Đề tài Thực trạng về vai trò của quản trị nguồn nhân lực trong vấn đề nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lao động trong Doanh nghiệp

I tr­êng x· héi v¨n ho¸ : Tr¶I qua nh÷ng thêi ®¹I kh¸c nhau , hÖ thèng c¸c nhu cÇu c¸ nh©n , c¸ch nh×n nhËn gi¸ trÞ con ng­êi , lèi sèng ,phong c¸ch sèng, ®Òu cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ .§IÒu ®ã ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi t­ duy vµ c¸c chÝnh s¸ch vÒ qu¶n trÞ nh©n lùc trong xÝ nghiÖp .NÕu nh­ tr­íc kia , mong muèn cña ng­êi ®I lµm chØ gi¶n dÞ lµ cã viÖc lµm æn ®Þnh vµ møc l­¬ng ®ñ sèng th× ngµy nay ,nhu cÇu cña hä ®· ®a d¹ng , phong phó h¬n nhiÒu ,®Æc biÖt lµ nh÷ng nhu cÇu vÒ tinh thÇn nh­: cã c«ng viÖc an toµn ,hîp së tr­êng vµ thó vÞ , kh«ng buån ch¸n , víi c¸c ®IÒu kiÖn lµm viÖc thuËn lîi vµ chÕ ®é lµm viÖc hîp lý ; ®­îc ®èi xö c«ng b»ng , ®­îc cung cÊp ®Çy ®ñ th«ng tin , ®­îc t«n träng vµ l¾ng nghe ý kiÕn , ®­îc tham gia vµo mét sè quyÕt ®Þnh cña ®¬n vÞ; cã c¬ héi häc hµnh vµ th¨ng tiÕn ,cã t­¬ng lai nghÒ nghiÖp. V× vËy QTNL cã hiÖu qu¶ hay kh«ng lµ tuú thuéc vµo viÖc cã n¾m b¾t vµ tho¶ m·n ®­îc nh÷ng nhu cÇu chÝnh ®¸ng cña nh©n viªn hay kh«ng , trong khi ®ã vÉn ®¶m b¶o ®­îc nh÷ng môc tiªu cña xÝ nghiÖp (chi phÝ lao ®éng trong gi¸ thµnh thÊp , n¨ng suÊt lao ®éng cao, tæ chøc lao ®éng chÆt chÏ ) T¸ch ra khái chøc n¨ng qu¶n trÞ chung tõ n¨m 1850, trong suèt thêi gian dµI , qu¶n trÞ nh©n lùc chØ thi hµnh c¸c chøc n¨ng hµnh chÝnh nh­ tuyÓn dông ,chÊm c«ng , tr¶ l­¬ng, kû luËt… Trong kho¶ng thêi gian tõ 1930 ®Õn 1959, víi sù xuÊt hiÖn cña tr­êng ph¸I “t­¬ng quan nh©n sù” ®øng ®Çu lµ Elton Moyo, chøc n¨ng qtnl ®­îc phó thªm i mét sè vÊn ®Ò nh­ :gi¶I quyÕt c¸c mèi quan hÖ x· héi trong ®¬n vÞ, vÖ sinh vµ an toµn lao ®éng, th«ng tin gi÷a c¸c cÊp,vµ ®µo t¹o båi d­ìng tr×nh ®é. Vµo nh÷ng n¨m 70, lÜnh vùc ho¹t ®éng cña QTNLtiÕp tôc ®­îc më réng.C¸c ph­¬ng ph¸p míi vÒ ph©n tÝch c«ng viÖc , kü thuËt tr¾c nghiÖm trong tuyÓn chän,qu¶n lý hå s¬ nh©n viªn ,lËp kÕ ho¹ch ®µo t¹o … Nh­ng ph¶I ®Õn nh÷ng n¨m 80, ng­êi ta míi ®­îc chøng kiÕn sù thay ®æi tíi tËn gèc rÔ vÒ quan niÖm còng nh­ tªn gäi m«n nµy. QTNS ®· trë thµnh qu¶n trÞ chiÕn l­îc c¸c nguån nh©n lùc .Tõ c¸ch qu¶n lý cøng nh¾c, coi con ng­êi chØ lµ lùc l­îng th­µ hµnh, phô thuéc cÇn khai th¸c tèi ®a trong ng¾n h¹n víi chi phÝ tèi thiÒu , ®· vµ ®ang chuyÓn sang mét c¸ch qu¶n lý mÒm dÎo linh ®éng h¬n ,t¹o ®IÒu kiÖn ®Ó con ng­êi ph¸t huy tÝnh tÝch cùc , chñ ®éng , s¸ng t¹o, võa khai th¸c n¨ng lùc cña hä , võa cã kÕ ho¹ch ®Çu t­ cho dµI h¹n, sao cho chi phÝ ®­îc sö dông mét c¸ch tèi ­u. TÊt c¶ nh÷ng ng­êi qu¶n lý ®Òu ph©n c«ng viÖc vµ ®¸nh gi¸ sù thùc hiÖn c«ng viÖc, vµ trong ý nghÜ ®ã , tÊt c¶ nh÷ng ng­êi qu¶n lý ®Òu lµ nh÷ng ng­êi qu¶n lý nguån nh©n lùc .Tuy nhiªn , nh÷ng chøc n¨ng nguån nh©n lùc ®Æc biÖt th­êng ®­îc giao cho phßng qu¶n trÞ nh©n lùc –bé phËn chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc tuyÓn ng­êi vµo tæ chøc , d¹y hä c¸ch lµm viÖc ,vµ lµm cho hä ®­îc tr¶ c«ng vµ ®­îc ®èi xö ë møc ®é hîp lý nhÊt . Qu¶n lý nguån nh©n lùc (HRM) tr­íc kia ®­îc gäi lµ qu¶n lý nh©n sù .Tuy nhiªn, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y , tªn gäi ®­îc thay ®æi bëi c¸c chøc n¨ng ®· ®­îc thay ®æi mét c¸ch nhanh chãng vµ trë nªn cùc kú