MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐÂU 0
CHƯƠNG I: 3
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI 3
I. PHƯƠNG PHÁP LUẬN MÁC XÍT 3
II. MỘT SỐ KHÁI NIỆM CHUNG 3
1. Khái niệm đạo đức 3
2. Khái niện giáo dục và giáo dục đạo đức 5
3. Khái niệm về nhận thức 6
4. Khái niệm chung về gia đình 7
III. SƠ LƯỢC LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU 7
CHƯƠNG II: 9
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 9
I. NHẬN THỨC CỦA CÁC BẬC CHA MẸ VỀ TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO CON CÁI 9
II. NHẬN THỨC CỦA CÁC BẬC CHA MẸ VỀ NỘI DUNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO CON CÁI 15
III. NHẬN THỨC CỦA CÁC BẬC CHA MẸ VỀ PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO CON CÁI 17
IV. NHẬN THỨC CỦA CÁC BẬC CHA MẸ VỀ CÁC YẾU TỐ KHÁC LIÊN QUAN ĐẾN VIỆC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO CON CÁI 22
V. MỐI QUAN HỆ GIỮA NHẬN THỨC THÁI ĐỘ VÀ HÀNH VI CỦA CÁC BẬC CHA MẸ TRONG VIỆC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO CON CÁI 25
1. Trước hết ta nghiên cứu con đường từ nhận thức đến thái độ 26
2. Con đường nhận thức đến thái độ, còn phải cụ thể hoá bằng hành vi, hành vi là thước đo của nhận thức. Khi chúng ta nhận thức được mà không có hành vi phù hợp thì nhận thức để đó chẳng có lợi gì 29
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 34
I. KẾT LUẬN 34
II. KIẾN NGHỊ 35
TÀI LIỆU THAM KHẢO 36
BẢNG TRƯNG CẦU Ý KIẾN 37
43 trang |
Chia sẻ: maiphuongdc | Lượt xem: 3264 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Nhận thức của các bậc cha mẹ về giáo dục đạo đức đối với con cái trong gia đình hiện nay tại xã Thạch Bình - Thạch Thành - Thanh Hoá, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
hế hệ trước
23
11,5
3
Qua thầy cô giáo của con mình
47
23,5
4
Qua các chương trình trên truyền hình và đài phát thanh
90
45
Như vậy qua bảng số liệu trên cho chúng ta thấy: Số khách thể sử dụng phương thức tìm hiểu cách giáo dục qua các chương trình trên đài truyền hình và đài phát thanh là nhiều nhất chiếm 45%. Ngoài ra họ tìm hiểu cách giáo dục cho con cái qua sách báo về tâm lý và phương pháp giáo dục con cái cũng cao chiếm 25%. điều này cho thấy họ đã thực sự tìm hiểu cách giáo dục con và phương tiện của họ là qua phương tiện truyền thông đại chúng và qua sách báo về tâm lý là nhiều nhất. Điều này cũng phù hợp bởi vì đa số các gia đình cha mẹ đều đi làm nên chỉ có buổi tối họ mới có thời gian và điều kiện để có thể thực hiện vai trò trách nhiệm giáo dục con cái. Mà qua ti vi và đài phát thanh thì họ có thể vừa xem vừa nghe và làm những công việc khác. Như vậy thì họ có thể tiết kiệm thời gian mà vẫn học được phương pháp để giáo dục con cái của mình. Họ có thể vừa ăn cơm vừa xem ti vi, vừa nghe đài hay vừa rửa bát và thu dọn đồ, họ cũng có thể vừa xem và nghe được. Vì vậy đa số khách thể chọn phương thức tìm hiểu cách giáo dục qua đài, qua sách báo.
Ngoài ra còn số lượng lớn 23,5% tìm hiểu phương pháp giáo dục qua thầy cô giáo của con mình. Đây là một cách tìm hiểu phương pháp giáo dục rất có hiệu quả vì thầy cô giáo là người rất am hiểu cách thức giáo dục đó là nghề nghiệp của họ mà.
Kết quả nghiên cứu còn cho thấy rằng, số lượng người tìm hiểu cách giáo dục qua thế hệ trước là ít nhất chỉ chiếm 11,5%. Tại sao lại như vậy, có lễ do hiện nay đa số họ đều kết hôn và ra ở riêng vì vậy ít có thời gian tiếp xúc với cha mẹ của họ.
