Đề tài Tuyển mộ nguồn nhân lực của các doanh nghiệp vừa và nhỏ

quả đang được các nhà quản trị quan tâm. B. NỘI DUNG I.Cơ sở lý luận 1. Khái niệm tuyển mộ, tầm quan trọng của tuyển mộ nhân lực Tuyển mộ là quá trình thu hút những người xin việc có trình độ từ lực lượng lao động xã hội và lực lượng lao động bên trong tổ chức. Mục tiêu của tuyển mộ nhân lực là: thu hút được nhiều ứng viên có chất lượng đáp ứng yêu cầu. Với mục tiêu ấy vai trò của tuyển mộ sẽ là: Tuyển mộ quyết định chất lượng của quá trình tuyển chọn: chất lượng của quá trình tuyển chọn sẽ không đạt yêu cầu hay hiệu quả thấp nếu như số lượng người nộp đơn xin việc bằng hoặc ít hơn số nhu cầu cần tuyển chọn. Tuyển mộ ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nhân lực trong tổ chức, bởi nếu thu hút được nhiều ứng viên có trình độ cao thì doanh nghiệp sẽ có nhiều cơ hội lựa chọn được những nhân viên giỏi và ngược lại. Điều này sẽ ảnh hưởng tới chất lượng nguồn nhân lực của tổ chức. Tuyển mộ không chỉ ảnh hưởng tới việc tuyến chọn, mà còn ảnh hưởng tới các chức năng của quản trị nguồn nhân lực như: Đánh giá tình hình thực hiện công việc, thù lao lao động; đào tạo và phát triển nguồn nhân lực; các mối quan hệ lao động … 2. Quá trình tuyển mộ Quá trình tuyển mộ gồm các bước sau: 2.1. Xây dựng chiến lược tuyển mộ Tuyển mộ là chức năng cơ bản của quản trị nguồn nhân lực. Phòng nguồn nhân lực có chức năng quảng cáo và thông báo tuyển người, sàng lọc xin việc. Nội dung của chiến lược tuyển mộ bao gồm: 2.1.1. Lập kế hoạch tuyển mộ Trong hoạt động tuyển mộ, mỗi tổ chức cần xác định xem cần tuyển mộ bao nhiêu người cho vị trí cần tuyển. Do đó tỷ lệ sàng lọc sẽ giúp các doanh nghiệp quyết định được bao nhiêu người cần tuyển mộ cho vị trí cần tuyển. Các doanh nghiệp thường tự định ra một tỷ lệ sàng lọc phù hợp với hoàn cảnh cụ thể của mình. Tỷ lệ sàng lọc dựa trên các yếu tố: Cung – cầu lao động trên thị trường Chất lượng người lao động Đặc điểm của công việc Tâm lý chọn ngành nghề của tập thể người lao động Kinh nghệm tổ chức công tác tuyển mộ Ví dụ: Tỷ lệ sàng lọc của công ty X Tỷ lệ sàng lọc giữa số người nộp hồ sơ với số người mời đến làm bài thi là 2/1 Tỷ lệ giữa số người được dự thi với số người được trưởng phòng phỏng vấn là 5/1 Tỷ lệ giữa số người được trưởng phòng phỏng vấn với số người được giám đốc phỏng vấn là 3/1 Tỷ lệ giữa người được phỏng vấn lần cuối với người được tuyển là 2/1 Như vậy tỷ lệ chung cho cả quá trình la 1/60, tức là nếu công ty X cần tuyển 1 nhân viên thì cần thu hút được 60 ứng viên nộp hồ sơ xin việc. Khi lập kế hoạch tuyển mộ cần phải chú ý tới cơ hội có việc làm công bằng cho người lao động, không nên có các biểu hiện thiên vị, định kiến khi tuyển mộ. 2.1.2. Xác định nguồn tuyển mộ Để tuyển mộ được đủ số lượng và chất lượng người lao động vào các vị trí việc làm còn thiếu người, tổ chức cần cân nhắc, lựa chọn xem ở vị trí công việc nào nên lấy người bên trong tổ chức và vị trí công việc nào nên lấy người từ bên ngoài tổ chức và đi kèm với nó là phương pháp tuyển người phù hợp. 2.1.2.1. Nguồn ứng viên từ nội bộ doanh nghiệp Là những người đang làm việc cho doanh nghiệp đó. Ưu điểm của nguồn này là: Doanh nghiệp hiểu rõ ứng viên Thích nghi nhanh với công việc và điều kiện làm việc: bởi họ là những người đã quen với công việc trong tổ chức, họ đã qua thử thách về lòng trung thành. Khuyến khích người lao động nỗ lực làm việc Hạn chế của nguồn: Không tạo được “ luồng gió mới” cho doanh nghiệp. Dễ hình thành nhóm “ứng viên không thành công” có tâm lý không phục lãnh đạo, không hợp tác, chia bè phái gây mâu thuẫn nội bộ. Không thay đổi được chất lượng lao động. 2.1.2.2. Nguồn ứng viên từ bên ngoài tổ chức Đây là những người mới đến xin việc, bao gồm: Những sinh viên đã tốt nghiệp các trường đại học, cao đẳng, trung học và dạy nghề Những người đang trong thơi gian thất nghiệp, bỏ việc cũ Những người đang làm việc ở tổ chức khác Ưu điểm của nguồn này: Ứng viên được trang bị kiến thức tiên tiến, có chất lượng với số lượng nhiều. Những ứng viên này có cách nhìn mới với tổ chức, có khả năng đổi mới tổ chức mà không gặp nhiều phản đối. Hạn chế của nguồn: Tốn thời gian để họ làm quen và thích nghi với công việc, môi trường làm việc mới. Gây tâm lý thất vọng, không tạo động lực phấn đấu cho nhân viên. Thận trọng khi tuyển ứng viên từ đối thủ cạnh tranh Rủi ro cao 2.1.3. Xác định nơi tuyển mộ và thời gian tuyển mộ Doanh nghiệp cần phải lựa chọn vùng để tuyển mộ, vì đây là những yếu tố quyết định sự thành công của quá trình tuyển. Khi tuyển mộ lao động phổ thông với số lượng lớn thì ta chú ý vào thị trường lao động nông nghiệp, nơi tập trung chủ yếu lao động có chất lượng rất thấp. Đối với lao động cần chất lượng cao thì chúng ta sẽ tập trung vào các địa chỉ sau: Thị trường lao động đô thị, nơi tập trung hầu hết các loại lao động có chất lượng cao của tất cả cac ngành nghề như kỹ thuật, kinh tế quản lý và nhất là các nghề đặc biệt. Các trường đại học, cao đẳng, trung học, dạy nghề. Các trung tâm công nghiệp và dịch vụ, các khu chế xuất có vốn đầu tư nước ngoài. Khi xác định nơi tuyển mộ chúng ta cần chú ý một số vấn đề sau: Doanh nghiệp cần xác định rõ thị trường lao động quan trọng nhất của mình. Phân tích lực lượng lao đông hiện có để từ đó xác định nguồn gốc của những người lao động tốt nhất. Không nên lạm dụng quá nhiều vào một nguồn cụ thể khi tuyển mộ. Để xác định thời gian và thời điểm trong chiến lược tuyển mộ ta cần lập kế hoạch cho thời gian trước mắt và lâu dài. Kế hoạch thời gian tuyển mộ phải căn cứ vào mục tiêu của các doanh nghiệp đã xây dựng. 2.2. Các hình thức thu hút ứng viên 2.2.1. Quảng cáo trên ti vi, báo hoặc internet Đưa các thông tin để quảng bá hình ảnh của doanh nghiệp nhưng không nên quá tô hồng. Nội dung quảng cáo nhấn mạnh vào các nội dung: mô tả công việc, yêu cầu của công việc, khả năng thăng tiến, môi trường làm việc, những khó khăn ứng viên sẽ gặp phải… 2.2.2. Trung tâm giới thiệu việc làm Đây là phương pháp thu hút đang áp dụng phổ biến ở nước ta. Doanh nghiệp lựa chọn phương pháp này khi: Doanh nghiệp không có phòng nhân sự riêng Khó khăn hoặc tuyển dụng không có hiệu quả Cần tuyển gấp số lượng lao động chưa có trình độ lành nghề Tuyển cộng tác viên, nhân viên bán thời gian mà chủ yếu người làm công việc này là sinh viên. 2.2.3. Tuyển sinh viên tốt nghiệp từ các trường đại học Doanh nghiệp phải xác định cần tuyển ứng viên học ở trường nào, ngành nào và các vị trí cần tuyển dụng không yêu cầu kinh nghiệm. 