quan träng sù ®Þnh h­íng chiÕn l­îc cña tæ chøc c¹nh tranh .Nh÷ng chøc n¨ng nµy s¸nh ngang víi sø mÖnh chiÕn l­îc cña tæ chøc . Xu h­íng quan träng nhÊt trong qu¶n lý nguån nh©n lùc trong hai thËp kû qua lµ sù t¨ng c­êng réng r·I cña ®Þnh chÕ vÒ luËt ph¸p . LuËt ph¸p cña n­íc vµ liªn bang, c¸c quy ®Þnh c«ng së vµ c¸c quýet ®Þnh toµ ¸n ®· phèi hîp víi nhau thµnh mét m¹ng l­íi c¸c ®Þnh chÕ vµ c¸c giíi h¹n mµ nh÷ng ng­êi qu¶n lý nguån nh©n lùc, víi sù nhÊn m¹nh c¸c bé luËt vÒ ph©n biÖt ®èi xö . C¸c tæ chøc ph¶I ®­¬ng ®Çu víi ba th¸ch thøc lín: ChÊt l­îng, ®a d¹ng ho¸, vµ thay ®æi .C¸c tæ chøc ph¶I s¶n xuÊt ra c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô cã chÊt l­îng ,víi mét lùc l­îng lao ®éng ®a d¹ng ,trong mét m«I tr­¬ng lu«n thay ®æi.C¸c tæ chøc th¾ng lîi ph¶I duy tr× mét sù cÈn träng kiªn ®Þnh ®èi víi chÊt l­îng ,sù ®a d¹ng vµ sù thay ®æi ,vµ hä dùa vµo qu¶n lý nguån nh©n lùc ®Ó cã th¾ng lîi. Ai nªn nghiªn cøu qu¶n lý nguån nh©n lùc ? Mäi ng­êi ®Ìu cÇn cã sù hiÓu biÕt c¬ së vÒ c¸c nguyªn t¾c cña qu¶n lý nguån nh©n lùc lµ cÇn thiÕt víi mçi c¸ nh©n ,dï cho ng­êi ®ã dù ®Þnh trë thµnh mét ng­êi qu¶n lý nguån nh©n lùc ,mét chuyªn gia qu¶n lý nguån nh©n lùc ,mét ng­êi qu¶n lý hay gi¸m s¸t trùc tuyÕn chung ,hay mét thµnh viªn cña lùc l­îng lao ®éng .Mäi ng­êi ®Òu cã lîi tõ nh÷ng hiÓu biÕt c¬ b¶n vÒ nh÷ng vÊn ®Ò nh­ qu¸ tr×nh thuª m­ín ,kÕ ho¹ch ho¸ nghÒ nghiÖp, qu¶n lý tiÒn c«ng vµ tiÒn l­¬ng,c¸c ho¹t ®éng c«ng ®oµn ®Ó chi phèi ph¸p luËt ,an toµn vµ søc khoÎ ,vµ c¸c quy ®Þnh cña liªn bang vÒ c¸c c¬ héi thuª m­ín b×nh ®¼ng. Qu¶n lý nguån nh©n lùc ®ãng vai trß trung t©m trong viÖc thµnh lËp c¸c tæ chøc vµ gióp cho tæ chøc ®ã tån t¹i. Chóng ta ®­îc bao quanh bëi c¸c tæ chøc vµ chóng ta tham gia trong ®ã víi t­ c¸ch lµ thµnh viªn, lµ ng­êi lao ®éng ,lµ kh¸ch hµng hay b¹n hµng.HÇu hÕt cuéc sèng cña chóng ta lµ trong tæ chøc vµ chóng cung cÊp cho chóng ta nh÷ng s¶n phÈm vµ dÞch vô mµ nhê ®ã chóng ta cã thÓ sèng ®­îc. MÆt kh¸c, c¸c tæ chøc l¹I phô thuéc vµo con ng­êi ; vµ nÕu kh«ng cã con ng­êi th× chóng còng kh«ng tån t¹I .QLNNL chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc con ng­êi ®­îc ®èi xö nh­ thÕ nµo trong tæ chøc .Nã chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc ®­a con ng­êi vµo tæ chøc ,gióp cho hä thùc hiÖn c«ng viÖc ,thï lao cho søc lao ®éng cña hä,vµ gi¶I quyÕt c¸c nhu cÇu ph¸t sinh . 4.Môc tiªu cña qu¶n trÞ nguån nh©n lùc Môc tiªu cña Qu¶n trÞ TNNS nh»m cung cÊp cho c¸c c¬ quan mét lùc l­îng lao ®éng cã hiÖu qu¶ . §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu nµy , c¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶I biÕt c¸ch th©u dông , ph¸t triÓn ®¸nh gi¸ , vµ duy tr× nh©n viªn cña m×nh. §Ó cho c«ng ty ®­îc ph¸t triÓn ,cã lêi , vµ sèng cßn , nhµ qu¶n trÞ cÇn n¾m v÷ng bèn môc tiªu c¬ b¶n sau : - Môc tiªu x· héi : C«ng ty ph¶I ®¸p øng nhu cÇu vµ th¸ch ®è cña x· héi .C«ng ty ho¹t ®éng v× lîi Ých x· héi chø kh«ng ph¶I cña riªng m×nh. -Môc tiªu thuéc vÒ tæ chøc : Qu¶n trÞ TNNS lµ lµm thÕ nµo cho c¬ quan tæ chøc cã hiÖu qu¶ . Qu¶n trÞ TNNS tù nã kh«ng ph¶I lµ cøu c¸nh ; nã chØ lµ ph­¬ng tiÖn gióp c¬ quan ®¹t ®­îc môc tiªu cña m×nh. Môc tiªu c¸c bé phËn chøc n¨ng: Mçi bé phËn phßng ban ®Òu cã chøc n¨ng nhiÖm vô riªng . V× thÕ mçi bé phËn phßng ban ®Òu