Đồ án Khảo sát hiện trạng môi trường làng nghề sản xuất thạch dừa thô tại phường 7, thị xã Bến Tre, tỉnh Bến Tre

(số liệu bình quân trong 2 tháng). Trong một tháng, cơ sở Lương Tấn Nghiệp cho ra 9 mẻ thạch. Theo chủ cơ sở, lượng nước dùng cho một mẻ khoảng 6 tấn thạch được phân chia cho các giai đoạn sử dụng nước như sau: Ngâm rửa thạch miếng: 1m3 nước cho 1 tấn thạch (6 tấn thạch/mẻ) Rửa khay ủ thạch: 1m3 nước cho 2000 khay (1 mẻ thạch = 6000 khay) Rửa sàn, thùng chứa nước dừa, dụng cụ sản xuất khác, vệ sinh công nhân trong lúc làm việc là 2m3/mẻ thạch. Vậy tổng lượng nước cần sử dụng cho một mẻ thạch 6 tấn là 6m3 + 3m3 + 2m3 = 11m3. Suy ra lượng nước dùng cho sản xuất trong một tháng (9 mẻ thạch) là 99 m3. Theo chủ cơ sở, khối lượng nước giữa các tháng chênh lệch nhau không nhiều (2 – 4m3). Từ đó, nếu giả thiết 80% lượng nước sử dụng được thải lại vào cống, kênh, sông, hồ thì lượng nước thải phát sinh trung bình tháng tại đây là 80 m3/tháng. Với cơ sở sản xuất thạch thô – cắt nhỏ – ép khô Lữ Ngọc Quyền sản xuất 9 mẻ thạch/tháng, lượng nước sử dụng trên mẻ thạch khoảng 3,5 tấn/mẻ. Ngâm rửa thạch miếng: với 3,5 tấn thạch dùng 4m3 nước chứa trong hai hồ mỗi hồ có thể tích 4m3, mỗi lần ngâm thạch bơm nước vào khoảng ½ hồ, bình quân tương đương 1m3 nước cho 1 tấn thạch. Rửa khay ủ thạch: với 3.500 khay sử dụng 1 hồ rửa thể tích 1,5m3, mỗi lần rửa bơm nước vào khoảng ½ hồ, thay nước 2 lần trong quá trình rửa khay. Khay sau khi rửa tráng lại một lần bằng nước sạch trong thùng có thể tích 1m3. Nước được bơm vào khoảng 2/3 thùng. Tính bình quân 2000 khay cần khoảng 1m3 nước rửa. Ngâm rửa thạch cắt nhỏ: 3 tấn thạch cần 1 m3 nước (» 1 m3/mẻ). Lượng nước dùng cho rửa sàn, thùng chứa nước dừa, dụng cụ sản xuất khác, vệ sinh công nhân trong lúc làm việc là 1m3/mẻ thạch. Vậy lưu lượng nước dùng cho một mẻ sản xuất thạch đến ép khô với công suất 3,5 tấn/mẻ là 3,5m3 + 3m3 + 1m3 + 1m3 = 8,5 m3 nước/mẻ, thấp hơn so với cơ sở Lương Tấn Nghiệp. Như vậy, khối lượng nước cấp cho sản xuất tại đây là 9 mẻ/tháng x 8,5m3/mẻ = 76,5 m3/tháng. Với cách ước lượng như trên, ta có lượng nước thải phát sinh ở cơ sở này là 76,5 m3/tháng x 80% = 61,2 m3/tháng. Bằng cách tính toán tương tự, có thể tổng hợp nhu cầu dùng nước, nguồn cấp nước cho các cơ sở sản xuất thạch dừa khác trong phường 7 và kết quả được thể hiện ở bảng 3.2 Bảng 3.2: Nhu cầu dùng nước và nguồn cấp nước cho sản xuất đã trừ đi lượng nước sinh hoạt tính theo TCXD 33: 2006 STT Tên cơ sở Địa chỉ Phân loại sản xuất ∑W (m3/tháng) ∑W-A (m3/tháng) ∑W-R (m3/tháng) 1 Lữ Ngọc Quyền 24 D, Kp4, phường 7 Thạch thô –cắt ép khô 79 79 - 2 Lương Tấn Nghiệp 240 C, Kp3, phường 7 Thạch thô 105 105 - 3 Nguyễn Ngọc Thảo 143 D, Kp4, phường 7 Thạch thô 76 76 - 4 Phạm Hồng Nhung 36 D1, Kp4, phường 7 Thạch thô 40 40 - 5 Lê Thị Cẩm Hà 157 C, Kp3, phường 7 Thạch thô 50 30 20 6 Hồ Thị Đua 90 C, Kp3, phường 7 Mua – cắt thạch thô 40 40 - 7 Đào Thị