Đề tài Nhu cầu sống độc thân tạm thời của giới trẻ Việt Nam hiện nay

mình, chúng tôi cho rằng giới trẻ sống độc thân tạm thời có một số đặc điểm sau: Độc lập, tự chủ về kinh tế Luôn có ý thức làm chủ bản thân, làm chủ cuộc sống, không thích phụ thuộc Luôn có ý thức nâng cao chất lượng cuộc sống về cả tinh thần lẫn vật chất của bản thân nói riêng và xã hội nói chung CHƯƠNG II KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU THỰC TIỄN 1. Nhận diện giới trẻ sống độc thân tạm thời ở nước ta hiện nay Giới tính Điều tra ngẫu nhiên trên 220 khách thể cho thấy có 64.1% người được hỏi là nam và 35.9% là nữ. Như vậy, số lượng khách thể nam nhiều gần gấp 2 lần khách thể nữ. Kết quả này phù hợp với các thống kê gần đây về việc ngày càng có nhiều những chàng trai độc thân trên 30 tuổi và thực sự tạo nên khác biệt so với các nghiên cứu tình hình độc thân từ trước đến nay ở Việt Nam (chỉ tập trung vào nữ giới) Tâm lý kết hôn của đàn ông. Vnexpress.net 25/09/2005 . Có rất nhiều khả năng nam giới sống độc thân nhiều hơn nữ giới vì nam giới thường không bị các rào cản về tuổi tác như nữ giới. Quan niệm về tuổi thanh xuân của nam nữ từng được phản ánh trong ca dao “trai ba mươi tuổi còn xoan, gái ba mươi tuổi đã toan về già”. Câu ca dao này một phần phản ánh thực tế về mặt sinh học, nữ thường nhanh già hơn nam, mặt khác nó đã tác động sâu sắc đến tâm lý nam giới, họ thoải mái hơn so với nữ về thời gian kết hôn. Trong khi ở tuổi 30, nam giới còn đang đủng đỉnh với việc lập gia đình thì nữ giới đã phải lo lắng vì các dấu hiệu của tuổi già và sức ép của xã hội về việc “ế” hoặc cao số. Chúng ta rất thường hay gặp những cách nói, như: Con trai thì lo gì - nhất là với một người có nghề nghiệp ổn định thì “lấy đâu chẳng được vợ”. Vì thế mà trong chuyện hôn nhân, phái mày râu tự cho mình cái quyền không chịu bất cứ một “sức ép” nào cả… Trong thâm tâm, tất cả đàn ông đều cho rằng chỉ có thể tha hồ bay nhảy, đàn đúm khi còn sống độc thân. Ngoài ra, nam giới thường hay xem trọng sự nghiệp hơn nữ giới. Nam giới thường bị các gánh nặng tâm lý về “chí làm trai”, “trụ cột gia đình” v.v… chi phối nên họ thường phải kéo dài thời gian kết hôn để tạo dựng một “nền tảng” ban đầu trước khi thành gia thất. Độ tuổi Trong tổng số 220 khách thể chúng tôi tiến hành điều tra có 66.8% người được hỏi ở độ tuổi 26 – 30, có 29.5% người được hỏi ở trong độ tuổi từ 22 – 25. Trong các khoảng tuổi còn lại số lượng tập trung không đáng kể. Thực tế này cho ta một cái nhìn cụ thể hơn về những người trẻ đang sống độc thân. Phần lớn trong số họ có độ tuổi từ 26 – 30, độ tuổi có khoảng cách khá xa so với tuổi kết hôn được quy định trong pháp luật Việt Nam. Trình độ học vấn Điều tra ngẫu nhiên 220 đối tượng, kết quả thu được có 85% số người được hỏi có trình độ đại học (65.9%) và sau đại học (19.1%). Số người có trình độ cao đẳng chiếm tỷ lệ không nhiều (15%). Điều đặc biệt là, trong 50 phiếu điều tra trên mạng dưới hình thức gửi ngẫu nhiên đến các địa chỉ email trong các diễn đàn dành cho người độc thân thì có đến 20% người có trình độ đại học và 80% người trả lời có trình độ sau đại học. Mặt khác, khi xem xét ý kiến