Đề tài Nguyên nhân dẫn đến hành vi nghiện hút ma tuý ở trẻ em Hà Nội

Đề tài: Nguyên nhân dẫn đến hành vi nghiện hút ma tuý ở trẻ em Hà Nội 1. Lí do chọn đề tài Ma tuý đã tồn tại từ lâu trong lịch sử. Tệ nạn ma tuý hiện nay không còn bó hẹp trong phạm vi một quốc gia hay một khu vực nữa mà thực sụ nó đang lan tràn khắp nơi trên thế giới, biểu hiện qua sự gia tăng với tốc độ chóng mặt không chỉ ở số người nghiện mà còn ở tính phức tạp và mức độ nguy hiểm của nó. ở nước ta trong những năm gần đây, nạn sử dụng và buôn bán ma tuý đã gia tăng tới mức báo động. Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều chỉ thị, nghị quyết, Quốc hội cũng đã sửa đổi các tội danh liên quan đến ma tuý theo chiều hướng tăng nặng hơn nhưng tình hình tệ nạn ma tuý vẫn chưa thuyên giảm. Hà Nội là trung tâm kinh tế - văn hoá - xã hội - chính trị của cả nước, có nhiều tiềm năng và cơ hội phát triển về mọi mặt nhưng cũng gặp không ít khó khăn về giải quyết các vấn đề xã hội trong đó có khó khăn về tệ nạn nghiện hút. Vài năm gần đây, tệ nạn nghiện hút ở Hà Nội ngày càng có xu hướng gia tăng và gây ra nhiều hậu quả xấu đến đời sống xã hội. Đối tượng nghiện hút ma tuý không phân biệt tuổi tác, giàu - nghèo...Số lượng trẻ em Hà Nội nghiện hút ma tuý cũng khá nhiều gây nhiều hậu quả tiêu cực đến bản thân người nghiện, đến gia đình và xã hội. Dưới góc độ xã hội học nhằm tìm hiểu những nguyên nhân dẫn đến nghiện hút ma tuý của trẻ em Hà Nội, tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nguyên nhân dẫn đến hành vi nghiện hút ma tuý của trẻ em Hà Nội”. 2. Tổng quan vấn đề nghiên cứu 2.1.Trên thế giới Trong điều kiện hiện nay, với xu thế toàn cầu hoá, xu thế quốc tế hoá nền kinh tế thế giới làm cho cac quốc gia gắn bó chặt chẽ, ràng buộc với nhau nhiều hơn. Song, đó cũng là điều kiện để bọn buôn lậu ma tuý quốc tế hoành hành. Không một quốc gia nào tránh khỏi hiểm hoạ ma tuý, ma tuý có mặt khắp mọi nơi, từ thành thị đến nông thôn, từ đồng bằng lên miền núi. Đứng trước thực trạng trên, vấn đề phòng chống và kiểm soát ma tuý đã trở thành vấn đề chung của toàn nhân loại, là mối quan tâm hàng đầu của các quốc gia. Thế giới đã vạch ra chương trình hành động cho các năm từ 1991-2000 là “thập kỉ chống ma tuý”. Liên hợp quốc đã thành lập Uỷ ban phòng chống tệ nạn ma tuý để tiến hành hoạt động phòng chống và kiểm soát ma tuý trên toàn thế giới. 2.2. ở nước ta ở nước ta, ma tuý tồn tại từ rất lâu đời. Sau Đại hội Đảng lần VI(1986) với đường lối đổi mới của Đảng, nền kinh tế xã hội nước ta có nhiều chuyển biến quan trọng nhưng bên cạnh đó cũng nảy sinh hàng loạt các vấn đề cần giải quyết. Nạn thất nghiệp, tệ nạn xã hội... trong đó nổi cộm lên là các tệ nạn nghiện hút tiêm chích ma tuý. Từ thực trạng cấp bách trên, Chính phủ đã đề ra một loạt các biện pháp cụ thể phòng chống và kiểm soát ma tuý, xây dựng dự thảo pháp luật về phòng chống và kiểm soát ma tuý...