Đề tài Nghiên cứu ứng dụng mô hình toán và GIS đánh giá chất lượng nước sông Vàm Cỏ phục vụ công tác quản lý môi trường huyện Cần Đước, tỉnh Long An

ng đã vượt mọi khó khăn để chinh phục thiên nhiên, mở đất, lập làng và phát triển ra khắp địa bàn huyện. Nhìn chung, cùng với Đồng Nai và Gia Định, thì Cần Đước là một trong những vùng được khai phá sớm nhất tỉnh Long An, có bề dày lịch sử nhân văn và văn hóa của vùng Nam Bộ. Vì vậy, Cần Đước có nhiều nghề thủ công cổ truyền gắn liền với sắc thái nhân văn và văn hóa của địa phương. Các loại sản phẩm như : chiếu lác, bánh phồng, ghe xuồng, đồ chạm gỗ, chạm vàng,… của Cần Đước là những sản phẩm truyền thống, góp phần quan trọng vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của huyện hiện nay. Mặt khác, Cần Đước có nền giáo dục hình thành sớm và con cái có truyền thống hiếu học, cha mẹ xem trọng việc học hành. Do đó, người dân Cần Đước có sự hiểu biết rộng, nhanh nhạy với những cái mới, tích cực tiếp thu tiến bộ KH-KT, thúc đẩy phát triển nền kinh tế địa phương phát triển nhanh chóng. 53 Con người và lịch sử phát triển của Cần Đước đã để lại nguồn tài nguyên nhân văn vô cùng phong phú và rất có giá trị về lịch sử, văn hóa, truyền thống. Trong sự nghiệp đổi mới và phát triển về kinh tế, văn hóa - xã hội hiện nay, việc phát huy các yếu tố về văn hóa và lịch sử nhằm giáo dục cho thế hệ trẻ những truyền thống và nét đặc trưng về văn hoá của Cần Đước là rất cần thiết, đồng thời có thể kết hợp để phát triển kinh tế du lịch. Tuy nhiên, du lịch Cần Đước chưa thực sự phát triển và chưa kết nối vào tầm phát triển du lịch chung của vùng KTTĐPN. Cảnh quan môi trường Trong khoảng 300 năm khai phá, Cần Đước đã phát triển từ vùng đất hoang thành huyện có dân cư đông đúc và cảnh quan môi trường đặc thù. Ba phía bao bọc bởi các con sông lớn và hệ thống kênh rạch bên trong đã tạo nên 02 vùng cảnh quan sinh thái môi trường khác nhau : trên vùng thượng huyện là cảnh quan cư trú phân tán, còn trên vùng hạ huyện là cảnh quan cư trú tập trung, tạo nên một không gian và sắc đẹp tự nhiên đặc thù của Cần Đước. Tuy nhiên, do sự phát triển ngày càng nhanh về CNH, HĐH và đô thị hóa, môi trường của Cần Đước chịu ảnh hưởng tác động sâu sắc, toàn diện và đồng thời từ quá trình phát triển kinh tế - xã hội của huyện và các vùng lân cận của tỉnh Long An và Tp. Hồ Chí Minh, như vấn đề ảnh hưởng mặn, phèn, ô nhiễm nước, không khí, chất thải rắn và vấn đề vệ sinh môi trường nông thôn. 3.1.5. Đánh giá chung Có thể đưa ra một số đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên và cảnh quan môi trường của huyện Cần Đước như sau : - Huyện Cần Đước có vị trí địa lý thuận lợi, nhiều ưu thế cho phát triển mạnh mẽ kinh tế theo hướng CNH, HĐH và đô thị hóa. - Việc nằm gần biển và chịu ảnh hưởng lớn của chế độ thủy triều biển, cũng như ảnh hưởng của việc thoát lũ Đồng Tháp Mười, làm cho đất và nước thường xuyên bị 54 nhiễm mặn, phèn, gây ra nhiều khó khăn cho sản xuất và sinh hoạt trên địa bàn huyện. - Nền móng địa chất yếu, sức chịu kém và độ lún lớn, làm tăng cao suất đầu tư và ảnh hưởng tới tính hấp dẫn và nhịp độ thu hút đầu tư trên địa bàn huyện. - Huyện có nguồn tài nguyên thiên nhiên khá nghèo nàn, cho nên cần đẩy mạnh thu hút đầu tư cho phát triển kinh tế công nghiệp và dịch trên địa bàn huyện nhằm phát triển kinh tế mạnh mẽ, chăm lo, cải thiện và nâng cao chất lượng đời sông nhân dân. - Cảnh quan sinh thái và nhân văn – văn hóa thuận lợi cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội của huyện, cho nên cần phát huy lợi thế này cho phát triển huyện trong tương lai. - Môi trường huyện đã có những vấn đề bức xúc như : ô nhiễm môi trường nước do nước thải sản xuất và sinh hoạt, ô nhiễm do chất thải rắn sinh hoạt, thiếu hệ thống thoát nước và cây xanh đô thị, cần được giải quyết cấp bách vì mục tiêu phát triển bền vững huyện. 3.2. TỔNG QUAN VỀ ĐIỀU KIỆN KINH TẾ XÃ HỘI HUYỆN CẦN ĐƯỚC 3.2.1. Hiện trạng phát triển kinh tế Tốc độ tăng trưởng và cơ cấu kinh tế Trong giai đoạn 2001 - 2005, nền kinh tế của huyện Cần Đước đã có những bước phát triển vững chắc, hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu chủ yếu do Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ VIII đề ra. Trong đó, tổng GDP năm 2005 theo giá so sánh 1994 của huyện đạt 936,87 tỷ đồng (NLTS : 491,36 tỷ đồng; CN&TTCN : 166,01 tỷ đồng và TM&DV : 329,50 tỷ đồng), đạt bình quân đầu người là 7,5 triệu đồng. Tốc độ tăng trưởng bình quân cả giai đoạn này là 9%/năm, vượt 1% so với kế hoạch đề ra và cao hơn 3% so với giai đoạn 1996 – 2000, trong đó NLTS tăng bình quân 5%/năm; CN&XD tăng 16,4%năm và TM&DV tăng bình quân 9,8%/năm. 55 Cơ cấu kinh tế huyện đã có bước chuyển dịch tích cực theo hướng CNH, HĐH. Tỷ trọng ngành nông nghiệp trong GDP đã giảm từ 51,74% (2001) xuống còn 47,11% (2005), trong khi đó tỷ trọng ngành công nghiệp đã tăng từ 15,0% (2001) lên 17,72% (2005), tỷ trọng ngành dịch vụ - thương mại đã tăng từ 33,26% (2001) lên 35,17% (2005). Trong năm 2006, nền kinh tế của huyện Cần Đước tiếp tục có bước phát triển khá nhanh theo hướng CNH, HĐH. Tổng giá trị GDP của huyện theo giá hiện hành đạt 2305,949 tỷ đồng, tăng khoảng 11,82% so với năm 2005 và giá trị GDP bình quân đầu người đạt 13,2 triệu đồng/người. Trong đó, ngành NLTS đạt 1.541,099 tỷ đồng, ngành công nghiệp đạt 201,202 tỷ đồng và ngành thương mại – dịch vụ đạt 563,738 tỷ đồng. Ngành công nghiệp – TTCN Trong giai đoạn 2001 - 2005, ngành công nghiệp có bước phát triển rõ nét, thúc đẩy phát triển dịch vụ đa dạng, góp phần nâng cao đời sống nhân dân. Đến năm 2005, có 19 dự án đầu tư phát triển công nghiệp, trong đó 15 dự án đầu tư vào KCN Long Định – Long Cang. Số cơ sở sản xuất TTCN tăng từ 3.500 (2002) lên 3.750 (2005), song có quy mô nhỏ (sử dụng 2 – 4 lao động, vốn khoảng 10 – 15 triệu đồng), chủ yếu làm gia công, sản xuất kinh doanh nhỏ, công nghệ lạc hậu. Giá trị sản xuất ngành công nghiệp trên địa bàn huyện năm 2006 đạt 201,202 tỷ đồng (theo giá hiện hành), tăng 7,70% so với năm 2005. Khu vực kinh tế tư nhân là 6,491 tỷ đồng, tăng 11,38% so với năm 2005; khu vực kinh tế cá thể là 194,711 tỷ đồng, tăng 7,59% so với năm 2005. Công nghiệp chế biến đạt 199,575 tỷ đồng, tăng 7,68% so với năm 2005 và công nghiệp sản xuất, phân phối nước đạt 1,627 tỷ đồng, tăng 11,21% so với năm 2005. Sản phẩm công nghiệp chủ yếu là chế biến lương thực, thực phẩm, sản xuất nước, đồ gỗ sắt gia dụng, đóng sửa tàu ghe, dệt chiếu,…Số lượng các cơ sở sản xuất công nghiệp năm 2006 trên địa bàn huyện tăng từ 3.750 (2005) lên 3.865 cơ sở (2006) và số các doanh nghiệp HTX năm 2006 là 118 doanh nghiệp, thu hút được số lượng lao động công nghiệp là 8.019 người. 