MỤC LỤC
Trang
Lời nói đầu 1
Mở đầu 2
Nội dung 3
A- Cơ sở lý luận 3
I/ Phạm trù con người 3
1. Khái niệm con người 4
2. Quan niệm hiện đại của Mác về con người
và bản chất của nó 5 5
II/ Thế nào là Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa 6
1. Khái niệm về Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa 7
2. Vai trò của con người trong Công nghiệp hoá-
Hiện đại hóa 8
III/ Vấn đề con người trong Công nghiệp hoá-Hiện đại hóa 8
1. Về mặt lý luận 2. Về mặt thực tiễn 8
B- Con người trong Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa
ở Việt Nam 9 I/ Khái quát về đường lối của Đảng
II/ Thực trạng về nguồn lực con người và vấn đề phát triển
nguồn lực con người trong Công nghiệp hoá-Hiện đại hóa ở Việt Nam
C- Một số giải pháp và kiến nghị 14
Kết luận
26 trang |
Chia sẻ: maiphuongdc | Lượt xem: 1643 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Tìm hiểu vấn đề con người trong sự nghiệp Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Bản chất con người không phải là cố định, bất biến mà có tính lịch sử cụ thể.
Thứ ba: Bản chất của con người nhất thiết phải xem xét trong mối quan hệ cá nhân và xã hội.
Nói tóm lại, Mác cho rằng con người là một thực thể thống nhất biện chứng giữa cái sinh học và cái xã hội, cái xã hội không thể tách rời cái sinh học trong mỗi con người và ngược lại. Con người vừa là sản phẩm của tự nhiên- xã hội vừa là chủ thể cải biến tự nhiên và xã hội theo mục đích nhu cầu của mình.
Ii/ thế nào là Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa
1. Khái niệm về Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa
Từ trước đến nay đã có nhiều cách quan niệm về phạm trù Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa, ta hãy xem xét số quan điểm đó.
Công nghiệp hoá hiểu theo nghĩa chung nhất là tiến hành trang bị kỹ thuật hiện đại cho mọi ngành kinh tế quốc dân nhằm mục tiêu chính là tăng năng suất lao động xã hội, nâng cao mức sống người dân. Đó là quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế thành nền kinh tế trong đó công nghiệp và dịch vụ chiếm tỷ trọng ngày càng lớn.
Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa là một chiến lược phát triển kinh tế xã hội, khoa học - công nghệ trong một thời gian dài. Theo cách tiếp cận này, Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa được hiểu như là một chiến lược phát triển trong đó có phương hướng, mục tiêu của nền kinh tế mà không nêu được bản chất của Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa.
Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa là quá trình cải biến lao động thủ công, lạc hậu thành lao động sử dụng kỹ thuật và công nghệ tiên tiến để đạt được năng suất xã hội cao- cái quyết định nhất đối với sự tồn vong của một chế độ xã hội. Cách tiếp cận này phù hợp với định nghĩa về Công nghiệp hoá-Hiệnđại hóa của hội nghị lần thứ7 ban chấp hànhTW khoáVII:
Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa là quá trình chuyển đổi căn bản toàn diện các hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ, quản lý kinh tế xã hội từ sử dụng lao động thủ công là chính sang sử dụng một cách phổ biến sức lao động cùng với công nghệ phương tiện và phương pháp tiên tiến hiện đại dựa trên sự phát triển của công nghiệp và tiến bộ khoa học công nghệ tạo ra năng suất xã hội cao. Đó là quan điểm mới nhất về Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa. Mặc dù có những khác nhau song nhìn chung mọi cách tiếp cận trên đây đều khẳng định rằng Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa là nhiệm vụ trung tâm trong suốt thời kỳ quá độ lên CNXH, đều từng bước hình thành QHSX mới tiến bộ, phù hợp với tính chất và trình độ phát triển của lực lượng sản xuất.
Cũng có thể nói thực chất của Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa là sự phát triển công nghiệp, là quá trình chuyển nền sản xuất xã hội (công nghiệp- nông nghiệp dịch vụ) từ trình độ thấp lên trình độ công nghệ hiện đại, lực lượng lao động sẽ chuyển dịch thích ứng về cơ cấu ngành nghề, về trình độ tay nghề và học vấn. Hiện đại hoá, về trình độ tay nghề và học vấn. Hiện đại hoá trong công nghiệp thường được hiểu ra công nghiệp sử dụng những yếu tố của công nghệ thuộc “đời chót” hoặc không tách xa “đời chót” là bao nhiêu. Công nghiệp hoá phải gắn với Hiện đại hóa và ngược lại, đó là hai mặt không thể tách rời của một cuộc Cách mạng và sâu sắc đó. Nói đến Hiện đại hoá là nói đến cả một quá trình lâu dài đầy gian khổ của việc cải biến một xã hội cổ truyền thành một xã hội hiện đại, có trình độ văn minh cao hơn, thể hiện đầy đủ hơn những giá trị chung mà nhân loại đang hướng tới.
Đối với nước ta, đó là một quá trình thực hiện chiến lược phát triển kinh tế xã hội cải biến một xã hội công nghiệp lạc hậu thành một xã hội công nghiệp gắn việc hình thành từng bướ c quan hệ sản xuất tiến bộ, ngày càng đầy đủ hơn bản chất ưu việt của chế độ mới. Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa phải tạo ra những điều kiện cần thiết về vật chất kỹ thuật, về con người và khoa học công nghệ, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nhằm huy động và sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực, không ngừng làm tăng năng suất lao động xã hội, làm nền kinh tế tăng trưởng nhanh và bền vững, nâng cao đời sống vật chất, văn hoá của nhân dân, thực hiện công bằng và tiến bộ xã hội, bảo vệ cải thiện môi trường sinh thái.
Thật ra, phạm trù Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa đã được Đảng ta đề ra và lãnh đạo thực hiện trong nhiều năm nay, coi đó là nhiệm vụ trung tâm xuyên suốt thời kỳ quá độ lên CNXH, nhưng điểm mới hiện nay là gắn Công nghiệp hoá với Hiện đại hóa với việc áp dụng rộng rãi các thành tựu khoa học kỹ thuật và công nghệ tiên tiến của thời đại đúng như C-Mác nói “Những thời đại kinh tế khác nhau không phải ở chỗ chúng ta sản xuất ra cái gì mà là ở chỗ chúng sản xuất bằng cách nào, với những tư liệu lao động nào”. Trên ý nghĩa đó, có thể coi công nghiệp là phương tiện chuyển tải công nghệ mới vào cuộc sống. Để làm được việc này điều quyết định là con người, với trí tuệ và năng lực ngày càng cao, tất cả là do con người và vì con người.
2. Vai trò, vị trí của con người trong Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa
Con người- yếu tố quyết định nhất của lực lượng sản xuất đã trở thành một mệnh đề bất hủ, nó khẳng định vai trò to lớn của nguồn lực con người trong phát triển. Trong các yếu tố cấu thành của lực lượng sản xuất thì con người được khẳng định ở vị trí hàng đầu, thiếu nó sản xuất sẽ bị mất sinh khí và tất yếu dẫn đến vô hiệu quả.
Đặc biệt hơn, trong giai đoạn Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa đất nước thì hơn bao giờ hết, nhân tố con người càng phải được đặt ở vị trí trung tâm. Nếu không có đội ngũ tri thức và đội ngũ công nhân lành nghề- lựclượng chủ yếu trong nguồn lao động- thì làm sao có được những thành tựu to lớn, tạo ra khối lượng vật chất khổng lồ đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của nhân loại. Vì thế mọi hoạt động phát triển đều nhằm vào mục đích chính là vì con người, do con người. Nếu không xuất phát từ con người, được tiến hành bởi con người và vì con người thì không có lý do gì mà khoa học cũng như một quá trình sản xuất nào đó có thể tồn tại được.