đồng thời đẩy mạnh các hoạt động nghiên cứu khoa học. Chẳng hạn như các đề tài cấp bộ : - Đề tài “Thực trạng vấn đề nghiện hút ma tuý ở thành phố Hà Nội” của Bộ lao động thương binh và xã hội, được tiến hành năm 1996. - Đề tài “Đánh giá tình hình lạm dụng ma tuý trong học sinh, sinh viên Hà Nội. Một số đề xuất, biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn” của thành đoàn Hà Nội, được tiến hành vào năm 1997. - Đề tài“Các giải pháp phòng chống và kiểm soát việc sản xuất, buôn bán, vận chuyển, sử dụng các chất ma tuý, tiêm chích các chất hoá học có liên quan đến việc tổng hợp các chất ma tuý trên địa bàn Hà Nội” của Công an thành phố Hà Nội, được tiến hành vào năm 1997. - Báo cáo“Kết quả điều tra về các yếu tố nguy cơ lạm dụng ma tuý trong nhóm gái mại dâm ở Việt Nam” của Bộ lao động thương binh và xã hội. - Đề tài “Sử dụng các chất hướng thần và phục hồi chức năng tâm lí xã hội trong việc phòng tái nghiện ma tuý” của Sở y tế Hà Nội, tiến hành năm 1997. - Hiện nay trong các trường Đại học các hoạt động nghiên cứu khoa hoc cũng đang được đẩy mạnh, và cũng có nhiều đề tài tập trung vào tệ nạn ma tuý. Một cái nhìn sơ bộ về các công trình nghiên cứu này cho nhận xét rằng những đề tài này thường tập trung vào các thành phố lớn: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh... và chủ yếu làm rõ về thực trạng tình hình ma tuý, các nguyên nhân xã hội dẫn đến hành vi vi phạm chuẩn mực và các giải pháp phòng chống tệ nạn này. 3. Những khái niệm công cụ 3.1. Khái niệm tệ nạn xã hội - “Tệ nạn xã hội là những hành vi vi phạm pháp luật nhưng chưa phải là tội phạm, là những thói hư tật xấu, trái với thuần phong mĩ tục, đạo đức dân tộc do nhiều người mắc phải, gây tác hại đến đời sống tinh thần của nhân dân”. ( Nguyễn Mạnh Tế “Đổi mới các chính sách xã hội nhằm khôi phục tệ nạn xã hội trong điều kiện kinh tế thị trường - Nxb CAND.1992”). - “Tệ nạn xã hội là những hành vi sai lệch với chuẩn mực xã hội, sai lệch với quy tắc đạo đức truyền thống xã hội do cá nhân hoặc những nhóm người, do những nguyên nhân chủ quan hoặc khách quan nào đó tác động tới” ( “Tệ nạn xã hội và các cách tiếp cận đề ra chính sách xã hội”) Như vậy, tệ nạn xã hội được hiểu theo các đặc trưng sau: Là những sai lệch chuẩn mực xã hội Xảy ra trong một đơn vị thời gian và không gian nhất định Về tính chất xã hội: Dễ lây lan phổ biến Về hậu quả: Có hại cho bản thân và cộng đồng 3.2. KháI niệm về ma tuý - Theo tổ chức y tế thế giới định nghĩa(1982): “Ma tuý theo nghĩa rộng nhất là một thực thể hoá học, hoặc là những thực thể hoá học, hoặc là những thực thể hỗn hợp, khác với tất cả những cáI đợc đòi hỏi để duy trì một sức khoẻ bình thờng, việc sử dụng những phẩm chất đó sẽ làm biến đổi chức năng sinh học và tinh thần của con ngời”. - Theo tổ chức y tế thế giới định nghĩa(1982): “Ma tuý theo nghĩa rộng nhất là một thực thể hoá học, hoặc là những thực thể hoá học, hoặc là những thực thể hỗn hợp, khác với tất cả những cáI đợc đòi hỏi để duy trì một sức khoẻ bình thờng, việc sử dụng những phẩm chất đó sẽ làm biến đổi chức năng sinh học và tinh thần của con ngời”. -“Ma tuý là tên gọi chung của các chất có tác dụng gây trạng tháI ngây ngất, đờ đẫn, dùng quen thành nghiện” (từ đIển Tiếng Việt - Nxb KHXH - 1994) 3.3. KháI niệm nghiện ma tuý - “Nghiện ma tuý là trạng tháI nhiễm độc chu kì hay mãn tính do các chất ma tuý gây nên cho ngời sử dụng chúng, có nghĩa là lệ thuộc về mặt thể chất và tâm thần(tức là phảI tăng liều)” (Phan Quốc Kinh-“Các chất ma tuý ở Việt Nam”- Nxb CAND. 1995) Nh vậy có thể hiểu: nghiện ma tuý là thói quen sử dụng ma tuý dẫn tới tình trạng lệ thuộc vào chúng, hậu quả của sự lệ thuộc đó là sự biến đổi về thể chất và tinh thần theo hớng tiêu cực do sự nhiễm độc từ các chất ma tuý, có hại cho cá nhân và cộng đồng. 3.4. KháI niệm trẻ em - ĐIều 1- chương I, Luật bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ em :“trẻ em là công dân Việt Nam dưới 16 tuổi” - Từ đIển xã hội học:“trẻ em là các lứa tuổi đang trưởng thành còn gọi là thiếu nhi. Về dân số học, khi nghiên cứu về táI sản xuất dân cư thường lấy tuổi 15 làm ranh giới phân biệt trẻ em với trưởng thành. Tuy ranh giới ấy quá thấp nhưng tiện lợi cho việc tính các độ tuổi cách nhau 5 năm, trong nhóm này còn phân biệt các nhóm nhỏ hơn. Về xã hội học, đó là nhóm ở trong quá trình xã hội hoá, nói đúng hơn đó là nhóm ở trong giai đoạn đầu tiên của xã hội hoá.Về luật pháp người ta thường coi đó là vị thành niên”. 4. nguyên nhân dẫn đến hành vi nghiện hút ma tuý của trẻ em Hà Nội Tệ nghiện hút là một hiện tượng tiêu cực của xã hội,cho nên nguyên nhân dẫn đến hành vi nghiện hút ở trẻ em Hà Nội cũng xuất phát từ sự ảnh hưởng của những hiện tượng xã hội tiêu cực. Nhìn chung, vấn đề xác định yếu tố nào là nguồn gốc phát sinh ra tệ hút hít ma tuý là một vấn đề không đơn giản. Song mỗi ngành khoa học đều có những cách tiếp cận riêng của mình về đối tượng mà chúng ta đI sâu nghiên cứu. ở đề tàI này, với đối tượng nghiên cứu là tầng lớp trẻ em (nhóm tuổi vị thành niên), nên nguyên nhân đưa trẻ vào nghiện hút được chúng tôI giảI thích bằng các nguyên nhân : từ bản thân trẻ em ,từ gia đình - nhà trường - xã hội . 4.1. nguyên nhân từ bản thân trẻ em - Kết quả nghiên cứu định tính thu được cho thấy: trẻ em đến với ma tuý do không nhận thức được tác hại của việc sử dụng ma tuý, do tò mò muốn thử cho biết, do đua đòi bạn bè. Muốn tìm kiếm kích thích, tìm cảm giác mới lạ, tìm kiếm cảm giác mạnh mẽ vẫn là những giá trị đặc trưng của nhóm này. Do chưa có kinh nghiệm, hiểu biết còn hạn chế đặc biệt là hạn chế về đặc tính, về tính chất và cả hậu quả của ma tuý để lại cũng là những nguyên nhân đưa trẻ vào con đường nghiện hút ma tuý. 4.2.nguyên nhân từ phía gia đình - ở tuổi ấu thơ, gia đình là môi trường xã hội hoá đầu tiên của trẻ em . gia đình là tế bào của xã hội, gia đình là cái nôi đào tạo, giáo dục ra những công dân phát triển toàn diện trên các phương diện sức khoẻ, tình cảm, đạo đức và trí tuê. Những chuẩn mực giá trị của nền văn hoá xã hội được đứa trẻ tiếp nhận trực tiếp thông qua gia đình mà trước hết là qua bố mẹ. - Nhìn nhận tầm quan trọng của gia đình, chuyên ngành xã hội học xem xét:“gia đình là nhóm xã hội gồm hai hay nhiều người gắn bó với nhau bằng quan hệ hôn nhân, quan hệ huyết thống hoặc quan hệ nhận con nuôI; vừa nhằm đáp ứng những nhu cầu riêng tư của họ, vừa thoả mãn nhu cầu của xã hội về táI sản xuất cư dân theo nghĩa thể xác và tinh thần”. - Qua nghiên cứu