Đề tài Những giải pháp huy động và sử dụng vốn đầu tư phát triển ngành Thủy sản Nghệ An

n­íc gÇn 80 triƯu th× ®ay lµ mét thÞ tr­êng lín, trong khi nu cÇu cđa nh©n d©n ngµy kh«ng ngõng n©ng cao vỊ chÊt cịng nh­ vỊ l­ỵng. ViƯc héi nhËp cđa ®Êt n­íc cịng lµ ®iỊu kiƯn thuËn lỵi giĩp cho ta cã thĨ tranh thđ c¸c nguån vèn, ®­a c«ng nghƯ tiªn tiÕn cđa n­íc ngoµi vµo ®Ỵ ph¸t triĨn c¬ së h¹ tÇng cịng nh­ lùc l­ỵng s¶n xast. Nh÷ng dù ¸n ph¸t triĨn c¬ së h¹ tÇng, lùc l­ỵng s¶n xuÊt trong nh÷ng n¨m qua vµ s¾p tíi cịng lµ tiỊn ®Ị cho sù ph¸t triĨn tiÕp theo. H¬n n÷a sù quan t©m cđa §¶ng vµ Nhµ n­íc víi hµng lo¹t chÝnh s¸ch ­u tiªn khuyÕn khÝch ph¸t triĨn ngµnh thđy s¶n trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, cïng víi viƯc cđng cè x©y sùng quan hƯ s¶n xuÊt BVMT vµ BVNL thđy s¶n sÏ t¹o ®iỊu kiƯn tèt cho ngµnh ph¸t triĨn sau nµy. Nguån lùc lao ®éng : MỈc dï so víi nhu cÇu, tr×nh ®é d©n trÝ cßn thÊp, nh­ng so víi mỈt b»ng c¸c n­íc l¸ng giỊng ®ang ph¸t triĨn th× tr×nh ®é d©n trÝ n­íc ta cao h¬n. D©n ta cã truyỊn thèng nghỊ c¸ l©u ®êi, cÇn cï s¸ng t¹o. Víi chiÕn l­ỵc ®µo t¹o nh©n lùc cđa §¶ng vµ Nhµ n­íc ta, ®©y sÏ lµ tiỊn ®Ị cho sù ph¸t triĨn ®Çu thÕ kû XXI. §Ỉc biƯt, ®é tuỉi lao ®éng ë tØnh NghƯ An vïng n«ng th«n nghỊ c¸ lµ rÊt l¬n, ®¸p øng nhu cÇu lao cho c«ng cuéc H§H - CNH. I.1.2 - C¬ cÊu cđa ngµnh Thđy s¶n NghƯ An Së Thđy s¶n NghƯ An chÞu tr¸ch nhiƯm n¾m b¾t t×nh h×nh s¶n xuÊt thđy s¶n trÕn ®Þa bµn tØnh b¸o c¸o trùc tiÕp víi UBND tØnh kÕt qu¶ ®¹t ®­ỵc vµ nh÷ng nhu cÇu ®ßi hái cđa c¸c c¬ së s¶n xuÊt, tõ ®ã sÏ giĩp cho UBND ®Þnh h­íng ph¸t triĨn kinh tÐ thđy s¶n trong nh÷ng n¨m tiÕp theo. Së cơ thĨ hãa c¸c chØ tiªu, lËp ph­¬ng ¸n tỉng quan ph¸t triĨn ngµnh c¸, cã nh÷ng biƯn ph¸p cơ thĨ giĩp th¸o gì nh÷ng khã kh¨n cho c¸c ®¬n vÞn s¶n xuÊt, ®­a ngµnh kinh doanh Thđy s¶n tiÕn lªn nh÷ng nÊc thang míi. C¸c phßng Thđy s¶n ë c¸c huyƯn sau khi ph©n cÊp qu¶n lý cho huyƯn, vÉn quan hƯ g¾n bã víi Së Thđy s¶n. Cã nh÷ng ®¬n vÞ trùc thuéc Së Thđy s¶n NghƯ An : C«ng ty Thđy s¶n NghƯ An, C«ng ty dÞch vơ Thđy s¶n DiƠn Ch©u, C«ng ty Thđy s¶n Quúnh L­u, C«ng ty xuÊt nhËp khÈu thđy s¶n NghƯ An, C«ng ty gièng nu«i trång thđy s¶n NghƯ An, Chi cơc B¶o vƯ nguån lỵi thđy s¶n, Trung t©m khuyÕn ng­, xÝ nghiƯp ®¸nh b¾t c¸ Cư Héi. I.1.3 - Thùc tr¹ng ph¸t triĨn ngµnh Thđy s¶n NghƯ An trong nh÷ng n¨m qua. KÕt qu¶ ®¹t ®­ỵc tõ n¨m 2000 - 2002 Danh mơc §VT 2000 2001 2002 Tỉng s¶n l­ỵng TÊn 37.5000 39.300 43.000 - Khai th¸c TÊn 29.000 30.000 32.000 - Nu«i TÊn 8.500 9.300 11.000 Tỉng gi¸ trÞ SP Tr.® 265.000 360.000 420.000 - Gi¸ trÞ xuÊt khÈu USD 10.000.000 12.000.000 15.000.000 - Quèc doanh USD 4.800.000 6.000.000 7.000.000 - CB n­íc m¾m Tr.lÝt 10 12 13 - N¹p ng©n s¸ch Tr.® 7.700 10.200 12.150 Trong 5 n¨m qua cã thĨ nãi ngµnh thđy s¶n NghƯ An gỈp nhiỊu khã kh¨n trong s¶n xuÊt kinh doanh. Sù bÊt lỵi vỊ thêi tiÕt kh«ng nh÷ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn n¨ng suÊt khai th¸c, nu«i trång, mµ cßn g©y thiƯt h¹i cho ng­ d©n vỊ ng­êi vµ cđa. HËu qu¶ cđa t×nh tr¹ng khai th¸c bÊt hỵp lý kÐo dµi cđa nh÷ng n¨m tr­íc, cđa sù suy gi¶m nguån lỵi vïng léng… Tuy nhiªn cịng cã thĨ nãi ®©y cịng lµ kh¼ng ®Þnh sù chuyĨn m×nh cđa ngµnh thđy