ph¶I ®ãng gãp phôc vô cho nhu cÇu cña c¬ quan tæ chøc. Møc phôc vô nµy ph¶I phï hîp víi c¬ quan tæ chøc . Môc tiªu c¸ nh©n: Nhµ qu¶n trÞ ph¶I gióp nh©n viªn m×nh ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu c¸ nh©n cña hä . Nhµ qu¶n trÞ ph¶I nhËn thøc r»ng nÕu l·ng quªn môc tiªu c¸ nh©n cña nh©n viªn , n¨ng suÊt lao ®éng sÏ gi¶m , viÖc hoµn thµnh c«ng t¸c sÏ suy gi¶m , vµ nh©n viªn cã thÓ sÏ rêi bá c¬ quan. Mçi c¸ nh©n cã môc tiªu riªng cña m×nh . Tuy nhiªn trong ph¹m vi tæ chøc, môc tiªu nµy ®­îc ®o l­êng b»ng sù tho¶ m·n ®èi víi c«ng viÖc, nghÜa lµ møc ®é mµ mét c¸ nh©n c¶m thÊy tÝch cùc hay tiªu cùc ®èi víi c«ng viÖc cña ®­¬ng sù . §IÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn bë viÖc ®­¬ng sù cã g¾n bã víi tæ chøc ®ã . TÝch cùc víi c«ng viÖc chØ vÒ viÖc mét ng­êi nµo ®ã s½n lßng lµm viÖc ch¨m chØ vµ nç lùc lµm viÖc v­ît møc trung b×nh. 5.C¸c chÝnh s¸ch nguån nh©n lùc ChÝnh s¸ch nh©n sù ®Ò cËp ®Õn nh÷ng nguyªn t¾c vµ quy chÕ mang tÝnh ®Þnh h­íng chi phèi mèi quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp vµ ®éi ngò nh©n viªn cña nã .C¸c chÝnh s¸ch nµy th­êng lµ mét phÇn trong chÝnh s¸ch chung cña tæ chøc .MÆc dï th­êng ph¶I liªn tôc tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng vµ x¸c ®Þnh tiªu chuÈn cho tõng c«ng viÖc , thËm chÝ cã thÓ thay ®æi c¶ con ng­êi nh­ng kh«ng ph¶I lµ tÊt c¶ c¸c c«ng ty ®Òu cã mét tËp hîp c¸c chÝnh s¸ch thµnh v¨n. C¸c chÝnh s¸ch nguån nh©n lùc h­íng dÉn c¸c ho¹t ®éng cña tæ chøc trong viÖc ®¹t c¸c môc tiªu. Trong khi mét môc ®Ých cã xu h­íng chØ râ c¸I g× cÇn ph¶I ®­îc thùc hiÖn th× mét chÝch s¸ch gi¶I thÝch viÖc ®ã cÇn ph¶I ®­îc thùc hiÖn nh­ thÕ nµo .V× vËy, c¸c chÝnh s¸ch nguån nh©n lùc lµ ®Ó chØ c¸c kÕ ho¹ch thùc hiÖn ®Ó h­íng dÉn c¬ b¶n vµ h­íng suy nghÜ cña nh÷ng ng­êi qu¶n lý trong c¸c vÊn ®Ò lao ®éng . Mét vµI trong sè c¸c vÊn ®Ò chung nhÊt th­êng ®­îc nãi ®Õn trong c¸c chÝnh s¸ch nguån nh©n lùclµ c¸c vÊn ®Ò vÒ: Kû luËt, ®Ò b¹t, thï lao,t¨ng l­¬ng, phóc lîi ,th«I viÖc…C¸c chÝnh s¸ch nguån nh©n lùc phôc vô ba môc tiªu chung: Nh»m kh¼ng ®Þnh l¹I víi ng­êi lao ®éng r»ng hä sÏ ®­îc ®èi xö hîp lý vµ kh¸ch quan. Nh»m gióp cho nh÷ng ng­êi qu¶n lý ra quyÕt ®Þnh mét c¸ch nhanh chãng vµ nhÊt qu¸n. Nh»m t¹o cho ng­êi qu¶n lý sù tù tin khi gi¶I quyÕt c¸c vÊn ®Ò vµ b¶o vÖ c¸c quyÕt ®Þnh cña m×nh . §Ó ®¹t ®­îc c¸c môc ®Ých nµy, c¸c chÝnh s¸ch nguån nh©n lùc nªn ®­îc viÕt thµnh v¨n b¶n vµ lu«n ®­îc s½n sµng ®Ó mäi ng­êi ®Òu cã thÓ kiÓm tra . C¸c chÝnh s¸ch b»ng v¨n b¶n viÕt cã hiÖu lùc h¬n lµ b»ng lêi vµ phôc vô nh­ mét sù trî gióp cã gi¸ trØtong ®Þnh h­íng vµ ®µo t¹o nh÷ng lao ®éng míi, trong qu¶n lý c¸c hµnh ®éng vÒ kû luËt, vµ trong gi¶I quyÕt c¸c bÊt b×nh . C¸c chÝnh s¸ch nguån nh©n lùc th­êng ®­îc x©y dùng d­íi sù h­íng dÉn cña nh÷ng ng­êi qu¶n lý cÊp cao . Tuy nhiªn, v× nh÷ng ng­êi gi¸m s¸t ë cÊp qu¶n lý thÊp nhÊt ®­îc thu hót vµo viÖc qu¶n trÞ nh÷ng chÝnh s¸ch nµy, nªn c¸c th«ng tin ®Çu vao hä rÊt cã Ých trong viÖc x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch míi . C¸c chÝnh s¸ch nguån nh©n lùc th­êng ®­îc gi¶I thÝch trong c¸c sæ tay nh©n viªn . Nh÷ng ho¹t ®éng chñ yÕu cña phßng nh©n lùc trong c¸c tæ chøc ngµy nay Ph©n chia c¸c ho¹t ®éng nh©n sù C¸c ho¹t ®éng liªn quan tíi qu¶n lý con ng­êi trong mét tæ chøc ®­îc