các trẻ em nghiện hút đang được cai nghiện và giáo dục ở trường nội trú số I - Thanh Trì - Hà Nội chúng tôi nhận thấy: Về hoàn cảnh sống của gia đình : - Một số trẻ bị rơi vào hoàn cảnh éo le, lớn lên trong gia đình không có sự hoàn thiện (gia đình khuyết), nó được thể hiện dưới nhiều dạng khác nhau như trong gia đình không có cha (mẹ) hoặc không có cả cha và mẹ, các em phải sống với họ hàng thân thích, cũng có một phần không nhỏ trẻ em phải sống lang thang. Như vậy là trẻ em đã bị thiếu đi thứ tình cảm của mẹ(cha) mà chúng đang khao khát. - Bên cạnh đó, tỷ lệ gia đình không mẫu mưc, có bố(mẹ) là người mang tư cách đạo đức xấu như : Ngoại tình, nghiện hút, cờ bạc, rượu chè, buôn bán bất chính cũng là nguyên nhân dẫn trẻ em đến con đường nghiện hút ma tuý. - Từ thực tế trên đây có thể tìm hiểu nguồn gốc sâu xa của vấn đề trong khung cảnh thời buổi kinh tế thị trường chung ở Việt Nam mà điểm xuất phát là vấn đề cơm áo gạo tiền của cuộc sống hàng ngày đã khiến họ buộc phải bon chen vật lộn để đem về cuộc sống no đủ và làm mất đi nhân cách đạo đức trong sáng của một người làm cha, làm mẹ mà lẽ ra họ phải có, phải làm gương cho con mình noi theo. - Một loại gia đình khác đang có chiều hướng gia tăng tỷ lệ thuận với quá trình đô thị hoá cũng là một nhân tố tác động làm nảy sinh hành vi nghiện hút ở trẻ em , đó là loại gia đình thường có bố(mẹ), anh chị em phạm pháp. Các thành viên của loại gia đình này thường đặt không đúng giá trị tinh thần, họ luôn đặt giá trịi vật chất lên hàng đầu. Vì vậy, những hành vi tư cách xấu của họ vô hình chung đã tác động,ảnh hưởng sâu sắc đến nhận thức và hành vi của một đứa trẻ trong giai đoạn đầu của quá trình xã hội hoá này vì sự hư hỏng của trẻ có liên quan trực tiếp tới trường trường gia đình. - Kết quả đIều tra cho thấy cha mẹ nghiện hút, trộm cắp, cờ bạc, ngoại tình hoặc có những hành vi xấu xa thì ảnh hưởng rất nhiều đến nhân cách đạo đức của con cái. - Có một quy luật lặp đI lặp lại là ở vùng nông thôn trẻ em nghiện hút ít hơn ở thành phố, và những gia đình khá giả con cáI lại nghiện hút nhiều hơn gia đình nghèo, trong nội thành nghiện hút nhiều hơn ngoại thành. Như vậy, càng ở chỗc văn minh, giàu có thì tệ nạn xã hội nạn ma tuý càng gia tăng về tốc độ. ở đây có 2 trường hợp xảy ra: + Thứ nhất là những gia đình không có đủ phẩm chất đạo đức tốt cũng đẫn các em rơI vào tệ nạn ma tuý. + Thứ hai, những gia đình có đIều kiện kinh tế khá giả, bố(mẹ) thường rơI vào một kiểu tư duy hết sức sai lầm rằng: Chỉ cần có tiền cho con cáI ăn học thoải mái là con cái sẽ chăm ngoan, học giỏi. Từ tư duy sai lầm này, các ông bố, bà mẹ thường mải kiếm tiền, nuông chiều con cái, phó thác chúng cho nhà trường và xã hội. Vì vậy, để khẳng định mình trước chúng bạn, trẻ thường thích thể hiện sự giàu có hơn hẳn bạn bè, muốn bạn bè phảI tôn sùng, đề cao mình. Để làm ra vẻ người lớn, chúng sa vào kiểu tiêu sài “chơi sang” và bị sa ngã vào cạm bẫy của ma tuý lúc nào không hay. Về sự quản lý giáo dục gia đình : - Khi nghiên cứu số trẻ em bị sa ngã vào ma tuý, chúng tôi được biết phần lớn các em đều có chung một đặc điểm: Thường xuyên