Đề tài Nghiên cứu thực trạng và giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực lữ hành quốc tế của Việt Nam trong điều kiện hội nhập quốc tế

m chất lượng làm việc của nguồn nhân lực, dẫn đến giảm sút năng lực cạnh tranh của nguồn nhân lực này. Trong những năm gần đây, một số thị trường khách inbound của Việt Nam như khách Hàn Quốc, Nhật Bản và cả khách Thái Lan có biểu hiện phát triển quá "nóng". Hậu quả là, chúng ta không chuẩn bị đủ nguồn nhân lực làm thị trường và đặc biệt là hướng dẫn viên các thứ tiếng đó. Thứ ba, tính ổn định của nguồn nhân lực: Sức ép cạnh tranh nguồn nhân lực gia tăng sau khi Việt Nam gia nhập WTO tạo điều kiện cho các tập đoàn du lịch nước ngoài thành lập công ty tại Việt Nam. Các công ty mới hình thành tìm mọi cách thu hút nhân lực có kinh nghiệm từ công ty khác, gây xáo trộn không nhỏ tới tính ổn định nhân lực trong các doanh nghiệp. Từ thực tế trên có thể rút ra một số đặc điểm cơ bản của nguồn nhân lực LHQT của Việt Nam từ góc độ xem xét chất lượng nguồn nhân lực đó như sau: - Chưa chuyên nghiệp do tỷ lệ được đào tạo có bài bản chưa cao. - Thiếu cập nhật thông tin thị trường nên hiệu quả làm việc bị hạn chế. - Phương pháp làm việc của số đông lao động là thụ động. - Môi trường làm việc của đội ngũ cán bộ nhân viên chưa thuận lợi. - Thiếu động lực làm việc một cách mạnh mẽ, năng động và sáng tạo. - Thiếu thói quen hợp tác và làm việc theo nhóm - Nguồn nhân lực luôn trong tình trạng có nguy cơ bị xáo trộn Từ những đặc điểm nêu trên cho thấy những hạn chế cơ bản của nguồn nhân lực và việc sử dụng nguồn nhân lực LHQT inbound. Điều này làm cho chất lượng nguồn nhân lực của ta không cao và những điều kiện để nhân lực phát huy tác dụng chưa thuận lợi, dẫn đến việc giảm sút năng lực cạnh tranh trong và ngoài nước. 2.4.2.6. Thực trạng năng lực cạnh tranh giá trong lĩnh vực LHQT của Việt Nam: a. Phân tích thực trạng sản phẩm, giá và năng lực cạnh tranh giá: Giá của sản phẩm LHQT Việt Nam so với một số nước trong khu vực ASEAN. Bảng 1. Giá một số chương trình tham quan ngắn ngày ( giá tính trên đầu khách bán cho đoàn 2 khách, DVT: USD ) Danh mục ViệtNam Thai Lan Malaixia Campuchia Lào 3N/2Đ quanh thủ đô 184,0 363,0 302,6 377,0 295,0 4N/3Đ quanh thủ đô 344,0 752,0 443,7 456,0 3N/2Đ ở một số thành phố khác 189,0 448,0 365,2 244,0 262,0 Nguồn : Công ty LDDL Hồ Gươm-Diethelm Do điều kiện các chương trình ngắn ngày có nhiều khác biệt về đặc tính sản phẩm của từng vùng miền của mỗi nước, do đó chúng tôi chỉ chọn 3 chương trình để đưa vào Bảng 1. Qua Bảng 1 cho thấy giá của Việt Nam đều thấp hơn các nước trong khu vực. So với Thái Lan, giá của Việt Nam chỉ bằng một nửa. So với Malaixia, giá của Việt Nam có chương trình cũng chỉ bằng một nửa, có chương trình giá chỉ bằng hai phần ba. So với Lào, Campuchia ta cũng thấy giá của Việt Nam thấp hơn mặc dù hai nước này thuộc diện kém phát triển nhất trong 5 nước cả về du lịch và kinh tế. Điều này cho thấy, chương trình du lịch ngắn ngày quanh thủ đô là một sản phẩm mà Việt Nam có thế mạnh về giá. * Phân tích so sánh đơn thuần về giá của sản phẩm LHQT Việt Nam với một số nước tương đồng trong khu vực ASEAN: Từ các biểu phân tích