Đề tài Tăng cường xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam

ng của Việt Nam được truyền từ đời này qua đời khác nhờ vào những đôi bàn tay khéo léo của người phụ nữ Việt Nam. Dù những công việc đó rất giản đơn nhưng chính những nghề truyền thống này đã tạo ra một phong cách rất riêng cho ngành dệt may Việt Nam ta mà không một nước nào có được. Ngành dệt may xuất khẩu của Việt Nam bắt đầu phát triển từ những năm 1958 ở miền Bắc và đến năm 1970 ở miền Nam, nhưng mãi tới năm 1975 khi đất nước thống nhất, ngành dệt may mới được ổn định. Nhà máy được hình thành ở 3 miền: miền Bắc, miền Trung và miền Nam. Các nhà máy này đã thu hút và giải quyết công ăn việc làm cho hàng vạn lao động. Khi đất nước vừa thoát khỏi ách thống trị, đang còn trong tình trạng kinh tế trì trệ kém phát triển thì các nhà máy của ngành đóng một vai trò rất to lớn đối với đất nước. Lúc đầu, các nhà máy chỉ sản xuất hàng hoá để phục vụ nhu cầu trong nước. Sản lượng sản xuất ra không nhiều vì lúc đó máy móc, thiết bị còn lạc hậu, toàn là những máy cũ nhập từ các nước xã hội chủ nghĩa, hơn nữa trình độ quản lý cũng còn rất hạn chế. Ngay cả hàng sản xuất để phục vụ cho nhu cầu trong nước cũng không đáp ứng đủ yêu cầu về chất lượng, mẫu mã còn nghèo nàn ít ỏi. Thời kì từ năm 1975 đến năm 1985 nền kinh tế nước ta hoạt động theo cơ chế tập trung bao cấp, đầu vào và đầu ra của sản xuất được cung ứng theo chỉ tiêu của Nhà nước, việc sản xuất và quản lý theo ngành khép kín và hướng vào nhu cầu tiêu dùng nội địa là chính còn xuất khẩu trong giai đoạn này chỉ thực hiện trong khuôn khổ Hiệp định và Nghị định thư của nước ta kí kết với khu vực Đông Âu - Liên Xô trước đây. Do đó ngành dệt may Việt Nam xuất khẩu đi nước ngoài chủ yếu là sang thị trường Liên Xô và thị trường Đông Âu. Tuy nhiên, hàng xuất khẩu chủ yếu là gia công hàng bảo hộ lao động cho hai thị trường này với nguyên liệu, thiết bị do họ cung cấp. Sản lượng dệt may cho tới năm 1980 đạt 50 triệu sản phẩm các loại, 80% xuất sang Liên Xô còn lại là Đông Âu và khu vực II. Đến cuối năm 1990, khi hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa bị tan rã, nước ta rơi vào thế hoàn toàn cô lập so với nhiều nước lớn mạnh khác, thị trường xuất khẩu bị ảnh hưởng mạnh mẽ. Nền kinh tế nước ta trở nên đình trệ, thất nghiệp tăng, nhiều xí nghiệp bị đóng cửa, ngành dệt may cũng không thoát khỏi tình trạng này. Cùng thời gian đó Đảng và Nhà nước ta bắt đầu chính sách đổi mới nền kinh tế, chuyển đổi từ kinh tế bao cấp sang cơ chế quản lý tự hạch toán kinh doanh xã hội chủ nghĩa. Thời kì này, ngành dệt may gặp nhiều khó khăn phải đối mặt với việc: thiếu vốn, thiếu công nghệ, đặc biệt thiếu đối tác đầu mối tiêu thụ hàng hoá. Trong nhiều năm qua ngành đã phải đưa ra nhiều chiến lược, biện pháp để duy trì sản xuất, đảm bảo cung cấp sản phẩm cho thị trường nội địa đáp ứng nhu cầu tiêu dùng đồng thời tự lo vốn đổi mới thiết bị, tăng cường thiết bị chuyên dùng, áp dụng khoa học kĩ thuật tiên tiến, hoàn thiện dần hệ thống quản lí tổ chức… Giai đoạn 1990 - 1995 nhờ có chính sách phát triển kinh tế hàng hoá nhiều thành phần đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của ngành dệt may Việt Nam. Mặc dù phát triển