Đồ án Nghiên cứu tính khả thi khi áp dụng hệ thống ký quỹ hoàn chi trên bao bì thuốc bảo vệ thực vật tại địa bàn tỉnh Long An
MỤC LỤC Trang CHƯƠNG 1 - MỞ ĐẦU 1 1.1 Sự cần thiết của đề tài 1 1.2 Ý nghĩa thực tiễn của đề tài 2 1.3 Nội dung nghiên cứu 3 1.4 Phạm vi nghiên cứu 3 1.5 Phương pháp nghiên cứu 3 1.6 Hạn chế của đề tài 4 CHƯƠNG 2 - TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH TÁI CHẾ CHẤT THẢI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH LONG AN 5 2.1 Tổng quan về tình hình kinh tế – xã hội tỉnh Long An 5 2.1.1 Đặc điểm kinh tế 5 2.1.2 Cơ cấu hạ tầng 7 2.1.3 Đặc điểm xã hội 8 2.2 Hiện trạng quản lý chất thải rắn trên địa bàn tỉnh Long An 9 2.2.1 Lượng chất thải rắn phát sinh 9 2.2.2 Tình hình thu gom và xử lý chất thải rắn 10 a. Tình hình thu gom và xử lý chất thải rắn tại các khu công nghiệp 10 b. Tình hình thu gom và xử lý chất thải rắn sinh hoạt 11 2.3 Hiện trạng sử dụng thải bỏ và xử lý vỏ chai thuốc BVTV sau khi sử dụng 15 2.3.1 Hiện trạng sử dụng thuốc BVTV 15 2.3.2 Đặc tính của thuốc BVTV 15 2.3.2.1 Thuốc trừ sâu: có các nhóm chính 15 2.3.2.2 Thuốc trừ bệnh: gồm hai nhóm 16 2.3.2.3 Thuốc trừ cỏ 17 2.3.2.4 Thuốc trừ chuột 17 2.3.2.5 Chất điều hòa sinh trưởng cây trồng 18 2.3.2.6 Thuốc trừ tuyến trùng 18 2.3.3 Hiện trạng xử lý chất thải (vỏ chai) thuốc BVTV và khả năng tái chế 18 CHƯƠNG 3 – CƠ SỞ THỰC HIỆN ĐỀ TÀI 20 3.1 Hệ thống ký quỹ – hoàn chi (Deposit-refund system) 20 3.1.1 Khái niệm 20 3.1.2 Phạm vi áp dụng KQHC 20 3.1.3 Ưu điểm của KQHC 20 3.1.4 Đánh giá hiệu quả của hệ thống KQHC 21 3.1.5 Những khó khăn trở ngại và các mục tiêu cần đạt được để thực hiện hệ thống KQHC hiệu quả 24 3.1.6 Các ví dụ về áp dụng KQHC cho thế giới 25 3.2 Phương pháp đánh giá ngẫu nhiên ( CVM – Contingent valuation method) về sự sẵn lòng chi trả ( WTP- Willingness to pay) 27 3.2.1 Lý do lựa chọn CVM và xác định mức KQHC dựa trên WTP của người tiêu dùng 27 3.2.2 Các bước tiến hành CVM 28 3.3 Mối tương quan giữa các yếu tố ảnh hưởng lên tỷ lệ chất thải vỏ chai thuốc BVTV trả lại (quantity returned) 30 3.3.1 Mức sẵn lòng chi trả WTP 30 3.3.1.1 Độ tuổi 31 3.3.1.2 Thu nhập 31 3.3.1.3 Giá bán sản phẩm 31 3.3.1.4 Loại thuốc BVTV sử dụng 32 3.3.1.5 Cách thức thải bỏ vỏ chai thuốc BVTV 32 3.3.2 Trình độ 33 3.3.3 Sự hiểu biết về sự tác động môi trường của chất thải (vỏ chai) thuốc BVTV 33 3.3.4 Hiện trạng quản lý thuốc BVTV 34 3.3.5 Sự hiểu biết về công cụ KQHC 34 3.3.6 Cách thải bỏ và cách thức trả vỏ chai/nhận tiền hoàn trả mong muốn 35 CHƯƠNG 4 – KẾT QUẢ KHẢO SÁT VÀ THẢO LUẬN 36 4.1 Tổng quan về kết quả khảo sát 36 4.2 Các kết quả tính toán 42 4.3 Những thuận lợi và khó khăn khi thực hiện KQHC (dựa trên kết quả khảo sát) 45 4.3.1 Thuận lợi 45 4.3.2 Khó khăn 47 CHƯƠNG 5 – HOẠCH ĐỊNH CHÍNH SÁCH 49 5.1 So sánh dữ liệu điều tra và thực tế xã hội 49 5.2 Giải pháp thực thi 51 5.3 Các giải pháp hỗ trợ hoạt động tái sinh-tái chế vỏ chai thuốc BVTV 54 5.3.1 Chính sách hỗ trợ khung pháp lý 55 5.3.2 Chính sách ưu đãi đầu tư 55 5.3.3 Chính sách bảo hộ mậu dịch đến với các sản phẩm tái chế 56 5.3.4 Chính sách kiểm soát ô nhiễm 57 5.4 Các giải pháp giáo dục tuyên truyền và nâng cao nhận thức cộng đồng 57 CHƯƠNG 6 – KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 59 6.1 Kết luận 59 6.1.1 Lợi ích về mặt kinh tế xã hội 59 6.1.2 Lợi ích về mặt môi trường 60 6.2 Kiến nghị 60 6.2.1 Đối với cơ quan quản lý nhà nước 60 6.2.2 Đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ liên quan đến sản phẩm thuốc BVTV 62 6.2.3 Đối với các cơ sở tái sinh-tái chế 63 6.2.4 Đối với người tiêu dùng 64 6.2.5 Các hướng nghiên cứu tiếp theo 64 TÀI LIỆU THAM KHẢO 65
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đồ án Nghiên cứu tính khả thi khi áp dụng hệ thống ký quỹ hoàn chi trên bao bì thuốc bảo vệ thực vật tại địa bàn tỉnh Long An, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
eäc taêng tieàn kyù quyõ caùc can bia nhoâm gaáp ñoâi, ñaõ laøm taêng tyû leä can ñöôïc traû laïi töø 70% leân hôn 80% ( OECD, 1989).