trả lời câu hỏi mở và câu trả lời “vì sao” ở những phiếu điều tra qua hình thức gửi email chúng tôi thấy có sự khác biệt rất rõ ràng trong cách trình bày các quan điểm, ý kiến so với các phiếu điều tra thông thường. Điều này phản ánh thực trạng rằng những người thường vào mạng, có nhu cầu sử dụng internet, tham gia diễn đàn dành cho người độc thân nói riêng và các diễn đàn nói chung chủ yếu là những người có trình độ học vấn cao. Khả năng kinh tế Tìm hiểu khả năng kinh tế của những người trẻ qua mức thu nhập của họ, chúng tôi thu được kết quả ở biểu đồ sau. Nhìn vào biểu đồ ta thấy tỷ lệ những người được hỏi có mức thu nhập phân đều trong các khoảng từ 1.5 triệu đến trên 5 triệu. Số người có mức thu nhập từ 1.5 – 3 triệu chiếm nhiều nhất trong cơ cấu mẫu điều tra (29.1%). Những người có thu nhập từ 5 triệu trở lên cũng chiếm một con số không nhỏ 18.6%. So với mức lương tối thiểu của một cử nhân/ kỹ sư trong các đơn vị hành chính sự nghiệp ở nước ta tại thời điểm điều tra – 819.000đ/ tháng (2.34 x 350.000) thì những con số trên phản ánh thực tế là mức thu nhập của giới trẻ ngày nay khá cao. 1.5 Tính cách của người trẻ độc thân Xã hội có thể có những đánh giá khác nhau về tính cách của những người sống độc thân, nhưng những người trẻ đang sống độc thân tạm thời lại có cách nhìn tích cực hơn. Những tính cách thường được gán cho người sống độc thân không được phần đông giới trẻ lựa chọn. Cụ thể, chỉ có 0.5% người được hỏi cho rằng người độc thân là người “không thực tiễn”; 6.8% người được hỏi cho rằng người độc thân là người “khó tính”; 3.2% người được hỏi cho rằng người độc thân là người có tính cách “trầm buồn”. Trong cách nhìn nhận đánh giá của giới trẻ, tính cách nổi bật của người trẻ tuổi sống độc thân là “trẻ trung, vui tươi”, có 49.5% người được hỏi lựa chọn phương án này; một số ít cho rằng sự “nhạy cảm, sâu sắc” là tính cách mà họ liên tưởng đến khi nói về người sống độc thân. Trong diễn đàn chúng tôi đã mở ra một chủ đề nói về tính cách người độc thân. Tuy có nhiều ý kiến trái ngược nhau, thậm chí có những tranh cãi, nhưng đa số những người tham gia đều cho rằng những người sống độc thân là những người có cá tính, dám nghĩ, dám làm, dám sống hết mình, dám đấu tranh giữ gìn cái tôi cá nhân. Tóm lại, họ không phải là những người đơn giản, có tính cách hời hợt, cấu thả. Tuy nhiên người sống độc thân là còn là những người biết chơi “hết mình” trong những cuộc chơi, vui vẻ thoải mái chứ không phải là những người trầm lặng, khó tính như nhiều người vẫn nghĩ. Song đây vẫn là ý kiến chủ quan của những người trong cuộc. - Những người đàn bà đẹp mà độc thân thường gợi cho em hình ảnh của Thị Hến. Cá tính – có thừa. Thông minh – có thừa. Sắc sảo – có thừa.