Đề tài Thử đề xuất một chương trình khung cho ngành đào tạo cơ điện tử

víi sù chó ý ®Æc biÖt ®Õn nh÷ng ®ßi hái cña nghÒ nghiÖp do nã ®µo t¹o. Trong qu¸ tr×nh truyÒn thô kiÕn thøc, môc tiªu chÝnh yÕu cña nhµ tr−êng lµ ®¶m b¶o cho ng−êi häc tiÕp thu tèt häc phÇn ®µo t¹o c¬ b¶n vµ häc phÇn ®µo t¹o chuyªn s©u, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc më réng vµ n©ng cao tr×nh ®é còng nh− kü n¨ng nghÒ nghiÖp trªn c¬ së cña c¸c häc phÇn tr−íc ®ã vµ c¸c häc phÇn liªn th«ng kh¸c. Víi “nghÒ nghiÖp ®µo t¹o”, nhµ tr−êng mét mÆt hoµn thµnh nhiÖm vô truyÒn thô kiÕn thøc nh− trªn ®· nªu cña m×nh, mÆt kh¸c nã còng chØ lµ mét ®èi t¸c x· héi, b×nh ®¼ng víi c¸c ®èi t¸c kh¸c (nh− nhµ m¸y, xÝ nghiÖp, phßng thÝ nghiÖm chuyªn ngµnh, viÖn nghiªn cøu...) cïng tham gia vµo viÖc t¹o dùng mét m«i tr−êng lµm viÖc, cung cÊp mét lùc l−îng lao ®éng b»ng tr¸ch nhiÖm ®èi víi x· héi vµ m«i tr−êng sinh th¸i nãi chung. Nãi c¸ch kh¸c, nhµ tr−êng kh«ng ph¶i lµ tÊt c¶ trong viÖc ®¶m b¶o chÊt l−îng toµn diÖn cña ®éi qu©n lao ®éng x· héi. ChÝnh sù hîp t¸c chÆt chÏ vµ trung thùc gi÷a c¸c ®èi t¸c x· héi, v× quyÒn lîi chung cña céng ®ång, míi lµ yÕu tè ®¶m b¶o tin cËy cho tiªu chÝ ®ã. Bëi vËy, víi chuyªn ngµnh c¬ ®iÖn tö, nh÷ng môc tiªu ®µo t¹o cÇn nhÊn m¹nh ®èi víi khu vùc nhµ tr−êng lµ: • TruyÒn thô nh÷ng kiÕn thøc nghÒ nghiÖp c¬ b¶n víi mét kü n¨ng chuyªn m«n cÇn thiÕt, g¾n chÆt víi n¨ng lùc vËn ®éng hîp t¸c x· héi mang tÝnh nh©n v¨n cao cho häc viªn. • TiÕp thu tÝnh n¨ng ®éng vµ ph¶n øng linh ho¹t mét c¸ch chuyªn nghiÖp, cã bµi b¶n ®Ó lµm chñ ®−îc mäi yªu cÇu lu«n lu«n thay ®æi trong m«i tr−êng lao ®éng s¶n xuÊt vµ m«i tr−êng x· héi, phôc vô cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc. • S½n sµng tiÕp cËn vµ tham gia c¸c qu¸ tr×nh ®µo t¹o liªn tôc vµ ®µo t¹o n©ng cao ®Ó theo kÞp tèc ®é ph¸t triÓn khoa häc vµ c«ng nghÖ cña chuyªn ngµnh c¬ ®iÖn tö • Cã n¨ng lùc tæ chøc ®êi sèng c¸ nh©n, hoµ nhËp mét c¸ch cã ý thøc vµ tr¸ch nhiÖm vµo ®êi sèng céng ®ång ®Ó ph¸t huy ®−îc triÖt ®Ó gi¸ trÞ tinh tuý cña nghÒ nghiÖp b¶n th©n trong nÒn kinh tÕ trÝ thøc ph¸t triÓn cao. §Ó ®¹t ®−îc bèn môc tiªu nãi trªn, kÕ ho¹ch, ch−¬ng tr×nh còng nh− cÊp ®é ®µo t¹o cho ngµnh c¬ ®iÖn tö cÇn ®−îc thiÕt lËp mét c¸ch linh ho¹t, da d¹ng ®Ó cã thÓ tho¶ m·n ®−îc nhiÒu tr×nh ®é, kh¶ n¨ng hµnh nghÒ kh¸c nhau, tuú theo n¨ng lùc tiÕp thu vµ ®iÒu kiÖn häc tËp cña ng−êi häc, ®ång thêi ®¸p øng ®−îc mäi nhu cÇu cña thÞ tr−êng lao ®éng, kÓ c¶ trong khu vùc häc viªn bÞ khuyÕt tËt vµ häc viªn cã hoµn c¶nh thiÖt thßi. Nh÷ng tiªu chÝ chÊt l−îng cÇn ®−îc ®Þnh nghÜa mét c¸ch chi tiÕt vµ qu¸n triÖt ngay tõ ®Çu trong néi dung ®µo t¹o. Ch¼ng h¹n: 3 • N¨ng lùc hµnh nghÒ bao hµm c¸c møc ®é ®¸nh gi¸ kh¸c nhau vÒ n¨ng lùc chuyªn m«n (Special competence), n¨ng lùc nh©n b¶n (Human competence) vµ n¨ng lùc x· héi (Social competence). • N¨ng lùc chuyªn m«n lµ kh¶ n¨ng vµ tinh thÇn s½n sµng, chñ ®éng gi¶i quyÕt c¸c nhiÖm vô vµ vÊn ®Ò ®Æt ra mét c¸ch cã môc ®Ých, s¸t víi thùc tiÔn, cã ph−¬ng ph¸p luËn dÉn ®−êng trªn c¬ së hiÓu biÕt vÒ chuyªn m«n vµ kü n¨ng tay nghÒ ®−îc ®µo taä vµ cã thÓ tù ®¸nh gi¸ ®−îc kÕt qu¶ c«ng viÖc • N¨ng lùc nh©n b¶n