MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính tất yếu của việc nghiên cứu đề án
2. Mục đích nghiên cứu
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4. Phương pháp nghiên cứu
5. Kết cấu của đề án
NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ THÚC ĐẨY XUẤT KHẨU. 1
1.1 Những vấn đề về thúc đẩy xuất khẩu của doanh nghiệp 1
1.1.1 Khái niệm thúc đẩy xuất khẩu của doanh nghiệp 1
1.1.2 Nội dung thúc đẩy hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp 1
1.2 Đánh giá hiệu quả xuất khẩu 5
1.2.1 Chỉ tiêu tổng hợp 5
1.2.2 Chỉ tiêu lợi nhuận 6
1.2.3 Chỉ tiêu doanh lợi xuất khẩu 6
1.3 Các chính sách thúc đẩy xuất khẩu cao su tự nhiên ở Việt Nam 7
1.3.1 Chính sách phát triển sản xuất 7
1.3.2 Chính sách thị trường 8
1.4 Kinh nghiệm thúc đẩy xuất khẩu cao su tự nhiên của một số nước và bài học kinh nghiệm rút ra đối với Việt Nam 9
1.4.1 Kinh nghiệm thúc đẩy xuất đẩy cao su của một số nước 10
1.4.2 Những bài học kinh nghiệm rút ra đối với Việt Nam 14
1.5 Tình hình sản xuất, tiêu thụ và giá cả cao su tự nhiên trên thế giới 15
1.5.1 Một số đặc điểm chung của ngành cao su tự nhiên trên thế giới 15
1.5.2 Tình hình sản xuất và tiêu thụ cao su tự nhiên trên thị trường thế giới 16
1.5.3 Biến động giá cả của cao su tự nhiên trên thị trường thế giới 20
1.6 Dự báo tình hình sản xuất cao su và tiêu thụ cao su tự nhiên của thị trường thế giới 21
1.6.1 Dự báo sản xuất và xuất khẩu cao su tự nhiên trên thị trường
thế giới 21
1.6.2 Dự báo nhu cầu tiêu thụ cao su tự nhiên trên thị trường thế giới 21
1.6.3 Dự báo xu hướng giá cả cao su tự nhiên trên thị trường thế giới. 22
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG THÚC ĐẨY XUẤT KHẨU CAO SU TỰ NHIÊN CỦA CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM 23
2.1 Tổng quan ngành cao su tự nhiên ở Việt Nam 23
2.1.1 Tổng quan ngành cao su tự nhiên ở Việt Nam 23
2.1.2 Những kết quả đạt được 24
2.2 Tình hình thúc đẩy xuất khẩu cao su tự nhiên của các doanh nghiệp Việt Nam 25
2.2.1 Yếu tố về vốn đầu tư cơ sở hạ tầng, công nghệ chế biến và các dự án liên kết các doanh nghiệp vừa và nhỏ 26
2.2.2 Yếu tố tự do hoá sản xuất kinh doanh, các chính sách cắt giảm thuế để tạo điều kiện thúc đẩy xuất khẩu cao su tự nhiên 27
2.2.3 Cơ cấu lại sản phẩm và đa dạng hoá sản phẩm 28
2.2.4 Nâng cao chất lượng sản phẩm 29
2.3 Đánh giá thực trạng thúc đẩy xuất khẩu cao su tự nhiên của Việt Nam 30
2.3.1 Những tồn tại và nguyên nhân 30
2.4 Định hướng và mục tiêu xuất khẩu cao su tự nhiên của Việt Nam đến năm 2015 32
2.4.1 Định hướng xuất khẩu cao su tự nhiên của Việt Nam tới năm 2015 32
2.4.2 Mục tiêu xuất khẩu cao su tự nhiên của Việt Nam tới năm 2015 34
2.5 Dự báo khả năng sản xuất và xuất khẩu cao su tự nhiên Việt Nam tới năm 2015 34
2.5.1 Dự báo khả năng sản xuất cao su tự nhiên Việt Nam tới năm 2015 34
2.5.2 Mô hình dự báo giá trị sản lượng cao su tự nhiên của Việt Nam 35
2.5.2 Dự báo giá trị xuất khẩu cao su tự nhiên ở Việt Nam năm 2010 37
2.5.3 Dự báo khả năng xuất khẩu cao su tự nhiên Việt Nam tới năm
2015 40
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY XUẤT KHẨU CAO SU TỰ NHIÊN CỦA CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM 40
3.1 Giải pháp từ phía Nhà Nước 41
3.1.1 Hoạt động tuyên truyền phổ biến kiến thức pháp lý 41
3.1.2 Quy hoạch và cải thiện đất trồng cao su 41
3.1.3 Đầu tư cơ sở hạ tầng, hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc tăng cường đầu tư trang thiết bị, cải tiến kỹ thuật chế biến 42
3.1.4 Đẩy mạnh hoạt động xúc tiến xuất khẩu 42
3.1.5 Đào tạo nguồn lao động 43
3.1.6 Tăng cường hợp tác kinh tế quốc tế 44
3.2 Giải pháp từ phía hiệp hội và tổ chức xúc tiến thương mại 44
3.3 Giải pháp từ phía các doanh nghiệp 46
3.3.1 Duy trì và mở rộng thị trường xuất khẩu 46
3.3.2 Nâng cao năng suất lao động và chi phí sản xuất 47
3.3.3 Mở rộng thị trường xuất khẩu 47
3.3.4 Thực hiện tốt hoạt động trồng trọt, chăm sóc và khai thác cây cao su 48
3.3.5 Phát triển sản phẩm và đa dạng sản phẩm 49
3.3.6 Phát triển công nghệ sạch và bảo quản tốt 49
3.3.7 Xúc tiến phát triển thương hiệu 50
KẾT LUẬN 52
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 53
63 trang |
Chia sẻ: maiphuongdc | Lượt xem: 3542 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Thúc đẩy xuất khẩu cao su tự nhiên của các doanh nghiệp Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
xuất săm lốp vốn hết sức nhạy cảm với giá cả, đã và đang tích cực chuyển sang sử dụng cao su tự nhiên thay thế cao su tổng hợp.mà giá dầu cũng đang tăng mạnh nên giá cao su tổng hợp cũng leo thang theo.
