Đề tài Tiềm năng của Việt Nam trong việc thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài từ Hàn Quốc

ải được chọn lọc thật kỹ, làm sao để có thể thu hút được những công nghệ tiên tiến, công nghệ cao của các nước khác. Đối tượng cũng phải là những công ty xuyên quốc gia, có tiềm lực về tài chính và công nghệ. Tuy VN có lợi thế về nguồn lao động giá rẻ, song trình độ chuyên môn lại không cao. Nếu chủ quan, không đào tạo lao động tích cực hơn thì trong tương lai chất lượng đầu tư vào VN sẽ không được như mong đợi. Do ®ã, viÖc nghiªn cøu, kh¶o s¸t c¬ b¶n vÒ mÆt lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (FDI) vµo ViÖt Nam ®Ó cã nh÷ng gi¶i ph¸p thÝch hîp lµ cÇn thiÕt, nªn t¸c gi¶ chän ®Ò tµi "TiÒm n¨ng cña ViÖt Nam trong viÖc thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi tõ Hµn Quèc" ®Ó nghiªn cøu, lµm ®Ò ¸n chuyªn nghµnh kinh doanh quèc tÕ. 2. Môc ®Ých, nhiÖm vô, ph¹m vi nghiªn cøu *Môc ®Ých: §¸nh gi¸ tiÒm n¨ng cña ViÖt Nam trong viÖc thu hót FDI cña Hµn Quèc, ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p thóc ®Èy ®Çu t­ cña Hµn Quèc vµo ViÖt Nam trong thêi gian tíi. *NhiÖm vô nghiªn cøu: Lµm râ thùc tr¹ng vÒ FDI cña Hµn Quèc nãi chung vµ FDI cña Hµn Quèc vµo ViÖt Nam. §¸nh gi¸ tiÒm n¨ng cña ViÖt Nam trong viÖc thót vèn FDI cña Hµn Quèc. C¨n cø vµo chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, thùc tr¹ng vµ triÓn väng cña ViÖt Nam trong viÖc thu hót FDI cña Hµn Quèc, ®Ò xuÊt ph­¬ng h­íng vµ c¸c gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy FDI cña Hµn Quèc vµo ViÖt Nam ®¸p øng yªu cÇu cña thêi më cöa vµ héi nhËp cña ®Êt n­íc. *Ph¹m vi nghiªn cøu: C¸c dù ¸n ®Çu t­ cña Hµn Quèc vµo ViÖt Nam kÓ tõ khi quan hÖ kinh tÕ ViÖt Nam - Hµn Quèc ®­îc xóc tiÕn vµo n¨m 1992 ®Õn nay (hÕt th¸ng 8 n¨m 2007). C¸c ph­¬ng h­íng vµ gi¶i ph¸p ®Ò xuÊt ®Õn n¨m 2010, ®Þnh h­íng ®Õn 2020. 3.Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu §Ò ¸n vËn dông c¸c ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu kinh tÕ chÝnh trÞ häc M¸c - Lª nin nh­ : ph­¬ng ph¸p biÖn chøng, duy vËt lÞch sö, ph­¬ng ph¸p l«gic thèng nhÊt víi lÞch sö vµ c¸c ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu khoa häc chung nh­ quan s¸t, thèng kª, ph©n tÝch vµ tæng hîp, diÔn dÞch vµ quy n¹p, ph­¬ng ph¸p hÖ thèng... ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò thuéc néi dung cña ®Ò ¸n. 4. KÕt cÊu cña ®Ò ¸n Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn vµ danh môc tµi liÖu tham kh¶o, ®Ò ¸n ®­îc kÕt cÊu thµnh 3 phÇn. PhÇn 1 Tæng quan vÒ fdi cña hµn quèc vµ fdi cña hµn quèc vµo viÖt nam Mét kh¶o s¸t vÒ ViÖt Nam ®­îc tiÕn hµnh bëi c¬ quan Ph¸t triÓn §Çu t­ - Th­¬ng M¹i cña Hµn Quèc cho thÊy møc ®é tháa m·n cao tõ c¸c c«ng ty Hµn Quèc t¹i ViÖt Nam. Theo kh¶o s¸t nµy, 214 c«ng ty tr¶ lêi trong sè 668 c«ng ty ®­îc hái th× 42,1% hµi lßng, 50,5% t­¬ng ®èi hµi lßng vµ chØ 1,4% kh«ng hµi lßng; kÕt qu¶ lµ 92,6% tõ t­¬ng ®èi hµi lßng trë lªn. H¬n n÷a, 60,6% sè c«ng ty tr¶ lêi dù ®Þnh sÏ giíi thiÖu c¸c c«ng ty kh¸c ®Çu t­ vµo ViÖt Nam trong khi chØ 9,7% dù ®Þnh chuyÓn c¸c nhµ m¸y sang n­íc kh¸c. MÆt kh¸c, theo kh¶o s¸t do HiÖp héi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cña Hµn Quèc thùc hiÖn n¨m 2004, møc ®é hµi lßng cña c¸c c«ng ty Hµn Quèc t¹i Trung Quèc trªn møc t­¬ng ®èi lµ 79,3%, thÊp h¬n so víi