Đề tài Thực trạng về quản lí chiến lược của Tổng công ty bưu chính viễn thông Việt Nam

được những cá nhân, bộ phận nào chịu trách nhiệm triển khai và thực hiện chiến lược; các cá nhân bộ phận nào có trách nhiệm phối hợp để thúc đẩy việc thực hiện chiến lược; chức năng và nhiệm vụ của từng bộ phận, từng cá nhân đó. Nội dung của bước xác định bộ máy tổ chức thực hiện chiến lược bao gồm: - Xác định cơ cấu bộ máy Việc xác định cơ cấu bộ máy phải căn cứ vào chiến lược và được điều chỉnh cho phù hợp với chiến lược - Quản lý và phân bổ các nguồn lực của chiến lược. Thông thường bộ máy tổ chức thực hiện chiến lược kinh doanh bao gồm cấp lãnh đạo công ty: Tổng giám đốc trực tiếp chỉ đạo thực hiện, bộ phận phụ trách các phòng ban chức năng và giám đốc cấp kinh doanh chịu trách nhiệm triển khai. 4.2.2 . Chỉ đạo thực hiện chiến lược Chỉ đạo thực hiện chiến lược thực chất là việc triển khai chiến lược, đưa chiến lược vào thực hiện trong thực tiễn. Nội dung của việc chỉ đạo thực hiện chiến lược bao gồm: - Vận hành hệ thống thông tin: hệ thống thông tin giúp cho việc thực hiện chiến lược thông suốt. Thông tin phổ biến cho các bộ phận chịu trách nhiệm thực hiện chiến lược về nhiệm vụ của mỗi bộ phận và sự phối hợp giữa các bộ phận như thế nào. Thông tin từ môi trường và từ nội bộ doanh nghiệp để phản ánh tình hình thực hiện chiến lược cho bộ máy quản lý chiến lược. - Xây dựng và triển khai các kế hoạch tác nghiệp, các chương trình, dự án của chiến lược. - Tổ chức và vận hành các quĩ: thực chất là phân bổ, sử dụng và quản lí vốn, lao động, tài nguyên, thời gian. - Phối hợp hoạt động giữa các bộ phận: phải có kế hoạch và cơ chế phối hợp cụ thể giữa các bộ phận. 4.2.3. Kiểm tra, đánh giá và điều chỉnh chiến lược Đây là bước cuối cùng của công tác tổ chức thực hiện chiến lược. Tất cả các chiến lược đều được xây dựng cho tương lai, các yếu tố bên trong và bên ngoài lại thay đổi thường xuyên nên việc kiểm tra, đánh giá chiến lược là cần thiết nhằm phát hiện ra các vấn đề, từ đó có những phát hiện để đảm bảo thực hiện chiến lược thành công. Qúa trình kiểm tra phải được lập kế hoạch cụ thể, phải lựa chọn những hình thức kiểm tra phù hợp để đảm bảo cho việc thực hiện chiến lược đúng theo định hướng và không bị cản trở. Nội dung bước này: - Giám sát việc thực hiện chiến lược thông qua hệ thống thông tin phản hồi - Đo lường và đánh giá kết quả đạt được - Xem xét các vấn đề - Tiến hành điều chỉnh chiến lược Tuy nhiên việc điều chỉnh sẽ bị xáo trộn phần nào các kế hoạch của chiến lược và thực hiện chiến lược. Vì thế chỉ điều chỉnh khi thực sự thấy cần thiết. Hệ thống luôn có khả năng tự thích nghi nên có những trường hợp nó sẽ tự điều chỉnh mà không cần sự tác động của chủ thể quản lý. Các hình thức điều chỉnh có thể là: + Điều chỉnh mục tiêu chiến lược: rất ít khi xảy ra trường hợp này + Điều chỉnh giải pháp và công cụ chiến lược + Điều chỉnh việc tổ chức thực hiện chiến lược + Điều chỉnh ngân sách cho chiến lược + Xoá bỏ việc thực hiện chiến lược: đây là trường hợp xấu nhất chỉ xảy ra khi việc thực hiện chiến lược không những không đem lại kết qủa mà còn gây thiệt hại lớn cho doanh