đi chơi buổi tối; thường xuyên xem phim bạo lực, tươi mát và la cà quán nước. Qua phỏng vấn sâu chúng tôi thấy các gia đình không biết hoặc không quan tâm, không muốn biết con em mình đi đâu vào buổi tối. Đây là lỗ hổng lớn của quá trình quản lý giáo dục từ phía gia đình. Khi nghiên cứu gia đình với chức năng chăm sóc, giáo dục con cái thì được biết gia đình không có thời gian giáo dục con cái, cha mẹ thiếu kiến thức pháp luật cần thiết để giáo dục cho con, gia đình không hoà thuận trong vấn đề giáo dục con cái và số lượng gia đình cho con xem phim có nội dung không lành mạnh khá lớn. - Như vậy, có sự sai lệch lớn đã xảy ra trong các gia đình ở Hà Nội về phương thức quản lý giáo dục con cái. Thay vì sự uốn nắn dạy dỗ, giáo dục con cái từng li từng tí, họ giải quyết bằng sự nuông chiều vật chất trong dạy dỗ, lơi lỏng trong giáo dục. Tóm lại: Nguyên nhân quan trọng dẫn đến nạn nghiện hút ma tuý ở trẻ em là do sự hụt hẫng về tình cảm gia đình cùng với sự sai lệch, buông lỏng trong cách quản lý giá dục của cha mẹ đã sô đẩy trẻ đến với ma tuý. 4.3. nguyên nhân từ phía nhà trường - Nhà trường là trường trường xã hội hoá thứ 2 của trẻ em , nhà trường truyền thụ kiến thức, rèn luyện kĩ năng và các thói quen tốt về đạo đức tác phong cư xử trong giao tiếp quan hệ văn hoá của con người, là môi trường giáo dục không kém phần quan trọng sau giáo dục gia đình. 1/3 số thời gian trẻ em được giáo dục bằng sự trau dồi kiến thức văn hoá, văn minh nhân loại, là nơI các em được mở rộng tầm hiểu biết của mình để trưởng thành. Vậy mà việc giáo dục kiến thức ở trường phổ thông còn nhiều phiến diện, chất lượng giáo dục giảm sút. Bên cạnh đó kỷ cương, nề nếp trong các nhà trường có phần nào lơI lỏng, thầy cô giáo có thái độ phân biệt đối xử với trẻ em thuộc thành phần cá biệt của lớp, các em dễ cảm thấy mình bị thất thế, không tìm được chỗ đứng trong một trường học quá nặng về kiến thức trừu tượng, không dành cho văn nghệ , thể thao, không giúp cho thanh thiếu niên vui vẻ, hợp tác với nhau. Tình trạng trẻ bỏ học do bị kỷ luật, do mâu thuẫn với giáo viên, do học kém khá nhiều. - Theo cách nói của nhà xã hội học Mĩ R.E. Part : “Người ta sinh ra không phảI đã là con người, mà chỉ trở thành con người trong quá trình giáo dục”. Vì vậy vai trò giáo dục gia đình và nhà trường là hết sức quan trọng. Khi trẻ bị hụt hẫng về tình cảm gia đình, thất thế ở nhà trường, tre sẽ rơI vào tâm trạng chán chường, thường đi la cà đường phố, một trường trường hết sức phong phú, đầy rẫy những cám dỗ. Một đặc đIểm tâm lý chung là trẻ không chịu được những hụt hẫng, ấm ức, không tự kìm chế được đòi hỏi, trẻ tìm đến sự giải toả ấm ức bằng cách thông qua một hành vi hung bạo hoặc nhờ một chất ma tuý. - Mặt khác, trẻ chỉ được học những kiến thức, thông tin rất sơ đẳng về tệ nạn xã hội nói chung và ma tuý nói riêng. Do đó, nhận thức của trẻ về tác hại, hậu quả của nghiện hút ma tuý còn rất hạn chế nên dễ bị sa vào con đường nghiện hút ma tuý. 4.4. nguyên nhân từ phía xã hội Khi đi sâu nghiên cứu những nhân tố có tác động sâu sắc đến hành vi nghiện hút trong trẻ em thành phố Hà Nội, chúng tôi thấy