Đề tài Tăng trưởng kinh tế và các nhân tố của tăng trưởng. Đánh giá vai trò của các nhân tố đối với tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong thời gian qua

địa vị chính trị - xã hội trong cộng đồng. Sự phát triển của tổng thể kinh tế có thể đem đến những biến đổi có lợi cho dân tộc này, nhưng bất lợi cho những dân tộc kia. Đó chính là những nguyên nhân nảy sinh xung đột giữa các dân tộc ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình phát triển kinh tế đất nước. Do vậy phải lấy tiêu chuẩn bình đẳng, cùng có lợi cho tất cả các dân tộc,nhưng lại bảo tồn được bản sắc riêng và các truyền thống tốt đẹp của mỗi dân tộc, khắc phục được xung đột và mẩt ổn định chung của cộng đồng. Điều đó sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình tăng trưởng và phát triển. 2.4.Cơ cấu tôn giáo. Vấn đề tôn giáo đi liền với vấn đề dân tộc, mỗi tộc người đều theo một tôn giao. Trong một quốc gia có nhiều tôn giáo. Các dân tộc ít người ít tiếp xúc với thế giới hiện đại thường tôn thờ các thần linh tuỳ theo quan niệm .Mỗi tôn giáo còn chia ra làm nhiều giáo phái.Ngoài ra còn có nhiều đạo giáo riêng mà chỉ có một số dân tộc tôn thờ. Mỗi đạo giáo có những quan niệm, triếy lí tư tưởng riêng, bám sâu vào cuộc sống của dân tộc. Những ý thức tôn giáo thường là cố hữu, ít thay đổi theo sự phát triển kinh tế xã hội. Những thiên kiến của tôn giáo nói chung có ảnh hưởng tới sự tiến bộ của xã hội tuỳ theo mức độ, song có thể là sự hoà hợp , nếu có chính sách đúng đắn của Chính phủ. 2.5. Sự tham gia của cộng đồng Dân chủ và phát triển là hai vấn đề có tác dụng tương hỗ lẫn nhau. Sự phát triển là điều kiện làm tăng thêm năng lực thực hiện quyền dân chủ của cộng đồng dân cư trong xã hội. Ngược lại, về phía mình sự tham gia của cộng đồng là nhân tố bảo đảm tính chất bền vững và tính động lực nội tại cho phát triển kinh tế, xã hội. Các nhóm cộng đồng dân cư tham gia trong việc xác định các mục tiêu của chương trình, dự án phát triển quốc gia, nhất là mục tiêu phát triển các địa phương của họ, tham gia trong quá trình tổ chức thực hiện, kiểm tra giám sát các hoạt động phát triển tại cộng đồng và tự quản lý các thành quả của quá trình phát triển. Đó chính là yếu tố cần thiết cho một xã hội phát triển nhằm tạo dựng sự nhất trí cao, tính hiệu quả và sự thích ứng, ổn định trong thực hiện mục tiêu phát triển, đồng thời khích lệ được tiềm năng của mọi cá nhân và cả cộng đồng vào trong quá trình phát triển kinh tế, giảm thiểu hiện tượng tham nhũng trong xã hội. Tuy vậy, để sự tham gia của cộng đồng thực sự có hiệu quảvà tránh những hệ quả không tích cực của yếu tố này , cần thiết phải có cơ chế xác định mức độ tham gia của dân cửtong các hoạt động phát triển như quy định những việc dân cần biết, dân cần được bàn, được trực tiếp quyết định và được kiểm tra. Cơ chế tham gia trên phải gắn với hình thức tổ chức sự tham gia cụ thể như: công đoàn các hiệp hội trên địa bàn dân cư, hiệp hội ngành nghề trong các tồ chức kinh doanh, các hội đồng trong đó có sự góp mặt của thành phần dân cư. B.Thực trạng tăng trưởng kinh tế Việt Nam I. Những thành tựu. Theo công bố của tổng cục thống kê,năm qua ca nước đã sản xuất và cung ứng một khối lượng hàng