ViÖt Nam. MÆc dï sù so s¸nh gi¶n ®¬n nµy cã thÓ bao hµm nguy c¬ bá qua c¸c yÕu tè kh¸c ¶nh h­ëng ®Õn thùc tÕ nh­ng nh÷ng kÕt qu¶ kh¶o s¸t cho thÊy r»ng tiÒm n¨ng t¨ng c­êng FDI t¹i ViÖt Nam lµ rÊt lín. 1. Quy m« vµ tèc ®é t¨ng tr­ëng N¨m 1992 khi mèi quan hÖ ngo¹i giao gi÷a hai n­íc ®· ®­îc thiÕt lËp th× vèn ®Çu t­ cña Hµn Quèc ®· t¨ng 2,26 lÇn so víi 4 n¨m tr­íc gép l¹i (140.600.000USD). N¨m 1993, Hµn Quèc ®· ®­îc n©ng lªn vÞ trÝ thø 3 víi 30 dù ¸n vµ 508.500.000USD tæng vèn ®Çu t­, t¨ng gÇn 4 lÇn so víi n¨m 1992 nh­ng vÉn xÕp sau §µi Loan, Hång K«ng vÒ sè dù ¸n. VÞ trÝ nµy vÉn ®­îc duy tr× trong suèt 2 n¨m 1994 vµ 1995 song vÞ trÝ vÒ sè vèn ®Çu t­ t¨ng râ rÖt hµng n¨m. N¨m 1994 Hµn Quèc xÕp thø 6 trªn tæng sè 54 n­íc vµ vïng l·nh thæ ®Çu t­ vµo ViÖt Nam. N¨m 1995, víi sè vèn ®Çu t­ (656,8 triÖu USD) t¨ng gÇn gÊp ®«i so víi n¨m 1994 ®· ®­a Hµn Quèc lªn vÞ trÝ thø 4 sau §µi Loan (1.214 triÖu USD), NhËt B¶n (1.188 triÖu USD) vµ Mü (830 triÖu USD). Riªng 6 th¸ng ®Çu n¨m 1996 Hµn Quèc v­ît lªn ®øng ®Çu víi tæng sè trªn 30 dù ¸n vµ 714.468.100USD. TÝnh ®Õn th¸ng 6/1997 Hµn Quèc ®· ®Çu t­ vµo ViÖt Nam tæng sè lµ 206 dù ¸n víi sè vèn ®¨ng ký lµ trªn 2.363.548.252USD. Cho ®Õn th¸ng 4/1999 Hµn Quèc ®ang cã 231 dù ¸n ®­îc cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam vµ cßn hiÖu lùc víi tæng vèn ®ang ký 3.450 triÖu USD, ®øng thø 4 trong sè c¸c n­íc ®Çu t­ nhiÒu nhÊt vµo ViÖt Nam. TÝnh ®Õn th¸ng 3 n¨m 2004, Hµn Quèc ®· ®Çu t­ vµo ViÖt Nam tÊt c¶ 696 dù ¸n víi tæng sè vèn ®¨ng ký lµ 4,311 tû USD. KÓ tõ n¨m 1988 - 2006 (tÝnh ®Õn hÕt ngµy 20/10/2006) Hµn Quèc ®øng thø 2 vÒ tæng sè dù ¸n ®Çu t­ víi 1246 dù ¸n chØ xÕp sau §µi Loan (1547 dù ¸n) víi tæng sè vèn ®Çu t­ lµ 6.153.865.751USD. Hµn Quèc vÉn tiÕp tôc ®ãng vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. §iÒu nµy l¹i mét lÇn n÷a ®­îc kh¼ng ®Þnh khi trong 7 th¸ng ®Çu n¨m qua (2007) Hµn Quèc dÉn ®Çu vÒ tæng sè dù ¸n ®Çu t­ vµo ViÖt Nam…. XÐt mét c¸ch tæng qu¸t, ®Çu t­ cña Hµn Quèc vµo ViÖt Nam kÓ tõ n¨m 1992 ®Õn nay cã xu h­íng t¨ng lªn vµ t¨ng m¹nh nhÊt tõ n¨m 1993 ®Õn n¨m 1996 vµ dù b¸o trong nh÷ng n¨m tíi ®Çu t­ cña Hµn Quèc vµo ViÖt Nam sÏ cßn tiÕp tôc t¨ng m¹nh. Trong kho¶ng thêi gian nµy, cã nh÷ng n¨m ®Çu t­ cña Hµn Quèc dÉn ®Çu c¶ vÒ sè l­îng dù ¸n lÉn tæng sè vèn ®Çu t­ vµ lu«n n»m trong sè 10 n­íc vµ vïng l·nh thæ cã sè dù ¸n vµ vèn ®Çu t­ lín nhÊt vµo ViÖt Nam. Tuy nhiªn, nhÞp ®é ®Çu t­ cña Hµn Quèc vµo ViÖt Nam cã xu h­íng gi¶m dÇn kÓ tõ n¨m 1997 ®Õn n¨m 2000, do ¶nh h­ëng cña cuéc tµi chÝnh tiÒn tÖ ChÇu ¸ b¾t ®Çu tõ n¨m 1997, c¸c c«ng ty cña Hµn Quèc gÆp khã kh¨n, ®Çu t­ cña Hµn Quèc vµo ViÖt Nam bÞ gi¶m søc m¹nh, nhÊt lµ c¸c n¨m 1998, 1999. KÓ tõ n¨m 2000 ®Õn nay, cïng víi qu¸ tr×nh phô håi cña kinh tÕ Hµn Quèc, t×nh h×nh ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn tèt h¬n. §Çu t­ cña c¸c c«ng ty Hµn Quèc vµo ViÖt Nam ®· dÇn lÊy l¹i ®­îc nhÞp ®é tr­íc ®©y. Trong c¸c dù ¸n ®Çu t­ cña Hµn Quèc t¹i ViÖt Nam th× c¸c tËp ®oµn kinh tÕ lín cña Hµn Quèc ®· cã mÆt vµ chiÕm gÇn mét nöa tæng sè vèn ®Çu t­. §iÒu ®¸ng nãi ë ®©y lµ sù cã mÆt cña 7 tËp ®oµn kinh tÕ lín nh­ Samsung, Daewoo, C«ng ty X©y dùng vµ C«ng nghiÖp nÆng Hµn Quèc, TËp ®oµn kinh tÕ Kumho, Kolon, Huyndai vµ TËp ®oµn LG víi sè vèn b×nh qu©n mçi dù ¸n lµ trªn 10 triÖu USD. Riªng 3 c«ng ty lín cña Hµn