Đề tài Thực trạng hoạt động xúc tiến đầu tư tại Việt Nam

ư địa phương nào nhận được sự hỗ trợ của chớnh phủ trong việc thực hiện chiến lược. Mặc dự mỗi tỉnh, mỗi địa phương đều dựa vào chiến lược xỳc tiến riờng của mỡnh nhưng đa số cỏc Sở Kế hoạch & Đầu tư, cỏc Ban quản lý khu chế xuất & khu cụng nghiệp đều chưa cú một khỏi niệm rừ ràng về xỳc tiến đầu tư. Bờn cạnh đú cũn xuất hiện cỏc vấn đề trục trặc trong việc phối hợp hoạt động giữa cơ quan trung ương và địa phương.[17] So với cỏ tỉnh Miền Bắc thỡ khu vực phớa Nam tỏ ra quan tõm nhiều hơn đến cụng tỏc xỳc tiến đầu tư, tớch cực và sỏng tạo hơn trong việc đề ra cỏc chiến lược và chương trỡnh xỳc tiến. Do đú cỏc tỉnh như Bỡnh Dương, Đồng Nai đó trở thành cỏc địa điểm hấp dẫn đối với cả đầu tư nội địa và đầu tư nước ngoài. 2.2.2.1. Tạo dựng hỡnh ảnh Việt Nam chưa gõy dựng được một hỡnh ảnh ấn tượng trờn thị trường quốc tế. Theo ý kiến của một Giỏm đốc người nước ngoài của một khu cụng nghiệp hoạt động tương đối thành cụng thỡ Việt Nam gặp trục trặc ở khõu quan hệ với cụng chỳng.[17] Ở cỏc nước Phương Tõy, cỏi tờn Việt Nam vẫn gợi nhiều liờn tưởng đến chiến tranh và thụng điệp Việt Nam là một đất nước hoà bỡnh đang trờn con đường phỏt triển vẫn chưa trở nờn quen thuộc và nhiều nơi trờn thế giới cỏc nhà đầu tư tiềm năng Chõu Âu và Chõu Mỹ đặc biệt cũn một nhận thức mới về Việt Nam. Mặc dự ngành Du lịch đó tương đối thành cụng trong việc truyền tải thụng điệp này đến với thế giới thỡ giới đầu tư dường như vẫn chưa tiếp nhận được nú. Trong cuộc điều tra chất lượng Hoàng Hải Chõu - Nhật 3K38F, KTNT Khoỏ luận tốt nghiệp 43 hoạt động xỳc tiến đầu tư tại Việt Nam của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, 45% cỏc nhà đầu tư được hỏi ý kiến trong cuộc điều tra này cú được hiểu biết ở mức tương đối về Việt Nam cũn 20% thỡ hiểu biết rất ớt.[17] Mặc dầu vậy, ở thời điểm hiện tại, Việt Nam vẫn chưa cú được một chiến lược đủ mạnh mẽ để tạo dựng được một hỡnh ảnh ấn tượng trước giới đầu tư quốc tế. Tuy vậy từ sau sự kiện khủng bố nước Mỹ xảy ra vào thỏng 11/2001, giới đầu tư đó bắt đầu quan tõm đến Việt Nam và coi đõy là một trong những điểm đầu tư an toàn với ưu điểm là sự ổn định về chớnh trị và tốc độ tăng trưởng nhanh. Đõy là thời điểm thuận lợi để chỳng ta tớch cực xỳc tiến cỏc hoạt động tạo dựng hỡnh ảnh 2.2.2.2. Tập trung vận động cỏc nhà đầu tư tiềm năng Cho tới nay, cỏc biện phỏp phổ biến được sử dụng để hướng tới cỏc nhà đầu tư tiềm năng là: phỏt hành sỏch quảng cỏo, cỏc trang web điện tử và tổ chức cỏc cuộc hội thảo giới thiệu ở nước ngoài. Sỏch quảng cỏo: Hầu hết mọi tổ chức xỳc tiến đầu tư đều phỏt hành cỏc quyển sỏch quảng cỏo trong đú giới thiệu rừ ràng về mục đớch phỏt hành và đưa ra một sự mụ tả ngắn gọn về cỏc cơ hội đầu tư tại Việt Nam. Cỏc thụng tin được cung cấp ở đõy chủ yếu liờn quan đến luật đầu tư và danh sỏch cỏc dự ỏn ưu tiờn. Tỷ lệ cỏc loại tài liệu phỏt hành được tổng hợp trong bảng dưới đõy: Hoàng Hải Chõu - Nhật 3K38F, KTNT Khoỏ luận tốt nghiệp 44 Bảng 2- Tỷ lệ cỏc loại tài liệu được phỏt hành cho mục đớch vận động cỏc nhà đầu