chậm hơn so với các nước láng giềng Châu á, nhưng ngành đã tự đứng dậy vươn lên, phát triển một cách đầy ấn tượng. Bước đầu năm 1993 kim ngạch xuất khẩu đạt 350 triệu USD và đến cuối năm 1997 xuất khẩu đạt 1,35 tỷ USD. Không dừng lại ở con số này, hàng dệt may xuất khẩu đã trở thành một trong 10 mặt hàng xuất khẩu mũi nhọn của Việt Nam nằm trong chiến lược phát triển CNH, HĐH của đất nước trong thời gian tới. N¨m 2007, dệt may xuÊt khÈu ®¹t 7,75 tû USD,trong năm 2008 xuÊt khÈu dệt may ®¹t ®­îc xÊp xØ 9,12 tû USD,đến tháng 11 năm 2009 đạt 8,2 tỷ USD vµ dù kiÕn ®Õn cuèi n¨m 2010 xuÊt khÈu hµng dÖt may sÏ ®¹t ®­îc 10,5 tû USD. Víi tèc ®é t¨ng m¹nh cña c«ng nghiÖp dÖt may n­íc ta hiÖn nay, c¸c chuyªn gia cã thÓ kh¼ng ®Þnh ngµnh dÖt may cã thÓ ®¹t môc tiªu 18 tû USD xuÊt khÈu vµo n¨m 2015. (Nguån: Tổng cục thống kê và tập đoàn dệt may Việt Nam). Các mặt hàng dệt may xuất khẩu cũng tương đối phong phú, đa dạng, mẫu mã dần dần được cải tiến đáp ứng được nhu cầu của người tiêu dùng trong và ngoài nước. Bước đầu, ngành dệt may Việt Nam đã có tên tuổi trên một số thị trường lớn trên thế giới: EU, Mĩ, Nhật…tạo nguồn thu ngoại tệ đáng kể cho đất nước. 2. Lợi thế phát triển của ngành dệt may xuất khẩu Việt Nam: Thực tế cho thấy trong vài năm gần đây quần áo, sản phẩm của ngành dệt may do các cơ sở trong nước sản xuất, chất lượng ngày càng được nâng cao, mẫu mã phong phú đa dạng, tiêu thụ với khối lượng lớn trên thị trường. Nhiều người tiêu dùng đã nhận xét: trong khi chất lượng hàng hoá không kém hàng ngoại thì kiểu dáng và mẫu mã lại phù hợp hơn, giá cả rẻ hơn. Những thành tựu mà ngành dệt may xuất khẩu đã đạt được trong thời gian gần đây chủ yếu là nhờ vào nhiều yếu tố thuận lợi sẵn có của Việt Nam. Với số dân trên 86 triệu người, tỷ lệ nữ giới lại rất lớn, đó là đội ngũ lao động rất phù hợp cho ngành dệt may, một ngành đòi hỏi sự tỉ mỉ khéo léo, cần mẫn. Người dân Việt Nam đặc biệt là phụ nữ Việt Nam nổi tiếng là những người siêng năng chuyên cần, thông minh, nhanh nhẹn tháo vát, là điều kiện thuận lợi cho ngành dệt may Việt Nam. ở Việt Nam giá nhân công thấp ở mức 70-80USD/người/tháng(luật lao động). Chi phí đầu tư thấp nhờ có sẵn nhà xưởng cho thuê với giá rẻ của các tổ chức Nhà nước và tiếp cận được nhiều chủng loại thiết bị cơ bản không đắt tiền mới cũng như đã qua sử dụng của một số nước thì chi phí sản xuất dệt may của Việt Nam là thấp.Ngành dệt may là ngành không đòi hỏi phải có nhiều vốn đầu tư lớn. Để có thể xây dựng chỗ làm việc cho ngành dệt may thì vốn bỏ ra không nhiều và thu hồi vốn cũng khá nhanh. Đối với Việt Nam một quốc gia còn nhiều khó khăn về vốn đầu tư thì đây là một ngành rất thích hợp để phát triển kinh tế. Cũng chính vì thế mà các cơ sở sản xuất dệt may xuất khẩu ngày càng tăng và phát triển mạnh. Ngoài ra, các công ty trong khu vực đóng một vai trò quan trọng trong việc cung cấp các mối liên kết marketing thiết yếu với thị trường tiêu thụ và cung cấp gần như toàn bộ nguyên liệu cần thiết. Các đối tác thương mại khu vực Châu á và liên minh Châu Âu (EU) đã đem đến cho Việt Nam những cơ hội rất lớn trong việc tiếp cận thị trường nước ngoài, điều này ý nghĩa rất quan trọng đối với Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. Tuy