Đề tài Phân tích tình hình chi phí và đề xuất các biện pháp nhằm hoàn thiện vấn đề tập hợp chi phí

y tiết kiệm rất nhiều chi phí giá trị kênh, vận động hàng hoá thông suốt và liên tục, đáp ứng đầy đủ nhu cầu của thị trường. Cho đến nay công ty đã sử dụng các loại kênh phân phối được mô tả theo sơ đồ sau : Công ty kho vận và dịch vụ thương mại Khách hàng Kênh 1 Cửa hàng bán lẻ Kênh2 Công ty đã sử dụng 2 loại kênh phân phối. Trong 2 loại kênh phân phối kênh thứ nhất là kênh phân phối trực tiếp, kênh phân phối thứ 2 là kênh gián tiếp mà trung gian là các cửa hàng bán lẻ. Kênh phân phối càng dài qua nhiều khâu trung gian thì phát sinh chi phí càng lớn làm cho giá bán hàng hoá, dịch vụ của công ty tăng lên. Như vậy chọn kênh phân phối hợp lí sẽ làm giảm tối thiểu chi phí kinh doanh luôn là nhiệm vụ quan trọng đối với các cán bộ, nhân viên phòng kinh doanh của công ty. Tuy nhiên việc lựa chọn kênh phân phối còn phụ thuộc vào doanh số hàng hoá, lợi nhuận mà công ty thu lại. Marketing - Mix ( Marrketing hỗn hợp ) là sự phối hợp hay sắp xếp các thành phần của Marketing sao cho phù hợp với hoàn cảnh thực tế sản xuất kinh doanh của mỗi doanh nghiệp. Nếu sự sắp xếp, phối hợp này tốt thì sự làm ăn của doanh nghiệp sẽ thành đạt và phát triển. Trong quá trình kinh doanh công ty đã nhận thức được vấn đề, bước đầu công ty đã có những sự thay đổi trong tổ chức các hoạt động giao tiếp, khuyếch trương. Công ty đã lựa chọn ba công cụ chủ yếu để thực hiện giao tiếp khuyếch trương : quảng cáo, chào bán trực tiếp, xúc tiến bán hàng. + Quảng cáo : công ty thực hiện quảng cáo trên báo chí, tại các cửa hàng, thông qua các cộng tác viên, bạn hàng của công ty. Thông qua các hoạt động quảng cáo đã thu hút được sự chú ý của nhiều khách hàng. Vì thế doanh thu của công ty đã tăng lên. + Chào bán trực tiếp : công ty cũng đã thu được một số kết quả tốt đẹp. Công ty đã thiết lập được một hệ thống cửa hàng bán dầu ESSO ở khắp mọi nơi trong thành phố Hà Nội và các vùng ven thành phố Hà Nội. + Xúc tiến bán hàng : công ty đã thực hiện chính sách giảm giá và chiết khấu. Ngoài ra công ty còn khuyến mại sản phẩm, quà tặng vào các ngày lễ lớn và có các dịch vụ đi kèm như là chở hàng đến tận nơi, bố trí nhân viên kĩ thuật đến tư vấn thêm.... Mặc dù những năm gần đây công ty đã chú trọng đến vấn đề Marketing song nội dung và hình thức còn đơn điệu nghèo nàn chưa phong phú nguyên nhân là do chi phí cho hoạt động này còn hạn hẹp, chưa có cán bộ chuyên sâu trong công tác này. Công việc này thường do cán bộ phòng kinh doanh đảm nhận. 2.1.5 Đối thủ cạnh tranh của công ty Việc nghiên cứu đối thủ cạnh tranh cũng rất quan trọng, hiểu rõ và nắm vững được đối thủ cạnh tranh về những thế mạnh, mặt hạn chế là rất quan trọng. Có vậy doanh nghiệp mới đề ra được các biện pháp, chính sách phù hợp với điều kiện thị trường, cũng như điều kiện của doanh nghiệp nhằm tăng thêm khả năng cạnh tranh, tăng thêm thị phần của mình trên thị trường. Đối thủ cạnh tranh của công ty là các hãng dầu khác như là Castrol, Sell, PB... Đối thủ cạnh tranh của công ty có lợi thế là vào thị trường Việt Nam trước, có lợi thế về giá cả nhưng Esso lại có lợi thế về mặt chất lượng. Hình thức Marketing của các đối thủ cạnh tranh là quảng cáo, thiết lập hệ thống cửa hàng chào bán hàng trực tiếp, xúc tiến bán hàng bằng cách khuyến mại trong các dịp lễ lớn. 2.1.6 Đánh giá nhận xét tình hình tiêu thụ và công tác Marketing của công ty Trong quá trình tiêu thụ hàng hoá để thúc đẩy quá trình này công ty đã sử dụng hình thức Marketing không phân biệt. Do loại hình này tiết kiệm được chi phí, chi phí cho hoạt động này không tốn kém nhưng hiệu quả thu được lại không cao. Đối với công ty Kho vận và dịch vụ thương mại, em thấy hệ thống marketing chưa được chú trọng, chưa được quan tâm đúng mức, chi phí cho hoạt động này còn chưa cao, chưa có cán bộ chuyên sâu về lĩnh vực thị trường, lĩnh vực Marketing. Hoạt động Marketing còn do phòng kinh doanh đảm nhiệm chưa có phòng Marketing riêng biệt. Công tác nghiên cứu thị trường để phát triển kinh doanh chưa được tiến hành một cách có hệ thống mà công ty chỉ quan tâm đến việc bám chắc thị trường trọng điểm để mở rộng quy mô kinh doanh. Trong nền kinh tế thị trường hiện nay đòi hỏi công ty phải năng động hơn nữa trong công tác nghiên cứu thị trường, công tác Marketing. 2.2 Phân tích tình hình lao động, tiền lương 2.2.1 Cơ cấu lao động của công ty Bảng Tình hình tăng giảm lao động qua một số năm Chỉ tiêu Năm 1999 Năm 2000 Năm 2001 Tổng số lao động Số lao động tăng trong năm Số lao động giảm trong năm Trong đó : + Hưu trí + Thôi việc + Chuyển công tác - Số lao động tại thời điểm 31/12 1542 12 6 3 1 2 1548 1548 14 25 12 4 9 1537 1537 10 7 2 1 4 1540 Bảng phân loại cơ cấu lao động của công ty ( Tại thời điểm 31/12) STT Cơ cấu lao động Năm 2000 Năm 2001 Chênh lệch STĐ % STĐ % STĐ % 1. Theo giới tính Nam Nữ 978 570 63,2 36,8 975 562 63,4 36,6 -3 -8 2. Theo trình độ chuyên môn nghiệp vụ Đại học - Trung cấp Sơ cấp - Công nhân 113 62 21 1341 7,3 4 1,4 87,3 118 69 21 1332 7,7 4,5 1,4 86,4 5 7 0 -11 2.2.2 Phương pháp xác định mức thời gian lao động Là doanh nghiệp thương mại trực thuộc Bộ thương mại, nên chế độ làm việc của công ty cũng tuân theo chế độ qui định chung. Hiện nay công ty áp dụng chế độ làm việc 40 giờ trong một tuần, ca làm việc của các cán bộ nhân viên phòng ban là 8 giờ/ngày và 22 ngày/ tháng. Thời gian làm việc trong ngày : - Buổi sáng từ 7h30' đến 11h30' - Buổi chiều từ 13h đến 16h30' Riêng các xí nghiệp, cửa hàng trực thuộc công ty do trực tiếp tham gia vào sản xuất, kinh doanh thì phụ thuộc vào nhu cầu khách hàng. Để đáp ứng nhu cầu của khách hàng được chu đáo tại các xí nghiệp, cửa hàng còn tổ chức làm việc ngoài giờ, làm ca đêm. Để khuyến khích cán bộ, nhân viên tham gia tích cực. Công ty đã có nhiều quy chế như phụ cấp bồi dưỡng thoả đáng. Tuy nhiên việc sử dụng thời gian lao động của công ty còn chưa được tốt, thời gian được sử dụng hiệu quả chưa nhiều. Việc sử dụng thời gian chưa hiệu quả còn xảy ra nhiều nhất là các đơn vị trực thuộc. Hiện tượng bỏ giờ làm việc trong