Khi tìm hiểu về nhận thức, tầm quan trọng của việc giáo dục đạo đức cho con cáI cần phải xem xét các bậc cha mẹ đã giành thời gian giáo dục con như thế nào, họ có tham gia chơi với con cái không. Kết quả nghiên cứu về thời gian cha mẹ giành cho con cái trong một ngày là bao nhiêu. chúng tôi thu được kết quả thể hiện trong bảng số liệu sau:
Bảng 3: Thời gian cha mẹ giành để giáo dục chăm sóc con cái trong một ngày
TT
Thời gian
Số lượng
Tần xuất
1
1h
45
22,5
2
2h
57
28,5
3
3h
81
41
4
Nhiều hơn 3h
17
8
Qua nghiên cứu bảng số liệu trên chúng ta thấy: Đa số các bậc cha mẹ giành cho con cái 3h trong 1 ngày (41%), còn số người giành cho con nhiều hơn 3giờ trong 1 ngày chiếm rất ít (8,0%), 1giờ (22,5%). Tuy nhiên việc giành thời gian nhiều là rất tốt, nhưng cần nhất vẫn là hiệu quả giáo dục. Chúng ta có thể ở nhà cả ngày với con nhưng không hiểu con hay không tham gia chơi với con, chăm sóc dậy dỗ nó thì quả là vô ích. Nhưng còn một nguyên nhân nừa nhằm giải thích cho việc này đó là do họ bận công việc và do thay đổi quan niệm cả chồng và vợ đều tham gia công việc ngoài xã hội nên thời gian giành cho con là ít hơn. Nhưng ta cũng không thể kết luận là vì vậy nên con họ không ngoan hay chất lượng giáo dục là kém cả. Khi tính tương quan giửa thời gian giáo dục và chất lượng giáo dục chúng tôi củng thu được kết quả như vậy. Với thời gian là 3giờ trong một ngày thì có 17% là ngoan và 24% là bình thường; Nhiều hơn 3giờ trong 1 ngày thì có 6% là ngoan và 2% là bình thường, thời gian 1h có 9,5% là ngoan và 11,5% là bình thường. Như vậy một lần nữa khảng định thời gian không tỉ lệ thuận với kết quả giáo dục. Tuy nhiên việc phân định thời gian như vậy là rất khó có thể định lượng được một cách chính xác. Nhưng chúng tôi không thể bỏ qua câu hỏi này, bở vì chúng ta có quan tâm đến con cái, có nhận thức được tầm quan trọng của việc giáo dục đạo đức cho con cái thì chúng ta việc đầu tiên là phải giành thời gian cho con.
Các bậc cha mẹ ngày càng sinh ít con, cho nên họ có điều kiện chăm sóc con cái của mình, giành thời gian và vật chất cho con. Họ đều hiểu rằng giáo dục đạo đức cho con cái ngay từ lúc còn nhỏ là quan trọng và rất khó, lứa tuổi với những tính cách trái ngược và đang hình thành nhân cách là rất quan trọng. Họ luôn tìm hiểu cách giáo dục con, giành thời gian cho chúng. Giáo dục trẻ em là một việc rất khó, phải rất kiên nhẫn và luôn tìm hiểu để nắm bắt tâm lý của chúng.
Tóm lại đa số các bậc cha mẹ đều nhận thức được tầm quan trọng của giáo dục đạo đức cho con cái và vì vậy họ cho rằng: Cần phải học cách giáo dục con và giành thời gian cho con cái, cần hiểu cách giáo dục con qua nhiều phương thức khác nhau nhưng đa số họ đều sử dụng phương thức xem sách báo, vô tuyến và đài phát thanh.
Khi xét khía cạch học vấn thì nhận thức về tầm quan trọng của việc giáo dục đạo đức thì đa số các khách thể có trình độ học vấn đại học, cao đẳng cho rằng: Rất cần thiết phải giáo dục đạo đức cho con cái. Còn những người có trình độ học vấn thấp hơn dưới phổ thông trung học thì rất ít người cho rằng rất cần thiết phải giáo dục đạo đức cho con cái.
Điều này được giải thích như sau: do cha mẹ có trình độ học vấn thấp nên hạn chế về mặt tri thức khoa học và bên cạnh đó do công việc lao động nặng nhọc, chiếm mất hết thời gian và khi chở về nhà thì mệt mỏi nên nhận thức của họ cũng có những hạn chế. Họ sinh con ra nhưng không quan tâm nhiều đến giáo dục cho con. Các bậc cha mẹ có trình đọ học vấn cao thì sự hiểu biết về khoa học, về sự phát triển, sự cần thiết giáo dục là nhiều nên đa số các bậc cha mẹ nhận thức được là cần thiết phải giáo dục đạo đức cho con cái.