(nam – 26 tuổi) - Theo tôi, những người độc thân thật vui vẻ, dễ hoà đồng, chơi với họ tôi không sợ cảm giác mình đang chiếm dụng thời gian của chồng (vợ) của một người nào đó. (nữ–25 tuổi ) - Những người sống độc thân, đặc biệt là nữ, theo tôi họ thực sự là những người có bản lĩnh, có khả năng tự mình đối phó với các vấn đề của bản thân. (nam - 32 tuổi ) - … những người phụ nữ quá nhạy cảm, quá thông minh và “quá khắt khe” trên mức cần thiết khiến cho số phận mình chuốc lấy chén đắng cô đơn dài dằng dặc (nam – 30 tuổi) - Phụ nữ mà chưa “chống lầy” thường hay cáu gắt, khó tính (Anh Vũ, nam, 27 tuổi) - Phụ nữ độc thân từ kiêu kỳ đến lạnh lùng chỉ là một bước rất ngắn (nam, 25 tuổi) Nhằm tìm hiểu vấn đề một cách khách quan hơn, chúng tôi đã tham khảo các ý kiến đưa ra trong diễn đàn bàn về vấn đề độc thân trên vietnamnet.vn ngày 21/06/2003 và diễn đàn Cuộc sống. Vì là những diễn đàn mở nên những ý kiến thu được rất phong phú và có nhiều chiều cạnh khác nhau. Những ý kiến này cho phép ta có thể nhận diện đầy đủ hơn, sâu sắc về giới trẻ đang sống độc thân tạm thời, mở ra những cái nhìn mới hơn, thoáng hơn, đa dạng hơn về người sống độc thân. - Những người độc thân là những người thật sự lập dị và cá biệt (thanchettc gửi 16/03/06) - Nhìn những ông bà ngoài 40 mà vẫn chưa có gia đình, em cứ cảm thấy nó lập dị thế nào ấy, không bình thường tí nào (Liv baby gửi ngày 18/03/06) - Mấy bà dì đỏng đảnh của mình lên hang 4 rồi mà vẫn một mình chỉ vì một câu nói kiêu ngạo (FZX gửi 18/03/06) Tiểu kết Từ kết quả nghiên cứu thực tiễn trên cho thấy, giới trẻ đang sống độc thân tạm thời phần đông là nam giới (64.1%), họ là những thanh niên trẻ có độ tuổi từ 26 tuổi đến 30 tuổi. Đa số những người trẻ đang sống độc thân tạm thời là những người có trình độ học vấn đại học và sau đại học, đồng thời họ là những người có mức thu nhập tương đối cao (dao động 1.5 triệu đến trên 5 triệu) và độc lập về mặt kinh tế. Về mặt tính cách, theo sự đánh giá của những người trong cuộc, trí thức trẻ đang sống độc thân tạm thời là những người có tính cách “trẻ trung, vui tươi” (49.5%) và rất “nhạy cảm, sâu sắc” (23.2%) và rất cá tính, rất bản lĩnh. 2. Đánh giá của giới trẻ đối với hiện tượng sống độc thân. 2.1. Đánh giá của giới trẻ về xu hướng sống độc thân tạm thời Hiện nay, có quan niệm cho rằng: lối sống độc thân tạm thời hay còn gọi là kết hôn muộn đang trở thành “mốt sống” của thanh niên các nước phát triển. Chúng tôi đã lấy ý kiến đánh giá của giới trẻ về sự ảnh hưởng của xu hướng này đối với họ, kết quả thu được cho thấy: Có đến 70.5% số người được hỏi cho rằng giới trẻ Việt Nam có chịu sự ảnh hưởng của “mốt sống” độc thân của thanh niên các nước phát triển nói chung, nghĩa là giới trẻ Việt Nam thừa nhận rằng họ đang có xu hướng sống độc thân tạm thời. Như vậy, việc sống độc thân tạm thời hiện nay không phải là điều gì quá xa lạ, khó giải thích mà rõ ràng đó là một xu hướng và xu hướng đó chịu sự tác động của xu hướng chung của các nước phát triển. - Cuộc sống phát triển kéo theo nhiều vấn đề đáng để quan tâm hơn chuyện hôn nhân. Khi cảm thấy cuộc sống độc thân sẽ đem đến nhiều lợi nhuận hơn trong việc phát triển sự nghiệp, họ sẽ kết hôn muộn. Giới trẻ Việt Nam không phải là ngoại lệ, khi điều này là xu hướng chung. Tôi thấy việc này hoàn toàn hợp lẽ tự nhiên (phiếu 3) - Kết hôn muộn không phải là "mốt sống” mà là một xu hướng tất yếu khi mà con người cá thể ngày càng độc lập với nhau hơn. Tốc độ sống nhanh hơn rất nhiều cùng hàng trăm mối quan tâm phát sinh trong một xã hội hiện đại làm giảm sự gắn kết và ước