thÓ hiÖn kh¶ n¨ng vµ sù s½n sµng - víi t− c¸ch c¸ nh©n - t− duy, kiÕn gi¶i vµ nhËn xÐt c¸c c¬ héi ph¸t triÓn, c¸c ®ßi hái vµ h¹n chÕ trong ®êi sèng b¶n th©n, gia ®×nh, trong nghÒ nghiÖp vµ trong ®êi sèng céng ®ång, vËn dông ®−îc tµi n¨ng c¸ nh©n, lµm chñ ®−îc kÕ ho¹ch cuéc ®êi trong sù ph¸t trÓn liªn tôc. Nã bao hµm c¸c tÝnh c¸ch c¸ nh©n nh− tÝnh tù lËp, kh¶ n¨ng tù phª b×nh, tÝnh chñ ®éng, ®é tin cËy, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vµ ý thøc x· héi cã tÝnh chÊt nghÒ nghiÖp, biÕt nhËn ra c¸c gi¸ trÞ nh©n b¶n vµ g¾n liÒn c¸c gi¸ trÞ Êy víi ®êi sèng c¸ nh©n m×nh còng nh− ®êi sèng céng ®ång. • N¨ng lùc x· héi thÓ hiÖn kh¶ n¨ng vµ tinh thÇn s½n sµng, chñ ®éng tæ chøc vµ chung sèng víi c¸c m«Ý quan hÖ x· héi , bao qu¸t vµ lµm chñ ®−îc c¸c t×nh huèng x· héi phøc t¹p, c¨ng th¼ng, cã hiÓu biÕt vµ theo dâi mét c¸ch cã tr¸ch nhiÖm c¸c m©u thuÉn diÔn ra ®ång thêi cã ph−¬ng ph¸p vËn ®éng x· héi hîp lý ®Ó h−íng tíi tinh thÇn ®oµn kÕt vµ hîp t¸c trong s¸ng trong khi gi¶i quyÕt c¸c m©u thuÉn x· héi. • N¨ng lùc vÒ ph−¬ng ph¸p luËn còng nh− n¨ng lùc häc tËp sÏ h×nh thµnh vµ lín lªn cïng víi sù ph¸t triÓn cña c¸c n¨ng lùc ®· ph©n tÝch ë trªn. Tãm l¹i, ®éi qu©n lao ®éng cña chuyªn ngµnh c¬ ®iÖn tö cÇn ®−îc ®µo t¹o ®Ó cã ®−îc mét phÈm chÊt ®Æc biÖt cao, t−¬ng xøng víi tÝnh tÝch hîp, tÝnh hiÖn ®¹i vµ tÝnh trÝ tuÖ cña b¶n th©n chuyªn ngµnh, xøng ®¸ng lµ chç dùa c¨n b¶n cho qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn mét x· héi vµ mét nÒn kinh tÕ tri thøc cã tÝnh thêi ®aÞ. 2. Suy nghÜ vÒ mét vµi nguyªn t¾c cña khoa häc gi¸o dôc Môc tiªu ®µo t¹o chuyªn ngµnh c¬ ®iÖn tö nh− trªn ®· lý gi¶i ®ßi hái tÝnh s− ph¹m ®an xen trong tõng tiÕt gi¶ng, ph¶i t¹o cho ng−êi theo häc kh¶ n¨ng tiÕp thu kiÕn thøc theo ®Þnh h−íng hµnh ®éng, nghÜa lµ hä ph¶i tù lËp ®−îc kÕ ho¹ch, tù tæ chøc thùc hiÖn vµ ®¸nh gi¸ ®−îc kÕt qu¶ cña c¸c nhiÖm vô c«ng t¸c do hä ®¶m tr¸ch trong ph¹m vi cña nghÒ nghiªp. ViÖc häc tËp trong nhµ tr−êng kh«ng thÓ t¸ch rêi nh÷ng ho¹t ®éng mang tÝnh chuyªn nghiÖp, g¾n kÕt h÷u c¬ gi÷a qu¸ tr×nh t− duy víi hµnh ®éng cô thÓ vµ kh«ng ph¶i cña tõng c¸ thÓ mµ lµ cña mét tËp thÓ häc viªn. C¸ch häc nh− vËy, tr−íc hÕt thÓ hiÖn mét qu¸ tr×nh ph¶n ¸nh cña nh÷ng hµnh ®éng cã môc ®Ých (lËp kÕ ho¹ch hµnh ®éng, qu¶n lý qu¸ tr×nh thùc hiÖn, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶...). ViÖc thÊm nhuÇn nguyªn t¾c khoa häc gi¸o dôc nµy (didactical principle) cho mçi mét gi¶ng viªn sÏ lµ c¬ së ®Ó hä truyÒn thô ®−îc kiÕn thøc víi mét tr×nh ®é s− ph¹m cao trong mét qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y vµ häc tËp n¨ng ®éng, ph¸t huy tÝnh tù lËp cña tËp thÓ häc viªn, g¾n kÕt chÆt chÏ víi lao ®éng nghiªn cøu vµ phôc vô s¶n xuÊt. Nguyªn t¾c didactic ®−îc ph¶n ¸nh trong ch−¬ng tr×nh khung th«ng qua viÖc m« t¶ môc tiªu còng nh− sù lùa chän néi dung cho mét cÊp ®é ®µo t¹o x¸c ®Þnh. Dùa trªn nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n cña khoa häc Didactic vµ lý thuyÕt vÒ qu¸ tr×nh häc tËp, cã thÓ ®Ò cËp d−íi ®©y nh÷ng nguyªn lý chØ ®¹o cho viÖc tæ chøc c¸c tiÕt gi¶ng theo ph−¬ng ch©m tiÕp thu kiÕn thøc theo ®Þnh h−íng hµnh ®éng. §ã lµ: • TiÕt