không thể đổ lỗi tất cả cho sự giáo dục của gia đình và nhà trường, mà xã hội trước đây cũng như hiện nay vẫn đang tồn tại chất ma tuý trên lãnh thổ nước ta. Chúng ta không thể phủ nhận rằng: Nếu không có sự lưu thông thuốc phiện làm mọc ra các tụ đIểm chích hút ma tuý thì chắc chắn sẽ không có nhiều người nghiện ma tuý đến như vậy. Về công tác quản lý xã hội: Theo kết quả dự báo của công an thành phố Hà Nội, hiện nay trong thành phố tình hình sản xuất, buôn bán, vận chuyển, tàng trữ và tổ chức dùng trái phép các chất ma tuý đang là một diễn biến phức tạp: Trong thành phố hiện nay có khoảng trên 500 điểm bán lẻ hêrôin và tiêm chích ma tuý đang hoạt động lén lút. Cùng với các tụ điểm chích hút trong thành phố trong thành phố đang tồn tại 4 tuyến trọng đIểm buôn bán thuốc phiện hoạt động. Việc buôn bán này nằm ngoàI tầm kiểm soát của cơ quan quản lý xã hội nên công an chỉ có thể ngăn cản theo vụ mùa rồi đâu lại vào đấy. Mặc dù công tác đấu tranh chống tội phạm buôn bán đạt được kết quả cao nhưng tệ nạn này vẫn ngày một gia tăng. - Nhìn tổng quát, Nhà nước ta chậm đề ra và thực hiện một chiến lược tổng thể để khắc phục các tệ nạn xã hội . Nhiều chính sách xã hội mới chỉ dừng lại ở những chủ trương, chưa có cơ chế đảm bảo cho nó thực hiện, hoặc thiếu các biện pháp cụ thể, nhiều chính sách xã hội chưa được thể chế bằng pháp luật, tính quy phạm chưa cao. - hệ thống pháp luật, các quy định về đấu tranh và phòng chống tệ nạn ma tuý về cơ bản chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế huện nay. Vì vậy trong khâu quản lý các chất đặc biệt có chứa ma tuý nhiều sơ hở, công tác xử lý theo pháp luật hình sự các đối tượng liên quan đến ma tuý chưa thật nghiêm khắc. - Ngoài ra, trong môi trường xã hội còn có sự ảnh hưởng mạnh mẽ của quá trình đô thị hoá, công nghiệp hoá người đân ở nông thôn kéo nhau ra đô thị kiếm tiền làm cho xã hội đô thị bị quá tảI tạo thêm những mâu thuẫn, xung đột xã hội. Mặt tiêu cực của kinh tế thị trường cùng sự ảnh hưởng lối sống thực dụnglàm cho đạo đức xã hội bị xuống cấp, đời sống văn hoá trong cộng đồng lệch lạc, thêm vào đó là sự nhập lậu và tung ra thị trườnh các ấn phẩm văn hoá độc hại như: sách báo phim ảnh bạo lực và kích động lối sống đồi bại. Vì vậy trong cộng đồng xã hội đã có một bộ phận người lớn bị sa vào kiểu ăn chơI sinh hoạt chác táng. ĐIều đó đã tác động đến lối sống tiêu cực ở trẻ em . Chúng ta dễ nhận thấy nguyên nhân thuộc về môi trường kinh tế văn hoá xã hội, thuộc về cơ chế quản lý xã hộicó ảnh hưởng rất lớn đến quá trình hình thành và phát triển tệ nạn ma tuý, bởi lẽ con người là một thực thể xã hội, luôn chịu sự tác động và phụ thuộc hoàn cảnh trường trường xã hội. Nhóm bạn bè : Qua nghiên cứu ở trường nội trú I - Thanh Trì - Hà Nội chúng tôI nhận thấy: - Một nguyên nhân xã hội nữa dẫn đứa trẻ rơi vào cạm bẫy của tệ nghiện hút ma tuý là do bạn bè lôi kéo. Giải thích vấn dề này thật đơn giản vì hàng ngày ngoàI 1/5 thời gian ở trường, số thời giờ còn lại bọn trẻ hầu như không được nhà trường cũng như gia đình quan tâm đến. Do vậy,môi trường xã hội rộng rãi, đa dạng đã tác động lên tâm lý, nhận