về giá một số sản phẩm như chư¬ng trình tham quan thủ đô, chương trình dài ngày, chương trình ngắn ngày và giá vận chuyển của Việt Nam so với các nước Malaysia, Thái Lan, Lào và Campuchia cho ta các thông số về giá của một số sản phẩm có nhiều nét tương đồng về đặc tính sản phẩm, khả năng kinh doanh và nhận thức điểm đến của khách, từ đó tạo điều kiện so sánh tương đối chuẩn xác về giá cả và khả năng cạnh tranh về giá lĩnh vực LHQT của Việt Nam với Thái Lan, Malaixia, Lào và Campuchia. Nếu chỉ tính đơn thuần về giá và cho các dịch vụ có chất lượng trung cao cấp, các sản phẩm du lịch của Việt Nam rất cạnh tranh về giá. Từ dịch vụ đón tiễn sân bay, tham quan thủ đô nửa ngày, 1 ngày, cho đến các chương trình dài ngày về phần giá Việt Nam đều thấp hơn cả 4 nước trong khu vực. Như vậy, đơn thuần về giá dịch vụ du lịch trung cao cấp, sản phẩm của các công ty lữ hành Việt Nam cạnh tranh tốt và tích cực so với Thái Lan, Malaixia, Campuchia và Lào. Nhưng ®èi víi một sản phẩm, giá mới chỉ là một yếu tố cạnh tranh, nó còn phụ thuộc vào các yếu tố cạnh tranh có liên quan, trong lữ hành còn liên quan đến các yếu tố kh¸c nªu ë ®iÓm b d­íi ®©y: b- Nh÷ng yếu tố ngoài giá tác động đến tính cạnh tranh của sản phẩm lữ hành và tác động đến tâm lý so sánh về giá:Tiếp thị và quảng bá điểm đến, Cơ sở hạ tầng, Văn hóa bán hàng, Trình độ chuyên môn của đội ngò cán bộ lữ hành Nói chung, xét đơn thuần về giá của các dịch vụ trung cao cấp, lĩnh vực LHQT của Việt Nam có đủ năng lực cạnh tranh và cạnh tranh tốt với các nước trong khu vực, nhất là các nước như Thái Lan, Malaixia, Lào và Campuchia. Tuy vậy, những phân tích ở đây chỉ tập trung phân tích giá cả các dịch vụ có chất lượng trung cao cấp nên chưa mang tính bao quát về năng lực cạnh tranh trong du lịch quốc tế giá rẻ và du lịch đại trà. Đối với du lịch giá rẻ và du lịch đại trà, giá cả của Việt Nam kém tính cạnh tranh hơn các nước trong khu vực, nhất là kém cạnh tranh so với Indonexia, Thái Lan và Malaixia. Du lịch quốc tế Thái Lan đã và đang thu hút số lượng lớn khách du lịch Trung Quốc đến du lịch Thái Lan với giá tua là zero, Việt Nam chắc chắn không thể thực hiện được loại tua như vậy. Ngành Du lịch ViÖt Nam nên tập trung khai thác phân khúc khách du lịch có nhu cầu sử dụng dịch vụ trung cao cấp để phát huy lợi thế cạnh tranh về giá. 2.4.3. Đánh giá năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực lữ hành quốc tế của Việt Nam thông qua chỉ số đánh giá năng lực cạnh tranh: Tháng 4/2007, Diễn đàn kinh tế thế giới đã công bố bảng xếp hạng năng lực cạnh tranh du lịch và lữ hành toàn cầu (gồm 124 nước), trong đó NLCT ngành Du lịch và lữ hành của Việt Nam, một số nước ASEAN và Trung Quốc được xếp hạng như sau (xem bảng 2): BẢNG 2. XẾP HẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH TRONG LĨNH VỰC LỮ HÀNH CỦA VIỆT NAM VÀ MỘT SỐ NƯỚC TRONG KHU VỰC Chỉ số chung Hành lang luật pháp Môi trường kinh doanh và cơ sở hạ tầng Nguồn lực tự nhiên, văn hoá và nhân lực Hạng Điểm Hạng Điểm Hạng Điểm Hạng Điểm Singapore 8 5.31 1 5,81 11 5,01 42 5,11 Malaysia 31 4,80 27 5,12 27 4,44 57 4,84 Thái Lan 43 4,58 41 4,78 35 4,14 59 4,82 Indonesia 60 4,20 54 4,45 68 3,30 56 