Đề tài Thu hút FDI tại Trung Quốc và kinh nghiệm đối với Việt Nam

quyÒn lîi hîp ph¸p kh¸c cña nhµ ®Çu t­. -T«n träng tËp qu¸n quèc tÕ: c¸c nhµ ®Çu t­ cã quyÒn tù chñ t­¬ng ®èi lín trong s¶n xuÊt kinh doanh. Hä cã thÓ ¸p dông c¸c ph­¬ng thøc qu¶n lý phæ biÕn trªn thÕ giíi, kh«ng bÞ bã buéc bëi thÓ chÕ qu¶n lý hiÖn hµnh cña Trung Quèc. Trªn c¸c nguyªn t¾c ®ã, Bé luËt hîp t¸c ®Çu t­ gi÷a Trung Quèc vµ n­íc ngoµi ra ®êi ngµy 1/7/1979, ®· ®Æt nÒn mãng cho c¸c nhµ ®Çu t­ vµo Trung Quèc. Nh÷ng néi dung chñ yÕu cña Bé luËt bao gåm: -C¸c doanh nghiÖp liªn doanh Trung Quèc víi n­íc ngoµi lµ ph¸p nh©n Trung Quèc chÞu sù qu¶n lý vµ b¶o vÖ cña ph¸p luËt Trung Quèc. C¸c doanh nghiÖp nµy ®­îc phÐp kinh doanh vµo c¸c ngµnh khai th¸c n¨ng l­îng, c«ng nghiÖp vËt liÖu x©y dùng, c«ng nghiÖp ho¸ chÊt, luyÖn kim, chÕ t¹o c¬ khÝ, ®iÖn tö, m¸y tÝnh, thiÕt bÞ th«ng tin, c«ng nghiÖp nhÑ, c«ng nghiÖp thùc phÈm, n«ng nghiÖp, ch¨n nu«i trång trät, dÞch vô... -Ph­¬ng thøc gãp vèn cã thÓ b»ng hµng ho¸, c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc, nhµ x­ëng, thiÕt bÞ m¸y mãc, hoÆc vËt liÖu kh¸c, b¶n quyÒn c«ng nghÖ s¶n xuÊt kü thuËt, ®Êt ®ai... -Kü thuËt mµ doanh nghiÖp tiÕp thu ph¶i thÝch hîp víi viÖc sö dông, ph¶i tiªn tiÕn, khiÕn cho s¶n phÈm cña nã ph¶i cã hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi râ rÖt ®èi víi trong n­íc hoÆc cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Kú h¹n chuyÓn nh­îng hîp ®éng kü thuËt nãi chung kh«ng qu¸ 10 n¨m. -C¸c quy ®Þnh ­u ®·i vÒ thuÕ thu nhËp, thuÕ xuÊt khÈu, nhËp khÈu ®èi víi doanh nghiÖp liªn doanh. -C¸c quy ®Þnh vÒ chuyÓn lîi nhuËn ra n­íc ngoµi cña chñ ®Çu t­, c¸c ­u ®·i ®èi víi ho¹t ®éng t¸i ®Çu t­. Th¸ng 4 n¨m 1990, Trung Quèc ®· tiÕn hµnh söa ®æi luËt nµy, cã nh÷ng quy ®Þnh cã lîi h¬n cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ë ba vÊn ®Ò: quèc h÷u ho¸, kú h¹n hîp doanh vµ lùa chän gi¸m ®èc: -Nhµ n­íc kh«ng thùc hiÖn quèc h÷u ho¸ vµ tr­ng thu doanh nghiÖp liªn doanh. -Ng­êi phÝa n­íc ngoµi cã thÓ lµm gi¸m ®èc. -Kú h¹n hîp doanh: ®­îc quy ®Þnh kh¸c nhau ®èi víi c¸c ngµnh kh¸c nhau, c¸c t×nh huèng kh¸c nhau. Cã doanh nghiÖp cÇn ph¶i quy ®Þnh, cã doanh nghiÖp kh«ng cÇn. ë nh÷ng doanh nghiÖp cã quy ®Þnh kú h¹n hîp doanh, nÕu c¸c bªn hîp doanh ®ång ý kÐo dµi kú h¹n, cÇn ph¶i nép ®¬n xin c¬ quan cã thÈm quyÒn tr­íc 6 th¸ng tÝnh tíi khi hÕt h¹n hîp doanh. Nh×n chung, bé luËt ®Çu t­ cña Trung Quèc ®¸p øng ®­îc hai nguyªn t¾c c¬ b¶n mµ n­íc nµy ®Ò ra, xøng ®¸ng lµ nÒn t¶ng ph¸p lý quan träng nhÊt cho ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi. Sau khi ban hµnh bé luËt nãi trªn, ®Ó hoµn thiÖn h¬n n÷a khung ph¸p lý cho ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp, Trung Quèc ®· ban hµnh hµng lo¹t bé luËt, v¨n b¶n d­íi luËt trªn nhiÒu mÆt cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng nµy, bao gåm: -VÒ ho¹t ®éng cña c¸c xÝ nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi: Trung Quèc ®· ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt nh­: Quy ®Þnh vÒ c¸ch thøc ®¨ng ký doanh nghiÖp liªn doanh, th¸ng 8/1990; Quy ®Þnh vÒ lao ®éng trong xÝ nghiÖp liªn doanh, th¸ng 8/1990; LuËt thuÕ thu nhËp xÝ nghiÖp n­íc ngoµi, th¸ng 12/1981; QuyÕt ®Þnh söa ®æi thuÕ thu nhËp cña doanh nghiÖp liªn doanh, th¸ng 8/1993; LuËt xÝ nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi, th¸ng 4/1986...Nh­ vËy, chóng ta thÊy c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt ®iÒu chØnh ho¹t ®éng cña xÝ nghiÖp cã vèn n­íc ngoµi lµ kh¸ ®Çy ®ñ vµ chi tiÕt, tõ thñ tôc ®¨ng ký kinh doanh ®Õn tuyÓn dông lao ®éng, hay c¸c quy ®Þnh vÒ thuÕ...H¬n n÷a, c¸c quy ®Þnh nµy l¹i rÊt cô thÓ vµ râ rµng, t¹o rÊt nhiÒu thuËn lîi cho c¸c xÝ nghiÖp nµy ho¹t ®éng. Theo ®¸nh gi¸ cña mét sè chuyªn gia luËt n­íc ngoµi th× sù ®¶m b¶o vÒ mÆt ph¸p lý cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi d­íi h×nh thøc lËp c¸c xÝ nghiÖp ë Trung Quèc lµ kh¸ ®Çy ®ñ vµ hiÖu qu¶. -VÒ viÖc b¶o hé b¶n quyÒn: Trung Quèc ®· ban hµnh nh÷ng bé luËt sau: LuËt nh·n hiÖu, LuËt li-x¨ng, LuËt quyÒn t¸c gi¶, §iÒu lÖ b¶o hé phÇn mÒm m¸y tÝnh...Ngoµi ra, Trung Quèc cßn tham gia c¸c tæ chøc quèc tÕ vÒ b¶o vÖ quyÒn tri thøc, quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp nh­ viÖc tham gia c«ng ­íc Paris vÒ b¶o vÖ b¶n quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp. Trung Quèc cßn ký hiÖp ®Þnh b¶o hé ®Çu t­ víi 67 n­íc, ký hiÖp ­íc b¶o hé ®a biªn...Nh÷ng viÖc lµm nh­ vËy cña Trung Quèc ®· t¹o ®­îc t©m lý an toµn cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, nhÊt lµ c¸c nhµ t­ b¶n ph­¬ng t©y vµ c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia bëi hä ®Æc biÖt sî bÞ ®¸nh c¾p b¶n quyÒn khi ®Çu t­ vµo nh÷ng n­íc ®ang ph¸t triÓn nh­ Trung Quèc. -VÒ ®Þnh h­íng chiÕn l­îc thu hót FDI: §©y lµ mét vÊn ®Ò kh«ng chØ Trung Quèc mµ c¸c nhµ ®Çu t­ còng rÊt quan t©m. VÊn ®Ò nµy ®· ®­îc Trung Quèc ®Ò cËp tíi khi ban hµnh “Quy ®Þnh cña Quèc vô viÖn vÒ khuyÕn khÝch ®Çu t­ n­íc ngoµi” (gäi t¾t lµ quy ®Þnh “22 ®iÒu môc”) n¨m 1986. Quy ®Þnh nµy nhÊn m¹nh viÖc ­u ®·i ®Æc biÖt cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng ho¸ vµ doanh nghiÖp kü thuËt tiªn tiÕn trªn 5 mÆt: -H¹ thÊp phÝ sö dông ®Êt ®ai. Ngoµi c¸c khu vùc phån hoa sÇm uÊt cña c¸c thµnh phè lín, phÝ khai th¸c vµ phÝ sö dông tÝnh thu mçi n¨m mçi m2 lµ 5-20 NDT, phÝ khai th¸c tÝnh thu mét lÇn. NÕu c¸c doanh nghiÖp trªn tù khai ph¸t, phÝ sö dông cao nhÊt ®­îc tÝnh lµ mçi m2 mçi n¨m 3 NDT. -H¹ thÊp phÝ lao ®éng: c¸c c«ng tr×nh thuû ®iÖn, giao th«ng, th«ng tin thu phÝ theo tiªu chuÈn cña c¸c doanh nghiÖp quèc doanh ®Þa ph­¬ng. -MiÔn gi¶m thuÕ: ®èi víi c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu, s¶n phÈm dÇu th«, thµnh phÈm dÇu vµ mét sè s¶n phÈm kh¸c do nhµ n­íc quy ®Þnh ®­îc miÔn thuÕ c«ng th­¬ng thèng nhÊt. -KhÝch lÖ c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi t¸i ®Çu t­ lîi nhuËn. NÕu thêi gian kinh doanh cña dù ¸n t¸i ®Çu t­ trªn 5 n¨m, qua c¬ quan thuÕ vô xÐt duyÖt, ng­êi ®Çu t­ sÏ ®­îc tr¶ l¹i 40% thuÕ thu nhËp ®· nép ®èi víi phÇn t¸i ®Çu t­. -B¶o ®¶m hai ®iÒu kiÖn bªn ngoµi cña doanh nghiÖp kinh doanh s¶n xuÊt (bao gåm nhËp khÈu hµng ho¸ cã liªn quan), t¹o m«i tr­êng ho¹t ®éng tiÒn tÖ thuËn lîi cho c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. “22 ®iÒu môc” ®· t¹o mét ph¹m vi réng ®¸ng kÓ so víi c¸c chÝnh s¸ch tr­íc ®ã. Tr­íc ®©y, c¸c c¬ së ®Çu t­ liªn doanh ®­îc h­ëng ­u ®·i h¬n c¸c c¬ së hîp ®ång kinh doanh vµ c¬ së 100% vèn n­íc ngoµi. Cßn “22 ®iÒu môc” kh«ng tÝnh ®Õn sù ph©n biÖt ®ã miÔn lµ chóng ®ñ t­ c¸ch lµ c¬ së kinh doanh xuÊt khÈu hoÆc c¬ së kü thuËt tiªn tiÕn. -VÒ mÆt ®¶m b¶o quyÒn lîi cho nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi trong tr­êng hîp cã xung ®ét: Trung Quèc ®· tiÕn hµnh rÊt nhiÒu ho¹t ®éng. Ch¼ng h¹n, n­íc nµy ®· c«ng bè quy ®Þnh cho phÐp c¸c xÝ nghiÖp dïng vèn n­íc ngoµi cã quyÒn