝch hîp + Thay ®æi ®Þnh kú ®Þa bµn qu¶n lý cho CBTD... IV. KÕt luËn Ho¹t ®éng TÝn dông lµ mét nghiÖp vô viÖc quan träng, nã quyÕt ®Þnh c¬ b¶n nguån thu nhËp cña Ng©n hµng. §ßi hái ph¶i cã mét khèi l­îng c¸n bé lín, cã nghiÖp vô vµ chuyªn m«n giái, am hiÓu s©u réng t×nh h×nh KT-XH. N¾m ®­îc thÓ lÖ chÕ ®é cña ngµnh còng nh­ chñ tr­¬ng ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Þa ph­¬ng. §Æc biÖt lµ ph¶i cã phÈm chÊt, t­ c¸ch ®¹o ®øc tèt, cã tr¸ch nhiÖm vµ ý thøc kû luËt chÆt chÏ. Ho¹t ®éng TÝn dông ®ßi hái ph¶i tu©n thñ nghiªm ngÆt c¸c t¸c nghiÖp trong quy tr×nh cho vay, v× ho¹t ®éng nµy mang tÝnh rñi ro rÊt cao. cho vay ®èi víi doanh nghiÖp I. Quy ®Þnh cho vay 1. §iÒu kiÖn vay vèn Nh­ ®· nªu ë phÇn tr­íc, ¸p dông cho doanh nghiÖp cÇn l­u ý thªm: + §èi víi c¸c Tæng C«ng ty Nhµ n­íc vµ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn. Tæng c«ng ty lµ mét ph¸p nh©n, doanh nghiÖp thµnh viªn th× n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù ®­îc ph¸t sinh tõ thêi ®iÓm ®¨ng ký thµnh lËp. + §èi víi doanh nghiÖp thµnh viªn h¹ch to¸n phô thuéc ph¶i cã GiÊy uû quyÒn vµ sè tiÒn cao nhÊt, thêi h¹n, môc ®Ých cam kÕt vay vèn. 2. ThÓ lo¹i cho vay - Cho vay ng¾n h¹n (cã thêi h¹n vay 12 th¸ng) - Cho vay trung h¹n (cã thêi h¹n vay 12t - 60t) - Cho vay dµi h¹n (tõ 60t trë lªn) 3. Hå s¬ cho vay (tr×nh bµy ë phÇn I) 4. Ph­¬ng thøc cho vay a. Cho vay tõng lÇn b. Cho vay theo h¹n møc tÝn dông c. Cho vay theo dù ¸n ®Çu t­ - C¸c lo¹i ®Çu t­: + §Çu t­ d©y chuyÒn s¶n xuÊt, më réng quy m«, ®æi míi c«ng nghÖ, ®Çu t­ thµnh lËp ph©n x­ëng, l¾p ®Æt d©y chuyÒn, ®iÒu chØnh bæ sung thiÕt bÞ... + §Çu t­, c¶i thÞªn m«i tr­êng sinh th¸i. + Mua cæ phÇn, cæ phÇn hãa, gãp vèn vµo doanh nghiÖp... §Çu t­ theo x©y dùng - kinh doanh - chuyÓn giao, ®ång x©y dùng - chuyÓn giao... Møc cho vay = Tæng nhu cÇu vèn cña dù ¸n - Vèn tù cã cña chñ dù ¸n - Vèn kh¸c Thêi h¹n cho vay = Thêi h¹n XDCB + Thêi gian tr¶ nî Thêi h¹n tr¶ nî = Møc cho vay KHCB dïng tr¶ nî + Lîi nhuËn + Nguån kh¸c d. Cho vay hîp vèn Khi kh¸ch hµng ®Õn vay vèn mµ Ng©n hµng nhËn thÊy: + Nhu cÇu vèn vay v­ît giíi h¹n cho vay cña Ng©n hµng (15% VTC) + Kh¶ n¨ng tµi chÝnh vµ nguån vèn Ng©n hµng kh«ng ®ñ ®¸p øng + Nhu cÇu ph©n t¸n rñi ro cña Ng©n hµng + Bªn nhËn tµi trî cã nhu cÇu huy ®éng tõ nhiÒu tæ chøc kh¸c th× Ng©n hµng bµn b¹c quyÕt ®Þnh cho vay b»ng h×nh thøc hîp vèn cã nghÜa lµ huy ®éng cña mét Ng©n hµng hay nhiÒu Ng©n hµng ®Ó cho vay. Khi cho vay bªn tham gia ®Çu t­ vµ Ng©n hµng chÞu tr¸ch nhiÖm cho vay: + Thµnh lËp tæ thÈm ®Þnh + Tµi trî thÈm ®Þnh ®éc lËp + Giao Ng©n hµng ®Çu mèi thÈm ®Þnh e. Cho vay tr¶ gãp Lµ h×nh thøc cho vay phôc vô ®êi sèng, ®Æc biÖt lµ cho vay ®èi t­îng h­ëng l­¬ng, chÝnh s¸ch, cã thu nhËp th­êng xuyªn, æn ®Þnh... 5. B¶o ®¶m tiÒn vay * B¶o ®¶m b»ng h×nh thøc cÇm cè, thÕ chÊp, tµi s¶n thÕ chÊp ph¶i thuéc quyÒn qu¶n lý cña doanh nghiÖp. * B¶o l·nh b»ng tµi s¶n cña bªn thø 3. * B¶o ®¶m b»ng tµi s¶n h×nh thµnh tõ vèn vay. II. ThÈm ®Þnh cho vay 1. ThÈm ®Þnh hå s¬ ph¸p lý cña doanh nghiÖp - C¸c doanh nghiÖp lµ ph¸p nh©n, chÞu tr¸ch nhiÖm trong sè tµi s¶n cña doanh nghiÖp, c¸c thµnh viªn hoÆc cæ ®«ng trong lo¹i h×nh doanh nghiÖp ho¹t ®éng theo LuËt doanh nghiÖp, LuËt HTX vµ LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi, chØ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nî vµ c¸c nghÜa vô tµi s¶n kh¸c cña doanh nghiÖp trong ph¹m vi sè vèn ®· gãp vµo doanh nghiÖp. - C¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp nh­ DNTN, C«ng ty hîp danh chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ sè tµi s¶n cña m×nh, kÓ c¶ tµi s¶n riªng c¸ nh©n vµ gia ®×nh. - Khi thÈm ®Þnh CBTD n¾m v÷ng tÝnh chÊt së h÷u, tr¸ch nhiÖm vÒ tµi s¶n, ®Ó cã c¬ së ®Çu t­, quyÕt ®Þnh ®Çu t­ vµo lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµo ®ì rñi ro h¬n, kÓ c¶ khi doanh nghiÖp l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n. - C¸c hå s¬ liªn quan. 2. ThÈm ®Þnh t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp Nh÷ng tµi liÖu dïng ®Ó thÈm ®Þnh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp - B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n 2 n¨m liÒn kÒ - B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh (thu nhËp + chi phÝ) 2 n¨m liÒn kÒ - C©n ®èi kÕ to¸n vµ kÕt qu¶ H§KD cuèi th¸ng, cuèi quý khi vay - ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh - B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ - B¸o c¸o kiÓm to¸n. KÕt cÊu cña b¶ng c©n ®èi tµi s¶n A. TSL§ vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n A. Nî ph¶i tr¶ I. TiÒn I. Nî ng¾n h¹n II. C¸c kho¶n ®Çu t­ TC ng¾n h¹n II. Nî dµi h¹n III. C¸c kho¶n ph¶i thu III. Nî kh¸c IV. Hµng tån kho V. TSC§ kh¸c B. Nguån vèn chñ së h÷u B. Nguån vèn chñ së h÷u I. TSC§ I. Nguån vèn -Ng©n quü II. C¸c kho¶n ®Çu t­ TC dµi h¹n II. Nguån vèn kinh phÝ III. Chi phÝ XDCB dë dang IV. C¸c kho¶n ký quü, ký c­îc dµi h¹n Qua b¶ng c©n ®èi tµi s¶n ta tÝnh c¸c chØ tiªu: a. Tû suÊt tµi trî: Tû suÊt tµi trî = Nguån vèn chñ së h÷u (môc B, nguån vèn) Tæng nguån vèn Tû suÊt T ³ 8%, chØ tiªu cµng cao th× kh¶ n¨ng ®¶m b¶o vÒ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp cµng tèt. b. Kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ sù æn ®Þnh HÖ sè thanh to¸n ng¾n h¹n = Tæng sè tµi s¶n l­u ®éng (môc A, TS) Tæng sè nî ng¾n h¹n (1-A, NV) HÖ sè nµy » 1 th× doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng thanh to¸n HÖ sè thanh to¸n VL§ = Tæng sè b»ng tiÒn (1-A, TS) Tæng sè TSL§ (lo¹i A, TS) HÖ sè nµy ³ 0,5 