Như vậy, con người vừa là xuất phát điểm, là lực lượng chủ đạo là mục đích của quá trình sản xuất. Tuy nhiên sự phát triển của lực lượng sản xuất , của yếu tố con người phải gắn liền với sự phát triển quan hệ sản xuất. Lực lượng sản xuất chỉ có thể vận động và phát triển trong phương thức sản xuất với một quan hệ sản xuất song trùng. ở đây chúng ta chỉ khẳng định vai trò to lớn của con người trong Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa chứ tuyệt nhiên không tuyệt đối hoá nó và tách rời khỏi quan hệ sản xuất hiện thời.
Sự nghiệp Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa có thành công như ý muốn của chúng ta hay không điều đó phụ thuộc hầu hết vào con người và trình độ học vấn của họ. Vì thế chúng ta càng hiểu sâu sắc rằng nâng cao cả mặt bằng dân trí và đỉnh cao dân trí, bồi dưỡng và phát huy nguồn lực to lớn của con người là nhân tố quyết định thắng lợi của công cuộc Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa đất nước.
III/ vấn đề con người trong Công nghiệp hoá- Hiện đại hoá
1. Về lý luận
Khi khẳng định rằng tiến trình phát triển lịch sử xã hội loài người là thay thế lẫn nhau giữa các hình thức kinh tế xã hội, Mác đã nói tới việc lấy sự phát triển toàn diện của con người làm thước đo chung cho sự phát triển xã hội. Mác cho rằng xu hướng chung của tiến trình phát triển lịch sử được quy định bởi sự phát triển của lực lượng sản xuất xã hội- bao gồm con người và những công cụ lao động do con người tạo ra. Sự phát triển của lực lượng sản xuất xã hội tự nó đã nói lên trình độ phát triển của xã hội qua việc con người chiếm lĩnh và sử dụng ngày càng nhiều lực lượng tự nhiên với tư cách là cơ sở vật chất cho hoạt động sống chính con người và quyết định quan hệ giữa người với người trong sản xuất.
Như phần trên đã nói, con người có vai trò hết sức quan trọng trong công cuộc Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa, nếu không có con người thì thế giới làm sao phát triển được như ngày nay. Chỉ có con người trong quá trình lao động sản xuất mới có thể làm ra lịch sử của mình. Sản xuất ngày càng phát triển, tính chất xã hội hoá của sản xuất ngày càng gia tăng. Việc tiến hành sản xuất tập thể bằng lực lượng của toàn xã hội và sự phát triển mới của nền sản xuất do việc đó mang lại sẽ cần đến những con người hoàn toàn mới- những con người có năng lực toàn diện đủ sức tinh thông toàn bộ hệ thống sản xuất.
Theo Mác, con người không chỉ là chủ thể của hoạt động sản xuất vật chất, là yếu tố hàng đầu, yếu tố đóng vai trò quyết định trong lực lượng sản xuất của xã hội mà hơn nữa, nó còn đóng vai trò là chủ thể hoạt động của quá trình lịch sử, từ đó Mác khẳng định rằng, sự phát triển lực lượng sản xuất xã hội trước hết có nghĩa là phát triển sự phong phú của bản chất con người, coi như là một mục đích tự thân. Vì thế theo Mác, ý nghĩa lịch sử mục đích cao cả của sự phát triển xã hội là phát triển con người toàn diện, nâng cao năng lực và phẩm giá con người, giải phóng con người, loại trừ ra khỏi cuộc sống con người mọi sự tha hoá để con người được sống với cuộc sống đích thực của con người. Sự tác động của nhân tố con người có ý nghĩa quyết định đến toàn bộ tiến trình phát triển của lịch sử với tư cách là nguồn động lực có tầm quan trọng đặc biệt, nhân tố con người vừa là phương tiện sáng tạo ra mọi giá trị vật chất và tinh thần, sáng tạo và hoàn thiện ngay chính cả bản thân mình, vừa đồng thời là chủ nhân sử dụng có hiệu quả mọi nguồn tài sản vô giá ấy. Trên bình diện đó, vai trò của nhân tố con người trong lực lượng sản xuất không phải là toàn bộ nhân tố con người nói chung, vai trò của nhân tố con người lao động chỉ giới hạn trong khuôn khổ của sản xuất vật chất. Nói khác đi nhân tố người lao động trong lực lượng sản xuất được hiểu như là bộ phận năng động sáng tạo nhất của quá trình sản xuất. Vì nó mà phương tiện và công cụ sản xuất ngày càng được đổi mới, sản xuất phát triển với năng suất lao động và chất lượng cao, đời sống tinh thần và bộ mặt của xã hội có nhiều tiến bộ.