nghiệp. Tóm lại, các hoạt động cơ bản của việc thực hiện chiến lược là thiết lập các mục tiêu ngắn hạn, đưa ra các chính sách, phân phối các nguồn tài nguyên và động viên phối hợp nguồn nhân lực nhằm từng bước đi đến mục tiêu của chiến lược. Cho đến nay các công ty thường đầu tư quá nhiều vào giai đoạn hoạch định chiến lược mà không chú trọng giai đoạn thực hiện chiến lược. Họ cho rằng chỉ cần đề ra được chiến lược tốt, còn việc thực hiện chiến lược đó sẽ diễn ra một cách nghiễm nhiên. Vì thế nhiều công ty đã đề ra được chiến lược tưởng chừng như tối ưu nhưng hoạt động vẫn không có hiệu quả. Chỉ trong giai đoạn thực hiện, các kế hoạch chiến lược mới được chuyển hoá thành hành động, nếu không chiến lược vẫn chỉ là trên giấy tờ mà thôi. CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG VỀ QUẢN LÍ CHIẾN LƯỢC CỦA TỔNG CÔNG TY BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG VIỆT NAM I- GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ TỔNG CÔNG TY BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG VIỆT NAM 1. Quá trình hình thành và phát triển của Tổng công ty Bưu chính Viễn thông Việt nam Tổng công ty Bưu chính Viễn thông Việt Nam hiện nay được thành lập ngày 29/4/1995 theo quyết định số 249/TTg của Thủ tướng Chính phủ. Tiền thân của nó là Tổng công ty Bưu chính Viễn thông trực thuộc Tổng cục Bưu điện thành lập theo mô hình Tổng công ty 90. Sau đó theo quyết định 28/CP, tháng 5/1993, Tổng công ty Bưu chính Viễn thông được sát nhập vào Tổng cục Bưu điện, hoạt động dưới tên Tổng công ty Bưu chính Viễn thông trực thuộc Bộ Giao thông vận tải và Bưu điện cho đến năm 1995. Tổng công ty Bưu chính Viễn thông Việt Nam hiện nay được thành lập nhằm tăng cường tích tụ, tập trung, phân công chuyên môn hoá và hợp tác hoá sản xuất để thực hiện nhiệm vụ Nhà nước giao, nâng cao khả năng và hiệu quả kinh doanh trên cơ sở tổ chức sắp xếp lại các đơn vị dịch vụ, sản xuất, lưu thông và sự nghiệp về Bưu chính Viễn thông Việt Nam, thuộc Tổng cục Bưu điện. Tên giao dịch quốc tế của Tổng công ty Bưu chính Viễn thông Việt Nam là: Vietnam Posts and Telecommunications corporation, viết tắt là VNPT. Trụ sở chính vủa VNPT tại 18 Nguyễn Du - Hà nội, trụ sở 2 tại 57A Huỳnh Thúc Kháng -Hà nội. Kèm theo quyết định 249/TTg là Nghị định 51/CP ngày 1/8/1995 nhằm thực hiện việc thành lập Tổng công ty. Tổng công ty Bưu chính Viễn thông hoạt động theo điều lệ tổ chức được phê chuẩn trong Nghị định 51/CP. VNPT hoạt động theo hướng tập đoàn, là đơn vị chủ đạo hoạt động kinh doanh trong tất cả các lĩnh vực thuộc ngành Bưu điện: - Kinh doanh các dịch vụ Bưu chính Viễn thông - Kinh doanh xuất nhập khẩu, sản xuất và cung ứng vật tư thiết bị Bưu chính Viễn thông - Thiết kế, xây dựng các công trình Bưu chính Viễn thông - Nghiên cứu, tư vấn, đào tạo về lĩnh vực Bưu chính Viễn thông. Nhiệm vụ của VNPT là vừa kinh doanh, vừa phục vụ về Bưu chính Viễn thông: - Tham gia sản xuất, kinh doanh các dịch vụ Bưu chính Viễn thông - Xây dựng, phát triển mạng lưới Bưu chính Viễn thông công cộng - Đảm bảo thông tin liên lạc phục vụ công tác quản lí của Đảng và Nhà nước; phục vụ quốc phòng, an ninh và ngoại