2.2.4. Thu hút ứng viên thông qua hội chợ việc làm Đây là phương pháp mới đang được nhiều các tổ chức áp dụng. Phương pháp thu hút này cho phép các ứng viên được tiếp xúc trực tiếp với nhiều nhà tuyển dụng, mở ra khả năng lựa chọn rộng hơn với quy mô lớn hơn. Cùng một thời điểm các ứng viên và các nhà tuyển dụng sẽ nhận được nhiều thông tin hơn, tạo ra những căn cứ xác đáng hơn để đi tới những quyết định đúng nhất cho các ứng viên và nhà tuyển dụng. 2.2.5. Thu hút ứng viên theo sự giới thiệu của nhân viên của doanh nghiệp, sự giới thiệu của lãnh đạo cấp trên. Qua kênh này chúng ta có thể phát hiện được những người năng lực phù hợp với yêu cầu của công việc một cách cụ thể và nhanh chóng. 2.2.6. Thông qua các công ty săn đầu người Phương pháp này thường áp dụng để tuyển mộ những vị trí cao. Yêu cầu các ứng viên có kỹ năng chuyên môn cao, kinh nghiệm nghề nghiệp và các yếu tố liên quan khác đến phẩm chất cá nhân người lao động cần tuyển mộ. 2.3. Các yếu tố ảnh hưởng tới quá trình tuyển mộ Các hoạt động tuyển mộ chịu tác động của nhiều yếu tố. Bao gồm: Các yếu tố thuộc về tổ chức: Uy tín công ty Quảng cáo và các mối quan hệ xã hội Chính sách nhân sự và văn hóa doanh nghiệp Chi phí tuyển dụng Các yếu tố thuộc vê môi trường: Các điều kiện về thị trường lao động (cung, cầu lao động). Sự cạnh tranh của các doanh nghiệp khác. Các su hướng kinh tế. Thái độ của xã hội đối với một số ngành nghề nhất định. Để đạt được thắng lợi, quá trình tuyển mộ cần được tiến hành có kế hoạch và mang tính chiến lược rõ ràng. 2.4. Các giải pháp thay thế tuyển mộ 2.4.1. Hợp đồng thầu lại Trong điều kiện hiện nay một số tổ chức vì khó khăn về lao động không thể tuyển mộ được thì có thể cho một tổ chức khác thực hiện công việc dưới dạng hợp đồng thầu lại. Tuy nhiên giải pháp này muốn thực hiện có hiệu quả thì cần phải phân tích kỹ lưỡng các mặt như chất lượng công việc, chi phí và lợi ích các bên. Trong quá trình cho thầu lại thì phải chú ý tới các công việc có chuyên môn cao để cho thầu lại từng phần. 2.4.2. Làm thêm giờ Trong sản xuất kinh doanh, thực hiện các dịch vụ, nhiều khi các doanh nghiệp phải hoàn thành công việc trong một thời gian rất eo hẹp do vậy các doanh nghiệp không thể tuyển chọn ngay được mà phải dùng phương pháp phổ biến là làm thêm giờ, biện pháp này cho phép tiết kiệm chi phí tuyển thêm người và tăng khả năng sản xuất mà không cần lao động. Mặt khác cũng cần phải thấy rằng các nhân viên trẻ thích làm thêm giờ để tăng thêm thu nhập. Tuy nhiên việc tổ chức làm thêm giờ cũng cần phải chú ý tới các điều sau: Phải tuân theo những điều khoản đã được quy định trong “Bộ luật lao động của nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam”. Tổ chức làm thêm giờ một cách khoa học, không làm ảnh hưởng tới sức khỏe nhân viên. Không nên quá lạm dụng việc làm thêm giờ. 2.4.3. Nhờ giúp tạm thời Đây là phương pháp thay thế tuyển mộ khi một công ty nhờ một công ty khác giúp đỡ thực hiện các dịch vụ trong thời gian ngắn mang tính chất tạm thời. Ưu điểm: các tổ chức không