Xem xét sự khác biệt về nhận thức, cần tìm hiểu vể giới và sự nhận thức của họ và tầm quan trọng của giáo dục đạo đức. Để thấy xem nhận thức của họ có liên quan tỉ lệ với các giới khác nhau không? Vấn đề này thể hiện qua bảng sau.
Bảng 4: Mối quan hệ giữa nhận thức và giới.
Giáo dục đạo đức là
Giới tính
Nữ
Nam
Rất cần thiết
120 – 60%
62 – 31%
Cần thiết
8 – 4%
10 – 5%
Qua bảng số liệu trên cho ta thấy sự nhận thứ về tầm quan trọng trong giáo dục đạo đức liên quan và có sự khác biệt đối với các giới khác nhau. Đó là giới nữ thì chiếm 60% là nhận thức được rất cần thiết phải giáo dục đạo đức cho con cái. Còn lại trong số đó là giới nam có 31% nhận thức được là rất cần thiết phải giáo dục đạo đức cho con cái. Tỉ lệ nhận thức của nữ về tầm quan trọng trong giáo dục đạo đức gần gấp đôi nam giới. Điều này có thể giải thích rằng: do ảnh hưởng của quan niệm truyền thống, thì đa số phụ nữ giữ vai trò giáo dục con cái là chủ yếu, quan trọng hơn nam giới. Nam giới họ có bổn phận phải kiếm tiền và đảm bảo vật chất cho vợ con.
Tóm lại đa số khách thể được nghiên cứu nhận thức được tầm quan trọng về giáo dục đạo đức cho con cái, tuy nhiên vẫn có sự chênh lệch giữa trình độ học vấn và giới tính.
II. NHẬN THỨC CỦA CÁC BẬC CHA MẸ VỀ NỘI DUNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO CON CÁI
Việc nhận thức được cần phải giáo dục cái gì cho con cái là rất quan trọng. Bởi lễ một nhà giáo dục bao giờ cũng phải đặt mục tiêu giáo dục là gì. Cụ thể là giáo dục cái gì thì mới có thể tiến hành giáo dục. Nếu chúng ta tiến hành giáo dục mà không biết giáo dục cái gì thì không thể có kết quả được.
Nội dung giáo dục đạo đức cho con cái, chúng tôi xem xét một số nội dung cần giáo dục cho con cái trong gia đình. Kết quả nghiên cứu nhận thức của các bậc cha mẹ về nội dung giáo dục được thể hiện trong bảng sau
Bảng 5: Các nội dung giáo dục đạo đức.
TT
Nội dung
Số phiếu
Tỉ lệ %
1
Lòng nhân ái
174
86,01
2
Vâng lời kính trên nhường dưới
187
93,5
3
Tôn trọng quy định ở gia đình, nhà trường
182
91
4
Yêu lao động
170
85
5
Trung thực, thật thà
189
94,5
6
Tất cả các ý trên
145
72,5
Qua bảng số liệu trên chúng ta thấy: đa số khách thể đều nhận thức được các nội dung giáo dục đạo đức trên. Tuy nhiên nhận thức của họ về nội dung giáo dục đạo đức “trung thực thật thà” Là cao nhất chiếm 94,5%. Tiếp theo là phẩm chất vâng lời, kính trên nhường dưới 93,5%, tôn trọng quy định ở gia đình nhà trường 91%.
Sở dĩ họ nhận thức như vậy cũng dễ hiểu. Trong các hoat động xã hội một trong những yêu cầu thường xuyên đối với cá nhân là phẩm chất đạo đức trung thực. Phẩm chất này là cơ sở để tạo nên đời sống đạo đức của mỗi cá nhân. Cho nên trong giáo dục đạo đức, phẩm chất trung thực được coi là yêu cầu đầu tiên tối thiểu cần phải có ở mỗi cá nhân. Một người có đạo đức không thể là một người thiếu trung thực, và một người trung thực sẽ là một con người có được một nền tảng đạo đức.
Đa số các bậc cha mẹ đều nhận thức được các nội dung giáo dục trên, tuy các phẩm chất có sự chênh lệch nhưng không nhiều.