Sau khi tăng mạnh trong vài năm trước thì giá cao ú tự nhiên tiếp tục tăng trong năm 2010 tăng cao do nhu cầu xuất phát từ giá dầu thế giới tăng vượt xa nguồn cung .những nguyên nhân chính đẩy giá cao su tổng hợp tăng là do giá dầu mỏ tăng mạnh.
Để ổn định giá cao su tự nhiên xuất khẩu, tháng 7/2010 3 nước là Thái Lan, Indonesia, Malaysia đã thoả thuận lập ra 1 tổ chức mới đó là tổ chức cao su 3 bên để điều chỉnh sản xuất và kinh doanh cao su tự nhiên. Theo ý đồ 3 nước này, tổ chức dự định hằng năm giảm 4 % sản lượng cao su tự nhiên với hy vọng làm giảm dự trữ và giá tăng. Tổ chức này cũng dự định quy định mức giá bán tối thiều. tuy nhiên theo đánh giá của giới thương nhân khả năng điều chỉnh thị trường bằng cách này còn khá hạn chế.
Hình 1.5.3.1: Giá cao su trên thị trường trung bình tuần từ 9/2009-9/2010
Nguồn: ANRPC
Dự báo tình hình sản xuất cao su tự nhiên và tiêu thụ cao su tự nhiên của thị trường thế giới
Dự báo sản xuất và xuất khẩu cao su tự nhiên trên thị trường thế giới
Châu Á vẫn tiếp tục là khu vực sản xuất cao su tự nhiên lớn nhất thế giới tuy tốc độ tăng trưởng sản lượng ở hầu hết các nước châu Á có xu hướng giảm, trừ Việt Nam.
Dự báo tới năm 2015 thì các nước xuất khẩu cao su chính vẫn là Thái Lan, Malaysia, Indonesia và Việt Nam. Sản lượng cao su của nước nhiều năm dẫn đầu về sản lượng là Thái Lan sẽ giảm đi do thiên tai, lụt lội, nhiều diện tích trồng cây cao su bị giảm đi cho đến hạn thanh lý. Trong khi đó sản lượng của Malaysia sẽ giảm đi do Malaysia có chủ trương sắp tới sẽ chuyển sang trồng cây cọ.
Dự báo nhu cầu tiêu thụ cao su tự nhiên trên thị trường thế giới
Dự báo nhu cầu tiêu thụ cao su tự nhiên toàn cầu sẽ đạt tốc độ chóng mặt vào khoản 2%/năm bình quân trong giai đoạn 2010-2015, do vào thời điểm này các nước đều phát triển với xu hướng toàn cầu hoá, ôtô sẽ là phương tiện chính lưu thông trên đường, thay thế một loạt những chiếc xe máy vẫn còn đang chiếm đa số ở các nước nghèo trong đó có Việt Nam. Dự báo Trung Quốc vẫn là quốc gia có nhu cầu tiêu thụ cao su nhiều nhất. Mấy năm trước co thể thấy kinh tế Trung Quốc phát triển như vũ bão, sự phát triển này sẽ còn ‘’ nóng’’ vì Trung Quốc vẫn còn rất nhiều tiềm năng chưa sử dụng đến. các ngành công nghiệp sử dụng nguyên liệu là cao su tự nhiên ở Trung Quốc rất phát triển, nên nhu cầu về nhập khẩu cao su tự nhiên ở Trung Quốc rất cao. Nhu cầu nhập khẩu cao su tự nhiên của các nước nhập khẩu truyền thống ở Tây Âu và Bắc Mỹ ít thay đổi do tốc độ tiêu thụ giảm. Bởi lẽ các nước này đã có nền kinh tế giàu có và ổn định, họ sẽ chú trọng vào các ngành công nghệ cao hơn, và nhường việc sản xuất cho các nước như : Hàn Quốc, Trung Quốc…
Dự báo xu hướng giá cả cao su tự nhiên trên thị trường thế giới
Giá cả cao su tự nhiên sẽ tăng hay giảm phụ thuộc vào sự biến động của các nhân tố sau:
Thứ nhất: do tình hình kinh tế thế giới luôn có những biến động nếu tăng trưởng kinh tế được ổn định trong khoảng thời gian dài thì nhu cầu tiêu thụ ôtô các loại sẽ tăng và nhu cầu tiêu thụ cao su tự nhiên tiếp tục tăng khiến cầu vượt cung và giá sẽ được đẩy lên cao.