häc cã tÝnh khoa häc gi¸o dôc cao lµ nh÷ng nh÷ng tiÕt häc t¹o ra hoµn c¶nh ®Ó häc viªn cã c¬ héi trau dåi kiÕn thøc nghÒ nghiÖp (Häc tËp ®Ó hµnh ®éng) 4 • §iÓm xuÊt ph¸t cña m« thøc häc tËp theo ®Þnh h−íng hµnh ®éng lµ sù tù chñ cña ng−êi häc trong viÖc lËp kÕ ho¹ch vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch mét c¸ch cã suy nghÜ, cã thÓ tù m×nh ®iÒu chØnh, söa ch÷a vµ ®¸nh gi¸ ®−îc kÕt qu¶ thùc hiÖn cña chÝnh m×nh (Häc tËp th«ng qua hµnh ®éng) • Mäi hµnh ®éng ®Òu ph¶i mang tÝnh toµn diÖn do thùc tiÔn nghÒ nghiÖp ®ßi hái (trªn c¸c tiªu chÝ kü thuËt, an toµn, kinh tÕ, ph¸p lý, m«i tr−êng vµ c¸c tiªu chÝ x· héi kh¸c). (Häc tËp toµn diÖn) • Mäi hµnh ®éng ph¶i g¾n kÕt víi qu¸ tr×nh tÝch luü kinh nghiÖm riªng cho mçi häc viªn vµ ph¶n ¶nh ®−îc t¸c dông x· héi mét c¸ch râ nÐt, ph¸t huy ®−îc lîi Ých c«ng ®ång vµ tr¸nh ®−îc c¸c tranh chÊp x· héi (Häc tËp v× lîi Ých c¸ nh©n vµ lîi Ých céng ®ång) Gi¶ng d¹y vµ häc tËp theo ®Þnh h−íng hµnh ®éng lµ kh¸i niÖm s− ph¹m (didactical concept) hoµ nhËp ®−îc mét c¸ch hÖ thèng cÊu tróc cña gi¸o tr×nh chuyªn m«n víi hµnh ®éng thùc tiÔn trong thÝ nghiÖm vµ thùc tËp còng nh− trong nghiªn cøu khoa häc phôc vô s¶n xuÊt. Nã ®−îc thÓ hiÖn theo nh÷ng ph−¬ng ph¸p lªn líp kh¸c nhau mµ trong ph¹m vi cña mét ch−¬ng tr×nh khung kh«ng thÓ nµo ®Ò cËp ®−îc ®Çy ®ñ. §iÒu ®¸ng l−u t©m lµ sù ph©n lo¹i häc viªn vÒ tr×nh ®é ®Çu vµo, nÒn t¶ng gi¸o dôc v¨n ho¸ (Culture) vµ nh÷ng kinh nghiÖm x· héi cña b¶n th©n hä cã mét ý nghÜa quan träng ®èi víi qu¸ tr×nh ®µo t¹o, bëi nhµ tr−êng chØ cã thÓ lµm tèt c¸c ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o cña m×nh khi hä n¾m v÷ng sù kh¸c biÖt cña mçi nhãm ®èi t−îng tõ sù yÕu kÐm ®Õn nh÷ng kh¶ n¨ng ®Æc biÖt cu¶ mçi häc viªn. Trong qóa tr×nh gi¶ng d¹y vµ häc tËp theo ®Þnh h−íng hµnh ®éng, c¸i khã nhÊt lµ sù b¸m s¸t cña ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o víi nh÷ng chuyÓn ®æi kü thuËt th−êng xuyªn, liªn tôc nh»m øng dông c¸c tiÕn bé kü thuËt víi tèc ®é chãng mÆt trong chuyªn ngµnh c¬ ®iÖn tö. Mét trong c¸c c¸c yÕu tè hç trî cã hiÖu qu¶ lµ sù truyÒn thô ®Çy ®ñ c¸c khèi kiÕn thøc c¬ b¶n nh− to¸n, khoa häc tù nhiªn, ngo¹i ng÷ còng nh− c¸c kiÕn thøc vÒ kinh tÕ, m«i tr−êng vµ an toµn lao ®éng ®Ó häc viªn cã thÓ tù ®µo t¹o hoÆc tham gia c¸c kho¸ ®µo t¹o n©ng cao. 3. ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o khung ®Ò xuÊt cho ngµnh C¬ ®iÖn tö Ch−¬ng tr×nh ®Ò xuÊt d−íi ®©y cã gi¸ trÞ tham kh¶o cho c¸c cÊp ®é ®µo t¹o: Kü thuËt viªn (trung cÊp kü thuËt), Cao ®¼ng vµ §¹i häc. Tiªu chÝ chÊt l−îng ®µo t¹o theo ®ã ®−îc x¸c ®Þnh cã tÝnh nguyªn t¾c chung. ViÖc ¸p dông khung ®µo t¹o nµy cho c¸c nhãm ®èi t−îng kh¸c nhau, c¸c cÊp ®é ®µo t¹o kh¸c nhau còng nh− cho nh÷ng c¬ së ®µo ®¹o cã ®iÒu kiÖn h¹ tÇng kh¸c nhau lµ mét vÊn ®Ò cÇn ®−îc c©n nh¾c lùa chän cho phï hîp. Tiªu chÝ vÒ chÊt l−îng bao gåm c¸c néi dung chÝnh yÕu cã tÝnh nguyªn t¾c nh− sau: Ng−êi ®−îc ®µo t¹o theo ch−¬ng tr×nh khung nµy cã thÓ „ Lµm viÖc trong khu«n khæ nghÒ nghiÖp cïng víi c¸c ®ång nghiÖp kh¸c vµ cã thÓ trao ®æi th«ng tin víi nhau b»ng tiÕng Anh, ngoµi tiÕng mÑ ®Î „ VËn dông ®−îc c¸c nguyªn t¾c vµ tiªu chuÈn kü