giao. Ngành Bưu điện chỉ thực sự có được những bước đi đột phá sau khi thực hiện chính sách đổi mới, với việc phân tách chức năng quản lí nhà nước về Bưu điện do Tổng cục Bưu điện thực hiện với chức năng quản lí kinh doanh dịch vụ Bưu điện do Tổng công ty Bưu chính Viễn thông đảm trách. Trong những năm qua, Tổng công ty đã góp phần to lớn vào thành quả phát triển của ngành Bưu điện. Tổng công ty đã phát triển mạng lưới Bưu chính Viễn thông rộng khắp cả nước và nối mạng Bưu chính Viễn thông quốc tế, các loại hình dịch vụ ngày càng đa dạng với tinh thần nhanh chóng hiện đại hoá thông tin liên lạc theo hướng số hoá. Tổng công ty đã mạnh dạn thu hút vốn đầu tư nước ngoài, đưa thẳng thiết bị kĩ thuật số vào Bưu chính Viễn thông, lấy Viễn thông quốc tế làm bước đột phá khẩu, nhằm đưa trình độ Bưu chính Viễn thông Việt nam tương xứng với trình độ công nghệ Bưu chính Viễn thông thế giới, nhanh chóng hoà mạng Bưu chính Viễn thông quốc tế. Cho đến nay, Bưu chính Viễn thông đã trở thành ngành kinh tế mũi nhọn với mức độ phát triển công nghệ nhanh chóng nhất, hiện đại nhất phục vụ công tác lãnh đạo và quản lí của Đảng và chính quyền, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. 2. Cơ cấu tổ chức của VNPT. Tổ chức bộ máy của Tổng công ty bao gồm: * Hội đồng quản trị: là cấp lãnh đạo cao nhất, thực hiện chức năng định hướng chiến lược phát triển và quản lí hoạt động của Tổng công ty theo nhiệm vụ Nhà nước giao. Các thành viên của Hội đồng quản trị do Thủ tướng Chính phủ bổ nhiệm. Giúp việc cho Hội đồng quản trị là Ban kiểm soát thực hiện nhiệm vụ điều tra, giám sát đối với mọi hoạt động điều hành của Tổng giám đốc, bộ máy giúp việc và các đơn vị thành viên Tổng công ty trong việc thực hiện các nghị quyết và quyết định của Hội đồng quản trị. * Tổng giám đốc: do Hội đồng quản trị cử ra, điều hành trực tiếp mọi hoạt động kinh doanh của Tổng công ty theo đúng kế hoạch và chiến lược đề ra. Giúp việc cho Tổng giám đốc có 5 phó Tổng giám đốc và bộ máy giúp việc với các ban chuyên môn: - Văn phòng - Ban Viễn thông - Ban Bưu chính và phát hành Báo chí - Ban Kế hoạch - Ban Giá cước - Ban Tổ chức cán bộ - Ban Kế toán tài chính - Ban Hợp tác quốc tế ... * Các đơn vị thành viên của Tổng công ty Hiện nay Tổng công ty có 107 đơn vị thành viên được chia thành các nhóm như sau: (1) Khối các đơn vị hạch toán độc lập ( gồm 16 đơn vị: công ty VMS, công ty tem, các đơn vị công nghiệp Bưu chính Viễn thông,...) Các đơn vị thuộc khối này được tự chủ hoạt động kinh doanh theo lĩnh vực phụ trách và chịu trách nhiệm về tình hình tài chính của mình. (2) Khối các đơn vị hạch toán phụ thuộc ( gồm 70 đơn vị: 61 Bưu điện tỉnh thành phố, cục Bưu điện Trung ương, các công ty dọc VPS, VTI, VTN, VDC,...) Các đơn vị hạch toán phụ thuộc được quyền chủ động trong điều hành công việc nhưng thực hiện kết toán tài chính tập trung, do Tổng công ty điều vốn đầu tư và tổ chức nhân lực. Sở dĩ Tổng công ty thực hiện chế độ hạch toán tập trung là do tính chất dây chuyền trong sản xuất của sản phẩm dịch vụ Bưu điện: để cung cấp một sản phẩm cần có sự tham gia của nhiều đơn vị, có khi trong cùng một lúc. (3) Khối sự nghiệp phục vụ cho các hoạt động nghiên cứu, đào tạo theo chiến lược phát triển của Tổng công ty bao gồm: các đơn vị đào tạo Bưu chính Viễn thông, trung tâm thông tin Bưu điện...