Đề tham khảo thi vào THPT môn Ngữ văn 9

ĐỀ THAM KHẢO THI VÀO THPT NĂM HỌC 2018 - 2019 MÔN NGỮ VĂN 9 Thời gian làm bài: 120’ (Không kể thời gian giao đề) Phần I: Tiếng Việt(2,0 điểm) Câu 1. "Khi giao tiếp, cần nói có nội dung; nội dung của lời nói phải đáp ứng đúng yêu cầu của cuộc giao tiếp, không thiếu, không thừa". Định nghĩa trên đúng với phương châm hội thoại nào? A. Phương châm về lượng. B. Phương châm về chất. C. Phương châm quan hệ. D. Phương châm cách thức. Câu 2. Câu nào sau đây không chứa thành phần biệt lập ? A. Chao ôi, bông hoa đẹp quá. B. Bác tôi, người đứng bên phải bức hình, là một cựu chiến binh. C. Buổi sáng, bầu trời trong xanh cao vời vợi D. Thưa thầy, em xin phép được vào lớp ạ. Câu 3. Từ “hành động” trong câu “Đó là một hành động đúng đắn” là loại từ gì? A. Danh từ B. Động từ C. Tính từ D. Số từ Câu 4. Trong câu thơ “Vẫn biết trời xanh là mãi mãi/Mà sao nghe nhói ở trong tim” nhà thơ sử dụng biện pháp tu từ nào? A. So sánh B. Nhân hoá. C. Hoán dụ D. Ẩn dụ Câu 5. Chỉ ra phép liên kết câu trong đoạn văn sau “Chị Thao thổi còi. Như thế là đã 20 phút trôi qua. Tôi cẩn thận bỏ gói thuốc mìn xuống cái lỗ đã đào, châm ngòi ” ( Những ngôi sao xa xôi – Lê Minh Khuê ) A. Phép nối B. Phép thế C. Phép lặp. D. Phép đồng nghĩa Câu 6. Từ “ăn” trong câu “Nghề riềng ăn đứt hồ cầm một chương” được hiểu theo nghĩa nào trong các nghĩa sau? A. Phải nhận lấy chịu lấy. C. Hợp với nhau tạo thành một cái gì hài hoà. B. Vượt trội, hơn hẳn. D. Thấm vào bản thân. Câu 7. Thành phần gạch chân trong câu “Chưa đến bực cửa, ông lão đã bô bô.” là thành phần gì? A. Trạng ngữ. B. Khởi ngữ. C. Chủ ngữ. D. Bổ ngữ. Câu 8. Câu văn “Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng, hắt hủi đấy ư?” thuộc kiểu câu chia theo cấu trúc nào? A. Câu đơn hai thành phần. C. Câu mở rộng thành phần vị ngữ. B. Câu ghép. D. Câu rút gọn . Phần II. Đọc – hiểu văn bản (2điểm) Đọc đoạn trích sau: “Cần tạo cho trẻ em cơ hội tìm biết được nguồn gốc lai lịch của mình và nhận thức được giá trị của bản thân trong một môi trường mà các em cảm thấy là nơi nương tựa an toàn, thông qua gia đình hoặc những người khác trông nom các em tạo ra. Phải chuẩn bị để các em có thể sống một cuộc sống có trách nhiệm trong một xã hội tự do. Cần khuyến khích trẻ em ngay từ lúc còn nhỏ tham gia vào sinh hoạt văn hóa xã hội (Tuyên bố thế giới về sự sống còn, quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ em) Câu 1. Hãy cho biết nội dung chính của đoạn trích trên? Câu 2. Có ý kiến cho rằng gia đình và những người thân chính là yếu tố quan trọng cho sự phát triển của trẻ em. Em có đồng ý với ý kiến đó hay không? Vì sao? Câu 3. Tại sao việc bảo vệ trẻ em lại là việc quan trọng? Phần III. Tập làm văn (6 điểm) Câu 1. (1,5 điểm ) “Phải chuẩn bị để các em có thể sống một cuộc sống có trách nhiệm” Viết một đoạn văn ngắn ( khoảng 20 dòng) bàn luận về sống có trách nhiệm. (1,5 điểm ) Câu 