Đề tài Sự ra đời của ISO và thực trạng về quản lý chất lượng trong các doanh nghiệp Việt Nam

Lời nói đầu: Một đất nước, một xã hội muốn tồn tại và phát triển thì điều đầu tiên chúng ta cần biết những hình thức nào đã đem đến sự thành công và phát triển cho quốc gia đó . Chúng ta có thể thấy được những nhân tố quyết định tới sự phát triển của một nền kinh tế đầu tiên là hướng đi đúng đắn của Đảng và Nhà nước đã tạo đà và định hướng cho nền kinh tế của đất nước ngày càng mở cửa và hội nhập với thế giới, Đảng và Nhà nước đã và đang truyền đạt những điều đó tới mỗi tổ chức, mỗi doanh nghiệp những định hướng cơ bản và hướng đi mà các doanh nghiệp cân phải thực hiện và khôn thể thiếu được đó là tiếp cận và sử dụng công thức mà nền kinh tế trền toàn thế giới đang áp dụng đó là ISO 9000 và việc áp dụng mô hình quản lý chất lượng tiên tiến trong các doanh nghiệp hiện nay. Vậy các doanh nghiệp Việt Nam đã hiểu sự cần thiết của ISO 9000 và việc áp dụng mô hình quản lý chất lượng của nó trong nền kinh tế thị trường như thế nào? Chương I Sự ra đời của ISO và thực trạng về quản lý chất lượng trong các doanh nghiệp Việt Nam I. Sự ra đời của ISO “ISO” là chữ viết tắc của “International organization for Standardization” (tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế) với mục đích soạn thảo một số tiêu chuẩn chung về sản xuất, kinh doanh và truyền thông. Ra đời từ năm 1987, hệ tiêu chuẩn quản lý các hệ thống chất lượng ISO 9000 không chỉ là một biến thể mới của các hệ thống tiêu chuẩn chất lượng mà cùng với những hệ tiêu chuẩn liên quan sẽ trở thành một thứ “keo dính” đối vơi nền kinh tế toàn cầu, cũng như những hiệp định thương mại giữa các quốc gia trên thế giới. Bên cạnh đó, ISO 9000 đã cho ta thấy những giải pháp tình thế như cắt giảm lao động, sử dụng “ngoại lực” cải tiến qua quan niệm “cung-cầu”...Người ta đã nhận ra rằng tầm quan trọng của việc xây dựng những qui trình tổ chức, quản lý và tác nghiệp vừa đơn giản vừa hữu hiệu được đề cập trong ISO 9000 Qua đây, cho ta thấy việc thực hiện và đăng ký chính thức ISO 9000 đã mang lại nhiều lợi nhuận cho nhiều doanh nghiệp trên các phương diện tiếp thị đối tác cung cầu hoạt động nội bộ. Điều đó cho ta thấy sự ra đời ISO 9000 rất quan trọng trong nền kinh tế thị trường Việt Nam hiện nay. II. Thực trạng về quản lý chất lượng trong các doanh nghiệp Việt Nam ở Việt Nam, những năm gần đây đã một phần nào và hơn thế đã chứng minh cho chúng ta thấy được việc nghiên cứu áp dụng ISO 9000 ngày càng một rộng mở và đem lại những điều hết sức thuận lợi cho sự phát triển của các doanh nghiệp Việt Nam. Đặc biệt năm 1990 Việt Nam đã ban hành tiêu chuẩn: (Quốc gia Tiêu chuẩn Việt Nam 5200-90) nó tương đương ISO 9000-87. Chính vì vậy mà nhiều doanh nghiệp đã thay đổi cách suy nghĩ những hình thức, tư duy và có những hành động bám chặt vào những mục tiêu quan trọng về quản lý chất lượng. Trước đây chúng ta đều biết các doanh nghiệp Việt Nam vẫn mơ hồ, chưa đi đúng hướng cho mình trong việc tạo dựng sự quản lý có chất lượng cho đội ngũ công chức của mình hiểu được thế nào là một công việc quản lý có chất lượng tốt, hữu ích nhất mà đem lại lợi nhuận cho chính bản thân họ và không những của cả công ty chứ không phải họ nghĩ đó là một công việc bình thường như công tác kiểm tra ....Chắc hẳn các doanh nghiệp Việt Nam vẫn chưa thể hình dung được nếu quản lý chất lượng tồi thì trái lại các doanh nghiệp đó sẽ thu được những gì và họ hiểu được rằng đó là sự yếu kém trong công tác quản lý của chính bản thân họ. Cho đến khi họ hiểu và không coi nhẹ công việc quản lý chất lượng nữa thì ta thấy họ sẽ tạo được cho chính bản thân họ và cho công ty một sức mạnh, một niềm tin, một đà rất lớn trong công việc làm ăn trong nền kinh tế thị trường Việt Nam hiện nay. Điển hình, chúng ta thấy xã hội ngày càng đi lên và phát triển, luôn tạo ra những cung cách làm ăn mới và rất lớn cho các công ty, doanh nghiệp, và họ hiểu được rằng Nhà nước tạo sự làm ăn cho họ thì giữa các doanh nghiệp có một sự cạnh tranh vô cùng lớn. Chính vì thế mà các doanh nghiệp Việt Nam đã hình thành và tạo cho mình những định hướng xác thực về việc áp dụng và cải tiến chất lượng là trách nhiệm vô cùng lớn của mỗi doanh nghiệp và hơn thế là sự nhận thức tận dụng, lối tư duy trong công việc quản lý chất lượng của mọi người, mọi thành viên trong các doanh nghiệp VIệt Nam mà ta thấy có được điều đó thì người tiên phong hàng đầu và có trách nhiệm cao nhất là ở ban lãnh đạo, những vị trí trụ cột của mỗi doanh nghiệp Việt Nam khi họ đề xướng tiếp cận sự nhận thức đó tới từng người công nhân của mình. Trong những năm gần đây, nhờ cớ sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước mà con đường làm ăn của doanh nghiệp Việt Nam ngày càng được nhìn nhận một cách thực tế, cho nên các hoạt động về quản lý chất lượng được quan tâm nhiều hơn, nó trở thành mối quan tâm thực sự, tất yếu của mỗi doanh nghiệp Việt Nam mà dường như là không thể thiếu được và nó rất quan trọng cho sự phát triển của một nền kinh tế của mỗi quốc gia cũng như xã hội Việt Nam hiện nay. Nhưng thực tế không hẳn đã nghiêng về những mục tiêu và những việc làm có ích như vậy, nó vẫn tồn tại những thuộc tính nhất định đối lập với việc áp dụng quản lý chất lượng trong các doanh nghiệp Việt Nam, nhiều doanh nghiệp vẫn dựa vào công tác kiểm tra và quản lý chât lượng, mặc dù với những chính sách đó thì doanh nghiệp vẫn đưa được những sản phẩm của mình ra phục vụ, cung cấp cho nhu cầu của thị trường; nhưng ta phải thấy đó là cách làm ăn không lâu dài bởi các nhà doanh nghiệp chỉ tận dụng các ưu thế đó trong trào lưu tiêu dùng nhất thời của người dân chứ chưa đi xa vào am hiểu được mặt quan trọng và uy tín chất lượng lâu dài của mặt hàng để đặt niềm tin cho người tiêu dùng bỏi vì người tiêu dùng vừa dễ, khó tính khi đến với sản phẩm của công ty hay một doanh nghiệp họ phải bắt đầu bằng nhận biết rồi hiểu--> thiện cảm --> ưa chuộng --> tin tưởng --> ý định mua --> hành động mua. Quá trình diễn biến trên cho thấy sự phức tạp của nó trong nền kinh tế thị trường mà người tiêu dùng là nhân tố quyết định. Ngoài ra, việc duy trì chất lượng thực chất vẫn dựa vào cách thức máy móc đã cũ và lại dựa trên hệ thống kiểm tra, kiểm soát và những định hướng không đúng đã làm cho người sản xuất chưa hiểu rõ những vấn đề liên quan đến quản lý chất lượng cũng như vai trò