Quèc nh­ Daewoo, LG vµ Samsung ®· tham gia ®Çu t­ vµo c¸c dù ¸n víi tæng sè vèn ®Çu t­ lµ 1.275 triÖu USD chiÕm trªn 80% tæng sè vèn ®Çu t­ cña c¸c c«ng ty Hµn Quèc ®Çu t­ vµo ViÖt Nam. C¸c tËp ®oµn nµy ®· triÓn khai ®Çu t­ trªn quy m« lín, tõ bÊt ®éng s¶n vµ x©y dùng c¬ së h¹n tÇng ®Õn c¸c lÜnh vù : ®iÖn - ®iÖn tö, s¶n xuÊt « t«, d­îc phÈm…, riªng tËp ®oµn Daewoo lµ tËp ®oµn ®Çu t­ vµo ViÖt Nam lín nhÊt víi tæng sè vèn ®¨ng ký lªn tíi 700 triÖu USD. B¶ng 1. Mét sè dù ¸n ®Çu t­ lín cña Hµn Quèc t¹i ViÖt Nam STT Ngµy cÊp phÐp Tªn c«ng ty LÜnh vùc ho¹t ®éng §èi t¸c ViÖt Nam (V) vµ ®èi t¸c n­íc ngoµi (F) Tæng sè vèn. TriÖu USD vµ tû lÖ gãp vèn Thêi gian häat ®éng N¬i ®Çu t­ 1. 20/5/1992 Oil exploitation Th¨m dß vµ khai th¸c dÇu khÝ F: Pedeo V: Petro 74tr 25 217 N¬ Trang, B×nh ThuËn, HCM 2. 6/1/1993 Orion-Hanel Picture Tube Co SX bãng ®Ìn h×nh TV mÇu, ®en tr¾ng F:Orion-Hanel F: Daewoo Corp Co 170tr (70:30) 50 Khu CN Xµi §ång, Gia L©m, HN 3. 21/6/1993 Daeha Bussiness Center XD vµ QL Trung t©m Th­¬ng m¹i F:Daewoo Corp V: Hanel 134tr (75:25) 38 LiÔu Giai, B§, HN 4. 18/1/1994 VSC-Posco Steel Co (VPS) SX thÐp uèn F: Posco F: KeoYang Co,Ltd V: VSC V: Cty Kim khÝ HP 56,12tr (50:40) 25 An Hïng, Hång Bµng, HP 5. 17/6/1996 Daewoo-Hanel Corp XD c¬ së h¹ tÇng F: Daewoo Corp V: Hanel 152tr (60:40) 50 §èng §a, HN 6. 16/6/1996 Kumho SG, Joint Venture Co XD kh¸ch s¹n, v¨n phßng F: Cty Kumho V: Cty du lÞch SG V: C«ng ty dÞch vô ph¸t triÓn nhµ ë 209.32tr (65:35) 45 39 Lª DuÈn 7. Huyndai Vinashim Shipyard Co Ltd XD vµ söa ch÷a tµu biÓn F: Cty Huyndai V: Cty ®ãng tµu biÓn VN 95,39tr (70:30) 50 Nha Trang, Kh¸nh Hoµ 8. 21/8/1997 Liªn doanh xi m¨ng HP SX xi m¨ng F: Cty XD vµ CN Hµn Quèc V: Cty than VN 250tr (55:40) 50 H¹ Long, Qu¶ng Ninh 9. 14/6/1995 Samsung Vina Synthetic Co SX t¬ vµ sîi tæng hîp F: Cty Samsung F: Cheil Synthenic 192,69tr 50 Nh¬n Tr¹ch, §ång Nai C 1/8/1997 Kolonvin Industries INSC SX sîi t¬ tæng hîp tõ vËt liÖu TPA F: TËp ®oµn C«ng NghiÖp Kodan 147,86tr 50 Nh¬n Trach, §ång Nai Nguån: Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­, 1999 B¶ng 2. Mét sè dù ¸n hµng ®Çu cña Hµn Quèc t¹i ViÖt Nam hiÖn nay Tªn dù ¸n Tæng vèn ®Çu t­ (triÖu USD) Tû lÖ ®ång gãp vèn (%) LÜnh vùc ho¹t ®éng Tªn nhµ ®Çu t­ VÞ trÝ ®Çu t­ Orion - Hanel 178,6 70 TV CRT Daewoo Hµ Néi Deeha hotel 177,0 70 Kh¸ch s¹n Daewoo Hµ Néi Hyundai Vinashin 167,0 70 §ãng tÇu Hyundai Nha Trang I.B.C 91,9 60 X©y dùng vµ dÞch vô Posco HCM Samsung 192,7 100 DÖt may Samsung §ång Nai Vina Kolon Viªt Nam Ind 147,9 100 DÖt may Kolon §ång Nai Xi m¨ng h¹ Long 250,0 65 Xi m¨ng Hanjung Qu¶ng Ninh Kumho Sµi Gßn 233,0 65 X©y dùng nhµ v¨n phßng XD kumho HCM Nguån: Côc ®Çu t­ n­íc ngoµi - Bé kÕ ho¹ch vµ §Çu t­ 2. C¬ cÊu ®Çu t­ theo nghµnh Giai ®o¹n ®Çu, Hµn Quèc tró träng tíi nhiÒu lÜnh vùc ®Çu t­ c«ng nghiÖp nhÑ nh­ may mÆc, giÇy dÐp, ba l«, tói s¸ch… vµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn l©m, h¶i s¶n bëi v× c¸c lÜnh vùc nµy vèn ®Çu t­ Ýt nh­ng l¹i tËn dông ®­îc nhiÒu nh©n c«ng rÎ. Song sau n¨m 1994 vµ ®Æc biÖt lµ gÇn ®©y Hµn Quèc ®· tiÕn tíi ®Çu t­ vµo c«ng nghiÖp kü thuËt cao nh­ ®iÖn tö, c«ng nghÖ « t«, c«ng nghiÖp chÕ t¹o c¬ khÝ vµ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng vµ dÞch vô. H­íng t¨ng tr­ëng ®Çu t­ nµy rÊt phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam. TÝnh