Đề tài Một số ý kiến về phân bổ và sử dụng nguồn nhân lực của huyện Nam Sách - Tỉnh Hải Dương

tăng nhanh về số lượng và chất lượng. Người lao động qua học nghề, được truyền nghề, tay nghề từng bước được nâng cao như ở xã Nam Trung, Nam Hưng, Quôc Tuấn * Ngành Thương nghiệp - Dịch vụ . Tổng giá trị ngành thương nghiệp dịch vụ bình quân 5 năm đạt 107.032 triệu đồng. Dịch vụ cũng bước đầu phát triển đa dạng, phong phú đáp ứng phần lớn yêu cầu sản xuất và đời sống sinh hoạt nhân dân. Các dịch vụ cung ứng nguyên vật liệu xây dựng, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, tiêu thụ sản phẩm, tín dụng, vận tải, thông tin, y tế, giáo dục, thể thao, văn hoá Phát triển ở khắp các địa bàn nông thôn trong huyện, một số dịch vụ đã liên kết với nhau đủ và tạo ra sự phát triển, tăng thêm giá trị. Công trình chợ đầu mối chuyên kinh doanh rau quả vùng đồng bằng sông Hồng với khái toán tổng vốn đầu tư hơn 65 tỷ đồng, được xây dựng tại xã Nam Đồng đã tạo cầu nối giữa sản xuất và tiêu thụ, giảm bớt những khâu trung gian giữa nông dân và người tiêu dùng, tăng giá trị hàng nông sản và sản xuất có kế hoạch tập trung hơn. Những kết quả đã đạt được về kinh tế của huyện trong thời gian qua có ảnh hưởng tới sự phân bố và sử dụng nguồn nhân lực. Sau đây là một số thuận lợi và khó khăn: Thuận lợi: Sự chỉ đạo của Huyện uỷ, UBND huyện về các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội và kết quả đạt được đã chú ý đến hiệu quả, chiến lược phân bổ và sử dụng nguồn nhân lực của địa phương. Trong nông nghiệp đã có những chuyển dịch theo hướng giảm tỷ trọng lao động trong sản xuất nông nghiệp, tăng lao động trong chăn nuôi nhằm sử dụng có hiệu quả hơn lao động nông nhàn. Ngành công nghiệp, xây dựng, tiểu thủ công nghiệp từng bước được mở rộng và phát triển đã thu hút ngày càng nhiều lao động từ nông nghiệp chuyển sang. Ngành thương mại dịch vụ cũng từng bước được phát triển, góp phần tạo công ăn việc làm cho người lao động. Sự tăng trưởng của các ngành kinh tế sẽ làm tiền đề cho sự phân bố và sử dụng nguồn nhân lực hợp lý hơn. Khó khăn: Đây là một huyện thuần nông, 82 % dân số sống bằng nghề nông nghiệp, nguồn nhân lực chủ yếu phân bố trong lĩnh vực nông nghiệp. Việc chuyển đổi cơ cấu sản xuất nông nghiệp và cơ cấu nông thôn mới chỉ là bước đầu, thị trường tiêu thụ nông sản còn hạn hẹp, giá cả chưa ổn định, giá phân bón ngày càng cao và việc sản xuất nông nghiệp phụ thuộc rất lớn vào thời tiết, có tính rủi ro rất cao, dịch bệnh gia cầm đang có diễn biến phức tạp do đó việc các Ngân hàng đầu tư vốn vào kỹ thuật sản xuất nông nghiệp còn hạn chế. Các cơ sở sản xuất tiểu thủ công nghiệp còn nhỏ bé, sản phẩm hàng hoá ít, giá cả chưa ổn định, lực lượng lao động thu hút ít, chưa đủ sức cạnh tranh với thị trường, chưa tương xứng với tiềm năng của huyện. Ngành công nghiệp, xây dựng, dịch vụ cùng có xu hướng tăng song cũng vẫn còn chậm mặc dù cơ cấu kinh tế của huyện qua các năm có sự chuyển đổi nhưng ngành nông nghiệp vẫn chiếm tỷ trọng cao. Bởi vậy, đối với huyện Nam Sách lao động nông nghiệp , nông thôn vẫn chiếm vai