tư tiềm năng: Loại thụng tin Tỷ lệ (%) Hướng dẫn đầu tư 35 Giới thiệu chung 19 Giới thiệu Luật đầu tư nước ngoài 43 Danh sỏch cỏc khu chế xuất và khu cụng nghiệp 20 Danh sỏch cỏc dự ỏn ưu tiờn 26 Danh sỏch cỏc đối tỏc đầu tư tiềm năng 6 Cỏc loại tài liệu khỏc 5 Nguồn: Điều tra về chất lượng hoạt động xỳc tiến đầu tư tại Việt Nam, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, 6/2003 Cỏc loại sỏch quảng cỏo trờn đõy đó gúp phần đưa đến cho cỏc nhà đầu tư tiềm năng một hỡnh ảnh rừ ràng hơn về đất nước Việt Nam cũng như cơ hội đầu tư tại Việt Nam. Tuy nhiờn khụng phải khụng cú những tồn tại trong việc phỏt hành sỏch quảng cỏo. Vấn đề lớn nhất ở đõy là chất lượng sỏch được tốt và thụng tin khụng được cập nhật. Bờn cạnh đú việc phõn phối sỏch cũng chưa được tiến hành một cỏch kịp thời khi cỏc nhà đầu tư cú nhu cầu. Hàng năm, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và cỏc Sở Kế hoạch và Đầu tư đều phỏt hành danh sỏch cỏc dự ỏn ưu tiờn cần huy động vốn FDI. Tuy nhiờn cỏc nhà đầu tư nước ngoài cũng chưa tỏ ra hưởng ứng tớch cực do đú kết qủa huy động chưa cao. Nguyờn nhõn cú thể là cỏc vấn đề sau:  Trước hết bản danh sỏch chưa cung cấp những thụng tin hấp dẫn cỏc nhà đầu tư như cỏc thụng tin về lợi nhuận thu được, tỡnh trạng của hạ tầng cơ sở, giỏ cả đầu tư, nguồn nhõn cụng và chi phớ nhõn cụng, khả năng tiếp cận thị trường,... Mặc dự những chớnh sỏch ưu đói và tài chớnh cũng được ghi rừ trong cỏc danh sỏch này, mối Hoàng Hải Chõu - Nhật 3K38F, KTNT Khoỏ luận tốt nghiệp 45 quan tõm hàng đầu của cỏc nhà đầu tư lại là vấn đề họ sẽ thu được bao nhiờu lợi nhuận khi đầu tư vào cỏc dự ỏn này.  Ngược lại, một số thụng tin được cung cấp trong bản danh sỏch lại khiến cỏc nhà đầu tư cảm thấy bị hạn chế sự linh hoạt khi đưa ra cỏc quyết định đầu tư. Quy định về hỡnh thức đầu tư và quy mụ dự ỏn trong bản danh sỏch của Bộ Kế hoạch và Đầu tư và cỏc Sở Kế hoạch và Đầu tư là một trong cỏc thụng tin kiểu này. Bản danh sỏch của Hà Nội thậm chớ cũn chứa đựng cỏc con số ước tớnh vốn phỏp định và vốn vay, phần vốn gúp của bờn Việt Nam, thời gian của dự ỏn và tỷ lệ xuất khẩu,... Đõy hầu hết là cỏc vấn đề rất nhạy cảm cần nhiều sự tớnh toỏn và cõn nhắc. Dự đú chỉ là cỏc thụng tin để tham khảo nhưng nú cũng phần nào khiến cỏc nhà đầu tư cảm thấy bị hạn chế. Một vài nhà đầu tư cũn cho rằng cỏc bản danh sỏch này được đề ra trờn cơ sở mối quan tõm của chớnh phủ chứ khụng phải của cỏc nhà đầu tư và họ nghi ngờ về khả năng sinh lợi của dự ỏn.[17]  Theo kinh nghiệm của Trung Quốc thỡ việc cụng bố danh sỏch dự ỏn ưu tiờn chưa phải là một phương thức xỳc tiến đầu tư FDI tốt bởi nú khiến cỏc nhà đầu tư cú cảm giỏc như họ đang hoạt động trong một nền kinh tế "Kế hoạch". Bởi vậy, thay vỡ đưa ra danh sỏch cỏc dự ỏn, Trung Quốc ngờ đõy chỉ nờu tờn cỏc vựng miền kờu gọi đầu tư FDI.