th× kh«ng tèt vµ £ 0,1 còng kh«ng tèt HÖ sè thanh to¸n = Tæng sè vèn b»ng tiÒn Tæng sè nî ng¾n h¹n (1-A, NV) HÖ sè ³ 0,5 thanh to¸n cã kh¶ quan c. ThÈm ®Þnh vÒ lîi nhuËn vµ c¸c chØ tiªu liªn quan ®Õn doanh thu C¨n cø vµo b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n PhÇn l·i, lç. III. biÖn ph¸p phßng ngõa rñi ro t¹i c¸c ng©n hµng c¬ së ®Æc biÖt lµ viÖc thùc hiÖn c¸c h×nh thøc b¶o ®¶m tÝn dông 1. Thùc hiÖn c¸c h×nh thøc b¶o ®¶m tÝn dông Thùc hiÖn nghÞ ®Þnh 187/1999/N§-CP ngµy 29/12/1999, vÒ viÖc ®¶m b¶o tiÒn vay cña TCTD - H§QT NHNo&PTNT ViÖt Nam ban hµnh "Quy ®Þnh vÒ viÖc thùc hiÖn b¶o ®¶m hÖ thèng tiÒn vay trong hÖ thèng NHNo&PTNT ViÖt Nam hiÖn nay nh­ sau: a. Vay cã ®¶m b¶o: Thùc hiÖn nghiªm tóc NghÞ ®Þnh 178/1999/N§-CP ngµy 29/12/1999, th«ng t­ sè 06/2000/TT-NHNo ngµy 04/04/2000 cña Thèng ®èc NHNo ViÖt Nam. Kh¸ch hµng vay ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m tiÒn vay b»ng tµi s¶n. Ng©n hµng ®­îc phÐp lùa chän kh¸ch hµng vay. ViÖc lùa chän b¶o ®¶m tiÒn vay ph¶i lùa chän bªn thø 3 b¶o l·nh. + Nh­ thÕ chÊp, cÇm cè thuéc quyÒn së h÷u t¹i chi nh¸nh NHNo&PTNT. + C«ng ty Nhµ n­íc cã thÓ thùc hiÖn b¶o l·nh b»ng tµi s¶n nh­ng kh«ng ph¶i thùc hiÖn thÕ chÊp, cÇm cè tµi s¶n t¹i NHNo&PTNT ViÖt Nam. Bªn b¶o l·nh ph¶i lµ C«ng ty nhµ n­íc thùc hiÖn h¹ch to¸n ®éc lËp, cã kh¶ n¨ng vÒ vèn, n¨ng lùc vÒ tµi chÝnh, cã cam kÕt víi chi nh¸nh. X¸c ®Þnh ®­îc gi¸ trÞ tµi s¶n trªn vèn vay nh­ng: + Tµi s¶n thÕ chÊp: Møc cho vay tèi ®a b»ng 70% gi¸ trÞ tµi s¶n + Tµi s¶n cÇm cè kh¸ch hµng gi÷ hoÆc lµ bªn thø ba gi÷ b»ng 50% gi¸ trÞ tµi s¶n cho vay bé chøng tõ xuÊt khÈu 90% gi¸ trÞ thanh to¸n mµ kh¸ch hµng ®­îc h­ëng cña bé chøng tõ hoµn h¶o. Bªn cho vay n¾m ®­îc viÖc qu¶n lý vµ thu tiÒn hµng b¸n ®Ó thu l¹i kho¶n gèc vµ l·i. Quy ®Þnh cña bé hå s¬ cho vay b»ng tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè kh¸ch hµng b¶o l·nh bªn thø 3: Møc cho vay tèi ®a b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n ®­îc h×nh thµnh tõ vèn vay b»ng 70% tæng møc vèn ®Çu t­. b. Vay kh«ng cã ®¶m b¶o §èi víi c¸n bé CNV thùc hiÖn theo c«ng v¨n sè 34/CV-NHNo ngµy 07/1/2000 vµ c«ng v¨n 28/01/2000 cña Thèng ®èc NHNo ViÖt Nam th× viÖc cho vay cã thÓ thu nî b»ng l­¬ng, trî cÊp vµ c¸c kho¶n thu nî kh¸c. §èi víi kh¸ch hµng l©u n¨m cã tÝn nhiÖm víi Ng©n hµng cã thÓ cho vay kh«ng ®¶m b¶o hoÆc quyÕt ®Þnh theo CBTD. 3. BiÖn ph¸p phßng ngõ rñi ro KiÓm tra gi¸m s¸t chÆt chÏ vèn vay, kiÓm tra viÖc sö dông vèn vay cã ®óng môc ®Ých trong H§TD, trong tr­êng hîp thÊy kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng tr¶ nî cã thÓ gia h¹n nî cho kh¸ch hµng. §Ó tr¸nh rñi ro CBTD ph¶i gi¸m s¸t vµ thÈm ®Þnh chÆt chÏ tr­íc khi cho vay vµ xem xÐt møc vay víi Nhµ n­íc, víi kh¶ n¨ng kinh doanh, chÊt l­îng kinh