trò chủ yếu. Nguồn nhân lực tập trung chủ yếu trong ngành nông nghiệp, chất lượng nguồn nhân lực chưa cao dẫn đến việc sử dụng nguồn này mang lại hiệu quả kinh tế chưa cao. II. Thực trạng phân bố nguồn nhân lực. A. Thực trạng phân bố nguồn nhân lực. 1. Dân số và nguồn lao động. Biểu 3: Tình hình dân số và lao động của toàn huyện: Danh mục Đơn vị tính 2000 2001 2002 2003 2004 Tổng dân số người 136825 137550 138217 138781 139700 Số lượng lao động trong độ tuổi người 72647 74176 74524 75112 76205 Tỷ lệ lao động trong độ tuổi so với tổng dân số % 53.1 53.9 53.9 54.12 54.5 Số người hoạt động kinh tế trong độ tuổi người 70114 70775 71005 71154 72738 Tỷ lệ lao động hoạt động kinh tế so với lao động trong độ tuổi. % 96.5 95.41 95.27 94.73 95.5 Số lao động thiếu việc làm người 17..232 17.791 17.428 12.350 10.826 Tỷ lệ lao động thiếu việc làm so với số lao động trong độ tuổi % 23,72 23,98 23,4 16,4 14,2 Nguồn: Niên giám thống kê huyện Nam Sách. Ghi chú: Số lao động thiếu việc làm và cần việc làm được tính theo phương pháp: Tổng số học sinh tốt nghiệp THCS không vào được PTTH; Số lao động thống kê không có việc làm thường xuyên; Số quân nhân xuất ngũ về địa phương; Lao động xuất khẩu ra nước ngoài về nước do đã hết thời hạn. Qua bảng số liệu trên ta thấy số lao động thiếu việc làm của huyện vẫn còn cao chiếm 23,72 % năm 2000, giảm xuống còn 14,2 % năm 2004. Do sự chuyển đổi cơ cấu kinh tế trong nông nghiệp, nông thôn theo hướng giảm tỷ trọng lao động trong trồng trọt, tăng tỷ trọng lao động trong chăn nuôi nên đã giải quyết việc làm cho phần lớn lao động nông thôn trong thời gian nông nhàn. Việc chuyển giao đất nông nghiệp sang khu công nghiệp cũng đã giải quyết việc làm cho những gia đình có diện tích đất bị thu hồi để bàn giao cho khu công nghiệp, chuyển từ lao động nông nghiệp sang công nghiệp. Dân số của huyện ngày càng tăng kéo theo nguồn nhân lực cũng tăng theo, trong khi diện tích đất lại có hạn. Do đó, vấn đề phân bố và sử dụng nguồn nhân lực của huyện sao cho hợp lý là điều quan trọng nhất, đặc biệt là lao động nông thôn. Do vậy, huyện cần có những chính sách về dân số - giảm tỷ lệ sinh đồng thời có chính sách phát triển các ngành nghề thu hút lao động nông nhàn trong nông nghiệp. Biểu 4 : Kết quả giải quyết việc làm cho lao động huyện năm 2004 TT Chỉ tiêu Số lao động (người) Tỷ lệ (%) * Tổng số người trong tuổi lao động 76.205 53 % so với dân số I Số người trong tuổi lao động tham gia HĐKT 72.738 95,4% TTLĐ 1 Số người có việc làm thường xuyên 72.410 99,55% HĐKT Trong đó : - Đủ việc làm - Thiếu việc làm 61.548 10.826 85,7% TTLĐ 15% TTLĐ 2 Số người không có việc làm 328 0,45% HĐKT II Số người không hoạt động kinh tế 3.467 4,6% TTLĐ III Tỷ lệ thất nghiệp 0,45% 2. Phân bố nguồn nhân lực theo giới tính và độ tuổi. Biểu 5:Cơ cấu theo giới tính và độ tuổi của lực lượng lao động huy động. Tuổi 2000 2004 Tổng số Nam % Nữ % Tổng số Nam % Nữ % 1-14 40.403 20.885 15,26 19.518 14,26 33.037 16.774 12,0 16.263 11,6 15-19 13.997 7.208 5,27 6.789 4,96 15.896 7.998 5,73 7.898 5,56 20- 34 30.837 14.783 20,35 16.054 22,10 