s¶n NghƯ An. Nh÷ng ®Þnh h­íng ®· ®­ỵc v¹ch ra vµ kh¼ng ®Þnh trong n¨m 2000 - 2001 (nh­ vỊ ®Çu t­ míi, n©ng cÊp sưa ch÷a tµu thuyỊn, x©y dùng tr¹m gièng míi…) mỈc dï n¨m 2000 s¶n l­ỵng ®¸nh c¸ kh«ng ®¹t ®­ỵc nh­ mong muèn nh­ng ngµnh vÉn kiªn tr× thùc hiƯn. KÕt qu¶ ®¹t ®­ỵc trong 2 n¨m 2000 - 2002 ®· kh¼ng ®Þnh tÝnh ®ĩng ®¾n cđa ®Þnh h­íng. Tr­íc hÕt vỊ c¬ cÊu tµu thuyỊn : §©y lµ nh÷ng n¨m chuyĨn ®ái m¹nh vỊ c¬ cÊu tµu thuyỊn theo h­íng t¨ng quy m« s¶n xuÊt, s¾m míi nh÷ng thuyỊn cã m· lùc lín phơ vơ c«ng t¸c ®¸nh b¾t xa bê, gi¶m bít tµu thuyỊn con. So víi n¨m 1999, tỉng tµu thuyĨn gi¶m 356 chiÕc nh­ng tỉng c«ng suÊt t¨ng 32.000 m· lùc. ThuyỊn thđ c«ng gi¶m tõ 449 chiÕc xuèng cßn 80 chiÕc, lo¹i 30 - 90CV t¨ng tõ 62 chiÕc lªn 832 chiÕc, trong ®ã lo¹i lín h¬n 90CV n¨m 1999 chØ cã 108 chiÕc th× nay toµn tØnh ®· cã 274 chiÕc víi c«ng suÊt 36.600CV. Bªn c¹nh sù ph¸t triĨn ®éi tµu kh¬i tõ ch­¬ng tr×nh khai th¸c vïng kh¬i cđa ChÝnh phđ, nh©n d©n NghƯ An thùc sù thÊy ®­ỵc tÝnh hiƯu qu¶, sù cÇn thiÕt cđa viƯc ®Çu t­ thay ®ỉi c«ng nghƯ tiªn tiÕn chÕ biÕn, khai th¸c thđy s¶n nªn ®· m¹nh d¹n vay vèn ®ãng míi nhiỊu tµu cã c«ng suÊt m· lùc lín. H¬n n÷a, nh÷ng thiÕt bÞ khai th¸c hµng h¶i hiƯn ®¹i nh­ dß c¸, th«ng tin v« tuyÕn, ®Þnh vÞ vƯ tinh… Kh«ng nh÷ng chØ trng bÞ ë nh÷ng ®éi tµu kh¬i mµ ®· phỉ biÕn trang bÞ cho c¸c lo¹i tµu kh¸c, nhÊt lµ huyƯn Quúnh L­u, Cưa Lß, Nghi Léc. Cã thĨ nãi, NghƯ An lµ mét tØnh chuyĨn ®ỉi nhanh c¬ cÊu tµu thuyỊn vµ cã ®éi tµu kh¬i vµo lo¹i l¬n nhÊt ë miỊn B¾c. H¬n n÷a, trong nh÷ng n¨m qua c¬ cÊu nghỊ nghiƯp cịng ®­ỵc chuyĨn ®ỉi nhanh chãng, nhiỊu nghỊ míi cã hiƯu qu¶ ®­ỵc ph¸t hiƯn nh­ : NghỊ v©y rĩt ch× kÕt hỵp ¸nh s¸ng, rª kh¬i, rª tÇng ®¸y, gi· t«m nhiỊu l­íi, chơp mùc… Ng­ d©n ®· sư dơng nhiỊu nghỊ, chuyĨn ®ỉi ng­ tr­êng ®Ĩ khai th¸c vµ ®Ỉc biƯt lµ s¶n phÈm xuÊt khÈu. ChÝnh v× thÕ s¶n l­ỵng khai th¸c n¨m 2000 ®¹t 37.500 tÊn, t¨ng 3% so víi kÕ ho¹ch, t¨ng 12% so víi cïng kú n¨m tr­íc, n¨m 2001 ®¹t 39.300 tÊn, n¨m 2002 ®¹t 42.000 tÊn. §©y lµ s¶n l­ỵng kh¸ cao so víi c¸c tØnh cã bê biĨn dµi h¬n ( Thanh Ho¸, Hµ TÜnh, Nam §Þnh). Mét ®iỊu quan träng lµ s¶n l­ỵng khai th¸c vïng kh¬i t¨ng nhanh. VỊ nu«i trång: ®©y cịng lµ nh÷ng n¨m ngµnh triĨn khai m¹nh mÏ c¸c ch­¬ng tr×nh khuyÕn n«ng, khuyÕn ng­ ®Ĩ më r«ng diƯn tÝch nu«i, më réng c¬ cÊu con gièng míi cã gi¸ trÞ kinh tÕ, chuyĨn giao c«ng nghƯ nu«i xen canh t¸c lo¹i c¸ cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao nh­: ba ba, trª lai, r« phi ®¬n tÝnh, bèng tr­ỵng. NhiỊu m« h×nh c¸ lĩa, l«ng bÌ trªn s«ng, trªn biĨn ®­ỵc më réng. C«ng ty gièng vµ c¸c c¬ së t­ nh©n ®· tÝch cùc cung øng con gièng cã chÊt l­ỵng cao vµ kÞp thêi cho nh©n d©n. Trong nh÷ng n¨m qua, diƯn tÝch nu«i trång ®· t¨ng tõ 13.000 ha n¨m 2000 lªn 13.750 n¨m 2002, s¶n l­ỵng 8.000 tÊn n¨m 2000 lªn 9.200 tÊn n¨m 2002. Mét ®iỊu cã ý nghÜa to lín lµ trong nh÷ng n¨m qua nu«i trång thủ s¶n ®· trë thµnh mét nghỊ chÝnh cđa d©n kh«ng nh÷ng ë c¸c huyƯn vïng biĨn, ®ång b»ng mµ cßn ph¸t triĨn rÇm ré ë c¸c huyƯn miỊn nĩi. Nu«i c¸ ®· ®­ỵc nh©n réng vµ cã phong trµo kh¸ lín nh­ ë T©n Kú, Quú Hỵp, QuÕ Phong… §iỊu nµy ®· gãp phÇn chuyĨn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiƯp vµ n«ng th«n miỊn nĩi, gãp phÇn xãa ®ãi gi¶m nghÌo vµ phơc vơ ch­¬ng tr×nh xãa c©y thuèc phiƯn ë miỊn nĩi. Trong nu«i trång thđy s¶n mỈn lỵ, nhiỊu n¨m qua, mỈc dï gỈp nhiỊu khã kh¨n trong kh©u c«ng nghƯ, gièng, thøc ¨n, nh­ng viƯc nu«i t«m cã chiỊu h­íng ph¸t triĨn tèt. §Ỉc biƯt lµ sau chuyÕn ®i th¨m quan c¸c tØnh Nam Trung Bé vµ c¸c buỉi tËp huÊn cđa chuyªn gia Th¸i Lan, nhiỊu hé ng­ d©n ®· thay ®ỉi suy nghÜ vµ ®· ®Çu t­ theo ph­¬ng th­c nu«i t«m b¸n th©m canh vµ th©m canh. Nhê cã hƯ thèng thđy lỵi ®­ỵc ®Çu t­ tõ nguån vèn Nhµ n­íc vµ c¸c chÝnh sach hç trỵ ph¸t triĨn cđa tØnh mµ n¨m 2002 nh©n d©n toµn tØnh ®· ®Çu t­ vµ ph¸t triĨn ®­ỵc trªn 100ha diƯn tÝch nu«i t«m th©m canh, cã nhiỊu hé ®¹t n¨ng suÊt cao. §©y lµ thµnh tÝch ban ®Çu nh­ng ch¾c ch¾n nghỊ nu«i t«m ë NghƯ An sÏ trë thµnh mịi nhän ph¸t triĨn cđa ngµnh. VỊ cÕ biÕn : MỈc dï c¸c doanh nghiƯp trong nh÷ng n¨m qua gỈp khã kh¨n vỊ thiÕt bÞ, thÞ tr­êng, vèn. Nh­ng víi nỉ lùc cao nªn ®· ®¹t ®­ỵc nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan : Kim ngh¹ch xuÊt khÈu t¨ng tõ10 triƯu USD lªn 12 triƯu n¨m 2001 vµ ®Õn n¨m 2002 ­íc ®¹t 15 triƯu USD, trong ®ã quèc doanh t¨ng tõ 4,8 triƯu USD n¨m 2000 lªn 5,6 triƯu USD, ®Õn n¨m 2001 lµ 6,93 triƯu USD. Trong khi mét sè doanh nghiƯp chÕ biÕn tØnh b¹n bÞ gi¶i thĨ th× ë tØnh NghƯ An vÉn ®øng v÷ng, cã hiƯu qu¶, gãp phÇn tiªu thơ s¶n phÈm cho ng­ d©n. H¬n n÷a, chÕ biÕn nh©n d©n ®ang ho¹t ®éng réng kh¾p, nhiỊu hé gia ®×nh tỉ hỵp, HTX s¶n xuÊt víi quy m« lín. Trong nh÷ng n¨m qua c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong tØnh ®· chÕ biÕn ®­ỵc kho¶ng 10 triƯu lÝt n­íc m¾m (n¨m 2000), 12triƯu lÝt (n¨m 2001) vµ 13 triƯu lÝt (n¨m 2002), s¶n phÈm dÇn chiÕm lÜnh thÞ tr­êng néi tØnh. Nh­ vËt, kĨ c¶ chÕ biÕn s¶n phÈm xuÊt khÈu, c¸c ®¬n vÞ chÕ biÕn trong tØnh ®É tiªu thơ ®­ỵc kho¶ng 50% s¶n l­ỵng khai th¸c. Song song víi sù ph¸t triĨn cđa khai th¸c, nu«i trång, chÕ biÕn, lÜnh vùc dÞch vơ cịng ®­ỵc quan t©m vµ ph¸t triĨn m¹nh. Trong nh÷ng n¨m qua, c¸c ®¬n vÞ ®ãng sưa tµu thuyỊn, c¬ khÝ, d¸ l¹nh ®Ịu ®­ỵc håi phơc nhanh chãng vµ ph¸t triĨn. C¸c ®¬n vÞ nh­ H¶i Ch©u, Ch©u H­ng, Nghi ThiÕt ®ang vËn hµnh th«ng suèt. D­íi sù chØ ®¹o t­ vÊn, giĩp ®ì cđa ngµnh, tõ chç chØ ®ãng lo¹i nhá ®Õn nay c¸c ®¬n vÞ trªn ®· cã kh¶ n¨ng ®ãng ®­ỵc tµu cã c«ng suÊt ®Õn 500CV. Hµng n¨m ®ãng trong vµ ngoµi tØnh gÇn 300 tµu lín nhá. Qua c¸c ®ỵt tËp huÊn tuyªn truyỊn, nh©n d©n ®· hiĨu vµ quen víi c«ng nghƯ b¶o qu¶n hiƯn ®¹i. M¸y s¶n xuÊt ®¸ l¹nh ®· mäc lªn kh¾p n¬i trong tØnh. Tõ con sã kh«ng ®Õn nay tØnh ®· cã 92 m¸y ®¸ víi tỉng c«ng suÊt 402,6tÊn/ngµy vµ nhiỊu c¬ së x©y dùng khao b¶o qu¶n víi quy m« t­¬ng ®èi lín (kho cã dung tÝch 20 khèi) ®¸p øng nhu cÇu b¶o qu¶n s¶n phÈm cho ng­ d©n. Trong nh÷ng n¨m qua ngµnh cịng ®Èy m¹nh c«ng t¸c quan hƯ ®èi ngo¹i, tranh thđ mäi vèn ®Çu t­. ChÝnh nh÷ng viƯc lµm nµy céng víi sù quan t©m ®ĩng ®¾n cđa TØnh đy, UBND tØnh mµ ngµnh Thđy s¶n ®· ®­ỵc ®Çu t­ mét sè c«ng tr×nh lín nh­ : C¶ng c¸ Cưa Héi, BÕn c¸ L¹ch QuÌn, BÕn c¸ L¹ch V¹n, Trång rõng ngËp mỈn, n©ng cÊp nhµ m¸y chÕ biÕn ®«ng l¹nh, chuyĨn ®ỉi c¬ cÊu s¶n xuÊt… ®· ®­ỵc chØ dÞnh lµ mét tØnh thÝ ®iĨm vµ ®· triĨn khai dù ¸n cđa c¸c tỉ chøc : DANIDA, SIDA, UNDP (vỊ n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý, quy ho¹ch nu«i trång thđy s¶n, vỊ ph¸t triĨn vïng B¾c Trung Bé, vỊ ph¸t triĨn nu«i c¸ thay c©y thuèc phiƯn…). §· liªn kÕt víi ViƯn Thđy s¶n I x©y dùng trung t©m nghiªn cøu t¹i NghƯ An. §©y chÝnh lµ tiỊn ®Ị quan träng cho b­íc ph¸t triĨn tiÕp theo trong nh÷ng n¨m sau. VỊ x©y dùng, cđng cè quan hƯ s¶n xuÊt : §©y lµ n÷ng n¨m cã sù chuyĨn ®ỉi m¹nh mÏ, c¸c doanh nghiƯp nhµ n­íc ngµy cµng ®­ỵc cđng cè ph¸t triĨn. Mét sè ®¬n vÞ khã kh¨n ®· ®­ỵc vùc ®Ëy vµ b­íc ®Çu kinh doanh cã hiƯu qu¶ : C«ng ty Thđy s¶n NghƯ An, C«ng ty XNK TS NghƯ An, XÝ nghiƯp d¸nh ca Cưa Héi. C¸c d¬n vÞ cã hiƯu qu¶ vÉn gi÷ v÷ng xu h­íng ph¸t triĨn nh­ : C«ng ty Thđy s¶n DiƠn Ch©u, C«ng ty Thđy s¶n Quúnh L­u. HiƯn nay, 3 c«ng ty chÕ biÕn thđy s¶n néi ®Þa ®· ®­ỵc chuyĨn sang c«ng ty cỉ phÇn. Nhê cã sù chuÈn bÞ vµ cã b­íc ®i thÝch hỵp cho nªn c¶ 3 doanh nghiƯp sau khi chuyĨn ®ỉi ®Ịu ph¸t triĨn tèt. Bªn c¹nh ®ã, c¸c ®¬n vÞ thuéc thµnh phÇn kinh tÕ hỵp t¸c cịng ®­ỵc quan t©m. ViƯc ®Çu t­ ®ac ®­ỵc g¾n víi c«ng t¸c chuyĨn ®ỉi, cđng cè vµ x©y dùng quan hƯ s¶n xuÊt. Do vËy, hiƯn nay ®· thµnh lËp ®­ỵc 61 HTX (n¨m 2001), cã 4 lo¹i HTX trong ®ã : - HTX khai th¸c thđy s¶n : 54 ®¬n vÞ - HTX ChÕ biÕn : 4 ®¬n vÞ - HTX ®ãng thuyỊn tµu : 3 ®¬n vÞ Ngoµi ra c¶ tØnh cßn cã trªn 1.700 tỉ hỵp, tËp ®oµn, c«ng ty TNHH, Ngµnh Thđy s¶n ®· cã mét phßng chuyªn theo dâi, t­ vÊn cho c¸c ®¬n vÞ trong qu¸ tr×nh chuyĨn ®ỉi vµ x©y dùng (®Ỉc biƯt trong x©y dùng ®iỊu lƯ, quy chÕ qu¶n lý), trong viƯc tỉng kÕt m« h×nh, héi th¶o ®Ĩ t×m ra con ®­êng ®i thÝch hỵp. KhuyÕn khÝch c¸c ®¬n vÞ x©y dùng m« h×nh HTX võa khai th¸c cïng víi chÕ biÕn - dÞch vơ võa ph¸t huy tiỊm n¨ng vµ hiƯu qu¶ ®Çu t­. VỊ t×nh h×nh kinh tÕ - x· héi trong thêi gian qua, nhê cã ph¸t triĨn vỊ mäi mỈt cho nªn ,vỊ c¬ b¶n, lao ®éng cã viƯc lµm, thu nhËp cđa nh©n d©n ngµy cµng ®­ỵc n©ng cao. Lao ®éng khai th¸c cã thu nhËp b×nh qu©n 500.000 - 600.000®/th¸ng, lao ®éng chÕ biÕn thu nhËp 600.000 - 700.000®/th¸ng, lao ®«ng ®ãng sưa tµu thuyỊn thu nhËp 800.000®/th¸ng. T×nh h×nh trÞ an, an ninh vïng biĨn ®­ỵc gi÷ v÷ng, c¸c tƯ n¹n ngµy cµng ®­ỵc gi¶m. NhiỊu tơ ®iĨm kinh tÕ - V¨n hãa - x· héi vïng ven biĨn ngµy cµng ph¸t triĨn. Nãi tãm l¹i trong nh÷ng n¨m qua vỊ c¬ b¶n c¸c chØ tiªu cđa ngµnh ®Ịu ®¹t vµ v­ỵt. Tuy vËy nh×n l¹i ho¹t ®éng cđa ngµnh vÉn cã nhiỊu vÊn ®Ị tån t¹i cÇn kh¾c phơc, ®ã lµ : - Tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n ch­a cao, cã lÜnh vùc cßn qu¸ thÊp lµ nu«i t«m vµ chÕ biÕn xuÊt khÈu. - HiƯu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cđa mét sè ®¬n vÞ cßn thÊp, cã nh÷ng ®¬n vÞ cßn lµm ¨n thua lç (®Ỉc biƯt lµ trong khai th¸c). C¬ cÊu trong khai th¸c vµ trong hƯ thèng kinh tÕ thđy s¶n cßn mÊt c©n ®èi. §oa lµ sù mÊt c©n ®èi trong khai th¸c vïng léng víi khai th¸c vïng kh¬i, chÕ biÕn ph¸t triĨn ch­a ®¸p øng ®­ỵc nhu cÇu cđa l­ỵng khai th¸c vµ nu«i trång ®­ỵc. ChÕ biÕn xuÊt khÈu cßn chËm, gi¸ trÞ xuÊt khÈu cßn thÊp. C¬ së h¹ tÇng cßn thiÕu, yÕu cã mỈt ch­a cã nhu cÇu c¶ng, bÕn c¸. Nu«i trång ph¸t triĨn vỊ bỊ réng nh­ng n¨ng suÊt thÊp, l·ng phÝ diƯn tÝch mỈt n­íc. ThiÕu tÝnh quy ho¹ch, ®Ỉc biƯt lµ nu«i mỈn lỵ. ViÞe