Đề tài Vai trò của Hội phụ nữ trong việc hoà giải mâu thuẫn gia đình trong những năm gần đây

hứng và mâu thuẫn lô gic. Mâu thuẫn biện chứng là mâu thuẫn giữa các mặt đối lập đang tồn tại thực trong chính sự vật. Sự đấu tranh giữa các mặt đối lập ấy với nhau làm cho mâu thuẫn phát triển và khi mâu thuẫn được giải quyết thì chất lượng của sự vật được thay đổi. Mâu thuẫn biện chứng có nhiều loại: Mâu thuẫn bên trong và mâu thuẫn bên ngoài, cơ bản và không cơ bản, chủ yếu và thứ yếu, đối kháng và không đối kháng… các mâu thuẫn ấy đóng vai trò khác nhau trng quá trình phát triển và chúng thể hiện trong các lĩnh vực khác nhau. ( Từ điển bách khoa- Hà Nội 2002, trang 893) 3.4. Mâu thuẫn gia đình. Theo từ điển xã hội học: Mâu thuẫn gia đình là mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình (như ông bà, bố mẹ, con cháu, anh em) nảy sinh những bất đồng, những rạn nứt, xung đột về tình cảm do những va chạm về quyền lợi vật chất và tinh thần. Mâu thuẫn gia đình là khái niêm gần giống với khủng hoảng gia đình: khủng hoảng gia đình là khủng hoảng về thể chế gia đình, gắn liền với quá trình chuyển từ gia đình gia trưởng sang gia đình dân chủ, cũng như gắn liền với sự thay đổi về các giá trị văn hoá và xã hội, với sự phát triển cá tính của các thành viên gia đình. 3.5. Phụ nữ. Theo xã hội học giới, thì phụ nữ được hiểu là một phần của xã hội gồm những người về mặt sinh học thuộc giống cái phân biệt với nửa kia là nam giới thuộc giống đực. Về mặt khoa học phụ nữ được xem xét dưới góc độ khoa học tự nhiên( sinh vật học) có sự khác biệt về giống cái và giống đực, xem xét phụ nữ dưới góc độ khoa học xã hội có liên quan đến nữ giới và nam giới trong xã hội. CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG MÂU THUẪN GIA ĐÌNH TẠI PHƯỜNG HÀNG BỘT NHỮNG NĂM GẦN ĐÂY 1. Điều kiện kinh tế- xã hội của địa bàn nghiên cứu. Phường Hàng Bột là một đơn vị hành chính của quận Đống Đa, thành phố Hà Nội. Phường nằm trên tuyến phố Tôn Đức Thắng chạy từ ngã tư Ô Chợ Dừa đến ngã tư Nguyễn Thái Học thuộc quận Đống Đa. Cộng đồng dân cư của phường Hàng Bột đã sinh sống ở đây từ rất lâu đời. Nhiều ngôi nhà còn lại được xây dựng bằng kiến trúc rất cổ xưa. Một bộ phận dân cư của phường theo đạo thiên chúa giáo, điển hình là sự hiện diện của Nhà thờ Hàng Bột nổi tiếng. Nhân dân nơi đây nổi tiếng ham học và hiếu khách. Trên địa bàn phường Hàng bột còn rất nhiều những di tích lịch sử văn hoá, điều đó đã phần nào nói nên được truyền thống văn hoá của nhân dân nơi đây. Kinh tế của nhân dân trong phường phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây, nhất là sau thời kỳ đổi mới (1986). Tình hình an ninh- chính trị trên địa ban phường tương đối ổn định, các cộng đồng dân cư sống hoà thuận bên nhau. Các chỉ số về phát triển kinh tế- xã hội tăng cao so với những năm trước đây. Nhân dân phần lớn sống bằng nghề buôn bán, kinh doanh các mặt hàng tiêu dùng và hàng thủ công truyền thống trên các cửa hàng mặt phố Tôn Đức Thắng và các phố nhỏ liền kề. Tuy nhiên những năm gần đây trước sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế, công nghiệp hoá- hiện đại hoá thì những mâu