Thanh Nguyệt 132 C, Kp3, phường 7 Thạch thô 70 70 - 8 Như Bình – Võ Quốc Hoài 173 C3, Nguyễn Văn Tư, phường 7 Thạch thô –cắt ép khô 220 120 100 9 Huy Phong – Dương Thị Nga 56 C, Kp3, Đường Hùng Vương, phường 7 Mua – cắt thạch thô 600 600 - 10 Nguyễn Thị Tước 154 C, Kp3, phường 7 Mua – cắt thạch thô 40 40 - 11 Lê Văn Danh 128 C, Kp3, Phường 7 Mua – cắt thạch thô 20 20 - 12 Tấn Phúc – Trần Thị Phi 115 A, Kp1, phường 7 Thạch thô 85 45 40 13 Anh Khoa – Lâm xuân 104 A, khóm 1, phường 7 Thạch thô 20 20 - 14 Nguyễn thị Hoa – Nguyễn Hoàng Sâm 237 A, Kp1, phường 7 Thạch thô 56 20 36 15 Nguyễn Thị Kim Liên 72A, Kp1, phường 7 Thạch thô 39 39 - 16 Nguyễn Ngọc Ấn 269 A, Kp1, phường 7 Thạch thô – cắt nhỏ 59 30 29 17 Nguyễn Thị Yến 210 C, Kp3, phường 7 Thạch thô 40 30 10 18 Phạm Lê Vinh 334 D, Kp4, phường 7 Thạch thô 170 110 60 19 Lê Quang Đặng 136 C, Hùng Vương nối dài, Kp3, phường 7 Mua – cắt thạch thô 20 20 - 20 Trương Văn Bình 154 C3, Kp3, phường 7 Thạch thô 9 9 - 21 DNTN Trường Long – Trần Thanh Liêm 112 B, Nguyễn Văn Tư, Kp2, phường 7 Mua – cắt thạch thô 34 34 - 22 Trần Kim Hoàng 118 C, Kp3, phường 7 Thạch thô 35 35 - Ghi chú: ∑W : Tổng lượng nước sử dụng cho toàn cơ sở. ∑W-A: Lượng nước lấy từ nguồn nước cấp cho thành phố. ∑W_R: Lượng nước lấy từ giếng khoan, kênh, sông Từ đó ước tính được lưu lượng nước thải phát sinh ở các cơ sở trên theo bảng 3.3 như sau: Bảng 3.3: Lưu lượng nước thải của các cơ sở sản xuất thạch dừa thuộc phường 7, thị xã Bến Tre, tỉnh Bến Tre STT Tên cơ sở Địa chỉ Phân loại sản xuất Nước thải (m3/tháng) 1 Lữ Ngọc Quyền 24 D, Kp4, phường 7 Thạch thô –cắt ép khô 63,2 2 Lương Tấn Nghiệp 240 C, Kp3, phường 7 Thạch thô 84 3 Nguyễn Ngọc Thảo 143 D, Kp4, phường 7 Thạch thô 61 4 Phạm Hồng Nhung 36 D1, Kp4, phường 7 Thạch thô 32 5 Lê Thị Cẩm Hà 157 C, Kp3, phường 7 Thạch thô 16 6 Hồ Thị Đua 90 C, Kp3, phường 7 Mua – cắt thạch thô 32 7 Đào Thị Thanh Nguyệt 132 C, Kp3, phường 7 Thạch thô 56 8 Như Bình – Võ Quốc Hoài 173 C3, Nguyễn Văn Tư, phường 7 Thạch thô –cắt ép khô 176 9 Huy Phong – Dương Thị Nga 56 C, Kp3, Đường Hùng Vương, phường 7 Mua – cắt thạch thô 480 10 Nguyễn thị Tước 154 C, Kp3, phường 7 Mua – cắt thạch thô 32 11 Lê Văn Danh 128 C, Kp3, Phường 7 Mua – cắt thạch thô 16 12 Tấn Phúc – Trần Thị Phi 115 A, Kp1, phường 7 Thạch thô 68 13 Anh Khoa – Lâm xuân 104 A, khóm 1, phường 7 Thạch thô 16 14 Nguyễn thị Hoa – Nguyễn Hoàng Sâm 237 A, Kp1, phường 7 Thạch thô 44,8 15 Nguyễn Thị Kim Liên 72A, Kp1, phường 7 Thạch thô 31,2 16 Nguyễn Ngọc Ấn 269 A, Kp1, phường 7 Thạch thô – cắt nhỏ 47,2 17 Nguyễn Thị Yến 210 C, Kp3, phường 7 Thạch thô 32 18 Phạm Lê Vinh 334 D, Kp4, phường 7 Thạch thô 136 19 Lê Quang Đặng 136 C, Hùng Vương nối dài, Kp3, phường 7 Mua – cắt thạch thô 16 20 Trương Văn Bình 154 C3, Kp3, phường 7 Thạch thô 7,2 21 DNTN Trường Long – Trần Thanh Liêm 112 B, Nguyễn Văn Tư, Kp2, phường 7 Mua – cắt thạch thô 27,2 22 Trần Kim Hoàng 118 