nh÷ng bé phËn hay c¸ nh©n kh¸c nhau ph©n chia vµ ®¶m nhiÖm . Trong mét doanh nghiÖp nhá, ng­êi thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n trÞ nh©n sù th­êng lµ chÝnh ng­êi chñ cña nã . Khi tæ chøc ph¸t triÓn, mét ®éi ngò nh©n viªn chuyªn tr¸ch sÏ ®­îc tuyÓn dông ®Ó ®¶m nhiÖm chøc n¨ng nµy . HÇu hÕt c¸c nhµ qu¶n trÞ trong lÜnh vùc chuyªn m«n ®Òu cã tr¸ch nhiÖm tuyÓn mé, huÊn luyÖn, ®¸nh gi¸ c«ng viÖc vµ quyÕt ®Þnh ®èi víi viÖc ®Ò b¹t vµ khen th­ëng nh©n viªn .Nh­ng nh÷ng tr¸ch nhiÖm nµy chØ lµ mét phÇn c«ng viÖc cña hä bëi hä lµ nh÷ng chuyªn gia thuéc nhiÒu bé phËn chøc n¨ng kh¸c nhau nh­ qu¶n trÞ s¶n xuÊt, qu¶n tri tµI chÝnh, qu¶n trÞ marketing…Nh÷ng nh­êi lµm viÖc trong bé phËn nh©n sù lµ nh÷ng chuyªn gia vÒ nh©n sù , hä ®­a ra nh÷ng lêi khuyªn, cã tr¸ch nhiÖm phèi hîp c¸c ho¹t ®éng nh©n sù gióp c¸c gi¸m ®èc bé phËn. Ng­êi gi¸m ®èc nh©n sù còng cã thÓ cã nh÷ng trî lý ®Ó thùc hiÖn nh÷ng ho¹t ®éng nh©n sù riªng biÖt . Trong hÇu hÕt c¸c tæ chøc, phßng nh©n sù ®Òu ®¶m nhiÖm chøc n¨ng qu¶n lý nh©n viªn . Tuú theo ®Æc ®IÓm riªng cña mçi c«ng ty, m« h×nh c¸c mèi quan hÖ vÒ qu¶n lý nh©n sù cã nh÷ng ®IÓm kh¸c nhau . Ch¼ng h¹n trong mét sè c«ng ty, gi¸m ®èc nh©n sù cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®èi víi viÖc t¨ng l­¬ng cho mäi ng­êi . Nh­ng trong mét sè c«ng ty kh¸c, ý kiÕn cña «ng ta chØ lµ ®Ó tham kh¶o. 2.Nh÷ng ho¹t ®éng chñ yÕu vµ vai trß cña chóng 2.1 Ho¹ch ®Þnh tµI nguyªn nh©n sù vµ ph©n tÝch c«ng viÖc - Ho¹ch ®Þnh tµI nguyªn nh©n sù: + Néi dung: Ho¹ch ®Þnh tµI nguyªn nh©n sù lµ mét tiÕn tr×nh qu¶n trÞ bao gåm viÖc ph©n tÝch c¸c nhu cÇu nh©n sù cña mét tæ chøc d­íi nh÷ng ®IÒu kiÖn thay ®æi vµ sau ®ã triÓn khai c¸c chÝnh s¸ch vµ c¸c biÖn ph¸p lµm tho¶ m·n nhu cÇu ®ã. §©y lµ mét qóa tr×nh .TiÕn tr×nh nµy gåm 5 b­íc lµ: KÕ ho¹ch kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ c¬ së cho ho¹ch ®Þnh tµI nguyªn nh©n sù . §Ò ra nhu cÇu vµ dù b¸o nhu cÇu §Ò ra chÝnh s¸ch vµ kÕ ho¹ch X©y dùng mét ch­¬ng tr×nh ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu ®ã . KiÓm tra vµ®¸nh gi¸ ch­¬ng tr×nh “Ho¹ch ®Þnh cã thÓ ®­îc m« t¶ nh­ lµ mét ph¸c th¶o c¸c môc tiªu cÇn ®¹t ®­îc trong t­¬ng lai vµ ph¸c th¶o nh÷ng b­íc cÇn thiÕt ®Ó ®¹t ®Õn . “Ho¹ch ®Þnh tµI nguyªn nh©n sù cã thÓ t¹o nªn hoÆc ph¸ vì mét tæ chøc . Ho¹ch ®Þnh tµI nguyªn nh©n sù kh«ng cã hiÖu qu¶ gièng nh­ mét tæ chøc cã mét nhµ m¸y vµ mét v¨n phßng mµ kh«ng cã ng­êi ®IÒu hµnh nã mét c¸ch cã hiÖu n¨ng.” +Vai trß : Muèn cã mét ®éi ngò c¸n bé lao ®éng hoµn thµnh ®­îc môc tiªu cña tæ chøc , ®IÒu tèi quan träng lµ ph¶I biÕt H§TNNS ®Ó biÕt nhu cÇu TNNS trong nh¾n h¹n còng nh­ trong dµI h¹n . Tõ ®ã nhµ qu¶n trÞ sÏ biÕt ph¶I lµm g× ? thuyªn chuyÓn , hay ph¶I ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu trong t­¬ng lai . Nhê ho¹ch ®Þnh TNNS mµ c¸c cÊp chuÈn bÞ cho m×nh cã mét ®éi ngò ®óng ng­êi , ®óng viÖc ,vµ ®óng lóc tho¶ m·n c¸c môc tiªu cña c¬ quan còng nh­ cña c¸ nh©n . Ho¹ch ®Þnh tµI nguyªn nh©n sù lµ mét tiÕn tr×nh triÓn khai thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch vµ c¸c ch­¬ng tr×nh nh»m ®¶m b¶o r»ng c¬ quan sÏ cã ®óng sè l­îng , ®óng sè ng­êi ®­îc bè trÝ ®óng n¬I ,®óng lóc vµ ®óng chç. - Ph©n tÝch c«ng viÖc: “ Ph©n tÝch c«ng viÖc cã ý nghÜa quan träng , vµ lµ c«ng cô c¬ b¶n nhÊt