c¶ thêi kú 1992 ®Õn th¸ng 4 ®Çu n¨m 2004, c¸c dù ¸n ®Çu t­ cña Hµn Quèc vµo ViÖt Nam chñ yÕu tËp trung vµo nghµnh c«ng nghiÖp nh­ l¾p r¸p « t«, thÐp, c¬ khÝ, ®iÖn tö, giµy dÐp, dÖt may vµ x©y dùng, víi 575 dù ¸n víi tæng vèn ®¨ng ký lªn tíi 3,05 triÖu USD, chiÕm tû träng lín nhÊt so víi tæng sè dù ¸n vµ tæng sè vèn ®¨ng ký t­¬ng øng 82,49%; 70,68%. TiÕp ®Õn lµ lÜh vùc dÞch vô víi 78 dù ¸n (chiÕm 11,2% vÒ sè dù ¸n) víi tæng sè vèn ®¨ng ký lµ 1,178 triÖu USD (chiÕm 27,34% vÒ vèn ®Çu t­). Nghµnh n«ng, l©m nghiÖp cã sè dù ¸n t­¬ng ®èi lín (44 dù ¸n) nh­ng tæng sè vèn ®Çu t­ thÊp (85,05 triÖu USD), chøng tá quy m« vèn ë lÜnh vù nµy t­¬ng ®èi nhá. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn râ trªn b¶ng 3 vÒ c¬ cÊu vèn ®Çu t­ cña Hµn Quèc vµo ViÖt Nam nh­ sau: B¶ng 3. C¬ cÊu ®Çu t­ cña Hµn Quèc t¹i ViÖt Nam theo ngµnh kinh tÕ ( TÝnh tíi ngµy 25/3/2004 - chØ tÝnh c¸c dù ¸n cßn hiÖu lùc) STT Ngµnh Sè dù ¸n Tæng vèn ®Çu t­ (triÖu USD) I C«ng nghiÖp 575 3.048 CN dÇu khÝ 2 106 CN nhÑ 378 1.602 CN nÆng 158 1.208 CN thùc phÈm 14 41,594 X©y dùng 23 89,435 II N«ng - l©m nghiÖp 44 85,058 N«ng - l©m nghiÖp 29 65,243 Thuû s¶n 15 19,815 III DÞch vô 78 1.179 GTVT - b­u ®iÖn 24 257,17 Kh¸ch s¹n - Du lÞch 10 186,709 Tµi chÝnh - Ng©n hµng 4 50 V¨n ho¸ - Y tÕ - Gi¸o dôc 17 48,081 XD V¨n phßng - C¨n hé 7 467,938 XD h¹ tÇng KCN - KCX 2 156,95 DÞch vô kh¸c 14 11,907 Tæng sè 697 4.311,619 Nguån: Côc ®Çu t­ n­íc ngoµi - Bé kÕ ho¹ch vµ §Çu t­. VÒ c¬ cÊu ngµnh ®Çu t­, nÕu nh­ §µi Loan, Singapo ®Çu t­ vµo ViÖt Nam chñ yÕu h­íng vµo c¸c nghµnh dÞch vô, kh¸ch s¹n, nhµ hµng vµ du lÞch th× ®Çu t­ cña Hµn Quèc tËp trung chñ yÕu vµo s¶n xuÊt c«ng nghiªp, víi 575 dù ¸n (chiÕm 82,49% vÒ sè dù ¸n) cã tæng sè vèn ®Çu t­ 3,05 tû USD (chiÕm 70,68% vÒ vèn ®Çu t­). Trong ®ã c«ng nghiÖp nhÑ chiÕm chñ yÕu víi 378 dù ¸n víi tæng sè vèn ®Çu t­ ®¹t tíi 1,602 tû USD. LÜnh vùc dÞch vô vµ du lÞch thu hót thu hót 78 dù ¸n cña Hµn Quèc víi tæng sè vèn ®Çu t­ 1,178 tû USD. Trong ®ã, riªng giao th«ng vËn t¶i vµ b­u ®iÖn cã 24 dù ¸n víi tæng sè vèn ®Çu t­ ®¨ng ký ®¹t 257,170 triÖu USD. Bªn c¹nh ®ã, th× ®Çu t­ cña Hµn Quèc còng tËp trung vµo nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp nÆng. Cô thÓ, cã 158 dù ¸n (chiÕm 22,67% sè vèn ®Çu t­) víi tæng sè vèn ®¨ng ký 1,208 tû USD (chiÕm 28,02% vÒ vèn ®Çu t­). Do vËy, nÕu chØ xem xÐt ®¬n thuÇn vÒ sè liÖu thèng kª vÒ vèn ®Çu t­ cña Hµn Quèc ë ViÖt Nam vµo c¸c ngµnh nh­ trªn, cã thÓ dÔ lµm cho ta nhËn thÊy sù phï hîp t­¬ng ®èi cña c¸c chØ sè nµy víi yªu cÇu vÒ c¬ cÊu cña mét nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i, phï hîp víi nhu cÇu ph¸t triÓn cña ViÖt Nam trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc. 3. Ph©n bè ®Çu t­ theo vïng Trong nh÷ng n¨m ®Çu, ®Çu t­ trùc tiÕp cña Hµn Quèc chñ yÕu tËp trung ë phÝa Nam, do ë ®©y cã ®¹i h×nh ®Êt ®ai réng r·i, c¬ së h¹ tÇng tèt vµ cã nguån lao ®éng råi rµo. Nh­ng mÊy n¨m gÇn ®©y, ChÝnh phñ cã nhiÒu chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vµ ®iÒu chØnh nguån vèn cho nªn ph©n bè ®Çu t­ ®· cã sù ®Òu kh¾p c¶ n­íc, mÆc dï vËy c¸c dù ¸n ®Çu t­ cña Hµn Quèc phÇn lín chØ tËp trung ë hai vïng träng ®iÓm kinh tÕ phÝa B¾c vµ phÝa Nam nh­ Hµ Néi, Thµnh phè HCM, §ång Nai, B×nh D­¬ng lµ c¸c ®Þa ph­¬ng cã c¬ së h¹ tÇng tèt, nh÷ng n¬i cã nhiÒu khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt, chØ riªng Thµnh phè HCM, Hµ Néi, §ång Nai, B×nh D­¬ng ®· cã 502 dù ¸n chiÕm 72,02% vÒ sè dù ¸n víi 1,885 tû USD chiÕm 43,72% vÒ tæng vèn ®¨ng ký. Hµ Néi thu hót 47 dù ¸n, víi tæng sè vèn ®Çu t­ lµ 1.003 tû USD. §ång Nai thu hót 97 dù ¸n, víi tæng sè vèn ®Çu t­ lµ 0,989 tû USD; Thµnh phè HCM thu hót 236 dù ¸n, tæng sè vèn ®Çu t­ lµ 0,901 tû USD; H¶i Phßng thu hót 19 dù ¸n, víi tæng vèn 0,266 tû USD. Nãi chung ®a sè c¸c dù ¸n cña Hµn Quèc vÉn chñ yÕu tËp trung ë c¸c tØnh phÝa Nam do m«i tr­êng, chÝnh s¸ch ®Çu t­ hÊp dÉn vµ th«ng tho¸ng h¬n, thñ tôc hµnh chÝnh ®¬n gi¶n h¬n, lao ®éng råi rµo h¬n… Tuy nhiªn, trong nh÷ng n¨m tíi ®Þnh h­íng c¬ cÊu vïng ®Çu t­ cña Hµn Quèc ë ViÖt Nam sÏ më réng ph¹m vi, tr­íc hÕt lµ c¸c vung ven biÓn (n¬i cã tiÒm n¨ng dÇu khÝ vµ khai th¸c h¶i s¶n) c¸c vïng cã thÕ m¹nh vÒ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp… bªn c¹nh viÖc n©ng cÊp c¸c khu vùc ®Çu t­ träng ®iÓm ®· ®­îc x©y dùng trong thËp niªn qua. B¶ng 4: Ph©n bè ®Çu t­ cña Hµn Quèc ë ViÖt Nam theo vung l·nh thæ (§¬n vÞ, triÖu USD) 1. §«ng Nam Bé 2.229 2. §ång B»ng s«ng Hång 1.502 3. §«ng B¾c 279,56 4. Duyªn H¶i miÒn Trung 228,649 5. §ång b»ng s«ng Cöu Long 59,658 6. T©y Nguyªn 9,043 7. T©y B¾c 3 Nguån : Côc ®Çu t­ n­íc ngoµi - Bé kÕ ho¹ch vµ §Çu t­ PhÇn ii ®¸nh gi¸ tiÒm n¨ng cña viÖt nam trong viÖc thu hót fdi cña hµn quèc ViÖt Nam lµ quèc gia cã rÊt nhiÒu lo¹i vËt liÖu th« kh¸c nhau mµ c¸c c«ng ty cña Hµn Quèc cÇn ®Õn. Nguån dÇu má cña ViÖt Nam ®¹t kho¶ng 356.000bbl/ngµy (S¸ch Sù kiÖn thÕ giíi CIA, 2003) ch­a ®¹t tíi 1% tæng s¶n l­îng dÇu má ThÕ giíi. Nh­ng nguån dÇu má dù tr÷ ch­a khai th¸c ®­îc ­íc tÝnh cßn kh¸ lín. Ngoµi ra, ViÖt Nam vÉn cßn cã mét ­u thÕ mang tÝnh c¹nh tranh ®ã lµ ®éi ngò lao ®éng rÎ vµ chÊt l­îng cã ®éng c¬ vµ kü n¨ng cao. Lùc l­îng lao ®éng cña ViÖt Nam chiÕm kho¶n 60% d©n sè vµ con sè nµy t¨ng nhanh kho¶ng 2,5%/n¨m. Ngoµi ra, liªn quan ®Õn c¸c ®iÒu kiÖn cÇu, tiÒm n¨ng t¨ng tr­ëng cña thÞ tr­êng néi ®Þa ViÖt Nam ®em l¹i cho c¸c nhµ ®Çu t­ Hµn Quèc triÓn väng cã ®­îc mét thÞ tr­êng xuÊt khÈu vµ ®Çu t­ lín h¬n. Kh«ng chØ khÝa c¹nh ®Þnh l­îng, vÝ dô nh­ thÞ tr­êng lín víi 80 triÖu d©n, mµ c¶ khÝa c¹nh ®Þnh tÝnh, vÝ dô nh­ tÇng líp trung l­u ngµy cµng t¨ng lu«n ®ßi hái ®­îc b¾t kÞp trong tiªu dïng, còng ngµy cµng trë nªn hÊp dÉn h¬n. Mét lý do kh¸c ®Ó ®Çu t­ vµo ViÖt Nam ®ã lµ triÓn väng ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng. C¬ së h¹ tÇng liªn quan ®Õn giao th«ng vµ ph­¬ng tiÖn th«ng tin ch­a ph¸t triÓn ®em ®Õn cho c¸c nhµ ®Çu t­ Hµn Quèc cã kü thuËt tiªn tiÕn vµ dÇy dÆn kinh nghiÖm mét c¬ héi ®Ó c¶i thiÖn lÜnh vùc nµy. Cho tíi nay, dÓ thu hót ®Çu t­ víi mét c¬ së h¹ tÇng cßn h¹n chÕ, ViÖt Nam ®· ph¸t triÓn mét hÖ thèng c¸c khu C«ng nghiÖp. §Õn cuèi n¨m 2002, 76 khu C«ng nghiÖp ®· ®­îc x©y dùng ë c¸c vïng kh¸c nhau trªn kh¾p c¶ n­íc. Khi c¸c nghµnh c«ng nghiÖp cã liªn quan vµ c¸c nghµnh c«ng nghiÖp hç trî ®­îc ®Æt ë gÇn nhau th× sÏ dÔ tiÕp cËn th«ng tin vµ c¸c phÇn liªn quan. ViÖt Nam cã lîi thÕ ®ã lµ c¬ së tiÕp cËn ®Õn thÞ tr­êng thø ba. VÒ mÆt ®Þa lý, ViÖt Nam n»m ë trung t©m cña khu vùc §«ng D­¬ng nªn cã thÓ cã c¸c c¬ héi tiÕp cËn dÔ h¬n víi c¸c n­íc l¸ng giÒng. VÒ chiÕn l­îc, c¬ cÊu vµ tÝnh c¹nh tranh cña doanh nghiÖp, nh÷ng ý kiÕn quèc tÕ ngµy cµng cao