F- Mục lục
Trang
A.Lời mở đầu 1
B.Nội dung chớnh:
I, Tớnh tầt yếu khỏch quan của thời kỡ quỏ độ 2
lờn chủ nghĩa xó hội ở Việt Nam .
1,Quan điểm của LờNin về thời kỡ quỏ độ . 2
2,Quỏ độ lờn chủ nghĩa xó hội bỏ qua
chủ nghĩa tư bản ở Việt Nam . 4
II, Những nhiệm vụ kinh tế cơ bản của
thời kỡ quỏ độ ở Việt Nam . 6
1,Phỏt triển lực lượng sản xuất . 6
2,Xõy dựng quan hệ sản xuất mới theo
định hướng xó hội chủ nghĩa 7
3,Cải thiện và nõng cao khụng ngừng
mức sống nhõn dõn . 8
4,Mở rộng quan hệ kinh tế đối ngoại . 8
C.Kết luận . 11
D.Tài liệu tham khảo 12
F.Mục lục 13
19 trang |
Chia sẻ: maiphuongdc | Lượt xem: 1350 | Lượt tải: 5
Bạn đang xem nội dung tài liệu Đề tài Thời kì quá độ ở Việt Nam, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
g thời kỡ quỏ độ là thời kỡ lịch sử mà bất cứ quốc gia nào đi lờn chủ nghĩa xó hội đều phải trải qua bỡi lẽ:tuy lực lượng sản xuất cú phỏt triển nhưng vẫn cần tạo và xõy dựng quan hệ sản xuất mới,nền văn hoỏ mới. Đối với nước ta, đi lờn chủ nghĩa xó hội bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa thỡ phải trải qua một thời kỡ quỏ độ lõu dài.Bởi vỡ:chỳng ta đi lờn từ một nền nụng nghiệp lạc hậu,chịu hàng chục năm chiến tranh với hậu quả để lại rất nặng nề.Cỏc thế lực thự địch thường xuyờn tỡm cỏch phỏ hoại trờn mọi mặt của đời sống.
Mặt khỏc,cả thế giới núi chung đang bước vào thời đại quỏ độ từ chủ nghĩa tư bản lờn chủ nghĩa xó hội.Quỏ trỡnh cải biến xó hội cũ,xõy dựng xó hội mới –xó hội xó hội chủ nghĩa khụng phải là quỏ trỡnh duy ý chớ mà là quỏ trỡnh cỏch mạng sụi động, trải qua nhiều giai đoạn khỏch quan phự hợp với quy luật lịch sử. Đối với Việt Nam núi riờng,nhờ đi theo con đường đú nhõn dõn ta đó thành cụng trong cuộc cỏch mạng Thỏng Tỏm lịch sử và tiến hành thắng lợi hai cuộc khỏng chiến chống giặc ngoại xõm hoàn thành sự nghiệp giải phúng dõn tộc;
Thực tiễn cỏch mạng Việt Nam trong thời gian qua đó chứng minh được đường lối đổi mới đú là hoàn toàn đỳng đắn.Thực hiện sự quỏ độ dần dần,từng bước đi lờn chủ nghĩa xó hội theo xu thế của thời đại.Kinh nghiệm lịch sử đó dạy cho chỳng ta những bài học cú cả thành cụng lẫn thất bại.Thể hiện sự quỏ độ lờn chủ nghĩa xó hội bỏ qua chế độ chủ nghĩa tư bản ở nước ta là một tất yếu lịch sử. Bản thõn em - một sinh viờn đại học Kinh Tế Quốc Dõn- chọn đề tài “thời kỡ quỏ độ ở Việt Nam”bởi vỡ:Thứ nhất,đõy là mốc lịch sử quan trọng đỏnh dấu thay đổi toàn diện xó hội của dõn tộc ta.Sau đú là do sự yờu thớch em dành riờng cho đề tài này.
B-Nội Dung Chớnh
I, Tớnh tất yếu khỏch quan của thời kỡ quỏ độ lờn chủ nghĩa xó hội ở Việt Nam:
1, Quan điểm của LờNin về thời kỡ quỏ độ:
Trước sự phỏt triển nhanh chúng của tỡnh hỡnh thề giới đầy mõu thuẫn lỳc bấy giờ,V.I.LờNin cho rằng cỏch mạng vụ sản cú thể giành chớnh quyền ở một số nước tư bản.Đồng thời ụng hết sức chỳ ý đến con đường phỏt triển khụng qua giai đoạn tư bản chủ nghĩa .Sự cần thiết khỏch quan phải cú thời kỡ quỏ độ lờn chủ nghĩa xó hội là do đặc điểm ra đời,phỏt triển của phương thức sản xuất cộng sản chủ nghĩa và cỏch mạng vụ sản quy định.Đõy là một sự chuyển biến tất yếu của xó hội.