Mác là người đầu tiên có công xây dựng nội dung khoa học của khái niệm lực lượng sản xuất. Theo Mác, lực lượng sản xuất được cấu thành bởi tư liệu sản xuất và người lao động, đồng thời Ông dự báo Cách mạng khoa học kỹ thuật cũng sẽ như một bộ phận trực tiếp của lực lượng sản xuất.
Ngày nay, khoa học kỹ thuật đang phát triển như vũ bão, khoảng cách giữa các phát minh khoa học ngày càng rút ngắn lại, vì thế để ứng dụng có hiệu quả những thành tựu của khoa học kỹ thuật trên thế giới vào sự nghiệp Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa thì đòi hỏi con người phải được trang bị những kiến thức, tri thức về khoa học tự nhiên đảm bảo con người có đủ trình độ để tiếp cận với những phát minh mới, vận dụng vào sản xuất. Vì thế hơn lúc nào hết, vai trò của con người trong thời đại Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa càng được khẳng định ở vị trí trung tâm của sự phát triển. Đất nước thịnh hay suy, yếu hay mạnh phần lớn là phụ thuộc vào tri thức của con người nước đó.
2. Về mặt thực tiễn
Lý luận như trên của Mác đã khẳng định vai trò tột đỉnh của nhân tố con người trong sự nghiệp Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa. Nội dung của khái niệm lực lượng sản xuất do Mác vạch ra đã được cuộc sống khẳng định. Người lao động và tư liệu sản xuất là hai yếu tố cấu thành của lực lượng sản xuất. Thực tiễn đã chứng minh được rằng trong bất kỳ thời đại nào và bất cứ quốc gia nào chăng nữa thì hai yếu tố ấy đều có mối quan hệ biện chứng với nhau, dù khoa học kỹ thuật có hiện đại đến mấy, các phương tiện sản xuất có tinh thông và sắc bén thế nào đi nữa, nếu tách nó ra khỏi yếu tố người lao động thì quá trình sản xuất sẽ trở thành vô nghĩa và chắc chắn sẽ không thu được hiệu quả. Ngược lại nếu con người có kiến thức và trình độ cao nhưng không được tiếp cận với những tư liệu sản xuất mới, hiện đại thì hiệu quả chắc chắn cũng sẽ như đã nói ở trên.
Trong quá trình phát triển sản xuất, không phải lúc nào con người cũng hiểu đúng về vị trí, vai trò của từng bộ phận trong cấu trúc của lực lượng sản xuất. Thực tế, có những lúc chúng ta đã tuyệt đối hoá vai trò của nhân tố con người, tách rời, cô lập với tư liệu sản xuất và coi nhẹ nó, nhưng ngược lại, có những lúc chỉ coi trọng vai trò và vị trí của công cụ và phương tiện sản xuất, xem con người trong lực lượng sản xuất như một yếu tố thụ động, phụ thuộc vào trình độ phát triển của tư liệu sản xuất. Sở dĩ có tình trạng này là do con người không hiểu được đúng vị trí của từng bộ phận trong lực lượng sản xuất, đặc biệt là không thấy được vai trò số một của nhân tố con người.