C, Kp3, phường 7 Thạch thô 28 3.2.4. Mức độ ô nhiễm trong nước thải sản xuất thạch dừa Mức độ ô nhiễm trong nước thải sản xuất thạch thô Thành phần và tính chất của nước thải từ các cơ sở sản xuất thạch dừa nói chung chủ yếu là ô nhiễm do chất thải hữu cơ, có nguồn gốc từ thực vật và dễ bị phân hủy. Nước thải có nồng độ COD và BOD rất cao, khi bị phân hủy sẽ tạo ra sản phẩm trung gian có mùi rất khó chịu và đặc trưng (mecaptans, H2S,…) gây ảnh hưởng đến sức khỏe công nhân trực tiếp làm việc và môi trường xung quanh. Các khảo sát được thực hiện với nước thải từ các cơ sở có sản lượng khác nhau như sau: Cơ sở sản xuất với công suất (M1): < 20 tấn/tháng. Cơ sở sản xuất với công suất (M2): 20 ÷ 35 tấn/tháng. Cơ sở sản xuất với công suất (M3): 35 ÷ 50 tấn/tháng. Cơ sở sản xuất với công suất (M4): 50 ÷ 70 tấn/tháng. Cơ sở sản xuất với công suất (M5): 70 ÷ 90 tấn/tháng. Ứng với mức độ quy mô sản xuất trên thì có thể chọn các đại diện sau đây để đánh giá hiện trạng nước thải M1: Cơ sở Phạm Hồng Nhung M2: Cơ sở Lữ Ngọc Quyền M3: Cơ sở Nguyễn Ngọc Thảo M4: Cơ sở Lương Tấn Nghiệp M5: Cơ sở Phạm Lê Vinh Bảng 3.4: Thông số nước thải chưa qua xử lý của một số cơ sở sản xuất thạch dừa thô tại phường 7 (Số liệu đo đạc vào tháng 03/2011) STT Thông số Đơn vị QCVN 24:2009/ BTNMT (cột B) M1 M2 M3 M4 M5 1 pH - 5,5 ÷ 9 5,9 4,33 4,8 4,5 4,5 2 DO mgO2/l - 0,3 0,4 0,3 0,4 0,3 3 COD mg/l 50 1.750 5.938 2.130 6.225 8.674 4 BOD5 mg/l 100 900 6.050 1.600 4.350 4.820 5 SS mg/l 100 270 545 260 198 985 6 NTổng mg/l 30 98,5 176,3 105,5 69,4 162,8 7 PTổng mg/l 6 19,7 102 87,3 63,21 25,6 8 Coliform MPN/100ml 5000 49.000 120.000 1,1x106 150.000 110.000 (Nguồn: Sở Tài Nguyên & Môi trường tỉnh Bến Tre) Mức độ ô nhiễm trong nước thải cắt thạch thô Bảng 3.5: Thông số nước thải chưa qua xử lý của cơ sở cắt thạch thô Nguyễn Văn Danh STT Thông số Đơn vị Giá trị QCVN 24: 2009/BTNMT (cột B) 1 pH - 3,85 5,5 ÷ 9 2 DO mgO2/l 0,4 - 3 COD mg/l 4.710 50 4 BOD5 mg/l 2.575 100 5 SS mg/l 522 100 6 NTổng mg/l 175 30 7 PTổng mg/l 20,8 6 8 Coliform MPN/100ml 95.000 5000 Thông qua kết quả phân tích các thông số ô nhiễm đặc trưng nhất bao gồm pH, DO, COD, BOD5, SS, NTổng, PTổng, Coliform trong nước thải của các cơ sở sản xuất thạch dừa tại phường 7 so sánh với cột B của QCVN 24:2009/BTNMT, có thể rút ra một số nhận xét như sau: a. pH Nước thải từ hoạt động sản xuất thạch dừa có pH thấp, nước thải mang tính acid nằm ngoài tiêu chuẩn qui định. Chỉ số pH trong nước thải của các cơ sở sản xuất thạch dừa tại phường 7 so với tiêu chuẩn được thể hiện trong đồ thị 3.1. Giới hạn dưới QCVN 24:2009 Giới hạn trên QCVN 24:2009 Biểu đồ 3.1: So sánh độ pH trong mẫu nước thải thạch dừa tại các cơ sở thuộc phường 7 với QCVN 24:2009/BTNMT Với mức pH thấp như trên sẽ gây khó khăn trong quá trình xử lý nước thải bằng phương pháp sinh học. Nếu không được xử lý mà thải ra môi trường có thể gây ảnh hưởng đến hệ sinh thái như thấm vào nguồn