giờ hành chính để làm việc riêng còn nhiều. Trong những năm gần đây công ty đã đưa ra nhiều biện pháp nhằm giảm bớt thời gian làm việc chưa hiệu quả. Nâng cao thời gian làm việc hiệu quả, chấn chỉnh hiện tượng bỏ giờ, làm việc riêng trong giờ hành chính, bố trí lại lao động hợp lí nhằm giảm bớt thời gian lao động nhàn rỗi, lãng phí thời gian làm việc để nâng cao hiệu quả kinh doanh toàn công ty. 2.2.3 Tuyển dụng và đào tạo lao động Ngày nay chính người lao động quyết định sự thành bại hay phát triển của các công ty bởi họ là những người nghiên cứu, chế tạo, quản lí sản phẩm hàng hoá dịch vụ với chất lượng cao và cũng chính người lao động có vai trò khác là lựa chọn tiêu dùng các sản phẩm dịch vụ. Do vậy việc tuyển dụng và đào tạo lao động đã trở thành nhiệm vụ chiến lược của công ty. Tuyển dụng là quá trình thu hút, lựa chọn và quyết định nhận một cá nhân nào đó vào một vị trí. Đối với công ty kinh doanh Kho vận và dịch vụ thương mại trên cơ sở những nhu cầu cần thiết về nhân lực. Công ty tiến hành tuyển dụng lao động. Việc tuyển dụng lao động của công ty luôn đòi hỏi những người tham gia những vấn đề sau : + Có trình độ chuyên môn cần thiết, thích hợp với vị trí cần tuyển để có thể làm việc có chất lượng cao. + Có kỷ luật đạo đức tốt và biết gắn bó với công ty. + Có sức khoẻ và có khả năng làm việc lâu dài. + Có đạo đức, phẩm chất cá nhân tốt. Số lao động mà công ty tuyển dụng thêm như sau : + Năm 1999 : 12 người + Năm 2000 : 14 người + Năm 2001 : 10 người Khi tuyển dụng thì công ty trực tiếp tuyển dụng không thông qua một cơ sở nào cả. Khi có nhu cầu tuyển dụng thì công ty đăng báo, thông qua các công ty giới thiệu việc làm, cán bộ công nhân viên giới thiệu. Bên cạnh công tác tuyển dụng lao động chặt chẽ, để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của nền sản xuất hiện đại và sự tiến bộ không ngừng của khoa học kĩ thuật, cũng như để đảm bảo sản xuất kinh doanh có hiệu quả nhất. Công ty thường xuyên đào tạo và phát triển trình độ nghề nghiệp cho nguồn nhân lực của mình. Công ty tạo điều kiện cho cán bộ nhân viên đi học bằng hai, học nghiệp vụ. Nếu là người do công ty cử đi thì được đài thọ 100%. Ban giám đốc công ty còn được cử đi học các lớp lí luận chính trị nhằm nâng cao khả năng lí luận chính trị, khả năng quản lí của mình. Chú trọng đến đào tạo nhân lực của công ty đã nâng cao được trình độ cho người lao động, đảm bảo nguồn nhân lực cho công ty có thể thích ứng và theo kịp sự phát triển của đất nước. Hơn thế nữa việc nâng cao kĩ năng nghề nghiệp và kĩ năng của nguồn nhân lực công ty từ đó làm cho người lao động phấn khởi vì được phát triển, có điều kiện nhận thức tốt các mục tiêu của công ty đề ra. 2.2.4 Tổng quỹ lương Trong quá trình sản xuất kinh doanh của bất kì doanh nghiệp nào đều phải có một khoản tiền nhất định. Khoản tiền này của doanh nghiệp là toàn bộ các khoản tiền lương và phụ cấp có tính chất lương được nhà nước qui định mà doanh nghiệp phải trả cho công nhân viên chức trong năm theo số lượng và chất lượng của họ. Tổng quỹ lương hay còn