nhiên, nói vậy không phải ngành dệt may của Việt Nam hoàn toàn chỉ có thuận lợi trên con đường phát triển. Trong giai đoạn hiện nay nền kinh tế các nước đang bị giảm sút, thị trường bị co hẹp lại, ngành dệt may bị chịu nhiều ảnh hưởng lớn của nền kinh tế thế giới. Hơn nữa, ngành dệt may xuất khẩu của Việt Nam hiện nay vẫn còn nhiều yếu kém như vấn đề về năng lực sản xuất của doanh nghiệp còn nhỏ bé cả về quy mô lẫn công suất, chất lượng sản phẩm sản xuất ra chưa thật sự đem lại uy tín cho doanh nghiệp, trình độ công nghệ của ngành còn lạc hậu so với các nước trong khu vực từ 10 đến 20 năm, nguyên phụ liệu cho sản xuất cung cấp không ổn định, có rất nhiều nguyên phụ liệu mà trong nước không sản xuất được nên chủ yếu dựa vào nhập khẩu, vì vậy giá thành so với các nước trong khu vực còn cao hơn rất nhiều. Với những yếu kém của ngành dệt may Việt Nam hiện nay đã làm giảm sức cạnh tranh của mặt hàng này trên thị trường trong khu vực và trên thị trường quốc tế do đó ngành đang nỗ lực đầu tư, đưa ra các biện pháp nhằm tăng cường sức cạnh tranh và khẳng định uy tín mặt hàng dệt may của Việt Nam ở thị trường trong và ngoài nước. 3. Vị trí và vai trò của xuất khẩu dệt may đối với sự phát triển nền kinh tế quốc dân: Ngành dệt may đã tạo ra sản phẩm rất quan trọng không thể thiếu đối với cuộc sống của mỗi người. Trong 10 năm qua ngành dệt may xuất khẩu đã trở thành một ngành công nghiệp mũi nhọn trong nền kinh tế quốc dân, có những bước tiến bộ vượt bậc trong lĩnh vực xuất khẩu với tốc độ tăng trưởng bình quân là 20%/năm, vượt lên đứng ở vị trí thứ hai trong cả nước về kim ngạch xuất khẩu,trị giá và các mặt hàng xuất khẩu tạm tính đến tháng 11 năm 2009 vượt cả qua ngành dầu khí. Mặt hàng dệt may đã trở thành một trong 10 mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam trong chiến lược phát triển kinh tế, góp phần thúc đẩy nhanh tự do hoá thương mại. Mặc dù hiện nay ngành dệt may Việt Nam còn nhiều điểm yếu kém, bất cập nhưng cũng có ý nghĩa to lớn đối với sự tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong thời gian qua. Xuất khẩu dệt may tăng lên tạo đà cho các doanh nghiệp mở rộng sản xuất góp phần giải quyết công ăn việc làm cho đội ngũ lao động dư thừa ngày càng tăng mạnh của Việt Nam.Trong những năm qua ngành đã thu hút hơn 1 triệu lao động,dự tính đến 2015 đạt 3,5 triệu người lao động. Mặt khác nhờ có sự tăng trưởng mạnh của xuất khẩu nên đã đem lại nguồn thu ngoại tệ cho đất nước, đồng thời góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Vị trí của ngành dệt may xuất khẩu đối với nền kinh tế quốc dân Chỉ số Đơn vị 2006 2007 2008 2009 1. Tổng giá trị XK Tỷ USD 39,6 48.4 62,9 56,6 2.XK dệt may Tỷ USD 3,3 7,8 9,1 9 3.Tỷ lệ 2/1 % 8,33 16,11 14,46 16,07 Nguồn:Tổng cục thống kờ Xuất khẩu mặt hàng dệt may đóng một vai trò đáng kể vào sự tăng trưởng của kim ngạch xuất khẩu hàng hoá nước ta trong thời gian qua. Năm 1995 xuất khẩu dệt may chỉ đạt 850 triệu USD đến năm 2007 con số đã tăng lên là 7,8 tỷ USD và năm 2009 đạt kim ngach xuất khẩu là 9 tỷ USD.Qua đây ta thấy xuất khẩu mặt hàng dệt may của Việt Nam trong thời gian gần đây rất có hiệu quả. II. Khái quát về tình hình nhập khẩu, tiêu thụ hàng dệt may