thuẫn, những bất đồng trong các mối quan hệ gia đình bắt đầu nảy sinh gây ra những bức xúc và ảnh hưởng tiêu cực đến các giá trị văn hoá gia đình. 2. Thực trạng những mâu thuẫn gia đình ở phường Hàng Bột. 2.1. Đặc điểm chung của các gia đình được phỏng vấn. Gia đình, cái đơn vị nhỏ nhất của xã hội loài người, mặc cho những biến động lớn, nhỏ khi mà tan rã của cả một cộng đồng, một quốc gia thì gia đình vẫn cứ tồn tại bền vững. Là một yếu tố cấu thành cơ cấu xã hội tổng thể, gia đình phản ánh chân thực các mối quan hệ đa dạng và phức tạp. Hiểu kỹ về thiết chế gia đình Việt Nam với tất cả những đặc điểm hình thành, những vận động và chuyển đổi về cấu trúc, về chức năng, về định hướng giá trị cũng như về chiều hướng phát triển của chúng ta là những sự kiện quan trọng để hiểu về xã hội Việt Nam, con người Việt Nam. Chính bởi vai trò quan trọng của gia đình ổn định và phát triển mà ta cần quan tâm đến mối quan hệ giữa các thành viên trong thiết chế gia đình. Những đặc điểm của gia đình với tư cách là một thiết chế xã hội đặc thù bao giờ cũng có tác động đáng kể đến việc thực hiện vị trí, vai trò của các thành viên trong gia đình, những mối quan hệ, những hành động, hành vi ứng xử của cá nhân sẽ cho ta thấy một phần của gia đình nào đó. Kết quả điều tra 100 mẫu gia đình ở phường Hàng Bột tuy không lớn nhưng cũng cho ta nhận diện được một phần những biến động của gia đình, văn hoá gia đình và mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình, nhăm đưa ra một số khuyến nghị tới những nhà lãnh đạo nơi đây nói riêng và các nhà hoạch định chiến lược nói chung tìm ra được những giải pháp tốt nhất để giải quyết các bất hoà trong, mâu thuẫn trong các mối quan hệ gia đình. Sau đây tác giả xin giới thiệu đôi nét về cơ cấu và đặc điểm của các mẫu khảo sát. Bảng1: Số thành viên trong gia đình. Số thành viên trong gia đình Tỷ lệ % 2-4 thành viên 45% 5-6 thành viên 35% 7-8 thành viên 12% Trên 8 thành viên 8% Tổng 100% ( Nguần: Theo ket quả điều tra bảng hỏi) Qua bảng số liệu trên ta thấy, các gia đình có từ 2-4 thành viên chiếm tỷ lệ cao nhất (45%), các gia đình có từ 5-6 thành viên chiếm 35%, các gia đình có từ 7-8 thành viên chiếm tỷ lệ 12%. Như vậy, đa số các gia đình có quy mô nhỏ và quy mô vừa phải. Điều đó theo nhận định chung là rất thuận lợi để các thành viên trong gia đình quan tâm, chăm sóc lẫn nhau. Nhưng chúng ta đã chắc chắn rằng, mô hình quy mô nhỏ liệu đã thuận lợi cho các thành viên trong gia đình thực hiện tốt các vai trò, chức năng của mình hay chưa, chúng ta cần xem tới các đặc điểm về số thế hệ trong gia đình. Bảng 2: Số thế hệ trong gia đình. Số thế hệ Tỷ lệ % 2 thế hệ 71% 3 thế hệ 26% 4 thế hệ 3% Tổng 100% ( Nguần: Theo kết quả điều tra bảng hỏi) Quy mô gia đình nhỏ 2 thế hệ chiếm đa số với tỷ lệ 71% trong số người được hỏi. Gia đình có 3 thế hệ chung sống chiếm tỷ lệ 26% và gia đình 4 thế hệ chiếm 3%. Như vậy, trên địa bàn phường Hàng Bột đa số là gia đình hạt nhân. Tỷ lệ gia đình hạt nhân chiếm ưu thế 71% cũng là một trong những tác động của quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá và là xu thế phát triển của gia đình hiện đại thay vì