gọi là quỹ lương của doanh nghiệp là toàn bộ các khoản tiền lương mà doanh nghiệp phải trả cho ngưòi lao động làm việc phục vụ cho quá trình sản xuất và kinh doanh của công ty. Quỹ lương của công ty bao gồm : + Tiền lương trả cho người lao động trong thời gian làm việc. + Các khoản phụ cấp như là phụ cấp đắt đỏ, trách nhiệm, chức vụ, làm đêm. + Tiền trả cho người lao động trong thời gian nghỉ việc vì điều kiện khách quan. + Tiền trả cho cán bộ công nhân viên được phép nghỉ theo qui định như là nghỉ họp, nghỉ ốm, nghỉ phép.... + Tiền trả cho cán bộ công nhân viên nghỉ để đi học theo chế độ. Như vậy quỹ lương của công ty có ảnh hưởng lớn đến năng suất lao động. Việc sử dụng tốt quỹ lương sẽ góp phần cho người lao động phát huy hết khả năng của mình và hoàn thành tốt công việc được giao, đem lại lợi nhuận cao cho công ty. Việc quản lí và sử dụng quỹ lương tốt còn củng cố quan hệ giữa tích luỹ và tiêu dùng, giữa cung và cầu, kích thích tinh thần tự giác của cán bộ công nhân viên của công ty. Xác định quỹ lương kế hoạch của công ty Khi xác định quỹ lương kế hoạch của công ty thì phải xác định sát với yêu cầu nhiệm vụ của sản xuất kinh doanh toàn công ty. Khi xác định quỹ lương kế hoạch cho toàn công ty và tính toán các chỉ tiêu chủ yếu trong kế hoạch sản xuất kinh doanh phải thực hiện trên cơ sở căn cứ vào thông báo sau. Thông tư số 14/LĐTBXH-TT ngày 10/4/1997 của bộ lao động và thương binh xã hội hướng dẫn lao động kế hoạch được tính trên cơ sở định mức lao động tổng hợp toàn công ty và nhiệm vụ sản xuất kinh doanh tương ứng. Hàng năm công ty kho vận và dịch vụ thương mại xây dựng mức lương kế hoạch. Công ty căn cứ theo : - Số lượng nhân viên lao động trong năm. - Tính lương cấp bậc bình quân của 1 người lao động. - Tính các loại phụ cấp kèm theo lương. Tổng quỹ lương kế hoạch được xác định như sau : SV = SL * TLtt * ( Hcb + Hpc ) Trong đó : SV : tổng quỹ lương kế hoạch/năm SL : tổng số lao động TLtt : tiền lương tối thiểu Hcb : hệ số lương cấp bậc bình quân Hpc : hệ số các khoản phụ cấp lương bình quân Đơn giá tiền lương : + Đơn giá tiền lương theo 1 sản phẩm : 1 đôi giày, căn cứ theo 3 năm. Lấy tổng tiền lương thực tế trong 3 năm chia cho tổng số giày sản xuất thì ra đơn giá tiền lương của 1 đôi giày. + Đơn giá tiền lương theo thu chi : lấy tổng thu trừ tổng chi chưa có lương giữ lại 10% là lãi ấn định. Các hình thức trả lương : + Trả lương theo thời gian : việc trả lương theo thời gian áp dụng đối với cán bộ các phòng ban. Mức lương thời gian cán bộ công nhân viên được hưởng như sau : Mức lương phải trả = Số ngày làm việc * Mức lương ngày Mức lương ngày = Lương cơ bản : 26 Lương cơ bản = Lương cấp bậc + các khoản phụ cấp Lương cấp bậc = Lương tối thiểu * hệ số cấp bậc Các khoản phụ cấp = Số ngày hưởng phụ cấp * lương cấp bậc / 26 * hệ số phụ cấp + Trả lương khoán sản phẩm luỹ tiến áp dụng cho bộ phận bán dầu ESSO : L = Đg * Q0 + Đg * K * ( Q! + Q0 ) Q0 : Mức khởi điểm tính lương theo đơn giá Đg Q1 : Sản lượng thực tế K : Hệ số tăng đơn giá 2.3 Phân tích tình hình