trên thế giới Hiệp định đa sợi (MFA) được ký kết năm 1974, với việc thiết lập hệ thống hạn ngạch khắt khe của các nước nhập khẩu. Xu thế toàn cầu hóa và tự do thương mại trong Vòng đàm phán Uruguay đã đưa đến việc ký kết hiệp định Dệt may (ATC) giữa các nước thành viên với việc loại bỏ dần hạn ngạch từ 1/1/1995 và tiến tới loại bỏ hoàn toàn vào 31/12/2004.Khi chế độ hạn ngạch với dệt may chính thức được bãi bỏ. Hành trang để ngành sản xuất quan trọng của VN bước vào thời kỳ mới là năng lực xuất khẩu hàng triệu đôla và đội ngũ công nhân lành nghề,sự chuyên môn hóa cao. 1. Đặc điểm một số thị trường nhập khẩu chính: a.Thị trường Mỹ: ThÞ tr­êng Mü là thị trường nhập khẩu dệt may lớn nhất của Việt Nam với 5,1 tỷ USD năm 2008 và 4,9 tỷ USD năm 2009,mét thÞ tr­êng lín vµ n¨ng ®éng nhÊt thÕ giíi.Nhu cÇu tiªu dïng ë thÞ tr­êng nµy lµ rÊt lín. Víi d©n sè h¬n 301 triÖu ng­êi,với GDP cao nhất trên thế giới 13,811,200 tỷ USD(thống kê năm 2007). §©y lµ thÞ tr­êng lín mµ nhiÒu n¨m qua Trung Quèc ®ang lµ nhµ xuÊt khÈu lín. MÆc dï hµng ViÖt Nam đã được cải thiện nhiều tuy vậy vÉn kÐm chÊt l­îng so víi hµng Trung Quèc,nh­ng hiÖn nay ë thÞ tr­êng Mü nh÷ng nhµ nhËp khÈu lín ®ang muèn t×m nhµ cung cÊp kh¸c thay thÕ nhµ cung cÊp Trung Quốc. §©y lµ mét thuËn lîi lín ®èi víi ngµnh dÖt may ViÖt Nam. Bªn phÝa ®èi t¸c Mü rÊt chó träng ®Õn thêi gian giao hµng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. Ng­êi tiªu dïng Mü lµ nh÷ng ng­êi ®· quen dïng hµng hiÖu cã tªn tuæi (mÆc dï s¶n phÈm ®ã ®· ®­îc may mÆc hay gia c«ng t¹i ViÖt Nam). Nh÷ng hµng hiÖu næi tiÕng lµ nh÷ng s¶n phÈm dÔ dµng ®­îc chÊp nhËn ë thÞ tr­êng nµy. Tiªu chuÈn nhËp khÈu cña thÞ tr­êng Hoa Kú ®Æt ra còng t­¬ng ®èi kh¾t khe. C¸c c«ng ty dÖt may xuÊt khÈu cÇn ®¹t tiªu chuÈn ISO 9.000, ISO 14.000, SA 8000, WRPA,"Cải tiến an toàn sản phẩm tiêu dùng" (CPSIA)… C¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam ®ang nç lùc n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, c¶i t¹o ®iÒu kiÖn lao ®éng ®Ó ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu cña thÞ tr­êng nµy. Ngoµi ra, khi th©m nhËp vµo thÞ tr­êng nµy th× c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn hiÓu r»ng ®©y lµ mét thÞ tr­êng cã hÖ thèng ph¸p luËt hoµn thiÖn nh­ng ®Çy phøc t¹p. Muèn th©m nhËp vµo thÞ tr­êng nµy cÇn n¾m ®­îc ph¸p luËt chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña Mü, c¸c ¸n lÖ, c¸c cam kÕt cña ViÖt Nam trong HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ®Ó giµnh quyÒn chñ ®éng. HiÖn t¹i ë Mü cã 4 lo¹i luËt ph¸p b¶o hé mËu dÞch mµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam sÏ th­êng gÆp ph¶i lµ: LuËt qu¶n lý nhËp khÈu b¶o vÖ kinh tÕ néi ®Þa b»ng c¸c biÖn ph¸p trõng ph¹t hoÆc h¹n chÕ nhËp khÈu; LuËt qu¶n lý xuÊt khÈu nh»m h¹n chÕ xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng hay b¸n hµng cho nh÷ng n­íc mµ Mü muèn h¹n chÕ vµ khuyÕn khÝch xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng cã lîi cho Mü; LuËt qu¶n lý xuÊt khÈu v× c¸c lý do an ninh chÝnh trÞ hay an ninh kinh tÕ; LuËt vÒ tiªu dïng ho¸ th­¬ng m¹i vµ cÊm ph©n biÖt ®èi xö. Với vị trí thứ 2 trong top 20 nước xuất khẩu dệt may vào Mỹ,chỉ đứng thứ 2 sau Trung Quốc chiếm 5,4% thị