Nguyờn nhõn đầu tiờn là do: tớnh chất đặc điểm của cỏch mạng vụ sản khỏc về cơ bản so với cỏch mạng tư sản. Cỏch mạng vụ sản là cuộc cỏch mạng triệt để,sõu sắc toàn diện nhất.Cuộc cỏch mạng này đó đặt ra mục tiờu xoỏ bỏ chế độ người búc lột người,xoỏ bỏ tỡnh trạng ỏp bức giữa cỏc giai cấp,cỏc xó hội và xõy dựng chế độ cụng hữu.Qua đú đó tạo nờn sự bỡnh đẵng thế giới giữa người với người.Trỏi lại,cỏch mạng tư sản khụng sõu sắc,khụng triệt để,khụng xoỏ bỏ chế độ tư hữu mà chỉ thay thế nú bằng chế độ tư hữu khỏc.Nờn trong đú vẫn tồn tại quan hệ búc lột.Hay núi một cỏch khỏc,nhiệm vụ của cỏch mạng tư sản chủ yếu chỉ là giải quyết về mặt chớnh quyền nhà nước,làm cho kiến trỳc thượng tầng thớch ứng với cơ sở hạ tầng của nú.
Nguyờn nhõn thứ hai chớnh là:đặc điểm hỡnh thành của quan hệ sản xuất xó hội chủ nghĩa khỏc hoàn toàn so với quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa.Như chỳng ta đó biết,xột về tư liệu sản xuất thỡ tư bản chủ nghĩa dựa trờn chế độ tư hữu cũn xó hội chủ nghĩa là chế độ cụng hữu.Mặt khỏc,quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa phỏt triển trong lũng xó hội phong kiến mà trong đú quan hệ sản xuất xó hội chủ nghĩa khụng thể tồn tại.Nếu nú được hỡnh thành trong chủ nghĩa tư bản thỡ sẽ bị thượng tầng kiến trỳc tiờu diệt.
Nhỡn nhận vấn đề một cỏch bao quỏt hơn,chỳng ta đều biết để phỏt triển lực lượng sản xuất,tăng năng suất lao động ,xõy dựng kiểu xó hội mới ,cần phải cú thời gian.Và tất yếu là trải qua thời kỡ quỏ độ lờn chủ nghĩa xó hội.
Trong quỏ trỡnh phỏt triển lý luận thỡ đặc điểm cơ bản của thời kỡ quỏ độ là sự tồn tại nền kinh tế nhiều thành phần kốm theo một xó hội nhiều giai cấp.Như vậy,V.I.LờNin thừa nhận cả trong lý luận lẫn thực tiễn cú năm thành phần kinh tế đồng thời tồn tại trong suốt quỏ trỡnh.
+Thành phần kinh tế nụng dõn gia trưởng.
+Thành phần kinh tế sản xuất hàng hoỏ nhỏ của nụng dõn,tiểu thủ cụng cỏ thể và tiểu thương.
+Thành phần kinh tế tư bản tư nhõn.
+Thành phần kinh tế tư bản nhà nước.
+Thành phần kinh tế xó hội chủ nghĩa.
(Trong đú,thành phần kinh tế cơ bản là:kinh tế sản xuất hàng hoỏ nhỏ,kinh tế tư bản tư nhõn và kinh tế xó hội chủ nghĩa)
V.I.LờNin nhận thấy sự tồn tại của năm thành phần kinh tế trong thời kỡ quỏ độ là tất yếu,là hợp quy luật ;chỳng cần được duy trỡ trong một thời gian cần thiết.
Trong nền kinh tế quỏ độ gồm nhiều thành phần thỡ tương ứng trong xó hội cũng tồn tại nhiều giai cấp (giai cấp tiểu tư sản,giai cấp tư sản và giai cấp cụng nhõn,người lao động tập thể).Nhưng luụn cú sự mõu thuẫn mà cơ bản là giữa chủ nghĩa xó hội và chủ nghĩa tư bản. Đi sõu vào là mõu thuẫn giữa cỏc giai cấp:cụng nhõn và tư sản;cụng nhõn và tiểu tư sản;tư sản và tiểu tư sản;Qua đú chỳng ta cú thể thấy quỏ độ là thời kỡ đấu tranh giữa chủ nghĩa xó hội mới ra đời và cũn non yếu với chủ nghĩa tư bản bị đỏnh bại nhưng chưa bị tiờu diệt hoàn toàn.Vỡ vậy, để tiến tới đảm bảo cho thành phần kinh tế xó hội chủ nghĩa giữ vị trớ chủ đạo thỡ giai cấp vụ sản phải xõy dựng chớnh quyền cỏch mạng cú chuyờn chớnh vụ sản và dựng nú làm cụng cụ bảo vệ -xõy dựng chủ nghĩa xó hội.
Thụng qua những luận điểm trờn ta thấy thời kỡ quỏ độ cú thể cú những hỡnh thức khỏc nhau.V.I.LờNin nờu ra quan điểm về hai hỡnh thức quỏ độ.
+Quỏ độ trực tiếp: đi từ chủ nghĩa tư bản lờn chủ nghĩa xó hội .Hỡnh thức này phản ỏnh quy luật phỏt triển tuần tự của xó hội loài người là từ phương thức sản xuất thấp đến cao.