sử dụng tài sản cố định Tài sản cố định là nguồn đóng góp quan trọng vào kết quả kinh doanh của công ty. Tài sản cố định của công ty bao gồm : + Tài sản cố định hữu hình : là những tài sản mang hình thái vật chất, có giá trị lớn, thời gian sử dụng lâu dài như : nhà cửa, cửa hàng, kho tàng, phương tiện vận tải, máy móc thiết bị... + Tài sản cố định vô hình : là những tài sản không mang hình thái vật chất, thể hiện một giá trị lớn đã đầu tư cho hoạt động của công ty trong thời gian dài : phần mềm kế toán, chi phí nghiên cứu phát triển, thương hiệu... Trong những năm gần đây tình hình tài sản cố định của công ty không ngừng gia tăng. Bảng cơ cấu tài sản cố định qua các năm ĐV : 1 000 000 đồng Chỉ tiêu Năm 2000 Năm 2001 Giá trị Tỷ trọng% Giá trị Tỷ trọng% Tài sản cố định hữu hình - Nguyên giá - Giá trị hao mòn LK Tài sản cố định vô hình - Nguyên giá - Giá trị hao mòn LK 4135 22939 18804 0 33 33 100 0 4658 25234 20576 0 33 33 100 0 4135 4658 Do thị trường kinh doanh có nhiều biến động phức tạp nên quá trình kinh doanh hàng hoá của công ty cũng có sự thay đổi đáng kể, để thích ứng với sự biến động này tài sản cố định của công ty cũng có sự thay đổi đáng kể. Việc phân tích tình hình tăng giảm TSCĐ sẽ làm cho nhà quản lí biết được tình hình tăng giảm của TSCĐ trong kì. Qua đó đánh giá được tình hình đầu tư trang thiết bị TSCĐ. Bảng phân tích tình hình biến động TSCĐ ĐV : 1 000 000 đồng Chỉ tiêu Đầu kì Cuối kì Cuối kì so với đầu kì Số TĐ Tỷ lệ % 1. Nguyên giá TSCĐ - Nhà cửa vật KT - Máy móc thiết bị - Phương tiện vận tải - Thiết bị quản lí - Tài sản cố định khác - TSCĐ vô hình 20246 19 1792 821 59 33 22099 189 2022 864 59 33 1853 170 230 43 0 0 9,15 894,74 12,83 5,24 0 0 2. Giá trị đã hao mòn - Nhà cửa vật KT - Máy móc thiết bị - Phương tiện vận tải - Thiết bị quản lí - Tài sản cố định khác - TSCĐ vô hình 16670 13 1608 492 19 33 18380 18 1519 611 46 33 1710 5 -89 119 27 0 10,26 38,46 -5,53 24,19 142,11 0 3.Giá trị còn lại - Nhà cửa vật KT - Máy móc thiết bị - Phương tiện vận tải - Thiết bị quản lí - Tài sản cố định khác - TSCĐ vô hình 3576 6 184 328 39 0 3719 171 502 253 12 0 143 165 318 -75 -27 0 3,99 2750 172,83 -22,87 -69,23 0 Như vậy TSCĐ năm 2001 tăng so với năm 2000 là 2296 triệu đồng. Trong đó tăng mạnh nhất là nhà cửa vật kiến trúc tăng 1852 triệu đồng, phương tiện vận tải tăng 230 triệu đồng, máy móc thiết bị tăng 169 triệu đồng, , thiết bị quản lí tăng 43 triệu đồng. Để đánh giá tình hình sử dụng TSCĐ ta tính một số chỉ tiêu sau : Sức sản xuất của TSCĐ là chỉ tiêu cho ta biết 1 đơn vị nguyên giá bình quân TSCĐ đem lại mấy đơn vị doanh thu thuần. DT thuần Sức sx của TSCĐ = ------------------------------------ Nguyên giá bình quân TSCĐ 95521 Năm 2000 = ---------- = 4,66 20499 97225 Năm 2001 = -------------- = 4,03 24119 Như vậy sức sinh lợi của TSCĐ giảm, hiệu quả sử dụng TSCĐ giảm. Sức sinh lợi của TSCĐ là chỉ tiêu cho biết để có 1 đơn vị lợi nhuận thuần trước thuế cần phải có bao nhiêu đơn vị nguyên giá TSCĐ bình quân. Lợi nhuận thuần Sức sinh lợi của TSCĐ = ------------------------------------ Nguyên giá bình quân TSCĐ 977 Năm 2000 = --------------- = 0,048 20499 1194 Năm 2001 = ------------- = 0,049 24119 Như vậy sức sinh lợi của TSCĐ tăng, hiệu quả sử dụng TSCĐ tăng. Qua một số chỉ tiêu trên, trong năm 2001 hiệu quả sử dụng TSCĐ của công ty không có gì thay đổi mấy so với năm 2000. 