4,85 Philippines 86 3,79 80 3,98 79 3,10 100 4,29 Việt Nam 87 3,78 84 3,91 95 2,81 76 4,63 Campuchia 96 3,64 90 3,77 103 2,71 87 4,45 Trung Quốc 71 3,97 78 4,00 61 3,51 93 4,39 XÕp h¹ng 1: n­íc c¹nh tranh tèt nhÊt, 124: n­íc c¹nh tranh kÐm nhÊt. (Nguồn: WEF, 2007) Nhìn vào bảng trên ta thấy, năng lực cạnh tranh lữ hành của nước ta còn rất thấp, Việt Nam chỉ đứng trên Campuchia. Nguyªn nh©n là do hành lang luật pháp còn thiếu đồng bộ, môi trường kinh doanh và cơ sở hạ tầng còn nhiều hạn chế. Nguồn lực tự nhiên, nhân lực và văn hoá cũng xếp thứ 76/124 nước, chứng tỏ chúng ta chưa phát huy được thế mạnh này của Du lịch Việt Nam, mặc dù so với các nước trong khu vực, nước ta đứng trên cả Trung Quốc, Philippines và Campuchia. Để hiểu rõ hơn về năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực lữ hành của nước ta trong so sánh với một số nước trong khu vực và Trung Quốc, chúng tôi sẽ tiếp tục phân tích sâu hơn về các chỉ số đơn đánh giá về năng lực cạnh tranh du lịch và lữ hành đã cấu thành 3 chỉ số nêu trên. Trước hết, chúng tôi phân tích, đánh giá các chỉ số đơn cấu thành chỉ số hành lang luật pháp. Xem bảng 3: BẢNG 3. XẾP HẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH TRONG LĨNH VỰC LỮ HÀNH CỦA VIỆT NAM VÀ MỘT SỐ NƯỚC TRONG KHU VỰC - CHỈ SỐ HÀNH LANG LUẬT PHÁP Hành lang luật pháp Các chỉ số đơn Quy định lp &chính sách Quy định môi trường An toàn và an ninh Vệ sinh và Y tế Ưu tiên du lịch & lữ hành Quốc gia H¹ng §iÓm H¹ng §iÓm H¹ng §iÓm H¹ng §iÓm H¹ng §iÓm H¹ng §iÓm Singapore 1 5,81 1 5,78 6 5,92 7 6,02 29 5,77 2 5,57 Malaysia 27 5,12 26 5,25 20 5,31 26 5,30 62 4,75 21 4,98 Thái Lan 41 4,78 55 4,78 39 4,58 42 4,91 59 4,80 25 4,84 Indonesia 54 4,45 43 4,97 81 3,66 50 4,77 103 3,48 6 5,36 Philippines 80 3,98 61 4,72 83 3,65 96 3,75 77 4,22 74 3,59 Việt Nam 84 3,91 104 3,66 83 3,59 51 4,77 94 3,96 76 3,55 Campuchia 90 3,77 93 3,78 73 3,82 98 3,72 122 2,21 7 5,34 Trung Quốc 78 4,00 97 3,76 88 3,53 83 4,08 84 4,09 33 4,54 Xếp hạng 1: nước cạnh tranh tốt nhất, 124: nước cạnh tranh kém nhất. (Nguồn: WEF, 2007) Từ bảng trên ta thấy, chỉ số quy định luật pháp và chính sách của nước ta quá kém, so với 7 nước trong khu vực đều kém hơn, kể cả so với Campuchia. Điều này cho thấy, các quy định luật pháp và chính sách của nước ta chưa tạo thuận lợi cho du lịch và lữ hành phát triển, còn nhiều rào cản về thủ tục, giấy phép, về đầu tư trực tiếp nước ngoài cũng như về sở hữu nước ngoài trong lĩnh vực du lịch và lữ hành. Đối với chỉ số quy định về môi trường, Việt Nam xếp cuối bảng so với các nước ASEAN và chỉ hơn Trung Quốc, có nghĩa là, các quy định về môi trường còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng tiêu cực tới phát triển du lịch và lữ hành. Về an toàn và an ninh, Việt Nam xếp thứ 51/124 nước về mức độ an toàn và an ninh và đứng trên Philippines và Campuchia trong bảng xếp hạng nêu trên. Điều này khẳng định đánh giá trước đây coi Việt Nam là điểm đến an toàn là có cơ sở. Tuy nhiên, so với Singapore và Malayxia, chỉ số này của Việt Nam còn xa mới đạt được. An toàn giao thông cho khách du lịch còn là vấn đề khi hệ thống giao thông của ta còn lạc hậu, tai nạn giao thông diễn ra