Thứ hai, giá dầu mỏ và giá vàng, giá đô la Mỹ vẫn có những biến động theo xu hướng tăng khiến cho giá cao su tổng hợp cũng tăng theo, buộc các nhà sản xuất các sản phẩm từ cao su tổng hợp phải chuyển sang sử dụng cao su tự nhiên làm cho cầu thị trường với cao su tự nhiên tăng vượt so cung, điều này cũng kích thích việc tăng giá cao su tự nhiên.
Thứ ba, giá cao su có thể biến động lên xuống theo chu kỳ sinh trưởng và lấy mủ. Khi mà phần lớn diện tích cao su đều vào thời kỳ thu hoạch với sản lượng và năng suất cao nhất thì cung sẽ tăng nhanh trong ngắn hạn và khi đó giá cao su trên thị trường thế giới sẽ giảm
Thứ tư, giá cao su lên xuống thất thường ngắn hạn chủ yếu do thời tiết, mưa nhiều sẽ gây ảnh hưởng đến việc lấy mủ làm cho sản lượng giảm xuống và giá cả tăng lên.
Thứ năm, thị trường cao su tự nhiên trên thế giới được giao dịch mua bán bằng nhiều loại tiền khác nhau. Sự thay đổi tỷ giá hối đoái cũng tác động đến giá cả cao su tự nhiên trên thế giới.
Thứ sáu, giá cao su tự nhiên trên thế giới còn phụ thuộc vào sự hợp tác liên minh giữa các nước có sản lượng lớn để điều tiết sản xuất và xuất khẩu. Các nước xuất khẩu chủ yếu nếu có sự hợp tác chặt chẽ với nhau thì có thể ổn định được giá xuất khẩu theo hướng có lợi cho mình, giống như tổ chức dầu mỏ OPEC.
Theo dự báo của WB, trong ngắn hạn giá cao su vẫn duy trì ở mức cao do biến động của giá dầu mỏ và nhu cầu tiêu thụ vẫn tăng cao ở Trung Quốc, Mỹ, Ấn Độ… tuy nhiên trong dài hạn giá cao su sẽ giảm khi giá dầu mỏ trở về ổn định.
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG THÚC ĐẨY XUẤT KHẨU CAO SU TỰ NHIÊN CỦA CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM
Tổng quan ngành cao su tự nhiên ở Việt Nam
Tổng quan ngành cao su tự nhiên ở Việt Nam
Cao su tự nhiên là một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, với kim ngạch xuất khẩu liên tục đạt trên 1 tỷ USD/năm từ năm 2006 đến nay. Cây cao su là cây nhiệt đới điển hình,phù hợp để trồng ở nước ta khí hậu gió mùa nhiệt đới.
BIỂU ĐỒ 2.1.1.1: Diện tích trồng cây cao su phân theo vùng miền (%)
Nguồn: Bộ NN&PTNT tháng 9 năm 2010
Các loại cao su chủ yếu:
Cao su kỹ thuật SRV3L: chiếm tỷ trọng lớn nhất trong sản lượng xuất khẩu (55%) nhưng đem lại giá trị thấp và nhu cầu tiêu thụ trên thị trường thế giới không cao. Trung Quốc có nhu cầu nhập khẩu sản phẩm này lớn và chủ yếu sử dụng để sản xuất săm lốp ôtô.
Cao su kỹ thuật SRV3L: chiếm tỷ trọng lớn nhất trong sản lượng xuất khẩu (55%) nhưng đem lại giá trị thấp và nhu cầu tiêu thụ trên thị trường thế giới không cao. Trung Quốc có nhu cầu nhập khẩu sản phẩm này lớn và chủ yếu sử dụng để sản xuất săm lốp ôtô.
Ngoài ra còn có các sản phẩm chế biến từ cao su như săm lốp ô tô, xe máy, gang tay…Lượng sản phẩm này chỉ chiếm 10% tổng sản lượng cao su sản xuất phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu.
Những kết quả đạt được
Hiện nay Việt Nam đang nằm trong top 5 các quốc gia có kim ngạch xuất khẩu cao su tự nhiên hàng đầu thế giới cùng với Malaysia, Indonesia, Thái Lan, Ấn Độ. Theo chiến lược phát triển cây cao su do Chính phủ đề ra, đến năm 2020 diện tích cao su phải đạt 800.000 ha với sản lượng khai thác đạt 1.200 ngàn tấn mủ. Năm 2009 sản lượng xuất khẩu cao su đạt 726.000 tấn, cao hơn so với năm 2008 nhưng kim ngạch lại giảm 23% chỉ còn 1.199 tỷ USD..