cần trả tiền phúc lợi, tiền đào tạo nhân viên mới, không phải lo bố trí lao động khi khan hiếm công việc. Nhược điểm: người thuê mướn không có sự trung thành và tâm huyết, gắn bó với công việc như nhân viên chính thức. Hình thức này chỉ thực hiện có hiệu quả về chi phí đối với lao động cần trình độ đào tạo thấp và làm việc lâu dài. 2.4.4. Thuê từ công ty cho thuê Hình thức này tiến bộ hơn so với nhờ giúp tạm thời ở chỗ: Giảm bớt các chi phí có liên quan tới nhân sự. Các lao động thuê được có thể tham gia vào các kế hoạch lâu dài tốt hơn là công nhân thuê tạm thời vì trình độ chuyên môn đã được chuẩn bị kỹ hơn, tính kỷ luật cao hơn. Tuy nhiên cần chú ý một số điểm sau: Những người lao động thuê từ các công ty khác về thường họ không được hưởng các loại phúc lợi của đơn vị họ đang làm việc do đó phần nào gây trạng thái tâm lý không phấn khởi và thực chất là cách hạ thấp mức sống của người lao động, do vậy phải ngăn chặn tư tưởng “Lợi dụng người lao động”. Để nâng cao sự gắn bó của người lao động với công việc và hạn chế tình trạng thua thiệt, người lao đông cần đưa ra một số quy định sau: công việc tạm thời phải được quy định thời gian là bao nhiêu ngày hoặc giờ; những người sử dụng lao động phải mua bảo hiểm y tế, phải đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động và phải thực hiện các quy định khác cho người lao động vê phúc lợi. II. Thực trạng tuyển mộ nguồn nhân lực của các doanh nghiệp vừa và nhỏ 1. Tổng quan về các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam. 1.1.Khái niệm doanh nghiệp vừa và nhỏ. Doanh nghiệp nhỏ và vừa là cơ sở kinh doanh đã đăng ký kinh doanh theo quy định pháp luật, được chia thành ba cấp: siêu nhỏ, nhỏ, vừa theo quy mô tổng nguồn vốn (tổng nguồn vốn tương đương tổng tài sản được xác định trong bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp) hoặc số lao động bình quân năm (tổng nguồn vốn là tiêu chí ưu tiên). 1.2.Đặc điểm của các doanh ngiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam. Doanh nghiệp vừa và nhỏ có vốn đầu tư ban đầu ít nên chu kỳ sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp thường ngắn dẫn đến khả năng thu hồi vốn nhanh tạo điều kiện cho doanh nghiệp kinh doanh hiệu quả. Doanh nghiệp vừa và nhỏ tồn tại và phát triển ở hầu hết các lĩnh vực, các thành phần kinh tế: các hoạt động doanh nghiệp vừa và nhỏ trên tất cả các lĩnh vực của nền kinh tế: thương mại, dịch vụ, công nghiệp, xây dựng, nông lâm ngư nghiệp... và hoạt động dưới mọi hình thức như: Doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp tư nhân, công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. và các cơ sở kinh tế cá thể... Doanh nghiệp vừa và nhỏ có tính năng động cao trước những thay đổi của thị trường, các doanh nghiệp vừa và nhỏ có khả năng chuyển hướng kinh doanh và chuyển hướng mặt hàng nhanh. Mặt khác, do doanh nghiệp vừa và nhỏ tồn tại ở mọi thành phần kinh tế. Sản phẩm của các doanh nghiệp vừa và nhỏ đa dạng phong phú nhưng số lượng không lớn nên chỉ cần không thích ứng được với nhu cầu của thị trường, với loại hình kinh tế - xã hội này thì nó sẽ dễ dàng hơn các doanh nghiệp có quy mô vốn lớn trong việc chuyển hướng sang