trong mäi giai ®o¹n cña qu¶n trÞ tµI nguyªn nh©n sù : Ho¹ch ®Þnh tµI nguyªn nh©n sù , tuyÓn mé ,tuyÓn chän , ®µo t¹o ph¸t triÓn , ®¸nh gi¸ hoµn thµnh c«ng viÖc , l­¬ng bæng , phóc lîi , an toµn vµ y tÕ , quan hÖ lao ®éng , quan hÖ nh©n sù ,tuyÓn dông b×nh ®¼ng” Ph©n tÝch c«ng viÖc lµ mét kh¸I niÖm kh¸ míi mÎ ®èi víi c¸c n­íc chËm ph¸t triÓn hoÆc ®ang ph¸t triÓn . Nã ®­îc ¸p dông phæ biÕn trªn thÕ giíi gÇn tr¨m n¨m qua vµ lµ c«ng cô qu¶n trÞ tµI nguyªn nh©n sù c¬ b¶n nhÊt . ThiÕu nã n¨ng suÊt lao ®éng sÏ thÊp ; c«ng nh©n viªn dÉm ch©n lªn nhau hoÆc ®æ lçi cho nhau , kh«ng ai biÕt râ tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n cña m×nh ; l­¬ng bæng th¨ng th­ëng sÏ tuú tiÖn ; viÖc ®µo t¹o huÊn luyÖn sÏ khã kh¨n ; vµ khã ho¹ch ®Þnh tµI nguyªn nh©n sù . +Vai trß : §¶m b¶o cho doanh nghiÖp thµnh c«ng h¬n trong viÖc s¾p xÕp , thuyªn chuyÓn vµ th¨ng th­ëng nh©n viªn . Lo¹I bá nhiÒu bÊt b×nh ®¼ng vÒ møc l­¬ng qua viÖc x¸c ®Þnh râ nhiÖm vô vµ tr¸ch nhiÖm cña c«ng viÖc . T¹o kÝch thÝch lao ®éng nhiÒu h¬n th«ng qua viÖc s¾p xÕp c¸c møc l­¬ng th­ëng. TiÕt kiÖm thêi gian vµ søc lùc qua viÖc tiªu chuÈn ho¸ c¸c c«ng viÖc vµ tõ ®ã gióp nhµ qu¶n trÞ cã c¬ së ®Ó lµm kÕ ho¹ch vµ ph©n chia thêi biÓu c«ng t¸c . Gi¶m bít sè ng­êi cÇn ph¶I thay thÕ do thiÕu hiÓu biÕt vÒ c«ng viÖc hoÆc tr×nh ®ä cña hä . T¹o c¬ së ®Ó cÊp qu¶n trÞ vµ nh©n viªn hiÓu nhau h¬n . Tõ ph©n tÝch c«ng viÖc, nhµ qu¶n trÞ thiÕt kÕ ra hai b¶n M« t¶ c«ng viÖc vµ b¶n M« t¶ tiªu chuÈn c«ng viÖc . B¶ng m« t¶ c«ng viÖc lµ mét tµI liÖu cung cÊp th«ng tin liªn quan tíi c¸c c«ng t¸c cô thÓ, c¸c nhiÖm vô vµ tr¸ch nhiÖm cña c«ng viÖc . B¶ng m« t¶ tiªu chuÈn c«ng viÖc lµ b¶ng tr×nh bµy c¸c ®IÒu kiÖn, tiªu chuÈn tèi thiÓu cã thÓ chÊp nhËn ®­îc mµ mét ng­êi cÇn ph¶I cã ®Ó hoµn thµnh mét c«ng viÖc nhÊt ®Þnh nµo ®ã . 2.2 TuyÓn mé nh©n viªn TuyÓn mé lµ tiÕn tr×nh t×m kiÕm vµ thu hót c¸c øng viªn cho c«ng ty. TÊt c¶ c¸c c«ng ty ®Òu tiÕn hµnh tuyÓn mé nh©n viªn , tuy nhiªn ph¹m vi thùc hiÖn th× kh¸c nhau.Møc ®é ph¸t triÓn cu¶ tæ chøc lµ yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh quy m« cña ho¹t ®éng tuyÓn mé nh©n viªn cho tæ chøc . Nh÷ng nç lùc tuyÓn mé thµnh c«ng sÏ cung cÊp cho doanh nghiÖp mét ®éi ngò ®«ng ®¶o c¸c øng viªn thÝch hîp . C¸c chøc vô cßn trèng cã thÓ ®­îc bæ sung b»ng nguån bªn trong hoÆc nguån bªn ngoµI cña tæ chøc. VËy lµm thÕ nµo ®Ó thu hót ®­îc ng­êi xin viÖc cã tr×nh ®é cao ®¸p øng ®­îc yªu cÇu c«ng viÖc. Lµm tèt tiÕn tr×nh nµy nhµ qu¶n trÞ ®· thµnh c«ng mét phÇn råi. 2.3 TuyÓn chän nh©n sù Suy cho cïng mét c«ng ty thµnh c«ng hay kh«ng chung quy còng do chÝnh s¸ch “dïng ng­êi ”, trong ®ã giai ®o¹n tuyÓn chän ng­êi ®óng kh¶ n¨ng vµo lµm viÖc lµ giai ®o¹n tuyªn khëi hÕt søc quan träng . TuyÓn chän nh©n viªn lµ ho¹t ®éng quan träng trong qu¶n trÞ . Mét c«ng ty dï cã mét khèi l­îng tµI s¶n lín, m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹I , ban gi¸m ®èc ®Ò ra c¸c chiÕn l­îc c¹nh tranh n¨ng déng , nh­ng c¸c thµnh viªn trong c«ng ty l¹I ®­îc bè trÝ vµo nh÷ng c«ng viÖc kh«ng phï hîp víi kh¶ n¨ng , n¨ng khiÕu , kiÕn thøc vµ chuyªn m«n cña hä , ch¾c ch¾n c«ng ty sÏ thÊt b¹i. KÕ ho¹ch nµy kÕt hîp víi chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng , ®éng viªn vµ th¨ng th­ëng sÏ lµm cho n¨ng suÊt lao ®éng cao, gi¸ thµnh h¹ , tinh thÇn c«ng nh©n ®­îc n©ng cao, vµ lµ ®éng lùc ®Ó ph¸t triÓn c«ng ty. 2.4 §µo t¹o vµ ph¸t triÓn Ph¸t triÓn tµI nguyªn nh©n sù lµ vÊn ®Ò sèng cßn cña x· héi chóng ta . ViÖc chóng ta kh«ng chÞu ®Çu t­ cho lùc l­îng lao ®éng cho thÊy r»ng chóng ta cã rÊt nhiÒu ng­êi thÊt nghiÖp. Kinh nghiÖm cña c¸c n­íc thµnh ®¹t trªn thÕ giíi ®Òu chøng tá r»ng c«ng ty nµo cã ban l·nh ®¹o chó träng tíi ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn c«ng ty ®ã dÔ thµnh c«ng trong kinh doanh . ViÖc ®Þnh h­íng vµ l·nh ®¹o ®­îc thùc hiÖn kh«ng nh÷ng ®èi víi mäi cÊp l·nh ®¹o mµ cßn xuèng tíi c«ng nh©n cã tay nghÒ thÊp nhÊt. DÜ nhiªn , h×nh thøc huÊn luyÖn hoµn toµn kh¸c nhau. Tuy nhiªn c¸c h×nh thøc ®µo t¹o vµ huÊn luyÖn t¹I c¸c c«ng ty ViÖt Nam hiÖn nay ch­a phong phó. §µo t¹o lµ ho¹t ®éng nh»m môc ®Ých n©ng cao tay nghÒ hay kü n¨ng cña nh©n viªn ®èi víi c«ng viÖc hiÖn hµnh hay tr­íc m¾t. Ph¸t triÓn bao gåm c¸c ho¹t ®éng nh»m chuÈn bÞ cho nh©n viªn theo kÞp víi c¬ cÊu tæ chøc khi nã thay ®æi vµ ph¸t triÓn trong t­¬ng lai. Chóng ta ®ang sèng trong mét thêi ®¹I mµ nhÞp ®é thay ®æi diÔn ra víi tèc ®é chãng mÆt- ®ã lµ thêi ®¹I bïng næ c«ng nghÖ , bïng næ th«ng tin . Nh÷ng bïng næ nµy ®· t¸c ®éng m¹nh ®Õn d©y truyÒn s¶n xuÊt, ®Õn cung c¸ch qu¶n lý , ®Õn nÕp sèng vµ suy nghÜ cña mäi ng­êi xÝ nghiÖp. Vµ còng chÝnh sù bïng næ nµy mµ c¸c cÊp l·nh ®¹o thÊy cÇn ph¶I trang bÞ cho mäi ng­êi c¸c kiÕn thøc vµ kü n¨ng míi ®Ó theo kÞp víi sù thay ®æi. Nhu cÇu ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn trë nªn cÊp b¸ch h¬n bao giê hÕt. ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn lµ nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®èi víi bÊt kú tæ chøc nµo . Mét x· héi tån t¹I ®­îc hay kh«ng lµ do ®¸p øng ®­îc víi sù thay ®æi. 2.5 §¸nh gi¸ thµnh tÝch c«ng t¸c “ §¸nh gi¸ thµnh tÝch c«ng t¸c cña nh©n viªn lµ ch×a kho¸ gióp cho c«ng ty cã c¬ së ®Ó ho¹ch ®Þnh , tuyÓn mé ,tuyÓn chän , ph¸t triÓn TNNS , còng nh­ ®Òn bï ®·I ngé, ph¸t triÓn nghÒ nghiÖp, vµ t­¬ng quan nh©n sù. QTTNNS thµnh c«ng hay kh«ng phÇn lín lµ do c«ng ty biÕt ®¸nh gi¸ ®óng møc thµnh tÝch c«ng t¸c cu¶ nh©n viªn hay kh«ng.” Môc tiªu vµ còng lµ lÝ do t¹I sao c¸c c«ng ty cÇn ph¶I ®¸nh gi¸ thµnh tÝch c«ng t¸c cña nh©n viªn lµ : gióp c¶I thiÖn hiÖu n¨ng c«ng t¸c vµ th«ng tin ph¶n håi ;gióp ho¹ch ®Þnh TNNS ;lµ c¬ së ®Ó tuyÓn mé ,tuyÓn chän ; gióp ph¸t triÓn nghÒ nghiÖp ; lµ c¬ së ®Ó Ên ®Þnh l­¬ng bæng vµ ®·I ngé ; gióp cho nhµ qu¶n trÞ cã c¸c quyÕt ®Þnh thuéc lÜnh vùc t­¬ng quan nh©n sù néi bé ; gióp ®¸nh gi¸ tiÒm n¨ng cña nh©n viªn . 2.6 ThiÕt lËp vµ qu¶n trÞ hÖ thèng l­¬ng bæng “L­¬ng bæng lµ mét trong nh÷ng ®éng lùc kÝch thÝch con ng­êi lµm viÖc h¨ng h¸I , nh­ng ®ång thêi còng lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y sù tr× trÖ , bÊt m·n , hoÆc tõ bá c«ng ty mµ ra ®I .TÊt c¶ ®Òu phô thuéc vµo tr×nh ®é vµ n¨ng lùc cña c¸c cÊp qu¶n trÞ.” L­¬ng bæng vµ ®·I ngé chØ vÒ mäi lo¹I phÇn th­ëng mµ mét c¸ nh©n nhËn ®­îc ®Ó ®æi lÊy søc lao ®éng cña m×nh. Gåm hai phÇn: phÇn l­¬ng bæng ®·I ngé vÒ mÆt tµI chÝnhvµ vÒ mÆt phi tµI chÝnh .L­¬ng bæng lµ mét phÇn ®Çu t­ vµo con ng­êi . L­¬ng bæng muèn lµ ®éng lùc kÝch thÝch ng­êi lao ®éng lµm viÖc tèt h¬n th× hÖ thèng l­¬ng bæng ph¶I ®­îc ®¸nh gi¸ c«ng b»ng , vµ ®­îc x©y dùng dùa trªn