Sang tháng 6 và 7/2010 xuất khẩu cao su đã phục hồi trở lại. Theo số liệu thống kê của Bộ Công Thương, trong tháng 7/2010, xuất khẩu cao su thiên nhiên của Việt Nam đạt khoảng 85 ngàn tấn, trị giá 237 triệu USD, tăng 46,7% về lượng và tăng 44,5% về trị giá so với tháng 6/2010. Nếu so với cùng kỳ năm 2009, lượng xuất khẩu đã tăng 2,3% và trị giá tăng tới 92,4%.
Như vậy, tính chung 7 tháng đầu năm, lượng cao su thiên nhiên xuất khẩu đạt khoảng 324 ngàn tấn, trị giá 893 triệu USD. Mặc dù có sự giảm nhẹ về lượng khoảng 3,4% nhưng tăng cao về trị giá, khoảng 85% so với cùng kỳ năm trước.
Trong tháng 8, lượng cao su xuất khẩu đạt khoảng 100 ngàn tấn, trị giá ước 250 triệu đô-la, tăng khá về lượng khoảng 13% nhưng chỉ tăng nhẹ về trị giá khoảng 2% do giá giảm so với tháng 7 năm 2010 còn tăng khoảng 28% về lượng và tăng 90% về giá trị so với cùng kỳ năm 2009. Riêng trong 9 tháng đầu năm 2010, Việt Nam đã xuất khẩu được 516 ngàn tấn với tổng kim ngạch xuất khẩu cao su tự nhiên đã đạt 1,422 tỷ USD tăng 6,8 % về lượng và 95,6% về giá trị so với cùng kỳ năm trước, đưa cao su vào nhóm 13 mặt hàng có giá trị xuất khẩu trên 1 tỷ USD.
Bảng 2.1.2.1: Diện tích và sản lượng cao su Việt nam qua 3 năm
Diễn giải
ĐVT
2005
2006
2007
2008
2009
So sánh
1. Diện tích
ha
480.200
517.300
549.60000
631.500
674.200
107,73
106,24
106,98
Đông Nam Bộ
ha
313.090
337.280
358.330
380689,792
431.488
107,73
106,24
106,98
Tây Nguyên
ha
110.440
118.970
126.400
134300
165.179
107,72
106,25
106,98
DH miền Trung
Trung
ha
38.410
41.380
43.960
46698,7
67420
107,73
106,23
106,98
Phía Bắc
ha
18.240
19.650
20.880
22187,088
10113
107,73
106,26
106,99
2. Sản lượng
(tấn)
468.600
548.500
601.700
653501,1
723.700
117,05
109,70
113,32
Nguồn:Tổng cục Thống kê, 2009
BIỂU ĐỒ 2.1.2.2 : Diện tích và sản lượng cao su cả nước qua các năm
Nguồn: Tổng cục thống kê
Đáng chú ý là bên cạnh cao su nguyên liệu, xuất khẩu sản phẩm cao su của Việt Nam cũng đang có những tăng trưởng đáng kể. Trong 7 tháng đầu năm 2010, xuất khẩu sản phẩm cao su đã đạt 145 triệu USD, tăng khoảng 87% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, riêng giá trị của mặt hàng lốp xe xuất khẩu chiếm khoảng 70 – 80% tổng giá trị của sản phẩm cao su xuất khẩu.
Vấn đề đáng lưu tâm nữa là tình hình nhập khẩu các sản phẩm cao su của Việt Nam trong 7 tháng đầu năm 2010 tuy có gia tăng, nhưng chỉ tăng khoảng 24,3% so với cùng kỳ năm trước. Điều này có nghĩa là việc nhập siêu đối với sản phẩm cao su đã giảm đáng kể so với các năm trước, đồng thời cho thấy năng lực sản xuất của sản phẩm cao su trong nước đã tăng trưởng.
Tình hình thúc đẩy xuất khẩu cao su tự nhiên của các doanh nghiệp Việt Nam
Thực trạng thúc đẩy xuất khẩu cao su ở Việt Nam có nhiều điểm cần lưu ý tới:
Yếu tố về vốn đầu tư cơ sở hạ tầng, công nghệ chế biến và các dự án liên kết các doanh nghiệp vừa và nhỏ
Như chúng ta đã biết yêu cầu về vốn cho đầu tư sản xuất – chế biến và tiêu thụ xuất khẩu là rất lớn. để có đủ vốn đồng bộ vào các khâu quan trọng, chính sách tài chính nhằm thu hút được các nguồn vốn đầu tư. Trong đó nguồn vốn huy động của các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế, huy động vốn nhàn rỗi trong dân. Nhà nước cũng áp dụng cơ chế cho vay thông thoáng hơn để các doanh nghiệp xuất khẩu cao su có thể vay vốn thuận lợi cho xuất khẩu. đồng thời thu hút vốn nước ngoài và tham gia hợp tác quốc tế trong các lĩnh vực kinh doanh, đây được coi là bước quan trọng để tháo gỡ tài chính trong điều kiện nội lực còn hạn chế, chúng ta sẽ tranh thủ được 1 phần của thị trường như bao tiêu, cho sử dụng các kênh phân phối, sử dụng nhãn hiệu của các nhà đầu tư. Đặc biệt trong tình hình hiện nay các sản phẩm của nước ta vẫn chưa được chấp nhận tại 1 số thị trường khó tính nên việc ‘ đi dưới’’ tức là gắn nhãn mác của các thương hiệu nổi tiếng để xuất khẩu sản phẩm của ta, đây có thể coi là 1 giải pháp tạm thời thúc đẩy xuất khẩu cao su, nhưng trong tương lai hy vọng cao su Việt Nam sẽ có thương hiệu uy tín .