[18] Cỏc trang web điện tử: Rất nhiều cơ quan xỳc tiến đầu tư đó hoặc đang dự định lập trang web điện tử cho mục tiờu vận động đầu tư. Đõy là một cụng cụ hữu hiệu bởi thụng tin khụng những được truyền tải nhanh, khụng bị giới hạn bởi vị trớ địa lý như cỏc cụng cụ khỏc mà cũn mang tớnh chất hai chiều. Thụng tin phản hồi kịp thời từ phớa cỏc nhà đầu tư là cơ sở để cỏc cơ quan xỳc tiến điều chỉnh chất lượng hoạt động của mỡnh cho phự hợp. Hoàng Hải Chõu - Nhật 3K38F, KTNT Khoỏ luận tốt nghiệp 46 Nội dung cỏc thụng tin cung cấp trờn trang web thường bao gồm cỏc thụng tin về:  Chức năng hoạt động của cơ quan xỳc tiến  Cỏc bài miờu tả chi tiết về hỡnh ảnh đất nước và tỡnh hỡnh kinh tế Việt Nam hiện nay  Danh sỏch cỏc dự ỏn đó đầu tư và cỏc dự ỏn đang kờu gọi đầu tư  Luật đầu tư, tỡnh hỡnh ngõn hàng và Tài chớnh, xuất nhập khẩu, hải quan, khu chế xuất, khu cụng nghiệp...  Địa chỉ cỏc khỏch sạn, ngõn hàng, cỏc tổ chức tư vấn, cỏc hóng hàng khụng ... Bờn cạnh đú cỏc trang web cũng thường cú cỏc đường kết nối trực tuyến phục vụ cho việc đăng ký cấp phộp hay đăng ký sử dụng cỏc dịch vụ đầu tư qua mạng. Tuy nhiờn, chất lượng cỏc trang web này chưa cao, thụng tin cũn nghốo nàn và thiết kế chưa chuyờn nghiệp. Thờm vào đú, cỏc trang web này khụng được cập nhật thường xuyờn, thiếu cỏc cơ sở dữ liệu đầy đủ nờn chưa phục vụ thiết thực cho nhu cầu tỡm hiểu cỏc cơ hội đầu tư. Trang web của Trung tõm xỳc tiến Thương mại Đầu tư thành phố Hồ Chớ Minh được coi là tương đối cú chất lượng về mặt thiết kế cũng như tớnh cập nhập của thụng tin so với trang web của Bộ Kế hoạch và Đầu tư hay Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hồ Chớ Minh. Bảng dưới đõy thống kờ ý kiến đỏnh giỏ của cỏc nhà đầu tư về một số trang web của cỏc cơ quan xỳc tiến đầu tư trong khu vực: Hoàng Hải Chõu - Nhật 3K38F, KTNT Khoỏ luận tốt nghiệp 47 Bảng 3- Đỏnh giỏ chất lượng cỏc trang Web của cỏc Uỷ ban xỳc tiến đầu tư trong khu vực Nội dung đỏnh giỏ Thỏi Lan (BOI) Malaixia (MiDA) Philippin (BOI) Trung Quốc (FDI) Việt Nam (MPI) Việt Nam (ITPC) Chất lượng thiết kế A A A B C A Dữ liệu cơ sở vố kinh tế vĩ mụ A A A A C B Cỏch thức hoạt động kinh doanh A B B B D B Cỏc thụng tin phỏp luật A A B A B A Giỏ cả đầu tư A A A B D B Cơ sở dữ liệu cỏc dự ỏn A B B Kết nối với cỏc dịch vụ A A A A B A Kết nối với chớnh phủ A A A A B A Hoạt động đầu tư vào cỏc lĩnh vực A A B B D C Email A A A A A A Điều tra phản hồi A A Khả năng cập nhật A A A A D B A: Rất tốt C: Trung bình B: Tốt D: Yếu 1. Thái Lan - BOI: Uỷ ban đầu tư - www.boi.go.th 2. Malaixia - MiDA: Cục phát triển công nghiệp Malaixia - www.mida.gov.my 3. Philippin - BOI: Uỷ ban đầu tư - www.boi.gov.ph 4. Trung Quốc - Trang web đầu tư - www.fdi.gov.ch Hoàng Hải Chõu - Nhật 3K38F, KTNT Khoỏ luận tốt nghiệp 48 5. Việt Nam - MPI: Uỷ ban đầu tư - www.mpi.gov.Việt Nam 6. Việt Nam - ITPC: Trung tâm xúc tiến thương mại đầu tư thành phố Hồ Chí Minh - www.itpc.hochiminh city.gov.vn. Nguồn: Điều tra về chất lượng hoạt động xỳc tiến đầu tư tại Việt Nam, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, 6/2003 Hội thảo giới thiệu ở nước ngoài Một số cơ quan xỳc tiến tại Việt Nam đó tớch cực tổ chức cỏc cuộc hội thảo nhằm giới thiệu trực tiếp cỏc cơ hội đầu tư, qua đú vận động cỏc nhà đầu tư nước ngoài. Hỡnh thức này cũng đem lại một số thành cụng nhất định, điển hỡnh là