các gia đình mở rộng ở các xã hội truyền thống trước kia. Đây là điểm mạnh trong việc phát triển kinh tế gia đình và các thành viên có cơ hội quan tâm đến nhau hơn. Tuy nhiên, đối với việc giáo dục các giá trị lối sống tốt đẹp lại bị hạn chế vì khi cha mẹ bận rộn lo toan công việc thì con cái không có người giáo dục chăm sóc và cũng chính từ đây mà các mối quan hệ trong gia đình có dấu hiệu rạn nứt, mâu thuẫn nảy sinh. 2.2. Mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình hiện nay. Theo quan điểm của nhà nghiên cứu Hồ Ngọc Đại thì “ gia đình là một thực thể sống, một tập hợp do nhiều cá nhân cấu thành, cho nên không chứa một thuộc tính nào của cá nhân”. Ông cho rằng gia đình là một khái niệm mới được hình thành từ ba thành phần, gồm : Bố- mẹ- con cái và ông gọi đó là “tam giác gia đình”.Gia đình vì thế mà trở thành một thể chế mới trong đời sống xã hội. Tam giác gia đình thể hiện sự gắn kết trong mối quan liên hệ giữa các thành viên trong gia đình, các thành viên có ảnh hưởng lẫn nhau. Sự bền chặt của gia đình hay không đều xuất phát từ sự bền chặt của chính mối quan hệ này (Trang 36, những nghiên cứu xã hội học về gia đình Việt Nam, NXB KHXH HN, năm 1996). Kết quả thu được khi nghiên cứu mối quan hệ trong gia đình với câu hỏi: Ông (bà) đánh giá như thế nào về các mối quan hệ trong gia đình ta hiện nay?” đã khẳng định được hoà khí trong các gia đình đang là vấn đề cần quan tâm. Bảng 3: Mức độ đoàn kết, hoà thuận trong gia đình. Thực trạng Số lượng (người) Tỷ lệ % Hoà thuân, yêu thương nhau 19 19 Hoà thuận đôi khi xảy ra xung khắc 39 39 Bình thường 20 20 Hay xảy ra xung khắc 22 22 Tổng 100 100 ( Nguồn: Theo kết quả điều tra từ bảng hỏi) Từ kết quả bảng hỏi cho thấy chỉ có 10/100 người được hỏi cho rằng gia đình ngày nay hoà thuận, yêu thương nhau (chiếm 19%) trong khi đó tỷ lệ gia đình hoà thuận nhưng đôi khi xảy ra xung khắc chiếm 39% và đặc biệt gia đình thường xuyên xảy ra xung khắc chiếm 22% nhiều hơn so với tỷ lệ hoà thuận thương yêu nhau. Đây phải chăng là con số đáng báo động cho thực trạng gia đình hiện nay?. Đây là câu hỏi lớn mà chúng ta không thể trả lời ngay được. Tất cả chúng ta đều khẳng định rằng gia đình tốt thì xã hội mới tốt, gia đình không tốt thì xã hội sẽ đứng trước những nguy cơ. Và bởi vậy trong bất kỳ thời đại nào con người cũng coi trọng gia ddinhf, coi đây là một thiết chế không thể thiếu. Nhưng không vì thế mà gia đình luôn tốt, luôn luôn hoà thuận mà vẫn có những bất thường xảy ra trong cuộc sống gia đình. Nghiên cứu mối quan hệ gia đình ở phường Hàng Bột trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá so với trong xã hội truyền thống cho ta thấy một thực trạng đáng báo động cho mỗi chúng ta. Bảng 4: Quan hệ giữa các thành viên trong gia đình hiện nay so với trước kia. Mức độ Số lượng (người) Tỷ lệ % Tốt hơn 16 16 Không thay đổi 13 13 Xấu đi 71 71 Tổng 100 100 (Nguồn: Theo kết quả điều tra từ bảng hỏi) Qua bảng hỏi ta thấy được tỷ lệ người cho rằng mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình hiện nay tốt hơn là 16 người chiếm 16% chỉ có 13 người cho là không thay đổi ( chiếm 13%), trong khi đó 71% cho