Nhà nước chú trọng đến đầu tư đồng bộ cho quá trình sản xuất – chế biến và xuất khẩu. như việc sát nhập các doanh nghiệp cao su thành Tập đoàn cao su Việt Nam , để từ đó thuận lợi cho đầu tư các cùng sản xuất tập trung, hình thành các vùng nguyên liệu cho chế biến và xuất khẩu, xây dựng cơ sở hạ tầng. tạo nên mô hình chu chuyển khép kín, chính việc này đã góp phần nâng cao năng suất và xuất khẩu.
Không những thế chính phủ cũng đã miễn giảm thuế đối với nguyên liệu, thiết bị máy móc chủ yếu nhập khẩu để phục vụ sản xuất cao su. Ngoài các quỹ như Quỹ hỗ trợ xuất khẩu, Quỹ tín dụng nông sản thì cũng có Quỹ bảo hiểm xuất khẩu cao su. Hiện có 22 thành viên, trong đó 18 thành viên có hoạt động xuất khẩu cao su. Mục tiêu của quỹ là kịp thời hỗ trợ cho các thành viên kinh doanh, xuất khẩu bị lỗ, thiệt hại vườn cây, xúc tiến thương mại cũng như hỗ trợ về thuế thu nhập doanh nghiệp…
Với các tiểu điền cao su , đây là bộ phận chủ chốt trong cơ cấu sở hữu diện tích cao su. Theo bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn cho rằng muốn đạt tới 700.000 ha cao su thì một nửa diện tích trên sẽ theo mô hình cao su tiểu điền. vì vậy để thúc đẩy phát triển cao su thì cần phải thực hiện các giải pháp phát triển cao su tiểu điền mà cụ thể là :Xây dựng nhanh các dự án đầu tư phục hồi phát triển cao su Tây Nguyên và miền Trung, chương trình đa dạng hoá nông nghiệp với nguồn vốn ưu đãi từ ngân hàng thế giới cũng cung ứng hằng năm cho việc phát triển cao su tiểu điền ở địa phương.
Việc xuất khẩu bị ảnh hưởng rất lớn từ tỷ giá hối đoái, cho nên việc điều chỉnh linh hoạt lãi suất tỷ giá hối đoái theo hướng vừa có lợi cho xuất khẩu, vừa đảm bảo ổn định kinh tế. độ co giãn của xuất khẩu đối với tỷ giá hối đoái lớn hơn đơn vị rất nhiều, đặc biệt là các mặt hàng nông sản như cao su, gạo, tiêu , điều.. khi mà giá cả xuất khẩu chịu sự chi phối quá lớn từ thị trường thế giới và biến động rất thất thường thì chính sách tỷ giá linh hoạt sẽ giúp phần nào thúc đẩy xuất khẩu
Yếu tố tự do hoá sản xuất kinh doanh, các chính sách cắt giảm thuế để tạo điều kiện thúc đẩy xuất khẩu cao su tự nhiên
Nhằm giảm những khó khăn , vướng mắc cho phép các doanh nghiệp được quyền tự do sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu và từng bước tự do hoá thương mại, dẫn tới sự gia tăng luồng vốn đầu tư cả trong và ngoài nước vào lĩnh vực có hàm lượng lao động cao như cao su, hiện đang được coi là ngành hàng có ưu thế xuất khẩu. hiện nay cao su là một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam , nên được hưởng những chính sách hỗ trợ trực tiếp để thúc đẩy xuất khẩu thông qua hình thức miễn, giảm thuế, hỗ trợ khoa học kỹ thuật , hỗ trợ và bảo vệ lợi ích của người nông dân để họ yên tâm sản xuất và gắn bó với nghề. Việc đầu tư công nghệ cho việc sản xuất và chế biến cao su cũng đang được chú trọng :đây là hàng hoá thuộc thế mạnh của Việt Nam, đồng thời là nguyên liệu mà khách hàng có nhu cầu rất cao.
Muốn mở rộng thị trường theo chiều sâu thì chúng ta phải sử dụng các công cụ như tiêu chuẩn kỹ thuật, vệ sinh đồng thời tham khảo và áp dụng các phương pháp kiểm soát, quản lý tiên tiến quốc tế đối với cao su xuất khẩu, từ đó nâng cao được chất lượng cao su, dẫn đến việc thâm nhập vào các thị trường khó tính không còn khó khăn như trước đây.