tõ chèi vµ kiÖn nh÷ng ai tuú tiÖn ®Õn thu c¸c kho¶n lÖ phÝ bÊt hîp ph¸p tõ cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng cho ®Õn cÊp Trung ¦¬ng. ViÖc lµm nµy kh«ng nh÷ng cho phÐp Trung Quèc gi¶m ®¸ng kÓ t×nh tr¹ng h¹ch s¸ch cña mét sè cÊp chÝnh quyÒn ®èi víi chñ ®Çu t­ n­íc ngoµi mµ cßn gióp gi¶i quyÕt nhanh chãng nh÷ng th¾c m¾c cña hä. Ngoµi ra, ®Ó ®¶m b¶o an toµn cho c¸c nhµ ®Çu t­ nÕu ph¶i ®­a sù vô ra träng tµi, Trung Quèc ®· tham gia vµo Trung T©m quèc tÕ vÒ gi¶i quyÕt tranh chÊp ®Çu t­ (ICSID) vµ phª chuÈn c«ng ­íc New York vÒ thi hµnh c¸c b¶n ¸n cña träng tµi n­íc ngoµi. Ngoµi ra, c¸c c¬ quan träng tµi cña n­íc nµy còng ®· ký nhiÒu tho¶ thuËn song ph­¬ng víi c¸c c¬ quan n­íc ngoµi nh­ Trung t©m träng tµi B¾c Kinh (BCC) ký tho¶ thuËn hîp t¸c víi HiÖp héi träng tµi Mü (AAA) vÒ hîp t¸c gi¶i quyÕt tranh chÊp ®Çu t­ gi÷a Mü vµ Trung Quèc. GÇn ®©y, sau khi gia nhËp WTO, Trung Quèc ®· c«ng bè “B¶n danh s¸ch vÒ c¸c dù ¸n kªu gäi ®Çu t­ n­íc ngoµi”. B¶n danh s¸ch nµy bao gåm 371 lÜnh vùc dµnh cho ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ cã 34 lÜnh vùc kh«ng dµnh cho ®Çu t­ n­íc ngoµi. Riªng B¾c Kinh ®· më cöa hoµn toµn víi 262 lÜnh vùc dµnh cho c¸c nhµ ®Çu t­. Tr­íc khi gia nhËp WTO, con sè nµy chØ lµ 186 lÜnh vùc. PhÇn lín nh÷ng lÜnh vùc t¨ng thªm gåm c¸c ngµnh c«ng nghÖ sinh häc, ®iÖn tö, thiÕt bÞ viÔn th«ng, dông cô vµ d©y chuyÒn s¶n xuÊt. ViÖc ®Þnh ra danh s¸ch nµy thÓ hiÖn quyÕt t©m cña Trung Quèc h­íng FDI vµo nh÷ng ngµnh c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Tãm l¹i, ta thÊy chÝnh phñ Trung Quèc ®· rÊt chó träng ®Õn viÖc t¹o lËp vµ hoµn thiÖn c¬ së ph¸p lý cho ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. §©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n quan träng t¹o nªn thµnh c«ng cho ho¹t ®éng thu hót vµ sö dông FDI ë Trung Quèc trong nh÷ng n¨m qua. 2.1.2. C¸c ­u ®·i tµi chÝnh: C¸c ­u ®·i tµi chÝnh ®­îc coi lµ ®ßn bÈy trùc tiÕp v× nã liªn quan trùc tiÕp ®Õn lîi nhuËn cña c¸c nhµ ®Çu t­. Do ®ã, nã ®­îc xem nh­ mét c¬ së so s¸nh ®Ó nhµ ®Çu t­ ®i ®Õn quyÕt ®Þnh cã ®Çu t­ hay kh«ng. Bëi vËy, trong nh÷ng n¨m qua, Trung Quèc rÊt quan t©m ®Õn viÖc thiÕt lËp c¬ chÕ ­u ®·i tµi chÝnh cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, cô thÓ lµ: ¦u ®·i vÒ khu vùc ®Çu t­: C¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ n­íc ngoµi x©y dùng ë ®Æc khu kinh tÕ vµ c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ n­íc ngoµi mang tÝnh chÊt s¶n xuÊt x©y dùng ë khu khai th¸c ph¸t triÓn kü thuËt t¹i 14 thµnh phè ven biÓn ®­îc gi¶m thuÕ thu nhËp 15% theo tû lÖ thuÕ. ¦u ®·i vÒ kú h¹n kinh doanh: §èi víi doanh nghiÖp ®Çu t­ n­íc ngoµi trong lÜnh vùc s¶n xuÊt, nÕu kú h¹n kinh doanh trªn 10 n¨m, tÝnh tõ n¨m b¾t ®Çu cã l·i, n¨m thø nhÊt vµ n¨m thø hai, hä ®­îc miÔn thuÕ thu nhËp, tõ n¨m thø 3 ®Õn n¨m thø 5 hä ®­îc gi¶m mét nöa thuÕ thu nhËp. ¦u ®·i dµnh cho hµnh vi t¸i ®Çu t­ -§·i ngé dµnh cho hµnh vi t¸i ®Çu t­ th«ng th­êng: ng­êi ®Çu t­ n­íc ngoµi dïng sè lîi nhuËn thu ®­îc cña xÝ nghiÖp ®Ó t¸i ®Çu t­ trùc tiÕp cho doanh nghiÖp ®ã, hoÆc ®Çu t­ ®Ó x©y dùng doanh nghiÖp kh¸c,nÕu kú h¹n kinh doanh kh«ng d­íi 5 n¨m th× ®­îc tr¶ l¹i 40 % thuÕ thu nhËp ®· nép víi phÇn t¸i ®Çu t­. -¦u ®·i dµnh cho hµnh vi t¸i ®Çu t­ ®Æc biÖt: c¸c nhµ ®Çu t­ t¸i ®Çu t­ x©y dùng ë mét sè lÜnh vùc ®Æc biÖt nh­ më réng xÝ nghiÖp cã kü thuËt tiªn tiÕn, më réng xÝ nghiÖp xuÊt khÈu s¶n phÈm hoÆc ®Çu t­ cho c¸c h¹ng môc x©y dùng c¬ b¶n vµ më mang n«ng nghiÖp trong ®Æc khu kinh tÕ H¶i Nam th× cã thÓ ®­îc tr¶ l¹i toµn bé sè thuÕ thu nhËp ®èi víi phÇn t¸i ®Çu t­. Nh÷ng xÝ nghiÖp trªn nÕu ch­a ®¹t tiªu chuÈn xÝ nghiÖp xuÊt khÈu s¶n phÈm hoÆc ch­a ®­îc tiÕp tôc x¸c nhËn lµ xÝ nghiÖp cã kü thuËt tiªn tiÕn, trong thêi gian 3 n¨m kÓ tõ khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt kinh doanh th× ph¶i nép l¹i 60 % sè thuÕ ®· ®­îc truy lÜnh. Tõ th¸ng 1/1994, nh»m t¹o m«i tr­êng c¹nh tranh b×nh ®¼ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong n­íc vµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi, Trung Quèc ®· tiÕn hµnh c¶i c¸ch vÒ thuÕ ë mét sè mÆt sau: -Thùc hiÖn mét chÝnh s¸ch thuÕ thèng nhÊt ®èi víi mäi thµnh phÇn kinh tÕ nh»m ®¶m b¶o sù b×nh ®¼ng vÒ thuÕ, thóc ®Èy c¹nh tranh, thuÕ ®¸nh kh«ng ph©n biÖt gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong n­íc vµ doanh nghiÖp cã vèn FDI. -Thay thÕ thuÕ doanh nghiÖp b»ng thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng vµ ®¬n gi¶n hãa c¬ cÊu thuÕ suÊt. -Gi¶m thuÕ thu nhËp ®¸nh vµo c¸c doanh nghiÖp ®Ó kÝch thÝch s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn. Më réng diÖn thu thuÕ thu nhËp c¸ nh©n. -Xãa bá dÇn c¸c ­u ®·i miÔn gi¶m thuÕ vµ chuyÓn sang h×nh thøc tµi trî cho c¸c tr­êng hîp ®Æc biÖt cÇn thiÕt b»ng chi ng©n s¸ch. -Bæ sung mét sè lo¹i thuÕ míi nh­ thuÕ tµi nguyªn, thuÕ së h÷u. HiÖn nay, Trung Quèc ®ang ®i vµo x©y dùng m«i tr­êng c¹nh tranh b×nh ®¼ng vµ tù do. Nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ thuÕ tuy ®«i lóc cã béc lé nh÷ng yÕu ®iÓm nh­ng ®· tá râ t¸c dông trong viÖc thu hót vèn bªn ngoµi, më réng ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i ë Trung Quèc. 2.2. C¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ “cøng”: §Ó t¹o søc hÊp dÉn víi c¸c nhµ ®Çu t­, Trung Quèc dïng vèn ng©n s¸ch hoÆc vèn vay ®Ó ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng theo thø tù ­u tiªn vïng theo kiÓu bËc thang, tr­íc hÕt ë nh÷ng vïng cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi råi tiÕp ®Õn lµ nh÷ng vïng khã kh¨n h¬n. §iÓn h×nh lµ kinh nghiÖm x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ë c¸c ®Æc khu kinh tÕ cña Trung Quèc rÊt ®¸ng ®­îc häc tËp. Víi quan ®iÓm “Lµm tæ cho chim ph­îng hoµng vµo ®Î trøng”, Trung Quèc muèn huy ®éng tèi ®a vèn tõ n­íc ngoµi vµo x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¸c ®Æc khu. Nh÷ng chi phÝ chÝnh cña viÖc thµnh lËp c¸c §KKT cã thÓ ®­îc chia lµm hai phÇn: mét phÇn liªn quan ®Õn viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, bao gåm viÖc san lÊp vµ khai ph¸ mÆt b»ng, l¾p ®Æt hÖ thèng cÊp tho¸t n­íc, x©y dùng m¹ng l­íi ®iÖn, m¾c ®iÖn tho¹i, lµm ®­êng s¸, cÇu cèng. Theo th«ng lÖ, phÇn chi phÝ nµy do nh÷ng nhµ ®Çu t­ vµ chÝnh phñ Trung Quèc cïng chÞu. PhÇn do c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi chÞu thay ®æi tuú theo lo¹i hîp ®ång liªn doanh ký kÕt gi÷a hai bªn hay tuú thuéc vµo ph­¬ng thøc ®Çu t­ cña nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ®Æc khu. Ch¼ng h¹n trong hîp ®ång chÕ biÕn nguyªn liÖu, chi phÝ nµy thuéc vÒ ChÝnh phñ Trung Quèc. Nh­ng theo c¸c ph­¬ng thøc “Liªn doanh”, “Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh” , c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, c¸c nhµ ®Êu thÇu th­êng ph¶i cung cÊp thiÕt bÞ vµ vèn, ChÝnh phñ Trung Quèc cung cÊp ®Êt x©y dùng, nhµ x­ëng, nh©n