+Quỏ độ giỏn tiếp:từ cỏc hỡnh thỏi kinh tế -xó hội trước chủ nghĩa tư bản lờn chủ nghĩa xó hội.Phản ỏnh quy luật phỏt triển nhảy vọt.Từ một hỡnh thỏi kinh tế thấp bỏ qua một vài bước phỏt triển để tiến tới hỡnh thỏi cao hơn.
Khi tỡm hiểu một trong những tư tưởng quan trọng của LờNin về quỏ độ -ong cho rằng:một nước lạc hậu cú thể tiến lờn chủ nghĩa xó hội nếu cú những điều kiện sau:
+Điều kiện khỏch quan:cú một nước xó hội tiờn tiến giỳp đỡ để xõy dựng cơ sở vật chất-kĩ thuật,kinh tế…..
+Điều kiện chủ quan:do cú sự lónh đạo của đảng thỡ chỳng ta phải xõy dựng được chớnh quyền,khối liờn minh cụng nụng trớ thức.
Vậy,thụng qua những quan điểm của V.I.LờNin đó cho chỳng ta thấy tớnh tất yếu khỏch quan của thời kỡ quỏ độ lờn chủ nghĩa xó hội.
2,Quỏ độ lờn chủ nghĩa xó hội bỏ qua chủ nghĩa tư bản ở Việt Nam:
Vận dụng một cỏch sỏng tạo những tư tưởng của cỏc nhà kinh điển của chủ nghĩa Mỏc-LờNin vào thực tiễn cỏch mạng nước ta ,Đảng Cộng Sản Việt Nam vạch ra và cú cỏc văn kiện khẳng định,sau khi hoàn thành về cơ bản những nhiệm vụ của cuộc cỏch mạng dõn tộc dõn chủ nhõn
dõn,nước ta chuyển sang thực hiện những nhiệm vụ của thời kỡ quỏ độ lờn chủ nghĩa xó hội ,khụng qua chế độ tư bản chủ nghĩa.
Mục tiờu đó được đề ra nhưng thực hiện là một quỏ trỡnh lõu dài cần cú sự phấn đấu,nổ lực của khụng phải riờng cỏ nhõn nào,mà của cả đất nước.Chỳng ta hoàn toàn đủ điều kiện khả năng thực hiện một sự phỏt triển đi tới chủ nghĩa xó hội tương lai. Đảng Cộng Sản Việt Nam khẳng định lờn chủ nghĩa xó hội ở nước ta là :quỏ độ lờn chủ nghĩa xó hội bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa-xuất phỏt từ những cơ sở sau:
Thứ nhất,từ đặc điểm của thời đại ngày nay là thời đại quỏ độ từ chủ nghĩa tư bản lờn chủ nghĩa xó hội trờn phạm vi toàn thế giới.Sau khi cuộc cỏch mạng Thỏng Mười ở Nga thành cụng,làm tiền đề cho cỏc nước thuộc địa tiến lờn giành độc lập.Với sự bắt đầu của thời đại mới,mọi quốc gia phỏt triển hay kộm phỏt triển về kinh tế đều cú khả năng khỏch quan để vượt qua thời đại tư bản chủ nghĩa và bước vào xõy dựng xó hội chủ nghĩa.Nước ta khụng nằm ngoài xu hướng phỏt triển của thế giới và ngày càng vững chắc hơn trờn con đưũng chủ nghĩa xó hội.
Bờn cạnh đú,xuất phỏt từ luận điểm của V.I.LờNin về điều kiện quỏ độ lờn chủ nghĩa xó hội (một là:sự thống trị của giai cấp vụ sản;hai là:sự ủng hộ kịp thời của cỏch mạng xó hội ở một hay một số nước tiờn tiến;cuối cựng là sự liờn minh giữa giai cấp vụ sản đang nắm chớnh quyền với đại đa số nụng dõn)- đó bỏ qua bốn giai đoạn phỏt triển của chủ nghĩa tư bản. Chỳng ta dó giành được chớnh quyền,cú sự giỳp đỡ tớch cực của cỏc nước anh em-cú sự đoàn kết đõn tộc bền vững vỡ thế Việt Nam cú đủ những điều kiện cần thiết để đạt được thành cụng.
Mặt khỏc,từ sự thay đổi của quan hệ quốc tế ngày nay.Trong thời kỡ chiến tranh,quan hệ quốc tế cú sự xung đột giữa hai phe đối lập và được giải quyết bằng chiến tranh.Cũn bõy giờ,cỏc nước đó chuyển từ quan hệ đối đầu sang đối thoại hai bờn cựng cú lợi,cựng phỏt triển kinh tế…Hội nhập với nền kinh tế toàn cầu,kinh tế Việt Nam ngày càng thay da đổi thịt phỏt triển một cỏch mạnh mẽ hơn bao giờ hết.