34.731 18.197 23,88 16.534 21,7 35-49 26.165 12.133 16,70 14.032 19,32 30.391 14.855 19,5 15.536 20,4 50-59 7.079 3.271 4,50 3.808 5,24 9.391 4.677 6,1 4.714 6,2 Tổng số 118.481 58.280 80,22 60.201 82,87 123.446 62.501 82,02 60.945 80 Nguồn: Niên giám thống kê huyện Nam Sách. Dân số trong độ tuổi từ 1 -19, có số nam luôn lớn hơn nữ. Đây là do tư tưởng của người dân vẫn thường "chuộng" con trai hơn. Nhưng bắt đầu bước sang tuổi 20 trở đi thì số lượng nữ lại lớn hơn nam. Nguyên nhân là do trong độ tuổi lao động, nam giới thường đi tìm việc làm ở ngoài huyện còn nữ giới thì ít hơn do phải chăm sóc con cái và nam giới thường có tuổi thọ nhỏ hơn tuổi thọ của nữ giới. Điều này cũng ảnh hưởng đến việc phân bố và sử dụng nguồn nhân lực sao cho hợp lý. Nữ giới thích hợp với những nghề đòi hỏi sự dẻo dai, khéo léo, những công việc thủ công không đòi hỏi mất nhiều sức lực như nghề nông, TTCN, dịch vụ. Còn nam giới thường hoạt động trong lĩnh vực đòi hỏi phải có sức khoẻ như ngành công nghiệp, công nghiệp khai thác. Do vậy, cần phải dựa vào những đặc điểm này để phân bố và sử dụng nguồn nhân lực cho hợp lý với khả năng của từng giới. +Theo độ tuổi: Lực lượng lao động từ 15 -19 tuổi là lực lượng lao động trẻ chiếm tỷ lệ 10,23 % năm 2000 và 11,3 % năm 2004 so với tổng dân số. Hầu hết lực lượng lao động này không tham gia vào hoạt động kinh tế do còn đang là học sinh, sinh viên, đang đi học các trường trung học, chuyên nghiệp, dạy nghề, cao đẳng mà chỉ làm những công việc nhẹ nhàng, chưa đòi hỏi tay nghề , kinh nghiệm. Đây là lực lượng lao động trong tương lai, là nguồn dự trữ của xã hội. + Nhóm tuổi 20 - 34:Đây là lực lượng lao động chính trong huyện, lực lượng này hoạt động trong lĩnh vực công việc đòi hỏi phải có trình độ chuyên môn, tay nghề kỹ thuật. Lực lượng này năm 2000 chiếm 42,45 % tương ứng với 30.837 người, năm 2004 chiếm 45,58 % tương ứng với 34.731 người. Độ tuổi này có khả năng tiếp thu nhanh các thành tựu khoa học công nghệ vào sản xuất. + Nhóm tuổi 35 -49: Đây là nhóm tuổi có số lượng lao động chiếm 39,9 % . ở độ tuổi này người lao động đã có nhiều kinh nghiệm xử lý công việc, họ có kinh nghiệm bố trí, sắp xếp lao động sao cho đạt năng suất lao động cao. Đây là độ tuổi có khả năng tham gia vào đội ngũ lao động chủ chốt của huyện. Tuy nhiên, đội ngũ này cần phải được đào tạo thường xuyên để nâng cao tay nghề, củng cố kinh nghiệm. + Nhóm tuổi 50 - 59: chiếm 12,3% lực lượng lao động. Đây là lực lượng lao động có nhiều kinh nghiệm trong sản xuất, tay nghề cao. Tuy nhiên họ gặp khó khăn do tuổi tác, sức khoẻ nên khả năng tiếp thu kiến thức mới là hạn chế,giảm khả năng làm những công việc nặng nhọc nên cũng cần phải bố trí lực lượng lao động ở nhóm tuổi này sao cho phù hợp với khả năng và tình trạng sức khoẻ của họ. 3. Chất lượng lao động Biểu 6: Chất lượng nguồn nhân lực của huyện qua các năm Diễn giải 2000 2004 Tổng số lao động trong độ tuổi 72.647 % 76205 % Tổng số người HĐKT trong độ tuổi 70.114 72738 1.Trình độ văn hóa Đã tốt nghiệp cấp I 21.791 30 23.207 30,5 Đã tốt nghiệp cấp II 27875 38,4 