thuËt trong khi lµm viÖc víi c¸c hÖ thèng c¬ ®iÖn tö „ Thùc hiÖn ®−îc c¸c tÝnh to¸n c¬ b¶n víi sù quan t©m ®Õn c¸c chØ tiªu kü thuËt vµ kinh tÕ, vËn dông thµnh th¹o c¸c hÖ thèng b¶ng tra vµ c«ng thøc tÝnh to¸n trong chuyªn ngµnh „ Cã kh¶ n¨ng tæ chøc vµ thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô chuyªn m«n ®¶m b¶o ®−îc c¸c tiªu chÝ vÒ m«i tr−êng, sinh th¸i, kinh tÕ vµ x· héi „ H¹n chÕ ®−îc c¸c ¶nh h−ëng tiªu cùc cña qu¸ tr×nh kü thuËt ®èi víi m«i tr−êng th«ng qua viÖc sö dông c¸c vËt liÖu thÝch hîp, cã ý thøc tr¸ch nhiÖm khi hµnh ®éng vµ t«n träng c¸c ®iÒu luËt b¶o vÖ m«i tr−êng 5 „ BiÕt t«n träng c¸c tiªu chuÈn kü thuËt trong b¶o d−ìng söa ch÷a ®Ó vËn hµnh hÖ thèng m¸y mãc thiÕt bÞ mét c¸ch an toµn, tin cËy. Cã ý thøc ®¶m b¶o tiªu chuÈn chÊt l−îng vµ lùa chän c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt kinh tÕ thÝch hîp. „ Cã thÓ tiÕn hµnh ph¸t hiÖn, dù b¸o vµ kh¾c phôc lçi, nhiÔu trong mét sè hÑ thèng c¬ ®iÖn tö ®iÓn h×nh lµm kinh nghiÖm tiÕp cËn víi c¸c hÖ thèng c«ng t¸c kh¸c „ Dïng ®−îc m¸y tÝnh nh− mét ph−¬ng tiÖn lao ®éng „ Tù t×m hiÓu ®−îc c¸c tµi liÖu m« t¶ m¸y mãc, h−íng dÉn vËn hµnh vµ c¸c tµi liÖu kü thuËt kh¸c b»ng tiÕng Anh, cã kh¶ n¨ng t− vÊn ®−îc cho kh¸ch hµng cña doanh nghiÖp. Kh¸c víi nh÷ng kÕt cÊu khung truyÒn thèng, ch−¬ng tr×nh khung nµy ®−îc tr×nh bµy d−íi d¹ng tËp hîp c¸c lÜnh vùc häc tËp cÇn thiÕt cho chuyªn ngµnh c¬ ®iÖn tö trong pham vi thêi l−îng xÊp xØ 1000 giê häc. Thay v× gäi tªn c¸c m«n häc cô thÓ, cÊu tróc khung chØ x¸c ®Þnh môc tiªu vµ nh÷ng néi dung cÇn lùa chän cho tõng lÜnh vùc häc tËp. ChÝnh lµ nhê tÝnh “më” nµy cña nã mµ ch−¬ng tr×nh khung cho phÐp, tuú theo cÊp ®é ®µo t¹o, ng−êi tæ chøc ®µo t¹o cã thÓ lùa chän m«n häc, thêi l−îng vµ néi dung chuyªn s©u ®Ó tho¶ m·n nh÷ng môc tiªu ®µo t¹o cô thÓ, ®−îc x¸c ®Þnh theo nhu cÇu cña thÞ tr−êng lao ®éng. KÕt cÊu ch−¬ng tr×nh khung theo lÜnh vùc ®µo t¹o Sè TT LÜnh vùc häc tËp N¨m thø nhÊt N¨m thø hai N¨m thø 3 vµ thø 4 1 Ph©n tÝch c¸c mèi quan hÖ chøc n¨ng trong c¸c hÖ thèng c¬ ®iÖn tö 40 2 ThiÕt kÕ & chÕ t¹o hÖ thèng thµnh phÇn: m« ®un c¬ khÝ 80 3 L¾p ®Æt c¸c trang bÞ ®iÖn víi ®¶m b¶o kü thuËt an toµn 100 4 Nghiªn cøu c¸c dßng l−u th«ng n¨ng l−îng vµ th«ng tin trong c¸c côm kÕt cÊu ®iÖn, khÝ nÐn vµ thuû lùc 60 5 Trao ®æi th«ng tin víi sù trî gióp cña c¸c hÖ thèng ®iÖn to¸n, hÖ thèng xö lý d÷ liÖu 40 6 LËp kÕ ho¹ch vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c qu¸ tr×nh c«ng t¸c 40 7 Gi¶i ph¸p kÕt nèi c¸c hÖ thèng thµnh phÇn c¬ ®iÖn tö 100 8 ThiÕt kÕ vµ chÕ t¹o c¸c hÖ thèng c¬ ®iÖn tö 140 9 Nghiªn cøu dßng l−u th«ng th«ng tin trong mét hÖ thèng c¬ ®iÖn tö tæng hîp 80 10 LËp quy tr×nh th¸o, l¾p hÖ thèng 40 11 VËn hµnh, t×m lçi vµ kh¾c phôc lçi trong hÖ thèng 160 12 Kü thuËt b¶o d−ìng, b¶o hµnh vµ söa ch÷a hÖ thèng 80 13 ChuyÓn giao c¸c hÖ thèng c¬ ®iÖn tö cho kh¸ch hµng 60 Tæng céng: 320 280 420 3.1. Ph©n tÝch c¸c mèi quan hÖ chøc n¨ng trong c¸c hÖ thèng c¬ ®iÖn tö (n¨m häc thø nhÊt - 40 tiÕt häc) a. Môc tiªu: • VËn dông ®−îc c¸c tiªu chuÈn, quy chuÈn quèc gia vµ quèc tÕ khi ph©n tÝch c¸c hÖ thèng kü thuËt • Sö dông ®−îc c¸c tµi liÖu kü thuËt ®Ó lùa chän