phần (năm 2008) đã thể hiện sự nỗ lực không hề nhỏ của ngành dệt may Việt Nam. b.Thị trường EU: EU lµ mét thÞ tr­êng nhËp khÈu hµng dÖt may lín cña ViÖt Nam sau Mỹ với 1,7 tỷ USD năm 2008 và 2009. Tuy nhiªn, khi xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng EU th× mÆt hµng dÖt may xuÊt khÈu cña ta gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. EU lµ mét thÞ tr­êng lín víi 500 triÖu d©n, tæng s¶n phÈm quèc néi (GDP) ®¹t trªn 12,256.48 tû euro(thống kê năm 2009), do vËy thÞ tr­êng EU lµ thÞ tr­êng kh«ng thÓ bá qua cña c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam. Hiện nay, đồng EURO đang có chiều hướng tăng giá so với đồng USD. Do đó đây là một cơ hội thuận lợi đối với Việt Nam khi xuất khẩu vào thị trường EU. Vì tỷ giá giữa đồng Euro và VND đang tăng thì hàng hoá của Việt Nam so với hàng hoá của các nước EU là tương đối rẻ hơn do đó thúc đẩy EU nhập khẩu hàng hoá từ nước ngoài đặc biệt là Việt Nam nhiều hơn.Lúng túng của nhiều doanh nghiệp Việt Nam hiện nay vẫn là thông tin: nên xuất gì, xuất như thế nào? EU có 27 quốc gia và mỗi quốc gia là một thị trường có thị hiếu và nhu cầu khác nhau, hàng dệt may Thổ Nhĩ Kì và Trung Quốc hiện nay đang tràn ngập EU. Khi đưa ra hàng dệt may vào thị trường EU cần chú ý điều kiện khí hậu, thị hiếu từng vùng để có hàng hoá thích hợp: ví dụ người Italia thường thích màu sắc sặc sỡ nhưng người Pháp lại không như thế. Hàng Việt Nam vào thị trường này không chỉ phải cạnh tranh về chất lượng mà còn phải cạnh tranh bằng giá cả. Vì vậy, hàng muốn bán được, phải có những ưu điểm hơn sản phẩm cùng loại, do thị trường EU đa dạng nên muốn xuất khẩu vào nước nào thì cách tốt nhất của doanh nghiệp Việt Nam là làm sao tiếp cận được kênh phân phối, tìm được người đại diện bán hàng tốt vào từng thị trường của EU. Giải quyết vấn đề này, ngoài việc thường xuyên cập nhật mạng, các doanh nghiệp nên tận dụng các dịch vụ hỗ trợ, tư vấn xuất khẩu như EURO CHAM, CBL, Cục xúc tiến thương mại, VietEuro. Tại các đơn vị này đều có những chương trình hỗ trợ doanh nghiệp đi hội chợ, gặp gỡ đối tác giới thiệu địa chỉ giao dịch.Tận dụng những dịch vụ này doanh nghiệp sẽ tránh được tình trạng do không am hiểu quy định có thể đầu tư thừa, không hiệu quả cho các thủ tục chứng nhận chất lượng hoặc kiểm tra hàng hoá xuất nhập khẩu. Các doanh nghiệp cũng có thể mua dịch vụ chào hàng giúp, thu thập thông tin, tìm kiếm đối tác từ các công ty tư vấn với mức phí hoa hồng chỉ tính khi được xuất hàng.Do đó, để vào thị trường EU thuận lợi, ngoài cạnh tranh ráo riết về giá thành, chi phí các doanh nghiệp còn phải tăng tốc hơn nữa trong lĩnh vực tiếp thị, đầu tư nhân sự đủ khả năng giao dịch trực tiếp, tìm đầu mối và chân hàng trực tiếp. EU vốn là thị trường khó tính, yêu cầu chất lượng cao, sản phẩm phải có yếu tố chú trọng bảo vệ sức khỏe. Nhiều nhà nhập khẩu của EU thường đòi hỏi các doanh nghiệp khi xuất khẩu sang thị trường này phải sưu tập đủ bộ tiêu chuẩn chất lượng gồm các chứng chỉ chất lượng sản phẩm: HACCP; CE; ISO 9.000; SA 8000;TBT; và quan trọng nhất là hệ thống chứng chỉ môi trường ISO 14.000. Trong năm 2009 thị phần xuất khẩu dệt may của Việt Nam vào EU là 2,1%,đứng thứ 10 trong top 20 nước xuât