hàng ngày khá nghiêm trọng. Về vệ sinh và y tế, Việt Nam nằm trong thứ hạng rất thấp (94/124 nước), chỉ đứng trên Campuchia và Indonexia là 2 nước có chỉ số về vệ sinh và y tế gần như kém nhất thế giới. Đây là điều đáng lo ngại đối với hoạt động lữ hành của nước ta. Về ưu tiên cho du lịch và lữ hành, Việt Nam đứng cuối bảng xếp hạng với các nước trong khu vực nêu trên là do mức độ ưu tiên của Chính phủ đối với hoạt động du lịch và lữ hành chưa cao, ngân sách đầu tư cho du lịch còn thấp, nhất là ngân sách cho xúc tiến du lịch ở nước ngoài. Về môi trường kinh doanh và cơ sở hạ tầng, xem Bảng 4: BẢNG 4. XẾP HẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH TRONG LĨNH VỰC LỮ HÀNH CỦA VIỆT NAM VÀ MỘT SỐ NƯỚC TRONG KHU VỰC - CHỈ SỐ MÔI TRƯỜNG KINH DOANH VÀ CƠ SỞ HẠ TẦNG Môi trường kinh doanh và cơ sở hạ tầng Các chỉ số đơn Csht vc hàng không Csht vc đường bộ Csht du lịch Csht cntt và truyền thông NLCT giá DL& LH Quốc gia Hạng Điểm Hạng ĐiÓm H¹ng §iÓm H¹ng §iÓm H¹ng §iÓm H¹ng §iÓm Singapore 11 5,01 10 4,88 3 6,45 44 3,73 18 4,87 26 5,10 Malaysia 27 4,44 31 3,91 15 5,58 60 3,14 37 3,69 2 5,89 Thái Lan 35 4,14 25 4,07 28 4,67 53 3,45 58 2,78 4 5,71 Indonesia 68 3,30 64 2,98 89 2,80 87 2,36 80 2,28 1 6,10 Philippines 79 3,10 72 2,80 91 2,70 93 2,19 83 2,22 7 5,59 Việt Nam 95 2,81 90 2,52 85 2,88 121 1,11 88 2,09 10 5,47 Campuchia 103 2,71 89 2,54 82 2,93 122 1,09 111 1,71 18 5,27 Trung Quốc 61 3,51 36 3,78 45 3,99 113 1,72 63 2,62 11 5,42 Xếp hạng 1: nước cạnh tranh tốt nhất, 124: nước cạnh tranh kém nhất. (Nguồn: WEF, 2007) Bảng 4 cho thấy, môi trường kinh doanh và cơ sở hạ tầng của Việt Nam mặc dù có nhiều cải thiện trong thời gian qua nhưng còn nhiều hạn chế, chỉ hơn Campuchia. Cơ sở hạ tầng hàng không đứng cuối bảng. Mật độ sân bay được xếp thứ 123/124 nước, tức là nằm trong 2 nước kém nhất thế giới về chỉ số này. Điều này cho thấy, số lượng sân bay của nước ta còn quá ít. Tình trạng thiếu máy bay, thiếu chuyến bay, chậm chuyến, huỷ chuyến thường xuyên diễn ra là hậu quả của tình trạng độc quyền hàng không. Các hãng lữ hành cũng luôn gặp khó khăn trong việc thu xếp vé máy bay cho khách quốc tế đến Việt Nam. Cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ của Việt Nam xếp thứ 85/124 nước về năng lực cạnh tranh và so với các nước trong khu vực được xếp trên Philippines và Indonexia nhưng lại kém hơn cả Campuchia. Cơ sở hạ tầng du lịch của Việt Nam là chỉ số tồi tệ nhất với kết quả xếp hạng là 121/124 nước, đồng nghĩa với việc Việt Nam cùng Campuchia và 2 nước khác là 4 nước kém nhất về chỉ số này. Lý do là cung số phòng khách sạn cao cấp còn rất thấp, phương tiện vận chuyển du lịch còn lạc hậu, vừa thiếu về số lượng vừa kém về chất lượng, hệ thống rút tiền tự động ATM tại các điểm du lịch còn rất ít, nhất là các điểm du lịch ở vùng nông thôn, miền núi, xa các trung tâm đô thị. Cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin và truyền thông của Việt Nam cũng được xếp hạng thấp, xếp thứ 88/124 nước. Mặc dù Việt Nam đã có nhiều tiến bộ trong lĩnh vực này nhưng so với các nước trong khu vực và trên thế giới vẫn còn nhiều hạn chế. Trong bảng so sánh với các nước trong khu vực nêu trên, Việt