56 Tình hình thu hút đầu tư và phát triển các KCN, CCN tập trung trên địa bàn huyện Cần Đước như sau: trên địa bàn huyện đã hình thành 4 KCN, CCN với tổng diện tích là 1.192,16 ha, gồm : KCN Phước Đông (65,16 ha), CCN Long Cang – Long Định (170 ha), KCN Thuận Đạo mở rộng (879 ha) và KCN Cầu Tràm (78 ha). Trong đó, KCN Phước Đông dự kiến mở rộng thêm 140 ha đến ranh giới sông Vàm Cỏ và đường tỉnh lộ 826B. Đã thu hút thêm 11 nhà đầu tư vào các KCN Phước Đông, Long Sơn, Tân Trạch. KCN Long Cang – Long Định đang hoàn chỉnh cơ sở hạ tầng, có một số cơ sở đã đi vào hoạt động. KCN Cầu Tràm (Long Trạch) đang chuẩn bị đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng. Ngoài ra, huyện cũng đã quy hoạch thêm được KCN Caric mới (rộng 600 ha) ở Long Hựu Tây và đang xúc tiến các thủ tục đầu tư. Ngành nông - lâm - thuỷ sản (NLTS) Trong khu vực kinh tế NLTS, giá trị sản xuất đã tăng từ 712,264 tỷ đồng (2002) lên 1.079,129 tỷ đồng (2005) và 1.541,099 tỷ đồng (2006), trong đó ngành nông nghiệp đạt 1.230,378 tỷ đồng và ngành thủy sản đạt 263,261 tỷ đồng (2006). Tỷ trọng ngành thủy sản (nuôi tôm sú ở khu vực phía Nam huyện) đã tăng từ 22% (2000) lên 33,9% (2004), còn ngành nông nghiệp (chủ yếu sản xuất lương thực) giảm từ 77,68% (2000) xuống còn 65,82% (2004). Nhìn chung, ngành chăn nuôi và trồng trọt vẫn là những ngành có lợi thế của huyện, tuy nuôi trồng thủy sản có xu hướng tăng nhanh. Ngành lâm nghiệp tuy có tăng trưởng, song quy mô còn rất nhỏ. (1). Trồng trọt Diện tích gieo trồng lúa năm 2006 trên địa bàn huyện đạt 20.081,50 ha, tăng 15,37% so với năm 2005. Sản lượng lúa cả năm đạt 68.549,204 tấn, bình quân năng suất đạt 3,41 tấn/ha và bình quân lương thực (quy ra thóc) đầu người đạt 393 kg/người. Diện tích trồng màu đạt 75,82 ha, tăng 74,98% so với năm 2005. Nhìn chung, thổ nhưỡng trên địa bàn huyện chủ yếu thích hợp trồng lúa Đông Xuân (9.481,90 ha, năng suất 4,09 tấn/ha) và lúa Hè Thu (8.487.54 ha, năng suất 2,73 tấn/ha). Lúa Mùa kém thích hợp hơn (2.112,06 ha, năng suất 3,11 tấn/ha). 57 (2). Chăn nuôi Trong năm 2006 đàn trâu trên địa bàn huyện đạt 247 con, đàn bò 1.119 con, đàn lợn 25.309 con, đàn gia cầm (gà, vịt) 515.351 con, tăng trưởng mạnh so với năm 2005, góp phần khẳng định thế mạnh của ngành chăn nuôi huyện. Huyện đã tổ chức thực hiện chương trình tiêm phòng bắt buộc đối với gia súc, gia cầm, nên đã bảo vệ tốt đàn gia súc, gia cầm. (3). Lâm nghiệp Trong năm 2006, huyện đã tập trung cho công tác bảo vệ rừng phòng hộ, đồng thời tổ chức trồng thêm rừng theo quy hoạch sử dụng đất đến năm 2010 nhằm nâng cao diện tích rừng phòng hộ trên địa bàn huyện. Huyện đã tổ chức trồng hơn 700 cây phân tán ở