doanh cã kh¶ thi hay kh«ng khi ®ã míi lµm thñ tôc quyÕt ®Þnh cho vay vèn. B. phÇn nghiÖp vô kÕ to¸n KÕ to¸n Ng©n hµng lµ mét bé phËn cña ngµnh kÕ to¸n trong nÒn kinh tÕ, lµ nghiÖp vô cã vÞ trÝ, vai trß quan träng trong ho¹t ®éng Ng©n hµng,vµ cã quan hÖ mËt thiÕt víi nÒn kinh tÕ. Thùc hiÖn viÖc ghi chÐp, ph¶n ¸nh, tæng hîp toµn diÖn, ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c c¸c mÆt ho¹t ®éng nghiÖp vô, ho¹t ®éng tµi chÝnh ë mçi hÖ thèng Ng©n hµng ®Ó h×nh thµnh hÖ thèng chØ tiªu th«ng tin kinh tÕ, tµi chÝnh phôc vô c«ng t¸c qu¶n lý, kiÓm tra vµ b¶o vÖ an toµn tµi s¶n. ChÝnh v× vËy kÕ to¸n Ng©n hµng cã vai trß hÕt søc quan träng. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, khi c«ng nghÖ ng©n hµng ®· vµ ®ang ®­îc hiÖn ®¹i hãa tin häc víi sù trî gióp cña m¸y tÝnh ®iÖn tö ®­îc øng dông réng r·i trong nghiÖp vô KTNH, th× ngoµi nh÷ng nghiÖp vô kÕ to¸n mang tÝnh truyÒn thèng, hiÖn nay ®· vµ ®ang ¸p dông kÕ to¸n m¸y. §©y lµ b­íc ®ét ph¸ trong øng dông tin häc vµo Ng©n hµng. Trong nÒn s¶n xuÊt x· héi, Ng©n hµng ®­îc x¸c ®Þnh lµ ngµnh kinh tÕ tæng hîp vµ b¶o qu¶n mét khèi l­îng tµi s¶n rÊt lín cña b¶n th©n Ng©n hµng còng nh­ cña toµn x· héi göi t¹i Ng©n hµng. §Ó qu¶n lý tèt khèi l­îng tµi s¶n nµy, ngµnh Ng©n hµng dïng c«ng cô kÕ to¸n ®Ó ghi chÐp, ph¶n ¸nh toµn bé tµi s¶n (vèn) trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng theo chøc n¨ng, nhiÖm vô cña m×nh. Còng nh­ c¸c ngµnh kÕ to¸n kh¸c ®èi t­îng cña KTNH lµ vèn (tµi s¶n) còng nh­ sù vËn ®éng cña nã trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c mÆt nghiÖp vô Ng©n hµng. - NhiÖm vô cña kÕ to¸n Ng©n hµng ®ãng vai trß hÕt søc ®Æc biÖt trong KTNH. + Ghi nhËn, ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ, kÞp thêi c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh thuéc vÒ ho¹t ®éng nguån vèn vµ sö dông vèn cña Ng©n hµng theo ®óng ph¸p lÖnh ban hµnh, trªn c¬ së ®ã ®Ó b¶o vÖ an toµn tµi s¶n cña b¶n th©n Ng©n hµng còng nh­ tµi s¶n cña toµn x· héi. + Ph©n lo¹i nghiÖp vô, tæng hîp sè liÖu theo ®óng ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n vµ theo nh÷ng chØ tiªu nhÊt ®Þnh nh»m cung cÊp th«ng tin mét c¸ch ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, kÞp thêi .... ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý, chØ ®¹o ho¹t ®éng ®­îc tèt. + Gi¸m s¸t qu¸ tr×nh sö dông vèn (tµi s¶n) nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông c¸c tµi s¶n th«ng qua kiÓm so¸t tr­íc, gãp phÇn t¨ng c­êng kû luËt tµi chÝnh,cñng cè chÕ dé ho¹ch to¸n kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ quèc d©n +Tæ chøc giao dÞch phuc vô kh¸ch hµng mét c¸ch khoa häc v¨n minh, giup ®ì kh¸ch hµng n¾m ®­îc nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña kü thuËt nghiÖp vô ng©n