Trong kinh tế quốc tế ngày nay, vấn đề nắm bắt thông tin là vô cùng quan trọng, nhiều khi nó là yếu tố cạnh tranh quyết định. Có thể nói ,Việt Nam có bất lợi hơn các đối thủ khác về hệ thống thông tin hoàn chỉnh, cập nhật và có giá trị.việc thiết lập một hệ thống thông tin về thị trường nước ngoài cho các doanh nghiệp xuất khẩu cao su: một hệ thống thông tin quốc gia cho ngành cao su dựa trên những thành tựu mới của kỹ thuật tin học và viễn thông để có thể hoà nhập vào hệ thống thông tin thương mại của khu vực và trên thế giới. bộ công thương, phòng thương mại và công nghiệp việt nam, tổng công ty cao su việt nam cần phối hợp với nhau nhiều hơn nữa để thống nhất trở thành đầu mối giới thiệu khách hàng liên kết các doanh nghiệp để tạo điều kiện mở rộng thị trường, tiết kiệm chi phí giao dịch và bảo vệ quyền lợi cho các doanh nghiệp xuất khẩu cao su.
Cơ cấu lại sản phẩm và đa dạng hoá sản phẩm
Bên cạnh đó việc thúc đẩy xuất khẩu cao su vẫn còn hạn chế như cơ cấu sản phẩm vẫn chưa hợp lý. Bởi vì trong một thời gian dài trước đây, ta tập trung sản xuất chủ yếu là cao su phẩm cấp cao nhằm phục vụ cho thị trường các nước xã hội chủ nghĩa. Vì vậy khi chuyển đổi, phát triển thị trường ngành cao su cần phải có quy hoạch về cơ cấu sản phẩm, thực hiện chuyển đổi cơ cấu sản xuất sản phẩm, đa dạnghoá sản phẩm theo như cầu thị trường, các công ty cần tích cực chuyển đổi cơ cấu sản phẩm cao su sang loại mủ ly tâm, mủ tạp và giảm mạnh mủ SVR 3L. thực tế là trong 15 năm qua loại mủ 3L đã mất giá trên 10% so với chủng loại tương đương khác. Trong cơ cấu nhập khẩu trên thị trường thế giới thì loại cao su TSR 20 hoặc tương đương chiếm tỷ trọng rất cao, vì vậy tăng cường xuất khẩu thì phải có giải pháp chuyển đổi cơ cấu sản phẩm cho phù hợp.
Các doanh nghiệp cần tăng tỷ trọng sản phẩm cao su khối định chuẩn phẩm cấp thấp. vì ngày nay, cao su mủ khối SVR đang được thị trường ưa chuộng, công nghệ sản xuất phù hợp với sản xuất lớn, hiện địa, công suất thiết bị cao, nhà xưởng gọn nhẹ, thời gian chế biến ngắn, tiêu thụ ít năng lượng, khả năng cơ giới hoá cao, giảm nhẹ và bảo đảm an toàn lao động, nên tăng được tỷ trọng sản phẩm loại SVR10-20 trên khoảng 80%. Nhanh chóng hoàn thiện quá trình nghiên cứu và đưa vào ứng dụng quy trình chế biến loại SVR 10-20 với chi phí hợp lý, phù hợp với vườn cây đại điền , bảo đảm được tỷ suất lợi nhuận.
Nâng cao chất lượng sản phẩm
So với các nước trong khu vực thì chất lượng của mủ cao su của Việt Nam không thua kém gì các nước khác , nhưng đến nay chất lượng mủ cao su Việt Nam vẫn được coi là khâu yếu làm ảnh hưởng rất lớn đến việc thúc đẩy xuất khẩu cao su Việt Nam.
Nhược điểm chính về chất lượng cao su ở đây là sản phẩm cao su còn chưa đồng đều về chất lượng, còn nhiều tạp chất như lá cây, răm gỗ, vụn vải… và đây là kết quả của cả một quá trình từ khâu thu hoạch, bảo quản, chế biến. vì vậy trong thời gian tới cần tập trung nâng cao chất lượng cao su thì phải làm một số việc sau đây:
Nâng cao chất lượng mủ thu hoạch, đảm bảo tính chất của mủ không bị chuyển hoá, độ sạch của mủ trước khi đưa vào chế biến. theo đó các nhà máy cũng phải thực hiện cam kết chung trong chính sách thu mua của mình, chỉ thu mua những nguyên liệu đạt tiêu chuẩn cho chế biến từng chủng loại cao su thông qua việc áp dụng một hệ tiêu chuẩn chất lượng đối với mủ cao su thu hoạch, đồng thời cũng có chính sách hướng dẫn , hỗ trợ người trồng, khai thác cao su thực hiệncác quy trình khai thác . kiểm tra chặt chẽ chất lượng thu gom, bảo quản mủ cao su trước khi đưa vào chế biến, thực hiện chế độ quản lý khoán hợp lý tại các nông trường, có như vậy các hộ nhận khoán mới thực sự chú ý tới chất lượng mủ cao su mà mình khai thác. Đồng thời các nhà máy chế biến cũng phải có những biện pháp nhằm cải tiến cách tiếp cận mủ như hướng dẫn pha chế, cung cấp hoá chết và cung cấp đủ phương tiện thu gom kịp thời.