Ngoaøi caùc heä thoáng KQHC aùp duïng cho bao bì ñoà uoáng ra, KQHC coøn toû ra coù hieäu quaû trong taùi cheá caùc aéc quy oâ toâ vaø moâ toâ. VD: Heä thoáng KQHC aùp duïng ñoái vôùi voû thaân caùc oâ toâ con vaø mini bus cöûa luøa ñöôïc thöïc hieän ôû Na Uy naêm 1978. Theo heä thoáng naøy, ngöôøi mua xe môùi phaûi traû moät khoaûn tieàn kyù quyõ. Khi xe khoâng coøn duøng ñöôïc nöõa vaø ñöa traû veà ñòa ñieåm khoâi phuïc chính thöùc, thì moät soá tieàn lôùn hôn seõ ñöôïc hoaøn chi. Muïc tieâu cuûa chöông trình naøy laø giaûm bôùt soá löôïng xe bò vöùt boû ngoaøi trôøi, vaø khuyeán khích söû duïng laïi vaät lieäu. Soá xe ñöôïc traû laïi chieám khoaûng 90-99%. Tieàn thu nhaäp ñöôïc duøng ñeå taøi trôï cho vieäc thu gom, vaän chuyeån vaø caùc phöông tieän ñeå ñaäp vuïn.
Taïi Myõ, heä thoáng kyù quyõ baét buoäc ñoái vôùi caùc aéc quy oâ toâ ñöôïc quy ñònh thaønh luaät chung cuûa ñaûo Rhode vaø ñöôïc coi laø thaønh coâng. Moãi aéc quy ñöôïc baùn hoaëc chaøo baùn phaûi kyù quyõ 5USD vaøo luùc baùn. Khoaûn tieàn kyù quyõ naøy seõ ñöôïc mieãn traû, neáu moät aéc quy oâ toâ ñaõ duøng roài ñöôïc traû laïi cho cöûa haøng vaøo luùc mua; hoaëc neáu nhö chieác aéc quy cuõ ñöôïc traû laïi trong voøng baûy ngaøy keå töø khi mua môùi thì tieàn kyù quyõ cuõng seõ ñöôïc traû laïi. Khoaûn tieàn kyù quyõ ñöôïc cöûa haøng löu giöõ trong moät taøi khoaûn rieâng vaø phaûi traû laïi cho nhaø nöôùc 80% khoaûn tieàn giöõ naøy vaøo thaùng baûy ( Anderson et al..1989).
Veà caùc bao bì thuoác tröø saâu, bang Maine ñaõ ban haønh moät luaät yeâu caàu coù moät heä thoáng kyù quyõ ñoái vôùi caùc bao bì thuoác tröø saâu caàn söû duïng haïn cheá vaø coù kieåm soaùt chaët cheõ. Luaät naøy yeâu caàu phaûi suùc röûa caùc bao bì naøy ba laàn hoaëc phuø hôïp vôùi yeâu caàu cuûa ban kieåm soaùt thuoác tröø saâu bang Maine, vaø taïo ra söï kích thích thoâng qua heä thoáng kyù quyõ ñoái vôùi caùc bao bì suùc röûa ñöôïc traû laïi. Bao bì cuûa caùc loaïi thuoác tröø saâu vaø hoùa chaát BVTV bò haïn cheá söû duïng hoaëc söû duïng coù kieåm soaùt, caàn phaûi ñöôïc daùn tem do bang naøy cung caáp. Phí kyù quyõ laø 5USD ñoái vôùi caùc bao bì coù dung tích nhoû hôn 120 lít vaø 10USD ñoái vôùi dung tích 120 lít trôû leân. Quy ñònh naøy ñöôïc aùp duïng ñoái vôùi taát caû caùc bao bì thuoác tröø saâu coù coâng duïng haïn cheá vaø kieàm cheá, ñöôïc baùn, ñoåi haøng, hay trao ñoåi trong phaïm vi bang cuõng nhö ñöôïc duøng trong bang. Nhöõng thöông gia thuoác tröø saâu thu phí kyù quyõ vaøo luùc mua; bang seõ thu tieàn kyù quyõ cuûa caùc bao bì ngoaøi bang. Tieàn kyù quyõ seõ ñöôïc hoaøn chi cho chuû khi traû laïi caùc bao bì ñaõ ñöôïc suùc röûa ba laàn. Keå töø khi thoâng qua luaät naøy, khoaûng 13.000 bao bì ñaõ ñöôïc traû laïi (Anderson et al..,1989). Tuy nhieân vieäc suùc röûa neáu khoâng kieåm soaùt chaët cheõ, coù khaû naêng gaây nguy haïi gaáp nhieàu laàn.