29.262 38,4 Đã tốt nghiệp cấp III 22981 31,6 23736 31,14 2. Trình độ chuyên môn - ĐH,CĐ 1445 2,2 2182 2,99 Trung cấp 2186 3,01 3638 5 - Sơ cấp 189 0,26 277 0,38 - Công nhân kỹ thuật được đào tạo nghề 1576 2,2 9019 12,4 - Công nhân kỹ thuật được truyền nghề tại cơ sở sản xuất 450 0,62 4.291 5,9 - Chưa qua đào tạo 66801 91,9 53.607 73,7 Nguồn: Niên giám thống kê của huyện Nam Sách Chất lượng nguồn nhân lực được thể hiện thông qua 2 chỉ tiêu đó là : - Trình độ văn hoá của lực lượng lao động. - Trình độ chuyên môn của lực lượng lao động. Qua bảng số liệu trên ta thấy trình độ văn hoá của lực lượng lao động huyện chưa cao. Tỷ lệ lao động chỉ đạt trình độ văn hoá tốt nghiệp cấp I tuy có giảm nhưng không đáng kể. Với dân số toàn huyện năm 2004 là 139700, số người trong độ tuổi lao động là 79205 chiếm 56,7 % tổng dân số mà tỷ lệ lực lượng lao động có trình độ văn hoá tốt nghiệp cấp III là 31,14 % là còn thấp. Do đó cần phải có những chính sách hỗ trợ, khuyến khích cho ngành giáo dục để nâng cao tỷ lệ học sinh tốt nghiệp cấp II và cấp III vì chỉ khi có trình độ văn hoá thì người lao động mới có đầy đủ nhận thức về lao động, việc làm cũng như có khả năng tiếp thu những thành tựu khoa học công nghệ mới trong quá trình học nghề. Cả huyện hiện nay có 3 trường cấp III và một trung tâm giáo dục thường xuyên hệ bổ túc văn hoá cấp III , hàng năm, các trường cấp III của cả huyện Nam Sách tuyển sinh từ 1500 - 1700 học sinh vào lớp 10. Các xã trong huyện đều có trường cấp I và cấp II, mỗi xã 1 trường cấp I và 1 trường cấp II. Số lượng học sinh cấp I năm học 2000- 2001 là 14.683 , 2003 -2004 là 11.270. Số lượng học sinh cấp II năm học 2000- 2001 là 13.380 và 2003- 2004 là 11.995. Số lượng học sinh cấp III năm học 2000 - 2001 là 4.881 và 2003 - 2004 là 4.900. Trình độ chuyên môn kỹ thuật của nguồn nhân lực huyện: Tỷ lệ lao động có trình độ chuyên môn của lao động còn thấp, chiếm 26,3% % năm 2004 còn lại 73,7 % lao động làm việc không có chuyên môn. Ngoài ra, tỷ lệ lao động có trình độ cao không nhiều, ĐH, CĐ chỉ chiếm 2,2 % năm 2000 và 2,9 % năm 2004. Công nhân kỹ thuật trước đây được phân bổ làm việc trong các trạm, trại, bệnh viện,các cơ sở sản xuất quốc doanh, xí nghiệp quốc doanh Nay lực lượng này đã được phân bổ vào trong các nhà máy, các khu công nghiệp tại khu công nghiệp, làng nghề truyền thống, Bệnh viện, và các trạm, trại sản xuất nông nghiệp . Đặc biệt là đội ngũ công nhân kỹ thuật được đào tạo nghề và công nhân kỹ thuật được đào tạo nghề tại cơ sở sản xuất đã tăng len một cách nhanh chóng năm 2004. Tỷ lệ công nhân kỹ thuật được truyền nghề năm 2000 là 2,2 % , đến năm 2004 tăng lên 12,4 %; Tỷ lệ công nhân kỹ thuật được truyền nghề năm 2000 là 0,62%, năm 2004 tăng lên 5,9 %. Điều đó chứng tỏ huyện đã rất chú trọng đến công tác đào tào nghề và truyền nghề cho người lao động, nâng cao trình độ cho người lao động. Tuy nhiên lực lượng lao động chưa qua đào tạo của huyện vẫn chiếm một tỷ trọng rất lớn. Để tăng tỷ lệ này trong các năm tới, huyện cần huyện cần phải có các chiến lược đào tạo và đào tạo lại nguồn nhân lực