Điều này có thể được giải thích như sau: Tỉ lệ ngày nay sinh ít con là chiếm nhiều cho nên đa số cha mẹ quan tâm giáo dục đạo đức cho con cái. Và vì vậy họ có thời gian để tìm hiểu nội dung giáo dục cho con cái. Qua các phương tiện truyền thông và đặc biệt hiện nay trên vô tuyến nhiều các chương trình giáo dục cho con cái được thực hiện, nên các bậc cha mẹ có thể qua đó để tìm hiểu. Một lý do nữa là do nhận thức của các bậc cho mẹ về trách nhịêm giáo ducj cho con cáI ngày càng được nâng cao. Như vậy đa số các bậc cha mẹ đều nhận thức được về nội dung giáo dục đạo đức cho con cái.
Để nghiên cứu nhận thức về nội dung giáo dục đạo đức chúng tôi có đặt câu hỏi: Theo ông (Bà) đối với trẻ nhỏ nội dung giáo dục nào là quan trọng hơn. Chúng tôi thu được kết quả như sau:
87,5% khách thể cho là giáo dục cả đạo đức và trí tuệ.
13,5% khách thể cho rằng giáo dục đạo đức.
7,8% khách thể cho rằng cần giáo dục trí tuệ.
Như vậy đa số các khách thể hiểu rằng: Cần phải gíao dục cả đạo đức và trí tuệ. Họ lý giải rằng “Cần rèn luyện cả đạo đức và trí tuệ, nếu thiếu một trong hai trẻ sẽ phát triển lệch lạc không toàn diện” như Bác Hồ đã dạy “Có tài mà không có đức thì vô dụng và có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó”. Hay khi trẻ học tốt vẫn cần có lòng tốt, không chỉ có trí tuệ để chuẩn bị cho tương lai mà trẻ cần có đạo đức để sống tốt hơn. Qua giải thích của họ cho chúng ta thấy họ đều nhận thức được là giáo dục được cả tài và đước là rất quan trọng vì trẻ cần phát triển một cách toàn diện..
Còn lại 13,5% cho là chỉ giáo dục đạo đức. Họ giải thích: đạo đức là cái gốc của nhân cách cho nên giáo dục đạo đức là hàng đầu.
Còn 7,8% cho là chỉ cần gáo dục trí tuệ. Họ cho rằng những quy tắcc ứng sử trẻ sẽ học được hàng ngày còn giáo dục trí tuệ là cần thiết, nếu có được nhiều kiến thức thì các cháu sẽ tự nhận thức được về đạo đức.
III. NHẬN THỨC CỦA CÁC BẬC CHA MẸ VỀ PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO CON CÁI
Giáo dục con cái là một khoa học và nghệ thuật. Chúng ta nghiên cứu vấn đề gì? Sự lựa chọn phương pháp giáo dục của các bậc cha mẹ như thế nào? Họ nhận thức như thế nào về phương pháp giáo dục.Có rất nhiều phương pháp giáo dục nói chung, phương pháp giáo dục đạo đức nói riêng.Trong đề tài này chúng ta nghiên cứu và tìm hiểu tài liệu đưa ra một số phương pháp giáo dục đạo đức tiêu biểu nhất
Kết quả nghiên cứu về vấn đề này được thực hiện trong bảng số liệu sau:
Bảng 6: Phương pháp giáo dục đạo đức
TT
Nội dung phương pháp giáo dục
Số phiếu
Tỉ lệ %
1
Giáo dục băng những hành vi gương mẫu của cha mẹ
176
8,5
2
Giáo dụ bằng những hình thức khen thưởng,kỉ luật hợp lý
145
72,5
3
Thường xuyên uốnnắn hành vi của trẻ
185
92,5
4
Giáo dục bằng những tấm gương trong truyện cổ tích
135
67,5
5
Hành vi tốt của những người xung quanh
152
76
6
Nhắc nhở khi trẻ mắc lỗi
164
52
Qua bảng số liệu chúng ta thấy đối với các bậc cha mẹ được hỏi thì phương pháp thường xuyên uốn nắn hành vi ứng xử của con cái là chiếm ưu thế nhất. có 92,5% khách thể nhận thức là cần phải sử dụng phương pháp này. Bên cạnh đó có phương pháp giáo dục con cáI bằng hành vi gương mẫu của cha mẹ cũng được nhiều khách thể nhận thức 88%. Còn lại phương pháp giáo dục bằng những tấm gương trong các câu truyện cổ tích là thấp nhất chỉ chiếm 67,5%.
Hình thức giáo dục bằng tấm gương trong truyện cổ tích là một hình thức rất quan trọng đối với giáo dục con cái lúc còn nhỏ, nhưng số người sử dụng phương pháp này lại chiếm số ít.