Ngoài những điều kiện trờn, Đảng Cộng Sản Việt Nam cũn dựa vào sự xuất phỏt từ đặc điểm nước ta trong thời kỡ quỏ độ-là nền sản xuất nhỏ,thủ cụng lạc hậu.Vỡ vậy chỳng ta phải ỏp dụng những chớnh sỏch cụ thể và phự hợp với tỡnh hỡnh Việt Nam hiện nay.Thực hiện được những cơ sở trờn đất nước ta sẽ ngày càng phỏt triển và vững chắc trờn mọi lĩnh vực;
Thực tiễn đó chứng minh quỏ độ lờn chủ nghĩa xó hội bỏ qua chế độ tư bản là con đường phỏt triển “rỳt ngắn” của nước ta.
Xột về mặt chớnh trị,chỳng ta đó bỏ qua chế độ tư bản là bỏ qua giai đoạn thống trị của tư sản-bỏ qua sự búc lột người .
Về kinh tế:chỳng ta khụng phải trải qua sự thống trị của quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa,nhưng khụng phải vỡ thế mà bỏ qua tất cả phải biết tiếp thu và kế thừa những thành tựu đạt được dưới chủ nghĩa tư bản.
Đõy chớnh là sự rỳt ngắn thời gian mà Đảng Cộng Sản Việt Nam đặt ra để thực hiện quỏ trỡnh xó hội hoỏ sản xuất tư bản chủ nghĩa bằng con đưũng phỏt triển theo định hướng xó hội chủ nghĩa.Sự rỳt ngắn này đó trỏnh cho nhõn dõn ta những đau khổ của con đường tư bản chủ nghĩa.Chủ tịch Hồ Chớ Minh đó chỉ rừ:”tiến lờn chủ nghĩa xó hội,khụng thể một sớm một chiều. Đú là cả một cụng tỏc tổ chức và giỏo dục”.Nước ta đó thụng qua việc sửa dụng biện phỏp kế hoạch kết hợp với sửa dụng biện phỏp thị trường cú quản lý của bộ mỏy chớnh trị và đó thu được thành cụng vỡ chớnh quyền đó thuộc về tay nhõn dõn dưới sự lónh đạo của Đảng Cộng Sản Việt Nam.
Từ tỡnh hỡnh hiện tại,chủ nghĩa xó hội ở Liờn Xụ và cỏc nước Đụng Âu sụp đổ -nước ta vẫn thực hiện quỏ độ bởi vỡ cú những điều kiện khỏch quan,chủ quan làm tiền đề.
Về điều kiện khỏch quan,nhỡn chung cả thế giới đang cú xu thế quỏ độ lờn chủ nghĩa xó hội đõy chớnh là nhõn tố thời đại mà nước ta đó cú được.Khi cỏch mạng thỏng mười Nga thành cụng đó thức tỉnh cỏc quốc gia, đõn tộc… nhận ra phải làm gỡ? đồng thời đem lại điều kiện khỏc quan cho sự quỏ độ này.Mặt khỏc,trong thời điểm phỏt triển mạnh mẽ của nền khoa học -cụng nghệ,xột về khỏch quan đó giỳp cỏc nước kộm phỏt triển vận dụng những kinh nghiệm để thực hiện”rỳt ngắn”.Tuy cú sự phụ thuộc giữa cỏc nước và cú nguy cơ tăng thờm những thỏch thức nhưng vẫn tạo khả năng khỏch quan,khắc phục về nguồn vốn –kĩ thuật. Đối với Việt Nam,do quan hệ quốc tế đang thay đổi,cho phộp chỳng ta tham gia tớch cực vào sự hợp tỏc quốc tế để tranh thủ nguồn lực bờn ngoài(vốn,khoa học-cụng nghệ,phương phỏp quản lý,…).
Bờn cạnh đú là điều kiện chủ quan;nhỡn nhận một cỏch toàn diện -Việt Nam- là nước đụng dõn số,lực lượng lao động dồi dào,tài nguyờn phong phỳ…Và nhõn dõn ta đó xõy dựng,bảo vệ nhà nước dõn chủ nhõn dõn dưới sự lónh đạo của Đảng Cộng sản. Chỳng ta đó tạo lập cở sở ban đầu về chớnh trị,kinh tế của chủ nghĩa xó hội.Tuy trong đú vẫn tồn tại những yếu kộm nhưng nước ta đó khắc phục và cú mặt thuận lợi bởi: Đảng Cộng Sản Việt Nam -một đảng giàu tinh thần cỏch mạng,cú đường lối đỳng đắn và gắn bú với người dõn.Vậy,nhõn tố chủ quan quan trọng trờn đó đảm bảo cho thắng lợi của đất nước ta.