tích cực hơn nữa. - Đến tháng 12/2004 số lao động qua đào tạo nghề, truyền nghề của huyện Nam Sách là 19.639 người chiếm 26,3% (năm 2003 là 25,7%) so với tổng số người tham gia hoạt động kinh tế. Trình độ của lao động tham gia hoạt động kinh tế được phân ra như sau: + Đại học, cao đẳng, trung cấp là : 5.819 người, chiếm 8% so với số người hoạt động kinh tế (trong đó đại học, cao đẳng là 3%; trung cấp là 5%). + Lao động có tay nghề, kỹ thuật, truyền nghề trong các cơ sở sản xuất, làng nghề truyền thống là : 13.310 người chiếm 18,3% so với người lao động hoạt động kinh tế. + Lao động giản đơn chiếm 73,7 %. so với người lao động hoạt động kinh tế. Như vậy, đối với huyện chất lượng lao động qua đào tạo còn rất thấp (có biểu kèm theo) và tỷ lệ lao động không qua đào tạo còn lớn (73,7%) đòi hỏi thời gian tới phải tăng cường công tác đào tạo nghề, truyền nghề trong lao động nông thôn. Bảng 7: Số liệu lao động qua đào tạo của huyện năm 2004 TT Trình độ chuyên môn Tổng số (người) Tỷ lệ so với lao động HĐKT (%) 1 CNKT được cấp bằng+ chứng chỉ 9.455 13 2 CNKT được truyền nghề tại CSSX (không có bằng) 4.364 6 3 Trung cấp 3.638 5 4 Đại học, cao đẳng 2.182 3 Tổng 19.639 người 26,5% Nguồn: Niên giám thống kê huyện Nam Sách 4. Tình hình phân bố nguồn nhân lực theo lãnh thổ. Huyện Nam Sách có 22 xã và 1 thị trấn. Phần lớn dân số sống ở nông thôn do vậy sự phân bố nguồn nhân lực cũng tập trung chủ yếu ở khu vực nông thôn. Biểu 8:Lực lượng lao động của huyện chia theo khu vực thành thị và nông thôn. Diễn giải 2000 2001 2002 2003 2004 Tổng số lao động 72.647 74.176 74.524 75.112 76.205 Tổng LĐ ở khu vực thành thị 4.026 4.362 4.393 4.495 4.522 Tỷ lệ LĐ ở khu vực thành thị (%) 5,54 5,88 5,89 5,98 5,93 Tổng LĐ ở khu vực nông thôn 68.621 69.814 70.131 70.617 71.683 Tỷ lệ LĐ ở khu vực nông thôn(%) 94,46 94,12 94,12 94,02 94,07 Nguồn: Niên giám thống kê huyện Nam Sách Lực lượng lao động ở khu vực thành thị chiếm 5,54% năm 2000 trong khi đó lực lượng lao động ở nông thôn chiếm 94,46 % . Do thị trấn Nam sách quy mô còn nhỏ nên mặc dù mật độ dân số ở thị trấn đông nhưng tổng số dân thì lại ít. Thị trấn cũng đang dần có xu hướng được mở rộng về các xã lân cận, tạo thành khu dịch vụ buôn bán, kinh tế, văn hoá và dịch vụ phát triển. Bảng số liệu trên cho thấy: dân số chủ yếu sống ở vùng nông thôn cho nên kinh tế nông nghiệp vẫn giữ vị trí hàng đầu. Bên cạnh đó thì dân số cũng ngày càng tập trung ở khu vực thành thị do đó nền kinh tế công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp có bước tăng trưởng đáng kể. Nhưng vấn đề đặt ra là phải có chiến lược như thế nào để khai thác hết khả năng của lực lượng lao động trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của huyện. Sự phân bố nguồn nhân lực giữa khu vực nông thôn và thành thị còn nhiều bất cập, lao động tập trung quá nhiều ở nông thôn, dẫn đến hiện tượng nơi dư thừa lao động thì không có việc làm, nơi có việc làm thì lại thiếu lao động. Lao động ở khu vực thành thị chủ yếu là cán bộ, lực lượng lao động tham gia dịch vụ kinh doanh công nhân viên chức, lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật còn lao động nông thôn mặc dù số lượng đông nhưng chất lượng thấp chủ yếu hoạt động trong nông nghiệp. Huyện cần có chủ trương phân bố lại nguồn nhân lực giữa nông thôn và thành thị làm giảm bớt sức ép về lao động ở nông thôn. Nâng cao chất lượng lao động ở nông thôn, khuyến khích lao động ở nông thôn tìm việc làm ở ngoài huyện. 