khẩu vào EU(theo hiệp hội dệt may Việt Nam). c. Thị trường Nhật Bản: Nhật Bản là thị trường truyền thống của Việt Nam đối với mặt hàng dệt may xuất khẩu. Vốn là một thị trường Châu á nên có nhiều điểm tương đồng với thị trường Việt Nam. Thị trường Nhật Bản sức tiêu dùng lớn với dân số hơn 129,5 triệu người, GDP đạt xấp xỉ 4,9 ngàn tỷ USD(thống kờ năm 2008), Nhật Bản là thị trường tiêu thụ hàng hoá lớn thứ 3 trên thế giới sau EU, đồng thời cũng là nước nhập khẩu lớn đứng thứ 6 trên thế giới.Thị trường Nhật Bản có yêu cầu riêng về chất lượng của hàng hoá đó là Japan indutrial standard (JIS). Hàng hoá có đáp ứng được tiêu chuẩn của JIS đề ra sẽ dễ tiêu thụ trên thị trường Nhật Bản, bởi người Nhật Bản rất tin tưởng hàng hoá có đóng dấu JIS, nếu hàng hoá mà không có đóng dấu này thì khó mà tiêu thụ được ở Nhật Bản. Hiện nay, tại các thành phố lớn của Nhật Bản có hai xu hướng mua sắm mới đó là: bán hàng qua bưu điện theo catalogue hàng mẫu và hàng bán qua internet. Những phương thức này được ưa chuộng do tiết kiệm thời gian cho những công chức Nhật vốn là những người luôn luôn bận rộn. Tuy nhiên việc bán hàng theo phương thức này phải thay đổi mẫu mã liên tục bởi khách hàng đa phần là phụ nữ. Hàng dệt may nên sản xuất theo mẫu mã, màu sắc, thiết kế của người Nhật Bản. Nếu làm được điều này thì đây là một mặt hàng có thế mạnh của Việt Nam vào Nhật Bản. Việt Nam cũng nên thành lập trung tâm giới thiệu sản phẩm xuất khẩu tại Nhật Bản để quảng bá hàng Việt Nam rộng rãi hơn. Bộ thương mại cần phối hợp với Jetro (tổ chức xúc tiến thương mại Nhật Bản) tại Việt Nam để tăng cường hơn nữa công tác thu thập và phổ biến thông tin về thị trường Nhật tới các doanh nghiệp, đặc biệt là các thông tin liên quan đến phương thức phân phối, thủ tục xin dấu chứng nhận chất lượng JIS, JAS và Ecomark. Các hoạt động xúc tiến thương mại vào thị trường Nhật Bản của các doanh nghiệp Việt Nam còn rất hạn chế do chi phí khảo sát thị trường hết sức tốn kém. Chính vì thế doanh nghiệp Việt Nam không nắm bắt được nhu cầu hàng hoá, thị hiếu tiêu dùng cũng như quy định về quản lý nhập khẩu của thị trường Nhật Bản. Với một thị trường hết sức năng động, mang nhiều nét đặc thù riêng như thị trường Nhật Bản thì việc thiếu thông tin sẽ hạn chế khả năng thâm nhập vào thị trường này. Thị trường Nhật Bản nhập khẩu lượng dệt kim của Việt Nam rất nhiều do đó các doanh nghiệp Việt Nam nên thúc đẩy xuất khẩu hàng dệt kim vào Nhật Bản.Nghiên cứu của các chuyên gia Nhật Bản cho thấy nhiều doanh nghiệp Việt Nam chỉ nghĩ tới việc thay đổi mẫu mã khi chu kỳ của sản phẩm đó bước sang giai đoạn thoái trào, hàng không bán được nữa. Điều này đã khiến cho dù đã chấm dứt sản xuất nhưng sản phẩm đó còn lưu thông rất nhiều trên thị trường. Do đó, để thâm nhập vào thị trường Nhật Bản cần tham gia các hội chợ và triển lãm thương mại, liên kết với doanh nghiệp Nhật Bản, bán hàng trực tiếp cho các nhà bán sỉ, hoặc bán lẻ (các cửa hàng chuyên biệt, các cửa hàng tổng hợp…).Hơn nữa, doanh nghiệp Việt Nam có thể liên kết với doanh nghiệp thương mại địa phương tại Nhật hoặc hình thành một liên minh trực tiếp với một nhà sản xuất tại thị trường này. Có thể bán hàng cho các doanh nghiệp thương mại của Nhật, các