thức của chúng. Trẻ bỏ ra ngoài môi trường có những nhóm bạn bè không chính thức ( bạn xấu ), trẻ rất dễ hoà nhập bởi tất cả mọi thành viên trong nhóm đều được sống theo sở tbhích của cá nhân mình mà những sở thích này ở gia đình và nhà trường khó mà có thể làm cho trẻ được thoả mãn. Một đIều hiển nhiên nữa là trẻ rất dễ tiếp thu nhanh những cáI xấu hơn cáI đẹpĐầu tiên là những nhóm bạn bè xung quanh đIếu thuốc, cốc bia tạo ra tư tưởng đối nghịch với văn hoá của người lớn, rồi tụ tập thành nhóm. Từ chỗ tù mù rồi đua đòi, rủ rê nhau cùng nhập cuộc. - Điều tệ hại là bọn buôn bán và môi giới ma tuý dùng mọi thủ đoạn tinh vi để dụ dỗ lôI kéo kể cả đe doạ, ép buộc như: đầu tiên cho thử không lấy tiền, rồi một vàI lần sau nữa trẻ đã thường xuyên xảy ra sự thèm nhớ cùng với cơn vật vã vì đói thuốc thay thế những nhu cầu cuộc sống hàng ngày nơi bản thân. Để có thuốc những đứa trẻ này phải xin tiền bố mẹ, ăn cắphoặc phảI làm theo lời của bọn buôn bán ma tuý chẳng hạn như dụ dỗ những đứa trẻ khác vào con đường ma tuý. Và cứ thế, càng ngày số lượng người nghiện càng nhiều. - Đây là khó khăn bậc nhất trong công cuộc ngăn ngừa nạn nghiện hút ma tuý ở nước ta vì tạo ra được những trò vui chơI hấp dẫn cho tuổi trẻ là việc làm rất khó và vô cùng tốn kém. Mọi trò vui trần tục và trí tuệ có thể thoả mãn cho đại đa số thanh thiếu niên, song vẫn có một nhóm trong bọn họ muốn tìm những trò vui khác thường mang tính ly kì mạo hiểm. Đó là đIều lan giảI chẳng cứ ở nước ta mà nhiều xã hội khác đều mắc phải. 5. Kết luận và kiến nghị - tệ nạn ma tuý là một căn bệnh xã hội nguy hiểm trong đời sống đất nước ta giai đoạn hiện tại. tệ nạn nghiện hút ma tuý ở trẻ em Hà Nội nói riêng và cả nước nói chung do nhiều nguyên nhân từ phía bản thân đứa trẻ, từ gia đình, nhà trường và xã hội; giữa chúng có mối quan hệ biện chứng với nhau. - tệ nạn ma tuý là một hiện tượng xã hội bao gồm nhiều hành vi rất tiêu cực, nếu không được ngăn chặn kịp thời thì nó sẽ đem lại những hậu quả kinh tế-văn hoá- đạo đức- xã hội nghiêm trọng, gây nên tâm trạng xã hội nặng nề, thậm chí nếu không được quan tâm, giảI quyết thoả đáng sẽ gây nhưẽng hiểm hoạ suy thoáI giống nòi, gây mất ổn định về an ninh, chính trị, trật tự an toàn xã hội. - Việc khắc phục chúng dưới góc độ xã hội học với vấn đề đổi mới các chính sách xã hội là một yêu cầu khách quan của xã hội và đòi hỏi phảI kịp thời nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện hệ thống các chính sách, biện pháp mới đáp ứng nhu cầu thực tiễn khi nó không còn thích ứng, phù hợp với đIều kiện kinh tế đã thay đổi, gây ảnh hưởng hoặc cản trở đến sự phát triển, tiến bộ, phồn vinh của xã hội. Tài liệu tham khảo 1. Báo cáo“Kết quả đIều tra về các yếu tố nguy cơ lạm dụng ma tuý trong nhóm gáI mại dâm ở Việt Nam” của Bộ lao động thương binh và xã hội( Dự án AD/ RAS/ 98/ C75 ) 2. Báo cáo“Kết quả đIều tra về các yếu tố nguy cơ lạm dụng ma tuý trong nhóm thanh niên thất nghiệp và bán thất nghiệp ở Việt Nam” của Bộ lao động thương binh và xã hội ( Dự án AD/ RAS/ 98/ C75 ) 3Tập bàI giảng chuyên đề tệ nạn xã hội Và một số tài liệu khác có liên quan.