Vì thế, trong sự nghiệp Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa, đòi hỏi mỗi con người đều phải có nhận thức đúng đắn về cấu trúc của lực lượng sản xuất, phải thấy rõ được vị trí của bản thân đối với các tư liệu sản xuất, đồng thời thấy rõ được vai trò to lớn của những tư liệu sản xuất với trình độ khoa học kỹ thuật hiện đại. Phải biết kết hợp chặt chẽ giữa con người với tư liệu sản xuất làm giảm đáng kể chi phí sản xuất, nâng cao năng suất lao động xã hội, từ đó làm tăng mức thu nhập bình quân theo đầu người- chỉ tiêu quan trọng nhất để đánh giá trình độ phát triển của một nước.
Trên đây là vài nét chung nhất về mặt lý luận cũng như thực tiễn của vấn đề con người trong Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa. Để hiểu một cách sâu sắc hơn một bước nữa hãy cùng nhau đi sâu phân tích vấn đề này cụ thể ở nước ta.
B- con người trong Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa ở Việt Nam
i/ khái quát về đường lối của đảng
Coi con người là vốn quý nhất, truyền thống từ ngàn xưa của dân tộc đã được Đảng ta và chủ tịch Hồ Chí Minh nâng lên một tầm cao mới với nhận thức và định hướng mới qua mỗi chặng đường Cách mạng. Đảng ta quan niệm rằng, trước hết con người phải được giải phóng khỏi áp bức bóc lột, bất công và phải được sống trong một đất nước hoà bình, độc lập, phải vươn lên làm chủ xã hội và điều quan trọng hơn cả là phải được tự do.
Ngày nay, trong sự nghiệp đổi mới đất nước, hơn bao giờ hết chúng ta cần hiểu biết sâu sắc những giá trị lớn lao và ý nghĩa quyết định của nhân tố con người- chủ thể sáng tạo, mọi nguồn của cải vật chất và văn hoá, mọi nền văn minh của các quốc gia.
Đảng ta luôn lấy chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm kim chỉ nam cho mọi hoạt động phát triển, vì thế đường lối của Đảng luôn chung thành với những lý tưởng mà Mác đã vạch ra. Ngày nay, Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa xã hội là xu hướng tất yếu mà nước ta phải trải qua, mục tiêu xuyên suốt của sự phát triển đó là vì con người. Đồng chí Tổng bí thư Đỗ Mười trong bài phát biểu:”Con người chăm sóc, bồi dưỡng và phát huy nhân tố con người vì mục tiêu dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh”. Tại hội nghị lần thứ 4 BCH TW Đảng khoá VII đã nói rằng:”Tiêu chí ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc xếp hạng các nước trên thế giới, là sự phát triển của con người”. Đồng thời Đồng chí còn chỉ rõ việc đánh giá tiến bộ kinh tế xã hội của một nước không phải chỉ ở tổng sản phẩm quốc dân như trước đây mà còn dựa trên cơ sở của những chỉ tiêu cơ bản là thu nhập, trình độ giáo dục và tuổi thọ của người dân.
Không phải đến ngày nay chúng ta mới điều đó mà ngay từ buổi ban đầu tiến hành sự nghiệp cách mạng của mình. Đảng ta đã nhiều lần khẳng định”Con người là vốn quý nhất, chăm lo phát triển cho hạnh phúc của con người là mục tiêu cao nhất của chế độ xã hội ta”. Chăm lo hạnh phúc của mọi người, mọi nhà được Đảng ta đặt lên vị trí hàng đầu và coi đó là nhiệm vụ trọng tâm. Quán triệt quan điểm đó cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH của Đảng ta đã khẳng định:”Phương hướng lớn của chính sách xã hội là phát huy nhân tố con người trên cơ sở đảm bảo công bằng bình đẳng về nghĩa vụ và quyền lợi của công dân, kết hợp tốt việc tăng trưởng kinh tế với tiến bộ xã hội, giữa đời sống tinh thần, giữa đáp ứng nhu cầu trước mắt với chăm lo lợi ích lâu dài giữa cá nhân với tập thể và cộng đồng xã hội”.