5.Phân bố nguồn nhân lực trong các ngành kinh tế. Biểu 9: Tình hình phân bổ nguồn nhân lực trong các ngành kinh tế Diễn giải 2000 2001 2002 2003 2004 SN % SN % SN % SN % SN % I.Tổng số 72647 74176 74524 75112 76205 Tổng ĐHĐKT 70114 100 70775 100 71005 100 71154 100 72738 100 1.Nông nghiệp 61.464 87,66 59.869 84,6 59.533 83,8 46.723 65,7 45.500 62,6 2. Công nghiệp, xây dựng 5037 7,2 7442 10,5 8113 11,4 10855 15,25 12454 17,12 3. Dịch vụ 1936 2,8 2489 3,5 2669 3,75 3016 4,23 3272 4,5 4. Ngành khai thác thủy sản 146 0,2 174 0,25 303 0,43 9230 13 9310 12,8 5. Các ngành khác 1531 2,2 801 1,1 387 0,55 1330 1,9 2202 3,02 Nguồn: Niên giám thống kê huyện Nam Sách năm 2004 Trước đây nền kinh tế của nước ta phát triển theo hướng kế hoạch hoá tập trung. Cơ cấu kinh tế chủ yếu là phát triển nông nghiệp. Sau năm 1986, nền kinh tế nước ta đã chuyển đổi từ nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung sang nền kinh tế thị trường có sự điều tiết của nhà nước. Do đó, phân bố nguồn nhân lực vào các ngành kinh tế cũng có sự thay đổi. Nam Sách cũng không nằm ngoài sự thay đổi đó. Nguồn nhân lực của huyện được phân bổ vào các ngành kinh tế như bảng trên. Lao động nông nghiệp có xu hướng giảm nhiều từ 87,66 % (năm 2000) xuống 62,6% (năm 2004) so với tổng số lao động tham gia hoạt động kinh tế. Sự phân bố lao động trong các ngành công nghiệp và khai thác thuỷ sản tăng rất nhanh và cao, ngành thuỷ sản năm 2000 chiếm 0,2 % đến năm 2004 chiếm tới 12,8 % ; ngành công nghiệp năm 2000 chiếm 7,2 %, năm 2004 chiếm 17,12%. Kết quả trên chứng tỏ huyện đã và đang có ngành công nghiệp và khai thác thuỷ sản rất phát triển đó là nhờ vào kết quả của quá trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế. 5.1. Phân bố nguồn nhân lực trong nông nghiệp. Biểu 10 : Số lượng lao động trong nông nghiệp thuỷ sản. Đơn vị: Người 2000 2001 2002 2003 2004 SN % SN % SN % SN % SN % Tổng số LĐ trong ngành nông nghiệp - thuỷ sản 61.610 100 60043 100 59.836 100 55.953 100 54.810 100 Nông nghiệp 61.464 99,8 59.869 99,7 59.533 99,5 46.729 83,5 45.500 83,1 Thuỷ sản 146 0,24 174 0,3 303 0,5 9230 16,5 9.310 16,9 Nguồn: Niên giám thống kê của huyện Nam Sách 2004 Số lượng nguồn nhân lực trong ngành nông nghiệp là 99,76 % chiếm một khối lượng lớn lao động năm 2000 đến năm 2004 tỷ lệ này giảm xuống còn là 83,01 %. Tỷ lệ lao động trong ngành thuỷ sản cũng tăng một cách đáng kể tử 0,24 % (năm 2000) lên 16,99 % năm 2004, đây là một sự chuyển biến rất lớn chứng tỏ đã có một sự chuyển dịch kinh tế trong nông nghiệp khá nhanh và có hiệu quả cao. Một số kết quả mà huyện đã đạt được trong sản xuất nông nghiệp. Biểu11: Một số kết quả đạt được trong nông nghiệp của huyện Chỉ tiêu Đơn