3.2 Phöông phaùp ñaùnh giaù ngaãu nhieân ( CVM – Contingent valuation method) veà söï saün loøng chi traû ( WTP- Willingness to pay)
[Ecosystem Valuation. 2007. Methods-Section 6: Contingent Valuation methods-part 1&2: Overview and Application of the Contingent Valuation method. ( Caùc phöông phaùp-Phaàn 6: Phöông phaùp ñaùnh giaù ngaãu nhieân-Muïc 1&2 : Toång quan vaø aùp duïng phöông phaùp ñaùnh giaù ngaãu nhieân]
Lyù do löïa choïn CVM vaø xaùc ñònh möùc KQHC döïa treân WTP cuûa ngöôøi tieâu duøng
Caùc chính saùch quaûn lyù baèng coâng cuï kinh teá thöôøng mang laïi tính meàm deûo. Cuï theå KQHC mang tính khuyeán khích hôn laø cöôõng cheá. Do vaäy, muoán KQHC ñaït hieäu quaû cao thì caàn khaûo saùt nhu caàu cuûa ngöôøi daân ñeå coù theå ñöa ra nhöõng chính saùch phuø hôïp, töø ñoù ngöôøi daân môùi töï nguyeän tham gia thöïc thi. Moät trong nhöõng vaán ñeà quan troïng khi xaây döïng KQHC ñoù laø vieäc ñöa ra möùc giaù kyù quyõ vaø tyû leä hoaøn chi trong toång möùc kyù quyõ nhö theá naøo cho phuø hôïp. Ñaây laø moät vaán ñeà khoù khaên vaø phöùc taïp vì vöøa phaûi ñaûm baûo khaû naêng chi traû cuûa ngöôøi daân, vöøa taïo söï kích thích kinh teá ñeå hoï traû laïi chaát thaûi, cuõng nhö ñaùp öùng ñöôïc moät phaàn chi phí cho vieäc xaây döïng vaø duy trì heä thoáng( vôùi Vieät Nam laø moät nöôùc ñang phaùt trieån, nguoàn ngaân saùch haïn cheá thì vieäc ngöôøi daân cuøng tham gia ñoùng goùp vôùi chính phuû laø caàn thieát vaø coù theå chaáp nhaän). Trong tröôøng hôïp naøy, xaây döïng chính saùch döïa treân WTP cuûa ngöôøi daân laø giaûi phaùp khaû thi.
Maët khaùc, trong moãi caù nhaân chöùa ñöïng nhöõng yeáu toá, ñaëc tính khaùc nhau neân WTP cho kieåm soaùt oâ nhieãm moâi tröôøng cuûa moãi ngöôøi cuõng khaùc nhau. Vì vaäy, caàn tieán haønh ñieàu tra thöïc ñòa laáy yù kieán ngöôøi tieâu duøng ñeå tìm cho ra möùc saün loøng chi traû phuø hôïp khi thöïc hieän KQHC treân saûn phaåm chai thuoác BVTV.
Coù nhieàu phöông phaùp ñeå xaùc ñònh WTP cuûa ngöôøi daân, trong ñoù söû duïng phoå bieán nhaát laø CVM. Phöông phaùp naøy taäp trung vaøo vieäc ñieàu tra – tham khaûo yù kieán moät soá caùc ñoái töôïng söû duïng hoaëc thuï höôûng moâi tröôøng veà khoaûn tieàn toái ña hoï saün loøng chi traû cho vieäc soaùt oâ nhieãm, baûo veä moâi tröôøng hoaëc moät dòch vuï moâi tröôøng ñaëc bieät naøo ñoù.
CVM laø moät tieán trình töông ñoái phöùc taïp toán nhieàu thôøi gian vaø kinh phí. Ñeå thu thaäp ñöôïc nhöõng thoâng tin boå ích vaø coù keát quaû cao, vieäc ñeàu tra phaûi thieát keá, thöû nghieäm vaø tieán haønh moät caùch nghieâm tuùc. Nhöõng caâu hoûi ñieàu tra phaûi xoay quanh lónh vöïc moâi tröôøng caàn hoûi ñeå ngöôøi daân coù theå hieåu moät caùch roõ raøng. Ñaëc bieät trong tröôøng hôïp ñang nghieân cöùu phaûi laøm cho ngöôøi daân nhaän thöùc ñöôïc yù nghóa cuõng nhö hieäu quaû cuûa KQHC ñeå hoï ñöa ra WTP phuø hôïp. Töø ñoù tính ñöôïc WTP vôùi ñoä chính xaùc cao.
Nghieân cöùu naøy taäp trung vaøo aûnh höôûng cuûa möùc saün loøng chi traû hay möùc thieät haïi maø ngöôøi söû duïng phaûi chaáp nhaän khi quyeát ñònh tham gia heä thoáng KQHC, möùc kyù quyõ toái ña theo giaù baùn saûn phaåm sao cho voû chai thuoác BVTV sau söû duïng ñöôïc traû laïi vôùi tyû leä cao nhaát.
Caùc böôùc tieán haønh CVM
Moät nghieân cöùu ngaãu nhieân ñeå ñaït ñöôïc keát quaû toát thì phaûi tieán haønh caùc böôùc sau:
Böôùc 1: Xaùc ñònh chính xaùc caùc vaán ñeà moâi tröôøng caàn ñaùnh giaù. Trong ñeà taøi “ Nghieân cöùu tính khaû thi ñoái vôùi vieäc aùp duïng coâng cuï KQHC treân bao bì thuoác BVTV" thì vaán ñeà moâi tröôøng ñöôïc quan taâm laø hieän traïng thaûi boû vaø xöû lyù voû chai thuoác BVTV khoâng phuø hôïp, caùc coâng cuï quaûn lyù chöa hieäu quaû. Thöïc traïng naøy daãn ñeán haäu quaû thu gom chaát thaûi thaáp; quyõ ñaát haïn heïp cho hoaït ñoäng choân laáp trong khi löôïng chaát thaûi nhieàu laïi coù khaû naêng taùi sinh taùi cheá, gaây laõng phí taøi nguyeân vaø toán nhieàu chi phí; chaát thaûi vöùt böøa baõi taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng soáng vaø söùc khoûe ngöôøi daân.
Böôùc 2: Xaùc ñònh phöông phaùp ñieàu tra seõ ñöôïc söû duïng trong nghieân cöùu.