Nam chỉ hơn Campuchia về chỉ số này. Năng lực cạnh tranh giá du lịch và lữ hành của Việt Nam được đánh giá khá cao với việc được xếp hạng thứ 10/124 nước về chỉ số này. Với lợi thế này, Việt Nam đang trở thành một trong những điểm đến hấp dẫn, thu hút sự quan tâm của du khách quốc tế. Sức mua tương đương cao, mức giá nhiên liệu thấp và mức thuế vé du lịch và lệ phí sân bay cũng không cao đã tạo ra lợi thế cạnh tranh về giá cho hoạt động du lịch và lữ hành của nước ta. Nhờ vậy, giá tour trọn gói tới Việt Nam và giá cả hàng hoá, dịch vụ nói chung ở Việt Nam còn thấp. Tuy nhiên, nhìn vào bảng so sánh nêu trên, nước ta chỉ hơn Singapore, Campuchia và Trung Quốc về chỉ số này. Trong khi đó, Indonexia, Malaysia và Thái Lan lần lượt xếp thứ nhất, thứ hai và thứ tư trong số 124 nước về chỉ số nµy. Thậm chí Philippines cũng xếp thứ 7/124 nước, vượt trên Việt Nam ba mức về chỉ số này. Như vậy, mặc dù so với nhiều nước trên thế giới, Việt Nam có năng lực cạnh tranh giá du lịch và lữ hành khá cao nhưng so với nhiều đối thủ cạnh tranh chính như Thái Lan, Malaysia, Indonesia, năng lực cạnh tranh giá du lịch và lữ hành của Việt Nam lại thấp hơn. Về nguồn lực tự nhiên, văn hoá và nhân lực, xem bảng 5: BẢNG 5. XẾP HẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH TRONG LĨNH VỰC LỮ HÀNH CỦA VIỆT NAM VÀ MỘT SỐ NƯỚC TRONG KHU VỰC - CHỈ SỐ NGUỒN LỰC TỰ NHIÊN, VĂN HOÁ VÀ NHÂN LỰC Nguồn lực tự nhiên, văn hoá và nhân lực Các chỉ số đơn Nguồn nhân lực Nhận thức du lịch quốc gia Nguồn lực tự nhiên và văn hoá Quốc gia Hạng Điểm Hạng ĐiÓm H¹ng §iÓm H¹ng §iÓm Singapore 42 5,11 2 6,21 47 5,20 79 3,94 Malaysia 57 4,84 34 5,38 26 5,64 101 3,52 Thái Lan 59 4,82 75 4,97 35 5,43 77 4,05 Indonesia 56 4,85 62 5,14 57 5,00 58 4,40 Philippines 100 4,29 93 4,64 83 4,58 95 3,66 Việt Nam 76 4,63 81 4,92 51 5,14 84 3,84 Campuchia 87 4,45 105 4,08 32 5,53 91 3,75 Trung Quốc 93 4,39 74 5,00 120 3,82 60 4,36 Xếp hạng 1: nước cạnh tranh tốt nhất, 124: nước cạnh tranh kém nhất. (Nguồn: WEF, 2007) Theo bảng 5 ta thấy, năng lực cạnh tranh về nguồn lực tự nhiên, văn hoá và nhân lực của Việt Nam đứng trên Campuchia, Trung Quốc và Philippines nhưng lại kém xa Singapore, Thái Lan, Malaysia và Indonexia. Chỉ số này được cấu thành từ các chỉ số đơn: nguồn nhân lực, nhận thức du lịch quốc gia và nguồn lực tự nhiên và văn hoá. Chỉ số nhận thức du lịch quốc gia của nước ta được xếp thứ 51/124 nước, kém Malaysia, Thái Lan, Campuchia và Singapore và đứng trên Trung Quốc, Philippines và Inđonexia. Chỉ số nguồn nhân lực du lịch và lữ hành của Việt Nam xếp thứ 81/124 nước, chỉ hơn Philippines và Campuchia. Về chỉ số nguồn lực tự nhiên và văn hoá, Việt Nam có năng lực cạnh tranh kém, đứng trên Malaysia, Campuchia và Philippines. Chất lượng hệ thống giáo dục của nước ta bị xếp thứ 100, khả năng mắc bệnh nhiễm khuẩn (94/124) và mắc bệnh sốt rét (83/124), kinh doanh ảnh hưởng tới hệ thống sinh thái (99/124), nguy hiểm của khí CO2 (98/124), khu vực bảo vệ cấp quốc gia (88/124). 