h×nh thµnh vïng th©m canh nu«i t«m cßn qu¸ chËm. - Kinh tÕ HTX ph¸t triĨn m¹nh nh­ng trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cßn nhiỊu lĩng tĩng, ®Ỉc biƯt trong kh©u qu¶n lý cđa ®éi ngị HTX ®¸nh c¸ xa bê ch­a xøng víi quy m« cđa lùc l­ỵng s¶n xuÊt. T×nh tr¹ng x· viªn bá ra HTX cßn diƠn ra, tû lƯ tr¶ nỵ cho Nhµ n­íc thÊp. - C«ng t¸c b¶o vƯ nguån lùc thđy s¶n ®· ®­ỵc quan t©m nh­ng hiƯu qu¶ ch­a cao. - LÜnh vùc khuyÕn ng­ tiÕp cËn víi m¶ng khai th¸c vµ nu«i trång mỈn lỵ cßn kÐm. Nh÷ng bµi häc kinh nghiƯm vµ nguyªn nh©n tån t¹i : Nh÷ng bµi häc kinh nghiƯm : T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n­íc, qu¶n lý chuyªn ngµnh. Ph¸t huy quyỊn tù chđ, d©n chđ cđa c¬ së. Ho¹t ®éng h­íng vỊ c¬ së. Trªn c¬ së ®Þnh h­íg quy ho¹ch tỉng thĨ, kiªn tr× thùc hiƯn kh«ng nãng véi, ch¾p v¸. Trong khai th¸c lÊy ®¬n vÞ thuúen nghỊ lµm ®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp, ®¶m b¶o ®a nghỊ trªn mét ®¬n vÞ tµu thuyỊn. KÕt hỵp khai th¸c - chÕ biÕn - dÞch vơ trong mét ®¬n vÞ kinh tÕ. Trong ®Çu t­ khai th¸c cÇn cã b­íc ®i thÝch hỵp víi n¨ng lùc vµ tr×nh ®é cđa d©n, t¨ng c­êng vèn tù cã trong c¬ cÊu vèn ®Çu t­. Trong nu«i trång, gi¶m quy m« diƯn tÝch nu«i trªn mét hé gia ®×nh ®Ĩ t¨ng hiƯu qu¶; phï hỵp víi tr×nh ®é vµ n¨ng lùc vèn vµ tr×nh ®é qu¶n lý. Trong chÕ biÕn quan t©m hµng xuÊt khÈu nh­ng cÇn coi träng thÞ tr­êng trong n­íc. Trong x©y dùng thµnh phÇn kinh tÕ hỵp t¸c, ®Ỉc biƯt chĩ träng tÝnh tù nguyƯn, tù chÞu tr¸ch nhiƯm vèn cđa x· viªn, t¸c ®éng tuyªn truyỊn chø kh«ng ®­ỵc gß Ðp, h×nh thøc. Nguyªn nh©n tån t¹i : Nh÷ng tån t¹i trªn ®©y cã nh÷ng nguyªn nh©n chđ quan vµ kh¸ch quan sau : - TÝnh ®Ỉc thï cđa thđy s¶n lµ phơ thuéc vµo thiªn nhiªn t¸c ®éng m¹nh ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. H¬n n÷a ngµnh Thđy s¶n lµ ngµnh cã nhu cÇu ®Çu t­ cao, rđi ro lín nªn g©y khoa kh¨n chã qu¸ tr×nh ®Çu t­ ph¸t triĨn. - XuÊt ph¸t ®iĨm cđa ngµnh thÊp, chËm. HËu qu¶ cđa nh÷ng n¨m ®Çu chuyĨn ®ỉi c¬ chÕ mµ qu¶n lý bÞ bu«ng láng nh­ trong khai th¸c vµ b¶o vƯ nguån lỵi. - C¸n bé ch­a nh¹y bÐn trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, c¸n bé vµ c«ng nh©n c¬ së hÇu hÕt ch­a qua ®µo t¹o chÝnh quy. VÊn ®Ì c¸n bé, ®Ỉc biƯt lµ c¸n bé chđ chèt, c¸n bé nguån cßn bÊt cËp víi nhu cÇu thùc tÕ. Tỉ chøc bé m¸y cđa mét sè doanh nghiƯp ch­a phï hỵp. §éi ngị kü thuËt, nhÊt lµ kü thuËt khai th¸c, chÕ biÕn vµ nu«i trång mỈn lỵ cßn yÕu kÐm vµ thiÕu. - Trong nu«i trång, viƯc h×nh thµnh trung t©m gièng cßn chËm, chÊt l­ỵng gièng ch­a cao. C«ng t¸c giao ®Êt cho d©n theo N§ 85/Cp cßn nhiỊu lĩng tĩng, ch­a triĨn khai kÞp thêi nh»m t¹o ®iỊu kiƯn cho d©n trong viƯc vay vèn. - Mét sè c¬ chÕ chÝnh s¸ch ch­a phï hỵp, ch­a khuyÕn khÝch ®­ỵc sù ph¸t triĨn. Nguyªn nh©n nµy, mét phÇn do c«ng t¸c tham m­u, mét phÇn do c¬ chÕ chÝnh s¸ch tõ TW. ChÝnh s¸ch ®Çu t­ cđa TØnh cho lÜnh vùc nu«i t«m, con gièng t«m ch­a tháa ®¸ng do ph¸t triĨn nu«i th©m canh cßn gỈp nhiỊu khoa kh¨n. - VÊn ®Ị chØ ®¹o cđa c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc cßn thiÕu kiªn quyÕt, ch­a ®¸p øng ®­ỵc thùc tÕ. VÊn ®Ị quy ho¹ch tỉng kÕt thùc tiƠn ch­a s¸t thùc. ViƯc x©y dùng m« h×nh vµ tỉng kÕt m« h×nh ch­a cã hiƯu