gióp m«i tr­êng kinh doanh trë nªn toµn cÇu h¬n vµ hiÖu qu¶ h¬n. ChÝnh phñ ViÖt Nam ®ang nç lùc hÕt m×nh ®Ó thu hót FDI nhiÒu h¬n n÷a b»ng c¸ch ®­a ra c¸c h×nh thøc khuyÕn khÝch ®Çu t­ kh¸c nhau. Do vËy, viÖc thóc ®Èy FDI cña Hµn Quèc cã thÓ gi¶i thÝch nh­ sau. C¸c nhµ ®Çu t­ Hµn Quèc cã thÓ sö dông c«ng nghÖ cao, c¸c kü n¨ng qu¶n lý vµ vèn marketing cña m×nh (vÝ dô nh­ nh·n hiÖu vµ sù næi tiÕng) lµm c¸c thÕ m¹nh mang tÝnh së h÷u. Nh©n c«ng rÎ, thÞ tr­êng lín vµ m¹ng l­íi quèc tÕ cã thÓ ®­îc coi lµ c¸c thÕ m¹nh b¶n ®Þa mµ ViÖt Nam ®em l¹i cho c¸c nhµ ®Çu t­ Hµn Quèc. XuÊt khÈu t¨ng lµm chi phÝ chuyÓn giao còng t¨ng, do vËy c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ th­êng chuyÓn giao kiÕn thøc néi bé ®Ó gi¶m chi phÝ chuyÓn giao ë c¸c thÞ tr­êng bªn ngoµi. Tuy nhiªn, trong sè 668 nhµ ®Çu t­ Hµn Quèc ë ViÖt Nam th× ®a phÇn lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá kh«ng cã c¸c thÕ m¹nh mang tÝnh së h÷u. ThÕ th× thÕ m¹nh mang tÝnh së h÷u gi¶i thÝch c¸c tr­êng hîp nµy nh­ thÕ nµo? V× nh÷ng ®iÒu kiÖn thùc tÕ, l­îng lín FDI t¹i chç cña Hµn Quèc trong suèt thËp kû qua ®· mang l¹i tiÒn vèn còng nh­ nh÷ng kü n¨ng qu¶n lý vµ c«ng nghÖ cho ViÖt Nam. C¸c c«ng nghÖ do nh÷ng dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi nh×n chung ®Òu ë møc cao h¬n c¸c c«ng nghÖ hiÖn cã t¹i ViÖt Nam, ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc viÔn th«ng, ho¸ chÊt vµ ®iÖn tö,vv…. ViÖt Nam häc hái vµ lÜnh héi c«ng nghÖ tõ c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi ®ång thêi hiÖn ®¹i ho¸ qu¶n lý vµ hîp t¸c chÝnh trÞ. Trong khi ®ã, c¸c doanh nghiÖp Hµn Quèc tËn dông c¸c nguån tµi nguyªn vµ lùc l­îng lao ®éng tÝch cùc cã thu nhËp thÊp cña ViÖt Nam. C¶ hai n­íc ®Òu cã lîi ë nh÷ng ph­¬ng diÖn kh¸c nhau. XÐt vÒ c¸c ®iÒu kiÖn ®ßi hái, th«ng qua ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam, c¸c doanh nghiÖp Hµn Quèc ®· chiÕm lÜnh ®­îc c¶ thÞ tr­êng trong n­íc vµ quèc tÕ cña ViÖt Nam. Hµn Quèc cã thÓ cung cÊp cho ViÖt Nam nhiÒu mÆt hµng kh¸c nhau cã chÊt l­îng vµ kü n¨ng tiÕp thÞ cao. VÒ c¸c ngµnh c«ng nghiÖp hç trî vµ cã liªn quan: ë vÞ trÝ trung t©m cña §«ng D­¬ng l¹i cã ®­îc hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i song ph­¬ng ViÖt - Mü, lµ thanh viªn cña tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO), ViÖt Nam cã tÇm quan träng chiÕn l­îc vÒ ®Þa thÕ vµ ®em l¹i tiÒm n¨ng ph¸t triÓn cho h¹ tÇng c¬ së cña c¸c nhµ ®Çu t­ Hµn Quèc. Do ®ã, c¸c ngµnh c«ng nghiÖp x©y dùng vµ c«ng nghÖ th«ng tin cña Hµn Quèc ®ang ngµy cµng n©ng cao tÇm quan träng cña m×nh t¹i ViÖt Nam. Nh÷ng ®¸nh gi¸ ngµy cµng cao cña céng ®ång quèc tÕ vÒ ViÖt Nam vµ viÖc thóc ®Èy c¸c nguån FDI trong n­íc cña ChÝnh phñ ViÖt Nam gióp cÊu tróc c«ng nghiÖp cña n­íc ta mang tÝnh c¹nh tranh vµ cã hiÖu qu¶ h¬n. Hµn Quèc tèi ®a ho¸ lîi nhuËn tõ FDI bªn ngoµi th«ng qua c¸c doanh nghiÖp. PhÇn iii TriÓn väng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èy ®Çu t­ trùc tiÕp cña hµn quèc t¹i viÖt nam 1. triÓn väng cña viÖt nam trong viÖc thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp tõ hµn quèc Trong thêi gian tíi, ®Çu t­ trùc tiÕp cña Hµn Quèc vµo ViÖt Nam sÏ chÞu sù t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè mang tÝnh toµn cÇu, khu vùc vµ quèc gia kh¸c nhau. Trªn ph¹m vi toµn cÇu, tÊt c¶ c¸c nÒn kinh tÕ trªn thÕ giíi tiÕp tôc chÞu ¶nh h­ëng cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ, trong ®ã ®Æc biÖt lµ c¸ch m¹ng c«ng nghÖ th«ng tin vµ sinh häc, cña qu¸ tr×nh tù do ho¸ kinh tÕ.. Trong khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng, quan hÖ kinh tÕ ViÖt Nam - Hµn Quèc sÏ chÞu t¸c ®éng cña yÕu tè Trung Quèc, sù lín m¹nh cña c¸c NIEs, lµn sãng liªn kÕt kinh tÕ khu vùc, kÓ c¶ viÖc t×m kiÕm c¸c FTAs, sù chªnh lÖch trong ph¸t triÓn gi÷a c¸c quèc gia, còng nh­ mét sè biÕn ®éng kh¸c. Ngoµi ra ®Þnh h­íng chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ cña hai n­íc còng lµ yÕu tè t¸c ®éng lªn sù ph¸t triÓn quan hÖ song ph­¬ng. Xu h­íng t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè nµy lµ kh¸c nhau. C¸c yÕu tè cã t¸c ®éng thóc ®Èy ®Çu t­ trùc tiÕp cña Hµn Quèc t¹i ViÖt Nam: TiÒm n¨ng ph¸t triÓn kinh tÕ cña Hµn Quèc víi t­ c¸ch lµ mét NIE Ch©u ¸ tiÕp tôc lµm cho n­íc nµy cã lîi thÕ vÒ vèn vµ c«ng nghÖ, cßn ViÖt Nam tiÕp tôc cã lîi thÕ vÒ lao ®éng vµ tµi nguyªn - nÒn t¶ng cho sù gÆp nhau gi÷a nhu cÇu vµ lîi Ých cña hai n­íc. ViÖc thùc hiÖn c¸c cam kÕt vÒ tù do ho¸ th­¬ng m¹i trong ph¹m vi WTO, APEC, ®Æc biÖt khi ch­¬ng tr×nh lµm viÖc §«ha ®· ®­îc th«ng qua, trong ®ã ®Ò cËp ®Õn viÖc xo¸ bá mäi rµo c¶n ®èi víi th­¬ng m¹i hµng n«ng s¶n, sÏ t¹o thuËn lîi cho më réng quan hÖ ViÖt Nam - Han Quèc. Trªn c¬ së ®Þnh h­íng chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam vµ Hµn Quèc cã thÓ nhËn thÊy r»ng trong t­¬ng lai, xu h­íng chuyÓn dÞch c¬ cÊu cña hai n­íc tiÕp tôc thÓ hiÖn tÝnh bæ sung cho nhau râ rÖt. ViÖt Nam chó träng ®Õn ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, t¹o nªn nh÷ng gièng c©y trång, vËt nu«i míi cã n¨ng suÊt cao. Cßn Hµn Quèc th«ng qua ®Çu t­ vµo c«ng nghÖ ®Ó cã ®­îc c¸c s¶n phÈm míi cã tÝnh n¨ng b¶o vÖ m«i tr­êng, t¹o nªn c¸c ngµnh dÞch vô míi ®Ó phôch vô nhu cÇu ngµy cµng cao cña nh©n d©n. Mét sè yÕu tè kh¸c cã t¸c ®éng lµm chËm l¹i sù ph¸t triÓn quan hÖ ViÖt Nam - Hµn Quèc. §ã lµ: YÕu tè Trung Quèc. Sù næi lªn cña Trung Quèc võa mang l¹i c¬ héi ph¸t triÓn, ®ång thêi c¶ nh÷ng th¸ch thøc cho nhiÒu n­íc trong khu vùc. Nh÷ng c¶i c¸ch cña Trung Quèc trong thêi gian qua, ®Æc biÖt sau khi n­íc nµy gia nhËp WTO, kÕt hîp víi sù chuyÓn h­íng chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ sang miÒn T©y vµ nh÷ng biÖn ph¸p ­u ®·i nh»m thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi, ®ang lµm cho dßng ®Çu t­ ®æ vµo Ch©u ¸ bÞ chÖc h­íng vµ ®æ vµo Trung Quèc. Trong dßng ®Çu t­ ®ã bao gåm c¶ ®Çu t­ tõ Hµn Quèc. Sù t×m kiÕm cña FTA cã thÓ lµm cho ChÝnh phñ Hµn Quèc quan t©m ®Õn mét sè môc tiªu kh¸c. Bëi lÏ, tuy ViÖt Nam lµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu lín thø 15 cña n­íc nµy, song l¹i chñ yÕu ®­îc t¹o nªn bëi sù gia t¨ng ®Çu t­. HÖ qu¶ lµ, nÕu ®Çu t­ cã nguy c¬ gi¶m ®i, sÏ lµm thay ®æi vÞ trÝ cña thÞ tr­êng ViÖt Nam ®èi víi Hµn Quèc. Trong hai nhãm yÕu tè trªn, nhãm c¸c yÕu tè thóc ®Èy cã t¸c ®éng m¹nh h¬n. Do ®ã, triÓn väng cña ViÖt Nam trong viÖc thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp tõ Hµn Quèc trong t­¬ng lai lµ rÊt kh¶ quan. KÕt luËn nµy cßn ®­îc dùa trªn nhËn ®Þnh cho r»ng trong mèi quan hÖ nay, c¸c bªn tham gia ch­a khai th¸c hÕt tiÒm n¨ng cña m×nh. C¸c dù ¸n ®Çu t­ vµo c¸c ngµnh phô trî cßn Ýt, ®Æc biÖt cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ. Dùa trªn tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng trong t­¬ng lai, ®Çu t­ trùc tiÕp cña Hµn Quèc vµo ViÖt Nam sÏ tiÕp tôc gia t¨ng. 2. mét sè kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p Tham gia hîp t¸c kinh tÕ, ®Çu t­, th­¬ng m¹i, dÞch vô vµ toµn cÇu ho¸, ViÖt Nam ®­îc thõa h­ëng thµnh qu¶ cña c¸c tri thøc, c«ng nghÖ cña c¸c n­íc ngoµi, nh­ng sÏ lµ nh÷ng th¸ch thøc rÊt lín nÕu kh«ng biÕt tËn dông hÕt kh¶ n¨ng, tiÒm n¨ng cña m×nh ®Ó theo kÞp trµo l­u ph¸t triÓn cña thêi ®¹i. Sö dông hiÖu qu¶ nguån lao ®éng dåi dµo cña ViÖt Nam hiÖn nay ph¶i lµ môc tiªu cña phÝa ViÖt Nam vµ cña c¶ c¸c n­íc tham gia hîp t¸c ®Çu t­ th­¬ng m¹i víi ViÖt Nam. §Çu t­ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ mét viÖc lµm thiÕt thùc tuy ch­a ®em l¹i hiÖu qu¶ ngay nh­ng cã lîi Ých l©u dµi, bÒn v÷ng vµ v× vËy cÇn ph¶i tiÕn hµnh song song hoÆc ®i tr­íc c¸c lÜnh vùc ®Çu t­ kh¸c. Qua nghiªn cøu thùc tÕ qu¸ tr×nh ®Çu t­ trùc tiÕp cña Hµn Quèc t¹i ViÖt Nam xin ®­a ra mét sè kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p sau: + Trong khi tiÕp tôc sö dông nguån lao ®éng nhiÒu vµ rÎ cña ViÖt Nam trong mét sè ngµnh kü thuËt võa ph¶i nh­ dÖt may, giµy dÐp, hµng thñ c«ng mü nghÖ ë trong c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, cÇn x¸c ®Þnh ®óng mét sè lÜnh vùc cÇn ­u tiªn ph¸t triÓn cña ViÖt Nam, ®ång thêi ®ã lµ nhu cÇu vµ lµ thÕ m¹nh cña Hµn Quèc. Ch¼ng h¹n nh­ c¸c ngµnh s¶n xuÊt linh kiÖn « t«, m¸y mãc trong x©y dùng vµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n, ®ãng tÇu, kü thuËt ®iÖn tö tin häc. Trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc ®ã, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®ang thay thÕ b»ng nh÷ng ph¸t minh míi víi tèc ®é nhanh. C«ng nghÖ míi ®· t¹o ra nhiÒu c¬ héi ®Ó ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ kinh doanh vµ t¹o ra nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm nh­ng ®ång thêi còng ngµy cµng ®ßi hái mét tr×nh ®é gi¸o dôc vµ ®µo t¹o cao h¬n ®Ó sö dông chóng cã hiÖu qu¶. Nh÷ng c«ng viÖc ®­îc t¹o ra bëi c¸c s¶n phÈm c«ng nghÖ cao ®· thay thÕ nh÷ng c«ng viÖc bÞ mÊt ®i ë c¸c ngµnh c«ng nghÖ thÊp do bÞ c¹nh tranh. C«ng nghÖ míi sÏ chi phèi chóng ta thay ®æi c¸ch sèng vµ lµm viÖc, nhu cÇu vÒ c¸c nhµ khoa häc, kü s­, kü thuËt viªn sÏ tiÕp tôc t¨ng lªn ®Æc biÖt trong c¸c lÜnh vùc nghiªn cøu høa hÑn sù thµnh c«ng sím trong kinh doanh. + ChuyÓn giao c«ng nghÖ cña Hµn Quèc cho ViÖt Nam sÏ ngµy cµng t¨ng c­êng vµ cã hiÖu qu¶ h¬n nÕu ®­îc thùc hiÖn trong m«i tr­êng cã sù chuÈn bÞ tèt vÒ mÆt ph¸p lý, cã ®éi ngò kü s­, kü thuËt viªn vµ lao ®éng cã kh¶ n¨ng tÝch luü theo nhu cÇu cÇn thiÕt. V× thÕ viÖc ®µo t¹o nh©n lùc khoa häc kü thuËt cÇn ®Èy m¹nh h¬n n÷a, kh«ng chØ ë trong c¸c tr­êng ®¹i häc, viÖn nghiªn cøu mµ cßn ë c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n. + ViÖt Nam cÇn tiÕp tôc c¶i c¸ch ®Ó t¹o ra mét m«i tr­êng ®Çu t­ tèt trong bèi c¶nh c¹nh tranh toµn cÇu. M«i tr­êng ®Çu t­ tèt kh«ng ph¶i m«i tr­êng ®Çu t­ cã v« sè c¸c ­u ®·i, miÔn thuÕ vµ trî cÊp cho c¸c doanh nghiÖp mµ lµ m«i tr­êng ®Çu t­ trong ®ã cã sù qu¶n lý kinh tÕ tèt, chÝnh s¸ch vÜ m« vÒ kinh tÕ, tµi chÝnh vµ tiÒn tÖ hîp lý, kiÓm so¸t ®­îc t×nh tr¹ng tham nhòng vµ b¶o hé quyÒn së h÷u cã hiÖu qu¶. Thªm vµo ®ã lµ c¸c c¬ së h¹ tÇng