(có 9 đơn vị ). (4) 8 công ty liên doanh và 4 công ty cổ phần. Sơ đồ cơ cấu tổ chức của Tổng công ty như sau: 3. Đặc điểm sản phẩm Bưu chính Viễn thông. Sản phẩm ngành Bưu điện thuộc loại sản phẩm dịch vụ truyền thông, là hạng mục năng động nhất trong nhóm dịch vụ kinh doanh. Nó vừa là dịnh vụ tiêu dùng, vừa là dịch vụ sản xuất. Sản phẩm Bưu điện là dịch vụ tiêu dùng khi nó đáp ứng các nhu cầu về thông tin liên lạc trong đời sống sinh hoạt hàng ngày của dân cư. Nó là dịch vụ sản xuất khi nó tham gia vào quá trình sản xuất lưu thông, truyền tải các thông tin dịch vụ cần thiết phục vụ cho hoạt động sản xuất, kinh doanh. * Dịch vụ ngành Bưu điện mang đầy đủ tính chất chung của sản phẩm dịch vụ: - Tính phi vật chất của sản phẩm. - Tính không tách rời nguồn gốc - Qúa trình sản xuất diễn ra đồng thời với quá trình tiêu thụ sản phẩm - Chất lượng sản phẩm bị ảnh hưởng do các yếu tố khách quan như: thời tiết, khí hậu... * Ngoài những tính chất trên, sản phẩm dịch vụ Bưu điện còn có một số đặc thù riêng: - Tính chất dây chuyền trong sản xuất dịch vụ: Đối với ngành Bưu điện, sự liên kết trong tác nghiệp để thực hiện hoàn chỉnh một công việc đòi hỏi phải trải qua nhiều khâu, nhiều công đoạn đan chéo nhau. Để cung cấp một dịch vụ đòi hỏi sự tham gia của nhiều đơn vị, nhiều bộ phận ở những vị trí cách xa nhau, có khi trong cùng một lúc. - Tính không đồng đều về thời gian và không gian Tính chất đa dạng về nhu cầu khiến cho mạng lưới dịch vụ Bưu điện luôn luôn phải đảm bảo được độ tin cậy và an toàn mạng lưới để hoạt động trong mọi điều kiện, mọi hoàn cảnh. Vì thế mạng lưới hoạt động phải đủ lớn và hiện đại để đảm bảo lưu thoát hết khối lượng nghiệp vụ trong những ngày, giờ có tải trọng lớn. 4. Một số kết quả đạt được của VNPT (giai đoạn chiến lược 1996-2000) Giai đoạn 1996-2000 là giai đoạn 2 của thời kì tăng tốc độ phát triển Bưu chính Viễn thông (1993-1995; 1996-2000). Đây là giai đoạn chiến lược cuối chuẩn bị bước sang thiên niên kỉ mới nên có nhiều thách thức lớn đối với Bưu điện Việt Nam. Tháng 5-1996, Tổng công ty Bưu chính Viễn thông Việt Nam đã xây dựng xong bản chiến lược kinh doanh cho giai đoạn 1996-2000. Đến nay Tổng Công ty đã hoàn thành việc thực hiện chiến lược, kết thúc thời kì tăng tốc độ phát triển Bưu chính Viễn thông. Sau 5 năm thực hiện quản lí chiến lược kinh doanh, Tổng Công ty đã đạt được một số kết quả chủ yếu như sau: 4.1. Các chỉ tiêu chiến lược đã thực hiện được 4.2. Một số kết quả khác Tính đến năm 2000, Tổng Công ty đã xây dựng được một mạng lưới Bưu chính Viễn thông phát triển rộng khắp cả nước. - Mạng điện thoại phủ 85.8% số xã trên toàn quốc; - Có 7 điểm in báo từ xa, đảm bảo phục vụ cho 60/61 tỉnh, thành phố có báo hàng ngày; - Có gần 8000 điểm phục vụ (bao gồm cả Bưu cục, Bưu điện Văn hoá xã và đại lý); Năng lực mạng lưới được củng cố mở rộng, nâng cao chất lượng dịch vụ với cơ sở vật chất kĩ thuật bao gồm: MỘT SỐ CHỈ TIÊU VỀ MẠNG LƯỚI CƠ SỞ VẬT CHẤT KĨ THUẬT