gi¶i ph¸p, lµm chñ c¸c ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ thiÕt lËp tµi liÖu kü thuËt vÒ c¸c quan hÖ chøc n¨ng trong hÖ thèng. Thùc hiÖn ®−îc c¸c cuéc trao ®æi vÒ nh÷ng kh¶ n¨ng lôa chän gi¶i ph¸p kü thuËt trong nhãm c«ng t¸c. • Lµm viÖc ®−îc víi c¸c s¬ ®å khèi vµ nhËn biÕt trong ®ã nh÷ng dßng tÝn hiÖu, dßng l−u th«ng vËt liÖu vµ dßng n¨ng l−îng còng nh− c¸c nguyªn t¾c t¸c dông c¬ b¶n 6 • Sö dông m¸y tÝnh ®Ó viÕt c¸c b¸o c¸o kÕt qu¶ lµm viÖc; x©y dùng ý thøc nhËy c¶m víi c¸c vÊn ®Ò vÒ m«i tr−êng vµ vÒ tÝnh kinh tÕ cña hÖ thèng; sö dông tiÕng Anh trong khi tiÕp cËn c¸c tµi liÖu vµ nguån th«ng tin trong chuyªn ngµnh b. Néi dung: • C¸c yªu cÇu kü thuËt ®Æt ra ®èi víi c¸c hÖ thèng c¬ ®iÖn tö • Bé th«ng sè hÖ thèng • Kü thuËt s¬ ®å khèi • Dßng l−u th«ng th«ng tin (tÝn hiÖu), l−u th«ng vËt liÖu vµ dßng n¨ng l−îng • Y nghÜa cña nh÷ng ®ßi hái riªng tõ phÝa kh¸ch hµng ®èi víi c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt • Vai trß vµ kh¶ n¨ng cña c¸c hÖ thèng xö lý d÷ liÖu b»ng kü thuËt ®iÖn to¸n • ThiÕt lËp tµi liÖu kü thuËt vµ tr×nh bµy c¸c kÕt qu¶ lµm viÖc • C¸c tiªu chÝ vÒ sinh th¸i m«i tr−êng vµ tÝnh kinh tÕ 3.2. ThiÕt kÕ & chÕ t¹o hÖ thèng thµnh phÇn: c¸c m« ®un c¬ khÝ (n¨m häc thø nhÊt - 80 tiÕt häc) a. Môc tiªu: • M« t¶ ®−îc kÕt cÊu, tÝnh chÊt vµ lÜnh vùc øng dông cña c¸c vËt liÖu chÝnh vµ vËt liÖu phô, chó ý c¸c tiªu chÝ liªn quan ®Õn tÝnh kinh tÕ, m«i tr−êng vµ søc khoÎ • §äc ®−îc c¸c b¶n vÏ kÕt cÊu, vÏ mÆt c¾t vµ chi tiÕt ho¸ thµnh c¸c b¶n vÏ chÕ t¹o. Cã thÓ chØnh lý thiÕt kÕ, lùa chän c¸c ph−¬ng ph¸p gia c«ng c¬ yªu cÇu vµ ®¸nh gi¸ ®−îc kÕt qu¶ cña c¸c quy tr×nh gia c«ng chÕ t¹o • Sö dông ®−îc tiÕng Anh víi c¸c thuËt ng÷ c¬ khÝ ®iÓn h×nh trong khi tham kh¶o hay thiÕt lËp tµi liÖu kü thuËt; n¾m v÷ng c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o hé lao ®éng trong khi thùc hiÖn c¸c quy tr×nh c«ng nghÖ; tæ chøc lµm viÖc theo nhãm c«ng t¸c b. Néi dung: • VÏ kü thuËt cho tõng chi tiÕt, côm m¸y, vÏ t¸ch chi tiÕt vµ thiÕt lËp danh môc chi tiÕt gia c«ng • TÝnh to¸n thiÕt kÕ chi tiÕt m¸y, dung sai l¾p ghÐp • C¸c mèi liªn kÕt c¬ khÝ vµ quy tr×nh l¾p r¸p • C¬ së cña c«ng nghÖ gia c«ng c¾t gät vµ biÕn d¹ng t¹o h×nh b»ng tay vµ b»ng m¸y • ThiÕt kÕ, chÕ t¹o c¸c khíp nèi c¬ khÝ theo c¸c nguyªn t¾c lùc t¸c dông, h×nh d¸ng liªn kÕt vµ vËt liÖu liªn kÕt • C¸c tÝnh chÊt lµm viÖc chuyªn dông cña vËt liÖu chÝnh vµ vËt liÖu phô • C¸c c«ng cô th¸o l¾p vµ dông cô hç trî • Tæ chøc nhµ kho phôc vô l¾p r¸p, c¸c tiªu chuÈnt an toµn vµ b¶o hé lao ®éng • Ph−¬ng tiÖn, c«ng cô ®o l−êng kiÓm tra, lçi ®o vµ c¸ch kh¾c phôc • C¸c tiªu chÝ liªn quan ®Õn vÊn ®Ò m«i tr−êng vµ tÝnh kinh tÕ 3.3. L¾p ®Æt c¸c trang bÞ ®iÖn víi ®¶m b¶o kü thuËt an toµn (n¨m häc thø nhÊt - 100 tiÕt häc) a. Môc tiªu: • Cã kiÕn thøc ®Çy ®ñ vÒ t¸c dông cña n¨ng l−îng ®iÖn trong c¸c qu¸ tr×nh kü thuËt, cã hiÓu biÕt vÒ c¸c m¹ch c¬ b¶n cña kü thuËt ®iÖn, gi¶i thÝch ®−îc nguyªn lý ho¹t ®éng cña chóng. • VËn dông ®−îc kiÕn thøc ®Ó lùa chän c¸c ph−¬ng tiÖn, thiÕt bÞ ®iÖn, thùc hiÖn tèt c¸c tÝnh to¸n, sö dông thµnh th¹o c¸c c«ng thøc vµ b¶ng tra trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt. • NhËn biÕt râ c¸c hiÓm ho¹ khi sö dông n¨ng l−îng ®iÖn ®èi víi con ng−êi vµ thiÕt bÞ m¸y mãc, lµm chñ c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ con ng−êi vµ thiÕt bÞ kü thuËt, vËn dông c¸c tiªu chuÈn kü thuËt. 