II. Những nhiệm vụ kinh tế cơ bản của thời kỡ quỏ độ ở Việt Nam:
Nhỡn nhận lịch sử Việt Nam trong suốt thời gian qua,dưới sự lónh đạo của Đảng Cộng Sản chỳng ta đó cựng nhau chiến đấu,hi sinh để cú được độc lập như ngày hụm nay.Tất cả những sự vất vả,gian lao đú đều vỡ cuộc sống ấm no,hạnh phỳc. Đảng và nhà nước ta ,hơn bao giờ hết, đó cú đủ kinh nghiệm và bản lĩnh vượt qua mọi khú khăn xõy dựng thành cụng chủ nghĩa xó hội;
Qua thực tế,bắt đầu từ Đại hội Đảng lần thứ VI chỳng ta bắt tay vào đổi mới đất nước và thu được những kết quả rất đỏng tự hào: đầu tiờn là giữ vững chớnh trị,sau là phỏt triển kinh tế,…Do đú, đời sống về tinh thần và vật chất của nhõn dõn được cải thiện,phỏt triển. Đồng thời,khuyến khớch toàn dõn thực hiện tốt chớnh sỏch đền ơn đỏp nghĩa với người cú cụng với nước-phỏt huy truyền thống nhõn nghĩa của cha ụng.
Việt Nam là một nước nụng nghiệp lạc hậu,cụng cuộc biến đổi xó hội cũ thành xó hội mới sẽ gian nan và phức tạp hơn vỡ chỳng ta phải đấu tranh với kẻ địch nguy hiểm -nghốo đúi,lạc hậu.Kế hoạch đó đặt ra và nhiệm vụ của chỳng ta là thực hiện một cỏch triệt để, đỳng đắn-cuối cựng là thu được kết quả thắng lợi.
Cú thể khẳng định một lần nữa điểm xuất phỏt của nước ta khi bước vào thời kỡ quỏ độ là nền kinh tế lạc hậu,cơ sở vật chất-kĩ thuật yếu kếm,cơ cấu kinh tế mất cõn đối,năng suất lao động thấp,phõn cụng lao động xó hội và sản xuất hàng hoỏ chưa phỏt triển, đời sống nhõn dõn khú khăn,….Vỡ vậy,những nhiệm vụ kinh tế cơ bản trong thời kỡ quỏ độ lờn chủ nghĩa xó hội ở nước ta bao gồm cỏc vấn đề sau đõy:
1 .Phỏt triển lực lượng sản xuất:
Đõy là nhiệm vụ trung tõm trong suốt thời kỡ quỏ độ nhằm xõy dựng cơ sở vật chất-kĩ thuật của chủ nghĩa xó hội, để nước ta cơ bản trở thành một nước cụng nghiệp.Chỳng ta đều biết cụng nghiệp hoỏ,hiện đại hoỏ là chuyển đổi từ lao động thủ cụng là chớnh sang sửa dụng sức lao động với khoa học và cụng nghệ tạo ra năng suất cao hơn.Xuất phỏt từ điều kiện lịch sử cụ thể của nước ta và bối cảnh quốc tế hiện nay Đảng Cộng Sản Việt Nam đó cú những chiến lược,nội dung,hỡnh thức,tốc độ và biện phỏp thớch hợp.Nhiệm vụ này được xỏc định tại Đại hội Đảng lần VIII và khẳng định tại Đại hội lần IX: “Đưa nước ta ra khỏi tỡnh trạng kộm phỏt triển,nõng cao rừ rệt đời sống vật chất và tinh thần của nhõn dõn...”.Vậy,phỏt triển lực lượng sản xuất chớnh là cơ sở vật chất kĩ thuật của chủ nghĩa xó hội-trờn cơ sở thực hiện cơ khớ hoỏ nền sản xuất xó hội ỏp dụng những thành tựu khoa học cụng nghệ hiện đại.
Nhỡn lại lực lượng sản xuất của Việt Nam,chỳng ta phải cố gắng rất nhiều bởi lẽ nền khoa học đang cú sự phỏt triển như vũ bóo,khoa học trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp.Vỡ vậy,trong quỏ trỡnh cụng nghiệp hoỏ,hiện đại hoỏ,người lao động-lực lượng sản xuất đầu tiờn-họ là kết quả của sự phỏt triển lực lượng sản xuất và cũng là người tạo ra sự phỏt triển đú;Nờn phải được nõng cao trỡnh độ và trang bị cơ sở vật chất đầy đủ.
Để thực hiện được nhiệm vụ trờn chỉ cú thể dựa vào quỏ trỡnh cụng nghiệp hoỏ,hiện đại hoỏ đất nước. Đõy là tớnh quy luật của sự quỏ độ và cỏch ỏp dụng xuất phỏt từ điều kiện lịch sử của nước ta trong bối cảnh quốc tế hiện nay.Chủ tịch Hồ Chớ Minh nhận định:”Muốn xõy dựng chủ nghĩa xó hội,trước hết hết cần cú những con người xó hội chủ nghĩa ”. Đảng và nhà nước đó ỏp dụng những chớnh sỏch hợp lý tiếp nhận thành tựu khoa học-kĩ thuật trờn thế giới,từ đú liờn hệ vào thực tế Việt Nam, đưa nước ta trở thành một ước cụng nghiệp hiện đại.