nước cấp, làm giảm chất lượng môi trường đất, làm giảm độ pH trong nước ngầm và ăn mòn các thiết bị, công trình xử lý, gây mùi khó chịu và làm chết một số loài thuỷ sinh vật b. Nhu cầu oxy hóa học (COD) và nhu cầu oxy sinh học (BOD5) Nước thải sản xuất thạch dừa có nồng độ chất hữu cơ khá cao, do có nhiều bã hữu cơ, màng nhầy của bề mặt thạch, các mảnh thạch nhỏ vụn, đường…từ quá trình ngâm rửa thạch khó phân hủy phát sinh từ quá trình ngâm rửa thạch. Nồng độ COD & BOD5 trong nước thải của các cơ sở được thể hiện qua biểu đồ 3.2 & 3.3 QCVN 24:2009 Biểu đồ 3.2: So sánh hàm lượng COD trong mẫu nước thải thạch dừa tại các cơ sở thuộc phường 7 với QCVN 24:2009/BTNMT QCVN 24:2009 Biểu đồ 3.3: So sánh hàm lượng BOD trong mẫu nước thải thạch dừa tại các cơ sở thuộc phường 7 với QCVN 24:2009/BTNMT Với hàm lượng COD & BOD5 khá cao (các chất hữu cơ dễ phân hủy sinh học) khi thải ra môi trường sẽ làm giảm lượng oxy hoà tan, gây mùi và màu, ảnh hưởng đến sinh vật nước. Kết quả phân tích nước thải của các cơ sở sản xuất ở phường 7 cũng cho thấy tỷ số BOD5/COD > 0,5 thích hợp cho xử lý bằng phương pháp sinh học. c. Chất rắn lơ lửng SS Theo kết quả phân tích các mẫu nước thải sản xuất thạch dừa cho thấy hàm lượng SS vượt chuẩn qui định. Nguồn tạo ra SS trong nước thải thạch dừa phần là do các cặn hữu cơ được tách ra từ thạch trong quá trình ngâm rửa. Ngoài ra còn do nước rửa sàn, dụng cụ sản xuất có bám bụi, đất cát bám theo trong quá trình sản xuất hay vận chuyển. So sánh các mẫu này với QCVN 24: 2009/BTNMT thì số lần vượt chuẩn khoảng từ 2÷9 lần. QCVN 24:2009 ` Biểu đồ 3.4: So sánh hàm lượng SS trong mẫu nước thải thạch dừa tại các cơ sở thuộc phường 7 với QCVN 24:2009/BTNMT Hàm lượng chất rắn lơ lửng trong nước khá cao sẽ làm cản trở quá trình xâm nhập ánh sáng vào nước làm cho quá trình quang hợp bị hạn chế gây ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của thực vật thủy sinh. Ngoài ra một phần chất rắn lơ lửng tạo thành BOD5 và COD trong nước sẽ làm giảm quá trình hòa tan oxy, gây mùi, màu và làm mất cảm quan. d. Các chất dinh dưỡng đa lượng (N tổng, P tổng) Kết quả phân tích các mẫu nước thải sản xuất thạch dừa cho thấy hàm lượng N tổng, P tổng vượt chuẩn quy định gấp nhiều lần (N vượt chuẩn từ 2÷6 lần; P vượt chuẩn từ 3÷17 lần), do đó cần phải xử lý trước khi thải ra nguồn tiếp nhận. QCVN 24:2009 Biểu đồ 3.5: So sánh hàm lượng N tổng trong mẫu nước thải thạch dừa tại các cơ sở thuộc phường 7 với QCVN 24:2009/BTNMT QCVN 24:2009 Biểu đồ 3.6: So sánh hàm lượng P tổng trong mẫu nước thải thạch dừa tại các cơ sở thuộc phường 7 với QCVN 24:2009/BTNMT Hàm lượng N tổng, P tổng trong nước quá cao sẽ dẫn đến hiện tượng phú dưỡng hoá (sự phát triển bùng phát của các loại tảo, làm cho nồng độ oxy trong nước rất thấp vào ban đêm gây ngạt thở và diệt vong, các sinh vật làm cản trở dòng chảy, thậm chí một số loại tảo có thể tiết ra các chất có độc tính vào nước. Đến