Đầu tư thêm cơ sở hạ tầng phục vụ chế biến như cấp nước sạch đúng tiêu chuẩn. Xử lý nước thải điện, đường giao thông… hiện đại hoá trang thiết bị máy móc chế biến cao su. Từng bước áp dụng tiêu chuẩn ISO 9002 vào quản lý chất lượng sản phẩm cao su. Thu hút các nguồn vốn đầu tư cả trong và ngoài nước của mọi thành phần kinh tế nhằm nâng cao tính hiệu quả đầu tư trong công nghệ chế biến. đổi mới trang thiết bị chế biến, thực hiện liên doanh liên kết với nước ngoài để tận dụng được công nghệ tiên tiến của họ
Thực hiện tiêu chuẩn hoá trong công tác đóng gói, nhãn mác trong xuất khẩu. đến nay cao su Việt Nam thường không phù hợp, chưa đáp ứng tốt yêu cầu của khách hàng. Vì vậy trong thời gian tới cần thực hiên thống nhất và có quy định chung đối với các doanh nghiệp xuất khẩu cao su Việt Nam áp dụng cùng một chuẩn mực chung trong bao bì sản phẩm như hệ tiêu chuẩn chung mà đang được các nước áp dụng như: bao 33 1/3kg hoặc 35kg được đóng gói trong bao nhựa polyethylene mỏng, dày dễ rạch.
Để thúc đẩy xuất khẩu thì giá cả là một trong những nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến việc thúc đẩy xuất khẩu cao su và năng lực cạnh trang của sản phẩm cao su trên thị trường quốc tế. mặc dù thực tế hiện nay giá xuất khẩu cao su Việt Nam thường thấp hơn nhiều so với các nước xuất khẩu lớn như : Thái Lan, Indonesia, Malaysia nhưng so sánh về chi phí sản xuất thì Việt Nam lại thường cao hơn rất nhiều. tính ra thì các doanh nghiệp Việt Nam rất thiệt thòi, nguyên nhân thì rất nhiều nhưng có thể kể sơ qua vài nguyên nhân chính như: chất lượng kém, có quá nhiều kết tinh sức lao động vào sản phẩm, công nghệ chế biến sản xuất còn yếu kém.
Đánh giá thực trạng thúc đẩy xuất khẩu cao su tự nhiên của Việt Nam
Qua thực trạng thúc đẩy xuất khẩu cao su Việt Nam vào các thị trường quốc tế trong mấy năm vừa qua , ta có thể thấy các doanh nghiệp xuất khẩu cao su đã có những bước đi mạnh , tuy nhiên không tránh được những hạn chế nhất định. Nhưng nhìn chung năng lực cạnh tranh của hàng cao su xuất khẩu được nâng cao.
Những tồn tại và nguyên nhân
Những tồn tại
Việc thúc đẩy xuất khẩu cao su tự nhiên được các doanh nghiệp Việt Nam chú trọng,tuy nhiên vẫn còn tồn tại những mặt hạn chế như công nghệ chế biến còn yếu kém, các quy trình sản xuất không khớp nhau. Do đó vấn đề vệ sinh công nghiệp cao su ở Việt Nam chưa phù hợp tiêu chuẩn quốc tế, ảnh hưởng xấu đến chất lượng, giá bán và cả uy tín của cao su Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Trong sản xuất nhiều nơi chưa chú ý đến việc tái tạo môi trường và các công nghệ xử lý chất thải công nghiệp còn yếu kém gây nguy hại đến nguồn nước, điều này gián tiếp quay trở lại gây ảnh hưởng tiêu cực tới chất lượng sản phẩm. bởi lẽ đó mà trong năm 2008 có rất nhiều vụ kiện tụng liên quan đến chất lượng cao su xuất khẩu của Việt Nam.
Tuy đã mở rộng thị trường xuất khẩu sang tới 60 nước, song thị trường xuất khẩu chủ yếu của cao su Việt Nam vẫn là Trung Quốc( hiện nay Trung Quốc chiếm 56% thị trường xuất khẩu cao su của Việt Nam). mặc dù chính phủ đã cố gắng định hướng và mở rộng thị trường nhưng xem chừng các doanh nghiệp xuất khẩu cao su vẫn rất hạn chế trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm để xâm nhập vào các thị trường khó tính hơn như EU, Mỹ…
Hiện nay các doanh nghiệp trong nước thường không chủ động được về giá cũng như nguồn cung cầu trên thị trường, mà hoàn toàn bị động theo xu hướng thay đổi giá sản lượng thất thường.
Nguyên nhân
Nguyên nhân chủ quan
Một thực tế đáng buồn ở Việt Nam là suy nghĩ của các nhà doanh nghiệp vẫn còn khá vụ lơi, chỉ muốn ‘’bỏ ít thu nhiều’’, nên họ vẫn chưa chú trọng đầu tư vào các khâu sản xuất, làm cho chất lượng sản phẩm còn khá là yếu kém. Không những vậy quy trình xử lý chất xả thải để bảo vệ nguồn nước và môi trường xung quanh vẫn chưa được quan tâm thích đáng.