Trong quá trình Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa, Đảng ta luôn lấy tư tưởng phát triển con người, của Mác làm nền tảng không có nghĩa là đặt phát triển kinh tế sau phát triển con người, mà là ở chỗ “Tăng trưởng kinh tế gắn với cải thiện đời sống nhân dân, phát triển văn hoá giáo dục, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội”. Đảng đã chỉ rõ rằng một nước còn nghèo nàn lạc hậu như nước ta, để thoát khỏi tình trạng đó, trước hết chúng ta cần ưu tiên cho phát triển kinh tế. Trước đây, với căn bệnh chủ quan duy ý chí chúng ta đã làm như vậy và đã phạm sai lầm. Ngày nay, để tránh mắc lại những sai lầm đó, phát triển kinh tế không thể không xuất phát từ chủ nghĩa nhân đạo hiện thực, từ tinh thần nhân văn sâu sắc và gắn liền với hiện đại hoá đời sống xã hội. Bởi lẽ, một trong những động lực để phát triển kinh tế chính là ở chỗ tạo ra sự cân đối hài hoà giữa tăng trưởng kinh tế với môi trường xã hội lành mạnh. Mục tiêu tối cao trong chiến lược phát triển của nước ta là hướng tới việc nâng cao chất lượng cuộc sống cho mỗi thành viên trong cộng đồng xã hội, mục tiêu đó chỉ có thể đạt được khi có sự kết hợp hài hoà giữa phát triển kinh tế, tăng trưởng kinh tế nhanh với việc cải thiện đời sống nhân dân, phát triển văn hoá, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc, đảm bảo công bằng và bình đẳng xã hội, đồng thời không ngừng nâng cao chất lượng môi trường sống. Đó chính là cơ sở là nền tảng cho sự phát triển lâu bền, phát triển không chỉ vì thế hệ hôm nay mà còn vì sự sinh tồn và cơ hội phát triển cho thế hệ mai sau.
Trên thực tế và trong quan niệm của mỗi chúng ta, con người ngày càng thể hiện rõ vai trò là chủ thể của mọi sáng tạo, mọi nguồn của cải vật chất và văn hoá, mọi nền văn minh của các quốc gia. Bởi vậy, để đẩy mạnh sự nghiệp Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa xã hội theo định hướng XHCN và đưa sự nghiệp Cách mạng lớn lao đó đến thành công ở nước ta, chúng ta không thể không xuất phát từ tinh thần nhân văn sâu sắc. Không thể không phát triển con người Việt Nam, nâng cao đội ngũ những người lao động nước ta lên một tầm cao chất lượng mới. Hơn nữa, đó cần được coi là động lực mạnh mẽ nhất để giúp chúng ta mau chóng thoát khỏi nghèo nàn lạc hậu và xây dựng xã hội ta thành một xã hội công bằng nhân ái, một xã hội thực sự tốt đẹp và tiến bộ, mang bản sắc dân tộc và hiện đại. Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ VIII đã khẳng định: “Nâng cao dân trí, bồi dưỡng và phát triển nguồn lực to lớn của con người Việt Nam là nhân tố quyết định thắng lợi của công cuộc Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa ở nước ta”.