Không biết có phải hình thức giáo dục tấm gương trong truyện cổ tích này khó thực hiện và mất thời gian của các bậc cha mẹ hay là do ngày nay các bậc làm cha làm mẹ cũng biết đến các câu truyện cổ tích hoặc là do họ không nhận thức được vai trò của truyện cổ tích đôí với sự phát triển tâm lý của trẻ.
Đa số nhận thức được về việc sử dụng phương pháp giáo dục bằng hành vi gương mẫu của cha mẹ có thể vì rằng nhận thức của các bậc cha mẹ được nâng cao hơn không còn cách lý chỉ giáo dục bằng lý thuyết suông bằng răn đe bắt trẻ phải làm thế này thế khác bắt trẻ phải nghe theo cha mẹ mà trẻ không thích đa số cho rằng "cha mẹ là tấm gương cho con cái noi theo và học tập. Vì vậy nhận thức về phương pháp này đa số các bậc cha mẹ được nghiên cứu cho rằng " Mình phải gương mẫu trong mọi hành vi để cho các con học tập theo" đây là phương pháp giáo dục quan trong và phù hợp với tuổi trẻ đang phát triển và hình thành nhân cách mọi thứ đối với trẻ là xa lạ vì vậy cần có một mô hình chung một khuôn mẫu chung cho trẻ bắt chước học tập theo.
Ngoài ra còn hai hình thức giáo dục bằng hình thức khen thưởng, kỷ luật hợp lý và giáo dục bằng những hành vi tốt của những người xung quanh cũng được khách thể đánh giá cao và nhận thức được cần phải sử dụng hình thức này để giáo dục con cái.
Để làm rõ hơn về phương pháp "Giáo dục bằng hành vi gương mẫu của cha mẹ" chúng tôi đặt câu hỏi theo ông (bà) lối sống cách cư xử của mình ảnh hưởng như thế nào đến con cái" Chúng tôi thu được kết quả là:
82% khách thể cho là rất ảnh hưởng.
11,5% khách thể cho là ít ảnh hưởng.
6,5% khách thể cho là không ảnh hưởng
Qua kết quả thu được trên ta thấy hơn 82% các bậc cha mẹ được hỏi cho là hành vi của mình có ảnh hưởng đến con cái họ giải thích là do cha mẹ thường xuyên tiếp xúc với con cái trong mắt các con cha mẹ luôn là tấm gương cho các con học tập như vậy đa số các bậc cha mẹ đều nhận thức được rằng giáo dục trẻ bằng hành vi gương mẫu là phù hợp và đạt hiểu quả cao việc sử dụng hình thức giáo dục này có liên quan đến sự hiểu biết của họ về tính cách của con trẻ.
Còn 11,5% cho là ít ảnh hưởng và6,5% cho là không ảnh hưởng con số này là tương đối ít so với con số nhận thức được về hành vi của mình có ảnh hưởng đến con cái những tại sao lại như vậy, đó là do hạn chế về trình độ học vấn hay do họ không quan tâm đến con cái họ không tự nhận thức được bản thân hành vi của mình là ảnh hưởng nhiều đến con cái mà họ cho rằng chỉ những điều họ dậy bảo như thế này như thế khác đó mới là giáo dục con cái.
Liên quan đến hình thức phương pháp " giáo dục bằng những hình thức kỷ luật khen thưởng hợp lý" chúng tôi đặt thêm câu hỏi cụ thể về sự khen thưởng của họ xem họ nhận thức là khen thưởng như thế nào bằng hình thức nào bởi vì hình thức khen thưởng là hình thưc giáo dục rất phù hợp với lứa tuổi còn nhỏ tuy nhiên sự khen thưởng và kỷ luật phải là hợp lý, và sử dụng hình thức khen thưởng này.Qua điều tra chúng tôi thu được kết quả sau:
Bảng 7: Các hình thứ khen thưởng
TT
Nội dung hình thức khen thưởng
Số lượng
Tần suất
1
Khen thưởng động viên
129
64,5
2
Thưởng quà
41
20,5
3
Cho tiền
25
12,5
4
Không làm gì cả
5
2,5
Qua bảng số lượng trên cho ta thấy: Việc cha mẹ sử dụng hình thức khen thưởng động viên là chiếm ưu thế nhất hoặc hình thức cho tiền thì chỉ chiếm 12,5% và không làm gì cả chiếm 2,5%. Kết quả này chứng tỏ các bậc cha mẹ đã nhận thức được việc sử dụng hình thức khen thưởng hợp lý. Chúng ta không thể khen thưởng con cái bằng cách cho tiền. Nhiều người giải thích rằng các cháu có ý thức về việc làm luôn gắn với động cơ là vật chất. Hoặc làm cho trẻ thực hiện công việc cha mẹ yêu cầu theo mục đích xấu. Nếu cho tiền các cháu thì các bậc cha mẹ đã đi sai mục đích giáo dục đạo đức cho con cho tiền sẽ làm cho trẻ hư và trở nên dối trá chứa không đem lại hậu quả giáo dục đạo đức, trẻ sẽ có quan niệm gắn việc làm với tiền, với vật chất quá sớm. Đa số cho rằng chỉ nên động viên trẻ, và có 20,5% cha mẹ sử dụng hình thức thưởng quà và họ cho rằng trẻ con đưa nào cũng thích được khen và đây là hình thức có hiệu quả trong công tác quản lý nhân sự cũng như trong công tác quản lý gia đình.