hóa,dịch vụ giá trị :1143442 tỷ đồng,tương đương 71,4 tỷ USD. Nếu tính theo giá trị so sánh của năm 1994(kỳ gốc để tính số liệu),GDP ước tính đạt 461189 tỷ đồng. Tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trong nước(GDP) năm 2007 đạt 8,48%. Chúng ta thấy gì từ những con số này? Thứ nhất: Tăng trưởng kinh tế năm 2007 cao hơn tốc độ của các năm trước,đã khá sát với mục tiêu Quốc hội đề ra (8,5%) và thuộc loại cao đối với các nước trong khu vực,ơ Châu Á và trên thế giới.Theo đánh giá của ngân hàng phát triển Châu Á-ADB, Việt Nam có tốc đọ tăng trưởng cao thứ 2 so với các nước trong khu vực,sau Trung Quốc(11,2%);vượt qua cả Singapore(7,5%). Việc tăng trưởng cao(>8%) này có ý nghĩa rất lớn,tạo tiền đề để có thể hoàn thành và hoàn thành vượt mức mục tiêu tăng 7,5%- 8%/năm của kế hoạch 5 năm (2006-2010). Thứ hai: nhờ tăng trưởng kinh tế cao,tốc độ tăng dân số có chiều hướng giảm, nên GDP bình quân đầu người đã đạt 820 USD / người. Đây là dấu hiệu để nước ta vượt qua ranh giới của một nước đang phát triển có thu nhập thấp. Nhờ kinh tế tăng trưởng,lượng lao động được thu hút nhiều,thất nghiệp giảm,tỷ lệ nghèo giảm nhanh. Đến nay,có gần 4 triệu hộ nghèo và 1,7 triệu người có hoàn cảnh khó khăn được tiếp cận với nguồn vốn thuộc 10 chương trình tín dụng ưu đãi của nhà nước,góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo từ 18%(2006) xuống còn 14,7% năm 2007. Thứ ba: Tăng trưởng kinh tế đạt ở cả 3 nhóm ngành: nông-lâm nghiệp-thủy sản;công nghiệp - xây dựng và dịch vụ. Trong đó dịch vụ được xem là điểm sáng nhất. Nếu như năm ngoái khu vực này tăng trưởng với mức 8,29% thì năm nay đạt 8,68%. Cơ cấu đóng góp trong GDP củng nâng từ mức 38,08% năm 2006 lên 38,14% trong năm 2007. Tỷ trọng đóng góp của CN-XD trong GDP cũng cải thiện hơn năm 2006 chiếm 41,61%(2006:41,52%) .tốc độ tăng trưởng của khu vực này đạt 10,6%. Mức tăng trưởng GDP và các khu vực kinh tế Khu vực nông nghiệp gặp khó khăn do thiên tai và dịch bệnh,song không sa sút so với năm 2006. tốc đọ tăng trưởng 3,41% .tuy nhiên tỷ trọng đọng góp GDP giảm từ 20,4%(2006) xuống 20,25%(2007). II. Nhân tố tác động đến sự tăng trưởng 1. Nhân tố kinh tế 1.1. Các nhân tố tác động đến tổng cung 1.1.1. Vốn Trong những năm gần đây,vốn được xem là nhân tố đóng góp nhiều nhất vào tăng trưởng kinh tế VN . Nói một cách khác, những thành tựu tăng trưởng kinh tế của đất nước phần nhiều xuất phát từ khả năng huy động các nguồn vốn trong và ngoài nước. Trong những năm qua,môi trường đầu tư ở nước ta đã được cải thiện tích cực.Hệ thống cơ chế,chính sách,pháp luật về tài chính đã từng bước được đổi mới theo hướng tạo cở sở sản xuất kinh doanh. Bên cạnh đó nhà nước cũng đã huy động các nguồn lực, tập trung đầu tư nâng cấp hệ thống cơ sở hạ tầng kinh tế xã hội, góp phần giảm bớt các yếu tố chi phí đầu vào, chi phí trung gian cho các doanh nghiệp. Nhờ đó môi trường đầu tư và môi trường kinh doanh ở nước ta đã cởi mở, thông thoáng, minh bạch và có tính cạnh tranh cao. Điều đó thể hiện tỷ trọng vốn dành cho đầu tư phát triển ngành càng tăng. Theo thực tế ước tính đạt 461,9 nghìn tỷ đồng bằng 40,4% tổng sản phẩm trong nước và tăng 15,8% so với năm 2006. a)Vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước Trước thời kỳ đổi mới nguồn thu của ngân sách nhà nước ta từ thuế, phí, lệ phí và toàn bộ số thu khác trong nước cộng lại, thường không đảm bảo đủ chi thường xuyên chứ chưa nói gì tới chi đầu tư phát triển . Kể từ khi đổi mới nền kinh tế, cải cách hệ thống thu ngân sách nhà nước dẫn đến những thay đổi tích cực:ngân sách hằng năm đều tăng với tốc độ cao hơn tốc độ tăng trưởng kinh tế với nguồn thu luôn được đảm bảo dù thu nhập từ thuế nhập khẩu giảm theo tiến trình hội nhập quốc tế, tốc độ năm 2004 tăng 17,5%; 2005 tăng lên 38% b)Vốn đầu tư của khu vực tư nhân Bên cạnh sự đầu tư từ ngân sách nhà nước thì vốn đầu tư của khu vực tư nhân cũng đóng góp một phần không nhỏ vào sự tăng trưởng kinh tế. Việc ban hành luật doanh nghiệp mới đầy đủ và hoàn thiện hơn cho khu vực kinh tế tư nhân vào tháng 6/1999 có hiệu lực 1/1/2000 đã tạo ra bước đột phá trong công cuộc cải cách kinh tế Việt Nam.Đặc biệt vào cuối năm 2005,Quốc hội đã thông qua nhiều đạo luật quan trọng nhằm cải thiện hơn nữa môi trường đầu tư,kinh doanh,trong đó có luật đầu tư(chung) và luật đoanh nghiệp (thống nhất). triển vọng tương đối lạc quan về sự phát triển kinh tế của VN cùng với thực hiện các cam kết song phương và đa phương trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế cũng tạo nên sức hút mạnh mẽ cho đầu tư của khu vực tư nhân. c)vốn đầu tư thông qua ngân hàng và các tổ chức tín dụng thơi gian qua,các ngân hàng thương mại VN đã có những bước phát triển vượt bậc về số lượng,quy mô,thực hiện tốt nhiệm vụ trung tâm thanh toán và dẫn vốn trong nền kinh tế,đáp ứng yêu cầu công cuộc đổi mới kinh tế,góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Trong giai đoạn 2001-2005,vốn đầu tư thông qua kênh trung gian tài chính(hệ thống ngân hàng) vào nền kinh tế chiếm trung bình từ 20-22% tổng vốn đầu tư toàn xã hội. Bình quân tăng trưởng huy động vốn giai đoạn 2001-2005 đạt khá cao,từ 20-25% hàng năm. d)vốn nước ngoài Viêc gia nhậpTổ chứcThương mại thế giới (WTO) của nước ta, ngoài nhiều mục tiêu khác, thì việc thu hút các nguồn vốn đâù tư nước ngoài là một trong những mục tiêu quan trọng. Các nhà đầu tư nước ngoài cũng đã nhận ra việc tăng tốc đầu tư vào Việt Nam là “trông giỏ bỏ thóc”. Sự tăng tốc đầu tư nước ngoài vào VN được thể hiện ở cả ba nguồn, bao gồm nguồn vốn đầu tư trực tiếp, nguồn vốn hỗ trợ phát triễn chính thức và nguồn vốn đầu tư gián tiếp. +vốn đầu tư trực tiếp-FDI Ngay từ khi chỉ mới nghe tin VN chuẩn bị gia nhập WTO đã có dấu hiệu khởi sắc,năm 2006 đã đạt kỷ lục cả về lượng vốn đăng ký(10,2 tỉ USD),cả về lượng vốn thực hiện(4,1 tỉ USD) Với chỉ 2 tháng đầu năm 2007,đă có nhiều dự án lớn được đề xuất.Như dự án xây dựng khách sạn, trung tâm hội nghị, văn phòng ,căn hộ cao cấp tại Hà Nội của tập đoàn Gamuda(Malaysia) với số vốn 1 tỉ USD; dự án xây dựng nhà máy nhiệt điện công suất 2.640 MW và 2 cảng trung chuyển container quóc tế Vân Phong (Khánh Hòa) CỦA Tập đoàn Foxcon (Đài loan) dự kiến đầu tư 5 tỉ USD xây dựng thành phố công nghệ sản xuất các sản phẩm điện tử cao cấp tại Bắc Ninh-Bắc Giang ; Tập đoàn Rivier( Đài Loan) dự định đầu tư khách sạn 5 sao với trên 500 triệu USD ở Hà Nội ; tại Vĩnh Phúc, Tập đoàn Compell (Đoàn Loan) dự