và lợi ích của họ trong công việc này. Việc cải tiến chất lượng chưa được toàn diện, chưa được triển khai một cách có hệ thông. Chính vì thế, việc áp dụng mô hình quản lý chất lượng vào mỗi doanh nghiệp Việt Nam và áp dụng ISO 9000 là sự cần thiết cho sự phát triển của các doanh nghiệp và cho toàn xã hội. Chương II Như cầu tất yếu của hệ thống chất lượng ISO 9000 và việc áp dụng mô hình quản lý chất lượng tiên tiến trong các doanh nghiệp Việt Nam. I. Nhu cầu tất yếu của hệ thống chất lượng ISO 9000: Như chúng ta đã biết từ khi ra đời hệ tiêu chuẩn quản lý các hệ thống chất lượng ISO 9000 không chỉ là một biến thể mới của các hệ thống tiêu chuẩn chất lượng mà nó đóng góp một vai trò rất to lớn trong nền kinh tế toàn cầu hóa cũng như sự phát triển của các nền kinh tế thương mại trên thế giới. Ngoài việc đăng ký ISO 9000 của các doanh nghiệp Việt Nam chúng ta nhận thấy sự phát triển của các doanh nghiệp luôn luôn mang theo bên mình những tiêu chuẩn đặc thù của từng công ty mà mục đích của ISO 9000 là thúc đẩy hoạt động thương mại quốc tế. ISO 9000 có những nguyên lý rất cơ bản mà mỗi doanh nghiệp hay mỗi quốc gia phải thừa nhận là ở chỗ bên cạnh các đặc trưng kỹ thuật dùng làm tiêu chuẩn đối với sản phẩm cần áp dụng các tiêu chuẩn và hệ thống chất lượng (hệ thống quản lý) đó là vấn đề tuy cách biệt nhưng lại bổ sung rất hữu ích cho nhau. ISO 9000 được áp dụng trong nhiều khu vực kinh tế và trong các cơ quan điều hành của Nhà nước, do đó chúng ta thấy rõ yêu cầu của nó là cần đạt được trong hệ thống quản lý của một tổ chức nhưng không diễn giải phương pháp thực hiện vì vậy điều tất yếu của ISO 9000 được áp dụng rất rộng rãi cho mỗi tổ chức đều có thể toàn quyền quyết định mức độ áp dụng các yêu cầu và phương châm của ISO 9000 cho hệ thống quản lý của mình. Nhưng chúng ta cũng không thể quên đi được nhờ có ISO 9000 mà các tổ chức, các doanh nghiệp mới có những bước tiến ổn định trong công việc làm ăn của mình, vậy điều quan trọng và thể hiện rõ nhất là vai trò củ hệ tiêu chuẩn ISO 9000 ngày càng trở nên rõ ràng hơn và đã có nhiều tổ chức, khách hàng mong muốn rằng bên cung ứng tiến hành đăng ký ISO 9000 mà theo yêu cầu bên cung ứng tiến hành đăng ký ISO 9001, 9002 vì nó rất tiện lợi trong việc sử dụng có hiệu quả cao hơn về mặt kinh tế và kỹ thuật trong mọi tình huống. Mà nền kinh tế trong mỗi doanh nghiệp, mỗi tổ chức để muốn tồn tại , thì phải cạnh tranh với thị trường bên ngoài thì việc đầu tiên mà chúng ta thấy dõ được là các công ty đã nhanh chóng tiến hành đăng ký ISO 9000 và cũng vì những lợi ích nội tại của từng tổ chức , công ty ... Điều họ thấy được là sự cần thiết của hệ thống tiêu chuẩn ISO 9000 đó là sự cải thiện trong hoạt động nội tại của họ và chất lượng sản phẩm đã mang lại những giá trị không thấp hơn giá trị thị trường của việc đăng ký ISO 9000. Đó là hệ thống chất lượng tốt có thể nâng cao sản lượng và giảm những chi phí trang trải cho những hoạt động kém hiêụ quả . Và ISO 9000 cũng có thể sử dụng làm cơ sở cho việc xây dựng những đơn nguyên nhằm thiết lập những hệ thống chất lượng rộng hơn như “hệ thống quản ký chất lượng toàn diện ” và tạo điều kiên tiến tới những mục tiêu cao hơn