LỜI NÓI ĐẦU
PHẦN 1: Thanh toán không dùng tiền mặt trong nền kinh tế thị trường hiện đại
KHÁI NIỆM
a. Séc cá nhân
b. Thẻ điện tử
PHẦN 2: Vai trò của việc thanh toán bằng thẻ điện tử và séc cá nhân trong nền kinh tế thị trường
1. Những tiện ích của thẻ điện tử và séc cá nhân trong thanh toán không dùng tiền mặt
1.1 Hình thức thanh toán an toàn, tiện lợi, kinh tế
1.2 Mở rộng dịch vụ ngân hàng vào khu vực dân cư, gắn ngân hàng với khách hàng
1.3 Thu hút việc mở tài khoản tại ngân hàng để huy động vốn
1.4 Giảm được lượng tiền mặt trong lưu thông.
PHẦN 3: Thực tiễn của việc thanh toán bằng thẻ điện tử và séc cá nhân ở Việt Nam
1. Thực tiễn thanh toán và một số trở ngại của việc thanh toán bằng thẻ điện tử và séc cá nhân ở Việt Nam.
2. Một số kiến nghị.
KẾT LUẬN
12 trang |
Chia sẻ: huong.duong | Lượt xem: 1176 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Đề tài Vai trò của thanh toán bằng thẻ điện tử và séc cá nhân trong nền kinh tế và thực tế ở Việt Nam, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Môc lôc
Lêi nãi ®Çu
PhÇn 1: Thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn ®¹i
KH¸I NIÖM
SÐc c¸ nh©n
ThÎ ®iÖn tö
PhÇn 2: Vai trß cña viÖc thanh to¸n b»ng thÎ ®iÖn tö vµ sÐc c¸ nh©n trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng
1. Nh÷ng tiÖn Ých cña thÎ ®iÖn tö vµ sÐc c¸ nh©n trong thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt
H×nh thøc thanh to¸n an toµn, tiÖn lîi, kinh tÕ
Më réng dÞch vô ng©n hµng vµo khu vùc d©n c, g¾n ng©n hµng víi kh¸ch hµng
Thu hót viÖc më tµi kho¶n t¹i ng©n hµng ®Ó huy ®éng vèn
Gi¶m ®îc lîng tiÒn mÆt trong lu th«ng.
PhÇn 3: Thùc tiÔn cña viÖc thanh to¸n b»ng thÎ ®iÖn tö vµ sÐc c¸ nh©n ë ViÖt Nam
Thùc tiÔn thanh to¸n vµ mét sè trë ng¹i cña viÖc thanh to¸n b»ng thÎ ®iÖn tö vµ sÐc c¸ nh©n ë ViÖt Nam.
Mét sè kiÕn nghÞ.
KÕt luËn
Lêi nãi ®Çu.
Trªn thÕ giíi thanh to¸n b»ng hai h×nh thøc sÐc c¸ nh©n vµ thÎ ®iÖn tö rÊt phæ biÕn, nhÊt lµ t¹i c¸c níc ph¸t triÓn, viÖc sö dông thÎ ®iÖn tö vµ sÐc c¸ nh©n trong thanh to¸n hµng ho¸ dÞch vô hµng ngµy lµ thãi quen vµ tËp qu¸n cña mçi ngêi d©n. Trong khi ®ã ë ViÖt Nam, hai h×nh thøc nµy gäi lµ míi ®îc ®a vµo hÖ thèng thanh to¸n trong vµi n¨m trë l¹i ®©y. §èi víi nhiÒu ngêi ViÖt Nam, hai côm tõ “sÐc c¸ nh©n vµ thÎ ®iÖn tö” cßn rÊt xa l¹ vµ míi mÎ. V× vËy, më réng c¸c dÞch vô ng©n hµng vµo d©n c th«ng qua thÎ ®iÖn tö vµ sÐc c¸ nh©n vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt nh»m hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng trong giai ®o¹n hiÖn nay lµ rÊt quan träng.
§Ó hiÓu thªm vÒ hai c«ng cô thanh to¸n tuy ®· xuÊt hiÖn tõ nhiÒu n¨m nay nhng còng vÉn cßn rÊt míi mÎ ë níc ta vµ còng lµ ®Ó trang bÞ cho c«ng viÖc sau khi ra trêng, em ®· chän ®Ò tµi “Vai trß cña thanh to¸n b»ng thÎ ®iÖn tö vµ sÐc c¸ nh©n trong nÒn kinh tÕ vµ thùc tÕ ë ViÖt Nam” ®Ó lµm ®Ò tµi tiÓu luËn cho m«n häc cña m×nh. Trong qu¸ tr×nh lµm kh«ng thÓ tr¸nh ®îc nh÷ng thiÕu sãt vµ h¹n chÕ v× vËy em mong nhËn ®îc nh÷ng nhËn xÐt vµ rót kinh nghiÖm tõ phÝa c¸c thÇy c«.
PhÇn 1:
thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn ®¹i
Kh¸i niÖm:
a, SÐc c¸ nh©n: Theo c«ng íc Gionevo n¨m 1931: SÐc lµ mét tê lÖnh tr¶ tiÒn v« ®iÒu kiÖn do mét kh¸ch hµng cña ng©n hµng ký ph¸t cho ng©n hµng ®ã, yªu cÇu trÝch tõ tµi kho¶n cña m×nh mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh ®Ó tr¶ cho ngêi cÇm sÐc hoÆc cho ngêi ®îc chØ ®Þnh trªn sÐc.
SÐc cã nhiÒu lo¹i kh¸c nhau: sÐc ®Ých danh, sÐc v« danh, sÐc tiÒn mÆt, sÐc chuyÓn kho¶n, sÐc b¶o chi, sÐc du lÞch...Khi sö dông bÊt kú lo¹i sÐc nµo ngêi ph¸t hµnh sÐc còng chØ ®îc ph¸t hµnh trong ph¹m vi sè d tµi kho¶n cña m×nh hoÆc trong ph¹m vi sè tiÒn ng©n hµng cho vay ®Ó sö dông sÐc. Khi ®ã ng©n hµng míi nhËn vµ thanh to¸n cho tê sÐc.
b, ThÎ ®iÖn tö:
ThÎ thanh to¸n xuÊt hiÖn lÇn ®Çu tiªn ë Mü vµo nh÷ng n¨m 20. ThÎ thanh to¸n ®îc lµm b»ng chÊt dÎo, cã h×nh ch÷ nhËt, mÆt tríc ®Ò tªn cña thÎ thanh to¸n, sè thÎ, thêi h¹n sö dông vµ tªn chñ thÎ. MÆt sau gåm tªn ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ, ch÷ ký cña chñ thÎ vµ mét b¨ng tõ lu gi÷ c¸c sè liÖu sau: sè cña thÎ, tªn thÎ, gi¸ trÞ sö dông, d÷ liÖu vÒ ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ, m· c¸ nh©n, ngµy hÕt h¹n, giíi h¹n sè tiÒn cho phÐp rót vµ sè d cho phÐp. Cã c¸c lo¹i thÎ th«ng dông sau:
ATM card (thÎ rót tiÒn mÆt t¹i c¸c m¸y rót tiÒn tù ®éng), Credit card (thÎ tÝn dông), Charge card (còng gäi lµ thÎ tÝn dông), Debit card (thÎ ghi nî), Smart card (thÎ th«ng minh). C¸c thÎ nµy ®îc gäi díi nhiÒu tªn kh¸c nhau nhng ®Òu cã 2 môc ®Ých chÝnh lµ cho phÐp chñ thÎ rót tiÒn mÆt vµ thùc hiÖn thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt hoÆc sÐc.
PhÇn 2:
vai trß cña viÖc thanh to¸n b»ng thÎ ®iÖn tö vµ sÐc c¸ nh©n trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng
Nh÷ng tiÖn Ých cña thÎ ®iÖn tö vµ sÐc c¸ nh©n trong thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt
Thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt tuy lµ h×nh thøc thanh to¸n hoµn toµn míi mÎ nhng do u ®iÓm cña chóng mµ tÝnh phæ biÕn trong viÖc sö dông thÎ vµ sÐc c¸ nh©n ë ViÖt Nam ngµy cµng më réng. Nh÷ng u ®iÓm ®ã thÓ hiÖn ë:
H×nh thøc thanh to¸n an toµn, tiÖn lîi, kinh tÕ:
TÝnh an toµn:.
NÕu cã x¶y ra mÊt m¸t th× thÎ ®iÖn tö vµ sÐc c¸ nh©n còng khã bÞ sö dông. V× ®èi víi thÎ ®iÖn tö, muèn sö dông ph¶i biÕt m· c¸ nh©n (PIN) cña thÎ mµ chØ cã chñ thÎ míi biÕt ®îc. Thanh to¸n b»ng SÐc c¸ nh©n còng t¬ng tù vËy, ®èi víi ngêi ph¸t hµnh sÐc kh«ng cã rñi ro nµo v× chØ khi nµo sö dông hä míi ký ph¸t tríc mÆt ngêi thô hëng (theo quy ®Þnh cña ng©n hµng nhµ níc ViÖt Nam) cßn ®èi víi ngêi thô hëng viÖc cÇm mét tê sÐc cã gi¸ trÞ hµng triÖu ®ång vÉn an toµn h¬n gi÷ tiÒn mÆt. NÕu cã x¶y ra mÊt sÐc th× còng gièng nh thÎ ®iÖn tö,ngêi mÊt chØ cÇn b¸o kÞp thêi cho Ng©n hµng biÕt th«ng tin vÒ tê sÐc hay thÎ ®iÖn tö bÞ mÊt th× Ng©n hµng sÏ dõng mäi giao dÞch ®èi víi thÎ ®ã. Tãm l¹i gi÷ sÐc an toµn h¬n gi÷ tiÒn mÆt hay ng©n phiÕu, khi cÇn thiÕt nh÷ng biÖn ph¸p b¶o mËt cã thÓ hoµn toµn thùc hiÖn ®îc trªn c¬ së thèng nhÊt gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng.
TÝnh tiÖn lîi: So víi tiÒn mÆt vµ ng©n phiÕu thanh to¸n, thÎ ®iÖn tö vµ sÐc c¸ nh©n cã nhiÒu u ®iÓm h¬n ®Æc biÖt lµ sù thuËn tiÖn trong viÖc thanh to¸n tiÒn hµng ho¸, dÞch vô mµ kh«ng cÇn dïng tiÒn mÆt ®Ó thanh to¸n víi nh÷ng tiÖn Ých sau: chÝnh x¸c, hiÖu qu¶, tiÕt kiÖm thêi gian vµ c«ng søc cña c¸c bªn liªn quan, t¹o thanh to¸n chi tr¶, tÝn dông tiªu dïng.
TÝnh kinh tÕ: sö dông thÎ ®iÖn tö vµ sÐc c¸ nh©n trong thanh to¸n nãi riªng vµ c¸c h×nh thøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt kh¸c nãi chung gi¶m ®îc chi phÝ cho x· héi nh chi phÝ in tiÒn, huû tiÒn, h háng kh«ng cßn ®ñ tiªu chuÈn lu th«ng, chi phÝ kiÓm ®Õm, vËn chuyÓn tiÒn (tøc lµ gi¶m chi phÝ lao ®éng x· héi) vµ chèng b¹c gi¶ trong hÖ thèng ng©n hµng gióp lu©n chyÓn vèn nhanh trong thanh to¸n, phôc vô tèt nhÊt nhu cÇu chi tiªu vµ s¶n xuÊt kinh doanh, gãp phÇn kiÒm chÕ ®Èy lïi l¹m ph¸t, æn ®Þnh søc mua ®ång tiÒn, cñng cè n©ng cao gi¸ trÞ ®ång tiÒn.
Më réng dÞch vô ng©n hµng vµo khu vùc d©n c, g¾n ng©n hµng víi kh¸ch hµng
HiÖn nay do ®· nhËn thøc ®îc vai trß vµ tiÒm n¨ng to lín cña khèi lîng thanh to¸n trong d©n c, c¸c ng©n hµng khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®· sö dông tæng hîp, ®a d¹ng ho¸ c¸c c«ng cô thanh to¸n trong ®ã dÉn ®Çu lµ sÐc c¸ nh©n vµ thÎ ®iÖn tö. Mét khi thÎ thanh to¸n vµ sÐc c¸ nh©n ®· trë nªn phæ biÕn trong d©n c, viÖc më réng c¸c dÞch vô kh¸c cña ng©n hµng nh më tµi kho¶n c¸ nh©n sÏ trë nªn dÔ dµng h¬n. Khi sè tµi kho¶n c¸ nh©n t¨ng lªn, c¸c ng©n hµng cã thÓ më réng ph¹m vi ho¹t ®éng kinh doanh tõ phôc vô c¸c tæ chøc kinh tÕ sang mét thÞ trêng míi l¹ lµ ph¸t triÓn dÞch vô tiÒn göi thanh to¸n, thÎ tÝn dông, sÐc... vµo khu vùc d©n c.
Thu hót viÖc më tµi kho¶n t¹i ng©n hµng ®Ó huy ®éng vèn.
Më tµi kho¶n c¸ nh©n t¹i ng©n hµng cã nh÷ng lîi Ých nh ®¶m b¶o ®îc an toµn cho ®ång tiÒn ®ång thêi chñ tµi kho¶n ®îc hëng nh÷ng lîi Ých kinh tÕ vµ c¸c tiÖn Ých do ho¹t ®éng ng©n hµng mang l¹i: c¸c tµi kho¶n c¸ nh©n ®îc hëng l·i suÊt tiÒn göi, viÖc rót tiÒn mÆt trªn tµi kho¶n còng thuËn tiÖn dÔ dµng nh rót tiÒn tiÕt kiÖm,.
Cã thÓ thÊy nÕu viÖc sö dông thÎ vµ sÐc c¸ nh©n trong thanh to¸n cña ngêi d©n trë nªn phæ biÕn vµ ph¸t triÓn th× sè lîng tài kho¶n c¸ nh©n ®îc më t¹i c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i sÏ t¨ng lªn ®¸ng kÓ. §ã sÏ lµ nguån vèn kh«ng nhá mµ c¸c ng©n hµng cã thÓ tËn dông ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, ®Çu t, cho vay.
Gi¶m ®îc lîng tiÒn mÆt trong lu th«ng.
Më réng thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ®ang lµ mèi quan t©m rÊt lín kh«ng nh÷ng cña riªng ngµnh ng©n hµng mµ cßn cña nhµ níc nãi chung v× nÕu c«ng t¸c thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ®îc thùc hiÖn tèt sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho thanh to¸n nhanh gän, chÝnh x¸c, tiÕt kiÖm cho x· héi mét lîng chi phÝ kh«ng nhá, gi¶m ®îc lîng tiÒn mÆt trong lu th«ng vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi d©n ®îc tiÕp xóc víi nh÷ng c«ng cô thanh to¸n hiÖn ®¹i v¨n minh, gióp cho c¸c Ng©n hµng ViÖt Nam hoµ nhËp vµo céng ®ång ng©n hµng Quèc tÕ, tõ ®ã n©ng cao ®îc uy tÝn cña NHVN trªn thÕ giíi.
PhÇn 3:
thùc tiÔn cña viÖc thanh to¸n b»ng thÎ vµ sÐc c¸ nh©n ë ViÖt Nam trong thêi gian qua
Thùc tiÔn thanh to¸n vµ mét sè trë ng¹i cña viÖc thanh to¸n b»ng thÎ ®iÖn tö vµ sÐc c¸ nh©n ë ViÖt Nam
KÓ tõ khi ViÖt Nam thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa, cïng víi sù héi nhËp chung vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi, ho¹t ®éng NHVN còng cã nhiÒu ®æi míi. LÇn ®Çu tiªn t¹i ViÖt Nam vµo gi÷a nh÷ng n¨m 90 hÖ thèng Vietcombank (NHNTVN) th«ng qua chi nh¸nh Vietcombank thµnh phè Hå ChÝ Minh kÕt hîp víi ng©n hµng BFCE Singapore ®· tiÕp nhËn thanh to¸n thÎ tÝn dông Visa t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh, sau ®ã më réng ra Hµ Néi vµ mét sè thµnh phè kh¸c. Theo Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam (Vietcombank), vµo ®Çu th¸ng 5/2002, ng©n hµng nµy ®· chÝnh thøc ®a vµo sö dông ®ång lo¹t 30 m¸y rót tiÒn tù ®éng ATM VCB. NÐt kh¸c biÖt cña hÖ thèng nµy so víi ATM cña c¸c ng©n hµng kh¸c lµ c¸c m¸y nµy võa cã thÓ rót tiÒn mÆt b»ng thÎ tÝn dông quèc tÕ, thÎ ghi nî quèc tÕ, kiÓm tra sè d, chuyÓn kho¶n trong hÖ thèng Vietcombank, thanh to¸n ho¸ ®¬n ®iÖn, ®iÖn tho¹i( ¸p dông cho mét sè ®Þa bµn) vµ c¸c dÞch vô gi¸ trÞ gia t¨ng. §©y lµ c¸c ®iÓm giao dÞch tù phôc vô. C¸c kh¸ch hµng cã më tµi kho¶n c¸ nh©n víi sè d ban ®Çu lµ 500.000 ®ång t¹i Vietcombank cã thÓ tham gia dÞch vô ATM víi thêi h¹n sö dông vÜnh viÔn cïng tµi kho¶n cña m×nh, ®îc hëng l·i suÊt kh«ng kú h¹n vµ rót tiÒn bÊt cø lóc nµo trong ngµy vµ chØ mÊt vµi gi©y. §©y lµ cè g¾ng míi cña Vietcombank trong viÖc ®Èy m¹nh ph¬ng thøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. Cho ®Õn n¨m 2004, tèc ®é ph¸t triÓn sè lîng thÎ thanh to¸n, tÝn dông cña c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i ®ang t¨ng nhanh chãng víi tæng sè lîng thÎ trong c¶ níc lµ 500.000 thÎ. ThÎ cña Ng©n hµng Th¬ng m¹i cæ phÇn §«ng ¸ (EAB) tõ ®Çu n¨m ®Õn nay t¨ng rÊt nhanh, tõ 15000 thÎ (cuèi n¨m 2003) lªn ®Õn 62000 thÎ hiÖn nay. Sau 1 th¸ng ®a vµo ho¹t ®éng, thÎ ®a n¨ng Saigon Bankcard cña Ng©n hµng cæ phÇn Sµi Gßn C«ng th¬ng còng ®¹t ®îc 8.500 thÎ...
Nh»m t¹o sù thuËn lîi h¬n cho kh¸ch hµng sö dông thÎ, mét sè ng©n hµng võa ®a ra thªm mét sè lo¹i thÎ míi vµ c¸c dÞch vô míi. Ngoµi 2 lo¹i thÎ tÝn dông néi ®Þa ®Çu tiªn do ng©n hµng ¸ Ch©u ph¸t hµnh lµ ACB-Saigon Tourist vµ ACB- Saigon Co.op, míi ®©y Ng©n hµng ¸ Ch©u vµ c«ng ty §«ng Hng (Citimart) ®· ph¸t hµnh thÎ ACB- Citimart Visa Electron. §©y lµ lo¹i thÎ thanh to¸n quèc tÕ sö dông tiÒn trªn tµi kho¶n cã thÓ mua s¾m( trong ®ã cã siªu thÞ Citimart), rót tiÒn t¹i m¸y ATM. Hay nh Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam (ICB) ®· cho ra m¾t thÎ Incombank cashcard vµo th¸ng 7 n¨m 2004- mét s¶n phÈm cã thÓ coi nh chiÕc “vÝ ®iÖn tö”- ®ùng ®îc tíi 10 triÖu ®ång. §©y lµ ph¬ng tiÖnthanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt dùa trªn c«ng nghÖ thÎ th«ng minh ®Çu tiªn cã mÆt t¹i ViÖt Nam, lµ lo¹i h×nh thÎ n¹p tiÒn tríc vµ sö dông ®Ó thanh to¸n hµng ho¸-dÞch vô. Kh¸ch hµng sö dông thÎ ®a n¨ng cña Ng©n hµng th¬ng m¹i cæ phÇn §«ng ¸ (EAB) cã thÓ tr¶ gãp cíc phÝ tr¶ tríc(850.000) trong ch¬ng tr×nh “ §iÖn tho¹i trao tay” cña S-Fone mµ kh«ng tÝnh l·i suÊt. Kh¸ch sö dông thÎ ®a n¨ng Saigon Bankcard cña Ng©n hµng Sµi Gßn C«ng th¬ng cã thÓ göi tiÒn, rót tiÒn ,thanh to¸n, thÊu chi (sö dông vît møc sè tiÒn cã trong tµi kho¶n 50 triÖu)... ChiÒu ngµy 28/12, chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng TP.HCM vµ C«ng ty §iÖn lùc thµnh phè ®· häp b¸o c«ng bè triÓn khai dÞch vô thanh to¸n tiÒn ®iÖn qua hÖ thèng rót tiÒn tù ®éng. §©y ®îc xem lµ sù kiÖn ®¸nh dÊu viÖc nèi m¹ng trùc tuyÕn thµnh c«ng gi÷a hÖ thèng thu tiÒn cña ®iÖn lùc víi hÖ thèng rót tiÒn tù ®éng ATM cña Vietcombank. Nh vËy, chØ víi m· sè kh¸ch hµng trªn ho¸ ®¬n tiÒn ®iÖn lµ cã thÓ thùc hiÖn thanh to¸n tiÒn ®iÖn t¹i m¸y rót tiÒn tù ®éng cña Vietcombank trong ph¹m vi c¶ níc. §îc biÕt trong thêi gian tíi, Vietcombank sÏ triÓn khai thanh to¸n tiÒn cíc nh ®iÖn tho¹i cè ®Þnh, di ®éng...
Tham gia vµo thÞ trêng thÎ ë ViÖt Nam, kh«ng chØ cã c¸c ng©n hµng trong níc mµ c¸c ng©n hµng níc ngoµi, ANZ Bank lµ mét vÝ dô víi c¸c thÎ Acess card ®· ®îc ph¸t hµnh tõ l©u. C¸c ng©n hµng kh¸c nh HSBC, Citibank, Standard & Chartered Bank còng ®ang cã sù chuÈn bÞ tÝch cùc. Theo «ng Adil Ahmad, Gi¸m ®èc ANZ t¹i ViÖt Nam, c¸c ng©n hµng níc ngoµi cã kinh nghiÖm, cã c«ng nghÖ trong lÜnh vùc thÎ nhng do mét sè h¹n chÕ vÒ ph¸p lý hiÖn nay nªn cha thÓ ph¸t triÓn m¹nh. "Theo tiÕn tr×nh héi nhËp, c¸c h¹n chÕ ®ã sÏ bÞ xãa bá vµ thÞ trêng thÎ sÏ cã sù tham gia m¹nh mÏ cña c¸c ng©n hµng níc ngoµi" «ng Adil Ahmad nãi.
Nh×n chung thÞ trêng thanh to¸n thÎ ë ViÖt Nam kh«ng ngõng ph¸t triÓn. Nhng viÖc më réng h×nh thøc thanh to¸n thÎ vÉn cßn nhiÒu trë ng¹i: khã kh¨n tríc hÕt mµ c¸c NHTM ®· gÆp lµ thãi quen dïng tiÒn mÆt cña ngêi d©n. Sö dông thÎ trong thanh to¸n lµ h×nh thøc th«ng dông kh¾p toµn cÇu nhng cßn míi mÎ ë ViÖt Nam.ViÖc lu hµnh sÐc c¸ nh©n mµ ngµnh ng©n hµng triÓn khai tõ gi÷a n¨m 1995 còng ®ang tiÕn hµnh chËm, tuy ®· ®îc mét bé phËn d©n c chÊp nhËn nhng sè lîng thanh to¸n kh«ng nhiÒu. Ngay t¹i Hµ Néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh sè lîng ph¸t hµnh cßn thÊp so víi tiÒm n¨ng cña nh÷ng thµnh phè ®«ng d©n cã dÞch vô t¬ng ®èi ph¸t triÓn. §iÒu ®ã chøng tá muèn thay ®æi thãi quen dïng tiÒn mÆt cña ngêi d©n ph¶i cã qu¸ tr×nh chuÈn bÞ l©u dµi. H¬n n÷a, víi tËp qu¸n mua b¸n, sinh ho¹t hiÖn nay, c¸c ph¬ng tiÖn mua b¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt cha ph¸t huy hÕt c¸c mÆt tèi u cña nã. Thu nhËp b×nh qu©n cña ngêi d©n cßn thÊp còng lµ ®iÓm h¹n chÕ viÖc sö dông thÎ trong khu vùc d©n c. MÆt kh¸c, mét sè ngêi cã thu nhËp cao nhng trèn thuÕ thu nhËp, muèn sö dông thÎ l¹i ng¹i më tµi kho¶n t¹i ng©n hµng v× sî bÞ kiÓm tra ph¹t thuÕ... Vµ nÕu sö dông thÎ trong níc th× viÖc tæ chøc tiÕp nhËn thÎ vÉn cßn h¹n hÑp. Tríc nay, n¬i tiÕp nhËn c¸c lo¹i thÎ thanh to¸n quèc tÕ vèn chØ dµnh cho kh¸ch níc ngoµi nªn nã hÇu hÕt chØ sö dông ë c¸c kh¸ch s¹n, nhµ hµng hoÆc c¸c siªu thÞ lín.
VÒ phÝa c¸c ng©n hµng, b¶n th©n c¸c ng©n hµng trong viÖc tiÕp thu kü thuËt vµ c«ng nghÖ thanh to¸n míi còng cã nhiÒu trë ng¹i. Trong hoµn c¶nh ViÖt Nam ®ang cè hoµ nhËp vµo m¹ng líi quèc tÕ, c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ph¶i chÊp nhËn m¹o hiÓm khi quyÕt ®Þnh ®Çu t vµo lÜnh vùc míi mµ sè vèn ®Çu t cã thÓ lªn ®Õn hµng triÖu ®« la Mü. Ngay c¶ viÖc t×m nguån ®Çu t còng lµ mét vÊn ®Ò khã kh¨n, nhng ph¶i cã ®Çu t th× míi ®îc c¸c tæ chøc thÎ tÝn dông quèc tÕ chÊp nhËn cho chóng ta gia nhËp “gia ®×nh”cña hä.
Tuy nhiªn nh÷ng khã kh¨n trë ng¹i dÇn dÇn sÏ ®îc kh¾c phôc bëi v× bªn c¹nh nh÷ng khã kh¨n trë ng¹i ®ã viÖc ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ ë ViÖt Nam ®ang gËp nh÷ng thuËn lîi. ®ã lµ : nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®anh æn ®Þnh vµ ®i vµo ph¸t triÓn, l¹m ph¸t ®îc kiÒm chÕ, gi¸ trÞ ®ång tiÒn æn ®Þnh. Bªn c¹nh ®ã, ng©n hµng ®· cã nh÷ng tiÕn bé trong c«ng nghÖ vµ trong kh©u phôc vô. HÖ thèng ng©n hµng bíc ®Çu chiÕm ®îc lßng tin cña c«ng chóng, thÓ hiÖn qua viÖc sè d tiÒn göi tiÕt kiÖm cña d©n chóng liªn tôc t¨ng m¹nh trong nh÷ng n¨m qua. ®iÒu ®ã sÏ t¹o ®iÒu kiÖn viÖc ph¸t triÓn tµi kho¶n c¸ nh©n vµ viÖc sö dông ph¬ng tiÖn thanh to¸n cña ng©n hµng. Võa qua lÕ ký kÕt tho¶ thuËn hîp t¸c ph¸t triÓn thÞ trêng thÎ gi÷a 12 Ng©n hµng ViÖt Nam ®· diÔn ra t¹i Hµ Néi. Sù kiÖn nµy ®îc ®¸nh gi¸ lµ mét trong nh÷ng bíc ®i quan träng ®Ó ph¸t triÓn réng r·i h¬n n÷a giao dÞch thÎ ë ViÖt Nam. MÆt kh¸c, c«ng nghÖ tin häc, viÔn th«ng ë ViÖt Nam ®ang ph¸t triÓn m¹nh. §©y lµ nh©n tè hç trî m¹nh cho viÖc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin cña ng©n hµng trong ®ã cã thÎ tÝn dông. Sù thõa hëng c¸c thµnh tùu khoa häc, kinh nghiÖm cña c¸c ng©n hµng ®i tríc còng lµ mét thuËn lîi kh«ng nhá ®èi víi viÖc thanh to¸n thÎ ë níc ta.
ViÖc ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh dÞch vô míi hiÖn nay cña c¸c ng©n hµng trong níc ®îc ®¸nh gi¸ lµ yªu cÇu tÊt yÕu. HiÖp ®Þnh Th¬ng m¹i ViÖt-Mü ®· ®îc th«ng qua, tiÕn tr×nh héi nhËp ®ang ®Õn gÇn, sÏ cho phÐp c¸c ng©n hµng níc ngoµi víi kinh nghiÖm, dÞch vô phong phó thuËn tiÖn cho kh¸ch hµng sÏ lµ nh÷ng ®èi thñ manh trong viÖc c¹nh tranh víi c¸c ng©n hµng trong níc. ViÖc hiÖn ®¹i hãa ng©n hµng, t¨ng c¸c lo¹i h×nh dÞch vô sÏ gióp t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ ®¶m b¶o vÞ thÕ cña c¸c ng©n hµng trong níc ngay t¹i s©n nhµ.
Mét sè kiÕn nghÞ
VÒ phÝa c¸c ng©n hµng
Ng©n hµng nhµ níc cÇn cã chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p hç trî c¸c ng©n hµng trong níc trong giai ®o¹n ®Çu ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ vÒ c¬ së vËt chÊt, kü thuËt còng nh c¸c chÕ ®é u ®·i ®Æc biÖt ®Ó gi¶m bít khã kh¨n trong c¹nh tranh víi ng©n hµng níc ngoµi.
Më réng m¹ng líi dÞch vô vµ c¸c c¬ së chÊp nhËn thÎ
Chóng ta cã thÓ më téng m¹ng líi c¬ së chÊp nhËn thÎ b»ng c¸ch tuyªn truyÒn, gi¶i thÝch tr¸nh t×nh tr¹ng hiÓu nhÇm chØ cã ng©n hµng míi cã lîi trong dÞch vô nµy v× ®©y lµ dÞch vô ng©n hµng. H¬n n÷a, c¸c ng©n hµng ph¶i x©y dùng mét møc phÝ hÊp dÉn ®èi víi c¸c c¬ së chÊp nhËn thÎ t¹o ra mét c¸ch “¨n chia” lîi nhuËn hîp lý gi÷a c¸c ng©n hµng vµ c¬ së chÊp nhËn thÎ.
Ph¸t triÓn m¹ng líi c¬ së chÊp nhËn thÎ tríc hÕt ph¶i u tiªn nh÷ng n¬i cã ho¹t ®éng kinh tÕ s«i næi nhÊt, c¸c trung t©m du lÞch, dÞch vô, siªu thÞ, kh¸ch s¹n... tËp trung ë c¸c thµnh phè lín. Sau ®ã, cã chiÕn lîc cô thÓ l©u dµi ®Ó thiÕt lËp nh÷ng ®iÓm thanh to¸n thÎ trªn kh¾p c¶ níc theo tû lÖ phï hîp (cã thÓ theo tû lÖ d©n c, møc sèng, thu nhËp, gi¸ c¶..), ®¶m b¶o kh¸ch hµng lu«n lu«n cã c¶m gi¸c thuËn tiÖn vµ thÊy ®îc sù thuËn tiÖn khi sö dông thÎ tÝn dông.
Bªn c¹nh m¹ng líi c¬ së chÊp nhËn thÎ ph¶i ®ång thêi ph¸t triÓn m¹ng líi ATM. ViÖc l¾p ®Æt c¸c m¸y ATM t¹i nh÷ng n¬i c«ng céng nh nhµ ga, s©n bay, bu ®iÖn... vµ ngay c¶ trong c«ng së cho kh¸ch hµng thÊy ®îc sù tiÖn Ých cña thÎ tÝn dông vµ thÊy ®îc r»ng ng©n hµng lu«n ë ngay c¹nh hä, lµ ngêi b¹n ®¸ng tin cËy cña hä. H¬n n÷a cßn ph¶i ph¸t triÓn chiÒu s©u cña c¬ së chÊp nhËn thÎ b»ng c¸ch trang bÞ ®Çy ®ñ trang thiÕt bÞ cÇn thiÕt phôc vô thanh to¸n thÎ, ®¶m b¶o phôc vô kh¸ch hµng kÞp thêi,nhanh chãng ®¶m b¶o an toµn tr¸nh mäi rñi ro trong thanh to¸n.
§Èy m¹nh viÖc më tµi kho¶n c¸ nh©n b»ng viÖc ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc më tµi kho¶n, l·i suÊt hÊp dÉn, më tµi kho¶n mét n¬i nhng cã thÓ thanh to¸n ë nhiÒu n¬i... vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c chñ doanh nghiÖp tr¶ l¬ng cho c«ng nh©n vµo tµi kho¶n c¸ nh©n còng nh viÖc c¸ nh©n thùc hiªn thanh to¸n chi tr¶ tÝn dông th«ng qua tµi kho¶n cña hä t¹o thãi quen trong mäi tÇng líp d©n c më vµ dïng tµi kho¶n cña m×nh ®Ó chi tr¶.
VÊn ®Ò møc phÝ
C¸c ng©n hµng cÇn xem xÐt vÊn ®Ò møc phÝ ®èi víi c¸c lo¹i thÎ quèc tÕ
MÆc dï c¸c møc phÝ hiÖn nay ®· gi¶m (tríc ®©y møc phÝ rót tiÒn mÆt cña thÎ Visa vµ Mastercard lµ 4% sè tiÒn rót th× hiÖn nay ®· gi¶m xuèng cßn 3% sè tiÒn rót , c¸c ng©n hµng còng cÇn ph¶i xem xÐt, ®iÒu chØnh møc phÝ phï hîp h¬n n÷a ®Ó kh¸ch hµng thanh to¸n thÎ ë ViÖt Nam ®ì thua thiÖt vµ ®Ó thu hót nhiÒu kh¸ch hµng h¬n.
§Çu t x©y dùng ph¬ng tiÖn kü thuËt, kiÖn toµn ®éi ngò c¸n bé.
Ph¬ng tiÖn kü thuËt còng nh tr×nh ®é nãi chung cña ta cha thÓ theo kÞp ®îc hÖ thèng ng©n hµng níc ngoµi. Ph¬ng tiÖn kü thuËt cña ta cßn l¹c hËu nªn viÖc n¾m b¾t th«ng tin cßn cha ®îc nhanh chãng. V× vËy chóng ta ph¶i ®Çu t, thay ®æi c«ng nghÖ, t¹o ra ®îc c¬ së vËt chÊt kü thuËt v÷ng ch¾c lµm bµn ®¹p cho viÖc ph¸t triÓn thanh to¸n thÎ ë ViÖt Nam.
Ph¶i x©y dùng trung t©m ®µo t¹o c¸n bé c¶ vÒ nghiÖp vô lÉn kü thuËt ®Ó ®¶m b¶o cho viÖc thanh to¸n thuËn tiÖn tr¸nh thiÕu sãt. Ph¶i cã nh÷ng nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, chiÕn lîc ®Ó t¹o ra nh÷ng bíc tiÕn ®¸ng kÓ víi lo¹i h×nh thanh to¸n nµy.
Ngoµi ra cßn cã mét sè biÖn ph¸p kh¸c n÷a nh:
CÇn ph¶i cã ch¬ng tr×nh MKT ®Ó ph¸t triÓn s¶n phÈm v× thÎ chÝnh lµ mét s¶n phÈm cña ngµnh ng©n hµng. Chóng ta cÇn ph¶i cã nh÷ng h×nh thøc qu¶ng c¸o ®Ó mäi ngêi hiÓu biÕt ®Çy ®ñ vÒ s¶n phÈm “tiÒn nhùa” nµy th«ng qua ®ã sÏ t¹o ®îc thÞ trêng trong níc víi nhiÒu kh¸ch hµng. C¸c ng©n hµng ph¸t hµnh cÇn ®Çu t cho s¶n phÈm cña m×nh mét kho¶n tiÒn ®Ó qu¶ng c¸o trªn c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng nh b¸o, ®µi, TV, pano, ¸p phÝch...
C¸c ng©n hµng tham gia thanh to¸n thÎ cÇn cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi nhau h¬n. Sù liªn kÕt gi÷a c¸c ng©n hµng lµm cho thÞ trêng thanh to¸n thÎ trong níc më réng h¬n b»ng c¸ch c¸c ng©n hµng sÏ chÊp nhËn thanh to¸n thÎ cña nhau, ®ång thêi t¹o nªn sù giao lu gi÷a c¸c ng©n hµng gióp cho kh¸ch hµng trong viÖc sö dông thÎ c¶m thÊy tho¶i m¸i h¬n, thuËn tiÖn h¬n, gióp c¸c ng©n hµng ph¸t hµnh kh«ng x©m ph¹m vµo thÞ trßng cña nhau t¹o nªn sù hµi hoµ cña m«i trêng thanh to¸n thÎ tr¸nh ®îc nh÷ng xung ®ét kh«ng ®¸ng cã gi÷a c¸c ng©n hµng.
T¹o m«i trêng thuËn lîi cho thanh to¸n thÎ.
VÒ m«i trêng ph¸p lý: CÇn ®Ò ra nh÷ng chÝnh s¸ch, v¨n b¶n ph¸p lý phï hîp. Bªn c¹nh ®ã, lµm tèt c«ng t¸c gi¸o dôc, n©ng cao ý thøc t«n träng ph¸p luËt cho ngêi d©n. xÐt vÒ khÝa c¹nh nµo ®ã, vÞªc tù gi¸c thi hµnh ph¸p luËt cña ngêi d©n ViÖt Nam lµ kh«ng tèt, ý thøc t«n träng ph¸p luËt cha cao. VÝ dô, viÖc ®Æt mét m¸y ATM ë n¬i c«ng céng nh nhµ ga th× chi phÝ bá ra ®Ó b¶o vÖ cã khi lín h¬n lîi tøc ng©n hµng thu ®îc. Nh vËy ng©n hµng nhµ níc ph¶i ban hµnh nh÷ng quy ®Þnh, h×nh ph¹t trong viÖc thanh to¸n thÎ ®Ó cho ngêi d©n thÊy ®îc sù can thiÖp còng nh qu¶n lý cña nhµ níc. Trong v¨n b¶n ph¶i quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña ng©n hµng vµ kh¸ch hµng.
VÒ m«i trêng kinh tÕ x· héi: nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn vµ hoµ nhËp víi céng ®ång thÕ giíi, thu hót nhiÒu vèn ®Çu t níc ngoµi sÏ ph¸t triÓn viÖc sö dông thÎ cña ngêi níc ngoµi t¹i ViÖt Nam. NÒn kinh tÕ ph¸t triÓn æn ®Þnh còng kÐo theo sù ph¸t triÓn cña thanh to¸n thÎ. ChÝnh trÞ æn ®Þnh còng lµ mét c¬ së tÊt yÕu cña ph¸t triÓn thanh to¸n thÎ: ngêi d©n cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ cña m×nh, t¹o thu nhËp æn ®Þnh v× vËy ph¸t sinh nhu cÇu dïng thÎ; chÝnh trÞ æn ®Þnh, giao lu kinh tÕ më réng, ngêi níc ngoµi tíi ViÖt Nam nhiÒu còng dÉn ®Õn ph¸t triÓn thanh to¸n thÎ; chÝnh trÞ æn ®Þnh t¹o ®iÒu kiÖn h×nh thµnh, më réng quan hÖ cña hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam vµ níc ngoµi, h×nh thµnh, ph¸t triÓn thÞ trêng thanh to¸n thÎ trong níc vµ quèc tÕ.
Do ®ã, ®Ó më réng vµ ph¸t triÓn thanh to¸n thÎ, chóng ta ph¶i ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ, æn ®Þnh chÝnh trÞ, x©y dùng mét x· héi v¨n minh.
kÕt luËn
Vai trß cña thÎ ®IÖn tö vµ sÐc c¸ nh©n trong nÒn kinh tÕ lµ kh«ng thÓ phñ nhËn. Do ®ã viÖc më réng thanh to¸n b»ng sÐc c¸ nh©n vµ thÎ ®IÖn tö trong ®êi sèng d©n c lµ mét chñ tr¬ng rÊt ®óng ®¾n vµ cã tÇm chiÕn lîc quan träng trong nÒn kinh tÕ, nh»m thùc hiÖn môc tiªu biÕn c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i trë thµnh ngêi b¹n cña mäi tÇng líp d©n c. Mäi thanh to¸n, giao dÞch c¸ nh©n ®Òu ®îc thùc hiÖn th«ng qua ng©n hµng, qua ®ã ng©n hµng cã thÓ kiÓm so¸t ®îc khèi lîng tiÒn tÖ trong lu th«ng, gi¶m ®Õn møc thÊp nhÊt lîng tiÒn mÆt ®anh lu hµnh, thu hót lîng tiÒn nhµn rçi trong d©n c phôc vô nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ.
Tuy nhiªn, chóng ta cßn gÆp rÊt nhiÒu trë ng¹i mµ viÖc gi¶I quyÕt kh«ng thÓ thùc hiÖn trong thêi gian ng¾n mµ cÇn cã thêi gian, cã sù nghiªn cøu kü lìng cña NHNN vµ c¸c NHTM ®ång thêi còng ph¶I cã sù ñng hé tõ c¸c ngµnh c¸c cÊp nhÊt lµ tõ phÝa kh¸ch hµng, nh÷ng ngêi quyÕt ®Þnh rÊt lín ®Õn sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña hai h×nh thøc thanh to¸n nµy. Nh «ng Phïng Kh¾c KÕ- tæng gi¸m ®èc ng©n hµng c«ng th¬ng ViÖt Nam ®· nãi “Víi nh÷ng bíc ®Çu ®· thùc hiÖn ®îc ë hÖ thèng ng©n hµng, dÞch vô chi tr¶ sÏ tiÕn mét bíc dµI trong viÖc phæ biÕn giao dÞch kh«ng dïng tiÒn mÆt trong 5 ®Õn 10 n¨m tíi”. Vµ viÖc ph¸t triÓn thanh to¸n b»ng thÎ vµ sÐc lµ mét nh©n tè trong viÖc ph¸t triÓn c¸c dÞch vô kh¸c ®Ó híng nÒn kinh tÕ ViÖt Nam héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi hiÖn nay.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- L0681.doc