rằng mối quan hệ gia đình ngày nay xấu đi. Con số này đặt những nhà nghiên cứu về gia đình nói riêng và chính quyền địa phương nơi đây trước những thách thức rằng: Tai sao khi cuộc sống vật chất đầy đủ hơn so với trước kia thì mố quan hệ giữa các thành viên trong gia đình lại xấu đi? Người nông dân trước đây chân lấm tay bùn trăm bề vất vả mà họ vẫn thương yêu đùm bọc nhau với một tình yêu “lá lành đùm lá rách, lá rách ít đùm lá rách nhiều” hay “anh em như thể tay chân”, mà quan hệ gia đình vẫn bền chặt trong khi đó những gia đình ngày nay nói chung và những gia đình đô thị như phường Hàng Bột nói riêng quan hệ giữa các thành viên lại xấu đi. Phải chăng đây là tác động mặt trái của cơ chế thị trường, hay của chính sách phát triển của Nhà Nước có vấn đề?. Từ đây ta hãy đi tìm hiểu nguyên nhân của thực trạng này. Bảng 5: Nguyên nhân ảnh hưởng đến sự thay đổi mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình Mức độ Nguyên nhân Số lượng (người) Tỷ lệ (%) Tổng Có Không Có Không Do tác động mặt trái của nền kinh tế thị trường 55 45 55 45 100% Do lối sống hưởng thụ, tiêu cực 20 80 20 80 100% Do nền tảng gia đình không vững chắc 63 37 63 37 100% Tổng 100% (Nguồn: theo kết quả điều tra từ bảng hỏi) Từ bảng số liệu trên cho thấy có 55 người (55%) cho rằng nguyên nhân gây ảnh hưởng tiêu cực đến mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình là do tác động mặt trái của nền kinh tế thị trường và 20% số người cho rằng thực trạng trên là do lối sống hưởng thụ, tiêu cực của cá nhân và trong đó 63% số người cho rằng mâu thuẫn gia đình là do nền tảng văn hoá gia đình không vững chắc. Như vậy, nhìn chung những người được hỏi đều cho rằng nguyên nhân làm ảnh hưởng tiêu cực đến mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình là do sự tác động mặt trái của nền kinh tế thị trường và do nền tảng văn hoá gia đình không vững chắc. Từ những nguyên nhân trên mà theo điều tra phỏng vấn bằng bảng hỏi thì có tới 90% số người cho rằng quan hệ giữa các thành viên trong gia đình ngày càng xấu đi, trong đó có nhận định của cả các cán bộ Đảng viên, các vị lãnh đạo ở UBND phường đã làm tăng thêm sức thuyết phục của số liệu. Bảng 6: Thực trạng mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình Thực trạng Số lượng (người) Tỷ lệ (%) Xấu đi 90 90 Không ảnh hưởng gì 10 10 Tổng 100 100 (Nguồn: theo kết quả điều tra từ bảng hỏi) Chính Ăng-ghen trong tác phẩm : “Nguồn gốc của gia đình, của chế độ tư hữu và Nhà nước” khi nhắc lại những nhận xét của Mác về “sự giống nhau giữa thiết chế gia đình với những hệ thống chính trị, pháp luật, tôn giáo và triết học” đã cho rằng mọi thiết chế khác đều có thể thay đổi theo những điều kiện kinh tế xã hội khách quan nhưng “chỉ khi nào gia đình đã hoàn toàn thay đổi thì những hệ thống ấy mới hoàn toàn thay đổi” (Các- Mác và Ăng-ghen toàn tập, tập 21, NXBCTQG Hà Nội 1992, trang 57). Cũng chính theo sự phân tích của Ăng-ghen, cơ sở căn bản của bền vững những giá trị gia đình chính là sự chặt chẽ của các quan hệ huyết thống. Nhưng quan h ệ này thậm chí trong khi nhiều chuẩn mực và những giá trị trong gia đình đã có thể thay đổi thì