Coù ba phöông phaùp ñieàu tra ñöôïc söû duïng hieän nay: baèng thö töø (keå caû e-mail), baèng ñieän thoaïi hay baèng phoûng vaán tröïc tieáp. Ba phöông phaùp ñieàu tra treân ñeàu söû duïng phieáu ñieàu tra goàm caùc caâu hoûi traéc nghieäm ñeå thu thaäp thoâng tin. Trong ñoù, maãu ñieàu tra caàn ñöôïc xem xeùt kyõ soá löôïng, noäi dung caâu hoûi coù lieân quan vaø ñoái töôïng naøo seõ ñöôïc phoûng vaán.
Khoùa luaän naøy ñaõ aùp duïng thöïc hieän phöông phaùp ñieàu tra tröïc tieáp (phoûng vaán).
Böôùc 3: Xaây döïng baûng caâu hoûi ñieàu tra (questionaire).
Khi xaây döïng baûng caâu hoûi ñieàu tra, caàn xem xeùt ngöôøi daân ñaùnh giaù nhö theá naøo veà hieän traïng quaûn lyù chaát thaûi (voû chai thuoác BVTV), möùc ñoä quan taâm cuûa hoï ñeán vaán ñeà baûo veä moâi tröôøng; xem xeùt hieän traïng kinh teá xaõ hoäi cuûa Long An ñeå ñeà nghò nhöõng möùc giaù KQHC khaùc nhau cho ngöôøi tieâu duøng löïa choïn; vaø xem xeùt nhöõng lyù do coù theå taùc ñoäng ñeán söï tham gia heä thoáng KQHC cuûa hoï.
Xaây döïng baûng caâu hoûi ñieàu tra goàm nhöõng caâu hoûi traéc nghieäm. Caùc caâu hoûi ñaët ra phaûi hôïp lyù vaø coù hieäu löïc ñeå deã nhaän ñöôïc söï chaáp thuaän töø ngöôøi ñöôïc phoûng vaán. Baûng caâu hoûi phaûi ngaén goïn (thoâng thöôøng phoûng vaán trong khoaûng 10-30 phuùt) nhöng phaûi ñuû yù vaø giuùp ñieàu tra vieân deã daøng ñieàu tra chaúng haïn nhö caùc thoâng tin cuûa ngöôøi tieâu duøng, giaù baùn cuûa caùc loaïi thuoác BVTV taïi thôøi ñieåm hieän taïi, möùc saün loøng chi traû ñeå chai thuoác ñöôïc thu gom vaø xöû lyù toát …
Böôùc 4: Tieán haønh ñieàu tra trong nghieân cöùu naøy, maãu ñieàu tra laø nhöõng ngöôøi tieâu duøng vaø ñaïi lyù baùn thuoác BVTV khoâng keå löùa tuoåi, trình ñoä hoïc vaán … (nghóa laø maãu ñöôïc thu thaäp ngaãu nhieân).
Böôùc 5: Bieân soaïn, phaân tích döõ lieäu vaø baùo caùo keát quaû.
Caùc thoâng tin thu thaäp ñöôïc caäp nhaät, thoáng keâ vaø xöû lyù baèng phaàn meàm excel. Sau ñoù ñöa ra nhöõng phaân tích ñaùnh giaù vaø trình baøy keát quaû ñaït ñöôïc laø WTP cuûa ngöôøi tieâu duøng khi thöïc hieän KQHC ñoái vôùi voû chai thuoác BVTV.
Moái töông quan giöõa caùc yeáu toá aûnh höôûng leân tyû leä chaát thaûi voû chai thuoác BVTV traû laïi (quantity returned)
Heä thoáng KQHC ñöôïc xem laø hieäu quaû khi ñaûm baûo caùc yeáu toá kinh teá (möùc giaù kyù quyõ vöøa phaûi, chi phí thöïc hieän thaáp), nhöng quan troïng hôn laø ñaûm baûo tyû leä thu gom cao thoâng qua vieäc traû laïi chaát thaûi cuûa ngöôøi daân (trong tröôøng hôïp ñang nghieân cöùu laø voû chai thuoác BVTV sau söû duïng). Tyû leä voû chai thuoác BVTV ñöôïc traû laïi naøy tuøy thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá.
Möùc saün loøng chi traû WTP
WTP laø möùc toái ña maø ngöôøi tieâu duøng saün loøng chi traû cho moät hoaït ñoäng, saûn phaåm hoaëc dòch vuï naøo ñoù coù lieân quan, chi traû toái ña cuûa coäng ñoàng hoaëc ñoái töôïng coù lieân quan, chi traû cho saûn phaåm hoaëc dòch vuï moâi tröôøng ñeå ñaûm baûo moâi tröôøng ngaøy caøng toát hôn.
Khaùi nieäm veà möùc saün loøng chi traû WTP trong tröôøng hôïp nghieân cöùu bao goàm hai traïng thaùi:
1/ WTP1: Phaàn giaù trò baèng tieàn maø ngöôøi söû duïng saûn phaåm thuoác BVTV phaûi chòu thieät haïi ñeå goùp phaàn thöïc hieän vaø duy trì heä thoáng KQHC vaø hoaït ñoäng taùi cheá voû chai thuoác BVTV, ñöôïc tính theo coâng thöùc:
WTP1 = P * (1-DR)
Trong ñoù: P laø giaù baùn saûn phaåm (price), ñöôïc tính baèng ñôn vò tieàn teä (cuï theå trong nghieân cöùu naøy ñôn vò tính laø VND)
2/ WTP2: laø giaù trò kyù quyõ saûn phaåm khi mua, ñöôïc tính theo coâng thöùc:
WTP2 = P * D
Coù theå nhaän thaáy raèng WTP1 thaáp (nghóa laø ngöôøi tieâu duøng seõ nhaän ñöôïc soá tieàn kyù quyõ hoaëc tyû leä DR cao) thì seõ taïo ra söï kích thích cho vieäc traû laïi saûn phaåm sau söû duïng nhieàu hôn. Ñoàng thôøi, WTP2 caøng thaáp thì caøng gia taêng söï chaáp nhaän cuûa ngöôøi tieâu duøng ñoái vôùi KQHC.