mức độ giới hạn, tảo chết và phân hủy gây nên hiện tượng cạn kiệt oxy và hình thành quá trình phân huỷ yếm khí trong lưu vực. e. Coliform Kết quả phân tích các mẫu nước thải sản xuất thạch dừa cho thấy hàm lượng Coliform rất cao. Nguyên nhân chủ yếu là do nồng độ đường cao trong nước thải, việc vệ sinh máy móc, thiết bị và một phần là do chưa tách riêng nguồn nước thải sản xuất và nước thải sinh hoạt. QCVN 24:2009 Biểu đồ 3.7: So sánh hàm lượng Coliform trong mẫu nước thải thạch dừa tại các cơ sở thuộc phường 7 với QCVN 24:2009/BTNMT Các vi sinh vật đặc biệt là các vi sinh vật gây bệnh tồn tại trong nước là nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh đường ruột như tiêu chảy, thương hàn…Khi nguồn nước bị nhiễm bẩn bởi các vi sinh vật sẽ gây ra dịch bệnh trên diện rộng và gây tử vong cho con người. 3.2.5. Một số công trình xử lý nước thải đang được áp dụng Toàn phường 7 tính đến nay mới chỉ có 4 cơ sở xây dựng hệ thống xử lý nước thải đúng qui định là: Lê Thị Cẩm Hà, Lữ Ngọc Quyền, Huy Phong, Như Bình. Các cơ sở còn lại đều thải thẳng nước thải chưa qua ra hầm tự hoại hai ngăn để từ đó đưa tiếp ra cống, sông, kênh, rạch. Hệ thống xử lý nước thải đang áp dụng tại 4 cơ sở trên đều có sơ đồ chung như hình 3.4: Clo Song chắn rác Nước tách ra từ bùn Hồ chứa Bể nén bùn Bể SBR1 Bể lọc nhanh Bể SBR2 Bể khử trùng Hầm tự thấm Máy thổi khí Nước thải Bùn dư Hình 3.4: Sơ đồ chung của hệ thống xử lý nước thải thạch dừa thô đang được áp dụng tại phường 7, thị xã Bến Tre, tỉnh Bến Tre Thuyết minh qui trình: Nước thải sản xuất thạch dừa được thu gom vào hồ chứa có đặt song chắn rác để loại bỏ các rác lớn, sau đó đưa qua bể SBR1 và SBR2 (nối tiếp nhau) để phân hủy các chất hữu cơ nhờ vào hoạt động của hệ vi sinh vật hiếu khí. Nước thải sau đó tiếp tục qua bể lọc nhanh với lớp vật liệu than, cát, đá để lọc bớt cặn trước khi vào bể khử trùng và thoát ra cống chung. Bùn dư từ 02 bể SBR được thu gom vào bể nén bùn, phần bùn được dùng làm phân bón cho cây trồng, phần nước thải được tuần hoàn lại hồ chứa và tiếp tục xử lý. Lưu lượng nước thải tính bình quân theo ngày (bảng 3.3 phần 3.3.2) rất nhỏ so với qui mô của hệ thống. Do nước thải sản xuất thải ra không liên tục (theo mẻ từ 3÷7 ngày /mẻ) làm cho quá trình vận hành gặp khá nhiều khó khăn. Theo như khảo sát thực tế tại các cơ sở, các chủ cơ sở chỉ vận hành hệ thống xử lý nước thải phát sinh trong ngày ra mẻ thạch, những ngày còn lại ngưng hoạt động. Chính do vận hành không đúng qui cách làm vi sinh trong bể SBR chết dẫn đến chất lượng nước thải đầu ra không đạt quy chuẩn. Nhận xét: Theo cảm quan, nước thải sau xử lý chưa đạt tiêu chuẩn vì chứa cặn, mùi hôi chưa khử hết và do không hoạt động liên tục (hoạt động theo mẻ sản xuất) nên gây giảm hiệu quả của quá trình xử lý sinh học và không châm dung dịch clo thường xuyên nên không loại bỏ hết các vi sinh vật. Hình 3.5: Hố ga thoát nước thải sau xử lý tại cơ sở Huy