Các doanh nghiệp vốn ít, quy mô tiểu điền lại chiếm đa số nên rất khó để bỏ ra 1 khoản tiền lớn mua dây chuyền công nghệ tiên tiến trong sản xuất, được biết là công nghệ xử lý vệ sinh trong chế biến cao su có chi phí rất cao trong khi việc thu hút đầu tư vào chế biến cao su vẫn chưa cao.
Diện tích đất để trồng cao su không còn nhiều, nhìn chung sản phẩm cao su của Việt Nam chưa phù hợp với nhu cầu của thị trường, công nghiệp sản xuất sản phẩm cao su yếu và việc quản lý của nhà nước xét ở góc độ nào đó còn chưa có hiệu quả dẫn đến các doanh nghiệp xuất khẩu cao su chủ yếu xuất thô là chính.
Nguyên nhân khách quan
Khi có bất kì sự biến động nào của thị trường chủ lực Trung Quốc ảnh hưởng mạnh tới xuất khẩu cao su tự nhiên của nước ta. Đơn cử như Trung Quốc gom hàng của nước ta rồi tích trữ thì đến mùa năm sau họ sẽ tung nguồn tích trữ đó ra và ép giá. Đây là mối nguy hoạ dù chúng ta có thể biết trước nhưng vẫn không thể tránh được, có chăng là hạn chế được phần nào hay phần đó.
Việc chủ yếu xuất thô khiến lợi nhuận thực thu được thấp hơn nhiều so với các nước, điều này khiến giá cao su tự nhiên cũng như các mặt hàng nông sản khác của Việt Nam luôn ‘’ mất giá’’ so với các nước khác.
Do nhà nhập khẩu Trung Quốc đã quay lại thị trường tìm nguồn cung sau thời gian giảm nhập khẩu các tháng trước đó, đồng thời nhiều thị trường khác (như Malaysia, Hàn Quốc, Đài Loan, Ấn Độ…) cũng gia tăng lượng cao su nhập, theo đó giá cả đã tăng cao, cộng với việc một số thị trường cung cấp chính bị mất mùa. Và có thể kể tới nguyên nhân sâu xa đó là chính sách mậu biên của Trung Quốc, trong khi xuất khẩu cao su của Việt Nam sang Trung Quốc theo đường mậu biên chiếm tới 80% tổng lượng cao su của Việt Nam xuất khẩu vào thị trường này.
Để có thể giảm thiểu những tác động do chính sách mậu biên của Trung Quốc thay đổi khó lường, một mặt, Hiệp hội Cao su Việt Nam đã khuyến cáo các doanh nghiệp trong ngành chủ động tăng cường chất lượng cao su để gia tăng việc xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc cũng như mở rộng xuất khẩu sang các thị trường khác như châu Âu, châu Mỹ và các nước châu Á khác. Những thị trường đang tăng nhập khẩu cao su Việt Nam là Malaysia, Đài Loan, Hàn Quốc, Đức, Hoa Kỳ, Nga, Ấn Độ...
Nhưng mặt khác, Hiệp hội cao su Việt Nam cũng đề xuất với các cơ quan hữu quan của Bộ Công Thương cũng như các Thương vụ của Việt Nam tại Trung Quốc có những thông tin và thông báo kịp thời cho các doanh nghiệp Việt Nam về tình hình chính sách mậu biên của Trung Quốc để doanh nghiệp có những giải pháp ứng phó kịp thời.
Định hướng và mục tiêu xuất khẩu cao su tự nhiên của Việt Nam đến năm 2015
Định hướng xuất khẩu cao su tự nhiên của Việt Nam tới năm 2015
Định hướng cho sự phát triển ngành cao su Việt Nam tới năm 2020 bao gồm chuyển đổi xuất khẩu cao su nguyên liệu và định hướng phát triển sản xuất cao su công nghiệp, xuất khẩu cao su thành phẩm kết hợp với cao su nguyên liệu. Theo mục tiêu chiến lược của ngành cao su, đến năm 2010 phải phát triển 700.000 ha cao su trong cả nước và đến năm 2015, cả nước sẽ có một triệu ha cây cao su. Xét theo triển vọng cung cầu cao su tự nhiên thế giới, tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu cao su của Việt Nam trong giai đoạn 200-2007, dự báo giai đoạn 2007-2010 phát triển xuất khẩu cao su của Việt Nam có thể đạt tốc độ cao, khoảng 26%/năm, kim ngạch đạt 2.786 triệu USD vào năm 2010. Tuy nhiên, trong giai đoạn 2010-2015, do hạn chế về diện tích trồng cao su và giới hạn về khả năng tăng sản lượng nên dự báo tốc độ tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sẽ chậm lại và đạt 12,5%/năm, đưa kim ngạch xuất khẩu cao su
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Thúc đẩy xuất khẩu cao su tự nhiên của các doanh nghiệp Việt Nam.DOC