thành cụng của Sở Kế hoạch và Đầu tư Vĩnh Phỳc. Họ đó tham gia một vài cuộc hội thảo xỳc tiến đầu tư do Bộ Kế hoạch và Đầu tư hoặc Chớnh phủ tổ chức. Mỗi cuộc hội thảo đó đem lại cho tỉnh này trung bỡnh 2 dự ỏn đầu tư FDI mới. Trong khi cỏc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh và thành phố khỏc chưa đạt được kết quả nào đỏng kể thỡ Sở Kế hoạch và Đầu tư Vĩnh Phỳc coi đõy là cụng cụ thu hỳt đầu tư khỏ hữu hiệu. Theo cỏc cơ quan chức năng Vĩnh Phỳc thỡ điểm mấu chốt đem lại thành cụng cho cỏc cuộc hội thảo chớnh là việc cỏc cơ quan đó mời được cỏc nhà đầu tư thành đạt hiệu quả ở Việt Nam tham gia và phỏt biểu ủng hộ Việt Nam. Trước năm 2001 chỉ cũn một nhà đầu tư người Đài Loan tham gia nhưng hiện nay con số này đó là năm người. Chớnh quyền tỉnh Vĩnh Phỳc cho rằng hội thảo giới thiệu là biện phỏp xỳc tiến đầu tư hiệu quả nhất.[17] Tuy nhiờn ngoài Vĩnh Phỳc thỡ cỏc cuộc hội thảo này chưa đem lại nguồn đầu tư đỏng kể nào cho cỏc tỉnh khỏc. Bởi vậy, hiệu quả của cỏc cuộc hội thảo này vẫn cũn là vấn đề phải bàn bạc. Cỏc cơ quan xỳc tiến đều nhận thấy họ chưa cú đủ nguồn lực cần thiết, đặc biệt là tớnh chuyờn nghiệp để tổ chức một cuộc hội thảo thật sự cú chất lượng. So với cỏc nước khỏc trong khu vực, chất lượng cỏc cuộc hội thảo do cỏc cơ quan xỳc tiến đầu tư của Việt Nam tổ chức vẫn cũn ở mức thấp. Hoàng Hải Chõu - Nhật 3K38F, KTNT Khoỏ luận tốt nghiệp 49 Một số cơ quan đó chọn giải phỏp nhờ vào sự giỳp đỡ của cỏc tổ chức thương mại để nõng cao tớnh chuyờn nghiệp của cỏc cuộc hội thảo. Đụi khi họ cũn uỷ thỏc hoàn toàn cho cỏc tổ chức này. Giải phỏp này đó gúp phần cải thiện hiệu quả của cỏc cuộc hội thảo do đú hỡnh thức xỳc tiến này ngày càng được coi là một cụng cụ hiệu quả trong thu hỳt đầu tư. Cỏc biện phỏp khỏc Hiện tại cỏc cơ quan xỳc tiến đầu tư đó cú kế hoạch sản xuất cỏc đĩa CD- CROM giới thiệu tổng hợp. Một vài cơ quan đó hoàn thành sản xuất và sắp sửa phỏt hành rộng rói tới cụng chỳng. Đõy được coi là một biện phỏp hứa hẹn hiệu quả xỳc tiến đầu tư tuy nhiờn thành cụng của nú chắc chắn phụ thuộc rất nhiều vào chất lượng của cỏc đĩa CD - CROM cũng như cỏch thức tổ chức phõn phối… cho tới thời điểm hiện tại thỡ đĩa CD - CROM vẫn chưa được phỏt hành cả ở trong nước cũng như ngoài nước. 2.2.2.3. Cung cấp cỏc dịch vụ đầu tư Tất cả cỏc cơ quan xỳc tiến đầu tư khẳng định tầm quan trọng của cỏc dịch vụ này và việc cỏc nhà đầu tư được thoả món với cỏc dịch vụ này cũng là phương thức xỳc tiến hiệu quả nhất. Đó cú nhiều cải thiện quan trọng trong quy trỡnh trước cấp phộp song cỏc dịch vụ sau cấp phộp vẫn chưa đỏp ứng được yờu cầu vẫn cũn là trở ngại đối với đầu tư nước ngoài. Dịch vụ trước cấp phộp Một điều dễ nhận thấy là chất lượng cỏc dịch vụ trước cấp phộp đó được cải thiện đỏng kể trong thời gian gần đõy. Cỏc Sở Kế hoạch và Đầu tư đặc biệt là cỏc Ban quản lý KCN, KCX đều cung cấp cỏc dịch vụ hướng dẫn và tư vấn miễn phớ cho cỏc nhà đầu tư mới và giỳp đỡ họ chuẩn bị thủ tục đăng ký đầu tư. Tuy nhiờn, theo ý kiến của cỏc nhà đầu tư thỡ cỏc cơ quan cần phỏt triển hơn nữa loại hỡnh văn phũng cung cấp dịch vụ tổng hợp để tiết kiệm thời gian liờn hệ cho cỏc nhà đầu tư. Hiệu quả hoạt động của cỏc văn phũng này phụ Hoàng Hải Chõu - Nhật 3K38F, KTNT Khoỏ luận tốt nghiệp 50 thuộc rất nhiều vào hiệu quả quản lý của cỏc UBND tỉnh. Một số UBND cỏc tỉnh như Đồng Nai và thành phố Hồ Chớ Minh được đỏnh giỏ là quản lý khỏ hiệu quả và thực hiện phối hợp tốt với cỏc cơ quan chức năng liờn quan.