2.4.4. Đánh giá chung NLCT trong lĩnh vực LHQT của Việt Nam: Nãi chung, ngoµi n¨ng lùc c¹nh tranh vÒ gi¸, lĩnh vực LHQT của Việt Nam còn nhiều hạn chế về năng lực cạnh tranh. Tõ kÕt qu¶ nghiªn cøu, ph©n tÝch trªn, chóng t«i ®¸nh gi¸ chung n¨ng lùc c¹nh tranh trong lÜnh vùc LHQT thông qua mô hình SWOT nh­ sau: Mô hình SWOT vÒ n¨ng lùc c¹nh tranh trong lÜnh vùc l÷ hµnh quèc tÕ §iÓm m¹nh - ViÖt Nam ®ang næi lªn lµ ®iÓm ®Õn an toµn, hÊp dÉn, ®­îc dù báo lµ 1 trong 10 n­íc cã tèc ®é ph¸t triÓn du lÞch hµng ®Çu thÕ giíi giai ®o¹n 2006-2014. - M«i tr­êng kinh doanh LHQT ®­îc c¶i thiÖn. - Nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ nh©n v¨n ®a d¹ng vµ hÊp dÉn ë c¶ 3 vïng du lÞch lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp l÷ hµnh khai th¸c, x©y dùng c¸c lo¹i h×nh du lÞch míi ®Ó thu hót kh¸ch du lÞch: + Vïng du lÞch B¾c bé: ThÕ m¹nh du lÞch v¨n ho¸, lÞch sö, sinh th¸i, m¹o hiÓm. C¸c ®iÓm du lÞch næi bËt: VÞnh H¹ Long, Cát Bà, Hµ Néi, Tam Cèc – BÝch §éng, Sapa, Mù Căng Chải, cao nguyªn ®¸ §ång V¨n, các rừng quốc gia, b¶n s¾c v¨n ho¸ ®éc ®¸o cña c¸c d©n téc vµ c¶nh quan vïng nói B¾c bé. + Vïng du lÞch B¾c Trung Bé:ThÕ m¹nh du lÞch biÓn, du lÞch v¨n ho¸. Các điểm du lịch næi tréi: 3 di s¶n thÕ giíi: Phong Nha Kẻ bàng, Cố đô Huế vµ Nhã nhạc cung đình Huế, Vườn quốc gia Pù Mát, Bạch Mã, Bà Nà, c¸c b·i biÓn ®Ñp: §µ N½ng, Non N­íc, L¨ng C«, Thiªn CÇm, Cöa Lß, đảo Cù Lao Chàm. + Vïng du lÞch Nam Trung Bé vµ Nam Bé: Du lÞch biÓn, s«ng n­íc miÖt v­ên, du lÞch v¨n ho¸. Điểm du lịch næi tréi: 3 di s¶n v¨n ho¸ thÕ giíi : Di tích Mỹ Sơn, Đô thị cổ Hội An, Cồng chiêng Tây Nguyên; các bãi biển đẹp nổi tiếng: Nha Trang, Mũi Né, Cửa Đại, Phó Quèc, c¸c khu dù tr÷ sinh quyÓn, v­ên quèc gia, miÖt v­ên s«ng n­íc Cöu Long. - Èm thùc ®a d¹ng vµ ®Æc s¾c ë c¶ ba vïng du lÞch lµ ­u thÕ næi tréi cña du lÞch ViÖt Nam. - An toµn vµ an ninh cho khách du lịch. - N¨ng lùc c¹nh tranh gi¸ lữ hành cña ViÖt Nam kh¸ cao. - Sù th©n thiÖn vµ hiÕu kh¸ch cña ng­êi ViÖt Nam §iÓm yÕu - N¨ng lùc c¹nh tranh ®iÓm ®Õn vµ n¨ng lùc c¹nh tranh doanh nghiÖp l÷ hµnh cßn thÊp. C¹nh tranh thiÕu lµnh m¹nh gi÷a c¸c doanh nghiÖp l÷ hµnh quèc tÕ. - C¶nh quan thiªn nhiªn vÉn lµ tiÒm n¨ng ch­a ®­îc ®¸nh thøc. S¶n phÈm l÷ hµnh cßn ®¬n ®iÖu, thiÕu ®a d¹ng. ChÊt l­îng dÞch vô l÷ hµnh cßn thÊp. - C¬ së h¹ tÇng cßn thÊp, ch­a ph¸t triÓn. Qu¸ Ýt s©n bay, ch­a cã c¶ng biÓn riªng cho kh¸ch du lÞch. KÕt cÊu h¹ tÇng du lÞch cßn nhiÒu h¹n chÕ. Cung c¬ së l­u tró cao cÊp thiÕu nghiªm träng t¹i Hµ Néi, Đà Nẵng, TP.HCM,... - ThiÕu vèn, quy mô kinh doanh l÷ hµnh nhỏ - C¬ së vËt chÊt kü thuËt bæ trî vµ dÞch vô phôc vô kh¸ch du lÞch cã chÊt l­îng thÊp, thiÕu ®ång bé. ThiÕu c¸c khu vui ch¬i gi¶i trÝ vµ dÞch vô bæ trî cho kh¸ch du lÞch. - ThiÕu ®­êng bay trùc tiÕp tíi thÞ tr­êng träng ®iÓm vµ tiÒm n¨ng. C«ng suÊt/tÇn suÊt bay quèc tÕ cßn thÊp. - Can thiÖp cña nhµ n­íc vµo ho¹t ®éng kinh doanh l÷ hµnh cña doanh nghiÖp cßn nhiÒu. - Ho¹t ®éng xóc tiÕn du lÞch cßn yÕu. Th­¬ng hiÖu cña du lÞch ViÖt Nam ch­a ®­îc kh¾c ho¹ râ nÐt. - Ch­a cã chiÕn l­îc marketing du lÞch quèc gia và v¨n phßng ®¹i diÖn du lÞch ViÖt Nam ë n­íc ngoµi. - NhiÒu doanh nghiÖp l÷ hµnh ch­a cã chiÕn l­îc marketing, ít nghiªn cøu thÞ tr­êng n­íc ngoµi. - Doanh nghiÖp l÷ hµnh chi cho nghiªn cøu triÓn khai vµ øng dông c«ng nghÖ cßn thÊp. - TCDL ch­a cã chiÕn l­îc toµn diÖn