hµng nãi chung - N»m trong hÖ thèng h¹ch to¸n kÕ to¸n cña nÒn kinh tÕ, h¹ch to¸n, kÕ to¸n Ng©n hµng ph¶i tu©n thñ nh÷ng quy t¾c chung cña chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n. Tuy nhiªn xuÊt ph¸t tõ nhiÖm vô cña ho¹t ®éng Ng©n hµng nªn KTNH cã "®Æc ®iÓm" riªng nh­ sau: + TÝnh tæng hîp: H¹ch to¸n kÕ to¸n kh«ng chØ ph¶n ¸nh tÝnh tæng hîp ho¹t ®éng cña b¶n th©n Ng©n hµng mµ cßn ph¶n ¸nh tæng hîp ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ th«ng qua quan hÖ tiÒn tÖ, tÝn dông, thanh to¸n... gi÷a Ng©n hµng víi c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ, tæ chøc kinh tÕ, doanh nghiÖp... Nh÷ng sè liÖu KTNH cung cÊp lµ th«ng tin quan träng gióp l·nh ®¹o, chØ ®¹o ho¹t ®éng kinh tÕ tèt. + Giao dÞch g¾n liÒn víi xö lý: Kh¸c víi c¸c ngµnh kÕ to¸n kh¸c, h¹ch to¸n vµo sæ thÝch hîp, ®ång thêi lµ giao dÞch víi kh¸ch hµng ®Ó tiÕp nhËn chøng tõ vµ tiÕn hµnh kiÓm so¸t, xö lý ngay c¸c nghiÖp vô ®ã ®Ó ®¶m b¶o chÝnh x¸c khi vµo sæ, víi sè l­îng kh¸ch hµng giao dÞch ®«ng nªn ph¶i nhanh chãng, kÞp thêi, chÝnh x¸c míi phôc vô ®­îc kh¸ch hµng. + TÝnh kÞp thêi, chÝnh x¸c: TÝnh chÝnh x¸c kÞp thêi cña KTNH ph¶i ë møc ®é cao, xö lý h¹ch to¸n ngay khi cã nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, hµng ngµy lËp b¶ng c©n ®èi tµi kho¶n ®Ó kiÓm tra møc ®é chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ sau mét ngµy ho¹t ®éng, ®ång thêi ®Ó lµm c¨n cø h¹ch to¸n t¹i ®¬n vÞ. + Khèi l­îng nghiÖp vô lín, vèn th­êng xuyªn biÕn ®éng: NÒn kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn nªn nhu cÇu giao dÞch cña kh¸ch hµng ngµy cµng nhiÒu nªn lµm cho khèi l­îng giao dÞch lín, khèi l­îng chøng tõ nhiÒu, tæ chøc lu©n chuyÓn phøc t¹p, vèn biÕn ®éng. + C«ng thøc ho¹t ®éng tiÒn tÖ cña c¸c ngµnh kh¸c lµ "T - H - T" kh¸c víi c¸c ngµnh kh¸c c«ng thøc ho¹t ®éng thanh to¸n cña ng©n hµng lµ "T - T", tõ kh©u huy ®éng ®Õn kh©u cho vay ®Òu tån t¹i d­íi h×nh thøc tiÒn tÖ, nªn th­íc ®o gi¸ trÞ cña kinh tÕ Ng©n hµng lµ tiÒn tÖ. - XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng Ng©n hµng nªn kinh tÕ Ng©n hµng cã vai trß quan träng sau: + Cung cÊp th«ng tin tæng hîp ®Ó phôc vô qu¶n lý tiÒn tÖ. Mäi ho¹t ®éng vÒ kinh tÕ, tµi chÝnh cña kh¸ch hµng ®Òu th«ng qua tµi kho¶n cña kh¸ch hµng t¹i Ng©n hµng nªn ghi chÐp sè liÖu cña kÕ to¸n ta võa ®¸nh gi¸ ®­îc ho¹t ®éng cña ngµnh ta, l¹i ®¸nh gi¸ ®­îc ho¹t ®éng cña ngµnh kh¸c. Tõ ®ã lµ tiÒn ®Ò ®Ó cã biÖn ph¸p chØ ®¹o, x©y dùng nh÷ng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ. + B¶o vÖ an toµn tµi s¶n: Lµ c¬ quan qu¶n lý tµi s¶n cña c¬ quan m×nh, cña kh¸ch hµng, cña nhµ n­íc nªn kÕ to¸n ng©n hµng ph¶i ghi chÐp, kiÓm so¸t mét c¸ch chÆt chÏ tr¸nh x¶y ra mÊt m¸t, thÊt tho¸t tµi s¶n. + §¸p øng yªucÇu l·nh ®¹o, chØ ®¹o, qu¶n trÞ Ng©n hµng: gióp c¸c nhµ l·nh ®¹o sö dông nã nh­ lµ mét c«ng cô h÷u hiÖu ®Ó chØ ®¹o ,®iÒu hµnh ,qu¶n trÞ ng©n hµng cã hiÖu qu¶ 1. Chøng tõ trong KTNH nh­ sau: - Chøng tõ thuéc nghiÖp vô tiÒn mÆt: VD: GiÊy nép tiÒn, giÊy lÜnh tiÒn mÆt, sÐc lÜnh tiÒn mÆt, phiÕu thu, phiÕu chi. - Chøng tõ thuéc nghiÖp vô thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt: VD: UNC, UNT, sÐc chuyÓn kho¶n, TTD, phiÕu chuyÓn kho¶n, CBC... - Chøng tõ thuéc nghiÖp vô tÝn dông + GiÊy ®Ò nghÞ vay vèn + Hîp ®ång tÝn dông + Biªn b¶n tµi s¶n thÕ chÊp vay vèn + B¶ng tÝnh l·i hµng th¸ng ..... 2. Tµi kho¶n sö dông trong kinh tÕ ng©n hµng nh­ sau: - Tµi kho¶n thuéc TK Nî + Nhãm TK tiÒn göi cña kh¸ch hµng + Nhãm TK ph¶n ¸nh VTC cña Ng©n hµng + Nhãm TK ph¶n ¸nh thu nhËp cña Ng©n hµng..... - Tµi kho¶n thuéc TK Cã + Nhãm TK ph¶n ¸nh nghiÖp vô cho vay + Nhãm TK ph¶n ¸nh nghiÖp vô ®Çu t­ + Nhãm TK ph¶n ¸nh. Trªn ®©y lµ kh¸i niÖm, ®èi t­îng, nhiÖm vô, ®Æc ®iÓm vµ vai trß cña c«ng t¸c KTNH, lµ ®iÒu kiÖn c¬ së ®èi víi c«ng t¸c KTNH. Qua lý thuyÕt vµ qua thùc tËp t¹i c¬ quan em xin tr×nh bµy cô thÓ tõng phÇn nghiÖp vô kÕ to¸n t¹i chi nh¸nh NHNo&PTNT Th­êng TÝn ®­îc xö lý vµ h¹ch to¸n nh­ sau: I. kÕ to¸n thu - chi tiÒn mÆt T¹i chi nh¸nh NHNo&PTNT huyÖn Th­êng TÝn, c¬ së ®Ó h¹ch to¸n thu - chi tiÒn mÆt t¹i quü nghiÖp vô ®­îc b¾t nguån tõ yªu cÇu nép - lÜnh tiÒn cña kh¸ch hµng vµ nhu cÇu ho¹t ®éng cña b¶n th©n Ng©n hµng. 1. Chøng tõ dïng trong kÕ to¸n thu - chi tiÒn mÆt *Thu tiÒn mÆt : + GiÊy nép tiÒn: dïng cho kh¸ch hµng nép tiÒn mÆt vµo quü nghiÖp vô ng©n hµng + GiÊy göi tiÒn tiÕt kiÖm do ng©n hµng lËp trªn m¸y tÝnh in ra +PhiÕu thu : dïng trong néi bé ng©n hµng khi ph¸t sinh c¸c kho¶n thu vµo quü nghiÖp vô +B¶ng kª c¸c lo¹i tiÒn nép vµo ng©n hµng kÌm theo tiÒn mÆt Chi tiÒn mÆt : +SÐc(lÜnh tiÒn mÆt) : dïng lµm c¨n cø dÓ chi tiÒn mÆt cho kh¸ch hµng tõ tµi kho¶n tiÒn göi +GiÊy lÜnh tiÒn mÆt : dïng lµm c¨n cø ®Ó chi tiÒn mÆt cho kh¸ch hµng tõ tµi kho¶n tiÒn göi c¸ nh©n hoÆc tµi kho¶n tiÒn göi tiÕt kiÖm + PhiÕu chi tiÒn mÆt : dïng trong néi bé ng©n hµng nh­ chi tiªu néi bé , chi tr¶ l·i ,chi tr¶ hoa hång, chi c¸c kho¶n cho vay. 2. Tµi kho¶n dïng trong kÕ to¸n thu - chi tiÒn mÆt KÕ to¸n thu , chi tiÒn mÆt lµ nghiÖp vô liªn quan trùc tiÕp ®Õn tµi kho¶n tiÒn mÆt , cô thÓ lµ thu – chi b»ng tiÒn mÆt qua quü nghiÖp vô Ng©n hµng sö dông tµi kho¶n “tiÒn mÆt t¹i ®¬n vÞ “ cã sè hiÖu lµ 101101.01. C¬ së ®Ó ho¹ch to¸n thu chi tiÒn mÆt qua quü nghiÖp vô cña Ng©n hµng b¾t nguån tõ yªu cÇu nép, lÜnh tiÒn mÆt cña kh¸ch hµng vµ nhu cÇu ho¹t ®éng cña b¶n th©n Ng©n hµng. - Tµi kho¶n sö dông: "TiÒn mÆt t¹i quü" (VN§ vµ USD) - KÕt cÊu tµi kho¶n: Nî: Sè tiÒn mÆt nép vµo quü nghiÖp vô Ng©n hµng Cã: Sè tiÒn chi ra tõ quü nghiÖp vô Ng©n hµng. 3. Quy tr×nh