[17] Dịch vụ cấp phộp Quỏ trỡnh cấp phộp so với một vài năm trước đõy đó được đơn giản hoỏ và gọn nhẹ hơn rất nhiều. Thời gian cấp phộp cũng đó giảm đỏng kể. Đối với cỏc dự ỏn thuộc thẩm quyền cấp phộp của Sở Kế hoạch và Đầu tư hay Ban quản lý KCX, KCN, toàn bộ quy trỡnh chỉ được thực hiện trong 2 ngày. Đối với cỏc dự ỏn chỉ cần đăng ký, khụng cần thẩm định thỡ chỉ thời gian cấp phộp chỉ là một ngày. Một trong những lý do giỳp cho việc rỳt gọn thời gian cấp phộp của cỏc Sở Kế hoạch & Đầu tư và cỏc Ban quản lý KCX, KCN là cỏc cơ quan này đó cú điều kiện xem xột dự ỏn từ trước đú, khi giỳp cỏc nhà đầu tư chuẩn bị thủ tục đăng ký cấp giấy phộp. Một số cơ quan cũn cho phộp nhà đầu tư tự lựa chọn ngày giờ nhận giấy phộp đầu tư. Đối với cỏc dự ỏn cần được sự chấp nhận của Bộ Kế hoạch và Đầu tư hay Chớnh phủ, thời gian cấp phộp cú thể kộo dài hơn song cỏc Sở Kế hoạch và Đầu tư và cỏc ban quản lý KCX, KCN cũng cú thể giỳp rỳt gọn thời gian này bằng việc phối hợp tớch cực với cỏc cơ quan chức năng liờn quan. Dịch vụ sau cấp phộp Mặc dự đó cú những cải thiện đỏng kể song đõy vẫn được xem là khõu yếu nhất trong cỏc dịch vụ đầu tư. Cỏc nhà đầu tư sau khi nhận được giấy phộp đầu tư phải tiếp tục liờn hệ với rất nhiều cơ quan chức năng liờn quan về cỏc vấn đề như đất đai, lao động, thuế, giấy phộp xuất nhập khẩu. Hiện nay, một số văn phũng cung cấp dịch vụ tổng hợp sau cấp phộp đó được thành lập và đang hoạt động, tuy nhiờn dường như mới chỉ ở cỏc khu chế xuất và khu cụng nghiệp do Ban quản lý ở những nơi này vốn đó là cơ quan cú chức năng đảm nhiệm hầu hết cỏc thủ tục sau cấp phộp. Cỏc nhà đầu Hoàng Hải Chõu - Nhật 3K38F, KTNT Khoỏ luận tốt nghiệp 51 tư vào cỏc khu cụng nghiệp và khu chế xuất, do đú gặp ớt trở ngại hơn so với cỏc nhà đầu tư bờn ngoài. Một số Ban quản lý khu chế xuất, khu cụng nghiệp như Hải Phũng cũn cung ứng cỏc dịch vụ miễn phớ khi cấp giấy phộp nhập khẩu, giới thiệu nguồn lao động, cấp giấy phộp hoạt động. Tất cả cỏc cơ quan đó và đang nỗ lực giải quyết cỏc vấn đề được xem là trở ngại đối với cỏc nhà đầu tư. Một vài Sở Kế hoạch và Đầu tư cỏc tỉnh Bỡnh Dương, Đồng Nai và thành phố Hồ Chớ Minh cũn tổ chức cỏc cuộc gặp mặt với cỏc nhà đầu tư xem xột cỏc vấn đề trở ngại của họ và tỡm cỏch giải quyết Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Đồng Nai năm nào cũng tổ chức cỏc cuộc gặp mặt như vậy đều đặn theo cỏc quỹ với sự tham gia của đầy đủ cỏc cơ quan chức năng cú liờn qan. Bờn cạnh đú, UBND tỉnh cũn tổ chức cỏc cuộc gặp mặt riờng với từng nhúm cỏc nhà đầu tư từ Nhật Bản, TrungQuốc và Hàn Quốc. -------***------- Mặc dự mụi trường đầu tư đó được cải thiện đỏng kể, hiện vẫn cũn rất nhiều trở ngại. Giải phúng