loại hình khác cho phù hợp với thị trường. Năng lực kinh doanh còn hạn chế. Do quy mô vốn nhỏ nên các doanh nghiệp vừa và nhỏ không có điều kiện đầu tư quá nhiều vào nâng cấp, đổi mới máy móc, mua sắm thiết bị công nghệ tiên tiến, hiện đại. Việc sử dụng các công nghệ lạc hậu dẫn đến chất lượng sản phẩm không cao, tính cạnh tranh trên thị trường kém. Doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng gặp nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm, thâm nhập thị trường và phân phối sản phẩm do thiếu thông tin về thị trường, công tác marketing còn kém hiệu quả. Điều đó làm cho các mặt hàng của doanh nghiệp vừa và nhỏ khó tiêu thụ trên thị trường. 2.Thực trạng nguồn nhân lực hiện nay: Việt Nam hiện nay đang hình thành hai loại hình nhân lực: nhân lực phổ thông và nhân lực chất lượng cao. Tuy nhiên số lượng và chất lượng lao động của cả hai loại hình này đều chưa đáp ứng đủ so với nhu cầu của các doanh nghiệp. Thực trạng có thể thấy rằng nguồn nhân lực có trình độ, năng lực hiện nay ở Việt Nam không nhiều, ngay cả những doanh nghiệp lớn có chế độ đãi ngộ tốt và điều kiện làm việc hiện đại cũng khó tuyển dụng được. Thông tin sau được trích trên báo Tin Tức về tình trạng tuyển dụng nguồn nhân lực có trình độ tại một doanh nghiệp vừa và nhỏ: ”Bà Huỳnh Xuân Đào, giám đốc Nhân sự Công ty bao bì VINACANS (Đồng Nai) cho biết:” Chúng tôi cần tuyển một người làm ở bộ phận kinh doanh, dù sẵn sàng trả mức lương cao cùng những chế độ phúc lợi thỏa đáng, nhưng hơn 3 tháng qua vẫn chưa tìm được người phù hợp”. Những số liệu thống kê sau đây cũng cho thấy Việt Nam đang thiếu nhân lực có chất lượng. Tỷ lệ lao động đã qua đào tạo nghề của nước ta hiện nay rất thấp, đa số còn lại là lao động phổ thông. Theo số liệu của bộ LĐTBXH, lực lượng lao động có chứng chỉ nghề ngắn hạn trở lên là trên 14% trong tổng số người dân đang ở độ tuổi lao động. Tỷ lệ lao động chất lượng cao cũng đang ở tình trạng tương tự. Theo công ty cung ứng nguồn nhân lực HR 2B Việt Nam, khoảng 6 tháng qua nhu cầu tuyển dụng lao động trình độ cao qua công ty tăng hơn 50% và chủ yếu là lao động chất lượng cao như quản lý nhân sự, giám đốc bộ phận, chuyên gia tư vấn, kỹ sư trình độ cao và gần đây là kỹ thuật viên và nhân viên lành nghề. Tuy nhiên nguồn cung ứng chỉ đáp ứng được một bộ phận nhu cầu này. Nước ta đã là thành viên của WTO, điều đó cũng có nghĩa cơ hội thu hút đầu tư nước ngoài cùng cơ hội việc làm là rất lớn. Nhưng nếu với thực trạng trình độ lao động như hiện nay thì cơ hội việc làm sẽ không dễ đối với đa phần lao động nước ta. Cũng theo số liệu củaTổng cục Dạy nghề, cơ cấu lao động và đào tạo của Việt Nam hiện nay là: đại học-1; trung học chuyên nghiệp-0,8; dạy nghề-2,9. Trong khi đó, cơ cấu chuẩn ở các nước tiên tiến trong khu vực là: 1-4-10. Như vậy lực lượng “thợ”- đã qua các lớp dạy nghề, còn thiếu trầm trọng. Theo Trung tâm Giới thiệu việc làm Hà Nội: Đưa ra yêu cầu không cao, lao động đang rất thiếu, nhưng hiện các doanh ngiệp trên địa bàn Hà Nội chỉ tuyển được 4% nhu cầu lao động phổ thông. Bằng chứng là từ đầu năm 2009 đến nay, Trung tâm Giới thiệu việc làm nhận được yêu cầu tuyển dụng 70.000 lao động, nhưng chỉ đáp ứng được khoảng 1.700 lao động (chưa đến 2,4% nhu cầu). Tại các thị trường lao động lớn như TPHCM, Bình Dương cũng rơi vào thiếu trầm trọng công nhân kỹ thuật, lao động phổ thông.  