định đầu tư 500 triệu USD cho dự án sản xuất điện tử và một số nhà đầu tư Hàn Quốc đề nghị đâu tư 500 triệu USD xây dựng trường đua ngựa… Tăng tốc vốn đăng ký là quan trọng , nhưng tăng tốc vôn s thực hiện còn quan trọng hơn, bởi vì đây mới là lượng vốn thực tế đưa vào đầu tư sản xuất kinh doanh. Sản xuất kinh doanh của khu vưc FDI trong 2 tháng đầu năm 2007 đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Chưa kể dầu khí ,khu vực này đạt doanh thu khoảng gần 4 ti USD , tăng 25% so vơi cùng kỳ ; xuất khẩu đạt trên 2,7 tỉ USD ,tăng 41,1%;giá trị sản xuất công nghiệp tăng cao hơn nhiều so với tốc độ tăng của toàn ngành công nghiệp(25,5% so với 17,5%)… +Nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức-ODA Cuối năm 2006 , các nhà tài trợ đã cam kết cho Việt Nam đạt cao nhất tư trước đến nay (4,45 ti USD).Cơ sở hạ tầng là linhw vực thu hút viện trợ ODA lớn nhất. Những thành tích sử dụng viện trợ cho xóa đói giảm nghèo và phát triển bền vững của VN trong những năm qua là tín hiệu cho thấy VN đang sử dụng có hiệu quả ODA . Các dự án phát riển nộng thôn và cơ sở hạ tầng hàng năm đã giúp cải thiện đời sống địa phương và nâng cao tiềm lực sản xuất của địa phương,góp phần thúc đẩy sự phát triển và nâng cao khả năng cạnh tranh của nền kinh tế. +Vốn đầu tư gián tiếp Nguồn vốn đầu tư gián tiếp nươc ngoài những năm trước kia không đáng kể , tử nửa cuối năm 2006 đã chảy vào VN khá mạnh (lên đến 3 tỉ USD) góp phần làm cho thị trường chứng khoán “phi mã”. Đầu năm nay, lượng vốn thuộc nguồn vốn này còn tăng mạng hơn,ước tính đến nay đã lên đến trên 4 tỉ USD ,chiếm gần 1/3 tổng giá trị vốn hóa thị trường (khoảng 14 tỉ USD,bằng 23% GDP).Tới đay , khi có nhiều công ty đại gia được cổ phần hóa và niêm yết lên sàn,số vốn này sẽ tiếp tục chảy vào. Bên cạnh những nguồn vốn nêu trên,còn có 1 nguồn không kém phần quan trọng đó là nguồn kiều hối. Nhiều hội thảo doanh nhân Việt Kiều ,các buổi họp mặt của các hội người VN ở nước ngoài đã góp phần của Việt Kiều với quê hương đất nước. Cộng đồng người Việt có cống hiến cho đất nước đang được dành nhiều ưu đãi và được khuyến khích mở rộng kinh doanh tại VN.Đó là định hướng nhất quán và đang được triển khai thực hiện từ trung ương đến địa phương. Việt Nam có những hạn chế trong trong việc huy động vốn cho tăng trưởng kinh tế. Việc cải thiện môi trường đầu tư chưa đạt được kết quả như chúng ta mong muốn. Nhiều câu hỏi đặt ra vẫn chưa tìm được câu trả lời xác đáng : Tại sao môi trường đầu tư đã được cải thiện mà nguồn vốn tiềm ẩn trong dân cư và các thành phần kinh tế ngoài quốc doanh vẫn chưa huy động nhiều cho đầu tư? Tại sao vốn FDI vẫn không vào nhiều so với các nước khác trong khu vực? Điều đó phải chăng do môi trường đầu tư ở nước ta vẫn chưa thực sự hấp dẫn hoặc là cơ chế chính sách còn bất cập. Vì vậy chúng ta cần phải cố gắng hơn trong việc cải thiện môi trường này. 1.1.2. Lao động Việt Nam với một nguồn lao động dồi dào, một đội ngũ dân số vào loại trẻ: đã đóng góp một phần quan trọng tới sự tăng trưởng chung của nền kinh tế. Nhiều nhà kinh tế thế giới cho rằng: dân số Việt Nam có “cơ cấu vàng” nếu được khai thác triệt để sẽ là yếu tố quan trọng cho phát triển kinh tế của đất nước. Theo