Từ ngày thành lập đến nay, Đảng ta đã nhiều lần khẳng định “Con người là vốn quý nhất, chăm lo phát triển con người là mục tiêu phấn đấu cao nhất của chế độ ta”. Trên thực tế, trong suốt những năm tháng lãnh đạo cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, Đảng ta đã luôn luôn cố gắng làm nhiều việc theo hướng đó, chăm lo hạnh phúc của nhân dân. “Việc gì có lợi cho dân phải hết sức làm, việc gì có hại cho dân phải hết sức tránh” đã được Đảng ta đặt lên vị trí hàng đầu và coi đó là nhiệm vụ trung tâm. Lời dạy của Bác Hồ: “Vì lợi ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm chồng người” và muốn xây dựng CNXH, trước hết phải có con người XHCN đã trở thành tư tưởng quán xuyến toàn bộ sự nghiệp Cách mạng của Đảng ta với tư cách là Đảng cầm quyền. Ngay từ đầu, mọi chủ trương, chính sách, đường lối của Đảng đều quán triệt việc chăm sóc và bồi dưỡng, phát huy nhân tố con người. Liên tục trong những năm vừa qua Đảng ta đã ban hành hàng loạt các nghị quyết và phương hướng, mục tiêu, điều kiện, giải pháp thuộc nhiều lĩnh vực có liên quan trực tiếp đến sự nghiệp chăm sóc bồi dưỡng và phát huy nhân tố con người, phát triển con người Việt Nam toàn diện.
Việc đẩy mạnh Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa đất nước đòi hỏi chúng ta phải nhận thức một cách sâu sắc, đầy đủ những giá trị lớn lao và ý nghĩa quyết định của nhân tố con người, phải có sự thay đổi sâu sắc trong cách nhìn, cách nghĩ, cách hành động của con người và coi việc bồi dưỡng và phát huy nhân tố con người Việt Nam hiện đại như là một cuộc cách mạng- cách mạng con người. Hơn thế nữa, với tính tất yếu khách quan của sự nghiệp xây dựng đất nước theo định hướng XHCN, Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa đất nước và cách mạng con người phải được nhận thức là hai mặt thống nhất, không thể tách rời của sự nghiệp xây dựng đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói “Mục đích của C NXH là gì ? Nói một cách đơn giản dễ hiểu là: Không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân, mà trước hết là nhân dân lao động”. Và Người nhắc nhở chúng ta “Phải luôn luôn nhớ rằng điều quan trọng bậc nhất trong kế hoạch kinh tế của chúng ta hiện nay là nhằm cải thiện đời sống nhân dân”.
Tại hội nghị lần thứ tư BCH TW khoá VII Đảng ta đã đề ra và thông qua nghị quyết về việc phát triển con người Việt Nam toàn diện với tư cách là động lực của sự nghiệp xây dựng xã hội mới, đồng thời là mục tiêu của CNXH. “Đó là con người phát triển cao về trí tuệ, cường tráng về thể lực, phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức”. Phát triển con người Việt Nam toàn diện- đó cũng chính là động lực, là mục tiêu nhân đạo của sự nghiệp Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa đất nước mà chúng ta đang từng bước tiến hành. Bởi lẽ, người lao động nước ta ngày càng đóng vai trò quan trọng trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội và trong sự phát triển nền kinh tế đất nước theo cơ chế thị trường, có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng XHCN thì chất lượng của người lao động là nhân tố quyết định. Thực tiễn đã chứng tỏ rằng không có người lao động chất lượng cao, chúng ta không thể phát triển kinh tế đưa đất nước thoát khỏi nghèo nàn lạc hậu. Nhưng cũng chính nghèo nàn lạc hậu kinh tế mà chất lượng của người lao động nước ta chưa cao. Để có thể đột phá ra khỏi vòng luẩn quẩn đó và tạo ra đà phát triển cho bước đi tiếp theo của sự nghiệp Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa, thì một nước đang ở tình trạng kém phát triển như nước ta không thể không xây dựng một chính sách phát triển lâu bền, có tầm nhìn xa trông rộng, phát triển con người nâng cao dần chất lượng của người lao động.