b¶ng ph©n tÝch c«ng viÖc vµ b¶ng miªu t¶ c«ng viÖc. PhÇn II Thùc tr¹ng vÒ vai trß cña qu¶n trÞ nguån nh©n lùc trong vÊn ®Ò nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông nguån lao ®éng Trong doanh nghiÖp ( T¹I trung t©m b­u chÝnh viÔn th«ng liªn tØnh vµ quèc tÕ khu vùc I) TuyÓn dông vµ bè trÝ lao ®éng Tuy c«ng t¸c ph©n tÝch c«ng viÖc ®· ®­îc quan t©m thùc hiÖn nh­ng do thiÕu chuyªn viªn , c¸n bé ph©n tÝch nªn ¶nh h­ëng lín ®Õn vÊn ®Ò tuyÓn chän lao ®éng cña trung t©m. MÆt kh¸c do tÝnh chÊt c«ng viÖc theo thêi vô nªn dÉn ®Õn t×nh tr¹ng khi c«ng viÖc dån dËp th× laÞ thiÕu lao ®éng , c«ng nh©n ®­îc huy ®éng hÕt nh­ng vÉn kh«ng ®ñ , cã khi ph¶I sö dông c¶ c¸n bé ë c¸c phßng ban xuèng lµm viÖc . NgoµI ra lóc Êy cßn ph¶I huy ®éng thªm lao ®éng thuª ngoµI nªn l¹I mÊt mét kho¶n chi phÝ n÷a . §IÒu nµy râ rµng kh«ng tèt .TÊt nhiªn lao ®éng thuª ngoµI vÉn n»m trong kÕ ho¹ch dù ®Þnh song nÕu h¹n chÕ tèi ®a lao ®éng thuª ngoµI th× tèt h¬n. Vµ mét ®IÒu h¹n chÕ n÷a trong viÖc bè trÝ lao ®éng cña trung t©m lµ lùc l­îng lao ®éng cao tuæi ®­äc bè trÝ vµo c«ng viÖc ®ßi hái tr×nh ®é tay nghÒ cao nh­ng thùc tÕ th× søc khoÎ cña hä kh«ng ®¶m b¶o mÆc dï trung t©m ®· cè g¾ng bè trÝ s¾p xÕp c«ng viÖc phï hîp song do ch­a cã ®IÒu kiÖn nªn c«ng nh©n cao tuæi vÉn ®ang lµm nh÷ng c«ng viÖc kh«ng phï hîp víi søc khoÎ cña hä . VÝ dô nh­ c«ng viÖc bèc xÕp , trung chuyÓn rÊt cÇn cã søc khoÎ , trÎ , nhanh nhÑn , c«ng viÖc khai th¸c th× cÇn m¾t tinh , còng nh­ l¸I xe yªu cÇu vÒ søc khoÎ rÊt cÇn thiÕt v× ng­êi c«ng nh©n cã khi ph¶I trªn chuyÕn xe 12 tiÕng mét ngµy . Do vËy bè trÝ lao ®éng phï hîp víi tr×nh ®é , kh¶ n¨ng ,søc khoÎ , c«ng viÖc lµ mét vÊn ®Ò mµ trung t©m cÇn l­u ý. §µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n ViÖc ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ , trung t©m th­êng lËp ra kÕ ho¹ch ®µo t¹o cho tõng n¨m nh­ng do c«ng viÖc ph¸t sinh nhiÒu so víi kÕ ho¹ch nªn sè l­îng cÇn ®µo t¹o t¨ng lªn nhiÒu. MÆt kh¸c , do sè tr­êng ®µo t¹o ®¹I häc , cao ®¼ng , c«ng nh©n kü thuËt trong ngµnh rÊt Ýt mµ nhu cÇu ®µo t¹o cao g©y khã kh¨n cho trung t©m . NgoµI ra trung t©m còng tù më líp ®µo t¹o , båi d­ìng n©ng bËc cho c«ng nh©n ®Ó cã thÓ kiªm nhiÒu viÖc , tuy nhiªn ®©y chØ lµ nh÷ng líp ®µo t¹o ng¾n h¹n v× thùc tÕ c«ng viÖc ë ®©y rÊt bËn rén , nÕu sè l­îng c«ng nh©n ®­îc cö ®I ®µo t¹o dµI ngµy nhiÒu sÏ g©y ø ®äng vÒ c«ng viÖc . ChÝnh v× ®IÒu ®ã mµ chÊt l­îng ®µo t¹o kh«ng cao. Do kh«ng cã thêi gian tæ chøc «n tËp nªn sè c«ng nh©n ®­îc cö ®I häc ®¹t yªu cÇu Ýt . Ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o n¨m 98 ®¹t 84% so víi kÕ ho¹ch. So víi ®IÒu kiÖn thùc tÕ th× ®©y lµ tû lÖ t­¬ng ®èi cao , tuy nhiªn trung t©m cã thÓ n©ng cao h¬n n÷a tû lÖ nµy b»ng viÖc tæ chøc «n tËp tèt h¬n vµ t¹o ®ieÌu kiÖn cho ng­êi lao ®éng cã thêi gian häc tËp nhiÒu h¬n n÷a. ChÕ ®é lµm viÖc nghØ ng¬I Trung t©m vÉn duy tr× chÕ ®é lµm viÖc ca , 1 ca 8 tiÕng . Víi c«ng nh©n khai th¸c thêi gian lµm viÖc cao nhÊt lóc 15h chiÒu ®Õn 4h s¸ng v× lóc nµy c¸c chuyÕn th­ ë c¸c b­u côc ®­îc chuyÓn vÒ cÇn ®­îc khai th¸c , xö lý . §Æc biÖt cã nh÷ng chuyÕn th­ vÒ ban ®ªm cÇn khai th¸c kÞp thêi cho chuyÕn vËn chuyÓn s¸ng mai. V× ®Æc thï c«ng viÖc nh­ vËy nªn c«ng nh©n khai th¸c ®­îc bè trÝ theo ca, kÝp nh­ng vÉn ®¶m b¶o ngµy 8 