qu¶ vµ ch­a kÞp thêi. Trong nu«i t«m viƯc triĨn khai c«ng nghƯ tiªn tiÕn kÐm hiƯu qu¶. M« h×nh x©y dùng ®­ỵc nh­ng kh«ng cã tÝnh lan truyỊn. TÝnh hỵp t¸c trong chÕ biÕn xuÊt khÈu ch­a cao, nhÊt lµ trong viƯc t×m kiÕm thÞ tr­êng ®Çu ra vµ nguyªn liƯu. Tr×nh ®é d©n trÝ thÊp, ®iỊu kiƯn kinh tÕ x· héi cßn yÕu kÐm. Tuy ®· ®¹t ®­ỵc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh nh­ng so víi tiỊm n¨ng, so víi ®ßi hái th× sù ph¸t triĨn cßn thÊp, nhÊt lµ trong nu«i t«m vµ chÕ biÕn xuÊt khÈu ë c¸c doanh nghiƯp Nhµ n­íc. I.2 - Nhu cÇu vèn ®Çu t­ trong nh÷ng n¨m qua. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y (2000, 2001, 2002) ngµnh Thđy s¶n NghƯ An nhËn thøc ®­ỵc tÇm quan träng cđa viƯc ®Çu t­ c¬ së h¹ tÇng, ®ỉi míi c«ng nghƯ ®Ĩ c¶i tiÕn s¶n phÈm, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu s¶n phÈm mang kim ng¹ch xuÊt khÈu lín vỊ cho tØnh nhµ. ChÝnh v× vËy nhu cÇu ®Çu t­ ngµy mét t¨ng, ®Çu t­ cơ thĨ vµo c¸c c«ng tr×nh theo sè liƯu c¸c b¶ng sau : (C¸c sè liƯu thu ®­ỵc t­ Së kÕ ho¹ch ®Çu t­ NghƯ An) Nhu cÇu vèn n¨m 2001 cho ngµnh thđy s¶n nghƯ an §V : TriƯu ®ång TT Tªn c«ng tr×nh Tỉng sè Trong ®ã Vèn NS Vèn kh¸c Tỉng céng 126.249 57,949 68,3 1 C¬ së h¹ tÇng dÞch vơ nghỊ c¸ 16.000 16.000 0 2 Nu«i trång thđy s¶n 45.000 21.000 24.000 3 X©y dùng tr¹i SX gièng 11.395 8.095 3.300 4 Tr¹m kiĨm dÞch 200 200 5 ChÕ biÕn xuÊt khÈu 18.000 18.000 6 Khai th¸c 23.000 23.000 7 Vèn hç trỵ 7.304 7.304 8 Kinh phÝ ®µo t¹o 300 300 9 Vèn sù nghiƯp Thđy s¶n 3.650 3.650 10 Vèn l­u ®éng 1.000 1.000 11 Nhµ lµm viƯc 400 400 Nhu cÇu vèn n¨m 2002 cho ngµnh thđy s¶n nghƯ an §V : TriƯu ®ång TT Tªn c«ng tr×nh Tỉng sè Trong ®ã Vèn NS Vèn kh¸c Tỉng céng 155.765 79.889 75.876 1 C¬ së h¹ tÇng dÞch vơ nghỊ c¸ 19.000 19.000 2 Nu«i trång thđy s¶n 48.735 23.000 25.735 3 X©y dùng tr¹i gièng 16.441 12.152 4.289 4 Tr¹m kiĨm dÞch 200 200 5 ChÕ biÕn xuÊt khÈu 27.000 4.500 22.500 6 Khai th¸c 28.259 6.307 21.952 7 Vèn hç trỵ 6.130 6.130 8 Kinh phÝ ®Ço t¹o 5.000 4.000 1.000 9 Vèn sù nghiƯp Thđy s¶n 3.100 3.100 10 Vèn l­u ®éng 1.600 1.200 400 11 Nhµ lµm viƯc 300 300 Nhu cÇu vèn n¨m 2003 cho ngµnh thđy s¶n nghƯ an §V : TriƯu ®ång TT Tªn c«ng tr×nh Tỉng sè Trong ®ã Vèn NS Vèn kh¸c Tỉng céng 172.285 78.523 93.762 1 C¬ së h¹ tÇng dÞch vơ nghỊ c¸ 17.352 15000 2.532 2 Nu«i trång thđy s¶n 52.471 22.000 30.471 3 X©y dùng tr¹i gièng 19.544 14.300 5.244 4 Tr¹m kiĨm dÞch 5 ChÕ biÕn xuÊt khÈu 32.354 8.466 23.888 6 Khai th¸c 34.912 5.245 29.667 7 Vèn hç trỵ 7.500 7.500 8 Kinh phÝ ®Ço t¹o 3.000 2.500 500 9 Vèn sù nghiƯp Thđy s¶n 2000 2000 10 Vèn l­u ®éng 2.400 940 11 Nhµ lµm viƯc 572 572 II - Thùc tr¹ng huy ®éng vèn ®Çu t­ ®Ĩ ph¸t triĨn nu«i trång thđy s¶n NghƯ An. II.1 - Møc ®é huy ®éng vèn trong nh÷ng n¨m qua. II.1.1 - Vèn huy ®éng th«ng qua hƯ thèng Ng©n hµng. Nh×n chung h×nh thøc nµy cã chiỊu h­íng ph¸t triĨn mét c¸ch m¹nh mÏ vµ gỈt ®­ỵc nhiỊu kÕt qu¶ trong nh÷ng n¨m tõ 2000 - 2002 t¨ng lªn mét c¸ch ®¸ng khÝch lƯ. MỈt kh¸c nhê t¨ng c­êng huy ®éng c¸c nguån vèn trung vµ dµi h¹n c¬ cÊu nguån vèn ®· thay ®ỉi mét c¸ch râ rƯt nhÊt. Nguån vèn tiỊn gưi kú h¹n (tiÕt kiƯm cã kú h¹n, tr¸i phiÕu NHTM, kú phiÕu) chiÕm tû träng ngµy cµng cao trong tỉng nguån vèn