2.4 Phân tích chi phí và tính giá thành 2.4.1 Phân loại chi phí của công ty Để đáp ứng nhu cầu quản lí nói chung, nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty nói riêng phù hợp với từng loại chi phí, công ty đã tiến hành phân loại chi phí kinh doanh theo những tiêu chí thích hợp vừa đáp ứng được yêu cầu quản lí vừa đáp ứng được yêu cầu của kế toán tập hợp chi phí thúc đẩy công ty không ngừng tiết kiệm, giảm giá bán sản phẩm nâng cao hơn nữa kết quả kinh doanh của công ty. Để tiến hành hoạt động kinh doanh công ty phải đưa vào sử dụng các nguồn lực khác nhau : nhân công, dịch vụ mua ngoài, thiết bị công cụ, mặt bằng.... Biểu hiện bằng tiền của các nguồn lực đã được sử dụng trong sản xuất kinh doanh trong kì được hiểu là chi phí sản xuất kinh doanh. Là công ty thương mại, địa bàn hoạt động rộng, mặt hàng kinh doanh đa dạng. Việc phân loại chi phí thích hợp sẽ làm tăng hiệu quả kinh doanh của công ty. Chi phí kinh doanh của công ty được phân loại theo khoản mục, bao gồm các loại chi phí sau : + Chi phí bán hàng + Chi phí quản lí doanh nghiệp 2.4.1.1 Chi phí Bán hàng Là công ty thương mại dịch vụ chi phí bán hàng cũng là một nhân tố rất quan trọng trong quá trình hình thành nên giá bán hàng hoá, dịch vụ công ty. Nhằm giảm giá bán hàng hoá, nâng cao khả năng cạnh tranh của công ty trên thị trường do vậy việc hạ thấp chi phí bán hàng là rất quan trọng. Chi phí bán hàng là những chi phí liên quan đến quá trình bán hàng. Chi phí bán hàng của công ty bao gồm : + Chi phí nhân viên bán hàng + Khấu hao TSCĐ + Chi phí sửa chữa lớn TSCĐ + Công cụ lao động + Chi phí dịch vụ mua ngoài bao gồm : - Chi phí vận chuyển bốc xếp hàng hoá thuê kho - Chi phí quảng cáo - Chi phí điện, nước, điện thoại - Chi phí hoa hồng uỷ thác bán hàng - Các loại lệ phí + Chi phí khác bằng tiền Bảng chi tiết chi phí bán hàng năm 2001 ĐV : 1 000 000 Đ STT Chi phí Năm 2001 1 2 3 4 5 6 Chi phí nhân viên bán hàng Khấu hao TSCĐ Chi phí sửa chữa lớn TSCĐ Công cụ lao động Chi phí dịch vụ mua ngoài Chi phí khác bằng tiền 187 27 30 8 356 44 Tổng cộng 652 2.4.1.2 Chi phí quản lí doanh nghiệp Là những chi phí về tổ chức và quản lí hành chính và những chi phí quản lí chung khác trong phạm vi toàn công ty. Chi phí quản lí của doanh nghiệp bao gồm : + Chi phí nhân viên Quản lí + Khấu hao TSCĐ + Chi phí sửa chữa lớn TSCĐ + Đồ dùng văn phòng + Chi phí dịch vụ mua ngoài + Chi phí khác bằng tiền Bảng chi tiết chi phí quản lí doanh nghiệp ĐV : 1 000 000 đồng STT Chi phí Năm 2001 1 2 3 4 5 6 Chi phí nhân viên bán hàng Khấu hao TSCĐ Chi phí sửa chữa lớn TSCĐ Đồ dùng văn phòng Chi phí dịch vụ mua ngoài Chi phí khác bằng tiền 147 120 84 28 92 137 Tổng cộng 608 2.4.2 Phương pháp tập hợp chi phí và