sản phẩm này sẽ mang nhãn hiệu của một trong các sản phẩm mà doanh nghiệp này đang mua bán.Vì vậy, nếu hàng với một nhãn hiệu nào đó mà không bán chạy thì sẽ có thể bị chuyển sang nhãn hiệu khác bán chạy hơn. Cách thức này ít rủi ro, nhưng không tạo được uy tín trong thị trường Nhật Bản - điều vốn rất cần thiết đối với doanh nghiệp dệt may Việt Nam cần khẳng định uy tín của mình. Nhật Bản vẫn là thị trường xuất khẩu lớn nhất. Hiện nay, hàng dệt may xuất khẩu của Việt Nam có xu hướng tăng xuất khẩu sang Nhật Bản, một phần do Nhật Bản lo ngại rằng nước này quá phụ thuộc vào hàng nhập khẩu từ Trung Quốc. Nhiều nhà nhập khẩu Nhật Bản đang nhập hàng từ Trung Quốc có xu hướng chuyển sang nhập từ Việt Nam để tận dụng lợi thế thuế nhập khẩu thấp hơn theo Hiệp định hợp tác kinh tế Việt Nam - Nhật Bản,trong năm 2008 Việt Nam đã xuât khẩu dệt may sang Nhật 810 triêu USD và 930 triệu USD năm 2009,đứng thứ 2 trong top 20 nước xuất khẩu dệt may vào Nhật Bản chỉ sau Trung Quốc,chiếm 3,4% thị phần(theo hiệp hội dệt may Việt Nam) 2. Hoạt động sản xuất hàng dệt may xuất khẩu: -Giá trị sản xuất xuất khẩu dệt may: Trong thêi gian tõ n¨m 1995 trë l¹i ®©y, ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®Æc biÖt lµ xuÊt khÈu ®· cã nh÷ng tiÕn bé ®¸ng kÓ. N¨m 1995 ngµnh dÖt may ViÖt Nam míi chØ xuất khẩu ®­îc kho¶ng 765,5 triÖu USD,đến năm 2008 đã đạt được 9120,4 triệu USD(tổng cục thống kê). Đơn vị 1995 1996 1997 2001 2002 2003 2006 2007 Sơ bộ2008 Triêu đô la Mỹ 765.5 993.1 1502.6 1975.4 2732.0 3609.1 5854.8 7732.0 9120.4 Giá trị xuất khẩu dệt may Víi gi¸ trÞ s¶n l­îng nh­ trªn ngµnh dÖt may ViÖt Nam cÇn nç lùc h¬n n÷a trong viÖc ®Çu t­ vµo trang thiÕt bÞ, m¸y mãc ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt phôc vô cho nhu cÇu xuÊt khÈu trong thêi gian tíi. -N¨ng lùc s¶n xuÊt, c«ng nghÖ: Do tr×nh ®é c«ng nghÖ s¶n xuÊt ch­a cao, thiÕt bÞ thiÕu ®ång bé,một lượng máy không nhỏ trong ngµnh may mÆc tham gia s¶n xuÊt ®· cò vµ l¹c hËu vÒ c«ng nghÖ. Ngµnh dÖt còng ë trong t×nh tr¹ng t­¬ng tù nªn kh«ng cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®ñ nhu cÇu. ViÖt Nam cã h¬n 2000 doanh nghiệp dÖt may, thu hót trªn 1 triệu lao ®éng(thống kê năm 2008), nh­ng quy m« cßn nhá bÐ. Ngµnh may tuy liªn tôc më réng ®Çu t­ s¶n xuÊt, ®æi míi thiÕt bÞ d©y chuyÒn ®ång bé chuyªn s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng nh­: d©y chuyÒn may s¬ mi, may quÇn ©u, quÇn Jean, complete, hÖ thèng giÆt lµ…nh­ng còng ch­a ®¸p øng ®­îc nh÷ng nhu cÇu xuÊt khÈu ngµy cµng t¨ng. N¨ng lùc s¶n xuÊt cña ngµnh dÖt may Lĩnh vực Số Doanh Nghiệp Số máy móc Năng lực sản xuất(theo năm) 1.Upstream Cotton ginning 60.000 tấn Spinning 145 3.789.000 350.000 tấn 2.Midstream weaving 401 21.800 1.000 mil.M2 Knitting 105 3.800 200.000 tấn Non-woven 7 5.000 tấn Dyeing and Finishing 94 1.109 700 mil.M2 3.Downtream Garment 2.424 918.700 2.400 mil.units Tery towel 62.000 tấn Nguån: Thèng kª cña Vitas, n¨m 2009 Kh«ng chØ thÕ, ngµnh dÖt may cßn cã nhiÒu h¹n chÕ kh¸c n÷a: kh©u kÐo sîi thiÕu sîi ch¶i kü; kh©u dÖt thiÕu m¸y dÖt khæ réng, c¸c c«ng ®o¹n chuÈn bÞ dÖt (nh­ hå, m¾c) rÊt yÕu, kh«ng t­¬ng øng víi hÖ thèng m¸y dÖt. Kh©u thiÕt kÕ mÉu dÖt cßn h¹n chÕ. Sè l­îng mÉu v¶i nghÌo