huy ®éng. Tû träng cho vay trung vµ dµi h¹n, x©y dùng c¬ b¶n ®­ỵc n©ng dÇn lªn. Riªng Ng©n hµng N«ng nghiƯp vµ N«ng th«n ngµy cµng lµ ®Þa chØ tin cËt cđa kh¸ch hµng gưi tiỊn vµ v× vËy kh¸ch hµng ®Õn gưi tiỊn ngµy cµng ®«ng. II.1.2 - Huy ®éng vèn t­ n­íc ngoµi Nhµ n­íc cã chÝnh s¸ch më réng quan hƯ bang giao víi c¸c n­íc kh¸c vỊ lÜnh vùc kinh tÕ trong ®ã cã quan ®iĨm më réng chÝnh s¸ch ®Çu t­. ChÝnh v× vËt mµ ngµy cµng ®«ng c¸c doanh nghiƯp n­íc ngoµi ®Çu t­ vèn vµo ViƯt Nam, sè tiỊn vèn ë nguån nµy ®ỉ vµo NghƯ An t¨ng qua tõng n¨m. §Ỉc biƯt lµ hiƯ cã c¸c viƯt kiỊu ®ang cã xu h­íng ®µu t­ tiỊn vµo c«ng tr×nh vµ ®Çu t­ t¸i s¶n xuÊt, cã h­íng trë l¹i ®Þa ph­¬ng sinh sèng. II.1.3 - Huy ®éng vèn d©n tù ®ãng gãp Vïng ®ång b»ng NghƯ An ®Êt chËt ng­êi ®«ng, diƯn tÝch ®Êt canh t¸c trong n«ng nghiƯp n«ng th«n cßn Ýt. §Ĩ tù gi¶i quyÕt viƯc lµm nhiỊu ng­êi d©n ®· tù bá vèn ®Çu t­ th©m canh s¶n xuÊt, t¹o ra ngµnh nghỊ míi. Trong ®ã nghỊ ®¸nh b¾t nu«i trång Thđy s¶n ®­ỵc chĩ träng. Møc ®é huy ®éng ®­ỵc qua c¸c n¨m gÇn ®©y ®­ỵc thĨ hiƯn trong c¸c b¶ng sè liƯu sau ®©y : (Sè liƯu lÊy tõ Së KÕ ho¹ch ®Çu t­ NghƯ An) Møc huy ®éng vèn ®Çu t­ cho ngµnh Thđy NghƯ An Tû ®ång TT Nguån vèn N¨m 2000 N¨m 2001 N¨m 2002 1 Ng©n s¸ch nhµ n­íc 12,78 16.834 11,48 2 Bé, ngµnh TW trong tØnh 21,37 26,44 29,56 3 TÝn dơng §TPT Nhµ n­íc 10,69 14,38 16,84 4 §Çu t­ cđa c¸c DNNN 33,74 36,71 40,22 5 §T trùc tiÕp n­íc ngoµi 0 0 3,36 6 D©n c­ vµ DN NQD 29,13 35,44 37,24 7 §T cđa d©n 4,68 6,74 10,59 Tỉng céng : 112,39 136,44 149,29 XÐt hiƯu qu¶ huy ®éng : - L­ỵng vèn huy ®éng ®­ỵc ngµy cµng t¨ng. N¨m 2000, huy ®éng ®­ỵc 112,39 triƯu ®ång, n¨m 2001 huy ®éng ®­ỵc 136,44 triƯu ®ång, n¨m 2002 huy ®éng ®­ỵc 149,29 triƯu ®ång. - Tû lƯ vèn huy ®éng ®­ỵc so víi nhu cÇu cÇn ®Çu t­ lµ : L­ỵng vèn huy ®éng ®­ỵc HiƯu qu¶ ®Çu huy ®éng V§T : = (H) L­ỵng vèn cÇn thiÕt ph¶i ®Çu t­ 112,39 HiƯu qu¶ ®Çu huy ®éng V§T : = = 89% (2000) 126,249 136,44 HiƯu qu¶ ®Çu huy ®éng V§T : = = 87% (2001) 155,765 149,29 HiƯu qu¶ ®Çu huy ®éng V§T : = = 86,7% (2002) 172,285 II.2 - Ph©n tÝch hiƯu qu¶ sư dơng vèn cđa c«ng ty Thđy s¶n NghƯ An §Ĩ tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh , mçi ®¬n vÞ ®Ịu ph¶i cã mét l­ỵng vèn nhÊt ®Þnh vµ nguån tµi trỵ t­¬ng øng. Tuy nhiªn cã vèn nh­ng vÊn ®Ị sư dơng sao cho cã hiƯu qu¶ míi lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triĨn cđa mçi ngµnh kinh tÕ. Bëi vËy, ph©n tÝch hiƯu qu¶ sư dơng vèn lµ viƯc cÇn thiÕt nh»m thĨ hiƯn chÊt l­ỵng c«ng t¸c sư dơng vèn, ®ång thêi ®¸nh gi¸ hiƯu qu¶ cđa nã ®Ĩ cã c¸c biƯn ph¸p thÝch hỵp n©ng cao hiƯu qu¶ sư dơng vèn. HiƯu qu¶ sư dơng vèn hoµn toµn phơ thuéc vµo hiƯu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, mµ hiƯu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh l¹i chÞu ¶nh h­ëng cđa nhiỊu yÕu tè nh­ ®iỊu kiƯn tù nhiªn, m«i tr­êng kinh tÕ – chÝnh trÞ – x· héi, phong tơc tËp qu¸n, tÝnh mïa vơ… nªn hiƯu qu¶ sư dơng vèn cđa doanh nghiƯp kh«ng n»m ngoµi sù ¶nh h­ëng cđa c¸c nh©n tè ®ã. §Ĩ ph©n tÝch hiƯu qu¶ sư dơng vèn cđa ngµnh lÇn l­ỵt xem xÐt t×nh h×nh sư dơng vµ hiƯu qu¶ cđa tõng lo¹i vèn s¶n xuÊt kinh doanh . II.2.1 - HiƯu qu¶ sư dơng vèn cè ®Þnh Lµ tËp thĨ c¸c doanh nghiƯp