Phong 3.3. CÁC VẤN ĐỀ Ô NHIỄM TỪ KHÍ THẢI TẠI CÁC CƠ SỞ SẢN XUẤT THẠCH DỪA THUỘC KHU VỰC KHẢO SÁT 3.3.1. Nguồn phát sinh Khí thải phát sinh chủ yếu từ quá trình đốt củi cho lò nấu, từ các loại nguyên liệu và, từ các phương tiện vận chuyển ra vào cơ sở. Các loại khí thải bao gồm CO, CO2, NOx, SOx,… Các chất khí này đều có khả năng gây ô nhiễm môi trường. Đặc biệt mùi hôi là một vấn đề đáng quan tâm tại các cơ sở sản xuất thạch dừa phát sinh từ công đoạn ủ men đến khi xuất khay thạch và từ quá trình phân hủy của nước thải sản xuất trong các hố ga bốc lên. Theo ý kiến các hộ dân sống gần các cơ sở sản xuất thạch gây ô nhiễm thì mùi hôi từ quá trình làm thạch dừa cũng như do sự phân hủy nước thải chưa qua xử lý có thể khiến cơ thể mệt mỏi, gây buồn nôn, chóng mặt Hình 3.6: Nấu nước dừa làm phát sinh khí ô nhiễm Hình 3.7: Quá trình lên men nước dừa phát sinh mùi hôi 3.3.2. Tác động đến môi trường Bụi Bụi vào phổi gây kích thích cơ học và phát sinh phản ứng xơ hóa phổi gây nên những bệnh hô hấp. Bụi muội than tạo thành trong quá trình đốt nhiên liệu có đường kính trung bình 0,3 ppm nên rất dễ xâm nhập sâu vào phổi. Sunfua dioxit (SO2), Nitơ oxit (NOX) SO2, NOx là các chất khí kích thích, khi tiếp xúc với niêm mạc ẩm ướt tạo thành các axít. SO2, NOx vào cơ thể qua đường hô hấp hoặc hòa tan vào nước bọt rồi vào đường tiêu hoá sau đó phân tán vào máu tuần hoàn. SO2, NOx khi kết hợp với bụi tạo thành các hạt bụi axít lơ lửng, nếu kích thước nhỏ hơn 2-3 micronmét sẽ vào tới phế nang, bị đại thực bào phá hủy hoặc đưa đến hệ thống bạch huyết. SO2 có thể nhiễm độc qua da gây sự chuyển hóa toan tính làm giảm dự trữ kiềm trong máu, đào thải amôniắc ra nước tiểu và kiềm ra nước bọt. 3.2.2.3. Monoxit Cacbon (CO) Monoxit Cacbon dễ gây độc do kết hợp khá bền vững với hemoglobin thành cacboxyhemoglobin dẫn đến giảm khả năng vận chuyển oxy của máu đến các tổ chức, tế bào. Khi 20% hồng cầu bị không chế, nạn nhân bị nhức đầu, chóng mặt, buồn nôn, khi tăng lên 50% não bộ bắt đầu bị ảnh hưởng mạnh và 70% thì bị tử vong. Ảnh hưởng do sự tỏa nhiệt Do sự tỏa nhiệt từ các lò sấy ra môi trường bên ngoài, tuy mức độ ảnh hưởng không cao nhưng cũng tác động đáng kể đến các cây cối xung quanh lò, các loại côn trùng có lợi cho mùa màng, các loài thiên địch tiêu diệt sâu hại và ảnh hưởng đến những người vận hành lò. Nhiệt độ môi trường cao gây tác hại đế sức khỏe người lao động: rối loạn điều hòa nhiệt, say nóng, mất nước, mất muối khoáng. Tiếng ồn Tiếng ồn ở mức 80 dBA làm giảm sự chú ý, dễ mệt mỏi, nhứt đầu, chóng mặt, tăng cường quá trình ức chế của hệ thần kinh trung ương, ảnh hưởng tới thính giác của con người. Tiếp xúc với tiếng ồn ở cường độ cao trong một thời gian dài sẽ làm thính lực giảm sút, dẫn tới bệnh điếc nghề nghiệp. Tiếng ồn cũng gây nên những thương tổn cho hệ tim mạch và làm tăng các bệnh về đường tiêu hoá. Tuy nhiên, tiếng ồn của cơ sở chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến công nhân đang trực tiếp làm việc trong cơ sở và chủ cơ sở, ít gây ảnh hưởng đến các hộ dân xung quanh do chủ cơ sở đã tiến hành xây dựng tường bao quanh. 