BƯU ĐIỆN TT Chỉ tiêu Số lượng Đơn vị Tính đến năm 1 Tổng số Bưu cục Tổng Bưu điện văn hoá xã và đại lý 3000 4895 Bưu cục điểm 2000 2 Tuyến đường thư bay -trong nước -quốc tế 9 20 tuyến 2000 3 Tuyến đường thư sử dụng xe chuyên ngành 30 (cấp I ) 302 (cấp II) cái 2000 4 Máy in cước thay tem 1292 cái 1999 5 Máy xoá tem 97 cái 1999 6 Ôtô phục vụ BC-PHBC 697 cái 1999 7 Máy tính phục vụ -sản xuất -quản lí 4890 4609 cái 1999 8 Mạng Viễn thông đi quốc tế 5540 kênh 2000 9 Mạng Viễn thông đi trong nước 2242 tổng đài 2000 10 Số trạm thông tin vệ tinh 8 trạm 1999 11 Số kênh thông tin vệ tinh 2972 kênh 1999 12 Máy phát vô tuyến điện 226 cái 1999 13 Máy thu vô tuyến điện 97 cái 1999 14 Máy thu vô tuyến điện liên hợp 1077 cái 1999 15 Số trạm điện thoại thẻ 6074 trạm 2000 16 Số trạm phát nhắn tin 85 cái 2000 17 Số tổng đài PABX 6955 1999 Năm 2000, doanh thu của VNPT đạt 15.300 tỷ đồng VN, tương đương với 1.088 tỷ USD (tỷ giá 14057 đồng/1USD). Đây là lần đầu tiên doanh thu của Tổng Công ty đạt trên 1 tỷ USD; Tổng vốn đầu tư thực hiện cho năm 2000 là 4700 tỷ đồng; Tổng doanh thu của Tổng Công ty qua 5 năm (1996-2000): 57803 tỷ đồng tốc độ tăng trưởng bình quân: 18.13%/năm; Tổng nộp ngân sách nhà nước qua 5 năm hơn 10000 tỷ VND, tăng bình quân 12.7%/ năm; Tổng vốn đầu tư thực hiện là 21796 tỷ đồng, tăng bình quân 4.77%/năm; II. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÍ CHIẾN LƯỢC CỦA VNPT (GIAI ĐOẠN 1996-2000) A. ĐÁNH GIÁ VỀ CÔNG TÁC XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC 1. Sứ mệnh của VNPT Chiến lược kinh doanh của VNPT đã khẳng định Tổng công ty là doanh nghiệp nhà nước có vai trò chủ đạo trong lĩnh vực Bưu chính Viễn thông, thực hiện chức năng quản lí kinh doanh về Bưu chính Viễn thông Việt Nam. Nhiệm vụ của VNPT là kinh doanh và phục vụ các sản phẩm dịch vụ Bưu chính Viễn thông. Hiện tại, VNPT khai thác Bưu chính Viễn thông chủ yếu ở thị trường trong nước và đang có xu hướng mở rộng ra thị trường nước ngoài. Quan điểm của VNPT trong thời kì này đã thay đổi. Trước đây, hoạt động của ngành Bưu điện mang tính sự nghiệp, toàn ngành Bưu điện là cơ quan sự nghiệp có thu, lấy thu bù chi, coi phục vụ là nhiệm vụ chính, là mục đích tồn tại và phát triển. Đương nhiên nhiệm vụ của VNPT cũng như vậy. Nhưng hiện nay Tổng Công ty là một doanh nghiệp nhà nước hoạt động theo hướng tập đoàn trong cơ chế thị trường có định hướng XHCN, kết hợp hài hoà giữa kinh doanh với phục vụ: phát triển kinh doanh để phục vụ. Chiến lược kinh doanh đã xác định đúng đắn sứ mệnh của VNPT, xuất phát từ đặc điểm của ngành Bưu điện: - Bưu điện là một ngành thuộc kết cấu hạ tầng kinh tế -xã hội. - Bưu điện là ngành vừa phục vụ công ích vừa kinh doanh. - Bưu điện được coi là công cụ thông tin liên lạc của giai cấp cầm quyền của quản lí xã hội. - Mạng lưới Bưu chính Viễn thông ở bất kì nước nào cũng được phát triển khắp cả nước và nối mạng quốc tế. Do đó, Tổng công ty không thể tách rời nhiệm vụ phục vụ với kinh doanh. Tổng công ty hoạt động phải hướng vào khách hàng, đa dạng hoá kinh doanh bằng công nghệ hiện đại nhằm đẩy nhanh sự phát triển và hoà nhập với mạng Bưu chính Viễn thông quốc