7 • Lùa chon vµ sö dông ®−îc c¸c thiÕt bÞ dông cô ®o l−êng kiÓm tra , cã kh¶ n¨ng can thiÖp, thay ®æi hoÆc so¹n th¶o míi c¸c tµi liÖu chuyªn m«n, rót ra tõ ®ã c¸c th«ng tin cÇn thiÕt, kÓ c¶ b»ng tiÕng Anh b. Néi dung: • C¸c ®¹i l−îng ®iÖn, nh÷ng quan hÖ gi÷a chóng, c¸c kh¶ n¨ng tr×nh bµy vµ tÝnh to¸n • C¸c linh kiÖn ®iÖn trong m¹ch ®iÖn dßng mét chiÒu vµ m¹ch ®iÖn dßng xoay chiÒu • C¸c ph−¬ng ph¸p ®o l−êng ®iÖn; sö dông c¸c c«ng thøc vµ b¶ng tra trong tÝnh to¸n • Lùa chän c¸p ®iÖn, d©y dÉn cho hÖ thèng truyÒn t¶i n¨ng l−îng vµ truyÒn th«ng tin • L−íi ®iÖn • C¸c hiÓm ho¹ v× qu¸ t¶i, ng¾n m¹ch, cao ¸p vµ tÝnh to¸n nh÷ng phÇn tö b¶o vÖ ®óng yªu cÇu • T¸c dông cña dßng ®iÖn ®Õn c¬ thÓ, c¸c quy chÕ an toµn, c¸c biÖn ph¸p cÊp cøu khi cã tai n¹n lao ®éng víi dßng ®iÖn • KiÓm tra ho¹t ®éng cña c¸c thiÕt bÞ ®iÖn, nguyªn nh©n g©y qu¸ t¶i, cao ¸p, t¸c dông cña chóng vµ nh÷ng biÖn ph¸p phßng ngõa • Kü thuËt ®iÖn tõ 3.4. Nghiªn cøu c¸c dßng l−u th«ng n¨ng l−îng vµ th«ng tin trong c¸c côm kÕt cÊu ®iÖn, khÝ nÐn vµ thuû lùc (n¨m häc thø nhÊt - 60 tiÕt häc) a. Môc tiªu: • Lµm chñ c¸c m¹ch c¬ b¶n cña kü thuËt ®iÒu khiÓn, ®äc ®−îc s¬ ®å m¹ch. Cã kh¶ n¨ng can thiÖp, thay ®æi hay thiÕt kÕ míi m¹ch ®iÒu khiÓn. • N¾m v÷ng c¸c th«ng sè kü thuËt trong ho¹t ®éng cña c¸c côm thiÕt bÞ ®iÖn, khÝ nÐn vµ thuû lùc. • HiÓu biÕt c¸c ph−¬ng ph¸p t¹o ra nguån n¨ng l−îng phô cÇn thiÕt. Sö dông thµnh th¹o c¸c ph−¬ng ph¸p vµ dông cô ®o kiÓm. Y thøc ®−îc c¸c hiÓm ho¹ khi lµm viÖc víi c¸c hÖ thèng diÖn, khÝ nÐn vµ thuû lùc. T«n träng c¸c quy chÕ an toµn vµ b¶o hé lao ®éng còng nh− ý thøc ®−îc c¸c vÊn ®Ò b¶o vÖ m«i tr−êng • HiÓu ®−îc c¸c thuËt ng÷ tiÕng Anh trong m« t¶ s¶n phÈm, m« t¶ hÖ thèng ®iÖn, khÝ nÐn vµ thuû lùc b. Néi dung: • C¸c ®¹i l−îng khÝ nÐn vµ thuØy lùc, nh÷ng quan hÖ gi÷a chóng, c¸c kh¶ n¨ng tr×nh bµy vµ tÝnh to¸n • C¸c bé phËn cung cÊp n¨ng l−îng cña kü thuËt ®iÖn, khÝ nÐn vµ thuû lùc • C¸c m¹ch c¬ b¶n cña kü thuËt ®iÒu khiÓn • ThiÕt lËp c¸c tµi liÖu kü thuËt tÝch hîp nhiÒu d¹ng n¨ng l−îng vµ côm thiÕt bÞ • TÝn hiÖu vµ c¸c gi¸ trÞ ®o trong hÖ thèng ®iÒu khiÓn • C¸c hiÓm ho¹ khi lµm viÖc víi c¸c côm c«ng suÊt cña c¸c thiÕt bÞ ®iÖn, khÝ nÐn vµ thuû lùc • C¸c tiªu chÝ vÒ tÝnh kinh tÐ, an toµn lao ®éng, b¶o vÖ m«i tr−êng vµ vÊn ®Ò t¸i sö dông vËt liÖu, phÕ th¶i. 3.5. Trao ®æi th«ng tin víi sù trî gióp cña c¸c hÖ thèng ®iÖn to¸n, hÖ thèng xö lý d÷ liÖu (n¨m häc thø nhÊt - 40 tiÕt häc) a. Môc tiªu: • M« t¶ ®−îc viÖc sö dông c¸c thiÕt bÞ xö lý d÷ liÖu vµ sù bè trÝ c¸c ph−¬ng tiÖn ®iÖn to¸n trong quy tr×nh ho¹t ®éng hÖ thèng, cÊu tróc m¹ng trong hÖ thèng vµ nh÷ng yªu cÇu an toµn cña m¹ng ®iÖn to¸n 8 • Ph©n tÝch ®−îc c¸c hîp ®ång c«ng t¸c, thu thËp ®−îc th«ng tin hÖ thèng vµ sö dông c¸c phÇn mÒm thÝch hîp ®Ó gi¶i quyÕt c¸c nhiÖm vô chuyªn m«n vµ thiÕt lËp tµi liÖu kü thuËt. • Lµm chñ ®−îc c¸c thuËt ng÷ tiÕng Anh rót ra tõ c¸c sæ tay kü thuËt còng nh− c¸c giao diÖn mµn h×nh b. Néi dung: • HÖ thèng vËn hµnh • ThiÕt bÞ ®iÖn to¸n hoµ m¹ng • C¸c ph−¬ng ph¸p b¶o vÖ d÷ liÖu vµ an toµn d÷ liÖu • Xö lý th«ng tin b»ng c¸c phÇn mÒm t−¬ng thÝch trong chuyªn ngµnh • Qu¸ tr×nh ho¹t ®éng ®iÒu khiÓn víi trî gióp cña hÖ ®iÖn to¸n • C¸c quan ®iÓm vÒ m«i tr−êng sinh th¸i trong c¸c chç lµm viÖc víi m¸y tÝnh 3.6. LËp kÕ ho¹ch vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c qu¸ tr×nh c«ng t¸c (n¨m häc thø hai - 40 tiÕt häc) a. Môc tiªu: • M« t¶ ®−îc hÖ thèng tæ chøc ho¹t ®éng vµ thµnh lËp c¸c nhãm c«ng t¸c theo chøc n¨ng, chuyªn m«n, theo ®Æc tr−ng kü thuËt, c«ng nghÖ vµ kinh tÕ. • HiÓu râ c¸c yªu cÇu nh»m ®¶m b¶o t×nh tr¹ng s½n sµng ho¹t ®éng cña c¸c qu¸ tr×nh c«ng nghÖ vµ hÖ thèng thiÕt bÞ cÇn thiÕt. • HiÓu biÕt vµ ¸p dông ®−îc c¸c ph−¬ng ph¸p kiÓm tra, qu¶n lý chÊt l−îng. Sö dông hÖ thèng m¸y tÝnh ®Ó lËp kÕ ho¹ch ®iÒu hµnh thùc hiÖn vµ thiÕt lËp tµi liÖu cho c¸c b−íc tæ chøc vµ ®iÒu hµnh thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch ®· ®Þnh. • Cã ý thøc víi c¸c c«ng viÖc chuÈn bÞ lµm viÖc trªn quan ®iÓm b¶o vÖ søc khoÎ vµ an toµn lao ®éng; sö dông c¸c thuËt ng÷ tiÕng Anh cã liªn quan b. Néi dung: • Bè trÝ vÞ trÝ c¸c lo¹i vËt t− vµ tÝnh to¸n • Ph©n tÝch quy tr×nh c«ng t¸c • §¸nh gi¸ vµ lËp tµi liÖu b¸o c¸o kÕt qu¶ c«ng t¸c • TÝnh to¸n thêi gian vµ gi¸ thµnh, c¸c ph−¬ng ph¸p tr×nh bµy quy tr×nh c«ng t¸c • Qu¶n lý chÊt l−îng, qu¶n lý m«i tr−êng vµ ®¶m b¶o an toµn lao ®éng 3.7. Gi¶i ph¸p kÕt nèi c¸c hÖ thèng thµnh phÇn c¬ ®iÖn tö (n¨m häc thø hai - 100 tiÕt häc) a. Môc tiªu: • M« t¶ ®−îc cÊu tróc cña c¸c hÖ thèng c¬ ®iÖn tö, gi¶i thÝch nguyªn lý t¸c dôngcña c¸c bé c¶m biÕn, bé biÕn ®æi vµ c¸c bé c¶m biÕn ®iÒu chØnh. • HiÓu râ c¸c kh¶ n¨ng thùc hiÖn truyÒn ®éng quay vµ tÞnh tiÕn nhê c¸c yÕu tè truyÒn ®éng ®iÖn, khÝ nÐn vµ thuû lùc, vËn dông ®−îc c¸c kiÕn thøc vÒ ®iÒu khiÓn vµ ®iÒu chØnh ®Ó t¸c ®éng ®Õn ®iÒu khiÓn quü ®¹o vµ ®iÒu khiÓn h−ëng dÞch ®éng. • Th«ng qua c¸c nghiªn cøu vÒ tÝn hiÖu, kiÓm tra chøc n¨ng cña c¸c côm cÊu kiÖn vµ kh¾c phôc lçi cña côm vµ cña hÖ thèng. • ThiÕt kÕ ®−îc c¸c m¹ch c¬ b¶n vµ m« t¶ nguyªn t¾c t¸c dông cña chóng, kÓ c¶ b»ng tiÕng Anh. Lµm chñ Ýt nhÊt mét ph−¬ng ph¸p lËp tr×nh b. Néi dung: • XÝch ®iÒu khiÓn vµ m¹ch ®iÒu chØnh, nguyªn t¾c s¬ ®å khèi • C¸c ®¹i l−îng c¬ b¶n cña kü thuËt ®iÒu khiÓn vµ ®iÒu chØnh • Nguyªn lý t¸c dông, ®Æc tÝnh tÝn hiÖu cña c¸c bé c¶m biÕn vµ vµ bé biÕn ®æi • LËp tr×nh cho c¸c qu¸ tr×nh chuyÓn ®éng vµ c¸c chøc n¨ng ®iÒu khiÓn 9 • ThiÕt kÕ m¹ch, tr×nh bµy b»ng gi¶n ®å, ®å ho¹ c¸c qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn vµ ®iÒu chØnh • §o tÝn hiÖu, m¹ch c¬ b¶n vµ nguyªn t¾c t¸c dông trong kü thuËt truyÒn ®éng • Tr×nh bµy c¸c côm truyÒn ®éng tÝch hîp trong mét biÓu ®å chøc n¨ng 3.8. ThiÕt kÕ vµ chÕ t¹o c¸c hÖ thèng c¬ ®iÖn tö (n¨m häc thø hai - 140 tiÕt) a. Môc tiªu: • M« t¶ ®−îc cÊu tróc vµ l−u th«ng dßng tÝn hiÖu cña mét hÖ thèng c¬ ®iÖn tö hîp thµnh tõ nhiÒu côm cÊu kiÖn kh¸c nhau, ph©n tÝch ®−îc ¶nh h−ëng cña nh÷ng ®iÒu kiÖn lµm viÖc thay ®æi ®Õn qu¸ tr×nh vËn hµnh. • Th«ng qua c¸c nghiªn cøu vÒ tÝn hiÖu nhËn biÕt ®−îc lçi t¹i c¸c giao diÖn, t×m ra nguyªn nh©n vµ biÖn