Khi coá ñònh moät trong hai traïng thaùi cuûa WTP, moái töông quan giöõa tyû leä chaát thaûi traû laïi (QR) vaø möùc saün loøng chi traû cuûa ngöôøi söû duïng thuoác BVTV vaãn khoâng thay ñoåi.
3.3.1.1 Ñoä tuoåi
Moãi löùa tuoåi, ñaëc bieät laø nhöõng theá heä khaùc nhau thì coù quan nieäm, caùch soáng cuõng nhö thu nhaäp vaø nhu caàu tieâu duøng khaùc nhau. Tuy nhieân, ngöôøi lôùn tuoåi cuõng nhö ngöôøi treû tuoåi vaãn saün loøng tham gia vôùi möùc WTP2 cao do mong muoán coù moät moâi tröôøng soáng an toaøn, saïch ñeïp vaø khoâng bò oâ nhieãm. Nhö vaäy ta coù theå xem nhö ñoä tuoåi ko aûnh höôûng ñeán WTP cuûa ngöôøi daân trong tröôøng hôïp naøy.
3.3.1.2 Thu nhaäp
Thu nhaäp ñöôïc hieåu laø thu nhaäp bình quaân cuûa töøng ngöôøi vaø noù phaûn aùnh möùc soáng cuûa ngöôøi ñoù trong xaõ hoäi. Thoâng thöôøng ngöôøi coù thu nhaäp cao seõ coù WTP caøng cao vaø ngöôïc laïi.
Tuy nhieân nhöõng ngöôøi thu nhaäp cao thöôøng söû duïng nhöõng maët haøng coù giaù baùn cao, neáu cuøng tyû leä kyù quyõ (% giaù saûn phaåm) nhö nhöõng ngöôøi coù thu nhaäp thaáp thì soá tieàn hoï phaûi kyù quyõ cao hôn nhieàu, do vaäy hoï chæ löïa choïn WTP2 ôû möùc trung bình. Maët khaùc nhöõng ngöôøi coù thu nhaäp thaáp coù theå chaáp nhaän WTP2 cao vaø WTP1 thaáp ñeå haïn cheá phaàn maát ñi trong khoaûn tieàn kyù quyõ.
3.3.1.3 Giaù baùn saûn phaåm
Cuøng tyû leä kyù quyõ (% giaù saûn phaåm), nhöõng loaïi thuoác BVTV coù giaù baùn cao hôn seõ daãn ñeán soá tieàn kyù quyõ ban ñaàu cao hôn. Do vaäy, giaù baùn saûn phaåm gaàn nhö tyû leä nghòch vôùi WTP2 cuûa ngöôøi tieâu duøng, nghóa laø giaù baùn caøng cao thì ngöôøi tieâu duøng coù WTP2 thaáp (do löïa choïn D thaáp) vaø chaáp nhaän WTP1 cao. Tuy nhieân, ñieàu naøy khoâng coù nghóa ñieàu naøy ngöôïc laïi, laø giaù baùn caøng thaáp thì WTP2 caøng cao. Moät soá ngöôøi saün loøng chaáp nhaän WTP1 cao neáu hoï ñaõ löïa choïn mua saûn phaåm coù giaù baùn thaáp vaø WTP2 aùp duïng töông öùng laø thaáp. Lyù do laø taâm lyù ngöôøi daân khoâng muoán boû ra moät khoaûn tieàn lôùn hôn nhieàu so vôùi giaù trò maø hoï söû duïng, ngoaøi ra coøn tuøy thuoäc vaøo thu nhaäp cuûa töøng ngöôøi.
3.3.1.4 Loaïi thuoác BVTV söû duïng
Ñaây laø yeáu toá coù aûnh höôûng giaùn tieáp ñeán WTP cuûa ngöôøi tieâu duøng, do noù taùc ñoäng ñeán giaù baùn saûn phaåm. Moãi loaïi saâu beänh khaùc nhau thì söû duïng nhöõng loaïi thuoác BVTV coù ñaëc tính khaùc nhau vôùi caùc giaù baùn khaùc nhau, daãn ñeán WTP cuõng khaùc nhau.
Beân caïnh ñoù moät soá ít ngöôøi khoâng hieåu roõ veà tính ñoäc haïi cuûa thuoác BVTV ñeán söùc khoûe cuûa con ngöôøi vaø moâi tröôøng soáng neân hoï nghó khoâng caàn thieát phaûi thöïc hieän KQHC.
3.3.1.5 Caùch thöùc thaûi boû voû chai thuoác BVTV
Thoâng thöôøng caùc voû chai thuoác BVTV sau khi söû duïng xong, chuùng ñöôïc ngöôøi söû duïng thu gom vaø ñem baùn. Ñoái vôùi nhöõng voû chai khoâng baùn ñöôïc thì hoï töï thieâu huûy, ñem choân hoaëc vöùt boû taïi ruoäng.
Trong nhöõng yeáu toá treân thì hai yeáu toá thu nhaäp vaø giaù baùn saûn phaåm laø coù aûnh höôûng quan troïng nhaát ñeán vieäc löïa choïn WTP cuûa ngöôøi söû duïng.