tiÕng , gi÷a ca nghØ 30 phót (nÕu lµm viÖc ®ªm nghØ 45 phót) Riªng c«ng nh©n l¸I xe kh«ng theo giê cè ®Þnh , hä ®­îc ph©n c«ng ch¹y theo hµnh tr×nh ®­êng th­. Ph©n c«ng vµ hiÖp t¸c lao ®éng Do tÝnh chÊt c«ng viÖc nªn vÊn ®Ò ph©n c«ng vµ hiÖp t¸c lao ®éng rÊt cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o thêi gian kh«ng chËm trÔ , kh«ng bÞ tiÕt lé th«ng tin, nh­ng trªn thùc tÕ c«ng t¸c nµy cßn nhiÒu h¹n chÕ. NÕu nh­ c«ng viÖc ®Òu ®Æn th× ph©n c«ng hiÖp t¸c lao ®éng ë trung t©m rÊt tèt. C«ng viÖc gi÷a c¸c kh©u trong c«ng nghÖ khai th¸c vµ qu¸ tr×nh vËn chuyÓn phèi hîp nhÞp nhµng, n¨ng suÊt lao ®éng cao. Song khi c«ng viÖc dån dËp ®Æc biÖt lµ vÒ ban ®ªm th× sù phèi hîp nµy l¹I kh«ng ¨n khíp, ng­êi c«ng nh©n ph¶I lµm viÖc víi c­êng ®é cao, kÕt thóc giai ®o¹n c«ng nghÖ nµy cã thÓ ph¶I lµm lu«n c¶ giai ®o¹n c«ng nghÖ kh¸c (c«ng nh©n khai th¸c) ®Ó kÞp thêi giao cho qu¸ tr×nh vËn chuyÓn . HÇu nh­ c«ng nh©n khai th¸c ph¶I lµm toµn bé c¸c kh©u trong quy ®Þnh c«ng nghÖ , g©y t©m lý c¨ng th¼ng vµ mÖt mái. §©y lµ mét vÊn ®Ò mµ trung t©m cÇn cã biÖn ph¸p kh¾c phôc v× nh÷ng thêi gian nµy l¹I rÊt cÇn sù ph©n c«ng lao ®éng vµ hiÖp t¸c lao ®éng ®Ó kh«ng nh÷ng c«ng nh©n lµm viÖc víi c­êng ®é cao mµ cßn ®¹t ®­îc n¨ng suÊt lao ®éng cao h¬n n÷a. PhÇn III: Mét sè ý kiÕn nh»m n©ng cao vai trß cña qu¶n trÞ nh©n lùc trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông nguån lao ®éng trong doanh nghiÖp (ë trung t©m b­u chÝnh liªn tØnh vµ quèc tÕ khu vùc I) 1.Ph©n tÝch c«ng viÖc §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng s¶n xuÊt cña trung t©m th× mét trong nh÷ng c«ng t¸c quan träng ®ã lµ ph©n tÝch c«ng viÖc. Ph©n tÝch c«ng viÖc sÏ lµm cho trung t©m cã nh÷ng lîi ®IÓm sau: -B¶o ®¶m thµnh c«ng h¬n trong viÖc s¾p xÕp ; thuyªn chuyÓn ; vµ th¨ng th­ëng cho ng­êi lao ®éng. -Lo¹I bá nhiÒu bÊt b×nh ®¼ng vÒ møc l­¬ng qua viÖc x¸c ®Þnh râ nhiÖm vô vµ tr¸ch nhiªm cña c«ng viÖc. -T¹o kÝch thÝch lao ®éng nhiÒu h¬n qua viÖc s¾p xÕp c¸c møc thang th­ëng. -TiÕt kiÖm thêi gian vµ søc lùc qua viÖc tiªu chuÈn ho¸ c«ng viÖc vµ tõ ®ã gióp c¸c cÊp l·nh ®¹o trung t©m cã c¬ së ®Ó lµm kÕ ho¹ch vµ ph©n chia thêi biÓu c«ng t¸c. -Gi¶m bít sè ng­êi ph¶I thay thÕ do thiÕu hiÓu biÕt vÒ c«ng viÖc hoÆc tr×nh ®é cña hä. -T¹o c¬ së ®Ó cÊp l·nh ®¹o vµ ng­êi c«ng nh©n hiÓu nhau h¬n. Trung t©m cã thÓ tiÕn hµnh ph©n tÝch c«ng viÖc nh­ sau: Thµnh phÇn tham gia vµo ph©n tÝch bao gåm : chuyªn viªn , c«ng nh©n vµ cÊp qu¶n trùc tiÕp nh­ ®éi tr­ëng , kiÓm so¸t viªn. Tr­íc khi ph©n tÝch c«ng viÖc , nhµ ph©n tÝch ph¶I nghiªn cøu kü c«ng viÖc cµng nhiÒu cµng tèt , b»ng c¸ch sö dông b¶ng c©u hái cho c«ng nh©n bao gåm c¸c th«ng tin sau: tªn , tuæi , chøc vô, nhiÖm vô, môc ®Ých cña c«ng viÖc, khèi l­îng c«ng viÖc hoÆc sè l­îng s¶n phÈm …Thø hai, cã thÓ quan s¸t ®Æc biÖt ®èi víi c«ng viÖc khai th¸c ë trung t©m chñ yÕu lµ lao ®éng thñ c«ng b¨ngf ch©n tay . NgoµI ra cßn cã thÓ pháng vÊn ®Ó lÊy th«ng tin vÒ c«ng viÖc , pháng vÊn c¶ c«ng nh©n lÉn ®éi tr­ëng , qu¶n ®èc. Sau khi hoµn thµnh b¶n ph©n tÝch c«ng viÖc , nhµ ph©n tÝch ph¶I so¹n th¶o hai tµI liÖu c¬ b¶n ®ã lµ b¶n m« t¶ c«ng viÖc vµ b¶n m« t¶ tiªu chuÈn c«ng viÖc. B¶n m« t¶ c«ng viÖc th­êng bao gåm c¸c ®IÓm sau: C¸c nhiÖm vô chñ yÕu ph¶I hoµn thµnh . Tû lÖ thêi gian cho mçi nhiÖm vô. 3. C¸c tiª