Như vậy cha mẹ sẽ sử dụng hình thức khen thưởng như thế nào? Cũng phụ thuộc vào việc họ hiểu tâm lý của con cái là thích được khen vì vậy đa số họ sử dụng khen thưởng động viên và không dùng hình thức cho tiền đối với các cháu còn nhỏ tuổi. Đối với con cái lứa tuổi lớn hơn chúng ta có thể sử dụng hình thức cho tiền vì các cháu lớn đã nhận thức được tương đối tốt. Nếu chúng ta cho các cháu tiền kết hợp với động viên khen ngợi các cháu khi các cháu đạt được ets quả tốt trong lao động, học tập thì sẽ làm cho các cháu phấn khởi và cố gắng hơn rất nhiều trong lao động học tập.
Tóm lại: Đa số các bậc cha mẹ đều nhận thức được về phương pháp giáo dục. tuy nhiên vẫn có sự chênh lệch giữa việc sử dụng các phương pháp, chỉ có phương pháp thường xuyên uốn nắn hành vi là chiếm ưu thế. Và bên cạnh đó hình thức giáo dục bằng hành vi gương mẫu của cha mẹ cũng không kém phần quan trọng.
Tuy xem xét tương quan giữa trình độ học vấn và sử dụng hình thức đánh đòn chúng tôi thu được kết quả sau; 0,5% người có trình độ học vấn là sử dụng hình thức đánh đòn; 5,5% người có trình độ cao đẳng là sử dụng hình thức đánh đòn; 3% người có trình độ dưới PTTH là sử dụng hình thức đánh đòn.
Qua đó cho thấy rất ít người sử dụng hình thức đánh đòn với con cái, họ nhận thức được rằng không nên đánh đòn, đều chứng tỏ quan điểm thương cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi ngày nay không còn chiếm ưu thế. Mà đa số các bậc cha mẹ cho rằng muốn giáo dục con cần tôn trọng con và nhân cách của con, không nên đánh đòn con cái, đánh đòn là một cách giáo dục tồi. Tuy nhiên vẫn còn một số ít người sử dụng hình thức đánh đòn con cái, có sự chênh lệch giữa trình độ học vấn cao và thấp trong việc sử dụng hình thức đánh đòn .
Tóm lại: Phương pháp chiếm ưu thế là phương pháp thường xuyên uốn nắn hành vi ứng xử của trẻ, và phương pháp đứng ở vị trí thứ 2 đó là giáo dục bằng hành vi guơng mẫu của cha mẹ. Việc sử dụng phương pháp giáo dục được các bậc cha mẹ cho rằng căn cứ vào tính cách của con trẻ để tìm ra phương pháp giáo dục phù hợp nhất cũng có sự chênh lệch giữa trình độ học vấn và giới trong việc sử dụng hình thức giáo dục. Kết quả nghiên cứu cho thấy nữ thường sử dụng hình thức giáo dục bằng nhắc nhở và giải quyết đối với người có trình độ họ vấn cao thì chỉ có một khác thể là sử dụng hình thức đánh đòn.
IV. NHẬN THỨC CỦA CÁC BẬC CHA MẸ VỀ CÁC YẾU TỐ KHÁC LIÊN QUAN ĐẾN VIỆC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO CON CÁI
Giáo dục đạo đức nói riêng và giáo dục nói chung đều không thể không quan tâm đến khách thể của quá trình giáo dục. Chúng ta thật khó mà giáo dục đối tượng tốt nếu chúng ta không biết đối tượng đó như thế nào (Tính cách, sở thích, nhu cầu…). Chúng tôi đặt câu hỏi “Theo ông (Bà) để gioá dục đạo đức được tốt có cần phải hiểu tâm lý của các con không ? Về câu hỏi này chúng tôi thu được kết quả sau:
97,5% các bậc cha mẹ được nghiên cứu cho là rất cần thiết.