Maët khaùc, trong nghieân cöùu naøy baûng caâu hoûi ñöôïc thieát keá vôùi WTP1 vaø WTP2 tæ leä nghòch vôùi nhau, nghóa laø WTP1 thaáp thì WTP2 cao vaø ngöôïc laïi. Muïc tieâu cuûa vieäc thieát laäp tæ leä DR nhö vaäy nhaèm khoáng cheá xu höôùng löïa choïn nhöõng gì coù lôïi hôn cho ngöôøi tieâu duøng maø khoâng quan taâm ñeán lôïi ích coäng ñoàng.
Trình ñoä
Trình ñoä vaên hoùa laø yeáu toá theå hieän tri thöùc cuûa moãi caù nhaân. Trình ñoä khaùc nhau thì vieäc nhaän thöùc veà vaán ñeà moâi tröôøng vaø söï caàn thieát tham gia baûo veä moâi tröôøng laø khaùc nhau. Do ñoù khoâng phaûi moïi ngöôøi ñeàu coù söï saün loøng tham gia heä thoáng KQHC, möùc kyù quyõ, cuõng nhö khaû naêng traû laïi chaát thaûi gioáng nhau. Giaû ñònh raèng ngöôøi coù trình ñoä hoïc vaán cao thì saün loøng tham gia KQHC vaø coù khaû naêng ñem traû laïi chaát thaûi cao.
Tuy nhieân, coù nhöõng ngöôøi trình ñoä thaáp nhöng muoán tham gia KQHC vaø saün loøng ñem traû laïi saûn phaåm sau khi söû duïng. Ngöôïc laïi, moät soá ngöôøi coù trình ñoä cao nhöng khoâng muoán tham gia. Ñieàu naøy coù theå lyù giaûi laø do aûnh höôûng cuûa caùc yeáu toá khaùc nhö nhaän thöùc veà moâi tröôøng (trình ñoä chuyeân moân cao nhöng nhaän thöùc veà moâi tröôøng khoâng cao), khoâng coù thôøi gian ñeå ñem traû laïi chaát thaûi…
Söï hieåu bieát veà söï taùc ñoäng moâi tröôøng cuûa chaát thaûi (voû chai) thuoác BVTV
Ñieàu naøy theå hieän moät phaàn nhaän thöùc moâi tröôøng cuûa ngöôøi noâng daân. Giaû ñònh raèng nhöõng ngöôøi bieát roõ söï nguy haïi cuûa chaát thaûi (voû chai) thuoác BVTV thì saün loøng tham gia heä thoáng KQHC cuõng nhö saün loøng thu gom, traû laïi voû chai cao hôn so vôùi nhöõng ngöôøi khoâng bieát.
Tuy nhieân, moät soá ngöôøi daân khoâng bieát caùc taùc ñoäng moâi tröôøng cuûa chaát thaûi (voû chai) thuoác BVTV nhöng vaãn muoán baûo veä moâi tröôøng cuõng nhö muoán tham gia thöïc hieän caùc chính saùch chung cuûa Nhaø nöôùc ñöa ra neân hoï saün loøng traû laïi chaát thaûi. Maët khaùc, moät soá ngöôøi coù nhaän thöùc veà taùc ñoäng naøy, tuy nhieân chöa ñaày ñuû hoaëc khoâng tin töôûng vaøo tính hieäu quaû cuûa chính saùch, hoaëc cho raèng maëc duø thuoác BVTV coù taùc ñoäng moâi tröôøng to lôùn nhöng ñaõ coù söï quaûn lyù cuûa cô quan chöùc naêng neân hoï khoâng muoán thöïc hieän KQHC cuõng nhö khoâng saün loøng thu gom chaát thaûi.
Hieän traïng quaûn lyù thuoác BVTV
Tình hình quaûn lyù chaát thaûi hieän taïi theo nhaän ñònh cuûa ngöôøi daân cuõng noùi leân söï quan taâm cuûa hoï ñeán vaán ñeà moâi tröôøng. Nhöõng ngöôøi cho raèng hieän traïng moâi tröôøng chöa phuø hôïp vaø hieäu quaû, hoï seõ saün loøng ñem traû laïi voû chai thuoác BVTV sau khi ñaõ söû duïng ñeå caûi thieän tình hình thoâng qua löôïng chaát thaûi thu gom cao hôn, coøn nhöõng ngöôøi caûm thaáy hieän traïng moâi tröôøng toát thì khoâng tham gia KQHC vaø cho raèng khoâng coù söï traû laïi chaát thaûi thì moâi tröôøng cuõng khoâng bò aûnh höôûng nhieàu vaø vaãn naèm trong khaû naêng kieåm soaùt ñöôïc.
Tuy nhieân, nhieàu ngöôøi vaãn khoâng muoán tham gia KQHC vaø khoâng muoán thöïc hieän thu gom caùc voû chai thuoác BVTV sau khi ñaõ söû duïng maëc duø cho raèng vaán ñeà moâi tröôøng hieän nay coøn nhieàu baát caäp, töø ñoù daãn ñeán chaát thaûi coù khaû naêng thu hoài thaáp. Ñieàu naøy ñöôïc lyù giaûi laø do hoï khoâng tin töôûng vaøo hieäu quaû cuûa chính saùch môùi hoaëc cho raèng vieäc baûo veä moâi tröôøng laø nhieäm vuï cuûa caùc cô quan quaûn lyù coøn baûn thaân hoï khoâng caàn phaûi thöïc hieän, cuõng nhö vieäc thu gom vaø ñem traû laïi chaát thaûi gaây phieàn haø cho hoï.
Söï hieåu bieát veà coâng cuï KQHC
Giaû ñònh raèng nhöõng ngöôøi ñaõ töøng nghe noùi ñeán vaø bieát veà coâng cuï KQHC thì saün loøng tham gia vaø thöïc hieän yeâu caàu ñem traû laïi chaát thaûi cao do hoï hieåu ñöôïc yù nghóa cuûa coâng cuï naøy trong vieäc baûo veä moâi tröôøng. Nhöõng ngöôøi chöa töøng nghe noùi ñeán KQHC thì seõ khoâng saün loøng tham gia, do hoï khoâng tin töôûng vaøo chính saùch môùi, hoaëc do chöa hieåu ñaày ñuû, hoï cho raèng kyù quyõ cuõng nhö taêng giaù baùn chöù khoâng caàn thieát traû laïi chaát thaûi.