2.Xõy dựng quan hệ sản xuất mới theo định hướng xó hội chủ nghĩa:
Đõy là yờu cầu khỏch quan của cỏch mạng xó hội chủ nghĩa,tuõn theo quy luật của quan hệ sản xuất;Chỳng ta nhận thức rằng quan hệ sản xuất xó hội chủ nghĩa phải là kết quả của quỏ trỡnh xó hội hoỏ lõu dài trong nền kinh tế thị trường.Tuy nhiờn,khụng phải cứ phỏt triển kinh tế thị trường là cú xó hội hoỏ thực tế mà là kinh tế thị trường phải phỏt triển tới một trỡnh độ nhất định.Trong quỏ trỡnh đổi mới,tuõn thủ quan hệ sản xuất phải phự hợp với tớnh chất và trỡnh độ phỏt triển của lực lượng sản xuất.Nhưng chỳng ta khụng thể xõy dựng quan hệ sản xuất mới theo ý muốn chủ quan,mà phải dựa vào mối quan hệ của lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất.Việt Nam đó thực hiện biến đổi nền kinh tế từ một chế độ sỡ hữu dưới hai hỡnh thức toàn dõn và tập thể sang nền kinh tế nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường định hướng xó hội chủ nghĩa.
Trong đú khi xõy dựng quan hệ sản xuất mới phải bao gồm cả ba mặt là:
+Về sỡ hữu:-một khỏi niệm rộng-theo quan hệ Mỏcxớt sỡ hữu chỉ bao gồm những tư liệu sản xuất được đưa vào kinh doanh trong cỏc loại hỡnh kinh tế khụng bao gồm cỏc nguồn lực nằm ngoài hoặc chưa đưa vào sản xuất.Trong thời đại ngày nay,khoa học và cụng nghệ phỏt triển như vũ bóo làm cỏc hỡnh thức sỡ hữu ngày càng đa dạng và đan xen phức tạp.Nú khụng chỉ mang yếu tố quốc gia,mà cũn mang yếu tố quốc tế .
Do đú,quan hệ sản xuất ngày càng trở nờn phong phỳ hơn.
+Về tổ chức quản lý:vai trũ của nhà nước ngày càng cao nhưng khụng trực tiếp tham gia quản lý sản xuất kinh doanh.Nhà nước sửa dụng cỏc cụng cụ điều hành vĩ mụ,khuyến khớch cỏc thành phần kinh tế phỏt triển bỡnh đẳng nhưng phải tuõn thủ và chịu sự quản lý của nước cộng hoà xó hội chủ nghĩa Việt Nam.
+Về phõn phối:Nguyờn tắc là kết hợp giữa phõn phối theo lao động,hiệu quả kinh tế với phõn phối theo mức đúng gúp vốn và cỏc nguồn lực khỏc.Nhà nước ta đó điều tiết bằng những chớnh sỏch khỏc nhau để đảm bảo hiệu quả và cụng bằng.
Mặt khỏc,chỳng ta đó xỏc định được rừ vai trũ làm chủ tập thể của nhõn dõn lao động đối với nền kinh tế.Nờn,mỗi bước tạo ra sự phỏt triển đột phỏ của lực lượng sản xuất là từng bước hoàn thiện quan hệ sản xuất và cựng vận hành từng bước lờn chủ nghĩa xó hội.
3. Cải thiện và nõng cao khụng ngừng mức sống của nhõn dõn:
Đõy là mục tiờu quan trọng mà nước ta đang vươn tới.Khi nước ta chịu ỏch đụ hộ của bọn giặc ngoại xõm,đời sống của nhõn dõn vụ cựng khổ cực và bõy giờ sống trong thời đại độc lập tự do,mục tiờu này phải được đặt lờn hàng đầu.Nhõn dõn-thành phần quan trọng nhất của xó hội,họ là người lónh đạo cũng là người thực hiện cỏc chớnh sỏch kinh tế,vỡ vậy quan tõm tới đời sống nhõn dõn là phương chõm đầu tiờn của đảng và nhà nước.Chỳng ta đó đưa ra một số hướng giải quyết như:
+Phỏt triển một số ngành nghề phi nụng nghiệp trong nụng thụn phự hợp với nhu cầu của thị trường và điều kiện của từng địa phương.Từ đú tạo việc làm,tăng thu nhập và nõng cao mức sống người dõn.Đồng thời huy động cỏc tiềm năng để phục vụ và xõy dựng đất nước;
+Đẩy mạnh phỏt triển y tế ,văn hoỏ và giỏo dục…tạo điều kiện về mọi mặt cho nhõn dõn.
Nhỡn chung,tỡnh trạng thất nghiệp ở nước ta đang cũn phổ biến.Đảng ta đó đưa ra những chớnh sỏch đổi mới kinh tế phự hợp,tạo việc làm một cỏch ổn định và lõu dài cho người lao động.Chỳng ta đó phần nào giải quyết được vấn đề xó hội hiện nay.Từ đú dần dần cải thiện đời sống của nhõn dõn cả về vật chất và tinh thần.