quan hÖ víi c¸c h·ng l÷ hµnh n­íc ngoµi. Tæ chøc, qu¶n lý điều hành ho¹t ®éng LHQT cßn nhiÒu h¹n chÕ. - ChÊt l­îng nh©n lùc l÷ hµnh cßn thÊp. ThiÕu tiªu chuÈn nghÒ, trang thiÕt bÞ gi¶ng d¹y thùc hµnh l÷ hµnh. - Hµnh lang luËt ph¸p vÒ du lÞch vµ l÷ hµnh ch­a ®ång bé. C¬ cÊu TCDL ch­a æn ®Þnh. ThiÕu sù phèi hîp liªn ngµnh. - Kh¶ n¨ng héi nhËp cña doanh nghiÖp LHQT cßn h¹n chÕ. C¬ héi - M«i tr­êng chÝnh trÞ æn ®Þnh. §­êng lèi, chÝnh s¸ch ®æi míi, lµ thµnh viªn WTO víi cam kÕt më cöa dÞch vô l÷ hµnh t¹o vËn héi míi cho ho¹t ®éng l÷ hành ph¸t triÓn. - Du lÞch ®­îc x¸c ®Þnh lµ ngµnh kinh tÕ mòi nhän. ChÝnh phñ, c¸c ngµnh, ®Þa ph­¬ng, doanh nghiệp quan t©m ph¸t triÓn du lÞch, môi trường kinh doanh đang được cải thiện nhanh lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng l÷ hµnh ph¸t triÓn. - ViÖt Nam lµ ®iÓm ®Õn míi, ®a d¹ng, doanh nghiÖp l÷ hµnh cã thÓ tæ chøc các lo¹i h×nh du lÞch hÊp dÉn. - Nước ta míi ph¸t triÓn du lÞch nªn doanh nghiÖp l÷ hµnh cã thÓ häc hái kinh nghiÖm c¸c n­íc phát triển du lịch, tiÕp thu c«ng nghÖ, kü n¨ng qu¶n lý l÷ hµnh. - Du lịch VN ®ang trong giai ®o¹n t¨ng tr­ëng nªn cã thÓ ph¸t triÓn nhanh trong vßng 10-15 n¨m tíi, trong khi Du lịch Th¸i Lan, Singapore vµ Malaysia ®ang tr¶i qua giai ®o¹n tr­ëng thµnh vµ tõ nay ®Õn n¨m 2020, s¶n phÈm du lÞch cña họ sÏ b·o hoµ. - Ch©u ¸-TBD có xu hướng phát triển du lịch m¹nh. - Xu h­íng hîp t¸c liªn kÕt gi÷a c¸c doanh nghiÖp l÷ hµnh c¸c n­íc trong khu vùc. - XuÊt hiÖn hµng kh«ng gi¸ rÎ. - Du lÞch VN tham gia nhiÒu h¬n vµo c¸c tæ chøc, diễn đàn quèc tÕ. - VÞ trÝ thuận lợi cña ViÖt Nam trong khu vùc Th¸ch thøc - Kh¶ n¨ng tôt hËu so víi c¸c h·ng l÷ hµnh ®èi thñ c¹nh tranh chÝnh lµ Th¸i Lan, Singapore, vµ Malaysia. - Bất ổn chính trị, thiªn tai, dÞch bÖnh, chiÕn tranh côc bé, d©n téc, t«n gi¸o, xung ®ét, ch¹y ®ua vò trang, khñng bè ¶nh h­ëng ®Õn thu hót kh¸ch quèc tÕ cña c¸c h·ng l÷ hµnh. - Du lÞch ViÖt Nam có ®iÓm xuÊt ph¸t thÊp so víi nhiÒu n­íc trong khu vùc. Ho¹t ®éng du lÞch chñ yÕu dùa trªn khai th¸c tµi nguyªn s½n cã, ch­a ®Çu t­ nhiÒu vµo t«n t¹o, ph¸t triÓn vµ ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, loại hình du lịch. - HÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng ch­a ph¸t triÓn, h¹n chÕ kh¶ n¨ng tiÕp cËn, khai th¸c vµ h×nh thµnh c¸c tuyÕn ®iÓm du lÞch ®a d¹ng ë c¸c vïng nói, vïng s©u, vïng xa, h¶i ®¶o. - Gi¸ dÇu t¨ng, ¶nh h­ëng tíi nhu cÇu du lÞch. Gi¸ vÐ hµng kh«ng ViÖt Nam cao lµm cho gi¸ tour kh«ng c¹nh tranh. - NhiÒu doanh nghiÖp l÷ hµnh thiÕu vèn, ®Çu t­ l¹i dµn tr¶i, ph©n t¸n, thiÕu ®ång bé, kÐm hiÖu qu¶. - ThiÕu nh©n lùc cã ®ñ tr×nh ®é, kinh nghiÖm, kü n¨ng vµ n¨ng lùc qu¶n lý, kinh doanh l÷ hµnh. - HÖ thèng chÝnh s¸ch, ph¸p luËt liªn quan ®Õn l÷ hµnh ch­a hoµn thiÖn. - ChÊt l­îng t¨ng tr­ëng h¹n chÕ v× tèc ®é c¶i thiÖn vµ ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng cßn chËm. - Tµi nguyªn du lÞch vµ m«i tr­êng ®ang bÞ suy gi¶m do khai th¸c, sö dông thiÕu hîp lý. Du lÞch ph¸t triÓn nhanh nh­ng thiÕu kiÓm so¸t cã thÓ ¶nh h­ëng xÊu ®Õn m«i tr­êng, ®e do¹ ®a d¹ng sinh th¸i vµ lµm xuèng cÊp c¸c nguån lùc du lÞch quan träng. Tóm tắt chương 2 Ch­¬ng 2 ®· tËp trung ph©n tÝch mét c¸ch