Tuy nhieân, cuõng coù nhieàu tröôøng hôïp ngöôøi daân maëc duø chöa nghe noùi ñeán coâng cuï KQHC nhöng vaãn muoán tham gia thöïc hieän chính saùch môùi vaø ñem traû laïi voû chai sau khi ñaõ söû duïng. Maët khaùc, moät soá ngöôøi hieåu roõ veà coâng cuï KQHC, nhöng hoï cho raèng heä thoáng naøy chæ thöïc hieän toát ôû nöôùc ngoaøi, coøn khi aùp duïng ôû Vieät Nam thì khoâng hieäu quaû, daãn ñeán hoï khoâng muoán tham gia thöïc hieän chính saùch vaø laøm giaûm löôïng chaát thaûi thu hoài ñöôïc.
Caùch thaûi boû vaø caùch thöùc traû voû chai/nhaän tieàn hoaøn traû mong muoán
Nhöõng yeáu toá treân coù lieân quan vôùi nhau vaø taùc ñoäng ñeán löôïng chaát thaûi maø ngöôøi tieâu duøng coù khaû naêng ñem traû laïi. Nhöõng caùch hoaøn traû chaát thaûi (cuõng nhö caùch kyù quyõ-nhaän tieàn hoaøn chi) naøo phuø hôïp, thuaän tieän vôùi ngöôøi tieâu duøng thì hoï seõ choïn löïa.
CHÖÔNG 4 – KEÁT QUAÛ KHAÛO SAÙT VAØ THAÛO LUAÄN
4.1 Toång quan veà keát quaû khaûo saùt
Thöïc hieän khaûo saùt baèng phieáu khaûo saùt vôùi ñoái töôïng laø nhöõng ngöôøi noâng daân ñöôïc löïa choïn ngaãu nhieân taïi 5 xaõ (Hoøa Phuù, Nhöït Chaùnh, Baéc Hoøa, Vónh Trò, Thaïnh Phöôùc) vaø thò traán Moäc Hoùa thuoäc 6 huyeän (Chaâu Thaønh, Beán Löùc, Taân Thaïnh, Moäc Hoùa, Vónh Höng, Thaïnh Hoùa) treân ñòa baøn tænh Long An. Phieáu khaûo saùt laø moät baûng caâu hoûi goàm coù thoâng tin caù nhaân cuûa ngöôøi ñöôïc khaûo saùt, 17 caâu hoûi traéc nghieäm vaø 1 caâu hoûi môû veà yù kieán cuûa ngöôøi ñöôïc khaûo saùt (xem phuï luïc). Veà phaàn kyù quyõ maãu phieáu ñieàu tra ñöôïc khaûo saùt theo 2 höôùng ñoù laø kyù quyõ theo tyû leä vaø kyù quyõ coá ñònh
Soá phieáu phaùt ra laø 180 phieáu thu laïi 180 phieáu, soá phieáu khoâng hôïp leä laø 15 phieáu (do ngöôøi traû lôøi cung caáp thieáu thoâng tin caàn thieát, caùc yù kieán traû lôøi maâu thuaãn nhau…). Caùc phieáu hôïp leä ñöôïc caäp nhaät thoâng tin vaøo baûng excel vaø thu ñöôïc keát quaû thoáng keâ nhö trình baøy trong baûng 1.4.
Baûng 1.4 – thoáng keâ keát quaû khaûo saùt
Yeáu toá
Tyû leä
(% toång soá)
Giôùi tính
Nam
73
Nöõ
27
Tuoåi
20-29 tuoåi
13
30-39 tuoåi
31
40-49 tuoåi
32
50-59 tuoåi
22
> 60 tuoåi
2
Trình ñoä vaên hoùa
Tieåu hoïc
24
Trung hoïc cô sôû
50
Phoå thoâng trung hoïc
25
Trung caáp
1
Thu nhaäp
<3.000.000
16
3.000.000 – 10.000.000
41
10.000.000 – 20.000.000
28
> 20.000.000
15
Dieän tích ñaát canh taùc
< 1 ha
20
1 – 5 ha
55
6 – 10 ha
18
> 10 ha
7
Loaïi rau maøu
Luùa
86
Döa
8
Caùc loaïi khaùc
6
Löôïng thuoác
3 – 5 lít
16
5 – 10 lít
36
10 – 20 lít
30
> 20 lít
17
Daïng thuoác söû duïng
Daïng nöôùc
0
Daïng boät
0
Caû hai
100
Loaïi thuoác BVTV thöôøng duøng
Thuoác tröø saâu
0
Thuoác tröø beänh
0
Thuoác tröø coû
0
Thuoác dieät chuoät
0
Thuoác döôõng
0
Taát caû caùc loaïi treân
96
Tuøy theo moãi muøa vuï
4
Soá vuï muøa
1 vuï muøa
12
2 vuï muøa
68
3 vuï muøa
21
Caáp ñoä ñoäc tính
Khoâng hieän töôïng
4
Muøi khoù chòu
36
Caûm giaùc khoù chòu
33
Ñoäc maõn
0
Ñoäc caáp
11
Taát caû
16
Taùc haïi cuûa thuoác BVTV
Khoâng bieát
0
Bieát khaùi quaùt
62
Hieåu roõ
38
Khoâng quan taâm
0
Caùch xöû lyù voû chai thuoác BVTV
Vöùt boû
5
Choân
12
Ñoát
41
Ñem baùn
42
YÙ kieán veà vieäc thaûi boû voû chai thuoác BVTV böøa baõi vaøo MT
Ñuùng
0
Sai
59
Phaûi chaáp nhaän vì khoâng coøn giaûi phaùp naøo khaùc
41