chính bản thân tính huyết thống của nó vẫn cứ “chai sạm rất lâu” Tuy nhiên, từ thực trạng, nguyên nhân phân tích ở trên xét về mối quan hệ gia đình thì đã nảy sinh mâu thuẫn và những mâu thuẫn gia đình này theo quan điểm trên của Mác và Ăng-ghen thì có thể giải quyết được. Đó là mâu thuẫn giữa vợ và chồng, giữa bố mẹ và con cái, giữa anh em ruột và giữa cháu chắt với ông bà. 2.2.1. Mâu thuẫn vợ- chồng. Mối quan hệ vợ chồng là một trong những mối quan hệ cơ bản của gia đình mà nó còn là cơ sở đầu tiên tạo nên gia đình và cũng là nhân tố quan trọng duy trì sự ổn định, phát triển trong suốt quá trình hình thành và phát triển của mỗi một gia đình. Chính vì thế mà trong các quan điểm của thuyết Nho gia nói chung và truyền thống dân tộc Việt Nam nói riêng đều rất coi trọng tình nghĩa vợ chồng “Thuận vợ thuận chồng tát bể Đông cũng cạn”, “ của chồng, công vợ”,…nói lên mức độ quan trọng của mối quan hệ này. Nếu vợ chồng một lòng chung thuỷ sắt son, sát cánh bên nhau, một lòng vượt qua mọi khó khăn thì chắc hẳn gia đình đó sẽ ấm áp và hoà thuận, còn khi gia đình có vợ chồng không sống vì nhau, không chăm lo cho con cái, hay xung đột cãi cọ thì gia đình đó cần có thời gian, công sức để hoàn thiện lại gia đình mình. Tuy nhiên, theo kết quả điều tra về mối quan hệ vợ chồng tại phường Hàng Bột cho thấy: Bảng 7: Quan hệ vợ chồng trong 3 năm trở lại đây. Mức độ quan hệ vợ chồng Số lượng (người) Tỷ lệ % Thương yêu, gắn bó hơn 13 13 Long lẻo hơn 65 65 Thường xuyên có xung đột, cãi cọ 22 22 Tổng 100 100 (Nguồn: Theo kết quả điều tra bảng hỏi) Trong số 100 người được hỏi thì chỉ có 13 người cho rằng quan hệ vợ chồng trong 3 năm gần đây là thương yêu gắn bó hơn ( chiếm 13%), trong khi đó 65 người (65%) cho rằng là lỏng lẻo hơn và 22 người (22%) cho rằng luôn có sự xung đột, cãi cọ trong gia đình. Tỷ lệ lỏng lẻo chiếm đa số chứng tỏ quan hệ vợ chồng ở đây đang có biểu hiện của sự rạn nứt. Và phải chăng chính mối quan hệ nền tảng này lỏng lẻo đã kéo theo những mối quan hệ khác, như: anh chị em ruột, ông bà- cháu chắt, bố mẹ- con cái cũng bị ảnh hưởng theo. Đây cũng là đánh giá của những người dân đóng trên địa bàn phường, con số nói lên bức xúc mà chính họ vừa là người gây ra, vừa là nạn nhân của quá trình phát triển. Từ những xung đột vợ chồng đẵ làm cho tình trạng ly hôn ở đây tăng lên so với những năm trước đó. Ta có kết quả điều tra vê thực trạng ly hôn như sau. Bảng 8: Thực trạng ly hôn 3 năm trở lại đây. Mức độ ly hôn Số lượng (người) Tỷ lệ % Nhiều hơn 79 79 Ít hơn 10 10 Không thay đổi 11 11 Tổng 100 100 (Nguồn Theo kết quả điều tra từ bảng hỏi) Như vậy, có 79% người trả lời cho rằng các cặp vợ chồng li hôn ở các cặp vợ chồng 3 năm trở lại đây nhiều hơn so với trước đây, số người cho rằng tỷ lệ ấy không thay đổi là 11% và chỉ có 10% số người cho là ít hơn. Qua đó ta thấy rằng khi mối quan hệ vợ chồng lỏng lẻo, mâu thuẫn thì đó chính là nguy cơ dẫn đến các cặp vợ chồng li hôn. Bảng 9: Nguyên nhân của tình trạng vợ chồng ly hôn. Nguyên nhân ly hôn Sô lượng Tỷ lệ % Vợ chồng không hợp nhau về sinh lý 6 6 Không có việc làm, thích mua vui hưởng lạc 51 51 Do vợ chồng luôn mâu