tế. 2. Nghiên cứu và dự báo Hoạt động nghiên cứu và dự báo của Tổng công ty được tiến hành trong điều kiện thông tin khá đầy đủ và chính xác. Các nhà hoạch định chiến lược kinh doanh đã nghiên cứu và dự báo các nội dung sau: 2.1. Về môi trường quốc tế và khu vực Các xu hướng quốc tế đang diễn ra có tác động mạnh mẽ đến hoạt động của ngành Bưu chính Viễn thông, bao gồm: - Xu hướng toàn cầu hoá nền kinh tế thế giới - Xu hướng phát triển công nghệ Bưu chính Viễn thông: + xu hướng hội tụ Viễn thông- Tin học- Truyền thông + tính chất toàn cầu hoá và cá nhân hoá mạng lưới công nghệ Bưu chính Viễn thông + xu hưóng cải cách tự do hoá trong phát triển Bưu chính Viễn thông đang diễn ra khá mạnh ở nhiều nước. Các xu hướng phát triển công nghệ Bưu chính Viễn thông sẽ làm cho tính cạnh tranh về Bưu chính Viễn thông ở mỗi nước và trên thế giới ngày càng gay gắt; dịch vụ Bưu chính Viễn thông liên tục thay đổi theo hướng hiện đại hơn, đa dạng hơn. Điều đó đòi hỏi VNPT phải nhận thức được và phải có chiến lược thích hợp để tăng khả năng cạnh tranh và bắt kịp trình độ Bưu chính Viễn thông quốc tế. 2.2. Môi trường vĩ mô a) Môi trường kinh tế Tổng công ty đã nghiên cứu các chỉ tiêu kinh tế chung của Đảng và Nhà nước, đã nhận thức được xu hướng thay đổi cơ cấu kinh tế của nền kinh tế nước ta: - Nền kinh tế đất nước đang tăng trưởng ổn định nhưng nội lực vẫn còn kém, nguy cơ tụt hậu cao. - Tốc độ tăng trưởng GDP hàng năm - Tốc độ tăng trưởng sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ - Tốc độ tăng trưởng xuất nhập khẩu - Dự báo dân số Việt nam, tốc độ tăng dân số - Cơ cấu ngành nghề thay đổi theo hướng tăng tỷ lệ lao động tham gia sản xuất công nghiệp, dịch vụ; giảm tỷ lệ lao động tham gia sản xuất nông nghiệp. - Qúa trình đô thị hoá và việc thực hiện các chương trình kinh tế trọng điểm đòi hỏi sự phát triển trước một bước của cơ sở hạ tầng, trong đó có Bưu chính Viễn thông. - Thị trường chứng khoán sắp hình thành và đi vào hoạt động cũng đòi hỏi một hệ thống dịch vụ Viễn thông cao cấp. b) Môi trường chính trị, chính sách và quan hệ quốc tế. - Chủ trương của Đảng và Nhà nước: phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần có định hướng XHCN. - Chính sách mở cửa ngày càng tích cực của Nhà nước. - Triển khai tích cực cổ phần hoá các doanh nghiệp Nhà nước để huy động vốn, tạo thêm động lực thúc đẩy doanh nghiệp làm ăn có hiệu quả. - Việt Nam hoàn toàn thoát khỏi lệnh cấm vận của Mỹ, trở thành thành viên của ASEAN, tham gia AFTA và cũng đang tiến trình gia nhập APEC, WTO, kí kết hiệp định thương mại Việt-Mỹ. - Bưu điện Việt Nam là thành viên chính thức của UPU, ITU,... và trúng cử vào hội đồng điều hành của ITU nhiệm kì 4 năm (1993-1997). Môi trường kinh tế, chính trị trong nước và quan hệ quốc tế tạo điều kiện khá thuận lợi cho sự phát triển Bưu chính Viễn thông Việt Nam và Tổng công ty. Nhưng vì nền kinh tế nước ta còn đang phát triển nên việc huy động vốn trong nước là rất khó khăn. Do đó Tổng công ty phải tận dụng các mối quan hệ quốc tế để thu hút đầu tư nước ngoài. 