mặt bằng, thủ tục hải quan, nguồn lao động và thuế vẫn là những vấn đề bức xỳc nhất mà cỏc nhà đầu tư phản ỏnh tới Sở Kế hoạch và Đầu tư cỏc tỉnh, thành phố và cỏc Ban quản lý khu cụng nghiệp, khu chế xuất. Thờm vào đú những thay đổi bất ngờ, khú dự đoỏn trước về luật hay cỏc chớnh sỏch của nhà nước cũng gõy hoang mang cho cỏc nhà đầu tư. Đõy là những vấn đề cản trở hiệu quả của những nỗ lực thu hỳt đầu tư ở cỏc tỉnh và địa phương cả nước. 2.2.3. Nguồn nhõn lực cho cụng tỏc xỳc tiến đầu tư Nguồn nhõn lực: Tỡnh trạng thiếu hụt nhõn lực cho cụng tỏc xỳc tiến đầu tư hiện đang là vấn đề nổi cộm ở cỏc Sở Kế hoạch và Đầu tư cũng như cỏc Ban quản lý khu chế xuất, khu cụng nghiệp. Lấy phũng quản lý đầu tư nước ngoài của Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội làm vớ dụ, hiện tại chỏ cú 6 nhõn viờn đang làm việc Hoàng Hải Chõu - Nhật 3K38F, KTNT Khoỏ luận tốt nghiệp 52 tại đõy tuy nhiờn văn phũng lại phải đảm nhiệm mọi vấn đề liờn quan đến đầu tư trực tiếp nước ngoài, trong đú bao gồm cả thu hỳt đầu tư lẫn cung cấp dịch vụ sau cấp phộp. Với khối lượng cụng việc lớn nhưng lại thiếu cỏc trang thiết bị, cỏc Sở Kế hoạch và Đầu tư như Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội khụng thể đủ lực để đỏp ứng được hết yờu cầu của cỏc nhà đầu tư hay tớch cực tiếp xỳc với cỏc nhà đầu tư. Do đú rất nhiều Sở Kế hoạch và Đầu tư chỉ tập trung vào quỏ trỡnh cấp phộp mà chưa chỳ trọng được nhiều đến cỏc dịch vụ sau cấp phộp. Trỡnh độ và năng lực: Trỡnh độ, khả năng sử dụng ngoại ngữ cũng như năng lực marketing của đội ngũ tiến hành cụng tỏc xỳc tiến cũng đang là những vấn đề chớnh hạn chế hiệu quả của bất kỳ chương trỡnh xỳc tiến đầu tư nào. Cỏc cơ quan xỳc tiến tại Hà Nội và thành phố Hồ Chớ Minh là nơi cú chất lượng đội ngũ cỏn bộ, nhõn viờn tốt nhất với nhiều người được đào tạo ở nước ngoài, cũn rất nhiều cỏn bộ, nhõn viờn cấp tỉnh vẫn chưa qua đào tạo bài bản để cú thể đảm nhiệm tốt cụng tỏc xỳc tiến đầu tư. Tại Trung tõm xỳc tiến Thương mại Đầu tư thành phố Hồ Chớ Minh, hầu hết cỏc nhõn viờn đều cú thể sử dụng tiếng Anh và một vài người biết tiếng Nga, Đức và Phỏp. Tuy nhiờn ở cấp tỉnh thỡ chỉ cú một vài người cú khả năng sử dụng ngoại ngữ do đú cỏc nhà đầu tư thường phải tự mang theo cỏc bản dịch sẵn hoặc phiờn dịch của họ tới cỏc cuộc họp mặt tổ chức tại cỏc Sở Kế hoạch và Đầu tư hoặc Ban quản lý khu chế xuất, khu cụng nghiệp. Hầu hết đội ngũ nhõn viờn của cỏc cơ quan xỳc tiến cũng chưa được trang bị những kỹ năng cần thiết về marketing và thuyết trỡnh. í kiến của hầu hết cỏc nhà đầu tư được phỏng vấn trong cuộc điều tra chất lượng hoạt động xỳc tiến của Bộ Kế hoạch và Đầu tư đều khẳng định chất lượng đào tạo của đội ngũ nhõn viờn trong cỏc cơ quan chức năng của Việt Nam chưa đỏp ứng được yờu cầu. Dưới đõy là bảng tổng kết những đỏnh giỏ của họ về năng lực cỏn bộ nhõn viờn:[17] Hoàng Hải Chõu - Nhật 3K38F, KTNT Khoỏ luận tốt nghiệp 53 Bảng 4- Đỏnh giỏ năng lực và trỡnh độ của đội ngũ nhõn viờn đảm trỏch hoạt động xỳc tiến đầu tư Kỹ năng và năng lực Rất tốt Tốt Trung bỡnh Yếu Kỹ năng quản lý 5% 10% 45% 