vị 2000 2001 2002 2003 2004 Tốc độ phát triển 2004/2000 Tổng diện tích đât canh tác Ha 7444 7514 7471 7323 7104 Tổng DT đất gieo trồng Ha 17.037 16.825 16.397 16.045 15.731 92,33 Bình quân lương thực/người Kg 570 564 574 562 558 97,9 Tổng giá trị sản xuất nông nghiệp Triệu đồng 262.899 284.611 301.768 314.299 326.870 124,33 BQ- GDP/người Triệu đồng 2,56 2,8 3,17 4,11 5,2 203,1 BQ- GTSX/ha đất NN Triệu đồng 16,10 16,4 17,1 18 19,2 119,25 Trồng trọt +Lúa cả năm Ha 12.568 12.796 12.472 12.098 11.862 94,38 +Năng suất Tạ/ha 59,6 58,96 61,21 60,78 62 104,02 Sản lượng 1000 tấn 78,02 77,538 79,335 77,972 77,939 99,9 Chăn nuôi + Tổng đàn trâu Con 4154 3053 2468 2253 2200 53 + Tổng đàn bò Con 4398 7477 7551 7566 7600 172,8 +Tổng đàn lợn Con 58.964 75.112 76.526 79.612 82.000 139,06 + Sản lượng cá Tấn 745 1.095 1.295 1.676 1.900 255,03 Nguồn: Niên giám thống kê huyện Nam Sách Nhờ có sự phân bố nguồn nhân lực trong nông nghiệp và áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất nên kết quả đạt được trong nông nghiệp là khá cao. Tổng giá trị sản xuất trong nông nghiệp tăng 24,33 %, đặc biệt là ngành chăn nuôi rất được chú trọng phát triển, tạo thêm việc làm cho người lao động. Nó không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cao mà còn giải quyết được số lao động trong nông nghiệp. Ngành nuôi cá đã mang lại một sản lượng rất lớn tăng 55,03 %. 5.2. Phân bố nguồn nhân lực trong các ngành công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp, xây dựng. Từ năm 1991 đến nay các ngành nghề sản xuất CN - TTCN phát triển theo hình thức mới theo hướng chủ yếu là kinh tế hộ gia đình và các doanh nghiệp tư nhân. Các ngành nghề truyền thống được khôi phục và phát triển. Giá trị công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp bình quân 5 năm (2000-2005) đạt 172.912 triệu đồng. Trong đó phát triển nhất là sản xuất gạch ngói, chế biến mộc và cơ khí. Đã giải quyết công ăn việc làm tại chỗ cho lao động dư thừa và thu nhập cho các hộ nông dân. Tuy nhiên sản xuất Công nghiệp , tiểu thủ công nghiệp của huyện chủ yếu sản xuất mặt hàng đơn điệu, sức cạnh tranh kém. Biểu12: Số lượng lao động công nghiệp ngoài khu vực nhà nước. Đơn vị: người Diễn giải 2000 2001 2002 2003 2004 Tổng số 6030 6766 8034 8233 8981 1.Công nghiệp khai thác mỏ(người) 19 41 89 113 111 Tỷ lệ(%) 0,32 0,6 1,1 1,37 1,23 2.Công nghiệp chế biến(người) 6011 6725 7983 8120 8870 Tỷ lệ(%) 99,68 99,4 98,9 98,63 98,77 + Chế biến thực phẩm đồ uống (người) 1271 1869 2341 2027 2375 Tỷ lệ(%) 21 27,6 29,1 24,6 26,44 +Chế biến và sản xuất từ tre nứa (người) 167 524 809 759 812 Tỷ lệ(%) 3,8 7,74 10,06 9,2 9 + Sản xuất trang phục(người) 234 245 261 240 250 Tỷ lệ(%) 3,88 3,6 3,24 2,9 2,8 + Bản sao, in, phô tô 17 31 58 62 69 Tỷ lệ(%) 0,28 0,45 0,72 0,75 0,77 SX SP từ kim loại 157 236 239 284 295 Tỷ lệ(%) 2,6 3,5 3 3,4 3,3 SX SP từ khoáng phi kim 3525 3170 3504 4042 4314 Tỷ lệ(%) 58,45 46,9 43,6 49 48 SX giường, tủ bàn ghế 320 340 731 662 685 Tỷ lệ(%) 5,3 5 9 8 7,6 Công nghiệp dệt 320 310 40 44 70 Tỷ lệ(%) 5,3 4,6 0,5 0,53 0,78 Qua số liệu trên ta