xö lý vµ lu©n chuyÓn chøng tõ 3.1. KÕ to¸n thu tiÒn mÆt. * §èi víi kh¸ch hµng lËp chøng tõ nép tiÒn mÆt vµo tµi kho¶n cña m×nh th× kh¸ch hµng ph¶i lËp 2 liªn: "GiÊy nép tiÒn" vµ chuyÓn cho kÕ to¸n kiÓm so¸t,kÕ to¸n kiÓm tra c¸c yÕu tè ghi trªn giÊy göi tiÒn cña kh¸ch hµng theo quy ®Þnh , tÝnh hîp lÖ, hîp ph¸p cña GiÊy nép tiÒn, h¹ch to¸n vµo m¸y, ký tªn, ghi sè bót to¸n råi chuyÓn cho thñ quü, thñ quü thu ®ñ sè tiÒn trªn chøng tõ, ký tªn, chuyÓn l¹i cho kÕ to¸n chøng tõ xö lý. Ngµy 20/7/2006 nhµ m¸y Bia Tiger cã tµi kho¶n t¹i ng©n hµng lËp 2 liªn "GiÊy nép tiÒn" vµo tµi kho¶n tiÒn göi cña kh¸ch hµng t¹i ng©n hµng. Sè tiÒn lµ 1.000.000.000®. §Þnh kho¶n: Nî TK 101101.01 1.000.000.000® Cã TK 421101.03/nhµ m¸y bia Tiger 1.000.000.000® Xö lý chøng tõ: + Liªn 1: "GiÊy nép tiÒn" dïng ®Ó ghi Cã vµo tµi kho¶n 4211101/nhµ m¸y bia Tiger. + Liªn 2: "GiÊy nép tiÒn" dïng lµm giÊy b¸o Cã cho nhµ m¸y Bia Tiger. * §èi víi kh¸ch hµng chuyÓn tiÒn, kh¸ch hµng còng viÕt 2 liªn . GiÊy nép tiÒn, kh¸ch hµng ph¶i biÕt sè CMT cña ng­êi nhËn, Ng©n hµng kiÓm tra tÝnh hîp lÖ cña chøng tõ tiÕn hµnh h¹ch to¸n vµo m¸y, ghi sè bót to¸n. In phiÕu thu lÖ phÝ chuyÓn tiÒn nÕu thu lÖ phÝ, chuyÓn cho thñ quü thu tiÒn, thñ quü thu ®ñ, chuyÓn l¹i cho kiÓm so¸t viªn, kiÓm so¸t viªn kiÓm tra l¹i råi tiÕn hµnh h¹ch to¸n vµ tiÕn hµnh chuyÓn tiÒn cho kh¸ch hµng. VÝ dô thùc tÕ: Ngµy 15/8/2006 kh¸ch hµng Lª Anh Dòng chuyÓn tiÒn cho NguyÔn Quúnh Giang(Gia L©m-Hµ Néi) sè tiÒn chuyÓn 18.000.000®. H¹ch to¸n: Nî TK 101101.01 18.000.000® Cã TK 519121.2943 18.000.000® H¹ch to¸n phÝ + VAT:(0,1%) Nî TK 101101.01 100.000® Cã TK 453101.01 9090® Cã TK 711001.01 9090® 3.2. KÕ to¸n chi tiÒn mÆt §èi víi kh¸ch hµng ®Õn lÜnh tiÒn mÆt, rót tiÒn tõ tµi kho¶n tiÒn göi c¸ nh©n, kh¸ch viÕt giÊy lÜnh tiÒn mÆt, kÕ to¸n viªn kiÓm tra tÝnh hîp lÖ, hîp ph¸p cña giÊy lÜnh, ®èi chiÒu CMT, ch÷ ký mÉu, sè s­ trªn tµi kho¶n nÕu khíp ®óng, kÕ to¸n h¹ch to¸n vµo m¸y ghi sè bót to¸n, cho kiÓm so¸t viªn kiÓm so¸t l¹i, kiÓm so¸t hîp lÖ, chuyÓn cho thñ quü ®Ó chi tr¶ cho kh¸ch hµng. C¸c tr­êng hîp kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i cã chøng minh th­ : Chi tr¶ tiÒn göi tiÕt kiÖm , kú phiÕu , tr¸i phiÕu , ký danh th× kÕ to¸n ph¶i ®èi chiÕu ch÷ ký cña kh¸ch hµng trªn chøng tõ víi ch÷ ký ®¨ng ký mÉu l­u t¹i ng©n hµng VÝ dô thùc tÕ: Ngµy 16/8/2006 anh NguyÔn Xu©n H­ng nép vµo ng©n hµng mét giÊy lÜnh tiÒn mÆt, ®Ó rót tiÒn tõ tµi kho¶n tiÒn göi cña m×nh, sè tiÒn lµ: 160.000.000®. §Þnh kho¶n: Nî TK 421101.030002/NguyÔn Xu©n Nam 160.000.000® Cã TK 101101.01 160.000.000® Xö lý chøng tõ: - GiÊy lÜnh tiÒn mÆt ®ãng vµo chøng tõ kÕ to¸n * §èi víi kh¸ch hµng ®Õn lÜnh tiÒn göi tiÕt kiÖm, kh¸ch hµng viÕt giÊy lÜnh tiÒn tiÕt kiÖm, kÕ to¸n ®èi chiÕu ch÷ ký mÉu cña