Giáo án Công nghệ 10 tiết 23 bài 20: Ứng dụng công nghệ vi sinh sản xuất chế phẩm bảo vệ thực vật

Tiết 23 Bài 20: ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ VI SINH SẢN XUẤT CHẾ PHẨM BẢO VỆ THỰC VẬT I. Mục tiêu: Sau khi học xong, HS cần phải: 1. Kiến thức: - Giải thích được cơ sở khoa học của việc tạo ra chế phẩm sinh học bảo vệ thực vật - Trình bày được cơ sở khoa học và quy trình sản xuất chế phẩm vi khuẩn, vi rút, nấm trừ sâu hại - Phân biệt điểm khác nhau cơ bản về nguồn gốc, quy trình sản xuất và cơ chế tác động của 3 loại chế phẩm trừ sâu hại - So sánh được ưu và nhược điểm của thuốc hoá học và chế phẩm sinh học bảo vệ thực vật về tốc độ gây hại và ảnh hưởng đến môi trường 2. Kĩ năng: - Rèn luyện kỹ năng so sánh, tổng hợp - Rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm - Rèn luyện kỹ năng quản lý thời gian, tự tin 3. Thái độ : - Có thái độ bảo vệ cây trồng trong việc lựa chọn các chế phẩm BVTV . - Tuyên truyền cho mọi người về tác dụng bảo vệ môi trường của chế phẩm sinh học II. Chuẩn bị của GV& HS: 1. Giáo viên: - Các hình phóng to SGK: H 20.1, 20.2, 20.3 - Phiếu học tập - Nghiên cứu phần thông tin bổ sung SGK, SGV 2. Học sinh: - Nghiên cứu trước SGK - Tìm hiểu những thông tin về cách sử dụng các chế phẩm sinh học III. Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. * Câu hỏi: Trình bày ảnh hưởng xấu của thuốc hoá học bảo vệ thực vật ? Cho ví dụ về tác hại của thuốc hoá học bảo vệ thực vật ở địa phương? * Trả lời: Mỗi ý đúng 2 điểm - Ảnh hưởng xấu của thuốc hoá học bảo vệ thực vật: + Gây mất cân bằng sinh thái. + Có thể làm giảm năng suất và chất lượng nông sản. + Làm xuất hiện các quần thể dịch hại kháng thuốc. + Gây ô nhiễm môi trường + Gây ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ con người. - Lấy VD 3. Vào bài mới. * ĐVĐ: Các biện pháp phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng bao gồm: biện pháp kĩ thuật, biện pháp sinh học, biện pháp hóa học, biện pháp cơ giới vật lý, sử dụng giống chống chịu sâu bệnh và biện pháp điều hòa. Trong đó biện pháp sinh học mang lại hiệu quả và an toàn nhất, ngoài việc bảo tồn các thiên địch, người ta còn tạo ra các sản phẩm từ vi sinh vật để diệt trừ sâu hại. Bài hôm nay chúng ta cần tìm hiểu vấn đề này. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung ghi bảng Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm chế phẩm sinh học bảo vệ thực vật. GV giới thiệu các sản phẩm về chế phẩm sinh học - phân tích GV: Theo em, thế nào là chế phẩm sinh học BVTV? GV gợi ý: Sâu hại là một loài động vật, chúng cũng mắc các bệnh, nguyên nhân là do yếu tố khí hậu và do các loài VSV gây bệnh cho sâu. Dựa vào điều này, người ta sử dụng các loài VSV gây hại cho sâu làm nguyên liệu chính sản xuất ra các chế phẩm. Hoạt động 2: Tìm hiểu chế phẩm vi khuẩn trừ sâu: ? Loài vi khuẩn nào được dùng để sản xuất ra chế phẩm vi khuẩn trừ sâu? Có đặc điểm như thế nào? GV: Giảng giải Giới thiệu về tinh thể Pr độc ?Cơ chế tiêu diệt sâu hại của tác nhân này như thế nào? GV: Yêu cầu HS giải thích quy trình sản xuất chế phẩm Bt. ?Thuốc trừ sâu Bt được sử dụng để diệt trừ các loài sâu nào? GV chiếu hình ảnh về các loài sâu hại GV: Chuyển tiếp Một dạng chế phẩm khác là dùng ngay cơ thể sinh vật cho nhiễm vào sâu hại, đó là chế phẩm virus và chế phẩm nấm trừ sâu Hoạt động 3: Tìm hiểu chế phẩm virus trừ sâu GV: Cho học sinh thảo luận nhóm tìm hiểu về cơ sở khoa học của chế phẩm vi rút trừ sâu thông qua việc hoàn thành phiếu học tập số 1. GV nhận xét bổ sung và kết luận Gv và yêu cầu HS mô tả quá trình sản xuất chế phẩm virus trừ sâu ? Chế phẩm này tiêu diệt được các loại sâu hại nào? GV chiếu hình ảnh về các loài sâu hại Hoạt động 4: Tìm hiểu chế phẩm nấm trừ sâu GV: Cho học sinh thảo luận nhóm tìm hiểu về cơ sở khoa học của chế phẩm vi rút trừ sâu thông qua việc hoàn thành phiếu học tập