nµn vÒ kÕt cÊu mËt ®é sîi ngang, sîi däc vµ mµu s¾c. Kh©u nhuém, hoµn tÊt cßn thiÕu c¸c c«ng ®o¹n chèng co, chèng nhµu…§Êy chÝnh lµ nh÷ng nguyªn nh©n lµm cho chÊt l­îng s¶n phÈm dÖt cßn thÊp, hoÆc kh«ng æn ®Þnh. §Æc biÖt nguån lao ®éng cña ngµnh dÖt may hiÖn nay ®ang trong t×nh tr¹ng thiÕu lao ®éng cã tay nghÒ vµ lao ®éng phæ th«ng. Trong khi quy m« ®µo t¹o vµ chÊt l­îng lao ®éng ch­a ®­îc n©ng cao nªn ngµnh dÖt may cßn thiÕu lao ®éng do ®ã lµm cho c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt kh«ng hîp lý dÉn ®Õn n¨ng suÊt thÊp. - C¬ cÊu s¶n phÈm: Thùc tÕ cho thÊy, trong nh÷ng n¨m trë l¹i ®©y quÇn ¸o do c¸c c¬ së trong n­íc s¶n xuÊt ra chÊt l­îng, mÉu m· ngµy cµng ®a d¹ng, phong phó, ®­îc tiªu thô nhiÒu trong n­íc vµ tiªu thô nhiÒu trªn thÞ tr­êng n­íc ngoµi. Theo c¸c cuéc th¨m dß gÇn ®©y, uy tÝn cña hµng may mÆc s¶n xuÊt trong n­íc ®èi víi ng­êi tiªu dïng néi ®Þa ®· ®­îc kh¼ng ®Þnh vµ ®ang cã xu h­íng ngµy cµng cao h¬n, ®Æc biÖt lµ c¸c s¶n phÈm cña c¸c c«ng ty An Ph­íc, May 10, ViÖt TiÕn, Maxx, Sanding, Legafastion, PT2000…Bªn c¹nh ®ã, c¸c doanh nghiÖp may mÆc trong n­íc ®ang cè g¾ng t¹o ra sù ®éc ®¸o cho mçi dßng s¶n phÈm, theo phong c¸ch ViÖt Nam. Mét sè c«ng ty ®· n¾m b¾t t©m lý thÝch hµng hiÖu cña giíi trÎ, ®· s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm míi theo c¸c mÉu m· xuÊt hiÖn trªn phim ¶nh, truyÒn h×nh hoÆc ®Æt mua mÉu m· cña c¸c nhµ thiÕt kÕ n­íc ngoµi ®Ó t¹o dÊu Ên riªng cho s¶n phÈm cña m×nh b»ng c¸ch ®Æt in m¸c quÇn Jean ë n­íc ngoµi ®Ó thu hót giíi trÎ b»ng sù ®éc ®¸o cña dßng s¶n phÈm míi. C¬ cÊu c¸c s¶n phÈm may c«ng nghiÖp xuÊt khÈu ®· cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ. Ngµnh may ®· cã nh÷ng s¶n phÈm chÊt l­îng cao, ®¸p øng nhu cÇu cña nh÷ng nhµ nhËp khÈu “khã tÝnh” nh­ quÇn ¸o thÓ thao, quÇn ¸o Jean…S¶n xuÊt phô liÖu may còng ®· cã nh÷ng tiÕn bé nhÊt ®Þnh c¶ vÒ chñng lo¹i vµ chÊt l­îng. Nh÷ng s¶n phÈm nh­ chØ kh©u Tootal Phong Phó, kho¸ kÐo Nha Trang, mex ViÖt Ph¸t, b«ng tÊm ViÖt TiÕn, nót nhùa ViÖt ThuËn…®ñ tiªu chuÈn chÊt l­îng cao cho kh©u may xuÊt khÈu tuy nhiªn s¶n l­îng cßn Ýt ch­a ®¸p øng ®ñ nhu cÇu hiÖn t¹i cña ngµnh. -T×nh h×nh vÒ cung cÊp nguyªn liÖu, phô liÖu: HiÖn nay, ngµnh dÖt may ViÖt Nam cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n ë c¶ ®Çu ra vµ ®Çu vµo: ®ã lµ vÊn ®Ò nguyªn phô liÖu, vèn ®Çu t­. Nguyªn phô liÖu ®Ó cung cÊp cho ngµnh may xuÊt khÈu hÇu nh­ ch­a s¶n xuÊt ®­îc ®ang ph¶i nhËp khÈu víi mét l­îng kh¸ lín. Nguyªn nh©n lµ ë chç, viÖc s¶n xuÊt nguyªn liÖu trong n­íc vµ vïng nguyªn liÖu trong n­íc ch­a ®­îc chó träng ®óng møc. Trong n¨m 2008 ViÖt Nam vÉn ph¶i nhËp khÈu tõ thÞ tr­êng thÕ giíi 289,3 ngàn tÊn b«ng vµ 171,7 ngàn tấn xơ T×nh h×nh nhËp khÈu b«ng & s¬ sîi dÖt Năm 2007 2008 Bông (1000 tấn) 209,9 289,3 xơ(1000 tấn) 160,51 171,7 Nguån: Kh«ng chØ khã kh¨n trong viÖc cung cÊp b«ng mµ ngay c¶ c¸c lo¹i phô liÖu cung cÊp cho ngµnh may xuÊt khÈu cũng chưa đáp ứng đủ nhu cầu, nªn dÉn tíi t×nh tr¹nh khã kÕt nèi gi÷a 2 kh©u dÖt vµ may. ViÖc th«ng tin tiÕp thÞ cña c¸c doanh nghiÖp dÖt cho doanh nghiÖp may vÉn cßn h¹n chÕ, chÝnh s¸ch hËu m·i ch­a chu ®¸o, kh«ng cã tr¸ch nhiÖm cao ®èi víi l« hµng m×nh s¶n xuÊt ra ®Õn cïng. ChÝnh v× lý do nµy