Tổng hợp từ các Trung tâm Giới thiệu việc làm, sàn giao dịch cả nước năm 2009, có trên 100.000 chỗ làm việc còn trống cần lao động, nhưng số người đăng ký tuyển dụng chỉ bằng 17% so với nhu cầu và số lao động được tuyển dụng vào làm việc chỉ chiếm khoảng 6% nhu cầu của nhà tuyển dụng. Trong các vị trí tuyển, có tới 80% là nhu cầu lao động phổ thông. Cộng với việc, lực lượng lao động đã qua đào tạo đại học lại nặng về lý thuyết, chưa đủ trình độ để làm thầy nên chúng ta hiện nay đang thiếu cả “thợ” lẫn “thầy”Dự báo, những năm tới, tình trạng này vẫn sẽ tiếp diễn bởi yêu cầu tuyển dụng hiện đang có độ vênh đáng kể với thực trạng nguồn nhân lực Việt Nam. 3. Đánh giá nguồn nhân lực của các doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam đang trong thời kỳ đổi mới, công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước, mở cửa nền kinh tế để hội nhập cùng nền kinh tế thế giới. Quá trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế này đã làm bộc lộ rõ nhiều yếu kém và bất hợp lý trong công tác quản lý. Hơn nữa, trong xu thế phát triển của thời đại con người có tri thức và kỹ năng ngày càng đóng vai trò quan trọng, là động lực của sự phát triển, là nội lực của nền kinh tế. Do đó, thách thức to lớn và nặng nề đặt ra đối với các công ty Việt Nam không phải là trang bị các máy móc hiện đại mà chính là trang bị cho con người trong doanh nghiệp các yếu tố cần thiết để đáp ứng yêu cầu của thời đại và của công cuộc đổi mới, hay nói cách khác là cần quản trị nguồn nhân lực của doanh nghiệp một cách hiệu quả. Chính vì thế, việc đi sâu nghiên cứu nhằm tìm ra những giải pháp hữu hiệu để tăng cường hiệu quả của công tác quản lý mà trọng tâm là công tác quản trị nguồn nhân lực trở thành một hoạt động cần thiết. Cũng trong quá trình chuyển đổi cơ cấu nền kinh tế đất nước, chúng ta đã nhận thức được vai trò quan trọng của các công ty vừa và nhỏ. Các công ty vừa và nhỏ có diện rộng phổ cập, chiếm tỷ trọng rất lớn trong tổng số các công ty và có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc phát triển kinh tế xã hội. Cùng với nông nghiệp và kinh tế nông thôn, công ty vừa và nhỏ là một trong những nhân tố đảm bảo sự ổn định và bền vững của nền kinh tế, tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm và thu nhập cho người lao động, khai thác và tận dụng có hiệu quả tiềm năng về vốn, tay nghề và những nguồn lực còn tiềm ẩn trong dân cư, góp phần phân bố công nghiệp trên các địa bàn khác nhau, giữ vai trò bổ sung cho công nghiệp lớn, cân bằng những vấn đề kinh tế – xã hội, môi trường, bảo tồn, phát triển các làng nghề truyền thống, thể hiện bản sắc văn hóa dân tộc. Chúng ta cũng đều ý thức được rằng với quy mô vốn còn nhiều hạn chế, nguồn lực con người chính là tài sản quan trọng nhất đối với các công ty vừa và nhỏ. Tầm quan trọng của yếu tố con người trong khu vực công ty này là một thực tế hiển nhiên, không ai có thể phủ nhận. Trong tất cả các nhiệm vụ của quản trị, quản trị con người là nhiệm vụ trung tâm và quan trọng nhất vì tất cả các vấn đề khác đều phụ thuộc vào thành công của quản trị nguồn nhân lực. Vì vậy, vấn đề quản trị nguồn nhân lực ngày càng được coi trọng, xem đây là chức năng quản trị cốt lõi và quan trọng nhất của tiến trình quản trị. Vậy làm thế nào để các công ty vừa và nhỏ thu hút được những nhân viên tài năng, trung thành và tận tụy? Đó là câu hỏi khó được đặt ra đối với nhà quản trị. 4. Thực trạng tuyển mộ nguồn nhân lực của các doanh nghiệp vừa và nhỏ Các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam đang trên đà phát triển mở rộng. Tuy nhiên nguồn nhân lực trong các doanh nghiệp này đang phải đối mặt với nhiều khó khăn trong tình trạng thừa và thiếu.Vấn đề thu hút nguồn nhân lực và quản trị nguồn nhân lực đang được đặt ra và giải quyết cấp bách. Năng lực quản lý của các doanh nghiệp vừa và nhỏ còn thấp. Các doanh nghiệp này là loại hình kinh tế còn non trẻ nên trình độ, kỹ năng của nhà lãnh đạo công ty cũng như của người lao động còn hạn chế. Số lượng các doanh nghiệp vừa và nhỏ có chủ doanh nghiệp, giám đốc giỏi, trình độ chuyên môn cao và năng lực quản lý tốt chưa nhiều. Một bộ phận lớn chủ doanh nghiệp và giám đốc doanh nghiệp tư nhân chưa được đào tạo bài bản về kinh doanh và quản lý, còn thiếu kiến thức kinh tế - xã hội và kỹ năng quản trị kinh doanh. Mặt khác, doanh nghiệp vừa và nhỏ ít có khả năng thu hút được những nhà quản lý và lao động có trình độ, tay nghề cao do khó có thể trả lương cao và có các chính sách đãi ngộ hấp dẫn để thu hút và giữ chân những nhà quản lý cũng như những người lao động giỏi. III. Giải pháp tuyển mộ nguồn nhân lực của các doanh nghiệp vừa và nhỏ Các nhà lãnh đạo đều biết rằng vấn đề mấu chốt để làm nên giá trị của một tổ chức chính là yếu tố con người. Nhất là trong các giai đoạn kinh tế gặp thử thách, nhu cầu cấp thiết của các tổ chức là phải tìm ra những khó khăn, vướng mắc và giải quyết các vấn đề về hiệu quả và năng suất nhân sự. Để làm được điều đó, nhiều tổ chức đang cố gắng thực hiện việc thu hút, quản lý và nâng cao hiệu quả nguồn nhân lực. Dưới đây là một số giải pháp hiệu quả cho vấn đề thu hút nguồn nhân lực: Hình thức thu hút nhân lực của doanh nghiệp vừa và nhỏ thông qua mô hình dự án (cấu trúc ma trận) là hiệu quả bởi hình thức thu hút này đã giải quyết thoả đáng các câu hỏi đặt ra đối với DN đó là thu hút để làm gì? Thu hút ai? Thu hút như thế nào? Thu hút tối đa và tìm gọi những người có trình độ cao đóng góp trí tuệ và công sức cho sự phát triển của DN. Ở những đơn vị đặc thù, lĩnh vực đặc biệt có thể ưu tiên tối đa biên chế. Chính sách đãi ngộ thoả đáng đối người lao động có trình độ cao, hiệu suất công tác cao, sẽ thúc đẩy người lao động nỗ lực hơn trong học tập, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Vì vậy, cần có chế độ lương, thưởng cao đối với các chuyên gia đầu ngành. Có chế độ tôn vinh đối với những người có đóng góp lớn, đem lại hiệu quả kinh tế - xã hội cao cho DN. Tạo điều kiện và môi trường thuận lợi nhất để làm việc trong đó chú trọng cả hai mặt vật chất và tinh thần. Về tinh thần tạo môi trường làm việc với trạng thái tâm lý an tâm, an toàn, tin tưởng, phấn