như tiêu chuẩn Malcolm Baldrige National Quality Award ở mỹ . ISO 9000 có tác dụng rấ tất yếu cần thiết mà các tổ chức doanh nghiệp việt nam nhận thấy đó là sự cạnh tranh trên thị trường có một tác dụng đáng kể của ISO 9000 vì ISO 9000 được tiến hành áp dụng để đuổi kịp các đối thủ cạnh tranh đã đăng ký và chưa đăng ký . ISO 9000 sẽ góp phần tạo ra tiếng nói chung cho các nghành công nghiệp không những ở nước ta mà còn trên cả thế giới và nó mang lại niềm tin cho người tiêu thụ và nâng cao độ an toàn cho các sản phẩm ,ISO 9000 đã góp phần thúc đẩy nền kinh tế hoạt động doanh nghiệp .Tuy nhiên , nếu không được sử dụng đúng mức các tiêu chuẩn sẽ ngăn trở hoạt động kinh doanh . Do đó , chúng ta có thể thấy được nhu cầu tất yếu của hệ thống chất lượng ISO 9000 trong các tổ chức , doanh nghiệp là rất cần thiết và không thể thiếu được nó trong nền kinh tế thị trường vì ISO 9000 đã taọ nên và đảm bảo được chất được chất lượng sản phẩm thông qua hoạt động của hệ thống quản lý tổ chức ngày càng chặt chẽ và phát triểnt hơn . II : Việc áp dụng mô hình quản lý chất lượng tiên tiến trong các doanh nghiệp Việt Nam . Đầu tiên ta thấy được tầm quan trọng trong của bộ tiêu chuẩn ISO 9000 được biết đến ở việt nam từ nhừng năm 89 –90. Nhưng việc tổ chức nghiên cứu áp dụng phổ biến vào các doanh nghiệp việt nam còn chậm nên thực tế việc áp dụng tiêu chuẩn ISO 9000 chỉ thực sự bắt đầu vào năm 1996 tới các doanh nghiệp việt nam . Thực tiễn kinh doanh cho thấy , để đảm bảo năng suất cao , giá thành hạ và tăng lợi nhuận thì các nhà sản xuất không còn con đường nào khác là phải dành mọi ưu tiên hàng đầu cho chất lượng , nâng cao chất lượng sản phẩm là con đường kinh tế nhất , đồng thời là một trong những chiến lược quản trọng đảm bảo sự phát triển chắc chắn cho doanh nghiệp . Ngoài ra các doanh nghiệp cần phải có và áp dụng một cách có hệ thống quản lý chất lượng có hiệu quả và phải được giải trình bằng tài liệu sẽ được truyền đạt nhiều vấn đề quan trọng tới toàn thể đội ngũ công nhân, nhân viên như: Các mục tiêu quản lý Các chính sách hoạt động và các chính sách chất lượng Trách nhiệm và quyền hạn của từng công nhân viên Các quy trình thao tác Đặc biệt hơn là khi Việt Nam gia nhập thị trường quốc tế thì hàng hóa của các doanh nghiệp Việt Nam sẽ phải cạnh tranh rất mạnh mẽ không những trên thị trường trong nước mà còn cả ngoài nước, cho đến khi Việt Nam chính thức gia nhập thị trường ASEAN 2003 thì Việt Nam chỉ được phép thu thuế từ 0 đến 5% đối với sản phẩm nhập khẩu từ ASEAN, do đó thị trường Việt Nam sẽ phải tăng cung cách kiểm tra kỹ thuật chất lượng chặt chẽ của các nước nhập và hơn thế là sự đầu từ chất lượng của các tổ chức doanh nghiệp Việt Nam Do kinh tế phát triển nhu cầu ngày càng tăng cả về mặt chất và mặt lượng đã dẫn đến sự thay đổi lớn trong việc nhận thức của người tiêu dùng khi họ lựa chọn sản phẩm cho họ ngày càng cao do thu nhập và sự hiểu biết của họ cao nên yêu cầu đòi hỏi của họ rất khắt khe hơn đối với sản phẩm trên thị trường mà họ muốn hợp với tui tiền và đa dạng, phong phú, có chất lượng cao Vậy xác định việc quản lý chất lượng ISO 9000 là rất hiệu quả và thiết thực trong cơ chế thị trường nên