4.Mở rộng quan hệ kinh tế đối ngoại:
Ngày nay,dưới sự tỏc động mạnh mẽ của cuộc cỏch mạng khoa học và cụng nghệ ,quỏ trỡnh quốc tế hoỏ được thỳc đẩy hết sức mạnh mẽ.Quỏ trỡnh toàn cầu hoỏ,khu vực hoỏ đó và đang diễn ra với tốc độ cao,càng đũi hỏi mạnh mẽ việc mở rộng quan hệ kinh tế đối ngoại của mỗi quốc gia và chỉ cú bằng cỏch đú mối quan hệ chỉ cú thể khai thỏch cú hiệu quả nguồn lực quốc tế.
Đảng và nhà nước đó”mở cửa”nền kinh tế hoà nhập với thế giới.Thụng qua cỏc quan hệ kinh tế đối ngoại ,chỳng ta cú thể thay đổi cơ cấu tổng sản phẩm xó hội cả hiện vật lẫn về mặt giỏ trị và để thực hiện tai sản xuất mở rộng ở nước ta.Mặt khỏc,phải mở rộng phõn cụng lao động quốc tế,tăng cường liờn doanh,liờn kết ,hợp tỏc …tạo điều kiện và kớch thớch sản xuất trong nước phỏt triển,theo kịp nhịp độ của thế giới.Trong cơ cấu xuất nhập khẩu ở nước ta,tư liệu sản xuất chiếm đại bộ phận ,trong đú thiết bị toàn bộ,thiết bị lẻ và dụng cụ,phụ tựng chiếm trờn 30%. xuất khẩu thỡ nụng lõm,thuỷ sản,hàng thủ cụng…chiếm ưu thế.Vậy,thụng qua xuất-nhập khẩu ,chuyển dịch cơ cấu kinh tế đó tận dụng được lợi thế về lao động và tài nguyờn sẵn cú trong nước.Từ đú đẩy mạnh sản xuất,tăng thu nhập quốc dõn,nõng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhõn dõn.
Ngoài ra,phải tranh thủ nguồn vốn nước ngoài và thành tựu khoa học-cụng nghệ của thế giới để xõy dựng cơ sở vật chất-kĩ thuật cho nước ta.Chỉ cú thụng qua cỏc quan hệ kinh tế đối ngoại mới cú thể thực hiện được chủ trương trờn. Đổi mới và nõng cao trỡnh độ cụng nghệ của cỏc cơ sở sản xuất hiện cú,cải tiến cụng nghệ truyền thống,xõy dựng một số hướng cụng nghệ hiện đại…
Cú thể núi,khi mở rộng quan hệ kinh tế đối ngoại chỳng ta mới cú thể sửa dụng được lợi thế và khai thỏc được cỏc nguồn lực quốc tế về:vốn,cụng nghệ,kinh nghiệm quản lý…Đú là nhõn tố cần thiết để thực hiện cụng nghiệp hoỏ đất nước.
Kinh tế đối ngoại gồm nhiều hỡnh thức như:hợp tỏc trong lĩnh vực sản xuất, ngoại thương,khoa học kĩ thuật, đầu tư quốc tế,cỏc dịch vụ thu ngoại tệ du lịch quốc tế.
+Ngoại thương(thương mại quốc tế):là sự trao đổi hàng hoỏ dịch vụ giữa cỏc quốc gia thụng qua xuất nhập khẩu.Nú cú tỏc dụng rất lớn đối với nước ta như: động lực của tăng trưởng kinh tế,tạo việc làm cho người lao động,tăng của cải,…Nhận biết được tầm quan trọng đú, để đẩy mạnh ngoại thương cần chỳ trọng một số vấn đề :
Tăng kim ngạch xuất khẩu để đỏp ứng nhu cầu nhập khẩu-chớnh sỏch mặt hàng xuất khẩu;Về nhập khẩu-chớnh sỏch mặt hàng nhập khẩu;Giải quyết đỳng đắn mối quan hệ giữa chớnh sỏch thương mại tự do và bảo hộ thương mại;Hỡnh thành tỉ giỏ hối đoỏi sỏt với sức mua của đồng tiền Việt Nam;
+Sản xuất:Nước ta đó thực hiện một số hoạt động như:hợp tỏc trong lĩnh vực gia cụng,xõy dựng xớ nghiệp chung cú vốn và cụng nghệ nước ngoài,chuyờn mụn hoỏ và hợp tỏc hoỏ sản xuất quốc tế….
+Khoa học kĩ thuật: Được thực hiện dưới nhiều hỡnh thức như:trao đổi tài liệu -kĩ thuật và thiết kế,trao đổi kinh nghiệm,chuyển giao cụng nghệ,….