3.3.3. Lưu lượng khí thải phát sinh Tại các cơ sở sản xuất thạch dừa, do việc xác định lưu lượng khí thải trực tiếp là rất khó khăn do không có sự quan tâm đến vấn đề môi trường. Vì vậy để có cái nhìn rõ nét hơn, có thể ước tính lưu lượng khí thải mỗi ngày của các cơ sở trên từ loại và khối lượng nhiên liệu đốt. Xét ví dụ với cơ sở sản xuất thạch thô Lương Tấn Nghiệp (công suất 50 – 70 tấn/tháng), lượng nhiên liệu sử dụng cho việc nấu nguyên liệu là 3,5 m3củi đòn/mẻ (kết quả khảo sát thực tế tại cơ sở). Khi đốt củi, thành phần các chất trong khí thải thay đổi tùy theo loại củi, tuy vậy lượng khí thải sinh ra là tương đối ổn định. Để tính toán ta có thể dùng trị số VT20 = 4,23 m3/kg , nghĩa là khi đốt 1 kg củi sẽ sinh ra 4,23 m3 khí thải ở nhiệt độ 200C (theo Giáo trình tính toán kỹ thuật nhiệt lò công nghiệp - tập 1 tác giả Hoàng Kim Cơ, Nguyễn Công Cần, Đỗ Ngân Thanh). Khối lượng riêng của củi khoảng 700kg/m3 Vậy lượng khí thải sinh ra khi nấu 1 mẻ là: 3,5 m3/mẻ x 700 kg/m3 x 4,23 m3/kg = 10.363,5 m3/mẻ Và lượng khí thải sinh ra trên 1 tấn sản phẩm thạch: 10.363,5 m3/mẻ : 6 tấn/mẻ = 1727,25 m3/tấn Với cơ sở sản xuất thạch thô – cắt nhỏ – ép khô Lữ Ngọc Quyền sản xuất 9 mẻ thạch/tháng, lượng củi sử dụng khoảng 2,5 m3 củi đòn/mẻ (kết quả khảo sát thực tế tại cơ sở). Ta có thể tính lưu lượng khí thải tương tự như trên Khối lượng riêng của củi khoảng 700kg/m3 Vậy lượng khí thải sinh ra khi nấu 1 mẻ là: 2,5 m3/mẻ x 700 kg/m3 x 4,23 m3/kg = 7402,5 m3/mẻ = 7402,5 Và lượng khí thải sinh ra trên 1 tấn sản phẩm thạch: 7402,5 m3/mẻ : 3,5 tấn/mẻ = 2115 m3/tấn Do lượng khí thải phát sinh phụ thuộc vào các yếu tố như độ ẩm của nhiên liệu đốt, loại củi sử dụng, nên có thể lấy con số trung bình của 2 cơ sở trên để ước tính lượng khí phát sinh trong quá trình đốt nhiên liệu là: 1921,12 m3/tấn sản phẩm. Bằng cách tính toán như trên, có thể tính tổng thể tích khí thải phát sinh từ các cơ sở sản xuất thạch dừa trong phường 7 như bảng 3.6 dưới đây: Bảng 3.6: Lượng khí thải ước tính phát sinh tại các cơ sở sản xuất thạch dừa thuộc phường 7, thị xã Bến Tre, tỉnh Bến Tre STT Tên cơ sở Phân loại sản xuất Công suất trung bình (tấn/tháng) Lưu lượng khí thải (m3/tháng) 1 Lữ Ngọc Quyền Thạch thô – cắt ép khô 30 57634 2 Lương Tấn Nghiệp Thạch thô 55 105662 3 Nguyễn Ngọc Thảo Thạch thô 40 76845 4 Phạm Hồng Nhung Thạch thô 20 38422 5 Lê Thị Cẩm Hà Thạch thô 25 48028 6 Hồ Thị Đua Mua – cắt thạch thô 60 0 7 Đào Thị Thanh Nguyệt Thạch thô 35 67239 8 Như Bình – Võ Quốc Hoài Thạch thô – cắt ép khô 90 172901 9 Huy Phong – Dương Thị Nga Mua – cắt thạch thô 1000 0 10 Nguyễn thị Tước Mua – cắt thạch thô 60 0 11 Lê Văn Danh Mua – cắt thạch thô 30 0 12 Tấn Phúc – Trần Thị Phi Thạch thô 50 96056 13 Anh Khoa – Lâm xuân