trụ sở cơ quan, trường học với tổng kinh phí là 18 triệu đồng. (4). Thuỷ sản Trong năm 2006, diện tích ao đầm nuôi trồng tôm sú hai vụ trên địa bàn huyện là 3.700,07 ha, với sản lượng thu hoạch đạt 1.685,555 tấn và năng suất trung bình 455,547 kg/ha. Trong đó, diện tích nuôi tôm vụ I không đạt kế hoạch do thời tiết không thuận lợi và ảnh hưởng của dịch bệnh, tôm phải thu hoạch non và có nhiều hộ bị lỗ, gây khó khăn thêm cho đời sống bà con nông dân. Huyện đã thường xuyên tổ chức kiểm tra các cơ sở kinh doanh giống, vật tư, thuốc thú y thủy sản, kết quả đã phát hiện, xử lý 33 trường hợp kinh doanh sai quy định. Ngoài ra, huyện đã tổ chức 1 lớp dạy kỹ thuật nuôi tôm và 24 lớp tập huấn kỹ thuật nuôi tôm sú với 621 lượt người tham dự. Tổ chức trình diễn 02 điểm nuôi tôm càng xanh, tham quan mô hình nuôi cá Bống tượng tại tỉnh Bến Tre, 1 mô hình nuôi tôm càng xanh và cá Nàng Hai tại huyện Châu Thành (Long An). Tổ chức 51 lớp tập huấn kỹ thuật chăn nuôi và kỹ thuật canh tác lúa với 1.078 lượt người tham dự, trình diễn 2 điểm lúa, 2 điểm rau an toàn với 120 lượt người tham dự, tổ chức 5 đợt tham quan học tập kinh nghiệm với 170 lượt người tham dự. 58 Ngành thương mại - dịch vụ và du lịch Trong giai đoạn 2000 – 2006, giá trị sản xuất của ngành tăng từ 197,1 tỷ đồng (2000) lên 329,5 tỷ đồng (2005) và 563,738 tỷ đồng (2006). Hoạt động thương mại – dịch vụ phát triển đa dạng, đã hình thành mạng lưới chợ trải khắp trên địa bàn với tổng số 14 chợ (3 chợ huyện và 11 chợ xã) với 9 chợ đã được xây dựng kiên cố. Tổng số cơ sở kinh doanh thương mại và khách sạn, nhà hàng trên địa bàn huyện là 5.189 cơ sở với lực lượng lao động là 8.866 người. Tiềm năng du lịch của huyện tương đối khá, với 3 di tích được Bộ VH-TT công nhận và 87 di tích được tỉnh Long An công nhận. Tuy nhiên, du lịch Cần Đước còn phát triển chưa tương xứng với tiềm năng và chưa hình thành được mạng lưới du lịch trên địa bàn, cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển du lịch còn yếu. Lĩnh vực phát triển nông thôn Tổng dân số nông thôn của huyện là 158.120 người, với tổng số 33.261 hộ sinh sống trên địa bàn và diện tích đất ở bình quân 1 hộ là 342 m2/hộ, thấp hơn bình quân toàn tỉnh là 410 m2/hộ. Cùng với quá trình phát triển kinh tế - xã hội huyện, đời sống dân cư nông thôn được cải thiện và từng bước nâng cao, như số hộ có điện lưới đạt 99,2%, số trạm cấp nước nông thôn là 158 trạm và số giếng nước là 509 giếng,... Mặt khác, sự chuyển dịch nhanh về cơ cấu kinh tế huyện, đòi hỏi phải chuyển đổi cơ cấu lao động và việc làm nông thôn, tác động làm gia tăng khu vực kinh tế và lao động phi nông nghiệp trên địa bàn nông thôn. 3.2.2. Hiện trạng phát triển xã hội Giáo dục và đào tạo – Mạng lưới trường lớp trong huyện : Gồm 42 cơ sở, trong đó có 3 trường trung học phổ thông (1 trường công, 2 trường bán công), 1 trung tâm giáo dục thường xuyên. 59 Toàn huyện có 1 trường tiểu học (Long Định) đạt chuẩn quốc gia và 3 trường đang phấn đấu đạt chuẩn quốc gia (trường tiểu học Tân Lân, trung học cơ sở thị trấn, mầm non thị trấn). Hệ thống trường lớp hiện nay đã kiên cố hóa 90%. Số giáo viên nhà trẻ mẫu giáo là 176 người và giáo viên cấp I, II, III là 1.179 người. – Tỷ lệ trẻ đến trường : trẻ 5 tuổi đến trường mẫu giáo đạt 99,19%; 100% trẻ em đến tuổi đi học (6 tuổi) đến trường; 100% học sinh lớp 5 lên lớp. Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở đạt 97,6%, tốt nghiệp phổ thông trung học đạt 88%. Cho đến nay, huyện có 17/17 xã, thị trấn được công nhận xóa mù chữ, phổ cập giáo dục tiểu học và trung học cơ sở. Y tế - Dân số - Gia đình và Trẻ em Đến cuối năm 2006, trên địa bàn huyện có 17 cơ sở y tế, bao gồm 1 bệnh viện đa khoa với 70 giường bệnh, 1 phòng khám đa khoa khu vực với 20 giường bệnh và 15 trạm y tế xã, thị trấn với 75 giường bệnh (bình quân đạt 7 giường bệnh/1.000 dân). Toàn huyện có 7 phòng khám tư nhân, 21 đại lý thuốc tây bảo đảm đáp ứng tương đối đủ nhu cầu khám chữa bệnh của nhân dân. Tổng số cán bộ y tế của huyện là 169 người, trong đó có 33 bác sỹ và trình độ cao hơn, 66 y sĩ, 63 y tá và 7 cán bộ ngành dược, bình quân có 1 bác sỹ/1.000 dân và 2 bác sỹ/xã, thị trấn. Kết quả xóa xã, thị trấn trắng về y tế như sau : 17/17 xã, thị trấn có trạm và cán bộ y tế, 16/17 xã, thị trấn có bác sỹ phụ vụ và 9/17 xã, thị trấn đạt tiêu chuẩn quốc gia về y tế. Công tác dân số, gia đình và trẻ em đã được quan tâm tốt. Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên trên địa bàn huyện năm 2006 giảm xuống còn 1,2%. Công tác y tế dự phòng huyện đạt kết quả tốt như : khống chế tốt tình hình dịch bệnh, đặc biệt là dịch sốt xuất huyết, không để xảy ra tử vong. Các chương trình nâng cao sức khỏe người dân như : vệ sinh an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường, y tế trường học từng bước đi vào nề nếp. Trong năm 2007, hệ thống y tế dự phòng huyện 60 được tổ chức theo mô hình 2 phòng, 5 khoa và trong điều kiện còn thiếu cán bộ y tế, mỗi cán bộ y tế phụ trách từ 1 đến 2 chương trình mục tiêu y tế quốc gia. Văn hóa - Thông tin - Thể thao Năm 2006 trên địa bàn huyện có 4 cụm thể thao có thể tổ chức thi đấu bóng đá (thị trấn Cần Đước, xã Phước Vân, xã Long Hòa, xã Long Hựu Tây). Ngoài ra, còn có nhiều điểm văn hóa – thể thao để nhân dân tham gia rèn luyện sức khỏe với tổng diện tích đất thể thao - văn hóa toàn huyện là 11,81 ha, trong đó có 5,82 ha đất dành cho hoạt động thể thao. Đến nay 17/17 xã, thị trấn của huyện được phủ sóng phát thanh, có trạm truyền thanh đến tận từng ấp (118 trạm ấp) và được phủ sóng truyền hình. Hoạt động thông tin tuyên truyền tại các đài cơ sở trên địa bàn huyện đã thực hiện tốt với những tin tức thời sự, phục vụ thông tin kịp thời đến quần chúng nhân dân, bảo đảm chế độ tiếp âm 3 cấp (thành phố, tỉnh và trung ương). 