ho¹t ®éng chđ yÕu trong lÜnh vùc kinh doanh nªn vèn cè ®Þnh cđa ngµnh chiÕm mét tû träng t­¬ng ®èi lín. ViƯc sư dơng vèn cè ®Þnh cã hiƯu qu¶ hay kh«ng sÏ ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cđa c«ng ty. Tõ nh÷ng n¨m míi thµnh lËp, c¸c DN trùc thuéc ngµnh ®· chđ ®éng ®Çu t­ mua s¾m mét sè tµi s¶n cè ®Þnh phơc vơ cho viƯc më réng kinh doanh (tµu ®¸nh c¸, c«ng nghƯ m¸y mãc chÕ biÕn, xe vËn chuyĨn, x©y dùng kho tµng, trơ së…) Cơ thĨ n¨m t¹i thêi ®iĨm 31/12/2001 nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh lµ 228.352.206.400 ®ång trong ®ã cđa nhµ cưa vËt kiÕn trĩc lµ 83.636.852.800 ®ång, dơng cơ s¶n xuÊt lµ 121.115.875.600 ®ång. ThiÕt bÞ dơng cơ qu¶n lý lµ 23.599.472.000 ®ång. Sang n¨m 2002 ho¹t ®éng ®Çu t­ , mua s¾m míi cịng vÉn ®­ỵc tiÕn hµnh. Tỉng tµi s¶n cè ®Þnh ®Õn ngµy 31/12/2002 lµ 241.087.691.000 ®ång t¨ng lªn 34.235.484.600 ®ång chđ yÕu lµ do mua s¾m míi thiÕt bÞ dơng cơ qu¶n lý vµ nhµ cưa vËt kiÕn trĩc. Tuy nhiªn viƯc sư dơng vèn cã hiƯu qu¶ ®­ỵc thĨ hiƯn qua c¸c chØ tiªu sau: HiƯu suÊt sư dơng vèn cè ®Þnh §¬n vÞ : TriƯu ®ång chØ tiªu N¨m Chªnh lƯch 2001/2002 2001 2002 +/- % 1.Vèn cè ®Þnh b×nh qu©n  172.500 299.100 126.600 73,39 2. Doanh thu 745.750 831.100 85.350 11,4 3. Lỵi nhuËn 5.275 7.965 2.690 27,5 4. HiƯu suÊt 4,3 2,8 -1,53 -34,8 5. HiƯu qu¶ 0,03 0,04 0,01 0,3 Doanh thu HiƯu suÊt sư dơng vèn cè ®Þnh = Vèn cè ®Þnh b×nh qu©n ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh cø mét ®ång vèn cè ®Þnh tham gia vµo s¶n xuÊt kinh doanh t¹o ®­ỵc bao nhiªu ®ång doanh thu. N¨m 2001 cø mét ®ång vèn cè ®Þnh tham gia vµo s¶n xuÊt kinh doanh sÏ t¹o ra 4,3 triƯu ®ång doanh thu. §Õn n¨m 2002 mét ®ång vèn cè ®Þnh tham gia vµo s¶n xuÊt kinh doanh t¹o ra 2,8 triƯu ®ång doanh thu nh­ vËy lµ gi¶m 34,8% so víi n¨m 2001. Nh­ vËy ngµnh ®Çu t­ tµi s¶n cè ®Þnh vµo s¶n xuÊt kinh doanh ®· kh«ng ®em l¹i kÕt qu¶ nh­ mong muèn. Sư dơng ph­¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn ®Ĩ xem xÐt ¶nh h­ëng cđa c¸c nh©n tè tíi sù thay ®ỉi hiƯu suÊt vèn cè ®Þnh . N¨m 2002 so víi n¨m 2001 møc ¶nh h­ëng cđa doanh thu tíi hiƯu suÊt lµ: 831.100 745.750 D2002/2001= - = 0,5 triƯu ®ång 172.500 172.500 Møc ¶nh h­ëng cđa vèn cè ®Þnh : 831.100 831.100 D2002/2001 (DT)= - - = - 2,03 triƯu ®ång 299.100 172.500 Do ®ã hiƯu suÊt sư dơng vèn cè ®Þnh n¨m 2002 so víi n¨m 2001 lµ: 0,5 + (- 2,03 ) = -1,53 triƯu ®ång Nh­ vËy do doanh thu t¨ng 85.350 triƯu ®ång (11,4 %) lµm hiƯu suÊt t¨ng 0,5 triƯu ®ång vµ vèn cè ®Þnh t¨ng 126.600 triƯu ®ång (73,39%) lµm hiƯu suÊt gi¶m 2,03 triƯu ®ång. Bëi vËy hiƯu suÊt sư dơng vèn cè ®Þnh n¨m 2002 so víi n¨m 2001 gi¶m 1,53 triƯu ®ång tøc lµ gi¶m 34,8%. * HiƯu qu¶ sư dơng vèn cè ®Þnh Do tiÕt kiƯm ®­ỵc chi phÝ sư dơng vèn cè ®Þnh cho s¶n xuÊt kinh doanh nªn trong thêi gian qua t×nh h×nh sư dơng vèn cđa ngµnh cã nhiỊu kh¶ quan. Cơ thĨ n¨m 2002 cã cao h¬n n¨m 2001 lµ 25 triƯu ®ång tøc lµ t¨ng 0,3 %. Tõ c«ng thøc Lỵi nhuËn HiƯu qu¶ sư dơng vèn cè ®Þnh = Vèn cè ®Þnh b×nh qu©n Sư dơng ph­¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn ®Ĩ xem xÐt møc ®é ¶nh h­ëng cđa c¸c nh©n tè tíi hiƯu qu¶ sư dơng vèn cè ®Þnh . N¨m 2001 so víi n¨m 2000 møc ®é ¶nh h­ëng cđa lỵi nhuËn tíi hiƯu