thuẫn, đánh chửi nhau 41 41 Do bị xung quanh khích bác, chia rẽ 2 2 Tổng 100 100 (Nguồn: Theo kết quả điều tra bằng bảng hỏi) Có 6% người trả lời cho rằng nguyên nhân của tình trạng vợ chồng ly hôn là do không hợp nhau về sinh lý và 2% gia đình tan vỡ là do xung quanh chia rẽ. Đặc biệt điều ta muốn nói ở đây là có tới 51% gia đình có vợ chồng ly dị là do không có việc làm, không có thu nhập và do mâu thuẫn vợ chồng thì chiếm 41%. Thực trạng này quả là vấn đề đáng báo động. Trước vấn đề này thì vai trò của Nhà Nước về tạo việc làm và vai trò của Hội phụ nữ là vô cùng quan trọng. Các cặp vợ chồng ly hôn có thể do chồng hoặc do vợ , bảng số liệu dưới đây sẽ cho ta thấy rõ hơn vấn đề này: Bảng 10: Người đưa ra quyết định ly hôn. Số lượng (người) Tỷ lệ % Tổng Có Không Có Không Người vợ 31 69 31 69 100 Người chồng 69 31 69 31 100 Tổng 100 100 100 100 100 (Nguần: Theo kết quả điều tra bằng bảng hỏi) Nguyên nhân nội tại dẫn đến ly hôn do người chồng là chủ yếu (chiếm 69% số người trả lời “có”), người vợ đưa ra quyết định ly hôn thấp hơn nhiều (31%). Điều này cho ta một giải pháp là muốn làm giảm tình trạng ly hôn thì hãy tác động, giáo dục từ phía người chồng nhiều hơn là từ phía người vợ. Như vậy, mâu thuẫn vợ chồng dẫn tới ly hôn, tan vỡ gia đình là vấn đề nghiêm trọng và nó đang ngày càng lan rộng. Nó sẽ huỷ hoại những giá trị, chuẩn mực văn hoá gia đình mà hậu quả trực tiếp là ảnh hưởng đến chính họ và sau đó là xã hội. Biện pháp triệt để nhất là cần phát huy vai trò của các tổ chức đoàn thể cơ sở, đặc biệt là Hội phụ nữ để hoà giải, giải quyết những mâu thuẫn gia đình, vợ chồng từ khi nó mới nảy sinh mà có nguy cơ dẫn tới ly hôn, mất hạnh phúc gia đình. 2.2.2. Mâu thuẫn giữa bố mẹ với con cái. Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng của Nho giáo, mà theo quan điểm của Nho giáo rất coi trọng nguần gốc, dòng giống và người nối dõi và tội lớn nhất là tội không có người nối dõi và tội bất hiếu với cha mẹ. Còn ở Việt Nam ta, cha ông thường dạy rằng: “Công cha như núi Thái Sơn- nghĩa mẹ như nước trong nguần chảy ra- một lòng thờ mẹ kính cha- cho tròn chữ hiếu mới là đạo con” và còn có câu “ trẻ cậy cha, già cậy con” nhằm nói nên mối quan hệ 0gắn bó giữa bố mẹ và con cái trong gia đình. Gia đình thực sự yên ấm, hạnh phúc khi bố mẹ và con cái hoà thuận. Tuy nhiên theo kết quả điều tra bằng bảng hỏi thì mối quan hệ giữa bố mẹ và con cái đã có dấu hiệu của sự dạn nứt. Bảng 11: Mức độ quan tâm đến con cái của bố mẹ. Mức độ Số lượng (người) Tỷ lệ % Nhiều hơn 38 38 Không thay đổi 19 19 Ít hơn 43 43 Tổng 100 100 (Nguồn: Theo kết quả điều tra bằng bảng hỏi) Có 38 người chiếm tỷ lệ 38% được hỏi cho rằng hiện nay bố mẹ quan tâm đến con cái nhiều hơn và 43 người (43%) có nhận xét ngược lại, trong khi đo chỉ có 19% số người cho rằng không thay đổi. Vậy nguyên nhân của thực trạng bố mẹ ít quan tâm đến con cái hơn là do đâu?. Bảng 12: Nguyên nhân dẫn đến bố mẹ ít quan tâm đến con cái. Nguyên nhân Số lượng (người) Tỷ lệ % Do quá bận kiếm tiền 42 42 Đã giao cho nhà trường quản lý 12 12 Đã cho tiền đầy đủ 17 17 Khác 29 29 Tổng 100 100 ( Nguồn: Theo kết quá điều tra từ bảng