c«ng vµ sè tiÒn tuú theo tÝnh chÊt cña hîp ®ång. §èi víi c¸c doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi th× nhµ ®Çu t­ ph¶i chÞu c¸c chi phÝ vÒ c«ng tr­êng vµ nhµ x­ëng. Trong hÇu hÕt c¸c tr­êng hîp, ChÝnh phñ Trung Quèc ph¶i trang tr¶i c¸c kho¶n chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng. PhÇn chi phÝ thø hai liªn quan ®Õn viÖc ph¸t triÓn ®« thÞ trong nh÷ng §KKT nh­: nhµ ë, tr­êng häc, bÖnh viÖn vµ c¸c trung t©m c«ng céng... phÇn lín do ChÝnh phñ Trung Quèc chÞu. Theo chñ tr­¬ng “chÝnh phñ chØ cho chÝnh s¸ch, kh«ng cho tiÒn”, chÝnh quyÒn ë c¸c §KKT ®· ph¶i vËn dông mäi kh¶ n¨ng ®Ó tù trang tr¶i kinh phÝ ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n. §Ó huy ®éng vèn x©y dùng ®Æc khu, ngoµi biÖn ph¸p vay ng©n hµng, c¸c ®Æc khu mµ ®Çu tiªn lµ Th©m QuyÕn ®· cã mét gi¶i ph¸p míi lµ b¸n quyÒn sö dông ®Êt. Trong thêi kú 1980-1985, c«ng ty nhµ ®Êt Th©m QuyÕn ®· b¸n 45.400 m2 ®Êt, thu vÒ 4 tû HKD. Tõ cuèi n¨m 1987, Th©m QuyÕn ®· cho c«ng khai b¸n ®Êu gi¸ quyÒn sö dông ®Êt víi thêi h¹n sö dông lµ 50 n¨m. Mét biÖn ph¸p kh¸c lµ huy ®éng vèn øng tr­íc tõ nh÷ng ng­êi sÏ sö dông c«ng tr×nh hoÆc h­ëng lîi trùc tiÕp tõ c«ng tr×nh víi ph­¬ng ch©m “M­în gµ ®Î trøng”. C¸c nhµ ®Çu t­ theo kiÓu nµy sÏ ®­îc thuª c«ng tr×nh víi nh÷ng ®iÒu kiÖn ­u ®·i nhÊt ®Þnh. NhiÒu c«ng tr×nh h¹ tÇng ë c¸c §KKT Trung Quèc ®· ®­îc x©y dùng theo ph­¬ng thøc nµy. Nhê m¹nh d¹n sö dông vèn ng©n s¸ch còng nh­ triÖt ®Ó tËn dông c¸c nguån vèn ®Ó ®Çu t­ vµo x©y dùng c¬ së h¹ tÇng mµ Trung Quèc ®· t¹o lËp ®­îc mét hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng t­¬ng ®èi hiÖn ®¹i, t¨ng c­êng søc hÊp dÉn cho m«i tr­êng ®Çu t­. 3. ChÝnh s¸ch hîp lý trong ®a d¹ng ho¸ nguån ®Çu t­, ®Æc biÖt lµ ®èi víi Hoa kiÒu vµ c«ng ty xuyªn quèc gia 3.1. §èi víi Hoa kiÒu: Ngay tõ khi thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa, chÝnh phñ Trung Quèc ®· sím nhËn ra tiÒm lùc to lín cña bµ con Hoa kiÒu. HiÖn nay trªn thÕ giíi cã kho¶ng trªn 57 triÖu Hoa kiÒu ®ang sinh sèng t¹i nhiÒu vïng l·nh thæ kh¸c nhau. ë bÊt cø n¬i nµo, céng ®ång Hoa kiÒu còng lu«n chøng tá ®­îc vÞ trÝ vµ vai trß cña m×nh trong x· héi. Ch¼ng h¹n theo sè liÖu thèng kª, ë §«ng Nam ¸ cã kho¶ng 24 triÖu ng­êi Hoa sinh sèng (b»ng kho¶ng 1/5 d©n sè §«ng Nam ¸) nh­ng hä chi phèi tíi 60% nÒn kinh tÕ trong vïng. Th¸i Lan cã kho¶ng 3,5-5 triÖu ng­êi Hoa nh­ng hä chiÕm tíi 90% c¸c tËp ®oµn tµi phiÖt ë n­íc nµy vµ chiÕm tíi 89% tæng kim ng¹ch trªn thÞ tr­êng cæ phiÕu B¨ng Cèc. ë In®«nªsia, ng­êi Hoa chiÕm tíi 73% trong tæng sè 200 xÝ nghiÖp lín nhÊt n­íc. 10 tËp ®oµn lín nhÊt n­íc nµy do ng­êi Hoa qu¶n lý. Theo tin tõ mét t¹p chÝ ch©u Mü, ch©u ¸ cã 49 tû phó ng­êi Hoa trong ®ã 12 ng­êi sèng ë §µi Loan, 10 ng­êi sèng ë Hång K«ng, 9 ng­êi ë Th¸i Lan, 6 ng­êi ë In®«nªsia, 5 ng­êi ë Malaysia, 4 ng­êi ë Singapore vµ 3 ng­êi ë Phillipine. Ng­êi giÇu nhÊt lµ mét trïm b¶o hiÓm vµ kinh doanh bÊt ®éng s¶n ë §µi Loan víi møc tµi s¶n khæng lå lªn tíi 5,4 tû USD. Hoa kiÒu kh«ng chØ m¹nh vÒ tiÒm lùc kinh tÕ mµ cßn rÊt thµnh ®¹t trong khoa häc kü thuËt. Riªng ë Mü, hiÖn cã trªn 100 ngh×n chuyªn gia, häc gi¶ ng­êi gèc Trung Quèc, chiÕm 8% tæng sè Hoa kiÒu sinh sèng ë ®©y. §Õn nay, ®· cã 4 ng­êi Hoa ë h¶i ngo¹i ®­îc tÆng gi¶i th­ëng Nobel, riªng ë Mü ®· cã 3 ng­êi. Ng­êi Hoa dï ë Mü, NhËt hay T©y ¢u còng ®Òu ®­îc coi lµ “ kho nh©n tµi”, chiÕm 1/2 tæng sè chñ tÞch c¸c ph©n héi thuéc Héi C«ng tr×nh