sau gần 5 năm nước ta đã có 306 doanh nghiệp được cấp chứng chỉ ISO 9000 (tính đến tháng 11 năm 2000) bao gồm nhiều thành phần kinh tế khác nhau như tư nhân, quốc doanh, liên doanh. Tuy nhiên con số các doanh nghiệp VIệt Nam trong việc áp dụng hệ thống quản lý chất lượng còn khiêm tốn so với 306 doanh nghiệp áp dụng còn quá thấp so với các doanh nghiệp đang tồn tại trong nên kinh tế Việt Nam Việc áp dụng quản lý chất lượng trong các doanh nghiệp Việt Nam là điều cần thiết và họ phải hiểu được rằng: “những lãnh đạo, những người đứng đầu tổ chức doanh nghiệp” họ là nhân tố, người quyết định sự tồn vong của doanh nghiệp do họ vun đắp lên mà điều đầu tiên chúng ta thấy được cần phải có ở họ là khả năng tư duy, phẩm chất của người lãnh đạo. Việc áp dụng quản lý chất lượng ISO 9000 không chỉ phụ thuộc vào những nhân tố khách quan và chủ quan của nền kinh tế thị trường hay của đất nước mà nó còn cho ta thấy việc áp dụng quản lý chất lượng còn tùy thuộc ở mỗi doanh nghiệp Việt Nam khi họ nắm bắt thông tin, tiếp cận trực tiếp tới thị trường và tới từng người công nhân, nhân viên của họ để có những sáng tạo mới trong quản lý cũng như chất lượng hàng hóa của mỗi doanh nghiệp Việt Nam. Mặc dù, nền kinh tế ở nước ta đang đi lên và còn nhiều hạn chế nhưng chúng ta cũng nhìn nhận thấy được sự áp dụng mô hình quản lý chất lượng trong mỗi doanh nghiệp Việt Nam ngày càng rõ rệt hơn, nó được tận dụng một cách tối đa và là bàn đạp đi lên trong cung cách quản lý chất lượng của từng doanh nghiệp Việt Nam. Qua đây chúng ta có thể khẳng định việc áp dụng mô hình quản lý chất lượng là không thể thiếu và rất cần thiết cho sự phát triển của mỗi doanh nghiệp Việt Nam cũng như nền kinh tế của đất nước chúng ta. Kết luận: ISO 9000 và việc áp dụng các mô hình quản lý chất lượng tiên tiến trong các doanh nghiệp Việt Nam đã cho chúng ta thấy rõ được sự cần thiết và tính tất yếu của nó trong nền kinh tế của đất nước của mỗi doanh nghiệp, tổ chức là có một vai trò rất lớn. Sự ra đời của ISO 9000 đã cho ta thấy rõ được giải pháp tình thế và hướng đi đúng đắn của nó đã tạo đà đi lên và là chỗ dựa của nền kinh tế của mỗi quốc gia. Về thực trạng về quản lý chất lượng trong các doanh nghiệp Việt Nam và việc áp dụng mô hình quản lý chất lượng tiên tiến đã một phần nào cho chúng ta thấy được tính ưu việt của nó, những mặt thuận lợi của nó trong công tác điều hành bộ quản lý chất lượng của nỗi doanh nghiệp. Nói tóm lại, ta thấy ISO 9000 và việc áp dụng mô hình quản lý chất lượng cho mỗi doanh nghiệp Việt Nam là điều tất yếu và không thể thiếu được trong mỗi doanh nghiệp, mỗi tổ chức để hình thành nền kinh tế ngày càng phát triển hơn. Lời nói đầu: 1 Chương I: Sự ra đời của ISO và thực trạng về quản lý chất lượng trong các doanh nghiệp Việt Nam 2 I. Sự ra đời của ISO 2 II. Thực trạng về quản lý chất lượng trong các doanh nghiệp Việt Nam 3 Chương II: Như cầu tất yếu của hệ thống chất lượng ISO 9000 và việc áp dụng mô hình quản lý chất lượng tiên tiến trong các doanh nghiệp Việt Nam. 6 I. Nhu cầu tất yếu của hệ thống chất lượng ISO 9000: 6 II : Việc áp dụng mô hình quản lý chất lượng tiên tiến trong các doanh nghiệp Việt Nam . 8 Kết luận: 11