hỏi) Nhìn vào bảng ta thấy có tới 42% số người trả lời rằng nguyên nhân khiến bố mẹ ít quan tâm đến con cái là do quá bân kiếm tiền. Trong khi tâm lý đã giao con cho nhà trường quản lý chiếm 12% và đã cho tiền đầy đủ chiếm 17%, còn các nguyên nhân khác chiếm 29%. Kiếm tiền thì tốt nhưng xin các bậc cha mẹ hãy quan tâm nhiều hơn đến con cái mình, bởi chúng chính là chỗ dựa cho mình lúc tuổi già và là mầm non của đất nước. Các bậc cha mẹ đừng nghĩ rằng giao con cho thầy cô là đã hoàn toàn yên tâm, bởi ngoài thời gian ở trường có thầy cô quản lý sẽ còn rất nhiều khoảng thời gian khác dẫn đứa trẻ đến chỗ hư hỏng. Hơn nữa chỉ cho tiền con thôi thì vẫn chưa đủ mà đứa trẻ còn cần cả tình cảm gần gũi thương yêu. Từ chính sự thiếu quan tâm của bố mẹ và gia đình là nguyên nhân chính dẫn tới những đứa trẻ hư hỏng và nghiện ngập và mâu thuẫn giữa bố mẹ và con cái nảy sinh từ đây. Bảng 13: Nguyên nhân dẫn đến những đứa con hư hỏng, nghiện ngập. Nguyên nhân Số lượng (người) Tỷ lệ % Do bạn bè rủ rê 28 28 Do tác động của môi trường sống 23 23 Do thiếu quan tâm của bố mẹ 36 36 Khác 13 13 Tổng 100 100 ( Nguồn : Theo kết quả điều tra bằng bảng hỏi) Theo bảng trên thì đúng là do bố mẹ thiếu quan tâm nên con cái mới hư hỏng (chiếm tới 36%), nhều hơn hẳn so với các nguyên nhân khác. Và cũng từ đây ta hãy nghiên cứu xem thái độ của con cái đối xử với bố mẹ hiện nay như thế nào. Bảng 14: Thái độ của con cái đối với bố mẹ hiện nay. Thái độ Số lượng (người) Tỷ lệ % Tổng Có Không Có Không Nghe lời hơn 41 59 41 59 100 Không thay đổi 68 32 68 32 100 Có nghe lời nhưng hay cãi lại. 75 25 75 25 100 Sự kính trọng giảm sút 84 16 84 16 100 Tổng 100 ( Nguồn: theo kết quả điều tra bằng bảng hỏi) Quan sát từ bảng ta dễ dàng nhận thấy rằng số người trả lời “có” đối với con cái nghe lời bố mẹ hơn thấp hơn so với những người trả lời “có” đối với con cái có nghe lời nhưng hay cãi lại và sự kính trọng cha mẹ giảm sút ( 41% so với 75% và 84%), còn số người trả lời “có” đối với thái độ của con cái đối với bố mẹ không thay đổi là 68% và 32% là “không”. Bảng 15: Mức độ con cái quan tâm, thăm nom đến bố mẹ già hiện nay. Mức độ Số lượng (người) Tỷ lệ % Thường xuyên hơn trước kia 47 47 Ít hơn trước kia 53 53 Tổng 100 100 (Nguồn: Theo kết quả điều tra bảng hỏi) Từ bảng trên cho thấy một thực trạng đáng buồn là số người trả lời là hiện nay con cái thăm nom bố mẹ già ít hơn trước kia chiếm tỷ lệ cao hơn số người trả lời ngược lại ( 53% so với 47%). Có thể nguyên nhân chính dẫn đến thực trạng này là do con cái quá mải kiếm tiền và các hoạt động cá nhân khác. Phải chăng đây là con số đáng mừng hay đáng buồn? Chẳng lẽ xã hội hiện đại đã cuấn con người vào guồng máy thời gian, ai cũng bận rộn lo cho công việc của mình. Thiết tưởng điều đó là chính đáng, song họ có nghĩ đến cha mẹ mình, những người đã sinh thành và nuôi dưỡng mình nên người, những người đã cả cuộc đời lo lắng chắt chiu cho con cháu, bây giờ tuổi già những mong “cậy con” thì con cái lại xa dời bố mẹ. Đây cũng chính là chăn trở của mỗi chúng ta trước vấn đề xã hội bức xúc này và hơn bao giờ hết ngay tư bây giờ chúng ta hãy tìm ra giải pháp tháo gỡ nó! 