tính giá vốn hàng bán của công ty Phân bổ các loại chi phí của công ty : + Phân bổ chi phí quản lí doanh nghiệp Toàn bộ chi phí phát sinh trong quá trình quản lí ở các phòng ban trong công ty thì được tập hợp vào chi phí quản lí doanh nghiệp. Việc phân bổ chi phí quản lí doanh nghiệp cho từng mặt hàng theo công thức sau : Doanh số mặt hàng i Chi phí QLDN cho mặt hàng i =----------------------------- Tổng doanh số bán + Phân bổ chi phí bán hàng Toàn bộ những chi phí phát sinh trong khâu bán hàng được phân bổ theo công thức sau : Doanh số bán mặt hàng i Chi phí BH cho mặt hàng i = --------------------------------- Tổng doanh số bán Phương pháp tập hợp chi phí + Để tập hợp chi phí quản lí DN kế toán sử dụng TK 642 chi phí QLDN. Sơ đồ tập hợp chi phí QLDN của công ty như sau : TK 334,338,152,153,142,214,333,336,111,112,331 TK 642 TK 911 Kết chuyển cuối kì CPQLDN + Để tập hợp chi phí bán hàng, kế toán sử dụng tài khoản 641 CPBH Sơ đồ tập hợp CPBH như sau : TK 334,338,152,153,142,214,333,111,112,331,511 TK 642 TK 911 Kết chuyển cuối kì CPBH + Giá vốn hàng bán là chỉ tiêu phản ánh chi phí thực tế doanh nghiệp bỏ ra để có được số hàng bán được trong kì. Để hoạch toán giá vốn hàng bán kế toán sử dụng TK 632 Giá vốn hàng bán. Sơ đồ tập hợp giá vốn hàng bán của công ty như sau : TK156 TK632 TK911 Giá vốn hàng bán của một số mặt hàng Đơn vị : 1 000 000 đồng Hàng hoá dịch vụ Năm 2000 Năm 2001 Giá vốn Giá vốn - KD dịch vụ -KD vận tải -Doanh thu nhập uỷ thác -Doanh thu vận tải và giao nhận -KD dầu ESSO 1592 252 0 459 9339 1289 151 0 3539 9405 Tổng cộng 11642 13384 2.5 Phân tích tình hình tài chính của công ty 2.5.1 Các bản báo cáo tài chính Báo cáo tài chính là phương tiện trình bày tình hình và khả năng tài chính, khả năng sinh lợi của doanh nghiệp Báo cáo tài chính thường được lập định kì (tháng, quý, năm), dưới dạng các biểu bảng chứa đựng một hệ thống chỉ tiêu được sắp xếp theo trình tự nhất định, theo yêu cầu của quản lý. Lập báo cáo tài chính là tổng hợp số liệu từ sổ sách từ sổ sách kế toán và trình bày vào các biểu mẫu báo cáo tình hình tài sản, công nợ, nguồn vốn, tình hình và kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong kỳ báo cáo. Nhờ có các báo cáo tài chính, có thể tiến hành phân tích, đánh giá một cách tổng quát, toàn diện tình hình tài chính, hiệu quả kinh doanh của đơn vị, từ đó có thể đề ra phương hướng, biện pháp thiết thực để cải thiện tình hình, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn .Thông tin của báo cáo tài chính còn là cơ sở quan tọng cho việc đểa quyết định đầu tư vốn của các chủ sở hữu, các nhà đầu tư tương lai. Ngoài ra số liệu báo cáo tài chính còn được nhiều đối tượng bên ngoài quan tâm đến và sử dụng như là cơ quan thống kê, thuế vụ, ngân hàng, các chủ nợ hiện tại và tương lai.. Mẫu và nội dung của từng báo cáo :  Bảng cân đối kế toán Tài sản Mã số Số đầu năm Số cuối năm A - Tài sản lưu động & đầu tư ngắn hạn 100 16642100750 27756414289 I - Tiền 110 5638506984 9033555630 1. Tiền mặt tại quỹ 111 781613643 837089554 2. Tiền