Thạch thô 10 19211 14 Nguyễn thị Hoa – Nguyễn Hoàng Sâm Thạch thô 30 57634 15 Nguyễn Thị Kim Liên Thạch thô 23 44186 16 Nguyễn Ngọc Ẩn Thạch thô – cắt nhỏ 25 48028 17 Nguyễn Thị Yến Thạch thô 23 44186 18 Phạm Lê Vinh Thạch thô 75 144084 19 Lê Quang Đặng Mua – cắt thạch thô 30 57634 20 Trương Văn Bình Thạch thô 5 9606 21 DNTN Trường Long – Trần Thanh Liêm Mua – cắt thạch thô 50 0 22 Trần Kim Hoàng Thạch thô 15 28817 3.3.4. Nồng độ chất ô nhiễm trong khí thải a. Số liệu đo đạc tại cơ sở sản xuất Lương Tấn Nghiệp, địa chỉ 240 C, Kp3, phường 7 - Số lượng mẫu: 2 mẫu. - Vị trí lấy mẫu: 01 điểm bên trong cơ sở và 01 điểm cách cơ sở khoảng 100m theo hướng gió. Bảng 3.7. Kết quả phân tích chất lượng khí thải khu vực quầy bán hàng của cơ sở Lương Tấn Nghiệp (đo đạc vào tháng 3/2011) STT Chỉ tiêu Đơn vị Kết quả QCVN 05:2009/BTNMT TCVS – QĐ 3733/2002/BYT và QCVN 26:2010/BTNMT 1 Độ ồn dBA 66,3 – 79,8 - £ 70 2 Nhiệt độ 0C 31,6 - £ 32 3 Bụi mg/m3 0,18 0,3 6 4 CO mg/m3 3,4 30 40 5 SO2 mg/m3 0,02 0,35 5 6 NO2 mg/m3 0,043 0,2 5 (Nguồn: Sở Tài Nguyên và Môi trường tỉnh Bến Tre) Ghi chú: - QCVN 05:2009/BTNMT – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng không khí xung quanh; - QCVN 26:2010/BTNMT – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về tiếng ồn; - QĐ 3733/2002/QĐ-BYT - Quyết định về việc ban hành 21 tiêu chuẩn vệ sinh lao động, 05 nguyên tắc và 07 thông số vệ sinh lao động. Kết quả giám sát cho thấy đa số các chỉ tiêu nằm trong giới hạn cho phép của QCVN 05:2009/BTNMT và QCVN 26:2010/BTNMT. Riêng chỉ tiêu nhiệt độ nằm trong giới hạn cho phép của tiêu chuẩn vệ sinh lao động theo quyết định 3733/2002/QĐ-BYT của Bộ Y tế. Bảng 3.8. Kết quả phân tích chất lượng khí thải khu vực sản xuất của cơ sở Lương Tấn Nghiệp (đo đạc vào tháng 3/2011) STT Chỉ tiêu Đơn vị Kết quả QCVN 05:2009/BTNMT TCVS – QĐ 3733/2002/BYT và QCVN 26:2010/BTNMT 1 Độ ồn dBA 51.4 – 61.8 - £ 70 2 Nhiệt độ 0C 30.5 - £ 32 3 Bụi mg/m3 0.29 0.3 6 4 CO mg/m3 3.0 30 40 5 SO2 mg/m3 0.031 0.35 5 6 NO2 mg/m3 0.042 0.2 5 (Nguồn: Sở Tài Nguyên và Môi trường tỉnh Bến Tre) Ghi chú: - QCVN 05:2009/BTNMT – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng không khí xung quanh; - QCVN 26:2010/BTNMT – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về tiếng ồn; - QĐ 3733/2002/QĐ-BYT - Quyết định về việc ban hành 21 tiêu chuẩn vệ sinh lao động, 05 nguyên tắc và 07 thông số vệ sinh lao động. Kết quả phân tích cho thấy đa số các chỉ tiêu nằm trong giới hạn cho phép của QCVN 05:2009/BTNMT và QCVN 26:2010/BTNMT. Riêng chỉ tiêu nhiệt độ nằm trong giới hạn cho phép của tiêu chuẩn vệ sinh lao động theo quyết định 3733/2002/QĐ-BYT của Bộ Y tế. b. Số liệu đo đạc tại cơ sở sản xuất Lữ Ngọc Quyền, địa chỉ 24D, Khu phố 4, phường 7 Bảng 3.9. Kết quả phân tích chất lượng khí thải khu vực sản xuất của cơ sở Lữ Ngọc Quyền (đo đạc vào tháng 3/2011) STT Chỉ tiêu Đơn vị Kết quả QCVN 05:2009/BTNMT TCVS – QĐ 3733