Qua phân tích trên, có thể khẳng định rằng bước sang thời kỳ phát triển mới- đẩy mạnh sự nghiệp Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa đất nước theo định hướng XHCN, chúng ta phải lấy việc phát huy nguồn lực con người Việt Nam hiện đại làm yếu tố cơ bản cho sự phát triển nhanh và bền vững, phải gắn tăng trưởng kinh tế với cải thiện đời sống nhân dân, phát triển văn hoá, giáo dục, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội. Nếu Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa là vì sự phát triển con người Việt Nam toàn diện thì con người phải được coi là giá trị tối cao mục đích của sự nghiệp đầy khó khăn phức tạp nhưng là tất yếu đó.
II/ Thực trạng về nguồn lực con người và vấn đề phát triển nguồn lực con người trong Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa ở Việt Nam
Chúng ta tiến hành Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa đất nước với thế mạnh lớn nhất hiện có là lực lượng lao động đông đảo. Đây là cơ sở để Đảng ta xác định nguồn lực cơ bản nhất để Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa đất nước là nguồn nhân lực. Tuy nhiên với lực lượng lao động hiện có thì chưa thể đáp ứng được nhu cầu phát triển kinh tế trong giai đoạn mới. Việc đánh giá đúng thực trạng nguồn lực con người là cơ sở thực tiễn quan trọng để tìm ra những phương hướng, giải pháp phát triển và sử dụng hữu hiệu nguồn lực con người trong quá trình phát triển đất nước. Xem xét nguồn lực con người hiện nay không chỉ căn cứ vào những tiêu chí về số lượng và chất lượng, những mặt tích cực cũng như mặt hạn chế mà còn phải thấy được tình hình phát triển con người trong hoạt động thực tiễn. Cũng cần phải hiểu rõ những điều kiện tự nhiên, xã hội đang tác động đến sự phát triển nguồn lực con người và dự báo được xu hướng phát triển của nó trong tương lai, phải thấy cả những biến đổi trong thang giá trị của nó ở thời kỳ đổi mới, nhất là trong điều kiện phát triển nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN.
Hiện nay, ngoài chỉ số tổng thu nhập quốc dân trên đầu người, để đánh giá sự phát triển của một quốc gia nào đó người ta còn căn cứ vào chỉ số phát triển người của nước đó (HDI), nó cho phép xét cụ thể cuộc sống, chất lượng cuộc sống của từng người và cộng đồng. Theo cách đó, tiêu chí phát triển người của nước ta hiện nay đứng thứ 120 trên tổng số 174 nước trên thế giới.
Chúng ta vui mừng trước thành tựu 10 năm đổi mới vừa qua, nó có ý nghĩa quan trọng trong mọi lĩnh vực. Nhờ có thắng lợi lớn đó, đất nước đã thoát khỏi khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng và kéo dài, tuy còn một số mặt chưa vững chắc, song đã tạo được tiền đề cần thiết để chuyển sang thời kỳ phát triển mới, thời kỳ đẩy mạnh Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa đất nước. Bên cạnh những thành tựu về phát triển kinh tế, ổn định chính trị, chúng ta còn thu được một số thành tựu to lớn trên các lĩnh vực văn hoá, xã hội, giáo dục, đào tạo.v.v.. Tuy vậy, công cuộc Công nghiệp hoá- Hiện đại hóa đất nước lại đang đặt ra những yêu cầu bức bách và sâu rộng hơn. Nước ta còn nghèo nàn lạc hậu, đang trong tình trạng kém phát triển, trong khi đó lại chưa thực hiện tốt cần kiệm trong sản xuất, tiết kiệm trong tiêu dùng, gây những ảnh hưởng không tốt đến sản xuất và đời sống của nhân dân lao động.Trên lĩnh vực xã hội vẫn còn nhiều tiêu cực và nhiều vấn đề phải giải quyết đó là: Nạn tham nhũng, sự phân hoá giàu nghèo, thiếu việc làm, chất lượng giáo dục đào tạo, phục vụ y tế còn thấp, tình trạng ô nhiễm môi trường sinh thái, văn hoá phẩm độc hại đang còn lan tr
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 21141.doc