40% Năng lực làm việc 2% 22% 44% 32% Khả năng sử dụng ngoại ngữ 2% 13% 49% 32% Sự năng động 0% 24% 38% 38% Sự chõn thực 2% 21% 57% 20% Kỹ năng maketing 0% 12% 48% 41% Nguồn: Điều tra về chất lượng hoạt động xỳc tiến đầu tư tại Việt Nam, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, 6/2003 Cụng tỏc đào tạo: Hầu hết cỏc Sở Kế hoạch và Đầu tư và cỏc Ban quản lý khu chế xuất, khu cụng nghiệp đều nhận thức được tầm quan trọng của cụng tỏc đào tạo cỏn bộ nhõn viờn và đang tớch cực tổ chức cỏc lớp huấn luyện, bồi dưỡng kiến thức đồng thời cử cỏn bộ ra nước ngoài tham gia cỏc khoỏ học nõng cao trỡnh độ. Tuy nhiờn quỹ tài chớnh dành cho cụng tỏc này vẫn cũn hạn chế nờn số cơ quan tổ chức thực hiện tốt vẫn chưa nhiều. Trong cỏc hội thảo bàn về cụng tỏc đào tạo, hầu hết cỏc cơ quan đều đặc biệt quan tõm đến đào tạo ngoại ngữ. Một vài cơ quan cũng đề cập đến việc đào tạo nghiệp vụ kinh doanh song việc nõng cao kỹ năng maketing thỡ hoàn toàn chưa được lưu ý tới cho dự đõy vẫn được coi là điểm yếu nhất của đội ngũ cỏn bộ, nhõn viờn nước ta. Trung tõm Xỳc tiến Thương mại Đầu tư thành phố Hồ Chớ Minh được coi là nơi cú những chương trỡnh đào tạo nhõn viờn tốt nhất nhờ cú sự ủng hộ Hoàng Hải Chõu - Nhật 3K38F, KTNT Khoỏ luận tốt nghiệp 54 và giỳp đỡ của nhiều cơ quan và tổ chức nước ngoài. Bờn cạnh việc đào tạo nước ngoài, Trung tõm cũn tổ chức những khoỏ học đặc biệt về vấn đề hướng tới xuất khẩu sang thị trường Mỹ và thị trường ngoài nước. Cỏc chương trỡnh học bổng nước ngoài cũng đang được xỳc tiến mạnh mẽ. Tuy nhiờn vẫn chưa cú một khoỏ học chớnh thức nào đào tạo về kỹ năng xỳc tiến đầu tư dành cho cỏn bộ nhõn viờn. Chế độ đói ngộ Trừ Trung tõm xỳc tiến Thương mại Đầu tư thành phố Hồ Chớ Minh, cỏc cơ quan xỳc tiến đầu tư khỏc đều chưa cú một hệ thống đói ngộ riờng biệt dành cho cỏn bộ nhõn viờn đảm nhiệm cụng tỏc xỳc tiến đầu tư. Uỷ ban Nhõn dõn thành phố Hồ Chớ Minh gần đõy đó cho phộp Trung tõm xỳc tiến Thương mại Đầu tư thành lập quỹ khen thưởng và chế độ đói ngộ riờng cho cỏn bộ nhõn viờn của Trung tõm. 2.2.4. Ngõn quỹ cho hoạt động xỳc tiến đầu tư Hiện nay chưa cú nguồn ngõn quỹ riờng phõn bổ từ ngõn sỏch nhà nước dành cho cụng tỏc xỳc tiến đầu tư. Chi phớ cho cỏc hoạt động này vẫn lấy từ nguồn ngõn quỹ dành cho cỏc hoạt động của Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Sở Kế hoạch và Đầu tư cỏc tỉnh, thành phố. Điều này phần nào lý giải cho việc hàng năm Bộ Kế hoạch và Đầu tư chỉ tiến hành được một số ớt hoạt động xỳc tiến đầu tư và chưa cú được cải thiện nào đỏng kể trong hoạt động của cỏc trang web điện tử. Ở cỏc địa phương, tài chớnh càng là vấn đề bức xỳc đối với tất cả cỏc cơ quan. Mọi chi phớ cho hoạt động xỳc tiến đầu tư đều lấy từ ngõn sỏch của tỉnh, do đú mức chi phớ cũng phụ thuộc rất nhiều vào mức độ nhận thức của Uỷ ban Nhõn dõn tỉnh về vai trũ cũng như tầm quan trọng của cụng tỏc xỳc tiến đầu tư. Chỉ từ năm 2000 trở lại đõy chi phớ cho hoạt động xỳc tiến đầu tư mới được coi là một khoản chi phớ hợp lý và hợp phỏp. Song do định nghĩa xỳc Hoàng Hải Chõu - Nhật 3K38F, KTNT Khoỏ luận