3.2.3. Hiện trạng phát triển cơ sở hạ tầng huyện Cần Đước Hệ thống giao thông Năm 2007, 17/17 xã, thị trấn của huyện có đường ô tô (6/17 có đường nhựa, 11/17 có đường đá và 1/17 có đường cấp phối). Hệ thống giao thông chính của huyện Cần Đước bao gồm : (1). Đường bộ : Hiện nay, toàn huyện có khoảng 107,9 km đường bộ, gồm có 35,5 km đường nhựa, 72,4 km đường đá và cấp phối. Trong đó : – Quốc lộ 50 : Là tuyến huyết mạch nối Cần Đước với Tp. Hồ Chí Minh và tỉnh Tiền Giang, đoạn qua huyện dài 12,5 km, trải nhựa, nền đường rộng 10 m và mặt đường rộng 7 m. – Tỉnh lộ : Có 2 tuyến chính là : 61 + Tỉnh lộ 826 : Từ ngã ba Tân Lân đến quốc lộ 1A (huyện Bình Chánh), đoạn qua Cần Đước dài 13 km, nền đường rộng 12 m, mặt đường rộng 9 m, được bê tông hoá và láng nhựa với chất lượng tốt. Trên tuyến có 1 cầu lớn là Cầu Tràm đã được nâng cấp tốt. + Tỉnh lộ 835 : Điểm đầu là Gò Đen (Bến Lức), điểm cuối là thị trấn Cần Giuộc, đoạn qua Cần Đước dài 5 km, nền đường rộng 12 m, mặt đường rộng 9 m, được bê tông nhựa với chất lượng tốt. - Hương lộ : Có hương lộ 16 từ Cần Đước đi Bến Lức, đoạn qua Cần Đước (Long Định – Chợ Đào), dài 11,9 km, nền đường rộng 6,5 m, mặt đường rộng 3,5 m, trải cấp phối. – Hệ thống giao thông đối nội : Khá phát triển, liên kết tốt về kinh tế - xã hội giữa các xã, ấp trong huyện với tổng chiều dài các tuyến khoảng 60 km, bao gồm các tuyến chính như sau : Tỉnh lộ 835B dài 12 km; tỉnh lộ 835C dài 1,9 km; hương lộ 19 dài 3,9 km; hương lộ 82 dài 5,2 km; hương lộ 17 dài 2,6 km; hương lộ 20 dài 5,4 km; hương lộ 21 dài 5,6 km; hương lộ 22 dài 3,1 km; hương lộ 24 dài 5,2 km; hương lộ 19/5 dài 7 km. Các tuyến đường này có chiều rộng nền đường 6 – 7 m, mặt đường trải cấp phối sỏi đỏ rộng 3,5 – 4,0 m. Ngoài ra, còn có các tuyến đường liên ấp trong các xã và chủ yếu là đường đất, dài khoảng 140 km, mặt đường ở một số xã (Phước Tuy, Tân Chánh, Long Hựu Tây) còn hẹp. (2). Đường thủy : – Giao thông đường thủy ở Cần Đước khá thuận lợi, với 3 tuyến chính, dài trên 50 km (trong đó cho tàu thuyền tải trọng 50 – 100 tấn là 24,2 km), cho phép tàu thuyền cỡ nhỏ và trung bình lưu thông trong huyện và đi Tp. Hồ Chí Minh, các tỉnh miền Tây qua kênh nước mặn khá thuận lợi. Đặc biệt, cửa Soài Rạp (sông Vàm Cỏ) hướng ra biển Đông rất thuận tiện cho việc phát triển vận tải thủy và hệ thống bến bãi trong tương lai. Tổng cộng huyện có 10 chiếc cầu dài 342 m và 7 bến phà giao thông đường thủy. Với 62 hệ thống giao thông thủy – bộ thuận lợi như trên, trong năm 2006 huyện đã đạt tổng khối lượng hành khách vận chuyển là 2.233,516 nghìn người, tổng khối lượng hành khách luân chuyển là 45.993,038 nghìn người và tổng khối lượng hàng hóa vận chuyển, luân chuyển tương ứng là 1.781,581 tấn và 113.528,223 tấn. Hệ thống thủy lợi Hệ thống thủy lợi trên địa bàn huyện có vai trò quyết định trong việc ngăn mặn, rửa phèn, tiêu úng và tích trữ nước ngọt để phục vụ phát triển sản xuất nông nghiệp và nhu cầu sinh hoạt của dân cư. Trong năm 2006 và 2007, huyện Cần Đước đã tiến hành nạo vét kênh Bà Yến (Long Khê), Bà Lành (Long Sơn), cống ấp 3 Long Khê, triển khai thi công cống 10 Đạo (Phước Tuy), xử lý nhiễm mặn ở các cống đầu mối, thay mới cống Bến Trễ, sửa chữa các công trình thủy lợi, phòng chống nước mặn xâm nhập và tăng cường công tác vận hành các cống đầu mối hiệu quả. Hệ thống cấp điện Do nằm liền kề với Tp. Hồ Chí Minh, thị xã Tân An và trong vùng KTTĐPN, Cần Đước có mạng lưới điện quốc gia khá hoàn chỉnh, cung cấp qua trạm biến áp trung gian Bến Lức, điện áp 110 KV, công suất 16 MWA. Tổng chiều dài đường dây trung