kết quả điều tra về “thực trạng lao động- việc làm” của bộ lao động thương binh xã hội thì năm 2007, lực lượng lao động cả nước là 46,61 triệu người (chiếm 54,8% dân số cả nước) tăng 2,27% so với năm 2006. Trong đó lao động trẻ từ 15-30 tuổi chiếm gần 50% tổng lực lượng lao động cả nước. Tỷ lệ lao động trẻ cao so với nhiều nước trong khu vực là một lợi thế của lao động Việt Nam. Bên cạnh những ưu thế về thể chất, lao động trẻ thường là đội ngũ có học thức, năng động, sáng tạo, ham hiểu biết, tiếp thu nhanh kỹ thuật và công nghệ mới. Mặt khác nhờ chính sách quan tâm đến tăng giáo dục của nhà nước nên lao động Việt Nam có trình độ học vấn tương đối cao. Nhiều nghiên cứu định lượng trong thời gian từ 1995-2006 cho thấy lao động đã đóng góp trên 29,2% vào tăng trưởng kinh tế Việt Nam. Hạn chế cơ bản đối với Việt Nam: Số người được đào tạo nghề và kỹ năng chuyên môn còn quá ít . Ý thức tổ chức kỷ luật, tác phong công nghiệp rất yếu, thể hiện ở lối sống vô tổ chức, vô kỷ luật, làm việc tùy tiện, thiếu sự hợp tác giữa các nước trong khu vực đang có khoảng cách khá xa. Theo số liệu ngân hàng Đông Á công bố năm 2006 năng suất lao động bình quân ở Việt Nam bằng 37% của Philipin, 16% của Thái Lan, 2% của Đài Loan và 1% của Singapo =>cần có những chiến lược xây dựng, nuôi dưỡng và khai thác hợp lý, thế hệ lao động trẻ nước nhà có thể phát triển nhanh. 1.1.3. Tài nguyên Nằm ở khu vực Đông Nam Á, Việt Nam là nước có nguồn tài nguyên phong phú, đa dạng. + Tài nguyên ngư nghiệp:Hiện nay, chúng ta có khoảng 1 triệu ha mắt nước nội địa, 1 triệu ha mặt nước lợ-mặn, trên 3200 km bờ biển với diện tích lãnh hải, khoảng 1 triệu km2. Đất nước ta có nhiều loại thủy hải sản phong phú, có giá trị kinh tế cao như: tôm, cua, mực, rong biển…. Cho đến nay, chúng ta đã xác định được trên 2000 loài cá biển với trữ lượng đánh bắt có thể lên tới 1,4-1,5 triệu tấn/năm. Đặc biệt với đặc điểm bờ biển trải dài, Việt Nam có tiềm năng to lớn về phát triển du lịch biển, với những bãi biển, vịnh biển của Việt Nam được du khách cả thế giới biết đến như Vịnh Hạ Long (2 lần UNESCO công nhận là di sản thiên nhiên thế giới và đã được nằm trong danh sách đề cử kỳ quan thiên nhiên thế giới) Vịnh Nha Trang- 1trong những vịnh đẹp nhất hành tinh, bãi biển Đà Nẵng… Về kinh tế biển và vùng ven biển, theo tính toán của cơ quan chức năng năm 2000, GDP của nền kinh tế biển và vùng ven biển đóng góp 39% GDP của cả nước, năm 2005 của du lịch biển chiếm khoảng 17-20% + Việt Nam cũng đánh giá là nước có tài nguyên khoáng sản khá phong phú. Qua kết quả điều tra địa chấ, thăm dò khoáng sản đã phát triển gần 5000 mỏ quặng với 60 loại khoáng sản khác nhau. Công nghiệp khai thác khoáng sản ở Việt Nam mặc dù còn kém phát triển nhưng cũng đã góp phần quan trọng trong sự nghiệp phát triển kinh tế, xã hội của đất nước, góp phần đầy nhanh quá trình công nghiệp hóa-hiện đại hóa. Than có trữ lượng hàng trăm tỷ tấn, sắt khoảng 1,2 tỷ tấn, booxxit 6,6 tỷ tấn ….. Đặc biệt trong thời gian vừa qua dầu khí đã đóng góp rất lớn vào sự tăng trưởng kinh tế Việt Nam. Ngoài ra còn có tài nguyên rừng và đất đai…. 