tốt nghiệp 55 tiến đầu tư chưa được xõy dựng một cỏch rừ ràng nờn rất nhiều khoản chi khụng liờn quan cũng được gộp vào đõy. Một vài Ban quản lý khu chế xuất, khu cụng nghiệp cũn cho rằng theo Nghị định 36 thỡ Ban quản lý khu chế xuất và khu cụng nghiệp khụng được phộp tiến hành cỏc hoạt động xỳc tiến đầu tư trực tiếp nước ngoài nờn ngõn quỹ cho hoạt động này rất hạn chế. Ngõn quỹ eo hẹp là vấn đề hạn chế rất nhiều khả năng tiến hành cỏc hoạt động xỳc tiến một cỏch hiệu quả của cỏc cơ quan chức năng. Cho tới thời điểm hiện tại, vẫn chưa cú một kế hoạch dài hạn về ngõn quỹ dành cho xỳc tiến đầu tư. Mọi chi phớ sẽ vẫn được trớch ra từ ngõn sỏch chi dựng cho mỗi năm. Cỏc cơ quan xỳc tiến vỡ thế cũng rất khú phỏt triển một kế hoạch xỳc tiến dài hạn. Điều này cũng lý giải tại sao hiện nay chỳng ta chỉ cú những chương trỡnh xỳc tiến cho từng thời điểm. Cỏc chương trỡnh sản xuất đĩa CD-ROM hay lập website của cỏc cơ quan thường được tài trợ vốn từ khu vực tư nhõn. Khi hết chương trỡnh tài trợ thỡ cỏc website cũng khụng thể tiếp tục được cập nhật. 2.3. ĐÁNH GIÁ TỔNG QUÁT VỀ HIỆU QUẢ CỦA HOẠT ĐỘNG XÚC TIẾN ĐẦU TƯ TẠI VIỆT NAM 2.3.1. Thành cụng Cựng với cỏc hoạt động tớch cực cải thiện mụi trường đầu tư, cỏc hoạt động xỳc tiến đầu tư cũng đó đúng gúp khụng nhỏ vào những tiến bộ trong cụng tỏc thu hỳt đầu tư trực tiếp nước ngoài những năm gần đõy. Cú được kết quả này trước hết là nhờ những đổi mới tớch cực về nội dung và phương thức thực hiện vận động xỳc tiến đầu tư. Chỳng ta đó cú được những kế hoạch và chương trỡnh chủ động, cú hiệu quả. Xỏc định được xỳc tiến đầu tư cũng như xỳc tiến thương mại là nhiệm vụ và trỏch nhiệm của cỏc cơ quan Nhà nước, cỏc Bộ, ngành, cỏc tỉnh, Ban quản lý cỏc khu cụng nghiệp, chỳng ta đó thành lập bộ phận xỳc tiến đầu tư tại cỏc Bộ, ngành, Tổng cụng ty và đặt cỏc cơ Hoàng Hải Chõu - Nhật 3K38F, KTNT Khoỏ luận tốt nghiệp 56 quan đại diện nước ta tại một số địa bàn trọng điểm ở nước ngoài để chủ động vận động thu hỳt đối tượng nước ngoài. Đồng thời, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ ngoại giao, Bộ thương mại đó tổ chức phối hợp nghiờn cứu tỡnh hỡnh kinh tế, thị trường đầu tư, chớnh sỏch của cỏc nước và cỏc tập đoàn đa quốc gia, cỏc tập đoàn và cụng ty lớn và đề ra chớnh sỏch vận động thu hỳt đầu tư phự hợp cho giai đoạn hiện tại và kịp thời điều chỉnh cỏc đối sỏch trong quỏ trỡnh nghiờn cứu luật phỏp, chớnh sỏch và biện phỏp thu hỳt đầu tư nước ngoài của cỏc nước trong khu vực. Trờn cơ sở quy hoạch ngành, sản phẩm, lónh thổ và danh mục cỏc dự ỏn kờu gọi đầu tư được phờ duyệt, cỏc ngành, cỏc địa phương đó chủ động tiến hành vận động, xỳc tiến đầu tư một cỏch cụ thể, trực tiếp đối với từng dự ỏn, trực tiếp với từng tập đoàn, cụng ty, nhà đầu tư cú tiềm năng. Cỏc Bộ, ngành, cơ quan đó cú sự tập trung chỉ đạo, hỗ trợ kịp thời cỏc nhà đầu tư hiện đang cú dự ỏn hoạt động giỳp họ giải quyết tốt cỏc vấn đề phỏt sinh đõy là việc làm cú ý nghĩa quan trọng để vận động cú hiệu quả và cú sức thuyết phục nhất đối với cỏc nhà đầu tư mới. Cỏc cơ quan xỳc tiến cũng đó đa dạng hoỏ cỏc hoạ