+Đầu tư quốc tế: Đõy là lĩnh vực rất quan trọng do dú chỳng ta phải tận dụng những ưu thế như:vốn,cơ sở hạ tầng,trang thiệt bị hiện đại,…
+Cỏc hỡnh thức dịch vụ thu ngoại tệ,du lịch quốc tế: Đõy là giải phỏp cần thiết để phỏt huy lợi thế đất nước.Trong đú cỏc hỡnh thức thu ngoại tệ chủ yếu:Du lịch quốc tế,vận tải quốc tế ,xuất khẩu lao động ra nước ngoài và tại chỗ,…
Vậy,thụng qua những vấn đề đó được chỳng ta tỡm hiểu ở cú thể kết luận:Thời kỡ quỏ độ lờn chủ nghĩa xó hội khụng qua chế độ tư bản chủ nghĩa ở Việt Nam là một tất yếu khỏch quan. Đối với nước ta,con đường phỏt triển bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa là tất yếu và cú khả năng thực hiện.
C- Kết luận
Sau khi giành được độc lập nước ta bắt đầu đi lờn xõy dựng xó hội chủ nghĩa và đến ngày hụm nay đó thu được thành cụng một cỏch toàn diện về mọi mặt.Do đất nước ta phải trải qua nhiều cuộc chiến tranh kộo dài và hậu quả để lại rất nặng nề, nờn khi đảng ta đứng lờn cầm quyền thỡ nhiệm vụ đầu tiờn là: phỏt triển kinh tế, ổn định xó hội,…theo định hướng xó hội chủ nghĩa.
Xột về chớnh trị:Sau hơn nữa thế kỉ tụi luyện và thử thỏch,khuynh hướng chớnh trị bỏ qua chế độ tư bản,tiến lờn chủ nghĩa xó hội đó trở thành một sức mạnh vật chất và bỏm rễ sõu trong xó hội Việt Nam. Điều đú đó được khẳng định ngay cả trong điều kiện khụng cũn chế độ xó hội chủ nghĩa ở LiờnXụ và Đụng Âu.
Về kinh tế:Nước ta cú được sự giỳp đỡ của cỏc nước xó hội chủ nghĩa tước đõy là những tiền đề về kinh tế-kĩ thuật. Đảng ta chuyển nền kinh tế theo cơ chế thị trường cú sự quản lý của nhà nước và mở rộng kinh tế đối ngoại,nền kinh tế nước ta dó đạt mức tăng trưởng cao.Cho phộp chỳng ta quỏ độ lờn chủ nghĩa xó hội ,bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa .
Túm lại,như cỏc nội dung đó trỡnh bày ở trờn ,chỳng ta cú cơ sở khoa học để tin tuởng rằng :con đường quỏ độ lờn chủ nghĩa xó hội bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa ở nước ta -cả trong điều kiện hiện nay-vẫn là tất yếu và cú khả năng thực hiện;
Đõy là nhận định núi chung của toàn xó hội và của bản thõn em núi riờng. Cuối cựng, em xin cảm ơn thầy : Nguyễn Tiến Long -giảng viờn bộ mụn Kinh Tế Chớnh Trị,trường đại học Kinh Tế Quốc Dõn-đó giỳp em hoàn thành đề tài này.
D- Tài liệu tham khảo
1.Giỏo trỡnh Kinh Tế Chớnh Trị Mỏc-LờNin(tỏi bản lần thứ nhất).Nhà xuất bản chớnh trị quốc gia,Hà Nội 2005
2.Giỏo trỡnh Triết Học Mỏc-LờNin(tỏi bản lần thứ hai).Nhà xuất bản chớnh trị quốc gia,Hà Nội 2005
3.GS.TSKH.Lương Xuõn Quỳ(chủ biờn)-Xõy dựng quan hệ sản xuất định hướng xó hội chủ nghĩa và thực hiện tiến bộ cụng bằng xó hội ở Việt Nam-Nhà xuất bản chớnh trị quốc gia,Hà Nội 2002.
4.GS,PTS Nguyễn Trọng Chuẩn.PTS.Phạm Văn Đức ,PTS Hồ Sĩ Quý(đồng chủ biờn)-Những quan Điểm cơ bản của C.Mỏc-PH.Ăngghen-V.I.LờNin về chủ nghĩa xó hội và thời kỡ quỏ độ;Nhà xuất bản chớnh trị quốc gia,Hà Nội 1997.
5.Văn kiện Đại Hội Đảng lần thứ:VI;VII;VIII; IX;
6.LờNin:Toàn tập,tập 36,nhà xuất bản tiến bộ,Matcơva,1978.
7.LờNin:Toàn tập,tập 43,nhà xuõt bản tiến bộ,Matcơva,1978.
8.LờNin:Toàn tập,tập 45,nhà xuất bản tiến bộ,Matcơva,1978.
F- Mục lục
Trang
A.Lời mở đầu…………………………………………………… 1
B.Nội dung chớnh:
I, Tớnh tầt yếu khỏch quan của thời kỡ quỏ độ 2
lờn chủ nghĩa xó hội ở Việt Nam………………………….
1,Quan điểm của LờNin về thời kỡ quỏ độ………………….
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 28147.doc