c¬ giíi cña Mü, 1/3 sè kü s­ cao cÊp cña h·ng m¸y tÝnh lín nhÊt cña Mü IBM, 12,5% tæng sè ng­êi lµm trong c¸c ngµnh ®ßi hái tri thøc cao nh­ nghÖ thuËt, kiÕn tróc t¹i NhËt B¶n. Víi søc m¹nh kinh tÕ ngµy cµng ®­îc t¨ng c­êng vµ lùc l­îng nh©n tµi hïng hËu, Hoa kiÒu ®­îc c¸c n­íc ph­¬ng T©y coi nh­ mét ®Õ quèc thùc sù : mét ®Õ quèc kh«ng biªn giíi, kh«ng thñ ®«, kh«ng quèc kú, mét c­êng quèc kinh tÕ thø ba ë Ch©u ¸ sau NhËt B¶n vµ Trung Quèc. ChÝnh bëi tiÒm lùc Hoa kiÒu m¹nh nh­ vËy nªn Trung Quèc rÊt muèn tiÕp cËn víi vèn, kü thuËt vµ bÝ quyÕt s¶n xuÊt cña hä, ®Æc biÖt lµ sù hîp t¸c cña Hoa kiÒu trong viÖc th©m nhËp vµo thÞ tr­êng thÕ giíi. Ng­êi Hoa vµ Hoa kiÒu sÏ lµ nh÷ng ng­êi trung gian tèt nhÊt ®Ó gióp Trung Quèc më cöa ra bªn ngoµi, lµ cÇu nèi ®Ó Trung Quèc më réng th­¬ng m¹i, ®Çu t­ víi thÕ giíi. H¬n thÕ n÷a, thu hót ®Çu t­ cña Hoa kiÒu cßn cã nh÷ng thuËn lîi lín mµ chñ ®Çu t­ kh¸c kh«ng cã ®­îc, ®ã lµ: -Ng­êi Hoa ë h¶i ngo¹i cã mét ®Æc ®iÓm næi bËt, ®ã lµ lßng tù hµo d©n téc, truyÒn thèng yªu n­íc s©u s¾c ®· g¾n vµo m¸u thÞt cña ng­êi d©n vµ ®­îc truyÒn tõ ®êi nµy sang ®êi kh¸c. Bëi vËy, dï ë bÊt cø ®©u, hä lu«n h­íng vÒ tæ quèc. Khi Trung Quèc më cöa, ng­êi Hoa ®Çu t­ å ¹t vµo Trung Quèc. Hä cã thÓ dÔ dµng chÊp nhËn thua lç trong ®Çu t­ víi néi ®Þa, bëi hä lu«n nghÜ r»ng hä ®ãng gãp gióp Tæ quèc ph¸t triÓn kinh tÕ vµ x©y dùng ®Êt n­íc hiÖn ®¹i hãa. -Ng­êi Hoa khi ®Çu t­ vÒ Trung Quèc cã nhiÒu thuËn lîi, hä cã ng«n ng÷ chung, cã nÒn v¨n ho¸ chung. §Æc biÖt møc ®é hiÓu biÕt vÒ phong tôc tËp qu¸n lÔ nghi t«n gi¸o vµ ®Æc ®iÓm t©m lý cña ng­êi Trung Quèc cña hä h¬n h¼n c¸c nhµ ®Çu t­ kh¸c. V× vËy, hä dÔ dµng hîp t¸c víi c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc, dÔ kh¾c phôc nh÷ng trë ng¹i trong qu¸ tr×nh liªn doanh liªn kÕt. Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm d©n téc, truyÒn thèng v¨n ho¸ chung nµy, lo¹i h×nh hîp t¸c ®Çu t­ cña ng­êi Hoa vµ Hoa kiÒu cã tiÒm lùc rÊt lín. NhËn thøc ®­îc vai trß cña ®Çu t­ Hoa kiÒu ®èi víi ph¸t triÓn ®Êt n­íc, tõ c¶i c¸ch më cöa ®Õn nay, Trung Quèc ®­a ra nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó thu hót ®Çu t­ cña Hoa kiÒu. Trung Quèc coi ng­êi Hoa vµ Hoa kiÒu ë n­íc ngoµi lµ hËu duÖ cña Trung Quèc, coi ng­êi Hoa ë Hång K«ng, Ma Cao, §µi Loan lµ ®ång bµo, lµ m¸u mñ ruét thÞt. Trung Quèc tuyªn truyÒn gi¸o dôc vÒ v¨n ho¸, truyÒn thèng Trung Hoa cho céng ®ång ng­êi Hoa vµ Hoa kiÒu ë n­íc ngoµi nh»m môc ®Ých lµm cho hä h­íng vÒ ®Êt n­íc, vÞ trÝ cña ng­êi Hoa sÏ ®­îc n©ng cao khi Trung Quèc giÇu m¹nh vµ cã uy tÝn trªn tr­êng quèc tÕ. Sù tuyªn truyÒn nµy ®· gãp phÇn lµm cho céng ®ång ng­êi Hoa vµ Hoa kiÒu ë n­íc ngoµi ®­îc cñng cè, g¾n kÕt l¹i thµnh mét khèi. N¨m 1989, Trung Quèc ®­a ra “Nh÷ng quy ®Þnh vÒ viÖc khuyÕn khÝch ®ång bµo §µi Loan ®Çu t­”. Nh÷ng n¨m sau ®ã, mét lo¹t c¸c quy ®Þnh liªn quan ®Õn ®Çu t­ cña Hoa kiÒu ®· ra ®êi, bao gåm “Nh÷ng quy ®Þnh vÒ viÖc khuyÕn khÝch Hoa kiÒu vµ ®ång bµo Hång K«ng, Ma Cao ®Çu t­” (n¨m 1990), “LuËt b¶o vÖ quyÒn lîi vµ lîi Ých cña quy kiÒu vµ kiÒu quyÕn” (n¨m 1990) vµ “ LuËt b¶o hé ®Çu t­ cña §µi Loan” (n¨m 1994). Nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ cña Hoa kiÒu bao gåm: +Ng­êi ®Çu t­ lµ Hoa kiÒu cã thÓ ®Çu t­ trong c¸c tØnh, c¸c khu tù trÞ, thµnh phè trùc thuéc, §KKT cña Trung Quèc. +Cã thÓ më c¸c doanh nghiÖp “ba vèn”, triÓn khai mËu dÞch båi hoµn, mua cæ phiÕu, chøng kho¸n doanh nghiÖp. +KhÝch lÖ c¸c nhµ ®Çu t­ Hoa kiÒu më c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu s¶n phÈm, c¸c doanh nghiÖp kü thuËt tiªn tiÕn vµ cã nh÷ng ­u ®·i t­¬ng øng. +Cã thÓ ®Çu t­ b»ng c¸ch trao ®æi tiÒn tÖ tù do, c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc hoÆc c¸c hiÖn vËt kh¸c. +Nhµ n­íc Trung Quèc b¶o vÖ tµi s¶n, quyÒn tµi s¶n c«ng nghiÖp, lîi nhuËn thu ®­îc cña c¸c nhµ ®Çu t­ Hoa kiÒu. C¸c nhµ ®Çu t­ cã thÓ chuyÓn nh­îng, thõa kÕ theo luËt ph¸p. +Nhµ n­íc kh«ng thùc hiÖn quèc h÷u ho¸, kh«ng tr­ng thu tµi s¶n cña c¸c nhµ ®Çu t­ Hoa kiÒu. Khi thùc hiÖn tr­ng thu ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ cña Hoa kiÒu sÏ båi th­êng t­¬ng øng theo ph¸p luËt. +C¸c doanh nghiÖp Hoa kiÒu vÒ n­íc ®Çu t­ ®­îc h­ëng chÝnh s¸ch ­u ®·i thuÕ: 2 n¨m ®Çu ®­îc miÔn thuÕ, 3 n¨m sau gi¶m mét nöa. +C¸c doanh nghiÖp Hoa kiÒu nhËp khÈu c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc, ph­¬ng tiÖn xe cé trong s¶n xuÊt vµ c¸c thiÕt bÞ lµm viÖc, mµ doanh nghiÖp cÇn trong tæng møc ®Çu t­ cña hä, còng nh­ c¸c ph­¬ng tiÖn giao th«ng vµ ®å dïng sinh ho¹t víi sè l­îng hîp lý cÇn thiÕt trong thêi gian c«ng t¸c, miÔn nép thuÕ quan nhËp khÈu, thuÕ thèng nhÊt c«ng th­¬ng, miÔn giÊy phÐp nhËp khÈu. +C¸c doanh nghiÖp Hoa kiÒu nhËp khÈu nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu, linh kiÖn rêi, linh kiÖn phô kiÖn, linh kiÖn ®ång bé, sö dông vµo s¶n xuÊt, xuÊt khÈu s¶n phÈm ®­îc miÔn thuÕ nhËp khÈu, thuÕ c«ng th­¬ng thèng nhÊt, miÔn giÊy phÐp nhËp khÈu. NÕu tiªu thô c¸c linh kiÖn nµy ë trong n­íc ph¶i lµm bæ sung c¸c thñ tôc nhËp khÈu vµ bï thuÕ. +Cã thÓ thÕ chÊp tµi s¶n doanh nghiÖp ®Çu t­ ®Ó vay vèn trong vµ ngoµi n­íc. +ViÖc x¸c ®Þnh thêi h¹n kinh doanh do Héi ®ång qu¶n trÞ h÷u quan c¸c bªn bµn b¹c. +S¶n phÈm cña doanh nghiÖp ®­îc b¸n trªn thÞ tr­êng néi ®Þa. +Cã thÓ mêi nh©n viªn kü thuËt vµ qu¶n lý tõ n­íc ngoµi. +Cã thÓ uû th¸c cho b¹n bÌ ng­êi th©n lµm ®¹i diÖn cho hä. Cã thÓ thµnh lËp th­¬ng héi cña ®ång bµo Hoa kiÒu. +ChÝnh quyÒn c¸c cÊp tr¶ lêi giÊy xin phÐp më doanh nghiÖp ®Çu t­ cña ®ång bµo Hoa kiÒu trong vßng 45 ngµy. +Cã thÓ mêi träng tµi cña Trung Quèc hoÆc Hoa kiÒu gi¶i quyÕt c¸c vô tranh chÊp. Víi nh÷ng chÝnh s¸ch trªn, Trung quèc ®· thu hót ®­îc nh÷ng kho¶n ®Çu t­ lín cña Hoa kiÒu. Tõ n¨m 1979 ®Õn n¨m 1993, ®· cã 44 tû USD cña ®ång bµo Hoa kiÒu ®­îc ®Çu t­ vµo Trung Quèc, chiÕm 80% sè vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi trong giai ®o¹n ®ã. Trong ®ã, Hång K«ng, Ma Cao, §µi Loan chiÕm 65% tæng sè vèn. Bªn c¹nh ®ã, lùc l­îng ng­êi Hoa ë c¸c n­íc ASEAN còng ®Çu t­ kh¸c lín vµo Trung Quèc. Hä chiÕm kho¶ng 10-15% vèn ®Çu t­ trong ®ã næi bËt lµ ®Çu t­ cña Hoa kiÒu ë Singapore. Nh÷ng n¨m tiÕp theo, ®Çu t­ cña ng­êi Hoa ë n­íc ngoµi kh«ng ngõng t¨ng lªn vÒ gi¸ trÞ tuyÖt ®èi tuy tû träng trong tæng luång FDI cã gi¶m xuèng do c¸c nhµ ®Çu t­ kh¸c ®· ®Ó ý nhiÒu h¬n ®Õn thÞ tr­êng Trung Quèc. HiÖn nay, Hoa kiÒu chiÕm trªn 70% sè doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ trªn 50% tæng sè vèn FDI t¹i Trung Quèc. 3.2. §èi víi c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia (Trans National corporations-TNCs) C¸c c«ng ty xuyªn quèc gia (TNCs) lµ c¸c c«ng ty ®­îc thµnh lËp do vèn ®ãng gãp cña mét n­íc vµ ®Þa bµn ho¹t ®éng cña nã ®­îc triÓn khai ë nhiÒu n­íc. TNCs ®ãng vai trß rÊt quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. HiÖn nay, trªn thÕ giíi cã kho¶ng 60.000 TNCs, trong ®ã 49.000 c«ng ty thuéc c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn vµ 11.000 c«ng ty thuéc c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. C¸c c«ng ty xuyªn quèc gia cã m¹ng l­íi ch©n rÕt ho¹t ®éng réng kh¾p thÕ giíi víi kho¶ng 500.000 c«ng ty con ë n­íc ngoµi. Doanh thu cña c¸c c«ng ty con th­êng ®¹t møc 6.000 tû NDT/n¨m (b»ng 120% so víi tæng l­îng vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n¨m 1999 cña toµn thÕ giíi). H¬n 80% ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi trªn thÕ giíi lµ do c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia tiÕn hµnh, 90% kÕt qu¶ nghiªn cøu vµ triÓn khai kü thuËt lµ thuéc c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia. C¸c c«ng ty xuyªn quèc gia còng lµ nguån cung cÊp vèn ®Çu t­ trùc tiÕp chñ yÕu ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. Tõ ®Çu nh÷ng n¨m 1990, nhËn thøc ®­îc thùc tÕ lµ c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn d­ thõa tiÒn vèn, cã xu h­íng chuyÓn vèn ®Çu t­ sang c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ®Ó chuyÓn giao nh÷ng c«ng nghÖ ®· phÇn nµo l¹c hËu vµ tËn dông nguån nguyªn liÖu, lao ®éng t¹i chç rÎ, Trung Quèc ®· ¸p dông nhiÒu biÖn ph¸p hîp lý ®Ó thu hót c¸c TNCs. Víi ph­¬ng ch©m “LÊy thÞ tr­êng ®æi lÊy kü thuËt”, “LÊy thÞ tr­êng ®æi lÊy vèn”, “LÊy thÞ tr­êng ®Ó ph¸t triÓn”, Trung Quèc quyÕt ®Þnh nh­êng mét phÇn thÞ tr­êng trong n­íc cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Ó ®æi lÊy sù ®Çu t­ lín h¬n n÷a. Nh÷ng chÝnh s¸ch mµ Trung Quèc ¸p dông ®Ó thu hót c¸c TNCs bao gåm: -Gi¶m dÇn chÕ ®é ­u ®·i, cung cÊp ®·i ngé quèc d©n cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Ó hä tiÕn hµnh c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp trong n­íc trªn c¬ së b×nh ®¼ng vµ c«ng b»ng. §iÒu nµy cã ý nghÜa rÊt lín ®èi víi c¸c TNCs h¬n lµ c¸c ­u ®·i vÒ thuÕ. Bëi v×, cho dï Trung Quèc cã cho hä h­ëng c¸c ­u ®·i vÒ thuÕ thu nhËp th× hä vÉn ph¶i giao nép cho nhµ n­íc hä phÇn tiÒn thuÕ ®­îc thªm nµy theo luËt thuÕ n­íc hä quy ®Þnh. Nh­ vËy, ng­êi thùc tÕ ®­îc lîi kh«ng ph¶i lµ c¸c TNCs mµ lµ c¸c chÝnh phñ cña c¸c c«ng ty nµy. §©y lµ mét ®Æc ®iÓm rÊt riªng cña TNCs. H¬n n÷a víi thùc lùc tiÒn vèn hïng hËu cña m×nh hä hoµn toµn cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh ®­îc trong ®Çu t­. -C¸c nhµ ®Çu t­ ®­îc ®¶m b¶o an toµn vÒ tÝnh m¹ng vµ tµi s¶n. -C¸c quyÒn hîp ph¸p cña c¸c nhµ ®Çu t­ ®­îc b¶o vÖ. Lîi nhuËn cña hä ®­îc chuyÓn ra n­íc ngoµi. -C¸c doanh nghiÖp chung vèn víi TNCs ®­îc giao quyÒn ®éc lËp vµ tù chñ trong c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. -C¸c tranh chÊp kinh tÕ ®­îc gi¶i quyÕt theo luËt ®Þnh. -§¬n gi¶n hãa c¸c thñ tôc ®Çu t­. -C¸c nhµ ®Çu t­ ®­îc tiªu thô mét phÇn s¶n phÈm cña m×nh trªn thÞ tr­êng Trung Quèc -§Çu t­ cña TNCs nh»m khai th¸c thÞ tr­êng ®· cã ¶nh h­ëng lín ®Õn viÖc ph¸t triÓn hÖ thèng thÞ tr­êng trong n­íc. Do vËy, Trung Quèc ®· chó ý t¨ng c­êng vai trß cña chÝnh phñ trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Nhµ n­íc Trung Quèc ®· thiÕt lËp vµ ph¸t triÓn hÖ thèng thÞ tr­êng, ®Æt ra c¸c quy t¾c c¹nh tranh c«ng b»ng vµ hîp lý lµm gi¶m ®i sù biÕn ®éng cña c¸c lo¹i thÞ tr­êng. -Ph¸t triÓn thÞ tr­êng c¸c yÕu tè s¶n xuÊt, ph¸ vì sù chia c¾t vµ bao v©y gi÷a c¸c ngµnh, c¸c khu vùc, h×nh thµnh thÞ tr­êng lín thèng nhÊt, më cöa, c¹nh tranh cã trËt tù. -ThiÕt lËp c¬ chÕ gi¸, chñ yÕu do thÞ tr­êng h×nh thµ