2.2.3. Mâu thuẫn giữa anh- chị - em ruội. Các cụ ta xưa thường khuyên con cháu về tình cảm anh em: “Anh em như thể tay chân, rách lành đùm bọc dở hay đỡ đần”, Anh em như khúc ruột trên, khúc ruột dưới”, và “ Máu chảy ruột mềm, môi hở răng lạnh”…trong hàng loạt các truyền thuyết cũng như kho tàng tục ngữ ca dao ca ngợi về tình cảm anh em vô cùng phong phú và rộng lớn. Những nét đẹp đó cho đến nay vẫn còn nguyên giá trị và tính thời sự. Có khác chăng chỉ là tính bền chặt và tình cảm thương yêu không còn được như trước ở một số gia đình?. Khi nền kinh tế thị trường vào Việt Nam đã kéo theo nhiều thay đổi lớn ở nhiều lĩnh vực khác nhau: văn hoá, kinh tế, xã hội…do vậy mà lối sống của con người, cung cách ứng xử của các thành viên cũng khác trước. Đặc biệt là khác biệt trong suy nghĩ và hành động của mỗi người khi mà cái “tôi cá nhân” được đặt lên cao hơn cả. Những lợi ích vật chất và “sức mạnh đồng tiền” đã làm cho tình cảm anh em bị sứt mẻ, quan hệ anh em nảy sinh mâu thuẫn. Khi tiến hành khảo sát, nghiên cứu nội dung này, tác giả đã thu lượm được một số thông tin quan trọng mà có thể đây không chỉ là tình trạng riêng của Phường Hàng Bột. Bảng 16: Tình cảm anh em ruột trong các gia đình hiện nay. Tình cảm anh em Số lượng (người) Tỷ lệ % Thương yêu, đoàn kết, tương trợ. 7 7 Bình thường 19 19 Giảm sút do mâu thuẫn vật chất 39 39 Bất hoà gay gắt dẫn đến từ nhau 35 35 Tổng 100 100 (Nguồn: Theo số liệu điều tra bằng bảng hỏi) Có 19% số người được hỏi cho rằng tình cảm anh em trong gia đình ngày nay là bình thường, chỉ có 7% chọn đáp án thương yêu đoàn kết, tương trợ. Đây là tỷ lệ quá ít để đảm bảo mức cân bằng xã hội. Có tới 35% số người cho rằng thực trạng mối quan hệ anh em ruột hiện nay bất hoà gay gắt dẫn đến từ nhau và 39% cho rằng anh em ruột hiện nay sự gắn kết bị giảm sút do mâu thuẫn về vật chất. Trong một cuộc phỏng vấn sâu, tác giả đã trao đổi với ông Nguyễn Văn M (45 tuổi) với nội dung: “Hiện nay, trong phường ta ông nhận thấy có hiện tượng anh em ruột mâu thuẫn quá gay gắt dẫn đến từ nhau không?”, ông vui vẻ cho biết: “ Hiện tượng anh em ruột mâu thuẫn với nhau gay gắt dẫn đến từ nhau không còn lạ gì ở địa bàn tôi hiện nay nữa. Chuyện anh em đánh chửi nhau, tranh chấp với nhau chỉ vài chục phân đất hay vài thứ tài sản bố mẹ chia cho…đến mức hai bên không tự giải quyết được phải phải nhờ đến chính quyền can thiệp, rồi phải đưa nhau ra toà xét xử để khi toà xử xong thì tình ruột thịt máu mủ không còn nữa, hai bên nhìn nhau như kẻ thù, đau lòng lắm cháu ạ. Tuy nhiên vẫn còn rất nhiều gia đình tốt, những tấm gương biết đối nhân xử thế và biết làm giàu từ chính bàn tay khối óc của mình” ( Biên bản phỏng vấn sâu). Nhưng phần lớn trường hợp này là rơi vào các gia đình buôn bán, con cái không được học hành, bố mẹ khong là tấm gương cho con noi theo. Thực tế này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sự ổn định và phát triển của gia đình và xã hội. Vậy đâu là nguyên nhân chính của vấn đề này?. Chúng ta cùng tham khảo bảng số liệu dưới đây. Bảng 17: Nguyên nhân của sự bất hoà trong mối quan hệ anh em ruột. Nguyên nhân Số Lượng( người) Tỷ lệ% Tình cảm