Khoâng quan taâm
0
Caùch xöû lyù voû chai thuoác BVTV hôïp lyù nhaát
Taän duïng tröïc tieáp
1
a
b
C
1%
0%
0%
Qua xöû lyù vaø taùi cheá
84
Caùc hoaït ñoäng phaùt trieån
1
2
3
4
5
6
41%
24%
6%
5%
25%
0%
Caùch khuyeán khích traû bao bì
1.1
1.2
1.3
1.4
1.5
37%
52%
3%
8%
0%
Töï tieâu huûy
10
Khoâng caàn thieát
5
Khoâng coù yù kieán
0
Nghe noùi ñeán KQHC
Coù nghe
0
Chöa nghe
100
Lôïi ích cuûa KQHC
Khoâng coù lôïi
4
Khoâng mang laïi lôïi ích nhöng coù lôïi veà moâi tröôøng
47
Coù lôïi caû hai maët veà kinh teá vaø moâi tröôøng
49
Khoâng coù yù kieán
0
Söï saün loøng tham gia
Khoâng muoán tham gia
15
a1
b1
c1
d1
39%
34%
15%
12%
Tham gia
85
a*
b*
c*
a**
b**
c**
a***
b***
c***
21.5%
57%
21.5%
23%
50%
27%
20%
68%
12%
Caùch giöõ
a2
b2
c2
84%
5%
11%
Caùch nhaän tieàn hoaøn traû
a3
b3
c3
0%
61%
39%
Ghi chuù:
Caùc hoaït ñoäng phaùt trieån:
1: heä thoáng thu gom bao bì
2: heä thoáng nhaø maùy taùi cheá
3: heä thoáng tieâu duøng caùc saûn phaåm taùi cheá
4: thoùi quen cuûa ngöôøi söû duïng thuoác laø ñeå daønh bao bì cho taùi cheá
5: taát caû caùc yeâu caàu treân
6: khoâng caàn thieát xaõ hoäi töï phaùt sinh
Caùch khuyeán khích traû laïi bao bì
1.1: Ñoùng tieàn theá chaân bao bì vaø nhaän laïi khi traû bao bì
1.2: Taêng cöôøng heä thoáng thu mua voû chai taän caùc hoä gia ñình
1.3: Nghieâm caám vieäc vöùt boû böøa baõi vaø xöû lyù khi vi phaïm
1.4: Taát caû caùc yeâu caàu treân
1.5: Khoâng caàn phaûi laøm gì caû
Caùch söû duïng laïi voû chai thuoác BVTV
a: röûa saïch chöùa nhöõng thöù khaùc
b: khoâng caàn röûa duøng ñeå chöùa thuoác BVTV cuøng loaïi
c: söû duïng vaøo muïc ñích khaùc
Lyù do khoâng muoán tham gia (chæ tính theo tyû leä % soá ngöôøi khoâng tham gia)
a1: khoâng ñuû taøi chính ñeå kyù quyõ
b1: khoâng tin töôûng vaøo tính hieäu quaû cuûa chính saùch
c1: khoâng tin töôûng vaøo nhaân vieân kyù quyõ
d1: khoâng caàn thieát phaûi thöïc hieän
*: caùc möùc giaù trò DR ñöôïc khaûo saùt (chæ tính theo tyû leä % soá ngöôøi ñoàng yù tham gia.
a*: kyù quyõ 15% hoaøn traû 5% (% giaù saûn phaåm)
b*: kyù quyõ 30% hoaøn traû 25% (% giaù saûn phaåm)
c*: kyù quyõ 50% hoaøn traû 50% (% giaù saûn phaåm)
**: Möùc kyù quyõ ≤ 50.000ñ
a ** : kyù quyõ 10.000 hoaøn traû 5.000
b ** : kyù quyõ 15.000 hoaøn traû 12.000
c ** : kyù quyõ 25.000 hoaøn traû 25.000
*** : Möùc kyù quyõ > 50.000ñ
a *** : kyù quyõ 20.000 hoaøn traû 10.000
b *** : kyù quyõ 30.000 hoaøn traû 25.000
c *** : kyù quyõ 50.000 hoaøn traû 50.000
Caùch giöõ bao bì tröôùc khi mang traû laïi:
a2 : goùi kyõ taäp trung taïi moät choã
b2 : röûa saïch ñeå ôû ñaâu ñoù
c2 : khi naøo heát moät chai loï mang traû ngay ñeå laáy tieàn kyù quyõ
Caùch nhaän tieàn hoaøn traû:
a3 : nhaän tröïc tieáp töø caùc coâng ty
b3 : nhaän tröïc tieáp taïi caùc ñaïi lyù
c3 : thoâng qua heä thoáng thu gom taän caùc hoä gia ñình
Theo keát quaû thoáng keâ trong baûng 1.4 thì:
Ña soá ngöôøi tham gia phoûng vaán laø nam (73%)
Ñoä tuoåi chieám ña soá laø töø 30-39 (31%) vaø 40-49 (32%)
Trình ñoä trung hoïc cô sôû chieám phaàn lôùn (50%) sau ñoù laø trình ñoä phoå thoâng trung hoïc, tieåu hoïc.
Phaàn lôùn ngöôøi noâng daân coù dieän tích ñaát canh taùc khoaûng 1-5ha (chieám 55%)
Ñaát canh taùc chuû yeáu
Các file đính kèm theo tài liệu này:
Noi dung chinh.doc- muc luc.doc
- Phu luc 1.doc
phu luc 2.xls
phu luc 3.pdf