muốn gắn kết giữa các thành viên trong xã hội. Thế giới toàn cầu hoá, Việt Nam đang mở cửa, những người trẻ hiển nhiên chịu tác động rất lớn từ khuynh hướng chung này rồi (phiếu 7) - Với sự mở cửa vào giao lưu rộng rãi trên trường quốc tế, tuổi trẻ Việt Nam đã và đang tạo cho mình những cách sống riêng. Trong đó, những đối tượng được tiếp xúc hoặc trực tiếp hoặc gián tiếp (báo chí, truyền hình) có xu hướng kết hôn muộn. Chúng ta có thể thấy rõ sự ảnh hưởng của "mốt sống” của thanh niên trên thế giới đến cuộc sống thanh niên Việt Nam (phiếu 24) Để tìm hiểu vấn đề này một cách sâu sắc hơn, chúng tôi đã đưa ra câu hỏi mở cho khách thể tự giải thích vì sao họ lại cho rằng “có” hay “không có” hay “không biết” có sự ảnh hưởng của “mốt sống độc thân” ở các nước phát triển đối với hiện tượng kết hôn muộn của giới trẻ Việt Nam hiện nay. Sau đây chúng tôi xin trích dẫn một số ý kiến khác nhau từ các phiếu điều tra gửi qua email – là những phiếu có cách trả lời đầy đủ, nghiêm túc, có những cách nhìn nhận vấn đề một cách sâu sắc, toàn diện. Rõ ràng, trong khi đưa ra các ý kiến của mình, khách thể đã có những cái nhìn thật sự nghiêm túc, những hiểu biết nhất định về vấn đề. Có khách thể còn thể hiện hiểu biết của mình bằng việc đưa ra số liệu chính xác độ tuổi kết hôn của thanh niên Hà Lan là 28.5 tuổi (phiếu 69). Đây là điều khác biệt so với những phiếu điều tra thông thường mà chúng ta vẫn hay làm với các câu hỏi mở đều bị bỏ trống hoặc trả lời chung chung, hời hợt vì họ không có thời gian suy nghĩ. Tuy nhiên, cũng có 18.2% khách thể cho rằng giới trẻ Việt Nam không chịu ảnh hưởng của xu hướng độc thân trên thế giới. Họ đưa ra những lập luận riêng: “Kết hôn muộn đa số là do đòi hỏi phải dành nhiều thời gian cho học tập, công việc hơn là mốt” (phiếu số 8), “Giới trẻ Việt Nam phát triển tự nhiên đúng theo tính cách và bản sắc con người Việt. Do vậy tôi không nghĩ đó là "mốt sống” hay là xu hướng của giới trẻ Việt Nam. Có chăng đó chỉ là lời biện minh của một số ít những người chưa có đủ điều kiện để lập gia đình thôi” (phiếu 23). Chủ đề “Sống độc thân – là người trẻ bạn nghĩ sao về quan niệm này” mà chúng tôi lập ra trên diễn đàn ttvnol.com trong thời gian ba tháng đã tạo nên sự tranh luận vô cùng sôi nổi của các bạn trẻ. Có ba luồng ý kiến khác nhau xung quanh vấn đề này. Những người đồng ý lập luận rằng “Độc thân nhưng vẫn có một cuộc sống như mọi người, chỉ là cái tư tưởng không phụ thuộc vào ai, làm tất cả những gì mình muốn, tập trung vào công việc. Chỉ là muốn tự do, thoải mái, không bị gò bó vào bất kỳ ai, điều gì cả” (bebu10783 gửi 16/03/06); “Sống độc thân không có gì xấu cả, dù sự thật thì không phải ai cũng có thể sống độc thân và bản thân người sống độc thân không bao giờ muốn trải nghiệm phần cuối cuộc đời mình trong nỗi cô đơn” (FZX gửi ngày 18/03/06); “Tớ là người của chủ nghĩa độc thân. Độc thân là cách duy nhất để tránh khỏi mọi phiền toái” (poisonedheart gửi ngày 02/04/06). Còn những ngưòi phản đối lại cho rằng: “Người Việt Nam mình đặt nặng vấn đề gia đình, nhất là phụ nữ. Quan niệm sống độc thân còn xa lạ đối với người Việt nam mình. Những quan niệm như cần