2.3. Môi trường ngành Năm 1995, Tổng cục Bưu điện cho phép thành lập Công ty Điện tử Viễn thông Quân đội (Vietel) và Công ty cổ phần Bưu chính Viễn thông Sài Gòn (Saigon Postel) cùng tham gia khai thác và cung cấp dịch vụ Bưu chính Viễn thông, chấm dứt sự độc quyền của VNPT. Vietel và Saigon Postel hiện tại vẫn chưa là đối thủ cạnh tranh thực sự của VNPT bởi bề dày truyền thống ngành của Tổng công ty và sự thua kém về tiềm lực. Hơn nữa trong tương lai VNPT vẫn là doanh nghiệp đóng vai trò chủ đạo trong lĩnh vực Bưu chính Viễn thông. Tuy nhiên VNPT vẫn phải xây dựng một chiến lược kinh doanh cho phù hợp với giai đoạn cạnh tranh mới vì thời gian tới còn có sự tham gia của Tổng công ty Điện lực, Công ty Viễn thông Hàng hải và các công ty Bưu chính Viễn thông nước ngoài vào khai thác Bưu chính Viễn thông trong nước với công nghệ hiện đại hơn. Trên cơ sở nghiên cứu và dự báo các yếu tố của môi trường, Tổng công ty đã xác định được những cơ hội và thách thức lớn sau đây: - Trước những xu hướng hội nhập quốc tế, VNPT có cơ hội rút ngắn được thời gian hiện đại hoá mạng Bưu chính Viễn thông trong nước, hoà mạng Bưu chính Viễn thông quốc tế nhờ tận dụng thành quả khoa học công nghệ, kinh nghiệm quản lí và vốn đầu tư từ nước ngoài. Tuy nhiên đi kèm với cơ hội là nguy cơ Tổng công ty sẽ bị tụt hậu và không đủ sức cạnh tranh ngay cả với thị trường trong nước nếu không nắm bắt được cơ hội. - Nhu cầu về sử dụng dịch vụ Bưu chính Viễn thông tiếp tục tăng sẽ là cơ hội cho VNPT mở rộng thị trường, tăng doanh thu, tăng lợi nhuận... - Tính chất cạnh tranh ngày càng gay gắt khi có sự tham gia của các công ty Bưu chính Viễn thông khác gây sức ép rất lớn đối với Tổng công ty về công nghệ, giá cước, chất lượng dịch vụ, làm mất đi vai trò chủ đạo của Tổng công ty và các lợi thế về quy mô, về bề dày truyền thống của Tổng công ty. - Nhu cầu về vốn cho đầu tư phát triển Bưu chính Viễn thông là rất lớn. 2.4. Nghiên cứu nội lực của Tổng công ty a) Những điểm mạnh Các nhà hoạch định chiến lược đã xác định những điểm mạnh của Tổng công ty dựa vào việc phân tích các kết quả hoạt động chủ yếu giai đoạn 1991-1995. Tính đến năm 1995: - Tổng số lượng Bưu cục và điểm phục vụ của Tổng công ty là: 2318 điểm - Tổng số máy điện thoại trên toàn mạng: 76600 máy - Mật độ điện thoại: 1.06 máy/100 dân - Vốn đầu tư: 2331 tỷ đồng Việt Nam - Tổng số lao động:---? - Trình độ đội ngũ lao động đã được cải thiện - Cơ sở kĩ thuật mạng Bưu chính Viễn thông đã được đầu tư nâng cấp trên sở đầu tư cho khoa học công nghệ cao. Tổng công ty còn có lợi thế là doanh nghiệp nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong lĩnh vực Bưu chính Viễn thông, kế thừa bề dày truyền thống ngành với mạng lưới Bưu chính Viễn thông rộng khắp cả nước. b) Những điểm yếu Mặc dù trong thời kì qua với sự nỗ lực của toàn thể nhân viên, Tổng công ty đã đạt được những kết quả khả quan tạo đà cho sự phát triển trong giai đoạn cuối của thế kỷ 20, nhưng Tổng công ty vẫn có một số vấn đề còn tồn tại như: - Quy mô mạng lưới còn nhỏ bé và chắp vá - Khả năng cạnh tranh về chất lượng dịch vụ và giá cước còn kém - Khả năng đáp ứng vốn thấp - Đội ngũ lao động còn kém về chuyên môn (kĩ thuật, kinh tế, quản lí ), số lượng lao động chưa