ph¸p kh¾c phôc. Sö dông c¸c ph−¬ng ph¸p ®o l−êng kü thuËt trong c¸c qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn vµ ®iÒu chØnh, tæng kÕt c¸c kÕt qu¶ thùc hiÖn vµ lËp thµnh tµi liÖu • VËn dông c¸c kiÕn thøc vÒ kü thuËt ®iÒu khiÓn vµ ®iÒu chØnh ®Ó thùc hiÖn ®iÒu khiÓn tèc ®é, sè vßng quay cña c¸c chuyÓn ®éng. Cã kh¶ n¨ng kÕt nèi c¸c côm truyÒn ®éng, lùa chän c¸c ph−¬ng ¸n ghÐp nèi gi÷a chóng vµ m¸y c«ng t¸c theo mét môc ®Ých sö dông x¸c ®Þnh. • N¾m v÷ng nguyªn nh©n vµ t¸c ®éng cña c¸c tr−êng hîp qu¸ t¶i, x¸c ®Þnh c¸c th«ng sè kü thuËt cña c¸c thiÕt bÞ b¶o vÖ cÇn thiÕt vµ lùa chän gi¶i ph¸p kh¾c phôc. Cã kh¶ n¨ng thiÕt kÕ, thay ®æi m¹ch vµ thuyÕt minh trong tµi liÖu kü thuËt. • Cã ý thøc t«n träng c¸c tiªu chuÈn an toan lao ®éng, hiÓu râ c¸c mèi hiÓm ho¹ trong khi lµm viÖc víi m¸y mãc thiÕt bÞ • Cã thÓ dïng tiÕng Anh ®Ó m« t¶ mèi quan hÖ chøc n¨ng gi÷a kü thuËt ®iÒu khiÓn vµ ®iÒu chØnh còng nh− nguyªn lý t¸c dông cña hÖ thèng c¬ ®iÖn tö. Lµm chñ ®−îc ph−¬ng ph¸p lËp tr×nh. b. Néi dung: • C¸c th«ng sè ho¹t ®éng hÖ thèng vµ ®−êng ®Æc tÝnh cña c¸c bé truyÒn ®éng, c¸c gi¸ trÞ giíi h¹n • Nguyªn t¾c t¸c dông, lùa chon vµ ®iÒu chØnh c¸c thiÕt bÞ b¶o vÖ • §iÒu khiÓn vµ ®iÒu chØnh c¸c bé truyÒn ®éng, c¸c qu¸ tr×nh ®Þnh vÞ, bËc tù do, c¸c ph−¬ng ph¸p ®o l−êng kiÓm tra x¸c ®Þnh vÞ trÝ • Truyªn ®éng hép sè b¸nh r¨ng vµ khíp nèi trôc, lËp tr×nh cho c¸c qu¸ tr×nh chuyÓn ®éng vµ c¸c chøc n¨ng ®iÒu khiÓn, m« pháng trªn m¸y tÝnh • Tæng hîp c¸c gi¸ trÞ ®o t¹i c¸c giao diÖn, can thiÖp thay ®æi vµ thiÕt lËp míi c¸c tµi liÖu kü thuËt 3.9. Nghiªn cøu dßng l−u th«ng th«ng tin trong mét hÖ thèng c¬ ®iÖn tö tæng hîp (N¨m häc thø ba - 80 tiÕt) a. Môc tiªu: • §äc ®−îc s¬ ®å m¹ch vµ qua ®ã m« t¶ cÊu tróc th«ng tin trong hÖ thèng, hiÓu ®−îc mèi liªn kÕt gi÷a c¸c phÇn tö ®iÖn, c¬, khÝ nÐn vµ thuû lùc • Lµm chñ ®−îc c¸c ph−¬ng ph¸p ®o l−êng kü thuËt ®Ó nghiªn cøu c¸c dßng th«ng tin, cã kh¶ n¨ng ph©n tÝch tÝn hiÖu vµ tõ ®ã rót ra c¸c nguyªn nh©n m¾c lçi. Sö dông m¸y tÝnh trong khi ¸p dông c¸c ph−¬ng ph¸p dù b¸o lçi • Cã thÓ can thiÖp thay ®æi vµ thiÕt lËp míi c¸c tµi liÖu kü thuËt, kÓ c¶ b»ng tiÕng Anh b. Néi dung: • C¸c qu¸ tÎ×nh tÝn hiÖu trong hÖ thèng 10 • CÊu tróc tÝn hiÖu, hÖ thèng ®−êng dÉn th«ng tin • C¸c ph−¬ng ph¸p ®o l−êng kiÓm tra • Nghiªn cøu c¸c giao diÖn gi÷a c¸c cÊu tö hÖ thèng • Hoµ m¹ng gi÷a c¸c hÖ thèng bé phËn, ph©n tÇng trong m¹ng hÖ thèng • LËp tµi liÖu xö lý c¸c kÕt qu¶ ®o 3.10. LËp quy tr×nh th¸o, l¾p hÖ thèng (n¨m häc thø ba - 40 tiÕt) a. Môc tiªu: • LËp quy tr×nh vµ thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc chuÈn bÞ th¸o l¾p c¸c hÖ thèng c¬ ®iÖn tö. Gi¶i thÝch ®−îc tiÕn ®é cña quy tr×nh th¸o l¾p vµ ®¸nh gi¸ ®−îc kÕt qu¶ c«ng viÖc • Cã ý thøc b¶o vÖ søc khoÎ vµ an toµn lao ®éng ngay tõ giai ®o¹n chuÈn bÞ, kiÓm tra c¸c ®iÒu kiÖn th¸o l¾p t¹i hiÖn tr−êng, cã kÕ ho¹ch sö dông c¸c ph−¬ng tiÖn hç trî cÇn thiÕt • Tæ chøc lµm viÖc theo nhãm c«ng t¸c vµ n¾m v÷ng c¸c h−íng dÉn l¾p ®Æt b»ng v¨n b¶n tiÕng Anh b. Néi dung; • C¸c tµi liÖu kü thuËt th¸o l¾p t¹i xÝ nghiÖp • C¸c ®iÒu kiÖn lµm viÖc t¹i ®Þa ®iÓm th¸o l¾p vµ c¸c tiªu chuÈn kü thuËt cÇn ®¸p øng. C¸c biÖn ph