người để nối dõi, hương hoả cũng như phụ nữ phải sinh con trai, rồi gái già, ế, muộn chồng, đàn ông mà không lấy được vợ thì có vấn đề nên khiến cho thanh niên đến tuổi trưởng thành là cuống cuồng lên tìm vợ, tìm chồng. Bạn mình có gia đình rồi, không lẽ mình không có?Rồi các cụ cũng thúc giục phải mau có cháu cho các cụ bế” (nhumayphudu gửi 17/03/06); “Không có ai thích sống độc thân đâu vì đó là trái với bản năng tự nhiên của con người. Vì thế không thể nói là sống độc thân là một xu hướng được. Nó chỉ là một khía cạnh trong xã hội thôi” (pphn gửi ngày 18/03/06); “Em cực lực phản đối xu hướng này. Ông trời sinh ra nam và nữ để họ đến với nhau, cùng nhau xây dựng hạnh phúc gia đình. Đấy có thể là quy luật tự nhiên rồi, những ai chống lại quy luật này em nghĩ cứ để họ ra một phe nào đó, nhưng chắc đó không phải là phe của loài người. Sống độc thân là một xu hướng quái đản nhất mà em từng biết” (Livbaby gửi ngày 18/03/06); “Tôi thấy số người thật sự thích sống độc thân ít lắm, chưa đến nỗi gọi là một xu hướng của xã hội” (cujnon gửi ngày 20/03/06). Cũng có một luồng ý kiến phản ánh quan điểm trung dung: “Nếu không tìm được cho mình một người phù hợp thì có lẽ sống độc thân tốt hơn. Tôi quan niệm việc không kết hôn không phải là vấn đề gì quá nghiêm trọng hay bất bình thường” (yeumaudo gửi ngày 20/05/06); “Có những người độc thân vì không gặp may cũng có, mà vì chính mình muốn thế cũng có. Phải lấy làm mừng vì điều đó thể hiện sự phát triển của xã hội, khi con người dám sống là chính mình thay vì thoả hiệp để tránh đi những định kiến xã hội” (man_bat_tu gửi ngày 28/04/06); “Sống độc thân cũng chẳng làm sao. Có thể có lúc buồn nhưng cuộc sống gia đình rắc rối lắm” (pumi_mq gửi ngày 23/05/06); “Độc thân có kỳ hạn ấy mà, đâu phải vô thời hạn đâu mà lo” (hehe gửi ngày 02/06/06). Để làm rõ hơn nhận thức về hiện tượng sống độc thân tạm thời (kết hôn muộn), chúng tôi tìm hiểu sự đánh giá của khách thể đối với một số các xu hướng liên quan trực tiếp đến việc sống độc thân tạm thời như: ngày càng có nhiều người kết hôn muộn, ngày càng có nhiều vụ ly hôn và ngày càng có nhiều chuyện quan hệ ngoài hôn nhân. Kết quả thu được từ câu hỏi này sau khi xử lý chúng tôi đã mô tả bằng bảng số liệu 1. Bảng 1: Đánh giá về các xu hướng liên quan đến việc sống độc thân Stt Các xu hướng Đang diễn ra Có chiều hướng tăng Chung 1 Ngày càng có nhiều người kết hôn muộn 35.9 63.2 98.1 2 Ngày càng có nhiều vụ ly hôn 46.8 51.4 98.2 3 Ngày càng có chuyện quan hệ ngoài hôn nhân 37.3 56.8 94.1 Bảng số liệu 1 cho thấy đa số khách thể đều cho rằng cả ba xu hướng nói trên đang diễn ra và có chiều hướng gia tăng. Cụ thể, có trên 98% khách thể cho rằng có xu hướng ngày càng có nhiều người kết hôn muộn và ngày càng có nhiều vụ ly hôn. Xu hướng ngày càng có chuyện quan hệ ngoài hôn nhân cũng được 94.1% khách thể lựa chọn là đang diễn ra và có chiều hướng gia tăng. Chỉ có rất ít người được hỏi cho rằng không hề có các xu hướng nói trên. Sự đánh giá đó là hoàn toàn đúng với các số liệu thống kê mà chúng tôi đã thu thập được từ các nguồn khác. Điều này đã phản ánh trình độ nhận thức cũng như khả năng nắm bắt nhạy