1.1.4.Tác động của yếu tố công nghệ - kỹ thuật đến tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam: Kết quả phân tích định lượng về đóng góp thấp của tài sản vào vốn tẳng trưởng có thể bắt nguồn từ tính hiệu quả công nghệ thấp và đó là một nguyên nhân của tẳng trưởng dướ mức tiềm năng trong giai đoạn vừa qua. Tình trạng hay gặp phải là tài sản vốn được hình thành qua quá trình đầu tư chưa được sử dụng 1 cách tối đa vào quá trình tạo giá trị gia tăng, qua đó ảnh hưởng tới năng suất lao động. Nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, nhưng có lẽ dễ nhận thấy nhất ở Việt Nam là: Đầu tư công nghệ sai đia điểm, sai mục đích làm cho tài sản đã hình thành không được hoặc ít được sử dụng vào quá trình sản xuất. Đầu tư quá mức vào thiết bị, máy móc nhưng công suất sử dụng thấp hơn nhiều so vói mực tối đa cho phép. Không có khả năng sử dụng công nghệ 1 cách hiệu quả do quá trình lao động thấp, không có khả năng tiếp thu và vân hành. Nhìn chung, nhiều trường hợp trên đây có liên quan đến đầu tư nhà nước và chính sách sản xuất thay thế nhập khẩu và bảo hộ sản xuất trong nước đối với 1 số ngành công nghiệp. Bên cạnh đó, 1 vấn đề khác đặt ra là trình độ lao động chưa đủ để nắm bắt bà sử dụng công nghệ hiện có hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, tình trạng máy móc thiết bị nhập khẩu không được đưa vào sử dụng đã xảy ra từ nhiều năm nay. Một số ngành công nghiệp sử dụng nhiều vốn hiện đang sản xuất dưới mức công suất như sản xuất ô tô, xe đạp, xe máy lắp rắp…Thực tế này đâng gây lãng phí nguồn lực và góp phần làm giảm đóng góp của các tài sản tích lũy vào tăng trưởng. Để tăng năng suất lao động thì nguồn lực công nghệ của doanh nghiệp, kể cả năng lực đổi mới công nghệ và khả năng tiếp thu công nghệ của doanh nghiệp là các yếu tố mang tính chất quyết định. a/ Về các tổ chức R&D: Cho đến nay trên 60% tổng số chính sách nghiên cứu khoa học và tổ chức R&D ở Việt Nam là thuộc sở hữu nhà nước. Số lượng tổ chức R&D và cơ cấu theo sở hữu: Sở hữu 2000 2001 2004 Số lượng Tỉ lệ Số lượng Tỉ lệ Số lượng Tỉ lệ Khu vực nhà nước -Các bộ, ngành -Các trương đại học -Doanh nghiêp nhà nước 517 60,61 661 58,13 688 61,37 342 40,09 423 40,25 481 42,91 120 14,06 129 12,27 144 12,85 55 6,46 59 5,61 63 5,62 Khu vực tập thể 311 35,64 399 37,96 381 33,99 Khu vực tư nhân 25 2,86 41 3,91 52 4,69 Tổng số 873 100 1051 100 1121 100 Nguồn: Bộ khoa học và công nghệ, trích báo cáo đề tài khoa học cấp bộ năm 2005 Lê Bá Xuân (2005). Các tổ chức R&D của nhà nước đang phải đứng trước nhiều thách thức lớn, đó là: Sau nhiều năm đổi mới và cơ cấu lại, các tổ chức R&D của nhà nước vẫn tập trung ở các đô thị lớn, tập trung ở 1 số ít ngành mà các doanh nghiệp nhà nước có quy mô lớn giữ vài trò chủ đạo như dầu khí, năng lượng. Kéo theo đó là lực lượng cán bộ khoa học có trình độ tập trung chủ yếu ở các thành phố lớn, các trường đại học lớn và các doanh nghiệp nhà nước qui mô lớn… Các tổ chức R&D của Việt Nam chưa có khả năng đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp về cung ứng dịch vụ công nghệ, về nghiên cứu đổi mới công nghệ và chuyển giao cho doanh nghiệp. Do đó, các tổ chức R&D của Việt Nam chưa thực sự đóng góp vào phát triển và ứng dụng công nghệ mới. b/ Về chi ngân sách nhà nước cho khoa học công nghệ: Chi ngân sách nhà