áp là 217 km, đường dây hạ áp là 118 km, với 370 trạm biến áp công suất 11.890 KVA. Hiện tại, tất cả các xã trong huyện có trạm biến áp, 100% số xã sử dụng điện lưới quốc gia, với 99,2% hộ sử dụng điện. Trong năm 2006, huyện đã hoàn thành việc xây dựng đường dây trung thế bao gồm 22 tuyến đường dây trung thế với tổng chiều dài 22,343 km. Triển khai hạ thế 10 tuyến với tổng chiều dài hạ thế là 3.351 m. Hệ thống bưu chính - viễn thông Tính đến cuối năm 2006, toàn huyện có 7.185 máy điện thoại, bình quân 1 máy/24 người dân, 13 xã có bưu điện văn hóa xã, dịch vụ internet đã hình thành và phát triển trên địa bàn, nhưng tỷ lệ tham gia sử dụng internet còn hạn chế. Đến hết năm 63 2006, trên địa bàn huyện có 4 tổng đài điện thoại, số bưu điện văn hóa xã tăng lên 20 (bình quân 1,2 bưu điện/xã, thị trấn), số máy điện thoại tăng lên 12.375 máy (bình quân 7 máy/100 người dân), 17/17 xã, thị trấn có điện thoại, số lượng truy cập mạng internet tăng nhanh hơn so với trước đây. 3.3. HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG NƯỚC LƯU VỰC SÔNG VÀM CỎ - HUYỆN CẦN ĐƯỚC TRONG NHỮNG NĂM GẦN ĐÂY Trên địa bàn huyện Cần Đước, sông Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ và sông Rạch Cát là những nguồn nước mặt quan trọng nhất, trong đó chất lượng nước sông Vàm Cỏ phụ thuộc đồng thời vào chất lượng nước sông Vàm Cỏ Đông và Vàm Cỏ Tây, còn chất lượng nước sông Rạch Cát có quan hệ tác động tương tác với nguồn nước sông Cần Giuộc (huyện Cần Giuộc). Mặt khác, diễn biến chất lượng nguồn nước của các sông Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ và sông Rạch Cát phụ thuộc rất lớn vào diễn biến chất lượng nguồn nước sông đi từ phía thượng nguồn đến vùng hạ lưu (các nguồn xả thải liền kề có tác động chính), vào hoạt động xả phèn từ khu vực Đồng Tháp Mười, vào hoạt động của thủy triều biển, cũng như vào các nguồn xả thải lân cận từ các khu vực huyện, thị xung quanh khác của tỉnh Long An (sông Vàm Cỏ Đông), tỉnh Tiền Giang (sông Vàm Cỏ) và Tp. Hồ Chí Minh (sông Rạch Cát). Vì vậy, việc đánh giá chất lượng các nguồn nước sông Vàm Cỏ Đông và Vàm Cỏ phải bao quát đầy đủ các yếu tố ảnh hưởng quan trọng nhất này. 3.3.1. Diễn biến chất lượng nước sông Vàm Cỏ Đông Các nguồn gây tác động Từ ranh giới tỉnh Tây Ninh, sông Vàm Cỏ Đông chảy qua địa phận tỉnh Long An và huyện Cần Đước với tổng chiều dài 145 km, là một trong những con sông lớn có vai trò rất quan trọng đối với phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, huyện và là nơi tiếp nhận nguồn nước thải từ các nhà máy, khu công nghiệp đặt trên địa bàn các huyện Đức Hoà, Bến Lức và nước thải sinh hoạt từ các khu dân cư phân bố dọc theo 2 bờ sông. 64 Mặt khác, chất lượng nguồn nước sông Vàm Cỏ Đông còn bị chi phối rất nhiều bởi chế độ ngập lũ tại Đồng Tháp Mười, hoạt động của hồ Dầu Tiếng và hoạt động của thủy triều biển xâm nhập sâu vào nội địa, trong đó nếu như tác động của nước xả lũ từ Đồng Tháp Mười gây chua cho nguồn nước sông, còn xâm nhập mặn làm tăng nồng độ mặn của nguồn nước, thì hoạt động của hồ Dầu Tiếng có tác dụng thau chua, rửa mặn cho nguồn nước sông Vàm Cỏ Đông. Do vậy, báo cáo hiện trạng môi trường tỉnh Long An giai đoạn 2001 – 2005 đã đánh giá chất lượng nguồn nước sông Vàm Cỏ Đông theo 12 vị trí quan trắc môi trường nước sông đi từ phía thượng nguồn đến vùng hạ lưu sông như trình bày trong Bảng 3-4. Bảng 3-4. Các vị trí lấy mẫu quan trắc trên sông Vàm Cỏ Đông. Stt Vị trí lấy mẫu Các nguồn tác động ảnh hưởng nghiên cứu 1 Phà Lộc Giang -huyện Đức Hòa Giáp với tỉnh Tây Ninh (tác động từ thượng nguồn) 2 Cách Công ty đường Hiệp Hoà 500m Nước thải từ sản xuất đường, cồn, bánh kẹo 3 Cống xả Công ty đường Hiệp Hoà – Thị trấn Hiệp Hòa – Huyện Đức Hòa Nước thải từ sản xuất đường, cồn, bánh kẹo 4 Cầu Đức Huệ Nguồn thải từ khu dân cư và khu vực nuôi cá bè 5 Chợ Trà Cú Nguồn thải từ khu dân cư, chợ 6 Chợ Cầu Tàu- Hựu Thạnh- huyện Đức Hòa Nguồn thải từ khu dân cư, chợ 7 Ngã ba kênh Sáng Lớn – Vàm Cỏ Đông-Huyện Bến Lức Nước thải từ sản xuất đường của Công ty TNHH Nagarjuna Vietnam (Công ty đường Ấn Độ) 65 8 Hãng nước mắm Lý Văn Đoán Nước thải từ sản xuất nước mắm 9 Khu vực cống xả công ty Formosa Nước thải từ dệt nhuộm 10 Khu vực cống xả công ty Đa Năng, Foodtech -Huyện Bến Lức Nước thải, chất thải rắn từ họat động sản xuất, chế biến thực phẩm đóng hộp, thức ăn gia súc 11 Bến phà Tân Phước Tây-Huyện Tân Trụ Hoạt động giao thông thủy và sinh hoạt của dân cư 12 Bến phà Sa Bãi-Huyện Tân Trụ Hoạt động giao thông thủy và sinh hoạt của dân cư Nguồn : Sở TN&MT tỉnh Long An. Báo cáo hiện trạng môi trường tỉnh Long An giai đoạn 2001 – 2005. Tân An, tháng 12/2005. Vị trí quan trắc thể hiện trong Hình 3-2. 66 Hình 3-2. Sơ đồ các điểm lấy mẫu quan trắc trên Sông Vàm Cỏ Kết quả quan trắc môi trường nước sông và đánh giá : Kết quả quan trắc chất lượng nước sông Vàm Cỏ Đông tại 12 vị trí quan trắc nêu trên đã được so sánh với TCVN 5942 – 1995 (cột A - nguồn nước cấp cho mục 67 đích sinh hoạt). Trong đó, xu hướng diễn biến trong các thông số đánh giá chất lượng nguồn nước sông Vàm Cỏ Đông đã được nghiên cứu đánh giá và xác định như trình bày cụ thể dưới đây. 1. Độ pH : Giá trị pH trung bình đo được qua các năm trên sông Vàm Cỏ Đông đều thấp hơn giới hạn dưới (pH = 6) của TCVN 5942 - 1995 (cột A), số lượng mẫu đạt tiêu chuẩn khá ít (năm 2001, 2002, 2003, 2005 trung bình đều có 2 mẫu đạt tiêu chuẩn), cho thấy nguồn nước sông Vàm Cỏ Đông có tính axit và bị nhiễm phèn nhẹ. Điều này cho thấy tác động thau chua của hồ Dầu Tiếng là không lớn, trong khi tác động gây chua từ Đồng Tháp Mười là khá mạnh trong thời gian xả phèn. Do thi pH song Vam Co Dong 0.0 1.0 2.0 3.0 4.0 5.0 6.0 7.0 8.0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Vi tri lay mau G ia tr i Năm 2001 Năm 2002 Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 TCVN 5942 (A) Hình 3-3. Đồ thị thể hiện diễn biến độ pH trên Sông Vàm Cỏ Đông 2. Nồng độ oxy hoà tan (DO), mg/l : Nồng độ DO qua các năm biến thiên ở mức dưới tiêu chuẩn quy định (DO > 6), số lượng các mẫu đạt tiêu chuẩn không nhiều (năm 2002 có 2 mẫu và năm 2003 có 3 mẫu), trong khi đó tại khu vực Công ty đường Hiệp Hòa và cơ sở sản xuất nước mắm Lý Văn Đoán có giá trị DO rất thấp (DO » 1