thấy số lượng lao động hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp có xu hướng tăng do huyện đang phát triển ngành công nghiệp. Số lượng lao động công nghiệp ngoài Nhà nước chủ yếu do cá thể và tư nhân đảm nhiệm và hoạt động chủ yếu trong ngành công nghiệp chế biến. Nguyên nhân trước đây các ngành này sử dụng chủ yếu là lao động thủ công, công cụ thô sơ nay được thay thế bằng máy móc tiện cho công việc khai thác đạt hiệu quả kinh tế cao. Ngành chế biến thực phẩm, đồ uống, ngành sản xuất trang phục, sản xuất sản phẩm từ khoáng phi kim loại và sản xuất gạch ngói cần nhiều loại lao động hơn. 5.3. Tình hình phân bố nguồn nhân lực trong các ngành dịch vụ thương mại. Đây là một huyện thuần nông, dân số chủ yếu sống bằng nghề nông nên thương mại dịch vụ chưa phát triển, nhất là các ngành kinh doanh khách sạn nhà hàng, dẫn đến lực lượng lao động phân bố trong các ngành này là ít nhất. Biểu 13 : Số lượng lao động phân bố trong các ngành dịch vụ thương mại. Diễn giải 2000 2001 2002 2003 2004 1. Thương nghiệp sửa chữa xe có động cơ. 976 1246 1353 1516 1660 Tỷ lệ (%) 41,1 50,06 50,7 50,26 50,73 2.Khách sạn, nhà hàng 334 417 430 502 660 Tỷ lệ (%) 17,3 16,8 16,1 16,6 20,17 3. Vận tải 626 826 886 998 952 Tỷ lệ (%) 32,3 33,2 33,22 33,09 29,1 Nguồn: Niên giám thống kê huyện Nam Sách Nguồn: Niên giám thống kê 2004 của huyện Qua bảng số liệu trên ta thấy lao động trong ngành thương nghiệp sửa chữa xe có động cơ chiếm tỷ lệ cao nhất do nhu cầu sử dụng máy móc của người dân ngày càng cao trong mọi lĩnh vực sản xuất, giao thông, đi lại . Cùng với sự phát triển của xã hội, Nam Sách cũng đang từng bước đẩy nhanh tốc độ phát triển, đòi hỏi phải phát triển các ngành dịch vụ để phục vụ nhu cầu đó. Điển hình là ngành vận tải, số lượng phương tiện vận tải không ngừng tăng lên và khối lượng vận chuyển cũng tăng lên. Số lượng lao động trong hoạt động kinh doanh khách sạn, nhà hàng chiếm tỷ trọng nhỏ nhất do nhu cầu về dịch vụ này chưa phát triển, tuy nhiên năm 2004 cũng tăng gấp 3,6 lần so với năm 2003. Ngành dịch vụ phục cá nhân công cộng của huyện không có. Nhìn chung, dịch vụ thương nghiệp dịch vụ đã có những bước phát triển đa dạng, phong phú do huyện đã chủ trương mở rộng giao thông, tập trung xây dựng các chợ, thị trấn, thị tứ nhằm hình thành các tụ điểm giao lưu hàng hoá lớn như Thị trấn Nam Sách, Thanh Quang, ái Quốc, An Châu Để phát triển ngành đòi hỏi các cấp có thẩm quyền cần phải quan tâm, đầu tư mở rộng để biến các vùng có tiềm năng về phát triển ngành thành trung tâm phát triển, buôn bán, dịch vụ của huyện. Chuyển dịch cơ cấu lao động , thu hút thêm lao động vào hoạt động, sử dụng có hiệu quả nguồn nhân lực hiện có. Phát triển mạnh giao lưu hàng hoá không chỉ phục vụ đời sống thiết yếu và dịch vụ sản xuất mà còn kéo theo các ngành khác phát triển dịch vụ xã hội phát triển. Góp phần phát triển nhanh về lưu thông hàng hoá trên địa bàn huyện đáp ứng được nhu cầu sản xuất nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và phục vụ đời sống nhân dân. B. Thực trạng sử dụng nguồn nhân lực của huyện Nam Sách.