bén các vấn đề xã hội giới trẻ nước ta hiện nay. Bàn về xu hướng sống độc thân tạm thời (kết hôn muộn), trong diễn đàn hội của thế hệ 7X (những người sinh từ năm 1970 đến 1979) – Hà Nội trên trang web ttvnol.com, chúng tôi đã đưa ra chủ đề “Xin mọi người cho biết ý kiến của mình về xu hướng sống độc thân hiện nay ở nước ta” (đăng tải từ 30/3 đến 30/6). Những người tham gia diễn đàn đã có một cuộc tranh cãi thực sự vì có rất nhiều ý kiến trái ngược nhau. Thời gian đầu, có một vài ý kiến phản đối cuộc sống độc thân và khẳng định rằng: “Không thể và không bao giờ tồn tại cái xu hướng quái dị này”; “Nếu có xu hướng này thì thế giới này cần gì phải phân biệt nam và nữ”, “nếu có xu hướng này thì tương lai không có gia đình, không có trẻ con được ra đời à?”. - “Quả thực tôi nghĩ rằng xu hướng này đang diễn ra trong giới trẻ chúng ta, nếu không sao các bác không kết hôn đi mà còn gia nhập vào hội độc thân 7X làm gì? sao trong diễn đàn của mình nhiều người vẫn một mình một bóng”. (nam) - “Theo tôi, xu hướng sống độc thân tạm thời cũng là một sự phản ánh chân thực hiện trạng cuộc sống của chúng ta đấy chứ. Nếu bây giờ mà cứ kết hôn vào độ tuổi các cụ ngày xưa mới gọi là hiện tượng lạ, như tôi đây, đã 26 rồi nhưng đã nghĩ đến chuyện vợ con đâu. Bây giờ mà có gia đình thì khác nào buộc chân mình một chỗ? Làm sao còn những cuộc đi chơi dài, những đêm thức trắng xem bóng đá, tha hồ hò hét không bị ai nhăn nhó, làm sao có thể về nhà vào lúc nửa đêm…Nói chung, tôi yêu cuộc sống độc thân hiện tại của mình”. (nam) - “Dĩ nhiên, đây là một xu hướng rất hay, đang được nhiều người hưởng ứng. Tôi không nghĩ tôi sẽ kết hôn vào lúc tôi mới 25 tuổi, lấy chồng sớm khổ lắm. Tuy nhiên chỉ độc thân tạm thời thôi” (nữ). Sau đó, chúng tôi chuyển tên chủ đề thành “Xu hướng sống độc thân tạm thời đang được giới trẻ nước ta hưởng ứng, ý kiến của bạn về vấn đề này như thế nào?”. Lúc này, có rất nhiều người tham gia tranh luận với các ý kiến rất phong phú. Trong cuộc trao đổi trực tuyến với đạo diễn Lê Hoàng về chủ đề “Phụ nữ độc thân sống như thế nào” trên diễn đàn của Vietnamnet, anh khẳng định : “Hiện nay ở một số nước phát triển như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc tỷ lệ phụ nữ độc thân cũng như lấy chồng muộn ngày càng gia tăng. Và đây hoàn toàn không phải thế giới của những người bất hạnh. Theo quan điểm của chúng ta, điều đó có thể hơi kỳ cục, nhưng sự thật đúng là đang diễn ra như thế”. Như vậy, qua sự phân tích về kết quả điều tra thực tiễn và những cuộc thảo luận về vấn đề độc thân được mở ra trên mạng Internet, ta thấy nhận thức của giới trẻ về xu hướng sống độc thân tạm thời ở nước ta hiện nay là khá rõ ràng. Có thể kết luận, giới trẻ không những nhận thức sâu sắc vấn đề này mà còn bày tỏ quan tâm của họ đối với hiện tượng sống độc thân tạm thời hiện nay ở nước ta. 2.2 Đánh giá của giới trẻ về nguyên nhân dẫn đến tình trạng sống độc thân tạm thời hiện nay ở nước ta Để tìm hiểu vấn đề này chúng tôi đã đưa ra 10 nhân tố khác nhau trong bảng hỏi cho khách thể tự lựa chọn nguyên nhân ảnh hưởng đến tình trạng kết hôn muộn hiện nay ở nước ta. Với số liệu thu được chúng tôi