khích; bố trí công việc đúng chuyên môn; xét chọn làm chủ nhiệm các đề tài, dự án khoa học công nghệ; được ưu tiên tham gia thi chuyên viên chính, chuyên viên cao cấp. Về vật chất, phải quan tâm giải quyết tốt vấn đề lợi ích trong đó đặc biệt chú trọng lợi ích cá nhân, chính sách tiền lương phải đảm bảo công bằng trong cống hiến, đa dạng hoá các hình thức phân phối, lấy phân phối theo lao động là chủ yếu. Chế độ lương, thưởng về vật chất và tinh thần phải chứng tỏ được sự ưu đãi của DN đối với nhân tài. Ưu tiên trong việc mua đất đai, nhà ở; tăng mức kinh phí hỗ trợ ban đầu; giải quyết nhanh gọn các chính sách ưu đãi.   Có thể nói thu hút và giữ được lao động chất lượng cao là hai vấn đề quan trọng trong việc tạo ra lực lượng lao động có chất lượng ở các cơ sở. Các chủ trương chính sách của DN phải thể hiện được việc chiêu hiền đãi sĩ, trọng dụng nhân tài, khai thác mọi tài năng của người lao động. Chính sách thu hút nhân tài cần bảo đảm các yếu tố: môi trường làm việc thuận lợi và phát triển, người có tài phải được trọng dụng, chế độ đãi ngộ thích đáng. Nhà quản lý, chủ doanh nghiệp cần lưu ý những điểm sau để thu hút và sử dụng nhân viên giỏi một cách hiệu quả: Lãnh đạo phải giỏi: Để lãnh đạo được các nhân viên giỏi đòi hỏi nhà quản trị cũng phải có một số phẩm chất đặc biệt, cả về kỹ năng, chuyên môn và phẩm chất đạo đức… Lãnh đạo một doanh nghiệp phải có trình độ chuyên môn về lĩnh vực mình phụ trách, vì không thể chỉ đạo vấn đề mà mình không nắm vững, những chỉ đạo chung chung rất dễ gây mất lòng tin với cấp dưới. Lãnh đạo công ty phải có cái tâm – đó là tấm lòng với doanh nghiệp và với người lao động. Tâm phải sáng, rõ ràng, chí công vô tư, không yêu ghét tùy tiện, biết yêu thương và chia sẻ với cấp dưới, giúp cấp dưới hoàn thành nhiệm vụ và hướng về công ty. Tin tưởng giao việc cho nhân viên: Một trong những nguyên tắc quan trọng trong quản trị là phải biết tin tưởng người khi đã giao việc và phải giao đúng người đúng việc. Một khi đã giao việc thì phải tin, còn nếu không tin hoặc còn phân vân thì không nên giao việc cho người đó. Nhà quản trị không nên ôm đồm mọi việc chỉ vì thiếu tin tưởng vào khả năng hoàn thành công việc của nhân viên. Thay vì làm tất cả mọi việc, hãy chỉ đóng vai trò là người hướng dẫn, vạch ra hướng đi, đích đến để nhân viên hiểu và đảm nhận công việc. Nhà quản trị chỉ nghiệm thu thành quả cuối cùng của nhân viên mà thôi. Làm được như thế chứng tỏ nhà quản trị có niềm tin ở khả năng của nhân viên và người tài mới có cơ hội thực sự để thể hiện năng lực của mình, qua đó cũng sẽ yêu mến và gắn bó với doanh nghiệp hơn. Có chiến lược phát triển kinh doanh: Người xưa nói: “Chim khôn chọn cành cây mà đậu”. Người giỏi cũng vậy, họ sẽ chọn những ông chủ giỏi, những công ty có triết lý kinh doanh rõ ràng, ngoài mục tiêu lợi nhuận, thì việc chia sẻ trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp cũng là động lực để thu hút và giữ chân người giỏi. Trong xu thế cạnh tranh biến động mạnh mẽ trên thị trường ngày nay, một công ty hoạt động mà không có chiến lược thì khác gì một người đi trên đường mà không xác định mình đi đâu, cứ mặc cho đám đông (thị trường và đối thủ) x