kh¸i qu¸t quá trình hình thành và phát triển hoạt động lữ hành ở Việt Nam, bèi c¶nh c¹nh tranh trong ngµnh Du lÞch vµ l÷ hµnh, trong ®ã ®Ò cËp tíi nh÷ng vËn héi vµ th¸ch thøc cña ngµnh Du lÞch vµ L÷ hµnh, ®Æc biÖt trong bèi c¶nh ViÖt Nam lµ thµnh viªn chÝnh thøc cña Tæ chøc Th­¬ng m¹i thÕ giíi. Ch­¬ng 2 còng ®· tËp trung ph©n tÝch thùc tr¹ng m«i tr­êng kinh doanh, m«i tr­êng c¹nh tranh trong lÜnh vùc l÷ hµnh quèc tÕ cña ViÖt Nam, nªu bËt nh÷ng yÕu tè thuËn lîi, còng nh­ khã kh¨n cña m«i tr­êng vÜ m«, m«i tr­êng vi m« ®èi víi lÜnh vùc l÷ hµnh quèc tÕ cña ViÖt Nam. §ång thêi, ch­¬ng 2 còng ph©n tÝch t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ kinh doanh l÷ hµnh quèc tÕ tõ n¨m 2001 ®Õn nay. Träng t©m cña ch­¬ng 2 lµ tËp trung ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng n¨ng lùc c¹nh tranh trong lÜnh vùc l÷ hµnh quèc tÕ cña ViÖt Nam. Trªn c¬ së ®Ò cËp rÊt kh¸i qu¸t thùc tr¹ng n¨ng lùc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam, ®èi thñ c¹nh tranh trong lÜnh vùc du lÞch vµ l÷ hµnh cña ViÖt Nam, ch­¬ng 2 ®· tËp trung chñ yÕu vµo viÖc ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ mét c¸ch kh¸ toµn diÖn thùc tr¹ng n¨ng lùc c¹nh tranh trong lÜnh vùc l÷ hµnh quèc tÕ cña ViÖt Nam. Th«ng qua kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ n¨ng lùc c¹nh tranh trong lÜnh vùc du lÞch vµ l÷ hµnh do DiÔn ®µn kinh tÕ thÕ giíi c«ng bè n¨m 2007 vµ qua m« h×nh SWOT, ch­¬ng 2 ®· ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ n¨ng lùc c¹nh tranh cña lÜnh vùc du lÞch vµ l÷ hµnh quèc tÕ cña ViÖt Nam víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh trong khu vùc nh­ Trung Quèc, Malaysia, Th¸i Lan vµ Singapore, nªu bËt mÆt m¹nh, mÆt yÕu, c¬ héi vµ th¸ch thøc cña lÜnh vùc l÷ hµnh quèc tÕ cña ViÖt Nam. §©y lµ c¬ së rÊt quan träng ®Ó ®Ò ra ®­îc c¸c ®Þnh h­íng vµ gi¶i ph¸p n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh trong lÜnh vùc l÷ hµnh quèc tÕ cña ViÖt Nam trong ch­¬ng 3. CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH TRONG LĨNH VỰC L÷ hµnh quèc tÕ CỦA VIỆT NAM 3.1. ĐỊNH HƯỚNG NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH TRONG LĨNH VỰC LHQT CỦA VIỆT NAM 3.1.1. Nhà nước và ngành Du lịch cần tạo lập môi trường pháp lý cho cạnh tranh trong lĩnh vực lữ hành, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp lữ hành cạnh tranh và phát triển. Đổi mới và hoàn thiện cơ chế, chính sách về du lịch và lữ hành và các cơ chế chính sách liên quan đến hoạt động lữ hành theo hướng xoá bỏ các rào cản về thể chế, hành chính, thủ tục. Xây dựng chính sách và ban hành các quy định quản lý hoạt động lữ hành phải trên cơ sở thực tiễn nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp LHQT của Việt Nam hoạt động kinh doanh, tăng c­ờng khả năng cạnh tranh với các đối thủ cạnh tranh trong khu vực. 3.1.2. Tăng cường vai trò của ngành Du lịch trong định hướng thị trường và tổ chức xúc tiến du lịch quốc gia nhằm khẳng định vị thế và hình ảnh điểm đến Việt Nam trên thị trường du lịch quốc tế. Tổng cục Du lịch phải đóng vai trò đầu tầu hoạch định chiến lược marketing du lịch quốc gia, thực hiện quảng bá hình ảnh quốc gia nhằm “marketing thành công V