số 2 GV nhận xét bổ sung và kết luận GV: Chiếu hình yêu cầu mô tả quy trình sản xuất chế phẩm nấm trừ sâu ? Chế phẩm này tiêu diệt được các loại sâu hại nào? GV chiếu hình ảnh về các loài sâu hại HS: Chế phẩm sinh học bảo vệ thực vật là chế phẩm được sản xuất từ nguyên liệu chính là các loài SV để tiêu diệt dịch hại cây trồng. HS: Là VK có tinh thể Prôtêin độc cao ở giai đoạn bào tử. VD: VK Bacillus thuringiensis. HS:Sau khi nuốt phải bào tử có tinh thể prôtêin độc, cơ thể sâu bị liệt và chết sau 2-4 ngày HS: Giải thích quy trình. HS: Diệt trừ sâu róm thông, sâu tơ, sâu khoang hại các cây rau cải, súp lơ... HS: Hoạt động nhóm và trình bày kết quả HS: Theo dõi SGK mô tả HS: sau đo, sâu róm thông, sâu tơ... HS: Hoạt động nhóm nghiên cứu SGK để hoàn thành phiếu HS: Nhìn hình mô tả HS: Rầy nâu, bọ cánh cứng hại khoai tây, sâu róm thông, sâu xanh hại bông... I. Khái niệm chế phẩm sinh học bảo vệ thực vật. - Chế phẩm sinh học bảo vệ thực vật là chế phẩm được sản xuất từ nguyên liệu chính là các loài SV để tiêu diệt dịch hại cây trồng. II. Một số chế phẩm sinh học trừ sâu. 1. Chế phẩm vi khuẩn trừ sâu a. Cơ sở khoa học - Đối tượng : từ vi khuẩn có tinh thể protein độc ở giai đoạn bào tử - Cơ chế tiêu diệt sâu hại : Sau khi nuốt phải bào tử có tinh thể prôtêin độc, cơ thể sâu bị liệt và chết sau 2-4 ngày b. Quy trình sản xuất chế phẩm Bt (H. 20.1) c. Tác dụng: 2. Chế phẩm virus trừ sâu: a. Cơ sở khoa học - Đối tượng : từ vi rút kí sinh gây bệnh cho sâu, như VR nhân đa diện NPV - Cơ chế tiêu diệt sâu hại: Khi bị nhiễm vi rút cơ thể sâu hại mềm nhũn do các mô tan rã màu sắc và độ căng cơ thể biến đổi b. Quy trình sản xuất chế phẩm vi rút trừ sâu( H. 20.2) c. Tác dụng 3. Chế phẩm nấm trừ sâu: a. Cơ sở khoa học - Đối tượng : nấm túi và nấm phấn trắng - Cơ chế tiêu diệt sâu hại : + Nấm túi: khi bị nhiễm nấm túi cơ thể sâu trương lên, các hệ cơ quan bị ép -vào thành cơ thể, sâu bọ suy yếu và chết + Nấm phấn trắng: : khi bị nhiễm nấm phấn trắng cơ thể sâu cứng lại và trắng như rắc bột. b. Quy trình sản xuất chế phẩm nấm trừ sâu (h. 20.3) c. Tác dụng 4. Củng cố: Chọn phương án trả lời đúng nhất trong các câu sau: Câu 1: Chế phẩm Bt là: Chế phẩm thảo mộc trừ sâu Chế phẩm nấm trừ sâu Chế phẩm vi khuẩn trừ sâu Chế phẩm virus trừ sâu Đáp án: c Câu 2: Sâu bị nhiễm chế phẩm trừ sâu nào thì cơ thể bị mềm nhũn rồi chết: Chế phấm nấm trừ sâu Chế phấm vi khuẩn trừ sâu Chế phấm virus trừ sâu Chế phẩm thảo mộc trừ sâu Đáp án: c Câu 3: Sâu bị nhiễm chế phẩm nấm phấn trắng thì cơ thể sẽ: Mềm nhũn rồi chết Trương phồng lên, nứt ra bộc lộ lớp bụi trắng như bị rắc bột Bị tế bào liệt, không ăn uống rồi chết Cứng lại và trắng ra như bị rắc bột rồi chết Đáp án: d 5. Dặn dò: - Học bài - Ứng dụng vào thực tiễn - Chuẩn bị bài tiếp theo. IV. Rút kinh nghiệm: TỜ NGUỒN PHIẾU HỌC TẬP Phiếu học tập số 1 * Đối tượng dùng để sản xuất chế phẩm vi rút trừ sâu:.................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................ * Cơ chế tiêu diệt sâu hại: Sâu Sâu chết Phiếu học tập số 2 * Đối tượng dùng để sản xuất chế phẩm nấm trừ sâu:.................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................ * Cơ chế tiêu diệt sâu hại: Nấm ....... Sâu Sâu chết Nấm........ Sâu Sâu chết Đáp án phiếu học tập số 1 Đối tượng dùng để sản xuất chế phẩm vi rút trừ sâu: Vi rút kí sinh gây bệnh cho sâu. Loại vi rút được sử dụng phổ biến là vi rút NPV Cơ chế tiêu diệt sâu hại Khi bị mắc bệnh vi rút Sâu Sâu chết. Cơ thể sâu mềm nhũn do các mô tan rã Đáp án phiếu học tập số 2 Đối tượng dùng để sản xuất chế phẩm nấm trừ sâu: Các loại kí sinh gây bệnh cho sâu. Loại nấm được sử dụng phổ biến là nấm túi và nấm phấn trắng Cơ chế tiêu diệt sâu hại Sau khi bị nhiễm nấm Nấm túi: Sâu Sâu chết. Cơ thể sâu trương lên Sau khi bị nhiễm nấm Nấm phấn trắng: Sâu Sâu chết. Cứng lại, trắng như rắc bột