2. (4,5điểm): Đây là đoạn thơ kể lại cuộc gặp gỡ giữa một người lính sau chiến tranh với vầng trăng trong bài “Ánh trăng”: “Thình lình đèn điện tắt ........................... đủ cho ta gật mình.” (Nguyễn Duy- Ánh trăng, SGK Ngữ văn 9,tập một) Hãy phân tích đoạn thơ trên để thấy được đó là “cuộc gặp gỡ có ý nghĩa gợi nhắc cho người đọc một thái độ sống, một đạo lí cao đẹp của dân tộc Việt Nam mà không ai được lãng quên”. HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN NGỮ VĂN 9 Phần I: Tiếng Việt ( 2 điểm) Mỗi câu đúng cho 0,25 điểm, sai hoặc khoanh nhiều đáp án không cho điểm. Câu 1 2 3 4 5 6 7 8 Đáp án A C A D B B A C Phần II: Đọc hiểu văn bản (2 điểm) 1. Nội dung: Cần tạo cho trẻ em cuộc sống tốt, sống có trách nhiệm. (0,5) 2. Gv tùy vào lựa chọn và cách lý giải, lập luận của hs ( có thể đồng ý hoặc không đồng ý ) để cho điểm. (0,5) 3. Việc trẻ bảo vệ trẻ em là quan trọng vì: - Trẻ em dễ bị tổn thương và còn phụ thuộc. - Chưa đủ năng lực để tự bảo vệ mình. ( Hs có thể đưa ra cách giải thích khác ngoài gợi ý, sao cho phù hợp là đạt yêu cầu ) (1điểm) Phần III: Tập làm văn (6 điểm) Câu 1. (1,5 điểm) a/ Yêu cầu về kỹ năng: - Đúng phương pháp kiểu bài NLXH. - Bố cục và hệ thống ý sáng rõ. - Biết vận dụng và phối hợp nhiều thao tác nghị luận ( giải thích, chứng minh, bình luận) - Văn trôi chảy, lập luện chặt chẽ, dẫn chứng thuyết phục. Không mắc lỗi diễn đạt; không sai lỗi chính tả, dùng từ,ngữ pháp; trình bày rõ ràng. - Dựng đoạn có sự liên kết tốt. - HS viết dài hơn yêu cầu của đề bài: không trừ - Bài làm không viết 1 đoạn văn: -0.25đ b/ Yêu cầu về kiến thức: 1,25 điểm HS có thể trình bày những ý sau: - Giới thiệu được vấn đề cần nghị luận. - Giải thích được vấn đề cần nghị luận: Sống có trách nhiệm là gì? Sống có trách nhiệm chính là lối sống làm tròn bổn phẩn, nghĩa vụ, chức trách đối với bản thân mình, với gia đình và xã hội. Hơn hết còn phải có trách nhiệm với những suy nghĩ, hành động và việc làm của bản thân mình. -Khẳng định đây là cách sống tốt, đúng đắn: + Ý nghĩa, tầm quan trọng của sống có trách nhiệm +Trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội ( dẫn chứng thực tế để thấy những biểu hiện đó luôn là điều cần thiết trong cuộc sống) - Phê phán những người thiếu trách nhiệm-> hậu quả. - Nêu phương hướng hành động của bản thân. Cách cho điểm: + Từ 1-1,5 điểm: Đảm bảo được 3-4 ý, triển khai ý một cách thuyết phục và diễn đạt trôi chảy. +Từ 0,25 – 0,75: Đảm bảo được 1 – 2 ý triển khai còn sơ lược, còn mắc ý diễn đạt. + Điểm 0: Không làm hoặc có làm nhưng lạc nội dung. Câu 2: 4,5 điểm VÒ kÜ n¨ng:( 0,25 điểm)Häc sinh biÕt c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬. Bè côc chÆt chÏ,tr×nh bµy râ rµng,diÔn ®¹t trong s¸ng. -VÒ kiÕn thøc: (4,25điểm) Häc sinh cã thÓ tr×nh bµy theo nhiÒu c¸ch nh­ng ph¶i ®¶m b¶o c¸c ý sau: Mở bài: 0,25điểm - Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm. - Kh¸i qu¸t néi dung ®o¹n th¬ . TrÝch dÉn... Thân bài:4,0 điểm Ph©n tÝch ®o¹n th¬ ®Ó lµm næi bËt c¸c ý sau: 1. Cuéc gÆp gì gi÷a ng­êi lÝnh sau chiÕn tranh víi vÇng tr¨ng. 1điểm + Hoµn c¶nh sèng cña ng­êi lÝnh ®· cã nhiÒuthay ®æi:ChiÕn tranh kÕt thóc, anh trë vÒ thµnh phè, sèng vµ lµm quen víi cuéc sèng ®Çy ®ñ tiÖn nghi víi ¸nh ®iÖn cöa g­¬ng. Hoµn c¶nh sèng Êy còng lµm thay ®æi suy nghÜ ,t×nh c¶m cña anh: vÇng tr¨ng mét thêi anh ®· tõng coi lµ tri kØ, lµ t×nh nghÜa ngì kh«ng bao giê quªn nay thµnh ng­êi d­ng qua ®­êng. + Cuéc gÆp gì h«m nay thËt trë lªn bÊt ngê ®ét ngét. 2.Cuéc gÆp gì cã ý nghÜa gîi nh¾c cho ng­êi ®äc mét th¸i ®é sống, mét ®¹o lÝ cao ®Ñp:2điểm + Tr­íc hÕt, nã khiÕn cho nhµ th¬ xóc ®éng “cã c¸i g× r­ng r­ng”, nã gîi nh¾c cho nhµ th¬ nhí ®Õn nh÷ng kØ niÖm cña tuæi th¬ “Håi nhá sèng víi ®ång”, cña nh÷ng n¨m th¸ng chiÕn tranh gian khæ “Håi chiÕn tranh ë rõng”, nh­ sèng l¹i nh÷ng ngµy ®· qua víi ®ång, víi bÓ, víi s«ng ,víi rõng. Gîi nh¾c cho nhµ th¬ nhí ®Õn cuéc sèng cña chÝnh b¶n th©n m×nh trong qu¸ khø: trÇn trôi víi thiªn nhiªn, hån nhiªn nh­ c©y cá; nhí ®Õn vÇng tr¨ng tri kØ. + ChÝnh ®iÒu ®ã khiÕn nhµ th¬ ph¶i nghiªm kh¾c nghÜ vÒ b¶n th©n m×nh, vÒ nh÷ng thay ®æi n¬i con ng­êi m×nh. Vµ cuéc gÆp gì víi tr¨ng lµ mét dÞp ®Ó nhµ th¬ ®èi mÆt víi chÝnh m×nh. “ngöa mÆt lªn nh×n mÆt”.Tr¨ng vÉn thÕ, kh«ng bao giê thay ®æi, vÉn bao dung ®é l­îng “trßn vµnh v¹nh, im ph¨ng ph¾c” chØ cã con ng­êi ®æi thay vµ trë thµnh kÎ v« t×nh. C¸i “giËt m×nh”cña nhµ th¬ chÝnh lµ sù nhËn thøc s©u s¾c vÒ b¶n th©n, cã ý nghÜa nh¾c nhë ng­êi ®äc kh«ng bao giê ®­îc l·ng quªn qu¸ khø. 3. §¸nh gi¸: 1điểm Khẳng ®Þnh thµnh c«ng cña ®o¹n th¬ vÒ nghÖ thuËt(tõ ng÷ gîi t¶, h×nh ¶nh giµu tÝnh biÓu c¶m, thÓ th¬ n¨m ch÷ lêi Ýt ý nhiÒu; sö dông nhiÒu tu tõ sos¸nh, Èn dô, nh©n ho¸...).Vµ néi dung cuéc gÆp gì cã ý nghÜa gîi nh¾c cho ng­êi ®äc mét th¸i ®é sèng, mét ®¹o lÝ cao ®Ñp cña d©n téc ViÖt Nam mµ kh«ng ai ®­îc l·ng quªn. Kết bài (0,25điểm) - Khẳng ®Þnh vÞ trÝ cña ®o¹n th¬, béc lé c¶m nghÜ cña b¶n th©n. * Cách cho điểm: - Từ 4,0 điểm – 4,5 điểm: Hiểu đoạn thơ, có kỹ năng nghị luận, đảm bảo các ý cơ bản. Cách triển khai ý rõ ràng, có sức thuyết phục, diễn đạt trôi chảy. - Từ 3,0 điểm – 3,75 điểm : Hiểu đoạn thơ có kỹ năng nghị luận nhưng đôi chỗ còn lúng túng. Hệ thống ý chưa thật đầy đủ hoặc còn có ý triển khai chưa rõ ràng thuyết, chưa thuyết phục. - Từ 2,0 điểm – 2,75 điểm: Hiểu đoạn thơ nhưng kỹ năng nghị luận còn hạn chế, có khi sa vào diễn xuôi, ý sơ sài. - Dưới 2,0 điểm: Chưa hiểu thấu đáo đoạn thơ, cảm nhận sơ sài, mắc nhiều lỗi diễn đạt * Lưu ý chung: Sau khi chấm điểm từng câu, giám khảo cân nhắc để cho điểm toàn bài một cách hợp lý, đảm bảo đánh giá đúng năng lực của học sinh. Điểm toàn bài lẻ 0,25 điểm, không làm tròn. - Phần thang điểm trên đây ghi điểm tối đa cho mỗi ý, nếu học sinh chưa đáp ứng được yêu cầu về kiến thức về kỹ năng làm bài thì không thể đạt tối đa số điểm này.