1,5% các bậc cha mẹ được nghiên cứu cho là ít cần thiết.
1% các bậc cha mẹ được nghiên cứu cho là không cần thiết.
Kết quả này cho ta thấy đa phần khách thể nghiên cứu đều nhận thức được cần phải hiểu tâm lý của con cái thì mới giáo dục đạo đức cho con được tốt. Họ lý giải điều này như sau: muốn có phương pháp giáo dục phù hợp thì cần dựa vào tâm lý của đối tượng, hiểu tâm lý của các con là tâm đIểm của sự thành công trong giáo dục đạo đức. Nếu không hiểu các con thì xẽ gây tổn thương đến tình cảm của các con, như vậy giáo dục không đạt được hiệu quả cao. Tóm lại ý kiến của họ đều nhận định là cần phải hiểu tâm lý con cái để có phương pháp giáo dục phù hợp và mang lại hiệu quả cao. Nếu không hiểu tâm lý của con cái thì không thể nào thực hiện giáo dục đạo đức có hiệu quả. Ví như một người làm vườn muốn trồng cây tươi tốt nhưng không biết cây cần chăm sóc như thế nào, nó cần được kho hay tưới nước thường xuyên (Không phải cây nào cần phải tưới nước để sống hoặc có những cây không thường xuyên cần nước…) hay là nó phù hợp với lọai phân bón nào. Chúng ta luôn có suy nghĩ cây gì mà chẳng cần nước, như con người chúng ta không thể sống thiếu thức ăn, nhưng nếu thức ăn có độc thì sẽ như thế nào ? Mặc dù người làm vườn này rất chăm chỉ và mong muốn cho cây tốt tươi, nhưng khi trồng cây xương rồng nếu anh ta suốt ngày tưới nước thì có lẽ cây sương rồng không lâu thì sẽ chết. Vì vậy để giáo dục có hiệu quả, đặc biệt là giáo dục đạo đức thì không thể không hiểu tâm lý của con cái.
Tuy nhiên vẩn có ý kiến cho rằng “Không hoặc ít cần thiết” phải hiểu tâm lý, mặc dù ý kiến này chỉ là thiểu số nhưng chúng ta không nên bỏ qua. Tại sao họ lại có suy nghĩ như vậy ? Họ giải thích rằng: “Việc giáo dục theo cách cần suy nghĩ và hiểu đặc đIểm tâm lý của từng lứa tuổi là nhiệm vụ của nhà trường” các bậc cha em cho rằng họ cũng giáo dục con nhưng không cần phải hiểu tâm lý của con, như vậy họ sẽ giáo dục như thế nào ? Cách giáo dục này có đem lại hiệu quả cao không khi mà không đáp ứng đúng nhu cầu của đối tượng giáo dục. Chẳng hạn như trẻ vừa rất thích được tôn trọng và lại vừa ngang bướng. Cha mẹ không hiểu tâm lý của con cha mẹ sẽ quát mắng , cáu gận con khi có mặt người khác. Thì cách giáo dục này, thái độ này sẽ càng làm cho trẻ bị thu mình hoặc lỳ lợm ngang bướng hơn, trẻ sẽ không sửa chữa mà sẽ vẫn tiếp tục làm như vậy. Nó làm như vậy là để cho cha mẹ thấy là cha mẹ đã cư xử một cách không tôn trọng khi có mặt người lạ. Nếu cũng trong tình huống này đối với các bậc cha mẹ hiểu tâm lý thì họ sẽ không cư xử như vậy để giáo dục con. Họ sẽ đợi khách về nhẹ nhàng giải thích cho con là con đã làm sai và không nên lập lại.
Tóm lại không phải đa số các bậc cha mẹ đều nhận thức được nét tính cách của trẻ.
Bên cạnh đó để giáo dục được tốt cho con cái cần phải giành thời gian cho việc thực hiện giáo dục. Để nghiên cứu vấn đề này chúng tôi đặt câu hỏi “Thời gian ông (Bà) giành để giáo dục cho con là bao nhiêu ?” Chúng tôi thu được kết quả là 41% khách thể cho rằng họ giành cho con 1 ngày là 3giờ, còn lại 28,5% là giành 2giờ để giáo dục con cái, 22,5% giành thời gian 1giờ và 8,0% là giành thời gian nhiều hơn 3giờ để giáo dục con cái. Tuy không phải cứ giành thời gian giáo dục cho con cái là chúng sẽ ngoan. ở phần trên chúng ta thấy được mối quan hệ giữa thời gian giáo dục và kết quả giáo dục, đây không phải là mối quan hệ tỉ lệ thuận. Nhưng nếu chúng ta thực sự không giành chút thời gian nào để giáo dục con cái thì chúng ta không thu được bất cứ kết quả gì cả.
Như vậy thời gian giáo dục cũng rất quan trọng mặc dù nó không tỉ lệ thuận với kết quả giáo dục.
Chúng ta chuyển sang xem xét kết quả thu được nhận thức của các bậc cha mẹ: Chủ thể của quá trình giáo dục. Chúng tôi đặt câu hỏi: Theo ông bà ai là người
thích hợp nhất với việc giáo dục đạo đức cho con cái ? Chúng tôi đã thu được kết quả như sau.
Bảng 8: Nhận thức về người giữ vai trò giáo dục tốt nhất.
TT
Nội dung
Số lượng
Tần xuất
1
Ông bà
84
42%
2
Cha
42
21%
3
Mẹ
55
27,5%
4
Cả cha và mẹ
136
68%
5
Thầy cô giáo của con
121
65%
Qua bảng số liệu trên chúng ta thấy đa số các bậc cha mẹ được hỏi cho là người giáo dục tốt nhất cho con cái là cả cha mẹ và thầy cô giáo. Bên cạnh đó các khách thể còn quan tâm đến vai trò quan trọng của ông, bà trong việc giáo dục đạo đức cho con cái của họ. Ngoài ra vẫn còn có người cho rằng: Chỉ cha hoặc mẹ là người giữ vai trò giáo dục cho con tốt nhất 21 – 27,5%.
Có rất nhiều lý giải sung quanh vấn đề “Ai là người thích hợp cho việc giáo dục đạo đức cho con cái”. Những khách thể cho rằng đó là cha mẹ và thầy cô thì giải thích rằng “Cha mẹ và thầy cô là người giành thời gian cho con trẻ nhiều nhất, là những người mong muốn cho các con tro thành người có ích” hoặc “môi trường giáo dục tốt nhất cho con cái là cả cộng đồng không chỉ là gia đình và nhà trường”. Còn số đông người cho rằng chỉ có cha mẹ là người giáo dục đạo đức cho con tốt nhất thì giải thích rằng: Cha mẹ là người giần gũi và yêu thương con nhiều nhất, cần kết hợp vai trò giáo dục của cả cha và mẹ để tránh cho trẻ thói quên giần gũi cha hay mẹ nhiều hơn. Hay cha mẹ là người sinh ra con cái nên chỉ có cha mẹ là thích hợp với việc giáo dục cho con cái.
Để hiểu rõ thêm vai trò quan trọng của cha mẹ trong việc giáo dục con cái chúng tôi còn đặt câu hỏi: Theo ông bà trách nhiệm của cha mẹ trong gia đình là gì ? Chúng tôi thu được kết quả.
Bảng 9: Trách nhiệm của cha mẹ trong gia đình.
TT
Nội dung
Số lượng
Tần xuất
1
Trách nhiệm cha mẹ nuôi dạy con cái
153
76,5%
2
Trách nhiệm quán xuyến mọi việc trong nhà
41
25%
3
Chỉ nuôi con ăn mặc, còn dạy giỗ là việc của nhà trường và xã hội
3
1,5%
Qua bảng số liệu trên chúng ta thấy rằng đa số các bậc cha mẹ chọn phương án là trách nhiệm cha mẹ phải nuôi dạy con cái 76.5%; Trách nhiệm quán xuyến mọi việc trong nhà 25% và chỉ có 1,5% chọn phương án là chỉ nuôi con ăn mặc còn dạy giỗ là việc của gia đình và xã hội. Họ lý giải rằng cha mẹ sinh con ra là phải có trách nhiệm nuôi dạy con nên người đó là điều đương nhiên không cần bàn cải. Tuy nhên vẫn còn một số ít các bậc cha mẹ cho rằng họ chỉ có trách nhiệm nuôi con ăn mặc còn dạy giỗ là việc của gia đình và xã hội: Chúng tôi cho rằng đâ
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Nhận thức của các bậc cha mẹ về giáo dục đạo đức đối với con cái trong gia đình hiện nay tại xã Thạch Bình - Thạch Thành - Thanh Hoá.doc