gửi ngân hàng 112 4856893341 8196466076 3. Tiền đang chuyển 113 II - Các khoản đầu tư tài chính ngắn hạn 120 1. Đầu tư tài chính chứng khoán ngắn hạn 121 2. Đầu tư ngắn hạn khác 128 3. Dự phòng giảm giá đầu tư ngắn hạn 129 III - Các khoản phải thu 130 7182117312 10245155068 1. Phải thu của khách hàng 131 4557129726 6000950363 2. Trả trước cho người bán 132 1464956259 2775573899 3. Thuế VAT đầu vào 133 1101198650 1165978801 4. Phải thu nội bộ 134 Vốn kinh doanh ở các đơn vị trực thuộc 135 Phải thu nội bộ 136 5. Các khoản phải thu khác 138 58832677 322652005 6. Dự phòng phải thu khó đòi 139 IV- Hàng tồn kho 140 3260674857 3605321711 1. Hàng mua đang đi trên đờng 141 2. Nguyên liệu, vật liệu tồn kho 142 3. Công cụ, dụng cụ trong kho 143 99391354 59268963 4. Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang 144 5. Thành phẩm trong kho 145 6. Hàng hoá tồn kho 146 3161283503 3546052748 7. Hàng gửi đi bán 147 8. Dự phòng giảm giá hàng tồn kho 149 V - Tài sản lưu động khác 150 560801597 4872381880 1. Tạm ứng 151 305071718 4505804373 2. Chi phí trả trước 152 150071428 235495452 3. Chi phí chờ kết chuyển 153 53624373 16402009 4. Tài sản thiếu chờ xử lý 154 588060 5. Các khoản thế chấp, ký cược ký quỹ NH 155 52034078 114091986 VI - Chi sự nghiệp 160 1. Chi sự nghiệp năm trước 161 2. Chi sự nghiệp năm nay 162 B - Tài sản cố định và đầu tư dài hạn 200 4155114722 4658895625 I - Tài sản cố định 210 4135114722 4658895625 1. Tài sản cố định hữu hình 211 4135114722 4658895625 Nguyên giá 212 22939871369 25234819234 Giá trị hao mòn luỹ kế 213 -18804756647 -20575923609 2. Tài sản cố định thuê tài chính 214 Nguyên giá 215 Giá trị hao mòn luỹ kế 216 3. Tài sản cố định vô hình 217 Nguyên giá 218 33000000 33000000 Giá trị hao mòn luỹ kế 219 -33000000 -33000000 II - Các khoản đầu tư tài chính dài hạn 220 20000000 20000000 1. Đầu tư tài chính chứng khoán dài hạn 221 20000000 20000000 2. Góp vốn liên doanh 222 3. Các khoản đầu tư dài hạn khác 228 4. Dự phòng giảm giá đầu tư dài hạn 229 III - Chi phí xây dựng cơ bản dở dang 230 IV - Các khoản ký quỹ ký cựơc dài hạn 240 Tổng cộng tài sản 250 20797215472 32435309914 Nguồn vốn Mã số Số đầu năm Số cuối năm A - Nợ phải trả 300 10067264983 20403581958 I - Nợ ngắn hạn 310 8979871830 20141579248 1.Vay ngắn hạn 311 26079243 27057733 2. Nợ dài hạn đến hạn phải trả 312 3. Phải trả ngời bán 313 1037591626 2541645713 4. Ngời mua trả tiền trớc 314 213144670 8425629588 5. Thuế và các khoản phải nộp nhà nớc 315 1478793306 724545138 6. Phải trả công nhân viên chức 316 3390184435 4226175774 7. Phải trả phải nộp 317 8. Các khoản phải trảphải nộp khác 318 2834078550 4196525302 II - Nợ dài hạn 320 146798410 146798410 1. Vay dài hạn 321 2. Nợ dài hạn 322 146798410 146798410 III - Nợ khác 330 940594743 115204300 1. Chi phí phải trả 331 799104743 2. Tài sản chờ xử lý 332 3. Nhận ký quỹ, ký cợc dài hạn 333 141490000 115204300 B - Nguồn vốn chủ sở hữu 400 10729950489 12031727956 I - Nguồn vốn & quĩ 410 10172141469 11739898035 1. Nguồn vốn kinh doanh 411 8582370836