đã tập hợp lại và mô tả trong bảng biểu sau: Bảng 2. Các yếu tố ảnh hưởng đến tình trạng kết hôn muộn hiện nay STT Các yếu tố ảnh hưởng đến tình trạng kết hôn muộn Tỷ lệ (%) 1 Sợ bị ràng buộc bởi cuộc sống gia đình 80.5 2 Muốn dành thời gian để thực hiện các dự định riêng của mình 73.2 3 Thích sống một mình 63.6 4 Không muốn lặp lại sai lầm trước đây 40.5 5 Quan niệm về “cao số” 30.0 6 Không muốn lặp lại cuộc hôn nhân không hạnh phúc của cha mẹ, người thân 13.2 7 Chưa tìm được người như ý 10.9 8 Người yêu chưa sẵn sàng kết hôn 10.5 9 Ảnh hưởng của tiểu thuyết, phim ảnh 6.8 10 Ảnh hưởng của bạn bè 0 Nhìn vào bảng 2, trên chúng ta dễ dàng nhận thấy, đa phần những người được hỏi đều lựa chọn các nguyên nhân như “Sợ bị ràng buộc bởi cuộc sống gia đình” (80.5%); “Muốn dành thời gian để thực hiện các dự định riêng của mình” (73.2%) và “Thích sống một mình” (63.6%). Còn những nguyên nhân khác như ảnh hưởng của tiểu thuyết, phim ảnh; Ảnh hưởng của bạn bè; Không muốn lặp lại những cuộc hôn nhân không hạnh phúc của cha mẹ hoặc người thân đều được rất ít người lựa chọn. Các bài viết, các diễn đàn bàn về vấn đề sống độc thân trên mạng Internet cũng đưa ra hàng loạt các nguyên nhân khác nhau của hiện tượng sống độc thân tạm thời trong giới trẻ. Theo đó, “một trong những nguyên nhân dẫn đến xu hướng sống độc thân tạm thời hiện nay là do nhu cầu muốn được sống độc lập, muốn có thời gian tận hưởng cuộc sống khi còn trẻ. Lập gia đình sẽ đồng nghĩa với việc phải từ bỏ các thói quen sinh hoạt riêng, những buổi hẹn hò lãng mạn, những cuộc đi chơi thú vị…Vậy thì việc gì chúng ta phải lập gia đình sớm?” Độc thân - mốt sống của giới trẻ hiện đại, vietnamnet.vn ngày 23/10/2005 , do “nhu cầu muốn được tự do lựa chọn một cách sống cho riêng mình ngày càng cao. Đặc biệt là giới trẻ, họ không muốn bị lệ thuộc quá nhiều vào những quan niệm cổ xưa” (nữ- 24 tuổi). Như vậy, giới trẻ cho rằng việc sống độc thân tạm thời (kết hôn muộn) hiện nay của họ không phải là do các yếu tố khách quan như “cao số”, “ảnh hưởng của bạn bè hay tiểu thuyết phim ảnh”, “những cuộc hôn nhân không hạnh phúc của người khác hay do sợ những sai lầm trong tình yêu trước đó” v.v…mà chính các yếu tố chủ quan, xuất phát từ nhu cầu, mong muốn của chính bản thân họ. Sự đánh giá này cũng phản ánh phần nào ý thức độc lập, ý thức làm chủ bản thân, làm chủ cuộc sống của những người trẻ cũng như khát vọng hoàn thiện bản thân, khẳng định vị thế của mình trong xã hội. Có thể khẳng định, giới trẻ Việt Nam thực sự có nhu cầu sống độc thân tạm thời. Tuy nhiên, nếu đẩy nhu cầu này lên tầng cao nhất, nó sẽ trở thành những quan niệm cực đoan về hôn nhân, cho rằng kết hôn hay không kết hôn chỉ khác nhau ở giấy đăng ký. Đó là một dấu hiệu báo động về khả năng duy trì quá lâu tình trạng sống độc than tạm thời hiện nay trong giới trẻ nước ta. Trong khi tìm hiểu nhận thức của giới trẻ về các nguyên nhân dẫn đến tình trạng kết hôn muộn chúng tôi nhận thấy có sự khác nhau giữa nam và nữ. Đặc biệt, trong các diễn đàn bàn về vấn đề độc thân, sự khác nhau này khá rõ nét. Đa số ý kiến tập trung vào nguyên nhân dẫn đến việc phụ nữ sống độc thân. Có thể đó đơn thuần chỉ là sở thích cá nhân: “Tôi tin rằng, ngày càng có nhiều phụ nữ độc thân chỉ vì họ thích độc thân, thế thôi” (nam – 23 tuổi) hoặc là vì “họ không thích sự ràng buộc. Càng phát triển, người phụ nữ cũng như người đàn ông càng biết đến các giá trị của tự do, họ sợ phải đặt tự do của mình vào tay kẻ khác” (nam - 32 tuổi) Ngoài ra, để chính xác hoá kết quả thu được từ các diễn đàn nói trên chúng tôi đã lấy tương quan giữa nam và nữ khi cùng trả lời về ba nguyên nhân được lựa chọn nhiều nhất (thích sống một mình, muốn dành nhiều thời gian để thực hiện các dự định của bản thân và sợ bị ràng buộc bởi cuộc sống gia đình). Kết quả điều tra được biểu diễn qua biểu đồ 8. Biểu đồ 6. Tương quan giữa giới tính với sự đánh giá ảnh hưởng của yếu tố “thích sống một mình” đến việc kết hôn muộn (%) So sánh lựa chọn của nam và nữ về yếu tố “thích sống một mình” ảnh hưởng đến tình trạng kết hôn muộn cho thấy, có đến 72.15% nữ được hỏi cho rằng chính yếu tố “thích sống một mình” ảnh hưởng đến tình trạng kết hôn muộn hiện nay trong giới trẻ, trong khi đó chỉ có 58.87% nam lựa chọn yếu tố này. Như vậy, ngày càng nhiều phụ nữ muốn được sống một mình để được sống độc lập, được khẳng định mình và không bị phụ thuộc bởi một người đàn ông nhất định. Nghiên cứu về sự lựa chọn của nam và nữ trong việc đánh giá ảnh hưởng của yếu tố “muốn dành thời gian thực hiện các dự định trong tương lai” đối với tình trạng sống độc thân tạm thời, chúng tôi tính tương quan giữa sự lựa chọn của nam và nữ với yếu tố “muốn dành thời gian thực hiện các dự định trong tương lai”, kết quả thể hiện ở biểu đồ dưới đây. Biểu đồ 7. Đánh giá của nam và nữ về yếu tố “muốn dành thời gian thực hiện các dự định riêng” ảnh hưởng đến việc kết hôn muộn (%). Trong sự đánh giá về ảnh hưởng của yếu tố “muốn dành thời gian để thực hiện các dự định trong tương lai” đa phần cả hai giới đều lựa chọn yếu tố này nhưng có một điều khá thú vị là tỷ lệ nữ giới lựa chọn yếu tố này cũng vẫn cao hơn nam giới, 94.94% nữ lựa chọn so với 60.99% nam lựa chọn. Rõ ràng đã có sự thay đổi mạnh mẽ trong nhu cầu muốn được thăng tiến, muốn được thực hiện các mong muốn dự định của bản thân ở những phụ nữ trẻ so với trước đây, mong muốn được làm việc, được khẳng định bản thân và sống vì những sở thích riêng của nữ còn cao hơn cả nam giới. Phải chăng đây là biểu hiện tiềm ẩn của nhu cầu muốn có được sự bình đẳng ở phụ nữ trẻ ngày nay? Đối chiếu kết quả khi so sánh sự đánh giá về sự ảnh hưởng của “mốt sống” độc thân ở các nước phát triển đối với tình trạng sống độc thân tạm thời của giới trẻ Việt Nam cũng cho thấy có đến 89.87% nữ chọn phương án “có”, trong khi đó chỉ có hơn nửa (59.57%) nam lựa chọn phương án này. Như vậy, theo những người trẻ là nữ thì xu thế thời đại, xu thế về một lối sống mới mà ở đó người phụ nữ có điều kiện nhiều hơn cho việc thực hiện các ý thích, mong muốn của riêng mình đang được họ ủng hộ. Điều này chứng tỏ một phần họ đang tiến dần đến sự bình đẳng giới trong cả nhận thức và nhu cầu, tuy nhiên rất có thể điều này chỉ đúng với phụ nữ trẻ trong nghiên cứu này chứ chưa hẳn đã là sự lựa chọn của phần đông phụ nữ nói chu