kh¸ch hµng trªn thÎ l­u cña kh¸ch hµng, nÕu hîp lÖ hîp ph¸p kÕ to¸n h¹ch to¸n vµo m¸y, ghi sè bót to¸n, chuyÓn cho thñ quü ®Ó chi tr¶ cho kh¸ch hµng. VÝ dô thùc tÕ: Ngµy 25/8/2006 anh Ph¹m V¨n HiÒn ®Õn rót tiÒn tiÕt kiÖm CKH (12T) sè tiÒn gèc lµ 420.000.000®. §Þnh kho¶n: Nî TK 423202.12 420.000.000® Cã TK 101101.01 420.000.000® Xö lý chøng tõ: + ThÎ l­u vµ sæ tiÕt kiÖm, giÊy lÜnh tiÒn tiÕt kiÖm ®ãng vµo chøng tõ kÕ to¸n. * §èi víi chi hoa hång: Khi tæ tr­ëng ®i nép l·i cho tæ nhãm, kÕ to¸n h¹ch to¸n vµo m¸y, råi chØ hoa hång theo sè tiÒn nép nh©n tû lÖ chi hoa hång hiÖn nay lµ 3%/tæng sè thu l·i VÝ dô thùc tÕ: Ngµy 24/7/2006 Bµ NguyÔn ThÞ Thu nép l·i cho tæ nhãm phô n÷, sè tiÒn lµ 400.000®. §Þnh kho¶n: Nî TK 101101.01 500.000 ® Cã TK 702001.01 500.000 ® Sau khi kÕ to¸n h¹ch to¸n vµo m¸y sè tiÒn l·i ®· thu, tiÕn hµnh h¹ch to¸n chi hoa hång cho tæ tr­ëng. H¹ch to¸n: Nî TK 816002.01 500.000 x 3% Cã TK 101101.01 500.000 x3% Xö lý chøng tõ: + Liªn 1: §ãng chøng tõ kÕ to¸n * §èi víi chi c«ng t¸c hµnh chÝnh. Chi c¸c ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¬ quan nh­ t¹m øng, chi tiÕp kh¸ch, tiÕp thÞ, chi mua s¾m tµi s¶n... VÝ dô thùc tÕ: Ngµy 12/08/2006 c« Lª ThÞ Hoa (phßng hµnh chÝnh) nép mét tê giÊy ®Ò nghÞ Ng©n hµng t¹m øng ®Ó ho¹t ®éng hµnh chÝnh trong th¸ng 8, sè tiÒn lµ 2.000.000®. §Þnh kho¶n: Nî TK 361201.01 2.000.000® Cã TK 101101.01 2.000.000® * Ngoµi ra cßn cã mét sè ho¹t ®éng chi kh¸c. 3.3. KiÓm kª quü cuèi ngµy Thñ quü vµo nhËt ký quü, tr¶ chøng tõ cho bé phËn kiÓm so¸t viªn nhËn l¹i chøng tõ kiÓm so¸t mét lÇn n÷a c¸c yÕu tè trªn chøng tõ, chuyÓn sang cho bé phËn kÕ to¸n chi tiÕt, tæng hîp h¹ch to¸n, lªn nhËt ký chøng tõ. §Ó ®¶m b¶o khíp ®óng sè liÖu thu - chi, tån quü tiÒn mÆt cuèi ngµy gi÷a kÕ to¸n vµ ng©n quü th× hµng ngµy khi kÕt thóc giao dÞch víi kh¸ch hµng ph¶i tiÕn hµnh ®èi chiÕu sè liÖu gi÷a kÕ to¸n vµ bé phËn ng©n quü. Khi ®èi chiÕu ph¶i ®¶m b¶o: + Tæng thu trªn nhËt ký quü cña kÕ to¸n (bªn nî 1011) = tæng thu tiÒn mÆt trªn sæ quü do thñ quü qu¶n lý. + Tæng chi trªn nhËt ký quü cña kÕ to¸n (bªn cã 1011) = tæng chi tiÒn mÆt trªn sæ quü do thñ quü qu¶n lý. + D­ nî tiÒn mÆt (tån quü cuèi ngµy) cña kÕ to¸n = tån quü trªn sæ quü tiÒn mÆt thùc d­ chuyÓn vµo kho cÊt gi÷. T¹i NHNo&PTNT huyÖn Th­êng TÝn c¸c sè liÖu gi÷a thñ quü vµ kÕ to¸n cuèi ngµy th­êng lµ khíp nhau. Nõu ®èi chiÕu ch­a khíp nhau gi÷a hai bªn tiÕn hµnh t×m sai vµ ®¶m b¶o cuèi ngµy ph¶i khíp ®óng. II. KÕ to¸n thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt T¹i chi nh¸nh NHNo&PTNT Th­êng TÝn hiÖn nay ®ang ¸p dông c¸c h×nh thøc thanh to¸n sau: + SÐc b¶o chi + SÐc chuyÓn kho¶n + Uû nhiÖm chi chuyÓn tiÒn. 1. Thanh to¸n sÐc 1.1. SÏ b¶o chi Do t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh t