Đề tài Xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ và quá trình hội nhập kinh tế quốc tế

a. PHầN Mở ĐầU Khi nước ta bị thực dân Pháp xâm lược nước ta chúng dùng quyền lực về chính trị để chèn ép nhân dân ta về kinh tế. Và từ những đặc quyền về kinh tế chúng quay lại áp bức chúng ta về chính trị. Nguyên nhân căn bản do nước ta là một nước nông nghiệp lạc hậu, việc phát triển kinh tế phải dựa vào bọn thực dân Pháp. Và thực tế đã chứng minh rằng khi chúng ta giành được độc lập, giành được quyền tự chủ, nước ta đã thoát khỏi đói nghèo và đi theo con đường xã hội chủ nghiã. Cho đến nay chúng ta đã đạt được nhiều thành tựu lớn về kinh tế đặc biệt khi Việt Nam là một thành viên cuả WTO thì vị thế của chúng ta trên trường quốc tế càng được khẳng định. Ngày nay, trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế của thế giới, khi sự phụ thuộc lẫn nhau về kinh tế ngày càng gia tăng, các nước trên thế giới đều rất coi trọng đến khả năng độc lập tự chủ về kinh tế nhằm bảo đảm lợi ích chính đáng của quốc gia, dân tộc mình. Một quốc gia dù lớn hay nhỏ, độc lập tự chủ về kinh tế luôn cơ sở để giữ vững độc lập tự chủ về chính trị và tăng cường độc lập tự chủ của quốc gia. Không thể có độc lập tự chủ về chính trị trong khi bị lệ thuộc về kinh tế. Điều đó càng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với nước ta, một nước bỏ qua giai đoạn TBCN tiến lên theo con đường XHCN trong hoàn cảnh quốc tế diễn biến đầy biến động. Trước xu thế hội nhập kinh tế quốc tế kinh tế và hội nhập kinh tế quốc tế thì việc nước ta tham gia là đương nhiên, nhưng để hội nhập có hiệu quả thì chúng ta phải phân tích được mối liên hệ giữa xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ và hội nhập kinh tế quốc tế. Chính vì tính thời đại và tầm quan trọng của hai vấn đề này mà em chọn đề tài: “Xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ và quá trình hội nhập kinh tế quốc tế”. Em hi vọng rằng bài viết này sẽ đóng góp phần nhỏ vào cách nhìn nhận về vấn đề xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế - vấn đề thực sự quan trọng mang tính cấp thiết của nước ta hiện nay. Tiểu luận gồm các phần: A. Phần mở đầu. B. Phần nội dung. 1. Cơ sở lý luận chung về nền kinh tế độc lập tự chủ và hội nhập kinh tế quốc tế. 1.1. Về hội nhập kinh tế quốc tế. 1.1.1. Thế nào là hội nhập kinh tế quốc tế? 1.1.2. Tính tất yếu khách quan của hội nhập kinh tế quốc tế. 1.1.3. Những nguyên tắc cơ bản trong hội nhập kinh tế quốc tế ở nước ta hiện nay. 1.2. Về xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ định hướng XHCN. 1.2.1. Thế nào là nền kinh tế độc lập tự chủ? 1.2.2. Tính tất yếu phải xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. 2. Mối quan hệ giữa xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ với quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. 2.1. Biện chứng giữa giữ vững độc lập tự chủ về kinh tế với chủ động hội nhập kinh tế quốc tế. 2.2. Hội nhập kinh tế quốc tế có hiệu quả tạo điều kiện cần thiết để xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ 2.3. Độc lập tự chủ về kinh tế tạo cơ sở cho hội nhập kinh tế quốc tế có hiệu quả C. Kết luận. D. Danh mục tài liệu tham khảo. B.Phần nội dung 1. Cơ sở lý luận chung về nền kinh tế độc lập tự chủ và hội nhập kinh tế quốc tế. 1.1. Hội nhập kinh tế quốc tế. 1.1.1. Thế nào là hội nhập kinh tế quốc tế? Hội nhập kinh tế quốc tế là quá trình tham gia của một nước vào phân công lao động quốc tế. Thế giới bước vào kỉ nguyên mới đang chứng kiến quá trình hội nhập kinh tế quốc tế kinh tế ngày càng phát triển như một xu thế khách quan. Đó là quá trình các quan hệ kinh tế vượt qua khỏi biên giới quốc gia và khu vực, lan toả ra phạm vi toàn cầu và cạnh tranh với vô số nền kinh tế có sự phát triển mạnh mẽ của lực lượng sản xuất với trình độ công nghệ rất cao. Hội nhập kinh tế quốc tế vừa được coi là một cơ hội lớn thu hút ngày càng nhiều nước tham gia lại vừa được coi như một vấn đề như một thách thức đối với nhiều quốc gia đặc biệt là các nước đang phát triển(có Việt Nam). Nội dung chủ yếu của hội nhập kinh tế quốc tế mà nước ta cần và có thể tham gia từng bước là mở cửa thị trường về thương mại, đầu tư và dịch vụ. 1.1.2. Tính tất yếu khách quan của hội nhập kinh tế quốc tế. Trước đây tính xã hội hoá của quá trình sản xuất chủ yếu mới chỉ nằm bên trong biên giới của từng quốc gia, nó gắn các quá trình sản xuất, kinh doanh riêng rẽ lại với nhau, hình thành các tập đoàn kinh tế quốc. Nhờ vậy, quan hệ sở hữu về tư liệu sản xuất đã có sự thay đổi đáng kể và hình thành nên sở hữu hỗn hợp. Ngày nay, một mặt do trình độ phát triển cao của lực lượng sản xuất là cho tính xã hội hoá của nó vượt ra khỏi phạm vi biên giới quốc gia, lan toả sang các quốc gia trong khu vực và trên thế giới. Những quốc gia chậm trễ trong hội nhập kinh tế quốc tế thường phải trả giá bằng chính sự tụt hậu của mình, ngược lại với những nước vội vã không phát huy nội lực, không chủ động hội nhập cũng bị trả giá.. Mặt khác, tự do hoá thương mại cũng đang trở thành xu hướng tất yếu và được xem là nhân tố quan trọng thúc đẩy buôn bán giao lưu giữa các quốc gia vì thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao mức sống của mọi quốc gia. Vì vậy, các quốc gia trên thế giới đều sửa chữa các chính sách theo hướng mở cửa, giảm và tiến tới dỡ bỏ các rào cản thương mại, tạo điều kiện cho việc lưu chuyển các nguồn lực và hàng hoá tiêu dùng giữa các quốc gia ngày càng thuận lợi hơn, thông thoáng hơn. 1.1.3. Những nguyên tắc cơ bản trong hội nhập kinh tế quốc tế ở nước ta. Phải nắm vững phương châm chủ động, vừa hợp tác vừa đấu tranh, vừa kiên quyết vừa mềm dẻo, nhằm bảo vệ được lợi ích chính đáng của ta đồng thời tranh thủ được các thời cơ thuận lợi trong hội nhập. Trong bất cứ tình huống nào cũng phải luôn luôn chủ động, giành thế chủ động Bảo đảm giữ vững độc lập tự chủ và định hướng XHCN, bảo đảm vững chắc an ninh quốc gia, giữ yên giá trị truyền thống và bản sắc văn hoá dân tộc, bảo vệ và cải thiện môi trường. Trong các mối quan hệ quốc tế đều phải giữ vững nguyên tắc bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau và cùng có lợi: không để thiệt hại đến lợi ích mà nước ta được hưởng và chia sẻ lợi ích nhất định đối với các đối tác tuỳ theo mức đóng góp của các bên tham gia hợp tác. Thực hiện nhất quán chủ trương đa phương hoá, đa dạng hóa trong quan hệ kinh tế quốc tế nhằm bảo đảm lợi ích của đất nước, giữ vững độc lập tự chủ và sự cân bằng trong các mối quan hệ, tránh sự lệ thuộc một chiều vào một hoặc một số đối tác. Phải thường xuyên nâng cao cảnh giác, phải cảnh giác trước những âm mưu và thủ đoạn của các thế lực thù địch muốn lợi dụng quan hệ kinh tế thương mại để thực hiện, xâm nhập phá hoại chế độ ta. 1.2. Xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ định hướng xã hội chủ nghĩa. 1.2.1. Thế nào là nền kinh tế độc lập tự chủ ? Quan niệm về nền kinh tế độc lập tự chủ trong thời gian trước đây và hiện nay có những nét khác nhau. Theo cách hiểu thông thường và truyền thống, một nền kinh tế độc lập tự chủ là một nền kinh tế phát triển toàn diện, có thể tự tồn tại không cần phải dựa vào bất cứ nguồn lự kinh tế bên ngoài nào. Nó có khả năng tự thoả mãn những nhu cầu mọi mặt của đời sống xã hội, an ninh quốc phòng. Nền kinh tế này tồn tại ở các nước có điều kiện tự nhiên lí tưởng và có trình độ khoa học công nghệ thật sự phát triển. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, nền kinh tế độc lập tự chủ là nền kinh tế trước những biến động của tình hình quốc tế có khả năng hoạt động một cách bình thường và ít bị tổn thương trước những thay đổi của thế giới; trong bất cứ tình huống nào nó cũng có thể duy trì được các hoạt động bình thường của xã hội và phục vụ đắc lực cho các mục tiêu an ninh quốc phòng của đất nước. Như vậy, nền kinh tế độc lập tự chủ là nền kinh tế không bị lệ thuộc vào nước khác, một tổ chức kinh tế nào đó về đường lối chính sách phát triển, không bị bất cứ ai dùng những điều kiện kinh tế tài chính, thương mại viện trợ... để áp đặt, khống chế. Bảo đảm độc lập về kinh tế cũng có nghĩa là bảo đảm vững chắc định hướng xã hội chủ nghĩa và giá trị truyền thống, bản sắc văn hoá dân tộc trong công cuộc phát triển kinh tế, tiến hành công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. 1.2.2. Tính tất yếu phải xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế Nền kinh tế độc lập tự chủ trong quá trình hội nhập bảo đảm tính an toàn cho mỗi nền kinh tế. Bên cạnh những tác động tích cực, hội nhập kinh tế quốc tế cũng đặt ra những vấn đề buộc người ta ngày càng phải cảnh giác hơn, nó đồng nghĩa với những cuộc khủng hoảng tài chính, tiền tệ, kinh tế trầm trọng và qui mô lớn. Các nền kinh tế trở nên dễ biến động, bất ổn định hơn trước. Nền kinh tế độc lập tự chủ là nguồn động lực nâng cao nội lực kinh tế trong nước, chống lại sự can thiệp ở bên ngoài. Một trong những yếu tố mang tính quyết định là khoa học kỹ thuật hiện đại. Công nghệ hiện đại được sử dụng như một thứ công cụ, làm tăng thêm qui mô tập trung quyền lực cho các công ty đa quốc gia. Để khắc phục đến mức thấp nhất tình trạng bị rơi vào lệ thuộc, bất cứ nền kinh tế nào bằng mọi cách đều cố gắng tìm tòi và phát huy nguồn lực bên trong của mình. Chỉ bằng cách nâng cao sức mạnh kinh tế trong nước thì mới có thể chống lại sự can thiệp quá sâu từ bên ngoài. Từ đó mới có thể giữ cho nền kinh tế tăng trưởng ổn định. Do mục đích của hội nhập kinh tế quốc tế là phục vụ nhu cầu trong nước. Để thực hiện mục đích đó cần phải có một nền kinh tế của chính mình và đủ mạnh. Qúa trình hội nhập kinh tế quốc tế làm cho các nền kinh tế phụ thuộc nhau. Tuy nhiên trong sự ràng buộc về lợi ích không có sự ràng buộc vô điều kiện mà phải biết chia sẻ lợi ích một cách hợp lý, nhằm mục đích cuối cùng là thu được nhiều lợi ích cho đất nước mình, dân tộc mình. Điều cốt yếu là làm sao giữ được độc lập cho nền kinh tế trong mối quan hệ ràng buộc phụ thuộc với các nền kinh tế khác. 2. Mối quan hệ giữa xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ với quá trình hội nhập kinh tế quốc tế ở nước ta hiện nay. 2.1. Biện chứng giữa giữ vững độc lập tự chủ về kinh tế với chủ động hội nhập kinh tế quốc tế. Đại hội IX đã khẳng định: “Độc lập tự chủ về kinh tế tạo cơ sở cho hội nhập kinh tế quốc tế có hiệu quả. Hội nhập kinh tế quốc tế có hiệu quả tạo điều kiện cần thiết để xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ”. Đây là một tất yếu khách quan hợp lôgíc phát triển lịch sử của nhân loại. Nói cụ thể, hội nhập kinh tế quốc tế thực sự tạo ra những cơ hội phát triển cho các quốc gia; và đến lượt họ các quốc gia dù lớn hay nhỏ, và sự lỗ lực ở mức độ này hay khác, đều hướng sự chú ý cần thiết vào sự phối hợp, đồng trách nhiệm trong việc giải quyết các vấn đề chung của thế giới theo các chương trình nghị sự có tính ưu tiên toàn cầu. Thực tế cũng cho thấy, hội nhập kinh tế quốc tế là một quá trình vận động tạo ra sự chênh lệch sâu sắc về khoảng cách trong quá trình phát triển của các quốc gia, dân tộc. Các cường quốc kinh tế, nhờ có hội nhập kinh tế quốc tế, thu lợi rất nhiều; trong khi đó, các nước đang phát triển, các nước nghèo lại hứng chịu rất nhiều hậu quả do các mặt tiêu cực của quá trình hội nhập kinh tế quốc tế gây ra. Điều cần phải cảnh báo là, một số thế lực tư bản chủ nghĩa đã và đang tận dụng mọi lợi thế về vốn, kỹ thuật… của họ ráo riết thực hiện ý đồ chiến lược nhằm biến quá trình hội nhập kinh tế quốc tế thành quá trình tự do hoá kinh tế buộc các nước nghèo nằm trong vòng khống chế của họ hoặc bị cuốn vào theo quỹ đạo tư bản chủ nghĩa. Do vậy càng phải chú trọng xây dựng nền kinh tế độc lập và tự chủ Dù có hội nhập kinh tế quốc tế rộng rãi, mạnh mẽ và sâu sắc đến đâu chăng nữa, chắc chắn chẳng có quốc gia nào lại muốn bị lệ thuộc vào nước khác. Rõ ràng là quy mô, tốc độ,tính chất hội nhập kinh tế quốc tế càng phát triển. Mỗi nước càng hội nhập mạnh mẽ và sâu sắc vào đời sống toàn cầu thì vấn đề độc lập tự chủ không chỉ về kinh tế mà suy rộng hơn, giữ vững độc lập về chính trị, bảo vệ bản sắc văn hoá... đối với một quốc gia, dân tộc càng muôn thuở vẫn là vấn đề tiên quyết. Xu thế hội nhập kinh tế quốc tế, trước hết về kinh tế với quy mô ngày càng rộng lớn, tốc độ ngày càng mạnh mẽ là một quy luật khách quan. Xét trên nhiều bình diện, hội nhập kinh tế quốc tế thực chất là một cuộc đấu tranh giữa các nước với nhau cả về kinh tế- chính trị, kinh tế- xã hội lẫn văn hóa- tư tưởng. Đảng ta quyết định: “chủ động hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực theo tinh thần phát huy tối đa nội lực, nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế, bảo đảm độc lập tự chủ và định hướng xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích dân tộc, giữ vững an ninh quốc gia, giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc, bảo vệ môi trường”. Đó là một quyết sách đúng đắn mang tầm chiến lược, hoàn toàn phù hợp với quy luật khách quan và xu thế thời đại, đáp ứng nhu cầu phát triển của đất nước trên con đường công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Thực tiễn đã chứng minh rằng không có sự lựa chọn nào khác ngoài quá trình chủ động hội nhập kinh tế toàn cầu trên cơ sở không ngừng xây dựng một nền kinh tế độc lập tự chủ vững mạnh đủ sức đương đầu, chế ngự mọi khó khăn, thách thức cũng nhạy cảm, chớp lấy tất cả các thời cơ, tận dụng các thuận lợi do xu thế hội nhập kinh tế quốc tế đặt ra hoặc mang lại nhằm đẩy nhanh tốc độ phát triển rút ngắn trên hành trình tiến tới chủ nghĩa xã hội. Đó là sự lựa chọn và là bước đi hợp lý nhất trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay. Hay nói cách khác xây dựng một nền kinh tế độc lập tự chủ và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế phù hợp với điều kiện và môi trường hội nhập kinh tế quốc tế là một tất yếu khách quan trong bước quá độ lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua chế độ TBCN của chúng ta. Đó cũng chính là hai mặt song hành của một quá trình phát triển sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá một cách hợp quy luật đòi hỏi nhất thiết phải chủ động hành xử trên lộ trình đất nước tiến lên theo định hướng XHCN. Chỉ có xây dựng một nền kinh tế độc lập tự chủ chúng ta mới có đầy đủ tư cách và thực lực để chủ động hội nhập đúng hướng và hiệu quả kinh tế quốc tế; và ngược lại, chỉ có chủ động hội nhập kinh tế quốc tế chúng ta mới nhanh chóng bổ xung sức mạnh nội lực còn khiếm khuyết, thiếu hụt, rút ngắn con đường phát triển nhằm không ngừng tự hoàn thiện mình để giữ vững hơn nền độc lập tự chủ. Chỉ từ nền tảng sức mạnh tổng thể của một nền kinh tế độc lập tự chủ thì chúng ta mới có thể chủ động hội nhập kinh tế quốc tế một cách đúng đắn và mạnh mẽ . Nếu xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ là tiền đề, là điều kiện, là bảo đảm cho hội nhập kinh tế quốc tế thì cũng chính hội nhập kinh tế quốc tế lại là hệ quả, là động lực, là môi trường phát triển mới của việc xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ. Đó là một quá trình biện chứng. 2.2. Hội nhập kinh tế quốc tế có hiệu quả tạo điều kiện cần thiết để xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ Hội nhập kinh tế quốc tế tạo động lực để nâng cao hiệu quả và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế và các doanh nghiệp. Do sự xâm nhập của máy móc trang thiết bị hiện đại và đội ngũ lao động chất lượng cao của nước ngoài buộc chúng ta phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng tăng của các nước và giữa các doanh nghiệp. Sự cạnh tranh này là động lực thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thúc đẩy các doanh nghiệp luôn luôn đổi mới và hoàn thiện về mọi mặt để phát huy năng lực cạnh tranh của toàn bộ nền kinh tế và của các doanh nghiệp. Hội nhập kinh tế quốc tế tạo cơ hội để chúng ta tiếp cận, huy động các nguồn vốn, FDI, các công nghệ mới, chất xám và kỹ năng cao cấp từ bên ngoài để phát triển các ngành, lĩnh vực kinh tế cần thiết cho việc duy trì kinh tế độc lập tự chủ. Nó làm gia tăng sự lưu chuyển của các nguồn vốn mà chính phủ không dễ dàng kiểm soát được, đồng thời cũng làm cho những dòng FDI đổ vào các nước ngày càng nhiều hơn. Ngày nay, FDI chủ yếu do các công ty xuyên quốc gia cung cấp. Hội nhập kinh tế quốc tế tạo điều kiện để mở rộng, đa dạng hoá thị trường quốc tế và đối tác quốc tế, tránh bị lệ thuộc tập trung vào một số thị trường và đối tác nước ngoài, giữ độ an toàn cao hơn cho nền kinh tế; tạo cơ hội để tăng cường xuất khẩu và tích luỹ, nâng nguồn dự trữ quốc gia, tạo khả năng ứng phó cao hơn đối với các biến cố về tài chính có thể xảy ra, hạn chế việc phải xin viện trợ bên ngoài. Quá trình hội nhập kinh tế quốc tế cũng tạo động lực thúc đẩy chúng ta phải cải cách hệ thống tài chính- ngân hàng, lành mạnh hoá nền tài chính quốc gia, tạo điều kiện để phát triển kinh tế và từ đó hạn chế bớt nguy cơ bị lệ thuộc ở bên ngoài về tài chính. Hội nhập kinh tế quốc tế tạo cơ hội và điều kiện thuận lợi để nắm bắt thông tin, tri thức mới một cách nhanh chóng, kịp thời và tối đa, từ đó giúp cho việc phân tích, đánh giá tình hình và hoạch định chính sách kinh tế một cách phù hợp, nâng cao năng lực quản lý và hiệu quả của bộ máy nhà nước. Quá trình hội nhập kinh tế quốc tế còn tạo điều kiện để đào tạo, nâng cao trình độ của đội ngũ các nhà khoa học, các nhà quản lý doanh nghiệp và tay nghề chuyên môn của đội ngũ lao động dần dần theo kịp với trình độ chung của thế giới. Hội nhập kinh tế quốc tế và hội nhập kinh tế quốc tế thúc đẩy phân công lao động quốc tế theo hướng mỗi nước tập trung vào các ngành, lĩnh vực họ có ưu thế và hiệu quả kinh tế cao, do vậy, ít chú ý hoặc bỏ rơi những ngành, lĩnh vực có hiệu quả kinh tế thấp. Tóm lại, về lâu dài, quá trình hội nhập kinh tế quốc tế sẽ làm mờ nhạt đi biên giới giữa các không gian kinh tế giữa các quốc gia và dần dần hình thành nên các liên minh kinh tế, thậm chí có thể sẽ đến lúc cả thế giới trở thành một nền kinh tế thống nhất. Các nền kinh tế quốc gia sẽ mất dần tính độc lập tương đối như hiện nay và trở thành những thực thể kinh tế giống như là những bộ phận của một “nền kinh tế quốc gia” rộng lớn hơn. Hội nhập kinh tế quốc tế làm tăng sự phụ thuộc lẫn nhau giữa các quốc gia trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là về kinh tế, từ đó làm suy giảm hay hạn chế sự độc lập tự chủ về kinh tế của các nước theo quan niệm truyền thống. Với nhận thức như trên về chiều hướng phát triển và tác động lâu dài của hội nhập kinh tế quốc tế, chúng ta cần có sự đổi mới phù hợp hơn về tư duy kinh tế độc lập tự chủ trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế và hội nhập kinh tế quốc tế để xác định đúng đắn các chiến lược phát triển kinh tế- xã hội trung hạn và dài hạn cũng như các chính sách kinh tế cụ thể đưa đất nước ta tiến nhanh, mạnh và vững chắc trên con đường công nghiệp hoá, hiện đại hoá theo định hướng XHCN. 2.3. Độc lập tự chủ về kinh tế tạo cơ sở cho hội nhập kinh tế quốc tế có hiệu quả Xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ không chỉ xuất phát từ quan điểm đường lối chính trị độc lập tự chủ mà còn là đòi hỏi của thực tiễn nhằm bảo đảm độc lập tự chủ vững chắc về chính trị, bảo đảm phát triển bền vững và có hiệu quả cho chính nền kinh tế, cho việc mở cửa hội nhập kinh tế quốc tế. Khi đã có độc lập tự chủ về chính trị thì nội dung cơ bản của độc lập tự chủ của một quốc gia là có xây dựng được nền kinh tế độc lập tự chủ hay không? Đây là kinh nghiệm của nước ta và cũng là kinh nghiệm của nhiều nước trong khu vực và trên thế giới. Phải chăng nước ta phát triển kinh tế để đi lên chủ nghĩa xã hội, bối cảnh quốc tế có nhiều phức tạp, các lực lượng chống đối chủ nghĩa xã hội thường xuyên tìm cách ngăn cản và chống phá sự nghiệp xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta. Nếu không xây dựng một nền kinh tế độc lập tự chủ thì dễ bị lệ thuộc bởi các thế lực xấu, dễ bị các thế lực xấu, thù địch lợi dụng vấn đề kinh tế để lôi kéo, hoặc khống chế ép buộc chúng ta thay đổi chế độ chính trị, đi lệch quỹ đạo của chủ nghĩa xã hội. Hiện nay tất cả các nước trên thế giới khi tham gia quá trình hội nhập kinh tế quốc tế kinh tế đều khẳng định mạnh mẽ chủ quyền kinh tế của mình. ở nước ta vấn đề này càng được nhấn mạnh và được coi là một trong những nội dung chính yếu của đường lối kinh tế do đại hội IX của Đảng đề ra: “Đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá, xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ đưa nước ta trở thành một nước công nghiệp...” Xây dựng được nền kinh tế độc lập tự chủ thì mới tạo được cơ sở kinh tế, cơ sở vật chất kỹ thuật của chế độ chính trị độc lập tự chủ. Độc lập tự chủ về kinh tế là nền tảng vật chất để đảm bảo cho sự độc lập tự chủ bền vững về chính trị. Không thể có độc lập tự chủ về chính trị nếu bị lệ thuộc về kinh tế. Độc lập tự chủ về kinh tế được đặt trong mối quan hệ biện chứng với độc lập tự chủ về các mặt khác sẽ tạo ra sự độc lập tự chủ và sức mạnh tổng hợp một quốc gia. Xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ tức là xây dựng được nền kinh tế không bị lệ thuộc vào nước khác, một tổ chức kinh tế nào đó về đường lối chính sách phát triển, không bị bất cứ ai dùng những điều kiện kinh tế tài chính, thương mại viện trợ... để áp đặt, khống chế. Tức là có khả năng đứng vững trước những khó khăn thách thức của thị trường tự do thương mại quốc tế đặt ra, có thể độc lập đề ra những biện pháp khắc phục những bất cập mà không phải chịu bất cứ áp lực kinh tế chính trị của bất cứ quốc gia nào... Như vậy, xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ đã trở thành chủ trương của đảng, là nhiệm vụ quan trọng của sự nghiệp cách mạng nước ta trong thời kỳ mới đặc biệt là khi Việt Nam đang trên con tàu tiến ra biển lớn của thế giới. c. phần kết luận Mối liên hệ giữa xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ và hội nhập kinh tế quốc tế là mối quan hệ biện chứng đúng như Đại hội IX đã khẳng định: “Độc lập tự chủ về kinh tế tạo cơ sở cho hội nhập kinh tế quốc tế có hiệu quả. Hội nhập kinh tế quốc tế có hiệu quả tạo điều kiện cần thiết để xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ”. Độc lập tự chủ càng cao thì chủ động hội nhập càng nhanh và hiệu qủa càng cao. Chủ động hội nhập kinh tế càng tốt thì càng có cơ sở xây dựng một nền kinh tế độc lập. Mối quan hệ biện chứng này có tính tương hỗ với nhau, chúng hỗ trợ phụ thuộc nhau. Ngày nay, hội nhập kinh tế quốc tế và hội nhập kinh tế quốc tế là một xu hướng của toàn thế giới vì thế dù muốn dù không chúng ta cũng phải tham gia vì lợi ích của đất nước, vì sự nghiệp dân giàu, nước mạnh. Vấn đề đặt ra là chúng ta phải luôn giữ gìn độc lập tự chủ về kinh tế, về chính trị và bản sắc văn hoá dân tộc trong những mối quan hệ đa phương, đa chiều phức tạp. Hội nhập kinh tế là cơ hội nhưng cũng đồng thời là thách thức nên chúng ta phải thực hiện những giải pháp thích hợp nhằm đạt hiệu quả cao nhất. Trong thời gian tới khi Việt Nam là một thành viên của WTO thì quá trình hội nhập kinh tế quốc tế ở nước ta được nâng lên một bước mới gắn với việc thực hiện các cam kết quan trọng. Khi các nguồn lực kinh tế tiến dần vào thị trường Việt Nam thì đòi hỏi chúng ta phải nâng cao hiệu quả sức cạnh tranh và khả năng độc lập tự chủ của nền kinh tế nếu không chúng ta sẽ đứng trước nguy cơ lạc hậu, và mất dần vai trò trong chính thị trường của mình. Đồng thời phải kết hợp song song giữa xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ với hội nhập kinh tế quốc tế để khả năng hội nhập ngày càng vững mạnh. Hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng phát triển cả chiều rộng và chiều sâu, đảm bảo thành công cho sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, vững bước đi lên con đường xã hội chủ nghĩa./.  D.Danh mục tài liệu tham khảo Giáo trình triết học Mác- Lênin “Xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ theo định hướng XHCN”- Nguyễn Tấn Dũng “Xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế”- Phạm Quốc Trụ Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần VII Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần VIII Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần IX