nước cho sự nghiệp khoa học công nghệ tăng về số tuyệt đối, nhưng về số tương đối tỉ lệ chi trong tổng chi ngân sách không ổn định. Ví dụ: năm 2000, chi cho khoa hoc công nghệ chiếm 1,14% của tổng chi ngân sách nhà nước, đến năm 2002 là 1,25%, nhưng năm 2003 chỉ còn 1,03%. So với GDP, chi cho khoa học công nghệ của Việt Nam rất thấp, ước đạt 0,28% của GDP năm 2000, và 0,3% của GDP năm 2003. Trong khi đó R&D của các nước đang phát triển cũng dao động từ 1 -2% của GDP và của các nước phát triển là >2% của GDP. Nguồn ngân sách cho khoa học công nghệ đã ít lại được phân bổ vẫn theo cơ chế cấp phát, dàn trải và tài trợ chưa có muc tiêu, tiêu chí rõ ràng, chưa đặt yêu cầu rõ ràng về số lượng và chất lượng của tăng sản phẩm khoa học công nghệ cụ thể đối với tùng tổ chức sủ dụng ngân sách. c/ Về nguồn lực đổi mới công nghệ của doanh nghiệp nhà nước: Theo đánh giá năng lực công nghệ của các doanh nghiệp Việt Nam là rất yếu, và đầu tư của doanh nghiệp cho đổi mới công nghệ còn rất thấp, nhất là trong lĩnh vực công nghệ, nơi có nhu cầu cao về đổi mới công nghệ. Theo số liệu tổng cục thông kê năm 2003 thì chỉ có khoảng 8% số doanh nghiệp có công nghệ tiên tiến, 75% có công nghệ trung bình và lạc hậu. Công nghệ của các doanh nghiệp chủ yếu được nhập khẩu từ nhiều nước khác nhau nên thiếu đồng bộ. Trong khi đó chuyển giao công nghệ từ các công ty đa quốc gia cho các công ty con ở trong nước còn rất hạn chế. Theo kết quả điều tra 93 doanh nghiệp (gồm 60 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và 33 doanh nghiệp trong nước, do Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương thực hiện trong năm 2004, tới 70% doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài cho rằng họ ít tiếp cận được công nghệ từ công ty mẹ. Nhìn chung, sự yếu kém về năng lực R&D, về đầu tư đổi mới công nghê, về tiếp thu công nghệ mới của doanh nghiệp trên đấy đã giải thích phần nào cho đóng góp thấp của tiến bộ công nghệ vào tăng năng suất lao động của doanh nghiệp nói riêng và của cả nền kinh tế nói chung. Sách : tăng trưởng kinh tế Việt Nam 15 năm (1991-2005) từ góc độ phân tích đóng góp của các nhân tố sản xuất. Chủ biên: Lê Bá Xuân – Nguyễn Thị Tuệ Anh. Nhà xuất bản Khoa học và kỹ thuật. 1.2. Các nhân tố tác động đến tổng cầu Tæng cÇu AD cña nÒn kinh tÕ chÝnh lµ kh¶ n¨ng chi tiªu, søc mua vµ n¨ng lùc thanh to¸n .Hay nãi c¸ch kh¸c c©c yÕu tè chi tiªu cho tiªu dïng c¸ nh©n C, chi tiªu cña ChÝnh Phñ G, chi cho ®Çu t­ I, chi qua ho¹t ®éng xuÊt nhÊp kh¶u NX lµ 4 yÕn tè cÊu thµnh nªn tæng cÇu. D­íi sù t¸c ®éng cña thÞ tr­êng c¸c yÕu tè cña tæng cÇu th­êng xuyªn biÕn ®æi, nÕu tæng cÇu bÞ gi¶m sót sÏ g©y l·ng phÝ nguån lùc quèc gia nh­ng kh«ng ®­îc huy ®éng vµ lµm h¹n chÕ møc t¨ng tr­ëng thu nhËp. ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua víi tèc ®é t¨ng tr­ëng kh¸ nhanh so víi khu vùc, ®Æc biÖt n¨m 2007 tèc ®é t¨ng tr­ëng ®¹t 8.5% 1 phÇn do c¸c yÕu tè cña tæng cÇu t¸c ®«ng.Tuy nhiªn c¸c yÕu tè cña tæng cÇu 1 mÆt thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ, mÆt kh¸c nã l¹i k×m h·m t¨ng tr­ëng kinh tÕ. 1.2.1. Chi cho tiªu dïng c¸ nh©n Theo nghÞ ®Þnh 94/2006/N§-CP vµ nghÞ ®Þnh 03/2006/N§-CP vÒ viÖc ®iÒu chØnh møc l­¬ng tèi thiÓu th× thu nhËp cña ng­êi d©n còng ®­îc n©ng cao .Thu nhËp b×nh qu©n 1 th¸ng cña 1 ng­êI lao ®éng trong khu vùc nhµ n­íc ®¹t 2064,2 ngh×n ®ång; trong ®ã lao ®éng do TW qu¶n lý 2522,6 ngh×n ®ång; vµ lao ®éng do ®Þa ph­¬ng qu¶n lý 176,.0 ngh×n ®ång. Tuy nhiªn møc thu nhËp gi÷a c¸c ngµnh, c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp, c¸c ®Þa ph­¬ng kh«ng ®ång ®Ìu.Tû lÖ hé nghÌo cña c¶ n­íc ®· gi¶m tõ 15,47% n¨m 2006 xuèng cßn 14,75% n¨m 2007 vµ v­ît kÕ ho¹ch ®Ò ra 10%. §i cïng víi viÖc t¨ng l­¬ng, th× vÊn ®Ò gi¸ c¶ trong n¨m 2007 còng lµ mét ®iÒu ®¸ng bµn. MÆc dï nÒn kinh tÕ lu«n ph¶i chÊp nhËn 1 sù ®¸nh ®æi gi÷a l¹m ph¸t vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ(Ýt nhÊt lµ trong ng¾n h¹n) th× chØ sè gi¸ tiªu dïng n¨m 2007 lµ 1 ®IÒu ®¸ng lo ng¹i Theo sè liÖu cña tæng côc thèng kª(TCTK): So víi th¸ng 12 n¨m 2006, gi¸ tiªu dïng n¨m 2007 t¨ng 13.63% trong ®ã nhãm hµng ¨n uèng vµ dÞch vô ¨n uèng t¨ng 18.92%; nhµ ë vµ vËt liÖu x©y dùng t¨ng 17.12&; c¸c nhãm hµng ho¸ vµ dÞch vô kh¸c t¨ng tõ 1.69 ®Õn 7.27%. Gi¸ tiªu dïng b×nh qu©n n¨m 2007 so víi n¨m 2006 t¨ng 8.3% trong ®ã nhãm hµng ¨n vµ dÞch vô ¨n uèng t¨ng 11,16% ; nhµ ë vËt liÖu x©y dùng t¨ng 11.01%; c¸c nhãm hµng ho¸ vµ dÞch vô kh¸c t¨ng 3,18 ®Õn 6,15% Víi tèc ®é t¨ng nhanh cña møc gi¸ th× møc t¨ng thu nhËp kh«ng ®ñ bï víi møc t¨ng lªn cña gi¸ vµ sù t¨ng nhanh cña tiªu dïng còng kh«ng ®ñ c¶i thiÖn ®­îc phÇn nµo møc sèng cña d©n c­. Theo TCTK, tiªu dïng cuèi cïng th«ng qua mua b¸n trªn thÞ tr­êng t¨ng nhanh, thÓ hiÖn b»ng tû lÖ gi÷a tæng møc b¸n lÎ hµng ho¸ vµ dÞch vô tiªu dïng so víi tæng tiªu dïng cuèi cïng nÕu n¨m 2000 míi ®¹t 68,5% th× ®Õn 2007 ®· ®¹t 86,9%. Tuy nhiªn chªnh lÖch tæng møc b¸n lÎ hµng ho¸ vµ doanh thu dÞch vô tiªu dïng b×nh qu©n ®Çu ng­êi gi÷a c¸c vïng, c¸c tØnh cßn kh¸ lín. Trong khi b×nh qu©n ®Çu ng­êi/ n¨m cña c¶ n­íc lµ 6,9triÖu ®ång th× vïng §«ng Nam Bé ®¹t trªn 14,6 triÖu dång, cßn tÊt c¶ c¸c vïng cßn l¹i ®¹t thÊp h¬n, trong ®ã thÊp nhÊt lµ T©y B¾c(2,3triÖu ®ång), tiÕp ®Õn lµ B¾c Trung Bé (3,4triÖu ®ång)… vïng thÊp nhÊt chØ b»ng1/3 møc trung b×nh qu©n chung cña c¶ n­íc v µ chØ b»ng 15,9% vïng cao nhÊt. Do vËy,møc gi¸ t¨ng nhanh d­êng nh­ lµ mét thø thuÕ l¹m ph¸t lµm gi¶m møc sèng cña ®¹i bé phËn d©n c­, ®Æc biÖt lµ nh÷ng ng­êi h­ëng l­¬ng cè ®Þnh vµ cã thu nhËp thÊp. 1.2.2. Chi tiªu chÝnh phñ Chi tiªu cña chÝnh phñ ®ãng vai trß rÊt quan träng ®èi víi t¨ng tr­ëng kinh tÕ. ViÖc c©n ®èi chi tiªu, c¬ cÊu ng©n s¸ch nhµ n­íc phï hîp lµ 1 chÝnh s¸ch tµi kho¸ hiÖu qu¶ thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ.Vµ ng­îc l¹i, mét chÝnh s¸ch t¸I kho¸ kh«ng hîp lý lµ yÕu tè t¸c xÊu tíi t¨ng tr­ëng kinh tÕ Theo TCTK: Tæng thu NSNN n¨m 2007­íc tÝnh t¨ng 16,4% so víi n¨m 2006 ,trong ®ã c¸c c¸c kho¶n thu néi ®Þa b»ng 107%, thu tõ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu b»ng 108,1%; thu viÖn trî b»ng 156,7%. riªng thu tõ dµu th« ­íc tÝnh chØ b»ng 102,1% so víi dù to¸m n¨m tr­íc do s¶n l­îng khai th¸c dÇu th« gi¶m, Tæng chi NSNN n¨m 2007 ­íc tÝnh t¨ng 17,9% so víi n¨m 2006 vµ b»ng 106,5 dù to¸n c¶ n¨m; trong ®ã chi ®Çu t­ t¨ng19,2% vµ b»ng 103,2%;chi th­êng xuyªn t¨ng15,1% vµ b»ng 107,2%; chi tr¶ nî vµ NSNN ­íc tÝnh b»ng 1