qua đào tạo còn nhiều. - Năng suất lao động thấp. Công tác dự báo của Tổng công ty cho chiến lược giai đoạn 1996-2000 có nhiều tiến bộ. Tổng công ty đã tổ chức được các nhóm chuyên gia nghiên cứu, đã trang bị cho hoạt động nghiên cứu và dự báo nhiều phương tiện hiện đại. Các nhóm nghiên cứu đã tổ chức thu thập thông tin nghiên cứu thị trường, nghiên cứu các yếu tố tác động đến nhu cầu, nghiên cứu phân tích môi trường kinh doanh và dự báo nhu cầu dịch vụ Bưu chính Viễn thông. Đặc biệt Tổng công ty đã nghiên cứu khá kĩ các xu hướng quốc tế và đã ý thức được môi trường quốc tế có ảnh hưởng rất lớn tới sự phát triển của ngành Bưu chính Viễn thông. Hoạch định chiến lược và quản lí chiến lược là những công việc còn mới mẻ đối với phần lớn các doanh nghiệp ở nước ta. Vì thế công tác nghiên cứu dự báo của VNPT còn nhiều hạn chế, nhưng một khi đã có kinh nghiệm thì hoạt động nghiên cứu, dự báo sẽ ít tốn kém hơn và hoàn thiện hơn: - Tổng công ty tuy đã nghiên cứu được các xu thế cạnh tranh trong môi trường ngành nhưng chưa phân tích kĩ các đối thủ cạnh tranh về triển vọng và thực lực của họ. - Trong hoạt động nghiên cứu thị trường, Tổng công ty mới chỉ phân chia thị trường thành vùng phục vụ và vùng kinh doanh mà chưa nghiên cứu một cách kĩ lưỡng khách hàng và đặc điểm từng vùng thị trường. - Các phương pháp dự báo mà Tổng công ty đang sử dụng chỉ phù hợp với dự báo ngắn hạn; các dự báo dài hạn có độ chính xác chưa cao. - Tổng công ty chưa có kế hoạch cụ thể cho công tác nghiên cứu và dự báo 3. Xác định mục tiêu chiến lược Cơ sở để Tổng công ty xây dựng mục tiêu bao gồm: - Kết quả nghiên cứu thành tích giai đoạn 1991-1995 - Kết quả dự báo các yếu tố tác động đến sự phát triển mạng và dịch vụ: thu nhập quốc dân, mức tăng trưởng dân số, nhu cầu điện thoại,... - Phương hướng phát triển của ngành - Kết quả phân tích nguồn lực của Tổng công ty 3.1. Mục tiêu tổng quát Tổng công ty xác định giai đoạn 1996-2000 là giai đoạn tạo đà cho sự phát triển của thế kỉ 21, vì thế phải tiếp tục đẩy nhanh tốc độ phát triển cơ sở vật chất kĩ thuật mạng Bưu chính Viễn thông theo hướng hiện đại, đồng bộ và rộng khắp. Đa dạng hoá, hiện đại hoá các loại hình dịch vụ với chất lượng ngày càng cao, qui mô và số lượng ngày càng lớn, đảm bảo hiệu quả kinh tế, để đến năm 2000 Bưu điện nước ta đạt mức trung bình của khu vực. * Hình thành mạng thông tin liên lạc quốc gia thống nhất, đồng bộ rộng khắp và vững chắc - Mở rộng, nâng cấp các tuyến truyền dẫn thông tin đi quốc tế và trong nước với các hệ thống thiết bị truyền dẫn hiện đại bằng vi ba, cáp quang, vệ tinh. - Mở rộng, nâng cấp các hệ thống chuyển mạch quốc tế, khu vực, trong nước theo hướng hiện đại, đồng bộ tiến tới đa dịch vụ (mạng ISDN). - Phát triển mạnh mạng điện thoại cố định, đến năm 2000 đạt 5 máy/ 100 dân, 100% số xã có máy điện thoại. - Củng cố, mở rộng và phát triển mạng Bưu chính và phát hành Báo chí theo hướng cơ giới hoá, tự động hoá và tin học hoá. * Triển khai và phát triển các loại hình dịch vụ Bưu chính Viễn thông ngày